Politiek, het is en blijft 'n kliek'
Het is dus nooit
meer overgegaan'
'In het begin was ik er trots op'
HET ONRECHT OP RIJM
VLIEGEN
HELDERZIEND
PAGINA X
Dick Bakhuizen van den Brink uit Leiden: "Het is zo'n beladen woord, helderziendheid'
EINDEJAARSBIJLAGE LEIDSCH/ALPHENS DAGBLAD
door Jaap Visser
Rick Lissone zou het liefst een vo
gel zijn. Anders valt het toch niet te
verklaren dat deze Leidenaar in één
weekeinde "voor de lol" heen en
weer vliegt naar New York of in één
middag op en neer naar Alicante?
De 27-jarige Lissone voelt zich zo
thuis in de lucht dat hij al tijdens
het landen vol verlangen uitkijkt
naar zijn volgende vlucht.
"Vliegen geeft mij een optimaal gevoel
van vrijheid", probeert hij zijn liefde te
verklaren. "Ook al vlieg ik bij wijze van
spreken naar m'n werk toe. Reinhard
Mey zingt in één van zijn liedjes: [/ber
den Wolken muss die Freiheit toohl gren-
zenloss sein. Zo is het ook. In de lucht
heb je niets meer te maken met de men
selijke bekrompenheid. Je bent er letter
lijk en figuurlijk ver boven verheven".
Rick Lissone heeft niet bijgehouden
hoe vaak hij al in een vliegtuig is gestapt.
"Maar dat is ook helemaal niet nodig,
want het logboek zit in mijn hoofd". Met
nog veel meer vliegkennis, want Lissone
is niet alleen gek van vliegen, maar ook
van alles wat met de burgerluchtvaart te
maken heeft. Hij doet niets liever dan
het 'gedrag' bespeuren van al die zilver
grijze vogels die door het luchtruim
schieten. Lissone weet daar onderhand
zoveel van dat hij je uit het blote hoofd
kan verteUen wanneer en hoe laatje van
Schiphol kan vertrekken met bijvoor
beeld bestemming Rio de Janeiro, waar
je een tussenlanding maakt, met welk
toestel je vliegt en wat de financiële ge
volgen zijn.
Het begon meer dan twintig jaar gele
den toen de familie Lissone een vluchtje
maakte van de toenmalige woonplaats
Enschede naar Amsterdam. Onderweg
van het vliegveld Twente naar Schiphol
kreeg de kleine Rick het te pakken. "Ik
was meteen verkocht", kan hij zich her
inneren. "Ik kreeg een gevoel van 'dit is
het helemaal'. Ik ben ook onmiddellijk
allerlei dingen gaan verzamelen die met
vliegen te maken hebben".
En dat is dus nooit meer overgegaan.
Het verzamelen van 'timetables' is nog
altijd één van zijn meest geliefde bezig
heden. Geregeld rijdt Rick Lissone naar
Schiphol om oude 'ABC's' te bietsen, de
draaiboeken van het internationale
luchtverkeer waarin de tijdschema's van
alle luchtvaartmaatschappijen in de we
reld zijn opgenomen; sinds jaar en dag
Ricks favoriete lectuur. Zijn kennis van
vertrek- en aankomsttijden van passa-
gierskisten die Schiphol aandoen grenst
dan ook het aan ongelooflijke.
Op het kantoor van Air France in Am
sterdam, waar Lissone als reserverings
medewerker werkzaam is, verbazen de
collega's zich nog dagelijks over zijn pa
rate kennis. Bijvoorbeeld als er weer
eens een vliegtuig over de Hollandse
vestiging van de Franse luchtvaartgi
gant buldert en hij opmerkt dat de KL
642 uit New York die dag keurig op tijd
is.
Nog meer verbazing wekt Lissone
wanneer hem, bij wijze van test, wordt
gevraagd op welke tijdstippen ervan Pa
rijs naar New York kan worden gevlo
gen. Zonder in zijn hoofd 'te bladeren'
antwoordt hij dan: "Dagelijks gaat er om
11.45 een toestel van Pan Am, om 13.00
Rick Lissone uit Leiden: "Bij voorke
als pelikaan".
uur vliegt TWA, evenals Air France. Je
kunt ook met de Concorde vliegen, een
enkele reis kost vierduizend gulden, ver
trek om 11.00 uur en aankomst drie uur
en veertig minuten later. In praktijk kun
je dus drie keer ontbijten: thuis, aan
boord en bij aankomst in New York.
Maar in de praktijk komen de meeste
passagiers half lam aan".
Wat doen mensen die het liefst een vo
r keer ik in een volgend leven terug
(foto Van Boven)
gel zouden zijn? Die behangen zich met
veren en kiezen het luchtruim of streven
ernaar piloot te worden. Rick Lissone
koos voor het laatste, maar heeft nog al
tijd geen zicht op zijn levensdoel: "Ver
keersvlieger worden. Ik spreek liever
niet van piloot, dat doet me teveel aan de
luchtmacht denken, aan enge dingen als
bommen en zo".
Op de middelbare school verzamelde
hij zoveel mogelijk exacte vakken in zijn
pakket ("Om toch maar vooral voor een
opleiding tot verkeersvlieger in aanmer
king te kunnen komen") en dat leverde,
hem heel wat overuren achter het bu
reau op. "Ik ben namelijk helemaal niet
wiskundig aangelegd".
Tijdens zijn middelbare schoolperiode
maakte Lissone heel wat binnenlandse
vluchten. "We waren naar Leiden ver
huisd, maar gingen nog vaak naar het
oosten. Van m'n spaarcenten probeerde
ik altijd terug te vliegen. Dat kostte 35
gulden. Op zeker moment had ik uitge
vonden dat je voor hetzelfde geld van
Twente via Groningen naar Amsterdam
kon vliegen en dat was natuurlijk te gek.
Zat je in plaats van een half uur wel een
uur lang in het vliegtuig".
Na zijn middelbare schooltijd meldde
de 18-jarige Lissone zich met 699 mede
kandidaten op Soesterberg voor een
keuring die slechts door twaalf gelukki
gen zou worden overleefd. "Daar zat ik
dus niet bij", klinkt negen jaar later nog
altijd de teleurstelling in zijn stem door.
"Ik kreeg te horen dat ik weliswaar een
prima jongen ben en goed in elkaar
steek, maar dat m'n ogen te slecht zijn.
Hoewel ik daar altijd al ernstig rekening
mee had gehouden, kwam die afwijzing
toch als een klap in m'n gezicht".
"Wat doe je in zo'n geval", vervolgt
Lissone, "uithuilen en op zoek gaan een
baan waarbij je zoveel mogelijk kunt
vliegen". Die vond hij bij het Neder
lands Bureau voor Nationale Studenten
betrekkingen, het NBBS dus, dat Lisso
ne onder meer de mogelijkheid bood om
tegen een gereduceerd tarief naar Sint
Maarten te vliegen. Daar heeft Lissone
nog uit pure verliefdheid hele dagen in
een verkeerstoren doorgebracht. "Om te
wachten op de terugkeer van een vrien
din, totdat ik van een familielid van haar
hoorde dat ze bij een Amerikaan was be
land".
Voor een 'gewone sterveling' valt het
niet mee om door te dringen tot een hei
ligdom als een verkeerstoren. Maar voor
Lissone ligt dat even anders, die stapt
ook tijdens bijna al zijn vluchten even de
cockpit binnen om een praatje te maken
met de bemanning. "Als je laat blijken
dat je wat van vliegen weet, lukt er een
hoop", weet hij uit ervaring. "Dan kan
het gebeuren dat ze vragen of je wilt blij
ven zitten bij de landing". Een vraag die
Lissone naturlijk geen tweede keer
hoeft te worden gesteld.
Slaagt Lissone er meestal moeiteloos
in om even 'op de bok' plaats te nemen,
heel wat meer moeite kost het hem vaak
om bij het inchecken zijn zin te krijgen. 1
"Roken of niet-roken maakt me niet uit,
maar ik wil altijd bij een raampje zitten
en zo ver mogelijk voorin het toestel. Ik
durf rustig te zeggen dat ik al heel wat
grondstewardessen tot wanhoop heb ge
dreven".
Zoals hij zelf bijna tot wanhoop wordt
gedreven als htf op 'de bok' een leeftijd
genoot ziet zitten. "Laatst nog, bij een
vlucht van Lissabon naar Amsterdam
zag ik een jong pikkie in de cockpit dat
niet ouder was dan een jaar of 24. Dan
vraag ik me af: 'Waarom zit Ik daar niet?'
Zoiets is hartverscheurend".
Lissone, die een paar jaar geleden zijn
baan bij het NBBS verruilde voor een
betrekking bij Air France ("om wat dich
ter bij het vuur te zitten") koestert toch
nog de hoop zijn levensdoel te kunnen
bereiken. "De economie trekt weer wat
aan en de vraag naar verkeersvliegers
groeit. Als ik al die verhalen in de cock
pit hoor, krijg ik weer moed. Dan ruik ik
een kans. Ondanks het feit dat ik toen
tertijd niet door de keuring ben geko
men, bestaat nog altijd de mogelijkheid
om in Amerika een vliegbrevet te halen.
Je stuit daar niet, zoals hier, op allerlei
bureaucratische tegenwerking. Die op
leiding duurt zo'n drie, vier jaar en kost
ongeveer veertigduizend gulden. Dat
moetje helemaal zelf bekostigen en daar
heb ik de afgelopen zes jaar voor ge
spaard. De tijd begint wel te dringen,
want als je de 32 bent gepasseerd kun je
niet meer aan een carrière in de burger
luchtvaart beginnen. Ik heb dus nog vijf
jaar".
Surrogaat
Mocht Lissone er uiteindelijk toch
niet in slagen zijn 'aardse bestaan' ge
deeltelijk te verwisselen voor een be
taald verblijf in de wolken, dan zal hij
zijn heil op een luchthaven proberen te
zoeken. "Het lijkt me wel wat om sta
tion-manager op Schiphol te worden.
Dat is een leuke coördinerende functie,
maar het blijft natuurlijk surrogaat".
Zeker voor iemand die het liefst een
vogel zou willen zijn. Maar Lissone, opti
mistisch als hij is, sluit niet uit ooit nog
eens een rigoureuze gedaanteverwisse
ling te ondergaan. "Ik geloof namelijk in
reïncarnatie en in een volgend leven zou
ik best eens als een vogel op aarde kun
nen terugkeren. Bij voorkeur als een pe
likaan. Dan kan ik naar hartelust vliegen
en nog wat bagage meevoeren in m'n
bek ook".
"Een kippevel-gevoel dat van mijn
schouders naar mijn hoofd trekt",
krijgt Xeidenaar Dick Bakhuizen
van den Brink als hij zijn gave, hel
derziendheid, in de praktijk brengt.
"En koude handen".
Hij wil liever niet als helderziende
worden aangeduid, ("dat is zo'n beladen
woord"), maar als psychometrist. "Een
helderziende doet het met visionaire
beelden, ik met voorwerpen. Met een
ring, een foto".
Hoewel Van den Brink met zijn para
normale begaafdheden wel wat geld ver
dient, is de psychometrie niet zijn be
roep. "Ik adverteer niet. De mensen we
ten mij te vinden door mond-tot-mond-
reclame. Ik zou het ook niet willen com
mercialiseren. Dan moet je gaan liegen.
Je kunt er rijk van worden, dat wel. Ik
ken ze wel die elke dag helemaal vol zit
ten. Maar dat leidt al gauw tot misbruik.
En misbruik, daardoor neemt 'het' af'.
Baan gekost
Nee, zijn beroep wil hij er niet van ma
ken. Zijn gave heeft hem juist zijn baan.
gekost, vertelt hij. Bij zijn voormalige
werkgever, de kleefmaterialenfabriek
Fasson, kon hij het maar niet vinden met
zijn hoogste chef "die mij eruit wou
werken". Bakhuizen van den Brink wil
de het werk dat hij deed niet meer doen
en raakte "negatief geladen". "Ik weet
niet of dat gevoel er de oorzaak van was,
maar in elk geval kwam een voorspel
ling die ik vijftien maanden eerder had
gedaan precies uit, namelijk dat het
doorWimKoewet
computersysteem zou uitvallen. Dat ge
beurde daarna nog heel vaak en telkens
nadat ik het had voorspeld. Al gauw
werd de computerzaal verboden gebied
voor mij, maar ook vanuit een ander ver
trek kon ik exact voorspellen wanneer
het systeem weer zou uitvallen. Ik werd
in de gaten gehouden tot en met, maar ze
hebben me nooit ergens op kunnen be
trappen. Dat telkens uitvallen van het
systeem heeft Fasson vier a vijf ton ge
kost. Na een jaar werd ik ontslagen. Ze
erkenden dat ze niets konden bewijzen,
maar veel ophef heb ik er niet van ge
maakt want ik wilde daar toch weg".
De Leidse psychometrist zit vol met
dit soort verhalen. Hij vertelt ze met
graagte, meer uit een poging om de kwa
liteit van zijn werk aan te tonen dan om
de verslaggever van de ene verbazing in
de andere te doen vallen. Zelf vindt hij
zijn paranormale gave "niet iets bijzon
ders, zo van; daar komt Ti-ta Tovenaar.
Al die humbug eromheen".
Last
Anderzijds is zijn gave hem soms tot
last. "Negen van de tién ménsen die op
mijn consult - wat een raar woord eigen
lijk - verschijnen komen met dingen die
niet leuk zijn. Met relatieproblemen, met
hun angst voor bepaalde ziekten. Ze ko
men niet naar me toe om te vragen; win
ik de lotto? En voor haar (zijn vrouw zit
schuin achter hem) is het ook niet leuk.
Zo'n sessie kan twee, drie uur duren en
zij moet dan al die tijd in de keuken of
op de slaapkamer wachten. Daar wordt
ze soms best pissig van".
Niet alles zeggen
"Nee, ik zeg de mensen niet alles. Er
zijn er die zeggen: je moet dat wèl doen,
maar daar ben ik het niet mee eens. Ik
vermijd het woord kanker. Ik zeg dan: je
longen zijn niet zo goed, ga er eens mee
naar een dokter. Soms ga ik achter de
personen langs en verwittig ik hun huis
arts".
"Ja, het wemelt van de beunhazen in
dit 'beroep'. Daar is zo weinig tegen te
doen want het is een vrij beroep. Ieder
een kan zeggen: ik ben helderziend.
Heel veel mensen vinden al heel snel dat
ze het zijn. Zo van: ik zat net te denken
of ik tante Jans niet weer eens moest
bellen, gaat de telefoon, is ze aan de lijn.
De belangstelling voor dit soort zaken is
ook enorm gegroeid. Begrijpelijk. Dit is
geen lekkere maatschappelijke periode,
iedereen zoekt naar wegen om een
beetje geluk, rust te vinden. Men ver
trouwt nu op dingen waarvoor men
vroeger de neus ophaalde. Heel vroeger
werd je verbrand voor de dingen die ik
nu doe".
"In het begin was ik er heel trots op
dat ik dit kon. Ik had het ook alleen
maar daar over. Die trots viel al snel
weg, vooral doordat ik merkte dat het
meestal minder leuke dingen zijn die ik
de mensen moet vertellen. Gevolg is dat
je je mond gaat houden, er niet meer
prat op gaat. Je hoeft jezelf ook niet
meer zo te bewijzen. Toch heb ik nog al
tijd faalangst".
Ik heet Abraham, maar weet nog niet,
waar vandaan de mosterd kwam.
Abraham de Vreugd (66). Sinds 1937
houdt hij, op rijm vanuit Sassenheim,
het wereldgebeuren bij. Nou ja, wereld
gebeuren, zoals ieder ander heeft ook De
Vreugd zijn eigen venster op heden en
verleden. Twee niet zo vrolijke ervarin
gen bepalen zijn visie op de loop der din
gen: een kortstondig optreden als sol
daat in 1940 en een verkeersongeluk, ve
le jaren later. Zijn grootste bezit is een
schat aan zelfgemaakte foto's van het na
oorlogse Sassenheim. Over zijn rijm
kunst zegt hij: "Ieder mens heeft zijn ta
lent; als het gaat om geld hoeft het voor
mij niet; waar is 't end"?
In de oorlog was ik soldaat;
Ik keek naar de zon en was toch paraat.
In Valkenburg heb ik over lijken moeten
stappen;
Als ik er aan denk moet ik nog naar
adem happen.
Het waren de dagen in mei; het voorjaar
begint
Maar voor mij is het de kogel die nog
klinkt.
Abraham de Vreugd staat op, loopt de
kamer uit en laat even later een ouder
wetse pothelm voor de voeten van de
verslaggever stuiteren. "Daarin zitten
m'n haren en m'n verstand", zegt hij,
zonder rijm. De oorlog speelt een hoofd
rol in de werken van De Vreugd, die nog
eens oog in oog met de vijand kwam te
staan. Vlak bij het politiebureau in Lei
den werd hij door de WA opgepakt. "Ik
dacht", zegt hij, "nou ben ik erbij, want
ik had een briefje voor de ondergrondse,
in mijn linkerschoen. Maar ze pakten me
op om voor de Duitsers werk te gaan
doen".
In het politiebureau liep De Vreugd,
zegt hij, een klap in zijn nek op. Een
Duitse geweerkolf. Toen hij jaren na de
oorlog een uitkering aanvroeg als oor
logsslachtoffer, kreeg hij echter nul op
rekest. Dat feit heeft zonder twijfel bij
gedragen tot het vreugdeloze pacifisme
dat uit de navolgende dichtregels
spreekt:
Waar moet men voor vechten?
Voor het kapitaal.
Naar de bliksem
Gaan we allemaal
De zee is zo diep,
Waarom gaan daarin die raketten niet?
Wapens kun je kopen tegen elk aanneme
lijk bod
Waarom schieten we elkaar voor geld en
macht kapot.
"Als je lacht ben je rijk en gelukkig
tegelijk", zo debiteert Abraham de
Vreugd gaarne een lijfspreuk waarmee
hij zijn naam eer aandoet. Maar erg veel
reden tot lachen heeft hij niet. "Ik ben
geboren als humorist, en hoop ook zo te
gaan. Maar als ik zie wat er om n^e heen
gebeurt, dan loop ik liever op de maan",
zo erkent hij al dichtend. Vooral over het
verkeer kan hij zich opwinden. Over die
auto's, die langs zijn huis aan de Hortus
laan scheuren. "De Hortuslaan is een ra
cebaan", zo heeft hij burgemeester Kret
al eens verwijtend toegesproken. De
Vreugd heeft er een goede reden voor: in
1971 reed een automobilist hem de wao
Abraham de Vreugd uit Sassenheim: "Van werken ga je niet dood. Maar
helaas reed een auto mij in de goot". foto Holvast)
doorWimFortuyn
Van werken ga je niet dood,
Maar helaas reed een auto mij in de goot
Kinderen zijn hinderen, zei Vader Cats
Maar een chauffeur moet niet vergeten
Dat hij zelf kind gewezen was.
Van oost naar west van zuid naar noord
Wie rijdt er in t verkeer zoals 't hoort?
Volgens De Vreugd is een verkeerde
mentaliteit oorzaak van veel verkeersel
lende, maar gaan ook de gemeentebe
stuurders niet vrijuit. Zij hebben im
mers van de Hortuslaan een racebaan
gemaakt? "Met ouderen wordt geen re
kening meer gehouden. Kom je hier in
Sassem een winkel uit, dan moet je eerst
kijken of er geen fietser aankomt. Dat is
niet de schuld van de jeugd, maar dat
komt omdat er geen stoep meer is".
En hij vervolgt weer in rijm:
Van politiek word ik ziek
Want het is en blijft een kliek
Dat wil niet zeggen: ik ben communist
Want we eten met z'n allen brood
Dat voor een ieder rijst met gist.
Steelt u eens een kwartje of ik, dan staat
de celdeur voor u open
Maar Menten laten ze 33 jaar lang lopen.
Als je gaat roeren dan gaat het stinken
De hoge heren blijven lopen hinken.
Daarom zeg ik, geld dat stom is
Maakt ook nu nog recht wat krom is.
Nee, als voormalig bollenarbeider
heeft hij weinig op met Het Kapitaal en
De Politiek. Maar laat één ding duidelijk
zijn: Abraham de Vreugd wil geen gelijk,
hij wil alleen zijn gedachten kwijt. Ge
dachten over verleden, heden en, ten
slotte, ook over de toekomst:
De zee en aarde zijn vervuild
Als ik een moeder met haar kind zie lo- I
pen wordt er door mij en anderen ge
huild.
