Politieman moet nu
ldantvriendelijk zijn
Uzeren-vuist-politiek
Israël werkt averechts
Opleiding in Lochem voorop bij Vermaatschappelijking'
Palestijnen steeds radicaler
RK Kerk
doet niet
mee aan
de Sila
WOENSDAG 10 DECEMBER 198(3
PAGINA 19
LOCHEM - "De tijd dat een
politie-agent op pad werd ge
stuurd om vooral op te tre
den tegen overtreders van
wetten en regels is voorgoed
voorbij. Politiemensen moe
ten het nu veel meer hebben
van sociale vaardigheden, bij
voorbeeld bemiddeling bij
huwelijksconflicten of bu
renruzies en de opvang van
verslaafden. Zij moeten be
stand zijn tegen stress en
moeten de veel mondiger ge
worden burger van repliek
kunnen dienen en de politie
opleiding moet daarop zijn
afgestemd".
door
Ruud Klumpers
Dit zegt commissaris A. Buiten
huis, adjunct- directeur van de
politie-opleidingsschool in Lo
chem. Het instituut bestaat deze
maand 25 jaar en leidt de agenten
op voor de korpsen van gemeen
tepolitie in Gelderland, Overijs
sel en Rotterdam. De school, die
290 leerlingen telt, loopt volgens
Buitenhuis in Nederland voorop
waar het gaat om het streven
naar "de vermaatschappelij
king" van de opleiding voor de
politie-agent. Dit blijkt onder an
dere uit het recent genomen be
sluit om ook burger- docenten
aan te stellen.
Sinds 1983, toen werd vastge
steld het werken volgens vaste
richtlijnen van de ministeries
van Binnenlandse Zaken en Jus
titie leidde tot een te grote ver
wijdering met de praktijk, bepa
len de politiescholen zelf hóe de
de agenten opleiden. In nauw
overleg natuurlijk met de korp
sen. Buitenhuis: "We kunnen nu
rekening houden met de wensen
van de korpsen en hebben daar
door meer het karakter van een
bedrijfsschool gekregen in plaats
van een instituut dat opleidt voor
het beroep politie-agent".
De opleiding tot agent duurt
twee jaar. Het eerste seizoen
heeft een theoretisch karakter.
Tijdens het tweede jaar loopt de
leerling vijf maanden stage. On
derricht wordt onder meer gege
ven in diverse wetten, staatsin
richting, opsporingstechnieken,
sport, zelfverdediging en sociale
vaardigheden (zoals beheersing
van conflicten en slachtoffer
hulp). Daarnaast komen er tij
dens de cursus tal van thema's
aan de orde, zoals 'leven én dood'
en 'seksualiteit'.
Doordat de functie van de poli
tiefunctionaris als gevolg van de
maatschappelijke ontwikkelin
gen zwaarder is geworden stelt
de opleiding voor agent hogere
eisen aan de leerlingen dan voor
heen. "Ik ben er daarom blij mee
dat we steeds meer jongeren krij
gen met een hoge vooropleiding.
Ze hebben veelal de Havo, Peda
gogische Academie of dé Sociale
Academie doorlopen. Ze kunnen
vaak door het gebrek aan werk
niet aan de slag komen in de sec
tor waarvoor ze zijn opgeleid.
Dank zij die opleiding blijken ze
veelal goed aan te voelen wat van
de politie wordt verwacht".
Vrouwen
Buitenhuis zegt verheugd te
zijn over het toegenomen aantal
vrouwelijke leerlingen. "Over
het algemeen zijn vrouwen beter
dan mannen in bij voorbeeld het
beheersen van conflicten en het
zich inleven in de positie van
burgers". De commissaris is er
zeer mee ingenomen dat zijn in
stituut onlangs als eerste politie
school herintredende politie
vrouwen heeft opgeleid, vrou
wen die vijf tot tien jaar geleden
de politiedienst verlieten om
zich aan hun gezin te wijden.
Op dit moment is eenderde
van het aantal leerlingen van de
politieschool in Lochem vrouw,
De politieman van nu moet het vooral hebben i
bij burenruzies of huwelijksconflicten.
maar ook het aantal vertegen
woordigers van etnische minder
heden neemt duidelijk toe. Ont
wikkelingen die volgens Buiten
huis "heel duidelijk met de ver
maatschappelijking van de poli
tie te maken hebben".
Door de politieopleiding meer
- op de maatschappelijke behoef
ten af te stemmen is er anno 1986
in het onderwijsinstituut een
grotere ruimte voor andere me
ningen dan vroeger, zij het bin
nen grenzen. "Onze leerlingen
moeten de democratische waar
den van de Nederlandse samen
leving accepteren en daar naar
handelen. Extreme opvattingen
worden niet getolereerd. Voor
zover leerlingen die hebben, ho
pen we hen daarvan tijdens de
vorming van af te helpen. Lukt
dat niet, dan deugen ze niet voor
het politievak. Het gaat hier ove
rigens om een klein percentage",
aldus Buitenhuis. Hij signaleert
dat de extreme opvattingen eer
der van rechtse dan linkse aard
zijn. "Dat zal wel te maken heb
ben met de instelling dat orde en
wet moeten worden gehand
haafd".
Waarom willen jongeren bij de
politie? Buitenhuis: "Het meren
deel zal zeggen dat ze het aan
trekkelijk vinden met mensen
om te gaan. Dat geloof ik best,
maar ook hun affiniteit met het
handhaven van regels en wetten
speelt ongetwijfeld mee". De
aankomende politieagenten
wordt in Lochem een kritische
instelling bijgebracht ten opzich
te van zichzelf, de samenleving
en de eigen organisatie. Maar
ook wordt hen geleerd die kri
tiek te spuien op de daarvoor be
stemde plaats.
Het aankweken van zelfstan
digheid is eveneens belangrijk
onderdeel van de scholing. Bui
tenhuis noemt als voorbeeld dat
de leerlingen van zijn school in
tern zoveel mogelijk hun eigen
boontjes doppen: "Zo is er een
Schoolraad, gevormd door leer
lingen, die zelfstandig functio
neert. Ze maken hun eigen be
leid. Als hen iets niet aanstaat,
dan roept de raad de leiding van
de school ter verantwoording.
Dat zou binnen de vroegere
machtstructuur van de politie
school ondenkbaar zijn ge
weest".
Van de politieagent-nieuwe
stijl wordt bovendien verwacht
dat die zich klantvriendelijk op
stelt, representatief is en zich
volwassen gedraagt. Buitenhuis:
"Ja, dat is alles bij elkaar heel
wat. Ik geef toe dat de criteria
hiervoor subjectief zijn. Je moet
ook niet te strakke regels hante
ren. Maar wij vinden bij voor
beeld dat een politiefunctionaris
het uniform correct moet dragen,
de burger netjes te woord dient
te staan en hem zonodig deskun
dige adviezen moet geven".
Ook voor mensen met gewe
tensbezwaren moet volgens Bui
tenhuis plaats zijn bij de politie:
"Ik denk hierbij aan agenten die
moeite hebben met het deelne
men aan een optreden van de
Mobiele Eenheid tegen demon
stranten bij een kerncentrale,
omdat ze zelf tfegen kernenergie
zijn. Het kan ook zijn dat politie
mensen een bepaalde arrestatie
liever niet willen verrichten. Bij
voorbeeld de aanhouding van
een arts wegens euthanasie.
Daarvoor moet je als korps be
grip kunnen opbrengen.
Waarom
Hoewel de politieschool de
cursus samen met de diverse po
litiekorpsen opzet blijken die
niet alle even gecharmeerd van
de Lochemse opleiding tot
'agent-nieuwe stijl'. Dat merkt
Buitenhuis aan de ervaringen die
zijn leerlingen opdoen tijdens de
stages. "Dan blijkt dat men met
die kritische agent wel eens
moeite heeft. Er heerst in die
korpsen nog de sfeer: je doet wat
je gezegd wordt en verder geen
vragen. Onze leerlingen ervaren
dit als negatief. Zij willen weten
waarom ze iets wel of juist niet
moeten doen".
Vooral het lager kader heeft
volgens Buitenhuis nogal eens
problemen met de nieuwe lich
ting agenten. "Hoofdagenten
krijgen te maken met agenten
die een goede vooropleiding heb
ben genoten en kritisch zijn.
Vanuit het traditionele denken
binnen de politie is het wel be
grijpelijk dat het midden- en la
ger kader niet zo enthousiast is;
het is dit soort medewerkers niet
gewepd. Maar men moet ook be
seffen dat de maatschappij van
nu en die van de toekomst ande
re politiemensen vraagt dan die
van vroeger".
Om het midden- en lager kader
op 'de juiste golflengte' te krij
gen gaat de politieschool in Lo
chem speciale trainingen voor
deze groep verzorgen. Ander
zijds moet de politieschool er
volgens de adjunct- directeur
ook voor waken dat ze niet te
hard van stapel loopt met het sti
muleren van het vernieuwings
proces. "We mogen best een paar
passen vooruit lopen op maat
schappelijke ontwikkelingen -
daarvoor zijn we immers een on
derwijsinstelling - maar we moe
ten ons niet vervreemden van de
praktijk. Ik maak me daar toch
wel zorgen over".
Belonen
Bezorgd is Buitenhuis even
eens over het gemotiveerd hou
den van de politieagent in de toe
komst: "De mensen die wij nu
opleiden zullen er rekening mee
moeten houden dat ze weinig
mogelijkheden zullen hebben
door te stromen naar hogere
functies. Zoals het er nu naar uit
ziet zijn die voor lange tijd bezet.
Dat heeft te maken met de ge
middeld lage leeftijd in de korp-
Wil Nederland de motivatie
van de surveillerende agent goed
houden, dan valt er naar het oor
deel van Buitenhuis niet aan te
ontkomen die functie zoveel mo
gelijk inhoud te geven - aantrek
kelijker te maken - en overeen
komstig te belonen.
TEL AVIV - Hoe moeilijk
het is een bezetter te zijn en
welke gevaren degenen lo
pen die zich daartegen ver
zetten, is de afgelopen da
gen weer eens in Israël ge
bleken. Bij een geweldloos
begonnen demonstratie
rond de universiteit Bir Zeit
op de bezette westelijke
Jordaanoever schoot het le
ger twee studenten dood.
Grimmiger rellen die daar
op volgden kostten aan
twee jongens van veertien
jaar het leven.
door
Taco Slagter
Hadden Israëlische veiligheids
troepen geen andere keus of stak
er meer achter dit door de politici
opgelegde machtsvertoon?. De
eerste vraag zal iedere deskundige
in de bestrijding van gewelddadige
opstootjes met ja beantwoorden.
Maar het aanwenden van andere
middelen past over het algemeen
niet in Israéls militaire en politieke
strategie om 1,3 miljoen Palestij
nen uit de bezette gebieden onder
de duim te houden.
Traangas, de wapenstok en
vliegensvlugge arrestatieteams
zijn in de visie van het leger tijdro
vende alternatieven. Als het er om
gaat snel een einde te maken aan
per definitie verboden betogingen,
dan is het knallen van geweren ef
fectiever dan de krachtige straal
uit een waterkanon. Bovendien
hebben soldaten van de veilig
heidstroepen de vinger altijd aan
de trekker, omdat overal en altijd
Palestijnse guerrilla's kunnen op
duiken.
Tot zover zijn de excuses plausi
bel. Maar de uitleg die soldaten van
de veiligheidstroepen geven aan
het begrip "levensbedreigend" is
wel erg ruim. Voor met krakersrel
len vertrouwde Nederlandse poli
tiemannen is een stenenregen tot
nog toe zelden een aanleiding ge
weest het vuurwapen te gebruiken.
Voor het Israëlische bezettingsle
ger is dat gewoonte.
Niet dat het Israëlische leger al
tijd bij een,confrontatie in bezet ge
bied op mensen schiet. En het is
zeker niet zo dat soldaten is opge
dragen te doden. Volgens de
schietinstructie moet op de benen
worden gericht. Maar het zal dui
delijk zijn dat het meer een kwestie
van geluk is als de schutter in de
chaos het menselijk doel op de ge
wenste plaats raakt.
Israël houdt de westelijke Jor
daanoever en de Gazastrook nu al
bijna twintig jaar bezet. Vergele
ken met soortgelijke situaties el
ders in de wereld is die overheer
sing op bepaalde terreinen draag
lijk. Maar dat neemt niet weg dat
de Palestijnen zich onvrij voelen.
Er zijn dagelijks terugkerende irri
taties, zaken die als een vernede
ring worden ervaren. Zoals de
perscensuur, controles bij wegver
sperringen en ambtelijke willekeur
van het militaire bestuur. Daarte
gen verzetten zij zich in de eerste
plaats.
Daarnaast blijft is er het streven
naar politieke vrijheid en een onaf
hankelijke Palestijnse staat. Voor
al de intelligentia en de studenten
symboliseren dat ideaal, in naam
van de Palestijnse Bevrijdingsor
ganisatie (PLO). Het is juist dat
door nationalistische aspiraties in
gegeven, politieke verzet dat Israël
desnoods met geweld wil onder
drukken.
En daarbij wordt geen onder
scheid gemaakt tussen stenengooi
ers uit Palestijnse vluchtelingen
kampen die op die manier voor
hun lot aandacht willen trekken,
geweldloze manifesties waarbij
een Palestijnse vlag wordt meege-
torst of andere vormen van politiek
protest. De twee studenten die af
gelopen donderdag werden dood
geschoten, hadden meegedaan aan
een als sitdownstaking begonnen
betoging uit ongenoegen over ge
treiter van het leger. Toen de mili
taire leiding daaraan met traangas
onmiddellijk een einde maakte, be
gonnen de demonstranten uit woe
de met stenen te gooien. Soldaten
schoten terug.
Isrtëls 'ijzeren-vuist-politiek'
voor 1e westelijke Jordaanoever
en de Gazastrook moet onderwor
penheid inboezemen. Maar het te
genovergestelde wordt bereikt. In
plaats van het Palestijns nationa
lisme te smoren, zwiept Jeruzalem
het PLO-sentiment op. Of zoals de
commentator van de Jeruzalem
Post het deze week uitdrukte: "Is
raël creëert met haar optreden on
der de jonge generatie Palestijnen
een nieuwe mythologie: die van
David tegen Goliath", Dit keer is
Israël de gehelmde reus en zijn de
Palestijnen de romantische hel
den. Gesterkt in hun ethos dat
martelaren nodig zijn om het ver
zet tegen de bezetter levend te hou
den.
Verliezer
Ook al keert deze week de rust in
de bezette gebieden terug, dan nog
is in feite Israël de verliezer. Want
opnieuw is de kans verder ver
kleind dat gematigde Palestijnen
hun radicale broeders kunnen
overtuigen dat vreedzaam naast el
kaar leven als een oplossing van
het Palestijnse vraagstuk, een weg
is die de moeite van het bewande
len waard is.
Het blijft onbegrijpelijk waarom
Israël de Palestijnen steeds verder
van zich vervreemd met het verbie
den van betrekkelijk onschuldige
politieke manifestaties binnen de
Palestijnse universiteiten; hen met
allerlei vrijheidbeperkende maat
regelen alsmaar onder de neus
wrijft wie de diénst uit maakt. De
standpunten zullen zich in de toe
komst alleen maar verharden. Het
wederzijds geweld zal navenant
zijn.
Israël is met die blinde politiek
van 'law and order' bezig de Pale
stijnse crisis in eigen huis te halen.
Eveneens door haat verblinde Pa
lestijnen zullen zeker proberen de
vier doden van de afgelopen dagen
in de straten van Tel Aviv of Jeru
zalem te wreken. Geheel volgens
de wet van de voor het Midden-
Oosten zo kenmerkende vicieuze
cirkel.
Regering en leger in Israël zijn
zich na twintig jaar nog niet be
wust van de valstrik die voor alle
bezetters is uitgezet: het gebruik
van geweld dat het denken domi
neert. Voor onderdrukte volken
een extra aanmoediging te vechten
voor hun vrijheid en onafhanke
lijkheid.
Israëlische soldaten grijpen in Nabloes, op de bezette Westoever, e
ringen versterken de agressie bij de Palestijnse bevolking.
i jongen bij zijn haar. Dergelijke vernede-
(foto ANP)'
De Rooms-Katholieke Kerk in
Nederland zal niet deelnemen
aan het systeem van ledenadmi
nistratie dat door de Stichting
Interkerkelijké Ledenadmini
stratie (Sila) wordt opgezet. (Per
1 januari 1988 vervalt de kerkelij
ke aantekening bij de gemeente
lijke bevolkingsadministraties.
Om daarin te voorzien werd in
juli de Sila opgericht, die een
soort 'tussenstation' tussen de
kerkelijke en gemeentelijke ad
ministraties gaat stichten waar
de deelnemende kerken hun le-
denregister kunnen onderbren
gen).
De bisdommen Utrecht, Den
Bosch en Roermond zijn tegen
deelneming. Afgesproken was
dat de Rooms-Katholieke Kerk
als zodanig alleen in de Sila mee
doet als zeker zes van de zeven
bisdommen vóór zijn. Enkele
bisdommen zullen nu nagaan of
ze afzonderlijk aan de Sila kun
nen deelnemen.
Tot nu toe hebben vier kerken
besloten lid van de Sila te wor
den: hervormd, oud-katholiek,
remonstrants en evangelisch-lu-
thers. De doopsgezinden en gere
formeerden moeten nog een be
slissing nemen. De kleinere gere
formeerde kerken doen niet mee.
Beter samenwerken. Met in
gang van januari gaat een aantal
protestantse kerken beter sa
menwerken in het werelddiako-
naat.
De Stichting Oecumenische
Hulp (SOH) zal namens deze ker
ken en de Oud-Katholieke Kerk
zich dan geheel richten op hulp
bij rampen en op vluchtelingen-
en voedselhulp om in noodsitua
ties snel te kunnen reageren. De
kerken kunnen zich dan via SOH
als eenheid tot de Nederlandse
samenleving richten.
Om het overleg tussen de ver
schillende werelddiakonaten te
verbeteren is een 'Beraad Inter
nationale Dienst' gevormd. Dat
heeft tot taak het overleg en de
samenwerking op alle terreinen
van werelddiakonaat te bevorde
ren. Een concrete taak van het
Beraad is het beheer van een
fonds voor 'oecumenische pro-
jekten'. Tot nu toe maakte SOH
jaarlijks een lijst van hulppro
gramma's.
Het gereformeerde Algemeen
Diakonaal Bureau en de her
vormde Generale Diakonale
Raad hebben een deel van dit
werk van SOH overgenomen. In
het Beraad Internationale Dienst
zullen de kerken nagaan hoe zij
samen betrokken kunnen zijn bij
oecumenische projekten en hoe
ze elkaar daarbij kunnen helpen.
Ook het 'Alternatief Adoptie
plan' van SOH (voor jeugdgroe
pen, scholen en interkerkelijke
groepen die zich met werelddia
konaat bezighouden) komt nu
onder verantwoordelijkheid van
de diakonale organen die in het
Beraad Internationale Dienst sa
menwerken.
Naar Amersfoort
De jaarvergadering van de
Raad van Europese Bisschop
penconferenties (rk) zal volgend
jaar augustus in Amersfoort wor
den gehouden, in het klooster
Onze Lieve Vrouwe Ter Eem,
waarook de paus tijdens zijn be
zoek aan ons land verbleef. Dit
jaar was deze jaarvergadering in
Warschau. Namens de Neder
landse bisschoppen zit bisschop
Möller van Groningen in de raad.
IKV. Het Interkerkelijk Vre
desberaad (IKV) houdt voor de
derde keer een extra financiële
actie onder het motto 'Schep er
op 1986'. De financiering van de
activiteiten is op de gewone ma
nier niet rond te krijgen, vertelde
IKV-medewerker Wilke Schram.
Ze vindt het ongezond, dat alleen
door moord en brand te schreeu-
wern de eindjes aan elkaar ge
knoopt kunnen worden.
De bijdragen van de kerken
blijven wel op peil, maar de gif
ten en de verkoop van materiaal
zijn teruggelopen. Een oorzaak
van de lagere inkomsten is, vol
gens Schram, dat de nieuwe
koers van het IKV (ontspanning)
minder duidelijk is dan de strijd
tegen de kruisraketten.
- Het IKV uit in een brief aan
de Russische Vredesraad zijn be
zorgdheid over de behandeling
van de onafhankelijke vredes
groep 'Groeppa Doverija' in dat
land. Verscheidene leden van de
ze groep zijn in hechtenis geno-
Die behandeling, zegt het IKV
in zijn brief, is niet te rijmen met
de nieuwe maatschappelijke ont
wikkelingen in de Sowjet-Unie.
Het vraagt de Russische Vredes
raad zijn bezorgdheid daarover
door te geven aan de autoritèi-
ten.
Vluchtelingen
De Raad van Kerken in Ne
derland heeft de vaste commis
sie voor buitenlandse zaken van
de Tweede Kamer gevraagd, een
hoorzitting te houden over het
vluchtelingenbeleid
De minister heeft dit najaar
daarover een nota aan de Kamer
gestuurd. Daarin wordt het aan
tal jaarlijks uit te nodigen vluch
telingen wel van 250 op 500 ge
bracht, maar de Raad van Ker
ken vreest dat die verhoging ten
koste gaat van mensen die zich
'spontaan' als vluchteling hier
aanmelden. De nota van de mi
nister getuigt, volgens de raad,
weinig van echte internationale
solidariteit.
Gebedsdienst. In verband
met de noodtoestand in Surina
me wordt komende zondag om
half 12 een voor ieder toeganke
lijke gebedsdienst gehouden in
de kerk van de Evangelische
Broedergemeente in Zeist. (Deze
gemeente onderhoudt al heel
lang zendingsbetrekkingen met
Suriname, waar de Broederge
meente de grootste protestantse
kerk is).
'Lam' en 'stom'. Dr. J. A. B.
Jongeneel - van 1980 tot 1982
hervormd predikant in Leiden-
Zuidwest - heeft vanmiddag met
het houden van een rede het
ambt van bijzonder hoogleraar in
de zendingswetenschap aan
vaard aan de Utrechtse universi
teit.
Jongeneel zei in zijn rede, dat
de christelijke zendingsbewe
ging, ondanks al haar tekortko
mingen, meer goed aan de mens
heid heeft gedaan dan enige an
dere beweging in de geschiede
nis. Als zendingsbeweging zal
het christendom zich voortdu
rend moeten aanpassen, maar,
zei Jongeneel, het mag nooit
Gods .openbaring in Jezus Chri-
strus relativeren.
Christendom dat het geloof in
de opstanding verkondigt maar
dienstverlening achterwege laat,
noemde hij 'lam'. Christendom
dat wél diensten aan derden ver
leent maar hun géén evangelie
van het Koninkrijk Gods pre
dikt, noemde hij 'stom'.
Avondmaalsmijding. Bij
Boekencentrum in Den Haag is
het 'herderlijk schrijven' van de
hervormde synode over 'Ambt
en avondmaalsmijding' nu als
boekje (53 bladzijden, f. 8,50) ver
schenen. Het gaat over het pro
bleem van avondmaalsmijding
bij ambtsdragers.
Uit dit herderlijk schrijven
blijkt, dat de synode grote waar
de hecht aan een pastorale bena
dering van het probleem, ook
wanneer er kerkordelijke maat
regelen worden overwogen of ge
nomen.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Nieuwe Tonge kandi
daat A. Beider Ridderkerk. Gere
formeerde Kerken: beroepen te
Baarn B. Roolvink Heerhugo-
waard. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: beroepen te Rijns
burg (voor zendingsdienst op
Curacao) kandidaat J. van Ben-
them Kampen. Doopsgezinde
Broederschap: aangenomen de
benoeming tot zendingspredi
kant bij de Evangelisch Christe
lijke Kerk in Irian Yaya B. S.
Santema Den Ilp-Landsmeer.
