Schone Rijn blijft een
luchtkasteel
Ex-topmannen
Slavenburg
voor rechter
Dierenbeschermers 'vrezen het ergste'
Groningse gemeenten
nemen illegaal aan
'Wethouder misbruikte macht'
2e KERSTDAG
LEIDERDORP
ROTTERDAM
GEOPEND
Hagenaar (21)
blijft in cel
met kerstmis
Hoge Raad verwerpt bezwaren
Treinenloop
kerstdagen
SLAAPZAAL
'Doodschieten van een
vriend is het hoogste'
'BEESTACHTIG'
WOENSDAG 24 DECEMBER 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
ADVERTENTIE
zijn onze vestigingen in
Winkelcentrum Winkelhof
en
Coolsingel 53 t/o Stadhuis
van 10.00 tot 17.00 uur.
Dormaël. Voor slapen gaan.
DEN HAAG (ANP) - Een 21-jarige
Hagenaar, die een kort geding had
aangespannen om de feestdagen
op vrije voeten te mogen doorbren
gen, heeft bij de Haagse rechtbank
bot gevangen. Hij blijft in de ge
vangenis. De jongeman werd in ja
nuari veroordeeld tot vier weken
cel voor zijn aandeel in de traditio
nele oud- en nieuwrellen in Den
Haag.
Hij zat zijn tijd uit maar werd in
juni opnieuw bestraft: nu met 9
weken cel wegens bedreiging, mis
handeling en vernieling. Op 5 de
cember werd hij opgepakt: het
openbaar ministerie vond het tijd
voor hem om zijn straf uit te zitten.
De volgende dag viel er bij hem
thuis echter een brief in de bus: of
hij zich op 12 januari bij de gevan
genis wilde melden.
De Hagenaar stelde tijdens het
kort geding dat hij dus ten onrech
te op 5 december was opgepakt.
Volgens de rechter kan het open
baar ministerie echter zelf bepalen
wanneer iemand wordt opgepakt.
GRONINGEN Zalm is het
sleutelwoord geworden in de of
ficiële taal over de vervuiling van
de Rijn. "We zullen er voor zor
gen dat de zalm in het jaar 2000
in de Rijn terug is", formuleerde
minister Smit-Kroes (verkeer en
waterstaat) vorige week haar be
leidsdoel na de conferentie van
ministers van Rijnoeverstaten in
Rotterdam. Daar werd champag
ne op gedronken, maar niet te
recht: het is een veel te simplisti
sche formulering.
door
Kees Wiese
Het hele watermilieu van de
Rijn is verziekt. Wat er nu behal
ve de oneetbare paling nog leeft
Chinese Wolhandkrab, de uit
Noord-Amerika afkomstige Ri
vierkreeft en 'Zuiderzeekrab',
slakjes uit Nieuw-Zeeland
hoort er niet thuis. Het zijn niet
de overlevers uit het vroegere
watermilieu, maar indringers, de
ratten die door vuil en bederf
worden aangetrokken. Zij zijn
evenals ratten, verwilderde hon
den en katten door menselijke
activiteiten over de hele wereld
verspreid. Als de chemische ver
vuiling van de Rijn ophoudt (en
wie daarin gelooft steke zijn vin
ger op) en ook de verpeste Rijn-
bodem weer schoon is (als dat al
ooit kan zonder de Noord- en
Waddenzee met het vuil te belas-
Via watermonsters proberen onderzoeksinstellingen de bron van
verontreiniging te achterhalen. Het blijft echter dweilen met de
kraan open. (foto ap>
ten) is er nog geen sprake van dat
het oude milieu (gesymboliseerd
in zalm) uit zichzelf terugkeert.
De ministers zullen best goede
bedoelingen hebben, maar hoe
ze die willen uitvoeren blijft nog
onduidelijk. Hebben ze bijvoor
beeld de macht om de vervuiling
van de hele Rijndelta, de Noord
en de Waddenzee te stoppen? De
chemische industrie, voor een
aanzienlijk deel bron van onze
welvaart, heeft macht én de mo
gelijkheid de Rijnoeverstaten uit
te spelen tegen de andere, niet
aan de Rijn gelegen EG-landen.
Zo worden voor de hand lig
gende maatregelen nu al niet
door de Rijnoeverstaten geno
men. Een daarvan is de 'Post-Se-
veso Richtlijn', die al in 1984 in
gevoerd had moeten zijn. Die
verplicht de chemische industrie'
een exacte boekhouding van
scheikundige stoffen te voeren
zodat ze tegen controleurs elke
gram gif kunnen verantwoorden.
Alarm
Nu probeert men via het analy
seren van watermonsters enkele
van de 70.000 tot 140.000 chemi
sche verbindingen in het Rijnwa
ter op te sporen. Het Waterloop
kundig Laboratorium in Delft
doet zijn best een verspreidings
model te maken (vergelijkbaar
met modellen voor rookpluimen
in lucht) om zo de lozingsplaat
sen op te sporen. Een omslachti
ge weg om vervuilers op te spo
ren, nog afgezien van de vraag of
ook de rechter dergelijk bewijs
materiaal afdoende vindt.
In plaats van de invoering van
strenge maatregelen leggen de
ministers de nadruk op alarme
ringsregelingen. Snelle alarme
ring bij de ongelukken, die de
laatste vijf jaar gemiddeld bijna
twee maal per maand voorko
men, is natuurlijk nodig. Maar
voorkomt niet, dat er behalve de
stoffen die (nog) niet konden
worden aangetoond en forse hoe
veelheden olie per jaar (in 1985
gemeten) 11 miljoen ton zout, 8
ton cadmium, 5 ton kwik, 240 ton
lood, 350 ton koper, 2800 ton
zink, 400 ton chroom, 100 ton ar
seen, 250 ton nikkel, 370 ton he-
xachloorbenzeen, 730 kilogram
HCH-verbindingen, 195 ton fe
nol, 46 ton organofosfaat, bestrij
dingsmiddelen en 200 ton orga
nische chloorverbindingen door
de Rijn stromen. Blijven stro-
Rechter weigert inzage in stukken over overname proefdierbedrijf
DEN HAAG (ANP) - De Dierenbescherming
en de Nederlandse bond tot bestrijding van vi
visectie krijgen geen inzage in de stukken over
de verkoop van het proefdierenbedrijf van
TNO in Limburg aan het Amerikaanse Harlan
Sprague Dawley (HSD). De twee organisaties
verloren gisteren een kort geding over deze
zaak. De dierenbeschermers vrezen het ergste
voor de dieren als het bedrijf in commerciële
handen komt.
De Haagse rechtbank stelde gisteren dat de
dierenbeschermers aan het verkeerde adres
waren. President Wijnholt verwees ze naar de
Raad van State, omdat de gevraagde inzage
onder de wet openbaarheid van bestuur valt.
Advocaat Van Dijk kondigde aan dat de die
renbeschermers daar zeker naar toe zullen
stappen. "Harlan zou Nederland weieens als
springplank voor Europa kunnen gaan gebrui
ken. Export moet de enige doelstelling van dit
bedrijf zijn, want in Nederland is de markt
maar heel klein. Hier worden vrij strenge eisen
aan het werken met proefdieren gesteld maar
in bij voorbeeld Frankrijk, Spanje en Italië
gaan ze heel anders met beesten om. Er staan
wel Europese richtlijnen op stapel maar die
hebben geen politieke prioriteit, zullen dus
nog jaren op zich laten wachten en nog later
pas werkelijk worden toegepast. Zo blijft de
markt voor Harlan nog wel zo'n tien jaar
open".
Het gaat volgens Van Dijk vooral om hon
den, katten, ratten, konijnen en muizen. Ze
worden hier en elders gebruikt voor weten
schappelijk onderzoek zonder specifiek doel
en voor onderzoek naar de uitwerking van be
paalde stoffen in geneesmiddelen en andere
produkten.
Liefhebbers
HSD-directeur Mullink zei gisteren 'wat on
gelukkig' te zijn met de activiteiten van de die
renbeschermers. "Er heeft een tijd lang onze
kerheid geheerst onder de werknemers over
wat er met het proefdierenfokbedrijf ging ge
beuren. Nu het in handen van Harlan geko
men is, heerst er enige rust. Die komt nu weer
op het spel te staan".
Mullink zei de zorg van de dierenbescher
mers niettemin goed te begrijpen. "Hier
werken ook allemaal dierenliefhebbers. Die
hebben een rationale keuze gemaakt. Dier
proeven zijn onvermijdelijk. Door zo goed mo
gelijke proefdieren af te léveren, mislukken de
proeven minder en zijn er uiteindelijk minder
dieren nodig".
In Nederland worden volgens Mullink toch
nog een miljoen proefdieren per jaar gebruikt.
"Een flinke markt en die komt op de eerste
plaats. We exporteren inderdaad wel, maar dat
deed TNO ook al. Bovendien gaan we eerst kij
ken bij een instituut dat dieren bestelt. Dat
handelen we heus niet telefonisch af'.
DEN HAAG (ANP) De Slavenburg-topmannen Ruud
Slavenburg, Gongrijp en Veltena hebben hun laatste po
ging om hun rechtszaak uit te stellen, zien stranden. De
Hoge Raad heeft hun bezwaren tegen de dagvaardingen
van de Rotterdamse rechtbank verworpen. Het drietal zal
het komende jaar terecht staan voor de zwartgeldpraktij-
ken waaraan ze zich in hun tijd bij Slavenburgs bank
schuldig zouden hebben gemaakt. In april sprak de Rot
terdamse rechtbank Piet Slavenburg vrij van deze aan
klacht.
De drie verdachten hebben alle
mogelijk juridische middelen ge
bruikt om een rechtszaak uit te
stellen. Gongrijp staakte tussen
tijds deze pogingen, maar de Rot
terdamse rechtbank wilde zijn
zaak niet behandelen voordat dui
delijkheid bestond over de vervol
ging van de andere twee.
UTRECHT (ANP) De treinen in
Nederland rijden tijdens Kerstmis
en Nieuwjaarsdag volgens de nor
male dienstregeling op zondag.
Daarbij gelden wel beperkingen,
maar op alle trajecten rijdt tenmin
ste eenmaal per uur een trein.
Op Oudejaarsdag wordt na onge
veer 20.00 uur de treindienst in het
gehele land stopgezet, maar de
nachttreinen (Utrecht-Rotterdam
via Amsterdam CS en Schiphol en
omgekeerd) beginnen tussen een
en twee uur weer te rijden. Op vrij
dag 2 januari laat NS een aantal fo
rensentreinen uitvallen, omdat er
op die dag nog veel mensen vrij
zijn.
De meermanskaart, de geeins-
kaart en de dalurenkaart zijn tot en
met 2 januari onbeperkt geldig,
maar houders van de 60-pluskaart
kunnen op maandag 29 december
en vrijdag 2 januari geen keuzeda-
gen opnemen, aldus NS. NS advi
seert reizigers goed te letten op de
voetnoten in het spoorboekje,
want er zijn in die periode nogal
wat uitzonderingen van toepas
sing.
Centraal stond steeds de vraag of
de bankiers wel of niet een 'feite
lijk leiding geven aan verboden
handelingen' kan worden verwe
ten. De Hoge Raad spreekt nu van
een 'voorwaardelijke opzet'. Dat
betekent dat het drietal schuldig
kan worden bevonden wanneer ze
geen maatregelen hebben geno
men om zwartgeldpraktijken te
voorkomen. Dit oordeel betekent
dat de Hoge Raad de weg heeft
vrijgemaakt voor een rechtszaak.
De Slavenburgzaak begon in fe
bruari 1983 met een politie-inval in
het hoofdkantoor in Rotterdam en
enkele filialen, op verdenking dat
klanten rekeningen hadden onder
een valse naam. In september 1984
werd bekend dat bij de bank tus
sen 1977 tot 1982 voor 170 miljoen
gulden zwart geld was onderge
bracht.
Doorrijder gepakt
na dodelijk ongeval
HILVERSUM (ANP) De Dor-
drechtse politie heeft een 27-jarige
Hilversummer aangehouden voor
het doodrijden van een 73-jarige
Hilversumse afgelopen vrijdag in
haar woonplaats. De man reed na
het ongeval door. Hij heeft inmid
dels bekend.
De politie vermoedt dat de man
te veel alcohol had gedronken,
maar hijzelf kan dat zich niet goed
herinneren. De identiteit van de
man kwam aan het licht na een
anonieme tip. Hij zou in paniek
naar Dordrecht zijn gevlucht.
Het ongeluk gebeurde vrijdag
avond. De vrouw werd bij het over
steken gegrepen door de auto, die
met grote snelheid aan kwam rij
den.
GRONINGEN/HOOGEZAND
(ANP) De gemeenten Hooge-
zand en Groningen hebben de ille
gaal in Nederland verblijvende
Turkse onderwijzer Erdogan (30)
in dienst genomen. Justitie wil de
onderwijzer, die in Amsterdam is
ondergedoken, geen verblijfsver
gunning geven omdat hij na zijn
vlucht uit Turkije in 1978 eerst
twee jaar in Duitsland heeft ge
woond.
Volgens wethouder Hesselink-
Boswijk van Hoogezand hebben
Groningen en Hoogezand de man
voorlopig voor een maand in
dienst genomen. De kosten betalen
ze zelf; het rijk vergoedt salariskos
ten alleen als de onderwijskracht
legaal in Nederland verblijft. Gro
ningen en Hoogezand betalen ie
der ongeveer 1500 gulden per
maand. Daarvoor geeft de Turkse
onderwijzer 30 uur les aan Turkse
kinderen op twee scholen in beide
gemeenten. Groningen en Hooge
zand zijn al een jaar bezig een goe
de bevoegde Turkse leerkracht te
vinden.
De verwachting is dat de advo
caat van de onderwijzer in die
maand - gesteund door het feit dat
zijn cliënt nu een baan heeft - bij de
aanvraag van een verblijfsvergun
ning schot in de zaak kan krijgen.
Zo niet, dan zullen de gemeenten
het dienstverband verlengen. Op
die manier doorbreken beide ge
meenten de vicieuze cirkel waarin
de onderwijzer volgens de wethou
der terecht was gekomen: zonder
verblijfsvergunning geen baan, en
zonder baan geen verblijfsvergun
ning.
UTRECHT (ANP) In de Utrechtse Jaarbeurshallen wordt alles in gereedheid gebracht voor het zendingscon
gres voor Europese jongeren Mission '87, dat van 27 december tot 1 januari wordt gehouden. Ongeveer 10.000
jongeren uit 30 Europese landen, waaronder Oosteuropese, doen eraan mee. Bijna alle jongeren (8500) zullen in
het Jaarbeurscomplex in Utrecht slapen, dat daarvoor wordt omgetoverd tot een gigantische slaapzaal. Het is
het grootste evangelisatiecongres dat ooit in Europa is gehouden.
Onder het motto 'bidden, geven en gaan' wil het congres jongeren motiveren voor steun aan en werken in de
zending. De jongeren komen uit meer dan 100 verschillende kerkgenootschappen. (foto anp>
Officier eist boete voor manipuleren volmachten
MAASTRICHT (ANP) Een
maand voorwaardelijk en 2000 gul
den boet. Dat eiste gisteren de
Maastrichtse officier van justitie
Hilten tegen een 68-jarige voorma
lige CDA-wethouder uit het Lim
burgse Stein. Volgens de officier
heeft de oud-wethouder, nu raads
lid, bij de gemeenteraadsverkiezin
gen in maart gebruik gemaakt van
valse volmachtformulieren om ex
tra stemmen in de wacht te slepen.
Hilten wees erop dat Stein geen
uitzondering is, en dat ook in ande-
wierf de directeur van de basis- door het bewuste vervalste formu-
school van het woonwagenkamp lier geen nadeel is ontstaan. Hij
volmachten, vermoedelijk op ver- vónd het ook merkwaardig dat de
zoek van de oud-wethouder. Ook ondertekenaar niet werd vervolgd,
buitenlandse gastarbeiders wer- en de voormalige wethouder wel.
den daarbij ingeschakeld. Op die De oud-wethouder zelf hield vol
manier werden in Stein meer dan dat hij niet wist dat het formulier
500 volmachtaanvragen ingediend, vervalst was.
waarvan de burgemeester er ruim Uitspraak op 6 januari.
160 afkeurde. Ook zei de officier
van justitie ervan overtuigd te zijn
dat beloften zijn gedaan maar het
wettig bewijs is niet te leveren.
Hij stelde dat de kieswet
DEN HAAG (ANP) Het hoogste
wat een crimineel kan bereiken is
het doodschieten van een vriend.
Is deze top eenmaal genomen dan
hoeft hij zich verder niet meer te
bewijzen, terugkeer naar een nor
maal leven is dan mogelijk. Een
psychiater van het Pieter Baan-
centrum in Utrecht tekende deze
uitspraak op uit de mond van een
28-jarige Hagenaar die gisteren
voor doodslag terecht stond.
De Haagse rechtbankpresident
Kootte vertelde dat tijdens de zit
ting, waarin de officier 10 jaar eiste
wegens een schietpartij in de
Haagse binnenstad in januari die
leidde tot de dood van de Hagenaar
Stam. De verdachte belde op 20 ja
nuari aan bij Stam om enkele spul
len op te halen. Tijdens een woor
denwisseling over 1000 gulden die
de verdachte volgens Stam gesto
len zou hebben, trok de eerste een
geval had de wethouder burgers pluizen
het gemeentelijke
bewogen om volmachten te teke- adressenbestand door de oud-wet-
nen. Een van hen plaatste onder houder (en anderen) op zoek naar
zo'n formulier ook de handteke- potentiële volmachtgevers is niet
ning van zijn vrouw zonder dat zij strafbaar. Maar de burgemeester
dat wist. Hilten wilde de onderte- moet dan wel disciplinaire maatre-
kenaar deze valsheid in geschrifte gelen kunnen nemen, aldus de offi-
nog niet eens zo kwalijk
omdat hij dat deed onder druk van
de wethouder. De man is om .die
reden ook niet vervolgd.
En dat was niet het enige. Zo
Bij het bepalen van de straf
maat liet hij zwaar meewegen dat
de verdachte als wethouder heeft
gehandeld.
Diens advocaat voerde aan dat
geladen pistool dat hij altijd bij
zich droeg. Een getuige verklaarde
dat hij Stam met getrokken pistool
sommeerde de beschuldiging van
diefstal in te trekken. Hij telde tot
drie en toen Stam niet reageerde
schoot hij, aldus de getuige.
Tijdens de daarop volgende wor
steling vielen nog twee ongerichte
schoten. De gewonde Stam sloeg
de verdachte met een stoel op het
hoofd, terwijl de getuige hem het
pistool afhandig maakte. Vervol
gens verliet Stam het huis.
De getuige realiseerde zich pas
dat Stam toch ernstig gewond
moest zijn toen hij hem van de trap
hoorde vallen. Stam werd in het
ziekenhuis opgenomen, waar hij
enige tijd later overleed. Ondanks
het geladen pistool, de bedreigin
gen vooraf en het aftellen voor de
executie, legde officier van justitie
Van Zeben geen moord maar
doodslag ten laste. Het voor moord
noodzakelijke 'kalm en welover
wogen beraad' was volgens hem
niet te bewijzen.
Advocaat Mantz bepleitte vrij
spraak. Volgens hem was met na
me niet duidelijk of Stam door het
eerste schot was getroffen of door
de twee schoten tijdens de worste
ling. Van Zeben hield in zijn eis on
der meer rekening met een eerdere
veroordeling. De verdachte kreeg
toen wegens betrokkenheid bij een
schietpartij drie jaar cel. Een ge
deelte daarvan moet hij nog uitzit
ten. President Kootte herinnerde
zich de zaak nog vaag. "Misschien
zijn we toen wel te clement ge
weest", liet hij weten.
De uitspraak is op 6 januari.
ROTTERDAM - Het Rotterdams
Blijdorp heeft momenteel een bij
zondere tentoonstelling. Om men
sen bewust te maken van het zinlo
ze doden van (tropische) dieren,
stalt de diergaarde een deel uit van
de in besslag genomen 'souvenirs'
die toeristen uit exotische landen
meenamen in de afgelopen vier
jaar. Opgezette dieren, ivoor en
huiden vormen de droeve restanten
van vele duizenden dieren die 'voor
de sier' zijn gedood. (foto anp>
