Schaken
Dammen
Bridge
X
jidse band
et creatief
lijp, intelligent
in meeslepend
Document voor
alle liefhebbers
JAZZ
Invloeden van
Bely en Evans
Doorgewinterde
verzamelaars
Geen structuur
en te veel echo
KRYPTOGRAM
n
m
'4
1
M
Ér
'W,
M
3
t
i
3,
5
m
m
l
W
m
m
r
1
m
m
m
OPLOSSING
iRDAG 20 DECEMBER 1986
STE
liver Lake
Luare Jazz Band
liare Jazz Band: 'Our first Ba-
)(NVG 010-86, 23, 27, 28 30
jtember en 1 oktober 1986).
[ür gelegenheid van het tienja-
bestaan werd, althans vol-
pHfl js de hoestekst, op verzoek
l jl j vele fans van dit in Leiden
I jende sextet deze schijf ge-
'duceerd. Eén ander aardig
ail is dat de plaat in Leiden
ij Ui d opgenomen. Liefhebbers
de oudere stijlen kennen de
id uiteraard van de vele optre-
is in het Leidse café 'The Du-
Alweer volgens de hoestekst
emen r band er niets aan verdie-
i met het uitbrengen van dit
dukt. Inderdaad, bij beluiste-
g blijkt al snel dat dit nu niet
>aald een muzikale prestatie is
ar de jazzwereld met ingehou-
1250411 ac*em °P zat te wachten.
AJSB-N
Iet orkest speelt voor het me-
deel een bekende combinatie
oude stijl met swing, beter
l^cend als revival-jazz. Zoals
ww'Jar al te vaak wordt het een en
UdNW*er gelardeerd met niet be-
aid verantwoorde zang, uit de
>nd van trombonist Hugo Tiel,
echter ook dé interessantste
,ist van het stel is. Het ensem-
*s van een redelijke tot
*^*£lede kwaliteit, zij het dat hier
daar wat vreemd is omge
sprongen met de thema's.
So wordt Ellingtons 'Caravan'
P n een ritmisch achtergrondje
m orzien dat Duke ongetwijfeld
zijn graf zou doen omdraaien.
ermee is nog niet gezegd dat
muziek slecht is, maar wel
is ik de creativiteit die alle
orten van jazzmuziek moet on-
irscheiden van andere muzika
al. x. vormen. De persing is onberi-
xKgelijk, de opname is redelijk
xS&in kwaliteit, hoewel de saxo-
Sy^/on en klarinet verkeerd is op-
"■^1 ïnomen, iets wat meer voor-
)mt in studio's waar men wei-
g ervaring heeft met jazzopna-
Altsaxofonist Oliver Lake
942) behoort tot wat voor het
?mak de derde generatie avant-
irdisten genoemd kan worden.
at de eerste generatie kan men
jvoorbeeld Cecil Taylor en Or-
2tte Coleman rekenen, tot de
veede onder meer Albert Ayler.
ake was een van de vooraan-
aande organisatoren van de
lack Artists Group, die in St.
ouis de belangen van zwarte
unstenaars trachtte te beharti-
-j— en aan het begin van de jaren
ïventig.
Naast eigen groepen formeer-
e Lake met David Murray, Ju-
us Hemphill en Hamiet Bluiett
■et World Saxophone Quartet,
at zeker in West-Europa op een
amelijk grote aanhang kan reke-
en. Deze plaat, inmiddels zijn
eertiende onder eigen naam, be-
ioort tot zijn betere. Niet alleen
het album zeer evenwichtig ge-
iroduceerd, maar ook is te mer-
Voor zowel David, Liebman
als Chick Corea was Miles Da-
vis een groot leermeester.
(foto GPD>
.Chick Corea
Chick Corea: 'Trio music, live
in Europe' (ECM 1310. Septem
ber 1984)
Na het grote succes van de
dubbel-lp. 'Trio music' (zelfde
bezetting, ECM 1232/3, 1981)
heeft men wat verlaat besloten
de groep live onder de aandacht
van het publiek te brengen. Co
rea heeft in minder dan twintig
jaar een zeer veelzijdige en geva
rieerde carrière als leider achter
de rug. Hij kon aan het eind van
de jaren zestig tot de avant-garde
gerekend worden, maar enkele
jaren daarna bleek dat hij zich
ook zeer aangetrokken voelde tot
klassieke neo-romantiek. In de
zelfde periode speelde hij onder
meer met Miles Davis, toen deze
steeds meer roek-elementen in
zijn muziek opnam. Korte tijd
daarna richtte hij 'Return to Fo
rever' op, een groep die langza
merhand de fusion-kant opging.
De laatste tijd lijkt hij wat milder
geworden, zodanig zelfs, dat met
geneigd is om hem de Oscar Pe
terson van de moderne jazz te
noemen.
Dit album, op de bekende ver
zorgde ECM-wijze geprodu
ceerd, maakt technische een zeer
gedegen indruk en er zijn zeker
mooie momenten te beleven. Dat
kan haast niet anders met erken-
Bijdragen: Ken vos
ken dat Lake een zekere rijpheid
heeft bereikt.
In tegenstelling tot het recente
verleden zijn er geen zwakke
broeders onder zijn composities
te ontdekken, terwijl zijn instru-
ment-beheersing nog iets groter
lijkt te zijn geworden. Ook dub
belt Lake niet onverdienstelijk
op tenor-, sopraansax en fluit.
Zijn soli profiteren van zijn
scherpe timing en heldere uit
eenzettingen, zodat de aandacht
ook na langere tijd niet verslapt.
Van de andere musici valt met
name trompettist Rasul Siddik
op, die helaas allen te horen is in
het kunstig opgebouwde 'Le
Sport Suite'.
Geri Allen, de belangrijkste
nieuwe pianiste op dit moment,
speelt volgens mij iets onder
haar kunnen, maar Fred Hop
kins (bas) en Pheeroan Ak Laff
(drums) zijn een klasse apart. In
telligente en meeslepende mu
ziek.
de meesters als bassist Miroslav
Vitous en drummer Roy Haynes,
die naadloos reageren op het spel
van de pianist. Er valt geen on
vertogen woord. Het Lijkt er een
beetje op dat Corea bang is het
publiek voor het hoofd te stoten.
Deze kritiek neemt echter niet
weg, dat het trio er in geslaagd is
om een document af te leveren,
waarop prachtige instrumentale
klanken te horen zijp. Zowel de
doorgewinterde liefhebber als de
beginnende jazz-luisteraar kun
nen zich geen buil vallen aan de
aanschaf van deze plaat.
Steve Weisburg
Steve Weisberg: 'I can't stand
another night alone (in bed with
you)' (XtraWatt XW/1. Novem
ber en december 1985).
Toen het label Watt in 1974
werd opgericht, kondigde het be
drijf aan dat het zich exclusief
zou bezig houden met de aktivi-
teiten van de pianiste/componis
te Carla Bley en haar echtgenoot
trompettist/componist Michael
Mantler. Voor het eerst heeft
Watt zich gewaagd aan een ande
re musicus, Steve Weisberg, en
prompt werd er een sub-label te
voorschijn getoverd. Helemaal
onnodig, vooral als je bedenkt
dat Weisberg, die mij tot nu vol
komen onbekend was, in zijn
klankopvattingen sterk is beïn
vloed door voornoemde Carla
Bley. De pianist/organist heeft
evenals Bley een zwak voor La
tijnse en rock-achtige ritmes, die
zo nu en dan een Europees klin
kende gezapigheid uitstralen.
Weisbergs eersteling is wat on-
gebalanceerd uitgevallen. Naast
een zich enigszins moeizaam
voortslepende compositie, 'Ta
ble for one', die kennelijk een ze
ker gevoel van decadentie moet
verklanken, zijn er ook twee dui
delijk geslaagde composities.
Het openings- en titelnummer
begint met een ijzersterke solo
van trombonist Gary Valente,
een van de meer opvallende le
den van vroegere edities van de
Carla Bley Band.
'Trapped in true love' verraadt
dat Weisberg meer dan opper
vlakkig naar veteraan Gil Evens
heeft geluisterd, een gevoel dat
nog versterkt wordt door de aan
wezigheid van Evans-trompettist
Lew Soloff, die een fraaie solo
voor zijn rekening neemt. Voor
insiders zal een aangename ver
rassing de aanwezigheid van de
Oostenrijkse altsaxofonist Wolf
gang Puschnig zijn, bekend als
stersolist en conférencier van het
Vienna Art Orchestra.
David Murray
Als eigenaardigheid de laatste
plaat van de nog tamelijk jonge
tenorsaxofonist Murray, die
vooral met zijn nonet nogal wat
stof doet opwaaien de laatste ja
ren. Het bijzondere van dit in
zeer fraaie zware klaphoes gesto
ken album is dat het alleen in Ja
pan uitgebracht is en hier moei
lijk te krijgen is. De oppervlak
kig geïnteresseerde verzamelaar
moet echter sterk worden afgera
den via sluipwegen te proberen
aan deze plaat te komen, aange
zien de prijs in Japan tegen de
huidige wisselkoers al rond de
veertig gulden bedraagt. Voor al
le anderen die een zwak voor
Murray hebben is het echter een
belangrijk document.
Murray leek de afgelopen tijd
langzamerhand een meer behou
dende weg te hebben ingeslagen,
evenals velen van zijn generatie.
Gelukkig zette hij die behoefte
tot een zeker conservatisme om
in de prachtige stukken die hij
schreef en arrangeerde met Law
rence 'Butch' Morris voor het bo
vengenoemde nonet. Ook op de
ze plaat zijn weer twee stukken
van Morris te vinden, naast de
drie van eigen hand. De bezet
ting wekt ook bijzondere ver
wachtingen aangezien de eigen
zinnige slagwerker Sunny Mur
ray en de even individualistische
gitarist van de partij zijn.
Het kwartet wordt bijgestaan
door de uitstekend spelende
Fred Hopkins op bas. In het eer
ste nummer, 'Red Car' klink
Murray nog eventjes voorzichtig
en traditionalistisch - het thema
leent zich daar goed voor - maar
in de rest van de opname kunnen
we uitgebreid genieten van zijn
zingende vibrato in zeer infor
meel klinkende interacties met
de overige musici. De conclusie
kan luiden dat David Murray in
de tussentijd zijn vocabulair op
effectieve wijze heeft uitgebreid.
David Liebman
David Liebman: 'The loneliness
of a long distance runner' (CMP
24. November en december
1985).
CMP is een van de vele kleine
Westduitse platenlabels die zich
toeleggen op het uitbrengen van
esthetisch verantwoord geachte
moderne jazz. Een typisch voor
beeld daarvan kan Liebmans
soloplaat genoemd worden.
Liebman (1946) is een van de vele
Amerikaanse saxofonisten die
sterk beïnvloed is door John
Coltrane, een hebbelijkheid
waardoor, in de periode 1965-75,
alle tenor- en sopraansaxofonis
ten op elkaar leken. Onder hen
kon Liebman zich toch nog pro
fileren omdat hij enige tijd bij
Miles Davis in dienst was. Die
Coltrane-invloed is tegenwoor
dig nog maar ten dele merkbaar,
zeker op deze plaat, waarop
Liebman de tenor niet aanraakt.
Het wordt mij na meerdere ma
len luisteren niet geheel duide
lijk wat Liebman bewogen heeft
om een hele plaat in zijn eentje -
met behulp van multi-tracking -
op de sopraansax vol te spelen.
Vooral na zijn succesvolle platen
op Trio/Palo Alto, Contempo Vi
brato en Bebop to Now, had ik
wat anders verwacht.
Liebman bezit niet die aparte
toon op dit ondergewaardeerde
instrument die bijvoorbeeld Sid
ney Bechet vroeger en tegen
woordig Steve Lacy wel ken
merkt. De duidelijkheid lijdt ook
onder de afwezigheid van vaste
structuren en het overmatige ge
bruik van echo. Misschien moet
je in een bepaalde contemplatie
ve stemming verkeren om deze
zwaarmoedige muziek te waar
deren. Opname en persing zijn
redelijk tot goed, terwijl veel
aandacht is besteed aan de klap
hoes en het ingesloten boekje
Horizontaal
1. Oponthoud bij de start,
waarop je 2 krijgt. 5. Onlangs
sn in 't vooijaar. 8. De reis
van de wind. 9. De toegang
tot onze wereld. 11. Dienstbo
de van de geestelijke zit goed
in het vlees? 12. Zit er ambts
halve een diertje in de
schroef? 14. Geen verkeerd
spul. 15. Een smerig dood
vers staat er in. 19. De spoor
zoeker die het spoor ontdekt
heeft. 22. Hoge, heldere, blau
we of bruine, maar ook met
schaduw en een glaasje er bij.
24. Lekker zacht klinkt een
noot in de vis. 26. Tweemaal
weg om u een beetje behoor
lijk tot voordeel te zijn ge
weest. 28. Iets met woordpuz
zels aanduiden. 29. Bewust
boven de laatste gaan staan....
30of daar in der eeuwig
heid niet aan denken. 31.
Hardhandige tandarts?
Verticaal
1. De eerste schop is er niet,
laat daarom de wijn maar lo
pen. 2. Het salaris van de be-
Bwakingstroepen. 3. Met deze
muziekinstrumenten speel je
5
0
7
-#
y
9
'O
i
'5
•'5
te>
17
■s>
'"fa,
co
4V
22 j
25
27
:28
29
SO
y
een noot om ter opluistering
te dienen. 4. Echtpaar dat u
de vla bracht per vliegtuig. 5.
Achterstevoren een onder
deel van dit rokerige instru
ment. 6. Houterige thee waar
van het gesprek ophoudt. 7.
'n Noot heeft zin. 10. Die
waait als de wind. 13. Dat doe
je met de kop van 5. 14.
Schelpdiertje voor een dro
gist. 16. De dochter van de
vroegere generaal? 17. Spel
voor iemand die zijn ei niet
kwijt kan. 18. Stoppen met
water ophalen omdat je er
erg moe van wordt. 20. Ge
leerd dier is geen trage. 21.
Veel geld in een gekleurde
cirkel? 23. U draaide tot er
bloed uitkwam. 25. Het ont
breekt de vent aan een
vriend. 27. Een vlek op je
mond. 28. Wezen!
De prijs van 25,- werd toege
kend aan T. Kapteyn, De Hooge
Wei, 305, 2171 TT Sassenheim.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen onder vermelding
van 'Puzzel' voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Om aan de nationale schaakkam
pioenschappen te mogen deelne
men, behoeft men niet per defi
nitie van grootmeestersterkte te
zijn. Ook de 'kleine jongen' krijgt
een eerlijke kans Nederlands
kampioen te worden.
Niet alleen de kampioenen van
de diverse onderbonden en een
aantal landelijke subtoppers zijn
in Eindhoven van de partij. Ook
enkele grote namen van weleer
nemen de gelegenheid te baat,
om te pogen zich een weg terug
naar de top te banen. Een van de
relatief jongeren onder hen is
Kick Langeweg. Jarenlang een
gerespecteerd deelnemer aan de
vaderlandse grootmeestertoer-
nooien en in die wedstrijden
vaak dicht tegen een grootmees
terresultaat aanleunend. Het
laatste decennium is het met
Langeweg echter zichtbaar berg
afwaarts gegaan, zonder dat
daarvoor een goede verklaring
valt te geven. In elk geval res
teert er voor Langeweg momen
teel weinig anders dan zich in
wedstrijden als deze te Eindho
ven opnieuw waar te maken.
Dat zoiets nog geen eenvoudig
karwei is, bleek in de voorbije
maanden eens te meer. Na een
overwinning op Van de Oude
O
Diagram 1: een binnenkomertje,
na 39-34 mag zwart niet het Haar-
lemmertje nemen.
Diagram 2: na 35-50 zal men zich
als zwartspeler wel tien keer be
denken om 20-24 te spelen, te
recht. (Jermakov-Korolev).
Dit weekend wordt in Tilburg de
finale gespeeld van de play-offs
om het kampioenschap van Ne
derland. Plaats van handeling:
Interpolisgebouw, aanvang op
beide dagen 10.30 uur. De wed
strijd is te volgen op vu-graph -
met commentaar van Toine van
Hoof, Frans Borm, Hans Ver
goed en Cees Sint - en (live) op
teletekst; er worden 112 spellen
gespeeld. Eikaars tegenstanders
zijn WAC en Studiecentrum.
WAC won in de halve finale van
het Groningse Aegon, terwijl
Studiecentrum korte metten
maakte met USS; USS staakte
zelfs voortijdig de strijd.
In de degradatiepoule toonde
CPP zich hersteld van de zware
inzinking van de laatste weken.
De titelhouders wonnen hun drie
wedstrijden en daarmee werd
het vege lijf gered. Ook Hok
handhaafde zich, zij het dat het
verschil met ABC op de valreep
niet meer bedroeg dan één enke
le overslag. ABC en het tweede
Groningse team degraderen; hun
plaatsen worden volgend jaar in
genomen door het Haagse Bui
tenhof en Bridgeclub Nijmegen.
Een theoretisch aardig spel
was het volgende:
Noord (niemand kwetsbaar)
opende 3 Sch, aan één tafel rond-
gepast en twee down. Aan de an-
O
FRANKRIJK - Voor het vier
de jaar in successie is de Franse
post met een serie van vier zegels
gekomen, die aan de natuur is
gewijd. Worden op de zegels van
1983 planten afgebeeld en volgen
in 1984 en 1985 achtereenvolgens
roofvogels en bomen, dit jaar zijn
mineralen aan de orde. Op de ze
gels, die op 15 september ver
schenen zien we: 2,00 fr., zwavel;
3,00 fr., kwarts; 4,00 fr., kalk en
5,00 fr., vloeispaat.
Vijftig jaar Franse film is op 22
september herdacht met de uit
gifte van een velletje, een van de
weinige in de Franse postzegel
geschiedenis. In het velletje zit
ten tien zegels van 2,20 franc en
afgebeeld worden scènes uit
films met daaronder de namen
van deze films en die van de re
gisseurs.
De kunstserie kende op 29 sep
tember een uitbreiding. Deze
door
Ruud Dobbelaar
Weetering en een nederlaag te
gen Vanheste, moest Langeweg
in de derde ronde aantreden te
gen thuisspeler Gerard Welling,
die een kleine twee jaar geleden
nog winnaar was van het LSG-
Noteboomtoernooi. Het werd
een pijnlijke nederlaag voor de
op papier sterkste speler van het
toernooi.
Wit: Kick Langeweg.
Zwart: Gerard Welling.
1. d2-d4; d7-d5, 2. c2-c4; c7-c6,
3. Pgl-f3; Pg8-f6, 4. Pbl-c3; d5x-
c4,5. Pf3-e5 (een variant die door
Kortsjnoj nieuw leven is ingebla
zen. 5....Pb8-d7, 6. f2-f4 (dit blijkt
in het vervolg van de partij een
toch wat gewaagd experiment);
e7-e6, 7. e2-e4; Lf8-b4. 8. Ddl-f3
(De e-pion dient gedekt te blij
ven, hetgeen een duidelijke han
dicap in de variant mag heten);
c6-c5 9. Lcl-e3; Dd8-a5, 10.
Pe5xc4. Zie diagram. Wit ont
fermt zich nu toch over de han
gende pion, in de waan dat de
zwarte dame zich terug dient te
trekken. Welling heeft echter een
verrassing in petto: 10....Lb4xP-
c3 schaak 11. Kel-f2; c5xd4.
Zwart offert zijn dame tegen drie
stukken. Een kansrijke actie, die
echter niet garant staat voor
winst. Langeweg dorst daar ech
ter sowieso niet op in te gaan,
hetgeen hem duur komt te staan.
12. Le3-cl Da5-c5, 13. Lfl-d3
(met de dreiging e4-e5, gevolgd
door Pc4-d6. 13. b2xLc3 faalt op
d4-d3 schaak); b7-b5, 14. e4-e5;
b5xPc4, 15. e5xPf6 (DfBxTal
loopt spaak op 15....c4xLd3, 16.
Thl-dl; 0-0); Pd7xf6 en wit geeft
op, hij blijft een stuk achter.
door
Hans Vermin
In damrubrieken en tijdschriften
moeten vaak problemen worden
opgelost doormiddel van een di
recte combinatie. In de partij
gaat het er echter ook vaak om
de tegenstander in de val te lok
ken met een combinatie, die
moet worden beantwoord met
een tegencombinatie. Dat vereist
een goed rekenvermogen. Schij
ven over het hoofd zien of iets
dergelijks mag absoluut niet.
Vandaag kunt u uzelf testen aan
de hand van de volgende dia
grammen.
In het geval u zich vaker wilt tes
ten moet u het boek "250 lokzet-
ten, deel 2" aanschaffen. Uit dit
boek, dat te bestellen is bij H. de
Waard, Roemer Visscherlaan 13,
37095 SB Zeist, zijn ook de bo
venstaande voorbeelden afkom
stig.
Diagram 3: achterlopen is een ge
vaarlijke hobby. Na 27-22,12-18?
(Giroux).
12 3 4
Diagram 4: de fraaiste lokzet dit
maal staat op naam van Ton Sij-
brands. 20-25 lijkt een enorme
blunder echter
door
Ton Schipperheyn
dere tafel liet oost een vederlicht
doublet los, waarop west de bie
ding besloot met 3 SA.
4HB 8 7 6 5 3
9A3
09 7 3
B
A 10 2 N V
9V64 \ai r\ H 7 5 2
0854 wu OAVB6
A V 10 4 Z 49876
94
C B 10 9 8
O H 10 2
4 H 5 3 2
Noord startte met ruiten, voor
vrouw en heer, gevolgd door
schoppen voor de heer. Noord
speelde weer ruiten, waarop de
leider een klaveren van tafel pro
beerde. De snit ging verloren aan
de boer; noord speelde een derde
maal ruiten. Er zijn nu 8 slagen: 3
in klaveren, als KI H goed zit, 3 in
ruiten en 1 in zowel schoppen als
harten. De leider ging naar de
hand via de klaversnit (lukte) en
nu volgde een kleine harten naar
de heer (lukte ook). Dit is de si
tuatie:
B 8 7 6 5
OA
O -
WO ^6
Z 4 76
4 H 2
Ru 6 werd geïncasseerd, in-de
hand schoppen weg (Sch 10 had
als 'opvang' zijn werk gedaan,
noord heeft geen tweede keer
schoppen kunnen spelen), ge
volgd door KI 7. Zuid dekte niet,
zodat de tafel aan slag bleef. Nu
volgde harten, zuid de 9 en west
de 6! Een bekende situatie. Het is
bekend dat noord het aas heeft;
zuid zou zeker de eerste harten-
slag hebben genomen. In derge
lijke situaties heeft het volstrekt
geen zin de vrouw te zetten en
west moet maar hopen dat het
aas valt. Dat gebeurde en west
scoorde 9 slagen.
keer wordt op een grootformaat
zegel van 5,00 franc een modern
werk van Pierre Soulages afge
beeld.
Ter gelegenheid van honderd
jaar technisch onderwijs werd op
6 oktober een 1,90 fr.-zegel uitge
geven met daarop een symboli
sche voorstelling.
De 100e geboortedag van de
schrijver Henri Alain-Fournier
(1886-1914) is op 6 oktober her
dacht met de uitgifte van een
2,20 fr.-zegel. De zegel toont een
illustratie uit Alain-Fourniers be
kendste roman "Le Grand
Meaulnes".
Het 13e wereldenergiecongres,
dat van 5 tot en met 11 oktober in
Cannes werd gehouden, werd op
7 oktober gemarkeerd met een
3,40 fF.-zegel waarop een abstrac
te voorstelling.
We ronden deze keer het
hoofdstuk Frankrijk af met een
verwijzing naar twee permanen
te zegels van het type Liberté,
die op 1 augustus aan de sedert
begin 1982 lopende reeks werden
toegevoegd: 1,90 fr., (groen) en
3,40 fr. (blauw).
RÊPUBUQVEFRAHCA1SE
