DRAMATISCHE
DALING VAN GOED
EN ZILVERPRIJS.
Fons Jansen voor NCRV-radio
'Conference kent geen
grondwet, alles mag'
IBIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
PAGINA 26
RADIO-TV
WOENSDAG 17 DECEMBER 1986
18.08 Family Ties, Amerikaanse comedy-serie.
Afl.: Het Keaton-kerstlied (A Keaton Christ
mas Carol). Alex houdt niet van het sentimen
tele gedoe rond Kerstmis. De beursberichten
vindt hij veel interessanter. Maar die nacht
gaat het spoken
TELEAC
18.30 Cursus Tekenen en schilderen. Afl.l
VOO
19.00 Countdown, popprogramma met Adam Cur-
NOS
20.00 Journaal
SOCUTERA
20.28 Geef de kinderen een kans, film van S.O.S.-
Kinderdorpen
VOO
20.33 Villa Valuta, showprogramma rond de derde
trekking van de Staatsloterij. Presentatie:
Bart Peeters
21.25 Verona. Programma van Henk Spaan en Har
ry Vermeegen
21.50 Nieuwslijn, actualiteitenrubriek
22.25 Miami Vice, Amerikaanse serie. Afl. De te
rugbetaling. (Payback). Een ontmoeting tus
sen Crokett en Jesus Maroto, een drugsdea
ler, in de gevagenis eindigt in een drama. Je-
sis pleegt zelfmoord. Het laatste wat hij zegt
is „terugbetaling"
23.10 Hitchhiker, Amerikaanse serie. Afl.: Een
schot in het wild. Een serveerster houdt van
twee mannen: haar echtgenoot en diens
vriend, die beiden in Vietnam hebben ge
vochten. Tijdens een nachtelijke jachtpartij
lopen de emoties hoog op
23.35 Erotische verhalen. Vanavond: Drie klets
kousen, bewerking van patrick Pesnot naar
een verhaal van Jean de la Fontaine. Drie
vrouwen zitten samen in bad en beklagen
zich over hun echtgenoten. Ze spreken af dat
ze binnen drie dagen een ander versieren. Na
afloofc vertellen ze elkaar hoe het hen is ver
gaan
NOS
00.05 Journaal
00.10 Nieuws voor doven en slechthorenden
Wameru (Goodbeye Wameru). Een journalist
komt het reservaat bezoeken. Hij wil een arti
kel schrijven over het nutteloze van Daktari's
werk. Jack, Mike en Paula bedenken een
plannetje om hem van gedachte te doen ver
anderen
16.50 D'r kan nog meer bij, kinderprogramma
17.15 Henkie's droomboom, kinderprogramma
NOS
17.30 Journaal
EO
FEDUCO
17.40 Ideeënbank, serie over maatschappelijke ak-
tiviteiten in de regio's. Afl. 3: West-Brabant
Na 18 uur
NOS
'i8.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
P.P.
19.12 Uitzending van het Christen Democratisch
Appèl (CDA)
NOS
19.22 Van Gewest tot Gewest, regionaal magazine.
1. Nieuwbouw provinciehuis stuit op verzet.
2. Duwvaart. 3. De schelpenman
20.00 Wie, wat, waar en hoe laat? rubriek over eve
nementen op het gebied van kunst, cultuur,
recreatie en toerisme
AMSTERDAM (GPD) - „Alles
kan, alles mag. Er is geen grond
wet, geen partituur". Dat zegt ca
baretier Fons Jansen in een lezing
over het verschijnsel 'conférence'.
De lezing werd afgelopen zaterdag
in het Amsterdamse theater Klein
Bellevue opgenomen en is komen
de nacht te beluisteren in het
NCRV-radioprogramma 'Volg
spot'. Jansen maakte de lezing spe
ciaal in opdracht van de NCRV.
Actuele aanleiding voor deze le
zing is volgens programmamaker
Aart van Bergeijk de december
maand. Aan het eind van het jaar
zijn er op radio en televisie altijd
tal van conférences te beluisteren
en vooral de Oudejaarsconferences
van Wim Kan zijn vermaard. Re
den waarom Fons Jansen zijn le
zing illustreert met enkele frag
menten uit het repertoire van Kan.
Fons Jansen is zelf gestopt met
het maken van eigen theatershow,
maar hij praat graag over de vele
technieken van zijn vak. „Een con
férencier moet vooral alle zaken in
de wereld waarnemen vanuit de
verwondering", meent hij. „Ie
mand die alles altijd zeker wee-
t,heeft geen succes. Het is een
dankbaar beroep, je krijgt je loon
handje contantje thuis in de vorm
van de lach en het applaus".
Volgens Jansen is de conférence
in de loop der jaren sterk van opzet
gewijzigd. „Die veranderingen
gaan sneller dan een mensenle-
1", zegt hij in zijn lezing. „Wat
20.20 Avondvoorstelling: U bent mijn moeder,
DONDERDAG
EO
15.30 Last Frontier: De koralen wereld (The coral
kingdom). De mooiste plaatsen op aarde zijn
pas ontdekt toen mensen de mogelijkheden
konden benutten af te dalen in de oceanen
15.55 Pablo op reis met Gulliver, tekenfilm
16.00 Daktari, Amerikaanse serie. Afl.: Tot ziens
filmversie van de" Werktheater-voorstelling ^£££25^!^
van Joop Admiraal (eveneens enige acteur) v00ral geengageen? zlJn en nu gaat
en Jan Ritsema. Regie: Horst Königstein
21.40 Het Radio Kamer Orkest o.lv. Ernest Bour
speelt The Unanswered Question van Charles
Ives
21.45 Studio sport
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag
23.00 Nederland C, actualiteiten en achtergronden
op het gebied van kunst cultuur in binnen-
en buitenland
23.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
DONDERDAG
NOS/NOT
09.00 Kinderen en echtscheiding, les 3
09.30 Drie om te vieren, les 3
10.00 Kindertheater, afl.4
10.30 Einde
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
17.45 Paspoort voor Turken
het er gelukkig alleen
om dat het echt leuk is".
Zelf kreeg Fons Jansen in de ja
ren zeventig vooral bekendheid
door zijn conférences over de r.-ka-
tholieke kerk. Vertegenwoordigers
van die kerk waren nooit laaiend
enthousiast over Jansen. „Je kunt
over zoiets serieus als de kerk toch
niet lachen?", verklaart de cabare
tier ironisch. Eén vertegenwoordi
ger van de r.-katholieke kerk
kwam wél naar de voorstelling 'De
lachende kerk' van Fons Jansen en
dat was de toenmalige bisschop
van Den Bosch mgr. Bekkers. „Hij
kwam na afloop in de kleedkamer
en zei tegen me: Van mij had je
best verder mogen gaan, hoor".
Jansen legt in zijn lezing de na-
Fons Jansen, komende nacht te beluisteren in het NCRV-radio-program
ma 'Volgspot' voor het beeld van Wim Kan op het Leidseplein in Amster
dam. (foto ANP)
druk op het feit dat de conférence
pas goed wordt, als er gespeeld
wordt voor het goede publiek. Zijn
eigen proefvoorstellingen deed hij
altijd het liefst in Den Haag: „Daar
zitten veel ambtenaren en die be
grijpen mijn woordgrappen het
best" (Radio-1/2, 00.00 uur).
18.00 Tik Tak, kleuterprogramn,
18.05 Plons, kinderprogramma
4 ïuiia, Kinuerprogramma oo ie
18.10 Zeppelin, informatief kinder- Einde
ttSfoSklan HavesWerke, 13-delige D™DERDAG
22.00 Cargo de Nuit, gevarieerd jon
gerenmagazine met muziek-, film
en videonieuws
22.35 Nationale Loterij
22.40 Laatste nieuws
23.05 Informations, réflexions et in
terrogations laïques
17.00 Teletekst
jeugdserie
19.00 Het bad Tsjechische tekenfilm 17.15 Vraturebank
iQv?ft a a D 17.30 Nouba nouba, gevarieerd kin-
19.10 Uitzending door derden: Pro- derprogramma
gramma van de Israëlitisch-gods-
dienstige uitzending
19.40 Paardenkoersn, mededelingen
ren programma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Op zoek naar....succes, een
dwars praatprogramma met non
sens en desinformatie 18.25 Sender Frikadelle
21.00 Allemaal beestjes: In al mijn 19.00 Hart aber herzlich (Hart to
boeken zit een wurm. N.a.v. de Hart), Amerikaanse serie
Boekenbeurs een overzicht van wat 19.57 Programma-overzicht
er zoal op de Nederlandse markt 20.00 Tagesschau
aan dierenboeken te verkrijgen is 20.15 Peter der Grosse, vierdelige tv-
21.30 Het eiland, kunstmagazine ge- film naar de biografie van Robert
presenteerd door Johan Thiele- K. Massie
mans 21.45 Brennpunkt
22.30 Nationale Loterij n paardekoer- 22.30 Tagesthemen, actualiteiten
ARD-Sport extra: Bekendma-
21.45 Heute-Journal
22.05 Christliche Wiedergebuhrt ir
China, reportage over de oplevini
van protestantse kerken in China
22.35 Wir hatten uns so geliebt (C'e
vamo tanto amati), Italiaanse speel
film uit 1976 van Ettore Scola
00.35 Heute
DONDERDAG
09.45 Zie Duitsland 1
13.15 (S) Teletekst
13.30 Einde
15.40 (S) Enorm in Form: Fit durch
den Winter. Afl.3, oefeningen voor
de wintersport.
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Vom Urkrümmel zum Atom-
pilz, informatieve serie. Aansl.:
Heute-Schlagzeilen
16.35 Die Welt des Marchens: Das
kalte Herz, serie sprookjesvertellin
gen
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern
17.15 Tele-Illustrierte, actuele the
ma's, sport en amusement
17.45 Shaka Zulu, drama-serie. Afl.l:
Die Gesandten
22.35 Journaal met aansl. Coda: Een
stoel voor de lezer, van J. Bernlef
22.55 Einde
king van de sportman van het jaar
1986
23.30 (S) Ohne Filter, muziekpro
gramma
00.30 Tagesschau
00.35 Nachtgedanken, beschouwin
gen
DONDERDAG
09.45 ZDF-Info Arbeit und Beruf
10.00 Heute
10.03 Christliche Weidergeburt in
China
19.00 Zonen en dochters. (Sons and 10.35 Peter der Grosse,
Daughters), Australische serie 12.10 Kennzeichen D
19.23 Intermezzo: J. de Beenhouwer, 12.55 Persoverzicht
piano. Traumerei, Schumann 13.00 Heute
(herh) 13.15 (S) Teletekst
19.25 Oshin, Japanse serie 13.30 Einde
19.40 Mededelingen en programma- 15.30 (S) Teletekst
15.50 Tagesschau
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kijk uit! Verkeerstips
20.15 Kwidam, telefoonspel
20.20 Niagara, Amerikaanse speel
film uit 1952 van Henry Hathaway.
Met: Marilyn Monroe, Joseph Cot- 16.45 Kinder
ton, Jean Peters e.a. De Niagara- programma
watervallen, de geliefkoosde witte
broodsbestemming, worden het to
neel van passionele moord
21.45 Koormuziek van Jef van Hoof.
Het BRT-Koor o.l.v. Vic Nees
22.15 Einde
Engels, les
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine met nieuws en sport
19.45 Raamprogramma van de regio
nale studio's
20.00 Tagesschau met weerbericht
20.15 Mittwochs in...Land und Leute
21.45 Wissenschaftsshow: Erstaunli-
ches aus der Welt der Musik
22.30 Lianna, Amerikaanse speelfilm
uit 1981. Een jonge vrouw, wier hu
welijk is vastgelopen, voelt zich
aangetrokken toto een andere
vrouw. Ze probeert haar lesbische
gevoelens te verwerken.
00.35 Laatste nieuws
DONDERDAG
08.00 Tele-Gymnastik (28)
08.10 Schooltelevisie. (9.10 Het pro
gramma met de muis)
10.45 Einde
17.35 Teletekst-overzicht
18.00 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 the children of Green Knowe
18.35 Masterteam, spelprogramma
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London plus'
20.00 Wogan, amusementsprogram
ma met Terry Wogan
20.35 The Clothes Show
21.00 Dallas, Amerikaanse serie
21.50 Points of view
22.00 Journaal, regionaal nieuws en
weerbericht
22.30 The visit. Down to earth, serie
over de pogingen van een Engelse
stewardess een weeshuis in Dhaka/
Bangladesh op te richten. Deel 5:
Yvonne and Jim
23.20 Up Pompeii, Engelse speelfilm
uit 1971 van Rob Kellett. Met: Fran-
kie Howerd, Patrick Cargill, Mi
chael Hordem, e.a
00.50 Weerbericht
DONDERDAG
07.00 Teletekst
07.30 Nieuwsoverzicht et aansl. Flin-
stones
08.00 Breakfast time, actualiteiten
09.40 Watch dog
09.55 Regionaal nieuws en weerbe
richt
10.00 Nieuws en weerbericht
10.05 Day to day
10.45 Advice shop
11.00 Nieuws en weerbericht voor
slechthorenden
11.05 Neighbours, serie
11.25 Phillip Schofield
11.30 Play School
11.50 Willo the Wisp
11.55 Five to eleven
12.00 Nieuws en weerbericht
12.05 Food and drink, informatieve
12.35 Open air, met om
13.00 Nieuws en weerbericht
13.25 Domesday Detective, kwis
waarin de kennis over het leven in
Groot-Brittannië wordt getest
13.55 Regionaal nieuws en weerbe
richt
14.00 Nieuws en weerbericht
14.25 Neighbours
14.50 Animal fair
15.00 (ZW) Conspiracy of hearts, En
gelse speelfilm uit 1960
16.25 Onbekend
16.50 Children's BBC, kinderpro
gramma.
17.10 Tekenfilm
17.20 The Odyssey, jeugd-serie
17.35 Galloping Galaxies
18.00 Domesday Detective, kwis
waarin de kennis over het leven in
Groot-Brittannië wordt getest
18.30 Cover to cover
19.00 The Wednesday western: Re
turn of the gunfighter, Amerikaan
se speelfilm uit 1967
20.35 Land of ice and fire
21.30 Out of court
22.00 M.A.S.H., Amerikaanse serie
23.25 Global Report 1986
23.45 Newsnight, actualiteiten
00.30 Weerbericht
DONDERDAG
18.00 I dream of Jeannie
18.30 Hazel. Mix up on Man
Road
19.00 Hogan's Heroes. The Well
19.30 Men of Sherwood Forest
20.55 The Ice Race
21.55 International Motor Sr
1986
23.00 Roving Report
23.30 Sky Trax. Popmuziek
00.45 Closedown
DONDERDAG
07.30 The DJ Kat Show
08.30 Sky Trax. Popmuziek
13.10 Skyways
14.00 City lights
14.25 Roving Report
15.00 Sky Trax. Popmuziek
17.00 The DJ Kat Show
Anglia TV
10.00 Teletekst
13.30 Open universiteit
15.00 Nieuwsoverzicht
richt
15.02 Harold Lloyd
15.15 Motives
16.00 Journaal en weerbericht
16.03 Colonel Culpepper's Flying Cir-
16.43 Brief encounter
16.50 Nieuws en weerbericht, (regio
naal eveneens)
17.00 The Pamela Armstrong Show
17.30 Look, stranger: Stock beds
steam
18.15 Blockbusters
16.45 News at 5.45
19.00 About Anglia
19.35 Crossroads
20.00 This is your life
20.30 Coronation Street
21.00 Strike it Lucky
21.30 The Benny Hill Show
22.00 Apartheid
23.00 News at Ten, followed by Ang
lia Late News and Weather
23.30 Apartheid
00.30 Louis Armstrong Remembered
weerbe- DONDERDAG
16.00 Die Sklavin Isaura, Braziliaan-
16.25 Fundstücke, serie reportages
over de cultuurgeschiedenis van
het platteland
Scheinwerferlicht,
arin kinderen te
gast zijn bij de spelers uit de serie:
Kindem vom Mühlental.
17.15 Unternehmen Arche Noah, na
tuurprogramma.
17.45 Tagesschau
ADVERTENTIE
18.00 Carrefours,
gramma
19.00 Ce Soir, regionaal magazine
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Au nom de la loi, juridisch r
gazine
21.00 The Colbys, Amerikaanse se
21.45 Coup de film
18.20 Die W: cherts von nebenan, ver-
gevarieerd pro- volg
18.55 Lotto'rekking
18.58 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 (S) Hitparade im ZDF
20.15 Kennzeichen D, reportages uit
oost en west
21.00 Der Denver-Clan (Dynasty),
Amerikaanse serie
In de Carat Shop in de Bijenkorf is t/m 3 januari
een groot deel van de collectie gouden en zilveren
sieraden 40% voordeliger.
10.25 Anglia News and Weather follo
wed by The Christmas Village
10.35 Sesame Street
11.36 Chips
12.25 Short Story Theatre
12.55 The Star of Bethlehem
13.00 Thomas the Tank Engine and
Friends. (Herh.)
13.10 Puddle Lane
13.30 The Sullivans
14.00 News at One
14.20 Anglia News and Weather
14.30 Fifty, Fifty
15.30 Daytime
16.00 The Coming Messiah
16.25 Anglia News
16.30 Sons and Daughters
17.00 The Raggy Dolls
17.10 The Telebugs
17.20 Running Loose
17.45 Dangermouse
18.00 Récréation
18.40 Des chiffres et des lettres
19.00 15 ans déjè
19.40 Tell Quel
20.35 Les Clés du regard
21.25 Dedicaces
22.00 Journal télévisé
22.30 Continent Francophone
DONDERDAG
WOENSDAG
Radio 1 na 18 uur
EO: 18.45 Waar waren we ook al
weer?. Een zendingsverhaal. 18.58
Metterdaad hulpverlening. NOS:
19.02 Hobbyscoop. 19.30 Akkoord.
20.02 Langs de lyn. 22.02 NOS Po
dium van de Nederlandse Lichte
Muziek. KRO: 22.45 Mens en paard
extra. NOS: 23.07 Met het oog op
morgen. NCRV: 0.02 Volgstpot over
hej verschijnsel conférence. 1.02
Romance. 2.02 Nachtexpress. 6.02
In 't voorbijgaan. 6.07 Non-stop lich
te muziek
Na 18 uur
NCRV: 18.03 Hier en Nu. 18.30 Pra
line. 18.54 In 't voorbijgaan. 19.00-
07.00 Zie Radio 1
Radio 3 na 18 uur
NOS: 18.03 De Avondspits. VPRO:
19.02 Frontlijn. 21.02 Backline. 22.02
Gonzo Radio. 23.02 Heartlands
Radio 4 na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. AVRO: 18.02 Het
betere werk. 19.00 Kamer muz. in
samenvatting met B.F.O. te Hilver
sum. 20.00 Nieuws. 20.02 AVRO's
Platen Publieksprijs Klassiek 1986,
uitslag. 22.00 Parade. 23.00 Zeg, luis
ter 's. hoorspelmagazine: Wraak uit
het hiernamaals
Radio 5 na 18 uur
TROS: 18.10 TROS Kinderforum.
P.P.. 18.20 Uitzending van GPV.
TROS: 18.30 Tempo Doeloe. NOS:
19.00 Programma voor buitenlandse
werknemers. FEDUCO: 20.30 Me-
OMROEP RIJNLAND
19.00-20.00 Geestelijk leven
DONDERDAG
(7.15-7.30 Jeugdradiojournaal. 7.33
AVRO's Radiojournaal. 7.51 econo
misch commentaar E.Peereboom.
8.30 Financ. nws. 8.35 AVRO's
Sportpanorama.) 9.05 Arbeidsvita
minen. (9.50-10.00 Snotneus Ahoy.)
12.05 AVRO Magazine. NOS: 12.56
Mededelingen voor land- en tuin
bouw. 14.05 Koperen Ko en Nikke
len Nelis. 15.05 Van horen en zien.
KRO: 16.05 Echo-magazine
Radio 2 voor 18 uur
NOS: Elk heel uur nws. NCRV:
07.03 Het levende woord. 07.10 Van-
daag...donderdag. 08.03 Hier en Nu.
8.54 Ontmoeting. 9.03 Wie weet
waar Willem Wever woont? 10.03
Plein Publiek. 11.30 Twaalfuurtje.
12.40 Middagpauzedienst. 13.03
Hier en Nu. 13.20 Kletsmajoor. 13.30
Gods lof. VOO: 17.03 Hollandse hits
Radio 3 voor 18 uur
NOS: Elk heel uur nws. TROS:
07.03 De Havermoutshow. 09.03 De
Hugo van Gelderen Show. 11.03 De
Europarade. 12.03 50 Pop of een er
velop. 14.03 De Polderpopparade.
15.03 De TROS presenteert de natio
nale hitparade
Radio 4 voor 18 uur
VOO: 08.00 Nws. 08.02 Veronica's
Meesterwerken op CD. 11.00 Mu
ziek voor miljoenen. 13.00 Nws.
13.02 Nederland Muziekland Klas
siek. EO: 14.00 Metronomium in
concert. 15.30 Zeggen en Schrijven.
VPRO: 16.00 Het Portret
Radio 5 Voor 18 i
NOS: 09.00 Nws. 09.02 NOS-Spor-
tief. 09.25 Waterstanden. RVU: 09.30
De verleiders. KRO: 10.00 Kieke
boe. 10.20 Jeugdkatechese. 10.30 De
Zonnebloem. 11.00 De 50+ Senio
renshow. 12.00 Nws. 12.05 Op de
eerste rang. 13.00 Nws. 13.10 Kruis
punt. 13.30 Da Capo. 14.00 Het Dos
sier. 15.00 Zin in muziek op 5.15.20
Als een licht in de morgen. 15.40 O
Kwadraat. NOS: 16.00 Zo kan het
ook. 16.30 Een leven lang. 17.00 De
werkelijkheid van de oorlog. KRO:
17.36 Marktberichten. 17.41 Scheep
spraat OVERHEIDSVOORLICH
TING: 17.46 Uitzending voor de
landbouw. NOS: 17.56 Mededelin
gen en Nieuws
Toen Hans Böhm een keer in zijn
radioprogramma 'Man en paard'
constateerde dat het vrouwen
schaak nog altijd niet was doorge
broken (ook het schaken van vrou
wen is de laatste eeuwen een beetje
in de versukkeling geraakt), kreeg
hij een boze brief van een feministe,
die hem vroeg waarom dat pro
gramma van hem eigenlijk 'Man
en paard' heette? Hij heeft toen be
loofd het voortaan 'Man en merrie'
te
Dit werd me verteld in het ge
bouw van de KRO door Paul van
der Horst tijdens de tweekamp
Timman-Joesoepov. Het is daar,
vanaf 1 uur, feestelijk toeven, want
het hele gebouw aan de Emma-
straat in Hilversum staat deze
week in het teken van het schaken.
In Studio 1 zitten Jan Timman en
Artur Joesoepov op een met bloe
men en planten omzoomd podium
urenlang te kijken naar een bord
met houten figuurtjes, met de ge
spannen aandacht van een Anto-
nie van Leeuwenhoek toen deze in
1676 in tandplaque met de door
hemzelf uitgevonden microscoop
als eerste de bacteriën ontdekte.
Als je maar lang genoeg inge
spannen naar een zelfde voorwerp
kijkt schijnt dat tot leven te komen
en mee te gaan denken, dus van
daar waarschijnlijk die geconcen
treerde aandacht voor een verza
meling vormen op een klein vier
kant oppervlak die in wezen niet
veel kan verschillen van bijvoor
beeld het met kopjes, schoteltjes,
schaaltjes, borden en bestek volge-
zette rek in een vaatwasmachine.
Af en toe staat een der beide krij
gers op, wandelt bekeken naar een
onzichtbare plek achter de gordij-
n, om daar even later weer van
daan te komen met een kopje koffie
in de hand. Dan wordt het toch nog
even spannend voor diegenen in de
zaal die dit turbulente tegenover-
elkaar-zitten volgen via de tv-toe-
stellen.
Een vaste, hoog opgehangen ca
mera toont namelijk alleen het
bord en zijn directe omgeving. Zal
Jan Timman zijn kopje koffie net
binnen de actieradius van de vaste
camera zetten zodat we zien kun
nen of hij zijn koffie zwart drinkt
of met een wolkje melk, of zullen we
alleen een sikkeltje van het schotel
tje te zien krijgen? De ene keer bof
je waardoor ik kan melden dat hij
zijn koffie zwart drinkt), de andere
keer minder.
Leuker is het in de KRO-kantine
waar het commentaar gegeven
wordt, en iedereen aan lange tafels
zit waarop tientallen papieren
schaakborden klaar liggen met een
papieren zak met (houten) stukken
erbij, zodat wie wil de stelling voor
zich op het bord kan zetten, of een
partijtje schaak van eigen vinding
kan spelen met zijn overbuurman.
Het was daar dat ik Paul van der
Horst ontmoette, die wel en geen
schaakmeester is. Hij is niet de dra
ger van deze titel omdat hij daar
voor niet goed genoeg schaakt,
maar hij is het weer wel omdat hij
op de Julianaschool in Bussum de
schaaklessen geeft Niet zonder suc
ces.
De Julianaschool werd in het
schoolschaak de laatste vijf jaar 4
maal tweede, en in 1984 kampioen
van Nederland. Toen hij veertien
jaar geleden op die school kwam
kon hij zelf nog niet schaken, hij
leerde het zichzelf, hij leerde het
daarna de geïnteresseerde kinde
ren van de 4de, 5de en 6de klas (we
spreken over een basisschool ofte
wel lagere school), en als het hem
nu wel eens te moeilijk wordt ver
voegt hij zich met zijn probleem bij
een van zijn oud-leerlingen, die
van hem het schaken hebben ge
leerd maar het nu als clubschakers
al veel beter kunnen dan hij, waar
na hij het probleem weer uitlegt
aan zijn huidige leerlingen,- want
dat kan hij weer beter.
De schakende scholieren schaken
elke vrijdagmiddag in schooltijd
voor de schoolcompetitie, ook
woensdagmiddag wordt er ge
schaakt, en diegenen die zich als
lid hebben aangemeld van BSG,
het Bussums Schaak Genootschap
(en dat zijn de meesten), schaken
ook nog op maandagavond. Maan
dagmiddag was hij bij Timman-
Joesoepov met een dertigtal kinde
ren, die daarvoor vrij hadden gee-
kregen van school. De verhouding
schakende jongens en meisjes op de
Julianaschool is ongeveer fifty-fif-
ty, maar tot de tien besten behoren
toch niet meer dan 1 of 2 meisjes.
Typerend vindt hij, dat de meis
jes die het beste schaken ook de bes
ten zijn in andere sporten. Hij ver
plicht de kinderen tijdens het scha
ken hun zetten te noteren, in het
week-einde kijkt hij hun partijen
na en voorziet ze van commentaar.
Hij kan deze intensieve schaakles
sen aan elke school van harte aan
bevelen. Het concentratievermogen
van de schakende leerlingen gaat
met sprongen vooruit, vooral bij
het rekenen, omdat de spannings
boog langer wordt.
Bij een test op reken- en taalge
bied, blijken de schakers op een be
paald onderdeel ('redeneren met
getallen') 'absurd hoog te scoren'
vergeleken met de niet-schakende
kinderen. „Het is nu omgekeerd
zelfs zo, dat ik een niet-schakende
leerling die bij 'redeneren met ge
tallen' hoog scoort, aanraad om te
gaan schaken!"
