NAVO wil
ander
ove
rleg
Oproep tot manifestatie van eenheid in Suriname
Met Warschau Pact
over ontwapening
Israël bombardeert
Palestijnse kampen
Geen sponsors
meer voor
televisiefilm
jarige Reagan
Martsjenko
begraven bij
gevangenis
WSSSBSJ58
Verhoging van
voedselprijs
in Zambia
geschrapt
Gratis olie
voor Syrië
Chirurg doodt
13 mensen
Voor de lol'
amssjusfSSJH ssssssKfflrs
VRIJDAG 12 DECEMBER 1986
Vijftien doden
BRUSSEL - De ministers van buitenlandse zaken van de
NAVO-landen zijn het gisteren in Brussel eens geworden
over de uitgangspunten voor eventuele nieuwe ontwape
ningsbesprekingen met het Warschau Pact, zowel op con
ventioneel als nucleair terrein. Zij onderschreven daarmee
voor het eerst formeel de standpunten die door de Ameri
kaanse president Reagan zijn ingenomen tijdens zijn top-
overleg met Sowjet-partijleider Gorbatsjov in Reykjavik.
De NAVO zal zich eensgezind rich
ten op het tot stand brengen van
akkoorden tussen de VS en de
Sowjet-Unie, waarbij alle middel-
lange-afstandsraketten in Europa
verdwijnen en het aantal strategi
sche (intercontinentale) kernraket
ten binnen vijf jaar met de helft
wordt verminderd.
door
Hans de Bruijn
voorwaarden voor zo'n overleg te
bespreken.
„Als de onderhandelingen over
vermindering van de kernwapens
een succes worden, wordt het pro
bleem van de conventionele one
venwichtigheden alleen maar ern
stiger", aldus minister Van den
Broek. Dat geldt vooral als het mo
gelijk zou blijken om alle strategi
sche kernraketten kwijt te raken.
„Dat is zo'n gevoelige wijziging
in de zwaarte van de nucleaire af
schrikking, dat de conventionele
en chemische bewapening dan ui-
Beide partijen mogen dan wat de terst belangrijk wordt. Wapenver-
NAVO betreft 100 middellange-af- mindering mag geen doel in zich-
standsraketten overhouden, in de zeif zijn, maar moet de veiligheid
Verenigde Staten en in Sibene. dienen. Dat is niet het geval als de
Voor minister van buitenlandse za- kernwapens verdwijnen maar het
ken Van den Broek is in een vol- risico van het gebruik van conven-
gende fase ook de vernietiging van tionele wapens toeneemt",
de resterende strategische kemwa- De minister was overigens een
De Nederlandse minister van buitenlandse zaken Van den Broek in gesprek met zijn Amerikaanse collega
Shultz voor aanvang van de NAVO-vergadering. (foto ANP)
pens bespreekbaar. „Ik heb mij
daar sterk voor gemaakt", zei hij in
Brussel.
Na 'Reykjavik' was er binnen de
NAVO enige verwarring en ver
deeldheid ontstaan, omdat sommi
ge landen de Amerikaanse voor
stellen daar veel te ver vonden
de weinigen die zich ronduit
uitsprak voor een volledige verwij
dering van alle intercontinentale
raketten in een tweede fase van de
onderhandelingen. Binnen de NA
VO wordt ook daar nogal verdeeld
over gedacht.
De ministers besloten dat voor
gaan. Zij vreesden dat een forse onderhandelingen over beperking
vermindering van het aantal kern- van conventionele wapens - waar-
wapens zowel de strategische als toe de Russen al in april van dit
die in Europa, de afhankelijkheid jaar opriepen - een nieuw forum
van conventionele wapens zou ver- moet worden gevonden. De even
groten, en op dat terrein heeft het tuele onderhandelingen zullen
Warschaupact een enorme voor- van blok tot blok' plaatsvinden,
sprong met aan de ene kant de zestien NA-
De NAVO-landen besloten giste- vO-landen en aan de andere de ze-
ren echter ook om het Warschau ven ianden van het Warschau Pact.
Pact een voorstel te doen voor een De andere Europese landen zou-
hele nieuwe reeks onderhandelin- den tussentijds informeel van de
gen over de beperking van de con- vorderingen op de hoogte worden
ventionele bewapening in Europa gehouden
'van de Atlantische Oceaan tot de Die formule is een compromis
Oeral'. Binnenkort zouden NAVO binnen de NAVO. De Fransen wil-
en Warschau Pact in Wenen om de den de besprekingen liever onder-
tafel moeten gaan zitten om de brengen in het kader van de Confe-
rentie over Veiligheid en Samen-
NEW YORK/WASHINGTON
(UPI/AP/AFP) - De televisie
film die de omroepen in Ameri
ka zouden uitzenden als een
groet aan president Reagan op
zijn zesenzeventigste verjaar
dag, wordt niet getoond omdat
de sponsors zich hebben terug
getrokken toen het Iran-schan-
daal losbarstte. Dit heeft de dis
tributeur gisteren meegedeeld.
„Vanwege die Iran-affaire
vonden de sponsors het raad
zaam zich van het project te
distantiëren", zei Sidney Love,
algemeen-verkoopmanager en
distributeur van de film "Rea
gan's Way".
De film zou een uur hebben
geduurd en Reagans loopbaan
hebben nagetrokken van zijn
filmjaren tot zijn president
schap. Hij zou op 6 februari -
Reagans verjaardag - in 95 pro
cent van de Verenigde Staten
zijn getoond. De meeste sta
tions hadden er het tijdstip met
de grootste kijkdichtheid voor
uitgetrokken.
De film was een gemeen
schappelijke produktie van Da
niel Selznick, een vriend van
Nancy Reagan, en de Franse te
levisie. Hij werd in 1984 op de.
Franse televisie vertoond, maar
is in de Verenigde Staten nooit
uitgezonden.
Love kon niet zeggen of dat
nu ooit nog gebeuren zou.
Toen het Iran-schandaal vas
te vorm aannam, belden adver
teerders VJR op om mee te de
len dat zij van deelneming aan
het project afzagen. Love wilde
hun namen niet r
zei dat het de grote onderne
mingen waren die men altijd in
de reclames ziet. Sinds het
schandaal publiek werd, is
Reagans populariteit drastisch
gedaald.
Inmiddels gaan de onthullin
gen door.
Gisteren berichtte de. Was
hington Post dat president
Reagan een van zijn eigen
richtlijnen op het gebied van de
nationale veiligheid heeft over
treden door vier van zijn naaste
adviseurs niet in te lichten over
zijn besluit op 17 januari van
dit jaar waarin de CIA toestem
ming krijgt voor het leveren
van wapens aan Iran.
In de in 1982 door Reagan on
dertekende „nationale veilig
heid-besluitvormingsrichtlijn"
worden een aantal regels ge
steld voor een presidentiële or
der op inlichtingengebied.
Daarin is onder meer bepaald
dat de president zijn naaste me
dewerkers op de hoogte moet
houden van clandestiene ope
raties.
De Post meldt, op gezag van
welingelichte bronnen, dat
Reagan de wapenleveranties
aan Iran in januari echter goed
keurde zonder vier van de acht
leden daarvan op de hoogte te
stellen. Het gaat daarbij om mi
nister van buitenlandse zaken
George Shultz, zijn collega van
defensie Caspar Weinberger,
minister van financiën James
Baker en admiraal William Cro
we, de voorzitter van de geza
menlijke chefs van staven. Vol
gens de bronnen waren de ove
rige NSPG-leden - vice-presi
dent George Bush, CIA-direc-
teur William Casey, de stafchef
van het Witte Huis Donald Re
gan en nationale-veiligheidsad-
viseur John Poindexter - wel
van het besluit op de hoogte of
hebben zij meegeholpen aan de
opstelling ervan.
De directeur van de Ameri
kaanse geheime dienst CIA,
William Casey, is niet door zijn
éigen dienst ingelicht over de
doorsluizing van het geld van
de Iraanse wapenhandel naar
de Contra's, maar door een
Newyorkse zakenman.
De Washington Post meldde
gisteren dat Casey tegenover
een stomverbaasde commissie
buitenlandse zaken van het
Huis van Afgevaardigden had
gezegd dat hij op 7 oktober van
de zakenman Roy Furmark
over de affaire had gehoord en
dat was zes weken voordat mi
nister van justitie Edwin Meese
met het hele verhaal op kwam
draven.
TEL AVIV (GPD/AP) - De Israëli
sche luchtmacht heeft gistermid
dag in Noord-Libanon Palestijnse
guerrillabases gebombardeerd. Er
zouden 15 mensen bij zijn omgeko
men en 22 anderen gewond. Vol
gens een woordvoerder van defen
sie in Tel Aviv waren de doelen
„terroristenkampen" van groepen
die behoren tot de beruchte terro
ristenleider Abu Nidal en die van
Abu Mussa, een van de PLO afge
scheiden tak.
Vrij ver van huis voor hun doen,
stegen Israëlische gevechtspiloten
rond een uur gistermiddag van
hun basis op, enkele uren nadat
vanuit Zuid-Libanon afgevuurde
katusja-raketten in Noord-Israël
terecht waren gekomen. Hier vie
len geen slachtoffers.
Volgens ooggetuigen wierpen
zes gevechtsvliegtuigen in de
buurt van Tripoli tientallen bom
men af. De te bestoken objecten la
gen vlak bij het Palestijnse vluch
telingenkamp Na-al-Bara. Het is
niet bekend of er tot de slachtof
fers bewoners van dit kamp beho-
De Israëlische legerwoordvoer-
der ontkende dat de luchtaanval
een wraakoefening was voor de be
schietingen met katusja's. Naar
zijn zeggen was de militaire actie
een voortzetting van Israëls poli
tiek de Palestijnse „terroristen" in
Libanon te treffen waar het maar
kan.
Overigens maakt Jeruzalem zich
in toenemende mate zorgen over
pogingen van Palestijnse guerril
la's in Israël te infiltreren. Woens
dag onderschepte een Israëlische
legerpatrouille in Zuid-Libanon,
nog geen' drie kilometer van de
grens, een groepje gewapende Pa-
lestijnen. Hen was het blijkbaar ge
lukt in de door Israël gecontroleer
de, zwaar bewaakte veiligheidszo
ne langs de noordgrens binnen te
dringen. Bij een vuurgevecht wer
den twee Palestijnen gedood.
Volgens een Israëlische leger
commandant in Zuid-Libanon
Het Israëlische leger heeft giste
ren bekend gemaakt dat wordt on
derzocht of joodse religieuze extre
misten mogelijk verantwoordelijk
zijn geweest voor de dood van een
aantal Palestijnen die de afgelopen
week in door Israël bezet gebied
werden doodgeschoten. Israëli
sche kranten berichtten dat een re
ligieuze legerofficier uit een joodse
nederzetting aan de westelijke Jor-
daanoever deel uitmaakte van een
groepje soldaten dat verleden
week twee Palestijnse ^studenten
doodschoot. Voorts zou een bewo
ner van een van de nederzettingen
mogelijk een 12-jarig jongetje in
het vluchtelingenkamp Balata
hebben gedood.
MOSKOU (AP/UPI) - De Russi
sche gevangenisautoriteiten heb
ben geweigerd het stoffelijk over
schot van de deze week in gevan
genschap overleden dissident Ana
toli Martsjenko vrij te geven aan
zijn weduwe en hebben hem be
graven bij de Christopol-gevange-
nis. Dit hebben vrienden van de
Martsjenko's gisteren meegedeeld.
Over de doodsoorzaak zijn tegen
strijdige verklaringen afgelegd.
Martsjenko's vrouw, Larisa Bo-
goraz, reisde dinsdag vanuit Mos
kou naar het 800 kilometer oost
waarts gelegen plaatsje Christopol.
De autoriteiten hadden bepaald
dat Martsjenko daar zou worden
begraven bij de gevangenis, waar
hij de laatste vijfjaar van zijn leven
doorbracht, de wens van zijn we
duwe tot een Russisch-orthodoxe
begrafenis in Moskou negerend.
PLO blijft proberen in Israël dood
en verderf te zaaien. De plaats waar
het groepje was ontdekt, lag
ver verwijderd van een moshav,
een coöperatieve woongemeen
schap van boeren.
DUIKBOOTPLANNEN - Het
Westduitse parlement heeft een
door de oppositie geleide commis
sie aangesteld om de verkoop van
duikbootplannen aan Zuid-Afrika
te onderzoeken.
Hoewel de conservatieve meer
derheid zich onthield van stem
ming, haalde de motie het door de
stemmen van de sociaal-democra
ten en de Groenen. Een kwart van
de stemmen is voldoende voor het
opzetten van een commissie.
De sociaal-democraten willen de
vermeende rol van de regering on
derzoeken in de zaak van de duik
bootplannen die vorig jaar aan
Zuid-Afrika zijn verkocht.
j i t-eiic van uuueiiidiiuat: 4c
de 48-jarige Martsjenko zou zijn
overleden aan een hersenbloeding
na een langdurige ziekte. Een
vriend van Martsjenko's vrouw
verklaarde echter van een arts te
hebben vernomen dat de dissident
aan een hartaanval is overleden.
Volgens deze vriend kreeg Bogo-
raz geen toestemming de persoon
lijke bezittingen van haar echtge
noot, die twintig jaar in verschil
lende gevangenissen heeft gezeten,
3 te r
Buitenland kort
Hongerdoden
In Mozambique zijn de laatste ja
ren als gevolg van droogte en de
burgeroorlog- ongeveer honderd
duizend mensen de hongerdood
gestorven. Ernstige droogteperio
den sinds 1977, tropische stormen,
hevige overstromingen
i verdreven uit hun
gebied. Velen voeden zich met
wortels en aarde en drinken uit
vervuilde slijkputten. Volgens het
Portugese persagentschap ANOP
leden drieeneenhalf miljoen van de
veertien miljoen Mozambikanen
dit jaar honger en moeten worden
verzorgd door middel van nood-
projecten.
Opgehangen
Vier
dagen
werking in Europa (CVSE),
aan alle 35 Europese landen (behal
ve Albanië) deelnemen. De Ameri
kanen wilden uitsluitend de NA
VO-landen en de Warschau Pact
naties erbij betrekken.
Het zou voor het eerst zijn dat de
NAVO en het Warschau Pact el
kaar rechtstreeks als blok aan de
onderhandelingstafel treffen. De
bestaande onderhandelingen vin
den of plaats op kleinere schaal
(zoals de MBFR-besprekingen in
Wenen en de Amerikaanse-Russi-
LOESAKA (Rtr) - President Ken-
scke onderhandelingen in Genè- neth Kaunda van Zambia heeft gis-
log hebben honderdduizenden ve),ofjuist op de grootst mogelijke teren de prijsverhoging geschrapt
schaal, zoals de CVSE-conferentie.
afgekondigd voor hoog
waardige maisbloem en die had ge
leid tot vier dagen van onlusten in
het koperbekken van het land.
Minstens elf mensen vonden de
dood.
In een televisietoespraak zei
Kaunda dat de prijs met onmiddel-
lijke ingang op het niveau zou wor-
TEHERAN (Rtr) - Het Iraanse par- den teruggebracht waarop hij
lement heeft gisteren toegestemd stond. Hij noemde de maismalerij
zijn in de afgelopen
Maleisië door ophanging
de levering van één miljoen ton I
gratis olie aan Syrië. Volgens een
functionaris van het ministerie van
buitenlandse zaken moet deze
7 uuiiciiieuiuac 4dft.cu inuei UC4C
igenis in Taiping Volgens het schenking worden gezien als steun
igenis m laiping. volgens nei 99nppn ArahicphokAnHoonAAt
a de vier
vangenis
persbureau Bernama
drugshandelaren. De
de gevangenen werden niet vrijge
geven omdat dergelijke informatie
onder de wet op de officiële gehe.- ko<™
een Arabische bondgenoot, die
Israel bestrijdt en in de Golfoorlog
tussen Iran en Irak aan de kant van
Iran staat.
Iran heeft in 1982 een overeen-
valt.
Sellafield
Gezondheids- en veiligheidsdes
kundigen van de Britse regering
hebben Engelands enige nucleaire
opwerkingsfabriek, Sellafield, gis
teren opgedragen binnen een jaar
een reeks verbeteringen aan te
brengen op straffe van sluiting. De
opdracht was het gevolg van een
diepgaand onderzoek naar stra-
der meer voorziet in de verkoop
van vijf miljoen ton olie tegen een
weggeefprijs van 2,5 dollar per vat.
strategische industrie
alleen regering en coöperaties de
hand mochten hebben. De weder
invoering van de rijkssubsidie op
maisbloem betekende volgens
hem dat geld moet worden uitge
geven dat men aan de ontwikke
ling van de nutsbedrijven had wil
len besteden en de economie nu
bleef stagneren.
Gisteren patrouilleerden in de
straten van de steden militairen,
terwijl het openbare leven zijn ge
wone loop hernam.
Gewapende communisten vertoonden zich gisteren in de plaats Bataan op de Filippijnen. Daar werden ze met
groot enthousiasme door de bevolking begroet, maar van de kant van de regering en het leger werden onmiddel
lijk bezwaren geuit. Het vertonen van wapens zou indruisen tegen de gemaakte afspraken in het bestandsak
koord tussen regering en communistische opstandelingen. De manifestatie in Bataan heeft de spanning op de
Filippijnen weer wat doen oplopen. (f0to ap>
LAHORE (UPI) - Een in Pakistan
geboren Amerikaanse hartchirurg
is gisteren in Lahore gearresteerd
wegens moord voor de lol" op 13
mensen in de afgelopen vier we
ken.
De 42-jarige Sohrab Aslam
Khan, die hoofd-cardioloog van
het Baylor University Hospital in
Texas is geweest, werd door een
politiewoordvoerder in Lahore
omschreven als "een beest, geen
menselijk wezen, dat doodde voor
de lol".
Khan, een Amerikaans staats
burger die in 1981 naar Lahore te
rugkeerde, heeft negen moorden
bekend. Vier beging hij op een
schietavondje op de drukste door
gangsweg van Lahore.
Volgens de politie schoot Khan
zijn slachtoffers - overwegend
nachtwakers, riksjabestuurders of
dagloners - met uiteenlopende
vuurwapens dood. Ih zijn huis in
een deftige voorstad van Lahore
vond de politie een arsenaal aan
moderne wapens waarvoor hij
geen vergunning had.
Onder de slachtoffers van de
dokter waren verder een apotheker
in zijn winkel en een kelner in een
hotel die niet snel genoeg met de
bestelling was.
Samen met de wapens vond de
politie drie valse Pakistaanse pas
poorten op Khans naam en teke
ningetjes van de plaatsen waar hij
zijn slachtoffers koos.
Khan, die in 1969 op een beurs
aan Baylor ging studeren, is ge
trouwd en heeft twee kinderen.
Nationale Assemblee van Surina
me heeft gisteren opgeroepen tot
„manifestatie van nationale
eenheid", als protest tegen de drei
ging van een militaire invasie van
uit Frans Guyana. De Assemblee
deed niet alleen een beroep op de
zich eerder dit jaar voordeden
centrale. Volgens een woordvoer
der van Sellafield is er al overleg
gaande over verbeteringen.
Hasenfus
Een revolutionair gerechtshof in
Nicaragua heeft gisteren in hoger bevolking, maar riep ook de rege-
beroep het vonnis van 30 jaar ge- ring en het topberaad op om mee te
vangenisstraf voor de met zijn doen aan de demonstratie,
vliegtuig neergeschoten Ameri
kaanse huurling Hasenfus gehand- Waarnemers in Paramaribo vinden
haafd. Hasenfus, wiens vliegtuig het opmerkelijk dat de manifesta-
op 5 oktober tijdens een bevoorra- tie ditmaal niet zal worden gehou-
dingsvlucht voor de anti-sandinis- den op het Onafhankelijkheids-
tische contra's werd neergehaald, plein tegenover het presidentieel
werd op 15 november door een paleis, maar op het uiterst kleine
volkstribunaal schuldig bevonden „Sivaplein" in het centrum van de
aan schending van de openbare or- stad. Op het Sivaplein staat overi-
de en veiligheid, misdadige vereni- gens het zogenaamde statuutsmo-
ging en terrorisme. nument, dat tot de onafhankelijk
heid van Suriname de eenheid
symboliseerde met de overige Ko
ninkrijkspartners, Nederland en
de Nederlandse Antillen.
De gesprekken tussen de
lige politieke l
gerleider Desi Bouterse om daad
werkelijk' inhoud te gaan geven
mon, Arron en Soemita voor de Su
rinaamse televisie. Alle drie ver
oordeelden zij een eventuele inva
sie. Soemita zei dat Suriname
„haar eigen boontjes kan doppen"
Arron „twijfelde er niet
tanen is". Het blad herinnert eraan
dat de guerrillabeweging van Ron
nie Brunswijk „kan rekenen op de
doeltreffende steun van de hulp
bronnen in Nederland binnen de
Surinaamse gemeenschap,
de democratische structuren zul- tweehonderd duizend personen
handelingen en martelingen die
stelselmatig en thans in verhevig
de mate worden toegepast, aldus
het NCJM dat zegt deze berichten
uit verschillende bronnen te heb
ben
-len rond komen'
afspraken voor een terugkeer Op de vraag „wat staat dit land te
democratische verhoudingen
verlopen tot nu toe stroef. In krin
gen van de oude partijen wordt ge
hoopt dat de internationale druk
op Suriname, die op gang is geko
men na de verontwaardiging over
dodelijke slachtoffers onder de
burgerbevolking in Oost-Surina-
me, Bouterse doet inzien dat het
land slechts gered kan worden
door een terugkeer naar democra
tie.
Woensdagavond verschenen de
drie 'oude politieke leiders' Lach-
wachten..?", antwoordde Lach- dus het blad.
mon: „Als alles gaat zoals we dit
hebben afgesproken, staat dit land
veel goeds te verwachten".
sterk is". Dat is bijna de helft
de hele Surinaamse bevolking, al-
Tanende macht
Volgens het toonaangevende
Franse dagblad Le Monde illustre-
Het Nederlands juristencomité
voor de mensenrechten (NCJM)
heeft gisteren een oproep gedaan
aan het militaire gezag in Surina
me „de bewuste massale voortdu
rende en verregaande schending
de mensenrechten met onmid-
de Surinaamse beschuldigin- dellijke ingang te beëindigen",
gen over een invasie van Franse Het NCJM noemt de ontwikke-
huurlingen „de groeiende onrust lingen in Suriname zorgwekkend,
bij dit autoritaire regime en zijn lei- Bouterse zou zich schuldig maken
der Bouterse, wiens macht aan het aan willekeurige arrestaties, mis-
In New York heeft een woord
voerder van de VN verklaard dat
het Surinaamse verzoek om een
spoedzitting van de Veiligheids
raad officieel nog niet is ontvan
gen. Het is volgens de woordvoer
der niet uitgesloten dat het verzoek
onderweg is.
Bauxietmijn
Het stilleggen van de bauxiet
mijn van Suralco bij Moengo in
Oost-Suriname baart het Ameri
kaanse moederbedrijf Alcoa steeds
meer zorgen. "Voorlopig kunnen
wij nog even vooruit", zo verklaar
de de woordvoerder van Alcoa in
Pittsburg, in de Verenigde Staten.
Maar de voorraden voor de pro
duktie van de aluminiumfabriek in
Paranam, dat dichter bü Paramari
bo ligt, beginnen danig te slinken.
Het bedrijf zoekt op het moment
naar alternatieven om de industrie
draaiend te houden.
Waarom het werk in de mijnen
bij Moengo nog niet is hervat is Al
coa niet bekend. Hoewel Moengo.
weer onder controle van het natio
nale leger is, geldt dit niet voor het
mijngebied net buiten het stadje.
Dat is nog steeds 'bezet gebied', al
dus de zegsman. Alcoa heeft niet
de mogelijkheid om de situatie ter
plaatse te beoordelen en vast te
stellen of de mijnen nog steeds
worden bedreigd door het jungle
commando van Ronnie Brunswijk.
