Van oude stationshal
tot modern museum
Sinterklaas: meer
en beter speelgoed
Reportage
Musée d'Orsay rekent op 10.000 bezoekers per dag
Achtduizend
slapend in
Jaarbeurs
PAGINA 8
WOENSDAG 3 DECEMBER 1986
Het lang verwachte 'Museum voor de 19e eeuw' is afgelopen maandag officieel ge
opend door president Mitterrand. Volgende week dinsdag zal het voor het publiek
worden opengesteld. Half zo groot als het Louvre, vond het onderdak in het oude
station d'Orsay, waar tot 1937 de treinen in de richting Orleans vertrokken. Jaren
lang was er gepraat en gebouwd om deze uit 1900 stammende kolos te transformeren
tot wat een van de modernste musea van de wereld worden moest. De Franse staat
kreeg tenslotte een rekening van eenmiljarddriehonderdenzestigmiljoen francs ge
presenteerd.
Gerekend wordt op zo'n 10.000 bezoekers per dag en die komen niet in de eerste
plaats voor de historie van de kunst der 19e-eeuwse realisten of voor de historie van
de architectuur, de fotografie en de film. Ze komen bovenal voor de schilders van
het impressionisme en het post-impressionisme, die vroeger opeengepakt in het
'Jeu de Paume' waren te zien. Tenslotte behoren Renoir en Monet, Sisley, Pissarro
en Van Gogh tot 's werelds populairste schilders.
Het plan om het vervallen station
te restaureren en om te bouwen
tot een van de drie belangrijkste
musea van Parijs, stamt van de
toenmalige president Giscard
d'Estaing. Hij was er dan ook bij
toen zijn rivaal en opvolger presi
dent Mitterrand maandag het
museum officieel opende en was
het voor het eerst dat de Fransen
de beide mannen in het open
baar tegelijkertijd konden waar-
door
Rudolph Bakker
Het plan-Giscard was een ver
volg op het grote werk van zijn
voorganger Georges Pompidou,
die zijn naam gaf aan het 'Centre
Pompidou', het meest bezochte
bouwwerk van Parijs. Hier is de
kunst te zien van rondom 1914
tot op heden. In het nieuwe 'Mu-
see d'Orsay' wordt getoond wat
tussen 1848 en 1914 ontstond,
terwijl het eerbiedwaardige Lou
vre voortaan herbergt wat er
voor 1848 werd voortgebracht.
En omdat president Mitterrand
niet wil achterblijven in de reeks
van museum-hervormers, heeft
hij opdracht gegeven het Louvre
om te bouwen naar de eisen van
de tijd. En daar zal nog het mees
te geld mee gemoeid zijn.
President Giscard benoemde
indertijd een drietal architecten
die het reuzenwerk op hun
schouders zouden nemen, maar
in '80 kwam daar nog de daad
krachtige Italiaanse Gae Aulenti
bij, die bekendheid genoot als de
ontwerpster van de zogenaamde
'Pipistrello-lamp', terwijl ze de
afgelopen jaren en tussen de be
drijven door de permanente col
lectie in het Centre Pompidou
een geheel nieuw en peperduur
decor verleende, nadat men daar
van zijn aanvankelijk revolutio
naire ideeën was teruggekomen.
Signora Aulenti vertelt ieder
een die het horen wil dat archi
tectuur niet als een eendagsvlieg
dient te worden beschouwd. Wat
zij maakt is dan ook bestemd om
te blijven. Wie de eerste
schroomvalige stappen zet op de
nog nauwelijks betreden ten-
toonstellingsvlakten in het 'Mu-
see d'Orsay', vraagt zich dan ook
voor alle andere dingen af welk
blijvend stempel signora Aulenti
op dit belangrijke museum heeft
gedrukt.
En terwijl het 'Centre Pompi
dou' al voor het open ging met
een olieraffinaderij vergeleken
werd, deed in een vroeg stadium
de spot de ronde over wat onder
de gigantische overkapping van
het oude station d'Orsay door de
Italiaanse werd uitgebroed. Ge
mompeld werd over een strip
verhaalversie van de egyptische
koningsvallei, maar zoals het er
kant en klaar uit ziet, lijkt het
eerder op de voorhal van een lu
xueus crematorium, met zijn
bunkerdikke stenen wanden in
bruin, zwart, blauw en grijs.
Opgetrokken over de volle
lengte aan beide zijden van de
vroegere stationshal, laten deze
monumentale wanden een ruim
te open zo groot als een Romeins
forum. Dit forum wordt bevolkt
door dat soort gestolde godinnen
en in hun vaart gestuite vechters
bazen. waarom de negentiende-
eeuwse beeldhouwkunst nu
wordt verafschuwd en bij de aan
blik waarvan een moderne mu
seumbezoeker zijn tred onwille
keurig versnelt.
De eerste indruk na het bin
nengaan, is er ongetwijfeld een
van indrukwekkende gestreng
heid. Ter linker- en rechterzijde
in de hal, eens de voorhof van het
luxe-hotel dat deel van het sta
tion uitmaakte, heeft Madame
Aulenti schuin-omhoogrijzende
tegeltableaux doen vervaardi
gen, die onvermijdelijk herinne
ringen oproepen aan door de
wind omspeelde droogrekken
van een dakpannenfabriek. Ter
zijde van deze constructie is de
angstaanjagendste sculptuur ge
plaatst, die het Louvre heeft we
ten te lozen: de op een meer dan
manshoge sokkel rustende Na
poleon Bonaparte in doodsnood,
het half opgerichte bleke hoofd
onder een stenen laken bedekt.
Dat is het werk van de vergeten
Rude en het heet: 'Napoleon ont
waakt in de onsterfelijkheid'.
Het zal de te verwachten 10.000
bezoekers per dag onduidelijk
zijn welke boodschap ze hebben
aan deze dictator op zijn sterf
bed, terwijl ze toch in overgrote
meerderheid gekomen zijn voor
het vrije spel van water, bloe
men, wind en wolken dat im
pressionisme heet. Maar dat was
juist een van de bijna onoplosba
re opgaven waarvoor de makers
van dit museum waren gesteld.
Zelden was in de kunsthistorie
zo'n onoverbrugbare kloof ont
staan als even na het midden van
de vorige eeuw, toen de officiële
kunst van de zogenaamde Pom
piers met grote snelheid voorbij
werd gestreefd door schilders als
Pissarro, Renoir en Monet en
beeldhouwers als Maillol en Re
noir. Vrijheid en originaliteit her
namen hun rechten op een duur
betaalde staatskunst, die in ridi-
culiteit vervallen was.
Signora Aulenti en Michel La-
clotte, dat is de man die voor alle
2300 schilderijen een plaats be
dacht, kozen voor een monu
mentaal begin. Terzijde van en
achter de dikke muren van dit
'mausoleum' echter begint voor
de inrichters meteen de over
gang naar de moderne tijd. Ter
rechterzijde en op de eerste
gaanderij vonden Renoir, Maillol
en hun tijdgenoten een plaats.
Ter linkerzijde en op de begane
grond begint de schilderkunst
met het realisme, waarbij mon
sieur Laclotte de hun weg nog
zoekende impressionisten tot
1870 laat aansluiten. Dit is een
academische oplossing, die de
meeste bezoekers niet veel zal
zeggen.
Toch wordt achter die hoge
wanden van het 'forum' duide
lijk wat madame Aulenti met
haar ontwerp voor heeft gehad.
Het rythme van lijnen en ge
dempte kleuren komt in velerlei
variaties terug door het gehele
'gebouw' dat de architecte bin
nen de oude stationshal heeft op
getrokken. Temidden van deze
rustgevende en bovenal voorna
me structuren blijkt het prettig
eindeloos te dwalen, van de ene
naar de andere ruimte te drente
len en zich doelloos te laten lei
den aan Gae Aulenti's gestrenge
hand. De weldoende intimiteit
die de architecte achter het 'fo
rum' in deze enorme stationshal
heeft weten te creëren, is te ver
gelijken met die welke ze schiep
op de vierde en vijfde etage van
het Centre Pompidou.
Naar de modernste kunst ko
men echter geen 10.000 bezoe
kers per dag kijken en het is de
vraag of de inrichting van het
Musée d'Orsay opgewassen zal
zijn tegen de busladingen toeris
ten die er louter op uit zijn om
Monet, Renoir en Van Gogh te
De centrale hal van Musee d'Orsay
Twee bronzen sculpturen
tion d'Orsay was.
zien. Want tenslotte zijn die, na
het passeren van de versteende
Napoleon in doodsnood, dan nog
steeds niet doorgedrongen tot
datgene waarvoor ze gekomen
zijn.
Op eigen kracht vinden ze hun
favorieten zeker niet en de overal
ingerichte 'informatiepunten'
zijn te intellectualistisch en te
kleinschalig om een massaal pu
bliek uit de nood te helpen. Wel
wordt bij de ingang een gratis
vouwblad verstrekt, dat aangeeft
langs welke te smalle trappen, te
kleine liften en te ingewikkelde
roltrappen ze met hun tiendui
zend per dag kunnen opstijgen
naar het licht.
Wat zich daar ontrolt, is een
wonder van moderne museolo
gie. In drie ineenlopende zalen
hangen er de impressionisten
bijeen, overgaand in een zaal
voor Van Gogh en een voor Ce
zanne. Daarachter zijn intiemere
ruimtes, onder andere gewijd
aan de herontdekte Odillon Re-
don (met een stilmakende 'Bou
quet de fleurs des champs' en
een prachtige 'Chemin a Peyrsle-
bade') en aan Signac.
Jammer dat de blik op de zoge
naamde Nabis - dat zijn Gauguin
en zijn aanhangers in de dagen
van Pont Aven - in een reeks
door een gang gescheiden en te
duistere 'zijkapellen' wordt ge
hinderd door een dubbele rij ijze
ren kolommen, die deel van de
oorspronkelijke constructie uit
maken. En waarom hangt Mo
net's 'Coquelicots' uit 1873 in de
bovenzalen, terwijl Renoir's ge
lijksoortige 'Chemin dans les
hautes herbes' uit 1875 op de be
gane grond nog deel zou uitma.-
ken van 'de overgang vanuit het
realisme naar het impressionis
me'. In deze te donkere beneden
zalen is ook de in 1984 door de
staat aangekochte 'ekster' ('La
Pie') van Monet te zien, een
feestelijk sneeuwlandschap dat
veel meer licht behoeft.
Oceaanstomer
Het nieuwe 'Musée d'Orsay' is
een oceaanstomer met alleen
maar eerste klasse. Afgaand op
de klanken van eind-negentien
de eeuwse salonmuziek verzeilt
de ingang van wat eens sta-
(foto AP)
de verbaasde reiziger in een hoge
crême-gele zaal met wit-blinken-
de kroonluchters, dofgroene rie
ten stoelen en marmeren tafel
tjes. Hier was het restaurant van
het oude Hotel d'Orsay, met uit
zicht op de Seine en hier is het
weer terug, (alle dagen geopend
voor lunch en diner, behalve zon
dagavond en maandag).
Achter de monumentale sta
tionsklok op de eerste etage is
een 'Café des hauteurs', met een
in de zomer geopend terras en
uitzicht op de tuinen van de Tui-
lerieën en het Louvre. Anders
dan in vele andere musea over de
hele wereld, die consumptie-ba
lies tussen hun kunst hebben in
gericht, ziet het er naar uit dat
het voedsel in het 'Musée d'Or
say' smakelijk zal zijn en verteer
baar en dat het geen gaarkeuken-
syndroom oproept.
En dan is er het spektakelstuk
van de glazen vloer, waaronder
als in vogelvlucht een maquette
te zien is van de Parijse Opera en
zijn directe omgeving. En is er
het gigantische doek van Victor
Navlet, dat niet tot de 'kunst'
wordt gerekend en Parijs in 1855
laat zien, geschilderd vanuit een
ballon. Ten onrechte wel tot de
kunst wordt gerekend het 27
vierkante meter metende doek
van Fernand Cormon - een van
die zogenaamde 'realisten' - dat
'Cain' heet, een hartverscheuren
de tocht door de woestijn laat
zien en wellicht de weg wijst
naar de moderne stripverhalen-
kunst. Hier heeft signora Aulenti
echter een steek laten vallen.
Een van de 'thematieke' wanden,
waartegen deze woestijn-treur
nis is opgehangen, verbergt, en
dat ook maar ten dele, een origi
nele en veel feestelijker wand
schildering uit de gloriedagen
van het station.
De beveiliging vart de kunst
schatten wordt gewaarborgd
door personeelsleden die ieder
twee uren achtereen in kleine
zwarte hokjes op een paneel vol
TV-schermpjes de 10.000 bezoe
kers in de gaten houden. Als er
iets mis gaat, grijpen ze de tele
foon en slaan ze alarm. Deze hok
jes kunnen niet voor het publiek
worden afgesloten, wat vragen
oproept over hun doeltreffend
heid.
'Mission '87'
Meer dan 8000 jongeren zullen
de laatste nachten van dit jaar
doorbrengen in het Jaarbeurs
complex. Het zijn deelnemers
aan een zendingscongres voor
Europese jongeren, 'Mission '87,
georganiseerd door The Euro
pean Missionary Association
(TEMA). Zo'n congres werd al
drie keer eerder gehouden in het
Zwitserse Lausanne.
In totaal worden zo'n 10.000
deelnemers verwacht. De 8000
slapen op door WVC uitgeleende
matrassen, 1000 gaan naar hotels
in de omgeving van Utrecht en
de rest zal bij particulieren loge-
De Jaarbeurs wordt geen luxe
hotel. De matrassen worden ge
woon in lange rijen op de grond
gelegd - op een aantal plaatsen
afgeschermd met schotjes - en er
komen geen douches maar lange
wasbakken. Tijdelijk de grootste
jeugdherberg van Nederland
dus. Een van de hallen wordt als
restaurant ingericht.
Het congres - met als thema:
'Ik, Jezus Christus, heb u uitge
kozen' - duurt van 27 december
tot 1 januari.
Terugloop. Het Toerustings
centrum van de Gereformeerde
Kerken in Nederland (Burge
meester De Beaufortweg 18 in
Leusden) houdt op zaterdag 17
januari een themadag over 'De
kerken en de terugloop'.
Uit de aankondiging: "De laat
ste jaren worden vooral grotere
kerken geconfronteerd met da
lende ledentallen, teruglopend
kerkbezoek en daling van finan
ciële bijdragen. Vaak blijkt, dat
men zich door deze ontwikkelin
gen laat overrompelen. Hoe kan
tijdiger worden gesignaleerd wat
er aan de hand is?"
De heer J. Derks, secretaris
van de afdeling 'kerkelijke orga
nisatie en voorzieningen' van de
synodecommissie voor gemeen
te-opbouw, en de Haagse predi
kant L. Wieringa zullen aan deze
themadag meewerken.
Archieven
Zeven protestantse kerkge
nootschappen in ons land heb
ben gemeenschappelijke richtlij
nen opgesteld voor hun archief
beheer. Ze zijn vervat in een
handzaam boekje onder de titel:
'Richtlijnen voor het beheer van
de kerkelijke en semi-kerkelijke
archieven', een uitgave van de
Commissie tot registratie van de
protestantse kerkelijke en semi-
kerkelijke archieven'.
"Met het oog op samenwer
king met de overheid is een geza
menlijke aanpak dringend ge
wenst", zegt het persbulletin van
de Gereformeerde Kerken. Het
boekje zal binnenkort aan alle
kerkeraden worden toegezon
den.
Veel reacties. Het gerefor
meerde Algemeen Diakonaal
Bureau heeft veel reacties gekre
gen op de oproep om te schrijven
ten behoeve van gevangenen in
Zuid-Afrika. Meer dan 100 diako-
nieën en werkgroepen vroegen
het daarop betrekking hebbende
materiaal aan.
Naar schatting zitten in Zuid-
Afrika nog meer dan 15.000 men
sen om politieke redenen vast,
onder wie vele duizenden wier
namen niet bekend zijn. De lijst
van mensen tegen wier arrestatie
dringend wordt verzocht te pro
testeren, wordt voortdurend aan
gevuld en bijgesteld. Men kan
die lijst met een voorbeeldbrief
aanvragen bij het Algemeen Dia
konaal Bureau in Leusden, Burg.
De Beaufortweg 18, 3833 AG,
033-943244, toestel 129.
Verlies. Het conflict dat in
mei van dit jaar leidde tot vertrek
van vier bestuursleden, heeft het
Interkerkelijk Comité Tweezijdi
ge Ontwapening (Icto) ongeveer
100 leden gekost.
Dat deelde directeur N. de
Jong van het Icto-bureau in Hoo-
geveen desgevraagd mee. De
Jong schatj dat het Icto de afge
lopen maanden 4 procent van
zijn 14.000 leden heeft verloren.
Daarbij ging het ook om overle
den personen en om mensen die
om financiële redenen hun lid
maatschap opzegden.
Bezoek
De vertegenwoordiger van
de Russisch-orthodoxe patriarch
van Moskou voor West-Europa,
metropoliet Vladimir van Ros-
tow, is tot volgende week maan
dag in Nederland. Hij sprak gis
teren met kardinaal Simonis en
heeft ook nog een gesprek met
bisschop Bar van Rotterdam.
Zondag gaat metropoliet Vladi
mir - die zijn bureau in Parijs
heeft - voor in de Russisch-or
thodoxe kerk aan de Obrecht-
straat in Den Haag.
In ons land wonen ongeveer
2000 Russisch-orthodoxe chris
tenen, verspreid over zeven paro
chies, waaronder twee in Den
Haag en een in Rotterdam.
Hervormde Kerk: beroepen
te Oostermeer/Eestrum (Fr.) kan
didaat M. D. van der Giessen
Groningen, te Lunteren A. W.
van der Plas Bergambacht; aan
genomen naar Middelharnis,
deelgemeente 'Exodus', Sj. Brui
ning, jeugdpredikant te Rotter
dam-centrum.
Gereformeerde Gemeenten:
aangenomen naar Hardinxveld-
Giessendam kandidaat drs. ir. M.
Burggraaf Rotterdam; bedankt
voor Middelburg C. J. Meeuse
Rotterdam.
Katwijk. Ds. A. B. Sloof
hoopt op zondag 21 december in
trede te doen in de hervormde
gemeente van Katwijk aan den
Rijn. Komende zondag neemt hij
afscheid van Surhuizum (Fr.).
Voorschoten. De commissie
'Samen op weg' van de hervorm
de gemeente en gereformeerde
kerk in Voorschoten heeft de
kerkeraden een lijvige nota aan
geboden met voorstellen om ui
terlijk 1 januari 1988 te komen
tot een federatieve hervormd-ge-
reformeerde gemeente.
Aarlanderveen. De gerefor-
DEN HAAG - Doordat Sinterklaas
dit jaar op vrijdag valt, stellen veel
mensen de aankoop van Sin
terklaas-cadeaus tot het allerlaat
ste moment uit. Dat valt op te ma
ken uit mededelingen van groot
winkelbedrijven en de speelgoed-
handel. Maar vast staat al dat er
veel meer speelgoed wordt ver
kocht dan in voorgaande jaren en
dat het publiek meer let op kwali
teit.
door
Rens Groenendijk
De in speelgoed gespecialiseerde
winkels melden topverkopen. J.
Luinstra, woordvoerder van Otto
Simon, een van de grootste speel
goedgroothandels in ons land, con
stateert dat de Sinterklaas-drukte
veel groter is dan in voorgaande ja
ren. Hij becijfert dat dit jaar voor
een miljard gulden aan speelgoed
wordt uitgegeven door de Neder
landse bevolking, wat een groei
zou betekenen van 2 tot 3 procent
ten opzichte van het voorgaande
jaar.
In de laatste drie maanden van
het jaar wordt volgens hem 40 pro
cent van de totale omzet behaald.
De verkoop van het meisjesspeel
goed 'My little pony' wordt door
Luinstra een onovertroffen succes
genoemd. "In de historie van de
speelgoedverkoop is het nog niet
eerder voorgekomen dat gemid
deld elk meisje in de leeftijdscate
gorie van vier tot tien jaar goed is
voor veertig door de consument
aan een produkt bestede guldens".
Poppen
Ook in de tienerpoppenmarkt
met Barbie-achtige figuren,
groeien de verkopen nog steeds.
Voor de wat oudere jongens
vliegen radiografisch bestuurde
voertuigen de winkels uit. Luim-
stra verklaart dat door de betere
betaalbaarheid in vergelijking met
voorgaande jaren. Al voor onge
veer zeventig gulden kan zo'n van
afstand bestuurd autootje door de
huiskamer rijden. Bij de kleuters
zijn poppen die bij het knuffelen
licht geven, 'glowies', volgens
Luimstra erg in trek.
Meer dan in vorige jaren letten
kopers op de kwaliteit van het
speelgoed, aldus Luimstra. "In de
recessie-jaren werd veel meer op
de prijs gelet. Bij de pluche pop
pen en beesten bijvoorbeeld valt
nu de keuze dikwijls op de betere
kwaliteit uit het Verre Oosten, ter
wijl voor datzelfde geld een veel
grotere pluche pop - van mindere
kwaliteit - uit Oosteuropese landen
te koop is", meent Luimstra.
De Hema is tevreden over de
Sinterklaas verkoop van speelgoed
en allerlei andere cadeauartikelen.
Door het milde najaarsweer blijft
de verkoop van de zogenaamde
koud-weerartikelen, zoals sjaals en
wanten, achter. Evenals vorig jaar
stellen veel mensen hun Sin
terklaas-aankopen tot het aller
laatst uit, aldus een woordvoerster.
De verkoop van pluche beestenen
poppen is ook bij de Hema boven
verwachting. Ook bij de wat oude
re kinderen zijn ze in trek, maar
dan als sierobjecten in de slaapka-
Gunstig
Drs. T. Dreesmann, directeur
van de zestig Vroom en Drees-
mann-warenhuizen in Nederland,
vindt het nog te vroeg om voor
spellingen te doen over het verloop
van de koopdrukte voor Sin
terklaas. De verjaardag van de
goedheiligman valt volgens hem zó
gunstig dat het warenhuisconcern
het hoogtepunt van de verkoop pas
in de laatste dagen voor 5 decem
ber verwacht.
De 'Lego-oorlog' die vorig jaar
ontstond door allerlei kortingsac
ties - tot wel 40 procent - zal dit jaar
als het aan Vroom en Dreesmann
ligt niet nogmaals gevoerd worde a
"In 1985 heeft de handel zich door
de onderlinge concurrentiestrijd
meerde kerk in Aarlanderveen
bestaat honderd jaar. Dat wordt
in januari 1987 herdacht.
'Industrieramp'
Twaalf in Nederland, Duits
land en Zwitserland werkende
predikanten van de Protestantse
Kerk van Indonesië, die binnen
kort naar hun land terugkeren,
hebben op een studieconfereiitie
in Bazel grote bezorgdheid uitge
sproken over een dreigende 'in
dustrieramp' in Indonesië.
Zij zijn bang dat de verschil
lende golven van industrialise
ring die Europa heeft gekend,
zich in één klap over hun land
zullen uitstorten. De autoriteiten
willen economische groei, maar
de kennis onder de bevolking
van de sociale gevolgen en de ge
volgen voor het milieu is gering.
Menig fabrikant heeft zijn be
gerig oog op Indonesië gericht,
omdat daar vrijwel geen voor
schriften voor veiligheid en mi
lieu bestaan. Alleen de produktie
bepaalt de bouw en inrichting
van fabrieken.
Volgens de predikanten zullen
de kerken - eeri naar verhouding
kleine minderheid - hoeder moe
ten zijn van de kwaliteit van le
ven. "Zij zullen moeten wijzen
op menselijke waarden in de
confrontatie met het materialis
me". De twaalf hebben afgespro
ken, hun kennis daarvan te zul-
letterlyk arm verkocht", aldus
Dreesmann. Ook bij V D blijven
de verkopen van op de winter ge
richte goederen uit. Volgens
Dreesmann heeft het publiek wel
meer te besteden, maar wordt het
geld vooral in dure goederen gesto
ken, zoals auto's of in reizen.
Bij de Bijenkorf wordt volgens
een woordvoerster een omzet ver
wacht die hoger is dan vorig jaar,
zeker bij het speelgoed. Het waren
huis is nu al tevreden over de ver
koop, maar verwacht eveneens dat
het publiek in de laatste dagen van
de week nog belangrijke aankopen
doet.
By de landelyke keten van speel
goedwinkels Bart Smit is de ver
koop wel vroeg op gang gekomea
Woordvoerder Th.J.B. Keizer
schrijft dat toe aan een actie die al
zes weken geleden startte. Als
klanten kunnen aantonen dat el
ders speelgoed goedkoper is, kun
nen ze desgewenst de aankoop re
tourneren en krijgen ze het geld te
rug. Tijdig inkopen hoeft daardoor
niet te betekenen dat een klant
duurder uit is, aldus Keizer.
Sleeën
Bij Bart Smit zijn de toppers gro
tendeels dezelfde als elders. Op
merkelijk zyn volgens Keizer de
ongekende aantallen sleeën die al
verkocht zijn. In de 68 winkels van
Bart Smit gingen er al ruim 4.000
over de toonbank. "En dat terwijl
de eerste sneeuwvlok nog moet
vallen", aldus Keizer. Eveneens
opvallend is volgens hem dat het
ouderwetse speelgoed, zoals win
keltjes en poppenhuizen, het nog
steeds heel goed doet.
Bij de spelletjes heeft Bart Smit
goede verkoopcijfers met Pisa, een
wankele toren waarop poppetjes
geplaatst moeten worden. De Ne
derlandse spellenfabriek Jumbo
zag Pisa uitgeroepen tot speelgoed
van het jaar. Woordvoerder W.
Berns van Jumbo weet te melden
dat het spél al geheel is uitver
kocht. De volledig voorraad van
50.000 stuks is aan de winkels afge
leverd. De fabriek is al bezig met
spellen voor volgend jaar en ziet
geen kans om nog voor de Kerst
'Pisa's' aan de winkels te leveren,
aldus Berns.
G.R.M. Poort, manager van de
Speelboom-groep, 140 speelgoed
winkels van zelfstandige onderne
mers die onder dezelfde vlag ope
reren, zegt dat de verkoop "buiten
verwachting goed loopt". Hij
schrijft de gunstige ontwikkeling
toe aan de speciale manier waarop
de Speelboom het publiek bena
dert. Poort krijgt signalen dat wa
renhuizen minder speelgoed ver
kopen dan ze gewend zy a
„Wij bieden het publiek goede
voorlichting en een ruim assorti
ment. Doordat winkeliers zich bij
onze keten aansluiten kunnen ze
fraaie folders bieden en een goede
presentatie. Het speelgoed is vrij
wel overal even duur. De keuze
wordt dan bepaald door ander fac
toren. Warenhuizen hebben het
daarom lastiger, want zij bieden nu
eenmaal minder service. Een opa
en een oma die om een „Transfor
mer" komen vragen voor hun
kleinkind krijgen bij ons de juiste
aandacht."
Televisie
Bij de Speelboom-winkels zijn
dezelfde trends waarneembaar als
elders. Uit verkoopcijfers van win
kels uit het gehele land maakt
Poort op dat televisie erg belang
rijk is voor de verkoop van bepaal
de soorten speelgoed. Als voor
beeld noemt hij dat in de gebieden
waar de tv-satelliet Sky Channel
ontvangen kan worden, de ver
koop van heldhaftige science fic-
tion-figuren die in programma's
voorkomen, aanmerkelijk hoger
ligt dan .in plaatsen waar Sky
Channel niet is te zien.
ADVERTENTIE
len uitdragen, elk op de plaats
waar ze zijn gesteld.
Kernenergie. De regionale
kerk van Sleeswijk-Holstein en
Hamburg van de Evangelische
Kerk in Duitsland heeft zich als
eerste uitgesproken tegen kern
energie. Na een emotioneel de
bat van zeven uren stemde de sy
node van de 'Nord-elbische Kir-
che' met 109 stemmen voor, 12
tegen en 4 onthoudingen in met
het principebesluit.
Het gebruik van kernenergie
kan leiden tot onherstelbare
schade aan de natuur, zegt het
besluit. Daarom wordt gepleit
voor een termijn waarbinnen
kernenergie moet worden beëin
digd.
