Schaken
Dammen
Bridge
KLASSIEK
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
k
X
X
X
X
X
X
X
X
1" 1
15
X
i
X
k
X
X
X
X
X
X
1
I
- 1
XLXXX
X
XX
X
X
X
X
Xn
[X
L XX
X
X
X
X
X
i»
x
X! X
x
i
X
X
X
x
a- r
X
'xi x
X
X
X
X
X
X
X
j f
1
X
mOSSING
ZATERDAG 6 DECEMBER 1986
EXTRA
PAGINA 29
Vladimir Horowitz
Groot tovenaar
aan het woord
Horowitz in Moskou. Composi
ties van Scarlatti, Mozart,
Rachmaninov, Skriabin, Liszt,
Chopin, Schumann en Mosz-
kowski, gespeeld door Vladimir
Horowitz (piano) in het conser
vatorium van Moskou. DG 414
499-1 (lp), 419 499-2 (cd).
Voor wie er in Amsterdam niet
bij kon zijn, maar misschien nog
meer voor de gelukkigen die wel
een kaartje konden bemachti
gen, bieden deze opnamen uit
(april 1986) de mogelijkheid ook
thuis iets van een groots evene
ment mee te beleven. De uitgave
is in zoverre niet nieuw meer, dat
we het concert ook al via de tele
visie hebben kunnen aanschou
wen, maar hoe belangrijk het vi
suele element daarbij ook ge
weest moge zijn, het gaat om het
pianospel en dat komt hier dank
zij de digitale opname natuurliik
beter uit de verf dan via het door
snee televisietoestel.
Het is niet meer nodig de kwa
liteit van het geboden uitvoerig
te belichten, zeker niet na alle be
schouwingen over Horowitz's
spel die naar aanleiding van zijn
Amsterdamse concert in de
kranten zijn verschenen. Of het
nu gaat om de details in het mo
zaïek van Mozarts Sonate in C
(KV 330), het dromerig pianissi
mo in "Traumerei" van Schu
mann, het kleurenpalet in Liszt's
"Sonetto 104 del Petrarea" of het
dondererende fortissimo aan het
slot van de etude in dis van
Skriabin, constant is duidelijk
dat hier een grote tovenaar aan
het woord is met een ongeëve
naarde techniek maar ook met
de persoonlijkheid om de mu
ziek sterk individueel "in te kleu
ren". Onvergetelijk!
Hildegard Behrens
en Cord Garten
Liederen Liszt
mooi vertolkt
Liszt: Liederen. Hildegard Beh
rens (sopraan), Cord Garben
(piano). DG 419 240-1 (lp), 419
240-2 (cd).
Tot nu toe hebben de liederen
van de honderd jaar geleden
Franz Liszt nooit erg veel belang
stelling getrokken, waarschijn
lijk omdat ze moeilijk in de vak
jes van het bekende, romanti
sche Duitse kunstlied onder te
brengen waren. Franse en Ita
liaanse invloeden blijken niet al
leen uit de gebruikte teksten, een
sterk gevoel voor theatraal effect
was de Hongaarse componist
evenmin vreemd. Bovendien lij
ken sommige melodische lijnen
meer instrumentaal dan vocaal
gedacht en staat de pianopartij
hier en daar duidelijk op de voor
grond. Niet verwonderlijk overi
gens gezien de faam van de com
ponist als pianovirtuoos.
Deze plaat met 15 liederen, zo
als het ruim 8 minuten durende
"Jeanne d'Arc au bücher" op
tekst van Alexandre Dumas, be
wijst echter dat veel van deze lie
deren ten onrechte werden ver
waarloosd.
Hoewel de tekstbehandeling
van Liszt niet altijd kan wedijve
ren met die van grote tijdgeno
ten, kan deze plaat de aandachti
ge luisteraar wel degelijk een
grote mate van voldoening
schenken. De uitmuntend ver
tolkte pianopartijen en de inten
se voordracht van Hildegard
Behrens dragen daar veel toe bij.
Bijdrage Paul Korenhof.
Vladimir Horowitz.
Simon Rattle
Brahms' Nulde
'leuke toegift'
Mahler: Symfonie nr. 10 (versie:
Deryck Cooke) - Brahms: Piano
kwartet nr. 1 in g (orkestratie:
Arnold Schoenberg). Borne-
mouth Symphony Orchestra,
City of Birmingham Orchestra
o.l.v. Simon Rattle. EMI CDS
7473018 (2 cd's).
De in de jaren 1966-1974 door De
ryck Cooke ondernomen pogin
gen de onvoltooide Tiende Sym
fonie van Mahler uitvoerbaar te
maken, hebben geresulteerd in
een versie, die door velen be
schouwd wordt als de meest ac-
ceptabale uitgave van een parti
tuur, waarvan Mahler alleen het
Adagio vrijwel geheel zelf heeft
uitgeschreven.
De jonge Amerikaanse diri
gent Simon Rattle gebruikte de
ze uitgave enkele weken geleden
voor zijn optreden bij het Con
certgebouworkest en vrijwel ge
lijktijdig verzorgde EMI een he
ruitgave op compact discs van de
opname die hij enkele jaren gele
den (live?) maakte.
Het orkest uit Bornemouth
staat wel niet helemaal op het ni
veau van het Amsterdamse en
semble, maar de vertolking kan
zeker indrukwekkend genoemd
worden en bezit van begin tot
eind een typisqh Mahleriaanse
spanning. Nieuw is de koppeling
aan het Eerste Pianokwartet van
Brahms in de door Schoenberg
in 1937 vervaardigd eorkestbe-
werking.
Het mag vreemd schijnen,
maar de voorvechter van de ato
naliteit toont hier dat hij het
idioom van de Duitse laat
romantiek tot in de finesses be
heerst en herschept deze kamer
muziek in een orkestraal geheel,
dat met gemak voor Brahms'
Vijfde (of Nulde) Symfonie zou
kunnen doorgaan, zonder dat het
eigen karakter van de muziek
verloren gaat. Na Mahler is dit
meer dan een 'leuke toegift', mis
schien zelfs wel het aantrekke
lijkste onderdeel van deze uitga
ve.
Ton Koopman
Improvisatie
stijlbewust
Handel: Orgelconcerten op. 7,
nrs. 1-4. Ton Koopman (orgel),
The Amsterdam Baroque Or
chestra o.l.v. Ton Koopman. Er
ato ERA 50541 (lp), MCE 50541
(mc), ECD 50541 (cd).
Een jaar geleden verscheen een
doos met vier platen, die zeer
persoonlijke, maar over het alge
meen uitmuntende opnamen lie
ten horen van 16 orgelconcerten
van Handel. Met steun van De
Bijenkorf zijn de 4 concerten
opus 7 nu ook op een aparte plaat
uitgekomen. Terecht, want de
uitvoeringen staan op een dusda
nig hoog niveau, dat het oneer
lijk zou zijn ze voor te behouden
aan muziekliefhebbers die be
reid waren het bedrag voor vier
platen (of drie cd's) op tafel te
leggen.
Ton Koopman is een musicus
in hart en nieren en het Amster
dam Baroque Orchestra weet in
18de-eeuwse muziek wonderen
te bereiken. Het bijzondere van
deze plaat is toch wel, dat Koop
man tot het uiterste kon gaan
met zijn improvisatietechniek.
Handel was zelf zo gewend te im
proviseren, dat hij de orgelpartij
slechts rudimentair aangaf. Van
een musicus uit onze tijd getuigt
het van durf om daarmee aan de
gang te gaan. Koopman lijkt de
hem geboden vrijheid soms wat
al te enthousiast te benutten,
maar het resultaat blijft toch op
merkelijk stijlbewust en de ba
lans wordt nergens verstoord.
De opname zelf is een juweel
tje en verleent vooral extra char
me aan het vertederend steunen
de Lindsenorgel (1831) uit Beek-
Ubbergen. (Ook via de normale
platenhandel verkrijgbaar.)
Alfredo Kraus
June Anderson
gooit hoge ogen
Donizetti: La fille du régiment.
June Anderson (Marie), Alfredo
Kraus (Tonio), Michel Trem-
pont (Sulpice), Hélia T'Hézan
(La Marquise) e.a., koor en or
kest van het Théatre National
de l'Opéra te Parijs o.l.v. Bruno
Campanella. EMI 165-2704873 (2
lp's).
Het echte 19de-eeuwse bel canto
is nog niet uitgestorven, maar
het zijn niet alleen sopranen als
Calles en Sutherland die het
weer tot leven hebben gewekt.
Eén van de grote specialisten is
de Spanjaard Alfredo Kraus, de
aristocraat onder de huidige te
noren en een zanger met een
techniek en een stijlgevoel die al
dertig jaar lang als uniek gelden.
In mei van dit jaar zong hij, 59
jaar oud een sericvoorstellin-
gen van Donizetti's "La fille du
régiment" in de Parijse Opéra-
Conjique. Het overweldigende
succes leidde tot het besluit om
hiervan een plaatuitgave te ma
ken.
Kraus' voordracht, zijn tekst
behandeling, zijn muzikaliteit en
zijn techniek in een rol die stijf
staat van de "hoge C's" (in zijn
bekendste aria zitten er al ne
gen!) maken deze uitgave tot een
historisch document, waarvan
de artistieke waarde ruim
schoots opweegt tegen de techni
sche mankementen van een "li
ve-opname". Maar ere wie ere
toekomt: naast Kraus staat hier
June Anderson op het toneel,
een jonge Amerikaanse colora
tuursopraan die sterk aan de jon
ge Sutherland doet denken en
die ook als vertolkster hoge ogen
weet te gooien.
Het orkest en de overige solis
ten klinken redelijk tot uitste
kend, maar het blijft wel een
voorstelling die primair om de
twee "sterren" heen is gebouwd.
Hagen Kwartet
Verrassing van
jonge musici
Schubert: Strijkkwartet in a, D. 804,
op. 29 ("Rosamunde") - Strijkkwar
tet in Es, D. 87 - op. 125 nr. 1, Kwar-
tetdeel in c, D. 703. Hagen Kwartet.
DG 419 171-1 (lp), 419 171-2 (cd).
De presentatie van jonge musici
heeft altijd iets angstwekkends.
Zijn ze echt wel zo goed? Wordt
er misschien een commercieel
spel met hen gespeeld? Of zul
len ze na verloop van tijd toch in
de grijze middelmaat terugval
len?
In het geval van het Hagen
Kwartet, dat van 12 tot 20 decem
ber een tournee door Nederland
maakt, staat in elk geval vast dat
we hier met een opmerkelijk en
semble te maken hebben. Dat
twee broers ert een zus samen
met een "vreemde" violiste een
strijkkwartet "op professioneel
niveau vormen, is op zich al iets
bijzonders, maar dat ze al aan
sluiting bij de internationale top
zoeken als de oudste van het
viertal nauwelijks 24 jaar oud is,
mag zeker als een onalledaags
wapenfeit worden gememo
reerd.
Hun eerste plaat voor DG met
drie werken van Schubert heeft
zoiets onstuimigs dat het als een
verrassing overkomt, maar dat
geheel past bij de indruk van
jeugdigheid, die van de opnamen
afstraalt. Een rijpere vertolking
is zeker denkbaar, maar het is
maar de vraag of dat altijd op
weegt tegen het plezier in het
musiceren.
Het Hagen Kwartet.
Horizontaal
1. Voeten in de aarde, daar
zit trouwens ook het eerste
om. 4. Het schip is vergaan na
laag tij, merkwaardig. 8. De
plaats in het gaas die de tijd
aangeeft. 9. Prikkelig en
moeilijk? 11. Kip die lectuur
kwijtraakt is wijzer. 14. Verf
voor het voertuig uit Rus
land. 15. Aantrekkelijk is net
teveel om betoverend te zijn.
16. Zeer gevoelig gewas. 18.
De schilder van Guernica. 21.
Bloeiende tochtjes in de mar
ge. 24. Tergend langzaam
nam A de plaats van N in, ge
zamenlijk lukte het tenslotte.
25. Het verkeerde gewas. 26.
Het meisje is mij niet groot
genoeg geworden. 27. Die
heeft wel zoveel beleefd!
Verticaal
1. Happen haar weg, waar
na alles gladjes verloopt. 2.
Happen veel meer wég dan 1,
waarna alles niet meer zo
gladjes verloopt. 3. Het is on
waarheid, er is geen gelukkig
nieuwjaar, hoe vol lof de rede
2
3
y
T
7
9
9
'0
1
'5
'9
30
I -2.' i
23
V
r"
!s
V
f- J. TB O.B <iM7;
Ici4i
X q..RB"k M.
ra_RlV._ lMB X L I ÏR
m I ■'-*u> jl'S e.nJ:
ook is. 5. Flink is een dier met
lange benen? 6. Daar werk je
tenslotte voor, nietwaar? 7.
Student op een paard? 10.'
Leuk vrouwlijk getal. 12.
Vingergreep van een schaar?
Kijk, we begrijpen elkaar
wel. 13. Geen gespit vanaf ge-
.steente. 17. Een hoog cijfer
om mij te doen omkijken in
die plaats. 19. In het gebouw
bij het water kun je ook je be
hoefte kwijt. 20. Niet goed in
gevuld. 22. Je moet het vlug
in de winter eten. 23. Kort
daarvoor is ze altijd ziek.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan Mevr. M.A. Slinger
land-van Benten, Groenoord-
straat 14, 2316 AX Leiden.
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen onder vermelding
van 'Puzzel' voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Een decennium lang heeft Ana
toli Karpov, schier onaantast
baar, over de schaakwereld gere
geerd. Nam hij aan een toernooi
deel, dan gingen de anderen er
eigenlijk al vanuit, dat zij om de
tweede plaats dienden te strij
den. Slechts Victor Kortsjnoj (tij
dens de WK-matches) en een
maal Oleg Romanishin (Interpo
lis-toernooi van 1980) slaagden
erin om de wereldkampioen het
vuur voor korte tijd danig aan de
schenen te leggen. Totdat Gary
Kasparov als rijzende ster aan
het schaakfirmanent verscheen,
om zich daarna in korte tijd tot
minstens de evenknie van Kar
pov op te werken.
Karpov scheen zich, na het ver
lies in de eerste matchpartij te
gen Kasparov, met die voor hem
nieuwe "balance of power" te
hebben verzoend en ging onver
droten door met het winnen van
toernooien. Dat werd echter an
ders nadat Karpov in de revan
che WK-match tegen Kasparov
opnieuw aan het kortste eind
had getrokken. De onttroondde
wereldkampioen reisde direct na
die match vol goede moed naar
het Interpolis-toernooi af.
De Moskoviet wist zich daar
nog lange tijd in de kopgroep te
handhaven. Het treffen in de elf
de ronde tegen landgenoot en
uiteindelijk toernooi winnaar
Beljavski maakte echter ook aan
die weelde een einde. Ondanks
het feit dat hij met wit speelde en
niet in tijdnood was, geraakte de
oud-wereldkampioen in de pro-
O
door
Ruud Dobbelaar
blemen waarna hij blunderend
ten onder ging:
Wit: Karpov. Zwart: Beljavs
ki.
1. d2-d4; d7-d5, 2. c2-c4; e7-e6,
3. Pbl-c3; Pg8-f6, 4. c4xd5; e6x-
d5, 5. Lcl-g5; Lf8-e7, 6. e2-e3; c7-
c6, 7. Lfl-d3; Pb8-d7, 8. Pgl-f3;
0-0, 9. 0-0; Tf8-e8, 10. Ddl-c2;
Pd7-f8. Na de wat irreguliere en
zelfs voor Karpov wat erg ambi-
tieloze opening, zorgt Beljavski
met deze originele paardma-
noeuvre voor wat leven in de
brouwerij. 11. h2-h3; Lc8-e6, 12.
Lg5-h4; Le7-d6 (zwart verhindert
dat wit zijn loper naar h2 terug
trekt), 13. Lf4xLd6; Dd8xLd6,14.
a2-a3; Dd6-e7, 15. b2-b4 (om de
dreigende opmars c6-c5 tegen te
gaan); Ta8-c8, 16. Tfl-cl; Pf6-d7,
17. Pc3-e2 (wit wil graag met zijn
paard naar f4); Pf8-g6,18. Pe2-g3;
Pd7-f8 (de paarden schwitsen als
in een carrousel voortdurend van
positie), 19. Pf3-d2; Pg6-h4, 20.
Pd2-b3; De7-g5, 21. Kgl-h2; Tc8-
c7,22. Pb3-c5; Le6-c8,23. Tcl-el;
g7-g6, 24. Tal-cl; h7-h5. Zwart
dreigt nu met zijn paard op g2 te
slaan en vervolgens met h5-h4 de
witte koningsveste, met het tege
lijkertijd terugwinnen van het
verloren gegane paard, open te
breken. Ofschoon enigszins in de
problemen, heeft wit hier toch
enkele redelijke opties tot verde
diging. 25. Ld3-fl is passief, maar
komt in aanmerking. Het logi
sche 25. f2-f4, gevolgd door Dc2-
f2 zou echter aan alle moeilijkhe
den prompt een einde maken. In
plaats daarvan speelt Karpov 25.
d e f g h
b4-b5 zie diagram. Een mys
terieuze misser, die nog door een
tweede blunder zal worden ge
volgd. 25....Ph4xg2, 26. Kh2xP-
g2; h5-h4,27. b5xc6? (Dc2-d2 was
toch wel aangewezen, nu verliest
wit geforceerd materiaal); h4xP-
g3, 28. f2xg3; Te8xe3, 29. Telx-
Te3; Dg5xTe3, 30. c6xb7; Lc8x-
b7, 31. Dc2-c3; Tc7xTc5! (de truc,
waarop Beljavski zinspeelde); 32.
Dc3xTc5; De3xLd3, 33. Dc5-c3;
Dd3-e2 schaak, 34. Kg2-gl; PfB-
e6; 35. Tcl-el; Pe6xd4, 36. Kgl-
hl; Pd4-b5 en wit geeft op.
We gaan vandaag verder met de
standaard eindspelen. Diagram 1
winst d.m.v. 48-39-44-49 en wit
heeft een dubbele vangstelling
op 5-46 volgt nl. 49-40! 45x23 38-
32 46x28 50x6. Zwart moet daar-
Staat de witte schijf 29 op 24 dan
is het remise, zoals ook bij
Scouppe het geval is. Er is echter
één maar nl. als schijf 38 dan
wordt verplaatst naar 35. Dan is
het eindspel weer gewonnen
door de witte dam op 48 te ver
schuiven naar 34 met een dubbe
le vangstelling.
Een psychologisch bod, een bod
dat iets belooft dat men niet be
zit, is al zo oud als het bridgespel
zelf. Vroeger waren dergelijke
acties erg populair, in de moder
ne toernooipraktijk komen ze
zelden of nooit meer voor. Ener
zijds is het verdedigende bieden
zo verbeterd dat een psychologi
sche actie veel makkelijker kan
worden ontmaskerd, anderzijds
ondergraaft een frequente toe
passing het vertrouwen in het ei
gen partnership. Beroemd in dit
verband is het verhaal van het
Amerikaanse paar waarbij me
neer oost 1 SA opende en meneer
west na enige aarzeling 3 SA.
Oost had 16 punten, west 22 en er
waren zo ongeveer 16 slagen
voor het oprapen. Oost was een
speler die gek was op psycholo
gische openingsbodjes en west
was kennelijk nog niet vergeten
dat oost bij zijn laatste 1 SA-ope-
B 10
AV54
O A 8 2
•f 9 84 2
H V 8 6 5' N A 4 2
OB 10 wnOH98
O 10 643 O V 9
AV Z ♦HB10 75
9 7 3
O 7 63 2
OHB75
63
DE BELGISCHE Regie kwam
op 11 november 1967 voor het
eerst met een speciaal aan de
kerst gewijde zegel. Sindsdien
heeft deze zegel niet meer op het
appèl ontbroken. Alleen kreeg
twee jaar geleden de zegel een
breder karakter en ging hij
"kerst- en nieuwjaarszegel" he
ten. De zegel van dit jaar ver
scheen op 24 november in de
waarde van 13 1 frank. Afge
beeld wordt een sfeervol winter
landschap.
Wat de bijzondere zegels be
treft besluit België op 15 decem
ber het jaar met de uitgifte van
twee zegels, die respectievelijk
zijn gewijd aan honderd jaar
Christelijke Centrale van Tex
tiel- en Kledingbewerkers en aan
het eeuwfeest van het christelijk
syndicalisme in België. Op beide
zegels een allegorische voorstel
ling: 9 frank (oplage 4,9 miljoen)
en 13 frank (8,1 miljoen).
Tot slot nog twee permanente
zegels. Op 3 november verscheen
een aanvulling op de serie "ko
ninklijke beeltenis", type Velg-
he, in een waarde van 200 frank
(groen). De serie "vogels" wordt
op 15 december uitgebreid met
Diagram 2 remise. De zwarte
schijf staat te dicht bij dam b.v.
46-28 27-49 26-31 49-35 28-50 15-10
31-37 remise. Staat zwart op 16
dan is wit wel op tijd op tweede
dam.
door
Tori Schip
perheyn
ning over niet meer dan 3 punten
bleek te beschikken. Een enkele
keer lukt het wel:
Een spel uit de finale van het
WK in 1966 (noord, niemand). De
Amerikaanse noord opende 1
Ha, oost (Belladonna) doublet,
waarop Hamman als zuid een
veelgebruikt grapje toepaste: 1
Sch. West (Avarelli) zat nu voor
een probleem. Doublet kon niet
in het Italiaanse systeem, 1 SA
dus. Oost bood vervolgens 2 KI,
west 2 Ru en oost 2 SA, einde.
Noord startte met Sch B, voor
het aas, waarop Sch 2 volgde,
zuid de 7, west de 8 west ging
er kennelijk vanuit dat zuid Sch
10-vierde zou hebben. Noord
won en speelde ruiten na, het
geen west op 8 slagen hield. Aan
de andere tafel maakten OW 4
Sch met een overslag.
Een spel uit het recente WK in
Miami (zuid, niemand). Noord
opende in de derde hand (ook al
zo'n standaard situatie) met 1 Ha,
oost doublet, zuid 2 Ha west
doublet (negatief, ik heb van al
les wat), noord pas, oost 3 Ha,
waarop west de bieding besloot
een 8 fr.-zegel met daarop een ijs
vogel.
De Kanaaleilanden Guernsey
(met Alderney) en Jersey en het
Eiland Man zijn er door het vele
nieuws in de afgelopen maanden
nogal bekaaid afgekomen. In de
ze en in volgende rubrieken zul
len we deze achterstanden echter
wegwerken. Dat kan nu ook,
want in veel landen is de stilte al
gevallen. December is dan ook
over het algemeen bij uitstek ge
schikt om "schoon schip" te ma
ken.
We beginnen met Guernsey,
waarvan we als laatste emissies
die van 21 april (60e veijaardag
koningin Elisabeth, 60p) en 22
mei (Europa, lOp, 14p en 22p)
hebben genoemd. Op 23 juli
bracht Guernsey twee zegels in
omloop ter gelegenheid van het
huwelijk van prins Andrew en
Sarah Ferguson. Op de zegels in
waarden van 14p en 34p het paar.
Een dag later (24 juli) versche
nen zes zegels gewijd aan spor-
A 8 5
<?B 10 9 5 4
O 6 3
10 3 2
V6 N H B 10 3
A87 w r\ VH3
O B 10 9 7 w u OAHV4
A 9 8 4 Z fHVB
9742
9V62
O 8 5 2
7 65
met 3 SA. Noord kwam uit met
Ha B en toen de dummy open
ging zei Sandra Fraser: 'Ik heb
een slechte en een goede tijding;
we zitten in het verkeerde con
tract en... we zitten aan de ver
keerde tafel'. Dat laatste bleek
juist. NZ kregen vervolgens
reglementair een score van 60%
en OW van 40%. Voor OW niet
slecht; het gehele veld zat in 6 SA
en maakte dat.
De Amerikaanse bond stelt
zich tegenwoordig op het stand
punt dat psychologische biedin
gen weliswaar zijn toegestaan,
maar dat tegen regelmatige toe
passers dient te worden opgetre
den, omdat de partner fn dat ge
val het wel zo'n beetje kan raden.
Met name het gebruik van dat
wapen door sterke spelers tegen
zwakke spelers wordt niet alleen
als onsportief gezien, maar te
vens al heel gauw bestraft.
ten die op dit Kanaaleiland veel
vuldig worden beoefend. Op de
zegels spelmomenten uit: lOp,
bowlen; 14p, cricket; 22p,
squash; 29p, hockey; 31p, zwem
men en 34p, schieten.
Guernsey-Alderney, dat sinds
juni 1983 ook eigen zegels mag
uitgeven, bracht op 23 septem
ber vier bijzonder fraaie zegels
uit met forten die op het eilandje
'te vinden zijn. Op een zegel van
10 pence wordt fort Grosnez af
gebeeld. Verder zien we fort Ton-
gris op een 14p-zegel, fort Clon-
que op een 31p-zegel en fort Al-
bert op een zegel van 34 pence.
Op de Oostenrijkse kerstzegel
van dit jaar (28 november) zien
we de kerstkribbe, die de hout
snijder Johann Georg Schwan-
thaler medio de 18e eeuw uit lin
dehout sneed (22 bij 31 cm) en
die zich nu in het klooster
Schlierbach (Boven-Oostenrijk)
bevindt. Waarde: 5 s.; oplage: 6,3
miljoen.
Ook op 28 november ver
scheen de jaarlijkse zegel "dag
van de postzegel" (6 3 s.; opla
ge 1,4 miljoen) met als motief de
"Nürnberger Briefboten" (16e
eeuw).