Ambtenaren gaan
weer de straat op
Discussie over middenschool herleeft
'J/e doe mijn taak als
het oorlog zou worden
AbvaKabo besluit tot acties
Spij belbus wordt weer
opgedoekt in Enschede
Aantal asielaanvragen
dit jaar fors gestegen
Plannen Deetman brengen onderwijs geen rust
DINSDAG 23 DECEMBER 1986
DEN HAAG (GPD) - De ambtenarenbond AbvaKabo gaat in het voorjaar actie voeren als
het kabinet vasthoudt aan de plannen om 28.000 banen bij de rijksoverheid te schrappen
en het salaris van ambtenaren niet te verhogen. De AbvaKabo, de grootste ambtenaren
bond, heeft dat gisteren besloten.
ENSCHEDE (GPD) - De spijbel-
bus in Enschede gaat verdwijnen.
Drie jaar lang was de bus een ont
moetingsplaats voor kinderen die
het op school niet meer zagen zit
ten. Vanaf 1 januari gaat de subsi
diekraan dicht en daarmee komt
een eind aan het landelijk experi
ment. 'Dom en kortzichtig', vindt
Coby Maneschijn, een van de be
manningsleden van de bus.
De stichting Straathoekwerk zal
zich de komende tijd beraden op
nieuwe mogelijkheden voor op
vang voor deze 'randgroepjonge
ren'. De stichting wil voorkomen
dat zij én niet meer naar school
gaan én niet meer bereikbaar zijn
om te proberen ze weer in de
schoolbanken te krijgen.
Vier jaar geleden ontstond het
plan om een mobiele kantine op te
zetten, waar spijbelaars terecht
konden. Het project werd opgezet
door de stichting Straathoekwerk
in samenwerking met 5 scholenge
meenschappen. Drie jaar geleden
begon de bus aan de eerste rit. In
de loop van de tijd vonden steeds
meer jongens en meisjes tussen de
12 en 17 jaar hun weg erheen. Een
telling wees onlangs uit, dat de rij
dende kantine zo'n 105 'vaste klan
ten' telt. Jongens en meisjes, die of
zeer onregelmatig of al helemaal
niet meer naar school gaan. Tony
Dillerop: "De opvang van jongens
verschilt nogal van die van meis
jes. Jongens hebben ook duidelijk
andere problemen dan meisjes.
Globaal komt het erop neer, dat de
jongens moeite hebben met het
naar school gaan en bovendien
problemen hebben met politie en
justitie".
Bij de meisjes ligt het anders.
Meisjes gaan vaak nog wel naar
school, maar doen daar dan nauwe
lijks meer iets. Hun desinteresse
komt vaak voort uit emotionele
problemen, spanningen in het ge
zin en lichamelijke klachten als ge
volg van spanningen. De reden dat
zij langer naar school gaan. is dat
zij anders worden ingezet in het
huishouden en daar voelen de
meesten niet voor.
Pas als er een vertrouwensrelatie
bestaat wordt bekeken in hoeverre
de hulpverlening kan plaatsvin
den. Niet zelden resulteert dit erin,
dat de jongeren worden aange
spoord opnieuw naar school te
gaan en daar hun problemen op ta
fel te leggen. "Ik probeer ze altijd
te bewegen er zelf over te begin
nen. Lukt dit niet, dan kunnen ze
altijd nog op mijn steun rekenen.
Maar ze moeten zelf aan de oplos
sing van de moeilijkheden werken.
Het mag niet zo zijn, dat deze jon
geren jarenlang achter een geite-
wollensokkenbrigade aanloopt",
aldus Tony Dillerop.
Vooral de ingrijpende reorganisa
tie die het kabinet wil doorvoeren
bij de rijksdiensten, waardoor er
over vier jaar 28.000 ambtenaren
minder moeten zijn dan nu, is voor
de AbvaKabo de druppel die de
emmer doet overlopen. Onaan
vaardbaar, meent bondsvoorzitter
J. van de Scheur. "Wij zullen ons
tegen deze zogenaamde afslan
kingsoperatie verzetten. Het gaat
hier om tienduizenden mensen, die
in hun werk en hun zekerheid wor
den bedreigd".
Als het aan de bondsraad en het
bestuur ligt, komen er acties, zei
Van de Scheur. "De leden beslis
sen uiteindelijk, maar ik heb de in
druk dat de ambtenaren, nu zij be
dreigd worden in hun werk, in be
weging zullen komen".
De ambtenarenbonden gaan bin
nenkort met minister Van Dijk van
binnenlandse zaken praten over
het reorganisatieplan. "We willen
met de minister indringende ge
sprekken voeren", aldus Van de
Scheur, die hoopt dat ook de be
windsman bereid is tot zorgvuldig
en goed overleg.
Premier Lubbers liet gisteren
nogmaals weten dat de aangekon
digde teruggang van het aantal
ambtenaren bij de rijksoverheid
niet zal leiden tot gedwongen ont
slagen. "Een, lubberiaanse uit
spraak", meent Van de Scheur.
„We moeten nog maar afwachten
of de premier het echt meent".
Volgens de minister-president
raakt de overheid over een periode
van vier jaar al 11.000 ambtenaren
kwijt door privatisering van een
aantal diensten. Bovendien is de
in- en uitstroom van ambtenaren
groter dan de negen procent die ge
minderd gaat worden.
De Tweede Kamer is niet bereid
vijf procent van haar ambtenaren
in te leveren, zoals het kabinet af
gelopen zaterdag besloten heeft.
Naar verwachting zullen ook de
Eerste Kamer en de Algemene Re
kenkamer niet aan de afslanking
SCHIPHOL (ANP) - Het aantal
vreemdelingen dat op Schiphol
asiel heeft aangevraagd, is dit jaar
opnieuw sterk gestegen: van 553 in
1985 tot 890 dit jaar al. In 1984 be
droeg dit aantal nog 287. Het me
rendeel kwam dit jaar uit Iran en
Afghanistan, aldus commandant
Verdonk van de marechaussee op
Schiphol gisteren.
De laatste twee maanden is het
aantal asielzoekers sterk afgeno
men. Volgens Verdonk vermoede
lijk het gevolg van het terugsturen
van twee grote groepen Afghanen
begin november. Verdonk gelooft
echter dat de afname tijdelijk is.
"Ik verwacht een herhaling van dit
soort reizen omdat er een handel
achter zit en omdat er sprake is van
inflatie in het asielbeleid", aldus
Verdonk.
Het merendeel van deze asielzoe
kers heeft bij aankomst op Schip
hol geen grens- of reisdocumenten
meer, of beschikt over valse papie
ren. Verdonk vindt dat de vreem-
délingen die geen papieren kun
nen tonen - die zij wel moeten heb
ben gehad voordat zij aan boord
van het vliegtuig gingen - direct
moeten worden teruggestuurd.
Dat moet ook gelden voor vluchte
lingen die al in een ander Westeu
ropees land een asielaanvraag heb
ben gedaan.
1 Het komt volgens hem zeer gere
geld voor dat vreemdelingen met
valse papiere via Schiphol naar Ca
nada of de Verenigde Staten willen
reizen, maar hier een asielaanvraag
indienen als ze met valse papieren
worden gesnapt. In oktober werd
op Schiphol-Oost een verblijf voor
asielzoekers in gebruik genomen
met een capaciteit van ruim 40
plaatsen. Kort na de ingebruikna
me was dit tot de laatste plaats be
zet. Nu verblijven er slechts enkele
vreemdelingen.
van het overheidsapparaat mee
doen.
Het kabinet wil dat de Hoge Col
leges van Staat (Eerste en Tweede
Kamer, Rekenkamer en Raad van
State) vijf procent van hun ambte
naren inleveren. Volgens woord
voerder Mulders van de Tweede
Kamer kan het kabinet dat wel op
zijn buik schrijven. Waarschijnlijk
zijn alle partijen tegen deze bezui
niging.
Kamerlid reed
onverzekerd en
met glaasje op
WINSCHOTEN (GPD) - Het
PvdA-kamerlid Spieker uit Wagen
borgen is veroordeeld tot een boete
van 2400 gulden en een half jaar
voorwaardelijke ontzegging van de
rijbevoegdheid. Spieker werd vo
rig jaar oktober aangehouden met
een alcoholpromillage van 1,73.
Bovendien bleek zijn auto niet ver
zekerd te zijn.
Spieker was niet op de zitting
aanwezig. Twee weken geleden
was de zaak aangehouden omdat
Spieker zei dat hij wel degelijk ver
zekerd was en met de papieren op
tafel zou koihen. De bescheiden
die gisteren op tafel kwamen, ga
ven echter niet aan welke auto van
Spieker nu was verzekerd ten tijde
van zijn aanhouding.
Dank zij het argument dat Spie
ker zijn rijbewijs niet kan missen
voor zijn werk als politicus kreeg
hij niet de gebruikelijke ontzeg
ging van een halfjaar.
OLIEZWENDEL - Drie voormali
ge topmannen van het Rotterdam
se olieverwerkende bedrijf Ver
hoeven Oil Recycling komen voor
de rechter voor een grootscheepse
zwendel, waarbij zelchemisch af
val met olie mengden. De zwendel
kwam aan het licht toenlmensen
die de olie stookten onwel werden
van de giftige oliewalm. Bij analy
se bleek die onder meer het zeer
giftige pcb, tolueen en benzeen te
bevatten.
Luitenant-vlieger Nelly Speerstra:
SCHIPHOL (ANP) - 's Werelds eerste vrouwelijke
gevechtsvlieger, tweede luitenant Nelly Speerstra
(23) heeft bewust voor haar vak gekozen. "Als het
oorlog zou worden doe ik mijn taak", zei ze gisteren
bij haar aankomst op Schiphol. Nadat ze op 13 de
cember in Texas haar brevet als jachtvlieger haalde
en een korte vakantie, zette zij voor weer voet op
Nederlandse bodem.
Haar vader vertelde op Schiphol wel twee of drie
keer te hebben moeten slikken toen zijn dochter
thuiskwam met de boodschap jachtvliegster te
worden. Haar moeder vindt echter dat het bloed
kruipt waar het niet gaan kan. "Mijn man was com
mando en mijn zoon volgt ook een beroepsoplei
ding in de krijgsmacht. Het is misschien niet het
mooiste werk, maar je moet nu eenmaal een leger
hebben", aldus het echtpaar uit Dronten.
Nelly Speerstra zelf vindt overigens de kick van
het vliegen belangrijker dan het leger. In het bij
zonder het vliegen van jachtvliegtuigen. "De bur
gerluchtvaart lijkt me niet zo mooi. Ik zou me met
de automatische piloot aan, van A naar B vliegend,
een soort busschauffeur voelen. In een jachtvlieg
tuig ben je voortdurend bezig".
Zingen
Speerstra heeft het gevoel makkelijk door man
nelijke collega's te zijn geaccepteerd. "Ik werd vol
ledig behandeld als ieder ander. Er werden soms
wel opmerkingen gemaakt, maar het vliegen fasci
neerde me. Het was de grootste uitdaging. Bij de
eerste solovlucht ging mijn hart wel te keer, maar
als dan alles goed gaat zit je te zingen in het vlieg
tuig".
Ze heeft echter ook moeilijke momenten gehad.
In het begin van de opleiding kreeg ze examens en
testen die niet de eerste keer lukten. De eerste vier
maanden betekenden weinig vrije tijd en 10 uur
per dag hard werken. "Maar hoe verder je kwam,
hoe warmer het vinkje werd". Ze is geen moment
bang geweest - en is het nog niet - om neer te stor
ten. Haar conditie hield ze het jaar in Texas op peil
met de dagelijkse gymnastiek, basketbal, hardlo
pen en zwemmen.
Of ze het 'vlieghandie' heeft weet ze niet. "Ik heb
er hard voor moeten werken. Ik ben begonnen
door in navolging van mijn broer te gaan parachu
tespringen. Tijdens het aanvliegen voor de afworp
leek het vliegen me echter leuker". Nelly Speerstra
heeft gekozen voor een kort-verband-contract
(KW) om haar toekomst open te houden. "Zes jaar
vliegen is mooi. Ik kan daarna altijd nog beroeps
worden".
De bevelhebber van de Nederlandse luchtmacht,
luitenant-generaal De Jong, verklaarde op Schip
hol - in tegenstelling tot onlangs zijn collega van de
marine - geen moeite te hebben met de integratie
van de vrouw. "Laat ze maar komen. Ik heb er nog
veel te weinig. De opleiding is weliswaar kostbaar;
voor Nelly tot nu toe 1,5 miljoen gulden en ruim 3
miljoen eer deze volledig afgerond is, beduidend
duurder dan de opleiding van een helikopterpilote.
Maar ik zie niet in waarom een vrouw minder goed
zou functioneren".
Generaal De Jong vindt het 'vlieghandje' wel be
langrijk. Dat bepaalt of je een van de mensen bent
die het nooit leert. Blijkt tijdens de opleiding dat de
kandidaten het niet hebben, dan worden ze zonder
pardon naar huis getuurd. De opleiding is veel te
kostbaar. "Een gevechtsvlieger heeft coördinatie-
gevoel nodig. Hij of zij moet drie vier handelingen
tegelijk kunnen verrichten", aldus de officier.
Bezienswaardig
Zij vindt de belangstelling voor haarzelf niet
denigrerend voor vrouwen in het algemeen. "Ik
ben nu nog een bezienswaardigheid, maar dat gaat
wel voorbij als ik operationeel ben". Eind januari
1987 begint zij in Gilze-Rijen aan een vervolgoplei
ding voor zes maanden, waarbij vliegers vertrouwd
worden gemaakt met het vliegen in het drukke
West-Europa, waar de weersomstandigheden bo
vendien vaak slechter zijn dan in Texas. Ook leert
zij daar het vliegtuig gebruiken als wapensysteem.
Daarna wordt zij geplaatst bij het 313e eskader
op de vliegbasis Twente, waar zij in de NF5 terecht
komt. Dit eskader wordt medio 1988 uitgerust met
de F16. De luchtmacht zal haar voorlopig buiten de
publiciteit houden. Er is nu al een duidelijke toena
me van het aantal vrouwelijke kandidaten voor de
luchtmacht.
Dodelijk schot
treft advocaat
BERGEN OP ZOOM (GPD) - Een
pistoolschot heeft gistermiddag
een eind gemaakt aan het leven
van advocaat Van Tuijn (40) uit
Bergen op Zoom. De politie heeft
een 40-jarige oud-Bergse horeca
ondernemer aangehouden als de
vermoedelijke dader. Het drama
speelde zich af in het kantoor van
het slachtoffer aan de Pasteurlaan.
De verdachte had gisteravond laat
nog geen volledige bekentenis af-
Even na twee uur meldde de
man zich voor een afspraak met de
advocaat, die curator was van een
faillissement waarbij hij betrokken
was. Kort daarop klonk een schot.
Een collega van Van Tuijn kwam
toelopen. Het slachtoffer lag ineen
gezakt en hevig bloedend op de
grond achter zijn bureau. Hij was
getroffen in de hartstreek. De ver
dachte zat in een stoel. Het wapen
lag op zijn schoot.
Medewerkers van het advocaten
kantoor sloegen onmiddellijk
alarm, waardoor de zwaargewonde
advocaat snel kon worden afge
voerd naar een ziekenhuis. Een
spoedoperatie mocht niet meer ba
ten.
Wat er zich precies binnen de
muren van het kantoor heeft afge
speeld, kon de politie nog niet
meedelen. De verhoren van ver
dachte en medewerkers van het
advocatenkantoor moeten dat nog
duidelijk maken. De vermoedelij
ke dader heeft verschillende hore
cabedrijven in Bergen op Zoom ge
had, maar had de laatste tijd privé-
en financiële problemen.
Gemeente mag
steunfraude op
ex-man verhalen
DEN BOSCH (ANP) - De gemeen
te Venray mag op een inwoner van
die plaats de 77.000 gulden verha
len die zijn ex-vrouw via steunfrau
de heeft gekregen. Toen het twee
tal samenwoonde verdiende de
man zoveel dat de vrouw nooit een
uitkering zou hebben gekregen. Ze
verzweeg echter deze relatie voor
de sociale dienst.
Het gerechtshof in Den Bosch
heeft met deze uitspraak een eer
dere uitspraak van de rechtbank in
Roermond vernietigd. In 1984 ver
oordeelde de kantonrechter de
vrouw tot terugbetaling. Toen de
vrouw daarvoor het geld niet bleek
te hebben, wilde de gemeente de
fraude verhalen op de man. Hij had
er immers van meegeprofiteerd, re
deneerde de gemeente.
De man kan niet worden aange
sproken op basis van de bijstands
wet maar wel, zo heeft de rechter
nu beslist, op basis van het burger
lijk wetboek. De man had een ein
de kunnen en moeten maken aan
de fraude door zijn kostwinnaar-
schap aan de gemeente te melden,
aldus de Bossche rechter. De man
kan nog in cassatie gaan bij de Ho
ge Raad.
In het westen des lands was er al
leen de gladheid, maar elders in het
land liet koning winter voor het
eerst dit najaar de eerste sneeuw
vlokken los. In de omgeving van
Arnhem bijvoorbeeld konden de
sleetjes van zolder worden gehaald,
zoals deze foto aantoont, (foto anp)
ADVERTENTIE
<DeIcavé
wijn en gedistilleerd
Tel. 015)569324
DEN HAAG - Scholen moeten we
ten waar ze aan toe zijn. Dat komt
de kwaliteit en de rust in het on
derwijs ten goede, zei minister
Deetman (onderwijs) bij de presen
tatie van zijn plannen voor de ba
sisvorming in het voortgezet basis
onderwijs. Enkele minuten later
begonnen de telexen bij kranten
en persbureaus te ratelen: de on
derwijsorganisaties bleken er min
der van overtuigd dat deze aanpak
rust brengt op de scholen en de
kwaliteit van het onderwijs verbe
tert.
door
Theo Haerkens
Het Nederlands Genootschap
van Leraren (NGL) meent dat uit
deze plannen niets goeds kan
groeien: het lager beroepsonder
wijs wordt in feite opgeheven, con-'
cludeert de organisatie. De Katho
lieke Onderwijsvakorganisatie
(KOV) en de Algemene Bond van
Onderwijzend Personeel (Abop)
tonen zich bezorgd over de 'eenzij
dige en beperkte' invulling van de
basisvorming. "De leervakken
overheersen en er is nauwelijks
aandacht voor sociale en culturele
vaardigheden van de leerlingen".
Kijk maar: maatschappijleer en
verzorging ontbreken, net als be-
roepenoriëntatie en leerlingenbe
geleiding, illustreren zij hun be-
Het Koninklijk Nederlands On-
dernemersverbond (KNOV) vreest
een nachtmerrie en meldt dat de
middenschool via een achterdeur
wordt binnengehaald. "Leerlingen
worden gedwongen langer alge
meen vormend onderwijs te vol
gen dan strikt noodzakelijk is".
Noodzakelijk
Wat is strikt noodzakelijk? Met
lezen, schrijven en rekenen kom je
al een heel eind natuurlijk en voor
sommig werk is zelfs dat niet no
dig. Van de andere kant blijkt er
heel wat meer nodig om als ge
woon burger een beetje redelijk te
functioneren. Abop en KOV vin
den 14 vakken niet voldoende voor
de eerste 3 jaar van het voortgezet
onderwijs. Toch zitten daar al nieu
we vakken bij. Algemene techniek,
informatiekunde en economie
worden voor alle leerlingen ver
plicht. Staatssecretaris Giroaar
(onderwijs) hoopt dat een gedegen
kennismaking met deze vakken
leidt tot een 'roldoorbrekende' sa
menstelling van het vakkenpakket
in het tweede gedeelte van het het
voortgezet onderwijs en dito be
roepskeuze.
De basisvorming moet onder
meer een te vroege definitieve stu
die- en beroepskeuze voorkomen,
schrijven de bewindslieden in hun
ontwerp-wetsvoorstel. Twaalf of
dertien jaar is wel erg jong om zul
ke keuzen te maken. Wie het lager
beroepsonderwijs niet bevalt, kan
niet meer terug. Zonder Duits kun
je niet naar de tweede klas mavo
om maar eens wat te noemen. De
enige oplossing is, bij de mavo
weer van voor af aan beginnen. En
wie doet dat? Ook later kan alleen
met veel pijn, moeite en studiezin
een ongelukkige keuze hersteld
worden. Van de andere kant lopen
de zaken waar 12- en 13-jarigen be
langstelling voor hebben zo sterk
uiteen, dat niet kiezen ook leidt tot
drama's.
Middenschool
Dit dilemma houdt het onder
wijs al lang bezig. In 1946 werd al
gepraat over een brugklas voor
drie soorten van voortgezet onder
wijs. Het zou tot 1968 duren voor
dat de Mammoetwet van kracht
werd. Maar ook die bleek niet per
fect. Sindsdien is uitbundig ge
brainstormd over de midden
school (Van Kemenade) ter vervan
ging van de bestaande scholen
voor voortgezet onderwijs, of juist
als nieuwe éxtra mogelijkheid. De
gedachte van voormalig onderwijs
minister Pais - een 2-jarige onge
deelde brugperiode - is ook geen
werkelijkheid geworden.
Het plan van Deetman en Gin
jaar, gebaseerd op een advies waar
dezelfde minister 4 jaar geleden bij
de Wetenschappelijke Raad voor
het Regeringsbeleid om vroeg, lijkt
een tussen-tussenweg. Er wordt
niet gekozen voor beroepsgericht
of algemeen vormend onderwijs.
Het nadeel van een beperkt aantal
vakken wordt ondervangen en het
niveau ligt niet vast. De 'vrije ruim
te' geeft scholen gelegenheid ac
centen aan te brengen: Grieks, La
tijn of maatschappijleer óf extra
hulp bij bij voorbeeld Nederlands
of wiskunde. Twintig procent van
de tijd - ongeveer zes lesuren in de
week - mag naar eigen goeddun
ken besteed worden. Die tijd hoeft
per jaar niet gelijk te zijn: het ene
jaar 10 procent en het andere 30
kan ook.
Vrijheid
De vrijheid van de scholen is in
theorie onbegrensd. Basisvorming
is een onderdeel van het huidige
onderwijsprogramma. Wie de ba
sisvorming afrondt, kan doorgaan
voor een lbo, avo of vwo-diploma.
Maar ook kan een extra jaar be
steed worden ter voorbereiding
van het middelbaar beroepsonder
wijs. De bewindslieden menen dat
3 jaar voldoende is voor de basis
vorming. Echte sprinters kunnen
er 2 jaar over doen, het maximum
is echter 5 jaar. "Langer kan niet.
Dat tast de motivatie van de leer
lingen aan en dat heeft ook geen
zin", aldus Ginjaar.
Leerlingen voor wie het basis
pakket te zwaar is, kunnen na 2
jaar basisvorming overstappen op
een combinatie met beroepsvoor
bereidend onderwijs. Zelfs kan een
stukje basisvorming vervallen. De
ze op het individu toegesneden
leerweg maakt het lager beroeps
onderwijs op A-niveau overbodig,
aldus Ginjaar.
Geen extra geld
Wat kost deze ingreep en hoe
wordt het allemaal betaald? Deet
man: het mag niets extra's kosten.
De bewindsman geeft toe dat er
wel extra kosten zijn, maar de
voordelen wegen daar tegen op,
meent hij. Dit systeem kost min
der, omdat er minder leerlingen
zullen blijven zitten. Deze 'winst'
moet voldoende zijn om de invoe
ring van de basisvorming ge
smeerd te laten verlopen. In het
schooljaar 1988/'89 kan de eerste
school beginnen met de basisvor
ming. Over 10 jaar moet de opera
tie rond zijn.
Deetman heeft minder dan een
jaar nodig gehad om de suggesties
van de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid uit te
werken. Hij hoopt de vaart erin te
houden en wil zijn wetsvoorstel in
juni van het komend jaar in de
Tweede Kamer bespreken. Maar
eerst gaan de plannen voor advies
naar de onderwijsorganisaties en
zo te zien wachten hem daar pittige
discussies. Deetman zelf hoeft nog
geen rust te verwachten.
Nelly Speerstra kwam gisteren aan op Schiphol, per verkeersvliegtuig, wa<
haar vriend Erik Stolpe en haar hoogste baas, luitenant-generaal F.J. de Jong.
zij werd opgewacht door
(foto ANP)
