Ambtenaren boos
over afslanking
Stelselherziening levert honderden banen op
'Rijk pleegde machtsmisbruik'
Kinderen beseffen
gevaar kernoorlog
Scheuring van ICTO
zet zich verder door
Vreedzaam protest bij
kerncentrale Borssele
GAK is volgend jaar 50 miljoen duurder uit
MAANDAG 22 DECEMBER 1986
PAGINA 5
Gebrek aan overleg fel gehekeld
DEN HAAG (GPD/ANP) - De ambtenarenbonden zijn zeer ongelukkig met het kabinets
besluit om tot 1990 28.000 arbeidsplaatsen bij het rijk op te heffen. Vice-voorzitter Vrins
van de grootste ambtenarenbond AbvaKabo is verontwaardigd dat er niet met de bonden
is overlegd welke taken en welke afdelingen bij de departementen zullen verdwijnen.
Voorzitter De Jong van de christelijke CFO is bang dat alles al vastligt. "We gaan de
komende weken opnieuw overleggen, maar ik vrees dat het voor ons moeilijk wordt nog
verandering in de kabinetsplannen te brengen".
Volgens de CFO-voorzitter zou wat
nu staat te gebeuren voor de amb
tenaren in rijksdienst niet kunnen
in het bedrijfsleven. "Maar de over
heid, de grootste werkgever in het
land, kan zich dit blijkbaar permit
teren", aldus.De Jong.
Zaterdag nam het kabinet in een
extra vergadering definitieve, be
sluiten over de grootscheepse af
slanking, de bezuinigingen tot
1990, de fraudebestrijding en de
belastingvereenvoudiging. De ver
mindering van het aantal ambtena
ren leverde de meeste problemen
op. De komende drie jaar moeten
28.000 arbeidsplaatsen verdwijnen
op een totaal van 170.000. Premier
Lubbers wilde geen garantie geven
dat er geen gedwongen ontslagen
vallen, al zal het daarbij niet om
grote aantallen gaan. Deze operatie
moet een miljard gulden opleve-
Het kabinet besloot zaterdag in
principe tot privatisering van on
der meer de Rijksluchtvaartschool,
de Luchtverkeersbeveiliging,
Staatsbosbeheer en enkele bedrij
ven die nu nog onder Defensie res-
sorteren. De politie is bij de afslan
kingsoperatie het meest ontzien.
Over de hele kabinetsperiode hoe
ven rijks- en gemeentepolitie
slechts 2 procent van hun sterkte
in te leveren, terwijl in het regeer
akkoord nog over het dubbele
werd gesproken. Ter vergelijking:
UTRECHT (ANP) - Kinderen van 11 en 12 jaar hebben een reel
besef van het allesvernietigende karakter van een kernoorlog. Ze
zijn er verontwaardigd over en bij jongens tast het de vroegere
bewondering voor de oorlogstechniek aan.
Dit is een van de conclusies uit een onderzoek van Maya van
Kempen, Ton Peek en Lennart Vriens van de Rijksuniversiteit in
Utrecht. Zij hebben in het kader van het projekt 'Vrede en oorlog
als kinderprobleem' aan 250 kinderen tussen de 6 en 12 jaar ge
vraagd te tekenen, praten en schrijven over oorlog en vrede. Daar
bij bleek dat ouders en leerkrachten die denken dat kinderen nog
te jong zijn voor de problematiek van oorlog en vrede, en dat deze
problemen buiten hun belevïhgswereld staan, ongelijk hebben.
De kleinste kinderen zien oorlog als een 'ruzie in het groot' en
vrede als 'weer vriendjes worden'. Toch is er een verschil tussen
jongens en meisjes, vooral in de leeftijdsgroep van 7 tot 10 jaar.
Voor jongens heeft oorlog dan aantrekkelijke kanten, gebaseerd
op fantasie en spel: schietspektakëls, avonturen en heldendaden.
Veel jongens zijn gefascineerd door wapens en oorlogstechniek.
Meisjes hebben meer oog voor het leed dat een oorlog aanricht
bij onschuldige en hulpeloze mensen. Zij hebben de neiging zich
te vereenzelvigen met de slachtoffers. Dat leidt ertoe dat ze oorlog
slecht en zinloos vinden. De verschillen tussen jongens en meisjes
borden kleiner op 11-jarige leeftijd, als de kinderen meer gaan
begrijpen van het grootschalige karakter van oorlog en bewape
ning. Op die leeftijd gaan ook jongens oorlog vanuit het gezichts
punt van de slachtoffers bekijken.
In de onderzoeksperiode speelde zich de kruisrakettenkwestie
af. Volgens de onderzoekers leidde de berichtgeving daarover bij
enkele kinderen tot verwarring en onzekerheid. Het herhaaldelijk
noemen van de beslissingsdatum 1 november 1985 deed sommi
gen denken dat er daarna snel een oorlog zou uitbreken. Maar
andere 11- en 12-jarigen waren goed op de hoogte en maakten een
weloverwogen keuze voor of tegen het zetten van hun handteke
ning onder het volkspetitionnement.
bij de ministeries lopen deze per
centages op tot 15. Ontwikkelings
samenwerking wordt geheel bui
ten schot gelaten.
Defensie
Defensie, dat naast Ontwikke
lingssamenwerking nog mocht
groeien, moet het ook met iets min
der doen. De ministerraad heeft in
gestemd met diverse maatregelen,
die er per saldo op neerkomen dat
de groei van de defensie-uitgaven
in 1990 structureel en een kwart
procent per jaar lager liggen dan de
twee procent van het regeerak
koord.
Dat is de resultante van extra be
dragen voor verbetering van de F-
16 straaljagers van 20 miljoen gul
den in 1989, 30 miljoen in 1990 en
40 miljoen in 1991, en een bezuini
ging op de burgerpersoneelssterk
te bij Defensie van 13 procent.
Van een aantasting van operatio
nele taken zal geen sprake zijn, zo
benadrukte premier Lubbers za
terdag. Eerder heeft minister Van
Eekelen (defensie) zijn aanvanke
lijke wens laten varen om honder
den miljoenen te reserveren voor
een Patriot-raketverdedigingssys
teem. De Patriot is nu definitief
van de baan, aldus de premier.
Actievoerders
in Woensdrecht
krijgen prijs
moestuinders
WAGENINGEN (ANP) - De stich
ting Steunfonds Burgerlijke Onge
hoorzaamheid in Woensdrecht
krijgt van een groep Wageningse
moestuinders 1000 gulden. Ze wil
len daarmee protesteren tegen de
'tweeslachtigheid' van de Heide-
mij. Die looft enerzijds prijzen uit
in een leefbaarheids wedstrijd,
maar anderzijds werkt ze mee aan
de kruisrakettenbasis in Woens
drecht.
De Wageningers hebben in de
Heidemij-wedstrijd 'een kern waar
pit in zit' 1000 gulden gewonnen
omdat ze in hun wijk een moestuin
hebben aangelegd. Ze vinden ech
ter dat de Heidemij zelf niet mee
werkt aan de vergroting van de
leefbaarheid door hun medewer
king aan de raketbasis. Daarom ge
ven ze hun prijs aan de actievoer
ders in Woensdrecht.
DEN HAAG (ANP) - Het Interker
kelijk comité tweezijdige ontwape
ning (ICTO) valt verder uit elkaar.
TWaalf vooraanstaande leden, die
naar eigen zeggen vanaf de oprich
ting het gezicht van deze tegenhan
ger van het IKV hebben bepaald,
hebben hun lidmaatschap opge
zegd nu ook
eenheid te herstellen, is mislukt.
meer een vernietigend rapport
over Janssen van Raay bevatte,
werd van tafel geveegd door het
bestuur. Een voorstel om Janssen
van Raay tijdelijk te vervangen
werd in juni niet eens in stemming
gebracht.
Sindsdien heeft generaal bd De
fwppitp dp öinasaien neen Benc.aai
Sc Savornin Lobman gewerkt aan e
nieuw plan, dat in november met
een grote meerderheid werd aan
vaard. Volgens dit rapport moet
het ICTO terughoudend zijn by het
innemen van politieke en militair/
strategische standpunten. Ook
zouden er twee vice-voorzitters
moeten komen, van wie een straks
Janssen van Raay zou moeten op
volgen. Deze laatste heeft al laten
weten voor mei 1988, wanneer zijn
bestuurstermijn afloopt, het voor
zitterschap van het ICTO eraan te
geven.
De twaalf voormalige bestuursle
den stellen in een verklaring dat
'het ICTO het ICTO niet meer is
Tot deze groep behoren 4 van de 6
ereleden, een van de twee oprich
ters en de 4 bestuursleden die dit
voorjaar aftraden na een conflict
over ICTO-voorzitter Janssen van
Raay.
'De geest van Tsjernobyl' voerde gisteren actie bij de kerncentrale van
Borssele. Actievoerders bevestigden onder meer spandoeken aan de 'gewo
ne' energiecentrale met aan duidelijkheid niets te wensen overlatende
teksten. (foto anp)
BORSSELE (ANP) - De actie
groep 'De geest van Tsjernobyl'
De rijkspolitie, die wel aanwezig
was, heeft niet tegen de actievoer-
heeft gisteren bij de kerncentrale ders opgetreden. Ze konden
i het Zeeuwse Borssele geprotes
teerd tegen kernenergie. Enige
tientallen mensen ketenden zich
vast aan de hekken de koelwater
in- en uitlaat van de centrale en be
klommen olietanks. Ook werden
spandoeken met leuzen tegen
kernenergie opgehangen. Rond
het middaguur gaven de demon
stranten hun actie vrijwillig en
zonder geweld op.
In een pamflet eisten de actie
voerders onmiddelijke sluiting van
de kerncentrales in Borssele en
Dodwaard en stopzetting van alle
overheidsplannen. De actie
beëindiging van hun actie het
strijdtoneel ongehinderd verlaten.
Directe aanleiding voor de dras
tische stap is het afzeggen door het
bestuur van een gesprek tussen
enerzijds het bestuur en anderzijds
de afgetreden bestuursleden en
vertegenwoordigers van 20 (van de
100) bezwaarde afdelingen af we
gens 'onduidelijkheid over wie zij
vertegenwoordigden'. Dit week
einde maakte het bestuur bekend
alsnog zo'n gesprek te willen voe
ren en de komende week de uitno
digingen te zullen versturen.
De twaalf uittredende leden noe
men het optreden van het bestuur
in strijd met het besluit van de ver
enigingsraad om zo'n gesprek te
voeren. Verder constateren zij dat
driekwart van de uitgaven besteed
worden aan bestuurs- en admini
stratiekosten. Daardoor is er vol
gens hen vrijwel geen geld meer
voor de eigenlijke activiteit van het
ICTO, het geven van voorlichting
en informatie.
Dit vooijaar traden vier be
stuursleden af vanwege de nauwe
samenwerking die voorzitter Jans
sen van Raay nastreeft met het
Oud Strijders Legioen van Prosper
Ego. Hij zou het ICTO ook gebrui
ken voor propaganda voor het
SDI-programma. Een eertse ver
zoeningspoging leverde geen re
sultaat op. Het plan, dat onder
Autodiefstal
snel ten einde
ASSEN (GPD) - Twee
van Assen die gisteravond in hun
woonplaats een gloednieuwe
Mercedes hadden gestolen, heb
ben aan hun buit maar weinig
plezier beleefd. Al enige minuten
nadat zij met hun bezit wegre
den, lag een van het tweetal in
een ambulance en zat de ander
op het bureau van de politie. Vol
gens de politie was een van de
autodieven vrijdag vrijgelaten na
een gevangenisstraf en genoot de
ander van een weekendverlof.
In het centrum van het dorpje
Vries raakte de wagen in een slip
nadat de bestuurder een stopte
ken van de politie had gene
geerd. Hij ramde een politiebus,
raakte een boom en belandde
uiteindelijk tegen een verkeers
lichtinstallatie. Een totaal ver
kreukelde auto en een zwaarge
wonde passagier, die naar een
ziekenhuis in Assen werd ver
voerd, bleven over.
Directeur Wilton-Feijenoord bij doop Taiwan-duikboot
SCHIEDAM (ANP) - Directeur
Sluis van de scheepswerf Wilton-
Fijenoord heeft zaterdag felle kri-
bedoeld als voorschot op de grote tiek geleverd op de Nederlandse
toch voor". Kritiek had Sluis ook
r gevraagd. We willen ze niet i:
op de beslissing van de regering verlegenheid brengen, zoals dat
i geen exportvergunning te ver- heet", zei Sluis later desgevraagd.
demopstraties tegen kernenergie, regering bij de doop van de tweede
die op' 24,25 en 26 april volgens jaar onderzeeër voor Taivyan. Hij
iiilïen worden gehouden.
Volgens woordvoerster Scho
penhauer wilde de actiegroep aan
tonen dat het met de beveiliging
van de kerncentrale in Borssele in
feite droevig gesteld is en dat ie
dere kwaadwillende op het terrein
zou kunnen komen. Voorzitter
Don van de raad van bestuur van
de PZEM ontkende dat. De actie
voerders zijn uitsluitend op het ter
rein van de conventionele centrale
geweest, zei hij. Het is niet moge
lijk om ook het terrein van de kern
centrale op te komen. Dat is hier
dan ook niet gebeurd, aldus Don.
weet de ovèrheid 'machtsmis
bruik', omdat Economische Zaken
onder de voormalige minister Van
Aardenne alles heeft gedaan om
Wilton-Feijenoord uit te sluiten
van buitenlandse orders. Ambassa
des kregen opdracht geen mede
werking te verlenen aan pogingen
van Wilton-Feijenoord orders te
verwerven, terwijl de staatswerven
RDM en KMS De Schelde wel op
diplomatieke steun konden reke-
Volgens Sluis heeft Van Aarden
nes opvolger De Korte hieraan een
einde gemaakt. "Hoewel hij er van
daag niet is, danken we hem er
lenen voor nog 4 duikboten
Taiwan om - zoals na de toestem
ming voor de eerste twee gebeurde
- geen diplomatieke crisis te riske
ren met de Volksrepubliek China.
Fregatten
Ofschoon de twee duikboten die
bij Wilton voor Taiwan worden ge-
Die beschouwt Taiwan als afvalli- bouwd binnen afzienbare tijd vol-
ge provincie. Daardoor liep Wilton tooid zijn, zit de werf volgens Sluis
een order mis van 6 miljard gulden, de komende jaren niet zonder
goed voor 36.000 manjaren werk. werke. Taiwan heeft ook nog twee
Sluis prees de politici Rempt en patrouilleboten besteld, die nog
Van Heemskerck (beiden VVD), anderhalf jaar werk opleveren,
die zaterdag als enige leden van de Sluis zei nog steeds te hopen op sa-
Tweede Kamer bij de plechtigheid menwerking met staatswerf De
aanwezig waren en daarmee vol- Schelde, die in de race is voor een
gens de Wilton-directeur het rege- order van Indonesië voor de bouw
fregatten. Het overleg daar-
r is volgens Sluis gestokt, 'maar
proberen het weer op gang te
ringsbeleid ten
wan durfden te negeren. "Bij de
doop van de eerste Taiwanese
duikboot, twee maanden geleden, krijgen'. Sluis hoopt bovendien
hadden we alle kamerleden uitge- een graantje mee te pikken van de
nodigd en toen kwam alleen me
vrouw Rempt. De rest was verhin
derd. Nu hebben
AMSTERDAM - Het grote aantal
wijzigingen in de sociale uitkerin
gen per januari aanstaande, de zo
genaamde 'stelselherziening', le
vert honderden banen op bij de in
stanties die voor uitbetaling van
die uitkeringen zorgen. Het nieuwe
stelsel kost dan ook vele tientallen
miljoenen guldens per jaar extra
aan salarissen.
Het Gemeenschappelijk Admini
stratiekantoor (GAK), dat de admi-
nistratie voor 17 van de 23 bedrijfs-
verenigingen verzorgt, zegt dat de
voorbereidingen het GAK dit jaar
r al vele tientallen miljoenen gul-
1 dens hebben gekost. Volgend jaar
is het GAK 50 miljoen gulden
duurder uit om het extra personeel
dat het in dienst heeft genomen te
kunnen bekostigen.
Het GAK krijgt het een stuk
drukker, doordat het straks ook
mensen die langer dan een halfjaar
werkloos zijn, en dus onder de
Nieuwe Werkloosheidswet (nww)
vallen, in zijn bestand krijgt. Nu
krijgen die werklozen een uitke
ring krachtens de Wet Werkloos-
E heidsvoorziening (wwv), en die
valt nu onder de gemeentelijke so-
- ciale diensten. Overigens: mensen
die nu al een wwv-uitkering heb
ben, blijven bij de sociale dienst.
J.J.R. van de Weg, projectmana
ger voor de stelselherziening bij
het GAK, vertelt dat het GAK tot
eind 1987 verspreid over het hele
land zevenhonderd extra mensen
in dienst neemt voor de uitvoering
van de Nieuwe Werkloosheidswet.
Vierhonderd daarvan zijn er nu al
aangenomen.
De uitvoering van de uitkeringen
voor arbeidsongeschikten volgens
de wao was altijd al het werk van
de bedrijfsverenigingen en het
GAK. Maar omdat de wao per 1 ja
nuari een stuk ingewikkelder
wordt, heeft het GAK tijdelijk - in
elk geval tot eind 1987 - 150 men
sen aangenomen. Ten slotte is het
personeelsbestand van het hoofd
kantoor met veertig uitgebreid.
Opgeteld komen er zo'n 900 men
sen bij op een totaal van 12.000.
Om de GAK-medewerkers be
hoorlijk op de ingewikkelde mate
rie van de nieuwe wetten voor te
bereiden, werden er 5000 tot 6000
van hen bijgeschoold. Wie met de
werkloosheidwet te maken heeft,
moest het meest bijleren: twintig
dagen naar cursus. De afdeling
wao ging tien dagen, de buiten
dienst weer wat minder, en de
mensen op de afdeling ziektewet,
ten slotte, twee dagen.
De informatievoorziening aan de
uitkeringsgerechtigden heeft ook
de nodige tijd gekost. Alle 500.000
mensen die via het GAK hun uitke
ring krijgen hebben een persoonlij
ke brief gekregen waarin staat wat
de stelselherziening voor hen per
soonlijk betekent. Voor wao'ers
werden honderd standaardbrieven
ontwikkeld, voor ww'ers negen.
Wwv'ers zijn in samenwerking met
de gemeentelijke sociale diensten
aangeschreven. De niet bij het
GAK aangesloten bedrijfsvereni
gingen konden beschikken over de
standaardbrieven van het GAK.
Extra werk
Van de verwachting dat de socia
le diensten veel minder werk zou
den krijgen (die raken immers de
wwv-ers kwijt) is niet veel terecht
gekomen. Er zijn dan ook maar en
kele tientallen ex-ambtenaren van
sociale diensten bij het GAK ko
men werken. Ondanks een af
spraak die het GAK met de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten
had gemaakt over een voorkeurs
regeling voor deze mensen. Van de
Weg meent dat de gemeenten het
personeel bij de sociale diensten
via natuurlijk verloop al wat heb
ben laten inkrimpen omdat zij de
'overheveling' van de wwv-ers naar
de bedrijfsverenigingen zagen aan
komen.
Bovendien krijgen de sociale
diensten extra werk door wijzigin
gen in de Bijstandswet en door in
voering van de IOAW, de Inko
mensvoorziening voor Oudere en
gedeeltelijk Arbeidsongeschikte
werkloze Werknemers. De
Utrechtse gemeentelijke sociale
dienst bijvoorbeeld, vreest boven
dien extra werk ten gevolge van
strafkortingen door bedrijfsvereni
gingen aan uitkeringsgerechtig
den. Mensen die daardoor onder
het bestaansminimum zouden ko
men, kunnen alsnog bij de sociale
dienst aankloppen. De Utrechtse
dienst verwacht dan ook zeker niet
minder werk te krijgen.
Een van de bedrijfsverenigingen
die niet bij het GAK is aangesloten
is de Detam, de bedrijfsvereniging
voor Detailhandel, Ambachten en
Huisvrouwen, met haar hoofdkan
toor in Utrecht. Ook de Detam
moet uitbreiden, ongeveer om de
zelfde redenen als het GAK. Op het
personeelsbestand van ongeveer
1400 mensen, komen er vijftig tot
honderd arbeidskrachten bij.
Een bijkomend probleem voor
de uitvoerders van de sociale rege
lingen is dat het ministerie een
flink aantal uitvoeringsbesluiten
nog niet heeft vastgesteld, en er
dus altijd nog tijdrovende details
kunnen veranderen. Desondanks
wordt van die kant de verzekering
gegeven dat de uitkeringsgerech
tigden hun geld in januari op tijd
krijgen.
Sea-tiger, zo heet sinds zaterdag de tweede duikboot die Wilton-Feij-
noord voor Taiwan bouwt. De echtgenote van de Taiwanese admiraal Lu
doopte het schip, een 'broertje' van de een paar maanden geleden gedoop
te Sea-dragondie ook naar Taiwan gaat. (foto anp>
ADVERTENTIE
Extra kerstkoopavonden in alle filialeaop 22 en 23 december.
BIJENKORF BEN JE BETER AF
