Snurkprobleem
de wereld uit
Besparen met
radiatorfolie
Glitter en glans voor
de komende feestdagen
Vinding van Japanse huisvrouw
Te veel geneesmiddelen
zijn vrij te verkrijgen
Consument
Kwaliteit van
vinyl verschilt
Consument koopt vaak impulsief
MAANDAG 1 DECEMBER 198B
PAGINA 9
Goed nieuws voor snurkers. Er is een instrumentje op de
markt dat snurken voorkomt: de Snurk-Stop. Een klein
kastje - niet groter dan een pakje sigaretten - dat
reageert op geluidsgolven. Als de Snurk-Stop gesnurk
'hoort' gaat er een elektrisch stroomstootje uit twee l'/z
volts batterijen naar een band om de arm of het been van
de snurker. Twee elektroden op deze band prikkelen de
huid van de snurker zodanig, dat hij van houding
verandert, maar niet wakker wordt. Gevolg: de snurker
stopt met zijn geronk en zijn bedgenoot heeft ook een
rustige nacht. Heel simpel.
Marsepein
een Moorse
lekkernij
„Eerlijk zullen w'alles delen,
suikergoed en marsepein", klinkt
het in het oude Sinterklaaslied, dat
ons dezer dagen weer alom
tegemoet schalt. Suikergoed, de
roze en witte suikerbeesten, is niet
meer zo in trek, maar marsepein is
nog altijd onmisbaar bij een
ouderwets Hollands
Sinterklaasfeest. De etalages van
de banketbakkerswinkels tonen
het in alle kleuren en vormen, van
de traditionele roze varkentjes tot
de meest bizarre bedenksels die
maar in banketbakkershoofden
kunnen opkomen, en die zich zo
heerlijk lenen voor plagerige
toespelingen in een kreupels vers.
Het is niet zo verwonderlijk, dat
het juist Sinterklaas is die geacht
wordt marsepein uit Spanje mee te
brengen voor alle zoete kindertjes.
Want marsepein is via Spanje en
Italië in Europa gekomen en we
danken het aan de Moren en
Arabieren die in de middeleeuwen
heer en meester waren in
Zuid-Spanje en op Sicilië.
Nu hadden die Arabieren (of
Saracenen, zoals ze in de
Middeleeuwen werden die
marsepein ook niet zelf
uitgevonden. Alles wijst erop dat
marsepein, misschien al 2500 jaar
geleden, is ontstaan in Perzië, het
stamland van zoveel culinaire
verfijning. De Perzen werkten toen
al met suiker, afkomstig van het
suikerriet dat in India werd
verbouwd. Ze wisten dat suiker
conserveert en jam en geconfijte
vruchten zijn zonder twijfel ook
een Perzische uitvinding.
In het vooijaar bloeiden in
Perzische tuinen de
amandelbomen met hun wit met
roze bloesems. Amandelen»werden
veel gebruikt in de Perzische
keuken, en van amandelen met
suiker maakte men een soort
marsepein. Nog altijd bestaat er in
de traditionele keuken van Iran
een heerlijke snoeperij, lauze
badam genoemd, die bestaat uit
zeer fijn gestapte amandelen,
vermengd met suiker en
suikerstroop, tot een bal gekneed,
eventueel met wat rozewater
erdoor of gemalen kardamom en
geweekte, fijngewreven saffraan
voor de kleur, dan op een met
suiker bestrooid blad uitgerold en
in vierkantjes gesneden, vaak
versierd met nootjes of geconfijte
vruchtjes.
De Arabieren, een sober
woestijnvolk, die bij hun
verovering van Perzië in 652 van de
Perzen leerden koken, brachten de
amandelzoetigheid mee naar het
Westen en noemde het martaban,
een woord waarin men het
Hebreeuwse matza kan
herkennen. Zij vonden kennelijk
dat een dunne plak marsepein,
althans uiterlijk, leek op de joodse
matzes. In de luxueuze harems van
de Saraceefise en Moorse paleizen
op Sicilië en in Andalusië werd er
door de zich vervelende
haremdames op hun zachte divans
bij de klaterende fonteintjes royaal
marsepein genoept, wat ze rustig
konden doen, Arabieren houden
van mollige vrouwen.
Arabische banketbakkers
maakten er de heerlijkste taarten
van, zoals de Siciliaanse cassata.
Want dit was van origine geen
ijstaart. De echte Siciliaanse
cassata bestaat uit twee lagen
luchtig, in likeur gedrenkt
biscuitdeeg met daartussen een
zachte crème van verse kaas met
veel geconfijte vruchtjes, het
geheel afgedekt met een plak
marsepein, versierd met vruchtjes.
(Cassata is ook een Arabisch
woord, en betekent een soort
ronde bakvorm). Vanuit Sicilië is
marsepein, onder de naam
marzapane in de Italiaanse keuken
terecht gekomen en met Italiaanse
koks in Frankrijk. Maar ook vanuit
Spanje is de Moorse snoeperij,
mazapan genoemd, noordwaarts
getrokken.
Merkwaardig is, dat marsepein
in de oude Duitse Hanzestad
Lübeck aan de Oostzee een heel
eigen leven is gaan leiden als
Lübeckse specialiteit. De
confiseurs van Lübeck maken zeer
fijne marsepein, niet in de vaak
wonderlijke vormen die wij
kennen, maar als een soort
elegante bonbons, in sierlijke
doosjes verpakt. Maar daar wordt
marsepein dan ook niet
meegebracht in de zak van een
vrolijke Zwarte Piet maar door het
wat serieuzere Christkind aan de
Kerstboom gehangen.
WINA BORN
*Een groen jurk met plooien en een split tot op het bovenbeen (links)
en een glanzend groene japon met opvallende strikken (rechts).
(foto GPD)
door Jan Westerlaken
Regenbuien, vorst, sneeuw,
gladde wegen en beslagen
ramen. Het zit er allemaal weer
aan te komen. Donkere, korte
dagen, maar ook feestdagen. Een
tijd van gezellige
familiebijeenkomsten rond de
kerstboom en intieme diners bij
kaarslicht. Een tijd ook om eens
wat extra aandacht aan het
uiterlijk te besteden.
De mode voor komende winter
zal het niemand moeilijk maken
om voor deze maanden iets
feestelijks te vinden. In feite is
bijna alles feestelijk wat er in de
winkels hangt. Neem alleen al de
truien met lurex-draad, die zo
schitteren, dat ze bij het
kerstengeltje in de boom niet uit
de toon vallen. Of de glanzende
rokken en broeken, bij voorkeur
zouavebroeken met veel
draperieën, en de satijnen
blouses met strikken in
damastweefsel.
Goud en zilver in combinatie
met zwart zijn wel de
belangrijkste kleuren voor de
feestkleding. Blouses en
blousons van goud-lamé kunnen
uitstekend worden gedragen op
strakke zwarte rokken of
zwierige plissérokken. Wie
echter iets zoekt, dat ook op
andere dagen goed draagbaar is
heeft de keuze uit allerlei pakjes
van zijde-achtige stoffen,
hoofdzakelijk poly-zijde en van
satijn.
Het wordt echter pas echt
feestelijk als de kleding wordt
'versierd' met opvallende
accessoires, want zonder deze is
een creatie niet af. Lange
kettingen, vooral goud- of
zilverkleurige Chanelkettingen,
eventueel met grote kralen, zijn
helemaal 'in'. Datzelfde geldt
ook voor lange
(nep)parelkettingen en korte
kettingen met bloemen van
kralen. Brede metalen
armbanden, bij voorkeur met
twee of drie tegelijk gedragen,
doen het op een feestavondje
ook goed, evenals de lange
oorhangers met strasssteentjes.
Voor de avonduren zijn er ook
speciale tassen: enveloptassen in
zwart leer of lakleer, die
aanmerkelijk kleiner zijn dan de
langwerpige stewardessetassen
of de buideltassen in modische
kleuren kunstleer of van echt
leer voor overdag.
De heren der schepping hoeven
zich wat de feestkleding betreft i
zeker niet achtergesteld të
voelen, want voor hen zijn er j
eveneens kostuums en truien, s
die aan alle kanten glanzen en
schitteren. Lurex-draad is zeker
niet alleen meer voor de vrouw
weggelegd. Bovendien krijgt een
klassiek kostuum door een
zijden overhemd al ineens een
heel wat feestelijker gezicht.
Voor de echt chique
gelegenheden dient de smoking j
weer uit de kast te worden
gehaald. Compleet met strikje en
cumberband. Dit feesttenue, dat j
jarenlang wat op de achtergrond
is gebleven, hoort er namelijk
weer helemaal bij.
Snurken is geen zeldzaamheid.
Verre van dat. Tachtig procent van
de mannen en zestig procent van
de vrouwen, ouder dan vijfentwin
tig jaar, snurken. Bij kinderen
snurken vijfentwintig procent van
de jongens en eenentwintig pro
cent van de meisjes. Waarom man
nen meer snurken dan vrouwen is
nog altijd een raadsel.
Een feit is echter wel, dat snur
ken toeneemt naarmate de leeftijd
vordert. Dat blijkt heel duidelijk
bij vrouwen. Alleenwonenden zou
den minder snurken, zo heeft een
onderzoek in Scandinavië aange
toond. Er worden bij deze groep
echter wel vraagtekens gezet, om
dat de waarneming gebrekkig is.
De cijfers zijn duidelijk: in een
kwart van de Europese gezinnen is
gesnurk meer dan eens een bron
van onenigheid. Ja, het leidt zelfs
tot echtscheidingen.
Overgewicht
De medische wereld ziet snur
ken niet meer als iets waar je grap
pen over maakt, maar als een ziek
te. Bij zieke mensen komen slaap
stoornissen vqor. De ademhaling
kan hierdoor wel eens tien tot der
tig seconden komen stil te liggen.
Hierna treedt èen versnelde adem
haling op, die als gevolg heeft een
vermindering van het zuurstofge
halte in het bloed.
Snurken wordt onder meer in
verband gebracht met overge
wicht, drinken, stevig roken, hy-
pertensie (verhoogde bloeddruk)
en hartziekten (angina pectoris).
Vier Canadese artsen deden onder
zoek naar de medische nadelen
van het snurken. Bij elf aandoenin
gen (waaronder hypertensie en
hartafwijkingen) legden zij een di
recte relatie met het snurken.
Dat snurken ontstaat als de spie
ren van het zachte verhemelte en
de spieren rond het bovenste deel
van de luchtpijp verslappen. Een
verslapping die in de diepe fase
van de slaap optreedt. Ademt de
slaper door zijn mond, dan ontstaat
er rond de keelopening een
nachtelijk grommen, raspen, knor
ren, fluiten en schrapen dat we
snurken noemen. In het Guinness
Book of Records wordt melding
gemaakt van een snurker, die maar
liefst 82,5 decibel produceerde: het
geluid van een straaljager die laag
overvliegt.
Voor de snurker en zijn partner
hebben zich betere tijden aange
diend. Dank zij de Enschedeër
Henk Brusse. Hij moest er overi
gens wel helemaal voor naar Tai
wan. Daar wist hij de fabrikant te
bewegen de produktie van de
Snurk-Stop, een bedenksel van
een Japanse huisvrouw, op te voe
ren. Brusse wilde Europa er mee
laten kennismaken. v Metmoeite
peuterde hij zesduizend appa
raatjes (zes bij zes centimeter) los.
Binnen de kortste keren was Brus
se ze allemaal kwijt. Op één dag
kreeg hij, toen er wat bekendheid
aan Snurk-Stop was gegeven, niet
minder dan zestienhonderd tele
foontjes te verwerken.
Eén van die belletjes herinnert
hij zich nog precies: "De eerste dag
belde er een mevrouw die vertelde
dat ze al veertig jaar was getrouwd.
Maar ze sliep al lang niet meer bij
haar man, omdat hij zo verschrik
kelijk snurkte. Vijftien jaar lang al.
Ze wilde, koste wat het kost, zo'n
Snurk-Stop. Drie dagen later was
ze opnieuw aan de telefoon. De eer
ste nacht had ze vier uur naast het
bed van haar man gezeten. Zitten
luisteren. Geen snurkje. Dat mens
was zielsgelukkig".
Oplossing
Henk Brusse is reëel genoeg om
in te zien, dat 'zijn' Snurk-Stop
geen oplossing is voor mensen die
door de een of andere afwijking
aan de keel snurken. Hij zegt:
"Voor hen heeft het apparaatje,
denk ik, weinig nut. Zulke mensen
vormen een medisch probleem,
terwijl het merendeel van de snur
kers geen medisch maar sociaal
probleem is. Die groep snurkers
kan 's nachts het zwijgen worden
opgelegd door middel van de
Snurk-Stop. Het maakt niet uit in
wat voor stand ze slapen. Of ze nu
op hun rug of zij liggen. Dat instru
ment werkt in alle standen. Je
moet dat ding natuurlijk niet aan
zetten als je nog even wat wilt pra
ten".
Als je partner ook snurkt of er
rijdt een grote zware vrachtwagen
voorbij, krijgt de drager van de
Snurk-Stop dan de prikkel te ver
werken?
★Henk Brusse met
de Snurk-Stop, die
niet groter is dan 6
bij 6 centimeter.
(Foto Will Dijkman)
Brusse: "Geen sprake van", be
weert de Enschedeër. "Het instru
ment werkt alleen als het vlak bij
de bron van het geluid zit. Dus in
de borstzak van je pyamajas. Wan
neer je geen pyama draagt kun je
het met een speciale band om je
bovenlichaam doen. Alleen als ie
mand in je directe omgeving heel
hard hoest, loopje de kans 'geprik
keld' te worden. Nogmaals, je
wordt er niet wakker van, je draait
je slechts om".
Henk Brusse heeft al diverse ke
ren campinghouders aan de tele
foon gehad die heel geïnteresseerd
waren in de Snurk-Stop. Ze wilden
een aantal exemplaren in hun cam
pingwinkel hebben.
Brusse: "Niet zo verwonderlijk,
natuurlijk. Hoe dikwijls komt het
niet voor dat je buurman op de
camping luidruchtig ligt de snur
ken waardoor jij niet in slaap kunt
komen? Voor sommige camping
houders schijnt dat best een pro
bleem te zijn. Althans, ze worden
er mee geconfronteerd. Ook al heb
je vakantie, je kunt niet buiten
nachtrust".
Afleren
Brusses vriend Willem Duys was
een fervent snurker. Maar hij is 'ge
nezen'. Snurkt niet meer en hoeft
het apparaat niet meer te dragen.
Kun je door middel van de Snurk-
Stop van je kwaal af komen?
"Laat ik eerst dit vertellen. Als je
's nachts niet snurkt ben je de an
dere ochtend veel beter uitgerust.
Je slaapt een stuk rustiger. In veel
gevallen heeft dat kleine stroom
stootje tot gevolg, dat de snurkers
hun gewoonte opgeven. Op de een
of andere manier gaan ze er in hun
onderbewustzijn toch rekening
mee houden, dat op gesnurk een
'straf volgt. Die prikkel dus. De zo
genaamde Pavlov-reactie. Een
reactie die is genoemd naar de
Russische wetenschapper. Hij
deed proeven met honden die hy
onder belgerinkel liet eten. Na ver
loop van tijd begonnen de honden
bij het belgerinkel te kwijlen, zelfs
als er geen eten in de buurt was. Ik
denk dat het bij de Snurk-Stop niet
anders is. De snurker associeert
zijn gedrag met een onprettige
prikkeling. Na verloop van tijd
weet zijn onderwuste: Niet snur
ken, want dan volgt er een prikke
ling. Zo leert hij zijn gewoonte af.
En als hij er na weken of maanden
opnieuw mee begint, dan kan hij
dat kastje gewoon weer enige tijd
gebruiken".
Het Nederlands Instituut voor
Hersenoriderzoek in Amsterdam,
dat onder meer onderzoek naar
snurkgedrag doet, vindt de Snurk-
Snop niet eens zo'n gek idee. Dr. F.
Habets zegt: "De kans is reëel aan
wezig dat de snurker beter .gaat sla
pen als hij gebruik maakt van dit
apparaatje. Maar dat geldt even
zeer voor zijn partner. Ik weet al
leen niet precies hoe groot de in
vloed van andere geluiden op het
instrumentje zijn. Als het reageert
op een vogeltje dat buiten fluit, is
dat niet zo leuk".
Steeds meer geneesmiddelen zijn zonder recept te verkrijgen.
De Consumentenbond vindt dat het aan
bod van vrij verkrijgbare medicijnen in
apotheken en drogisterijen erg groot
wordt. Aanleiding voor deze stelling is
de actie van de Samenwerkende Apo
thekers waarin een "nieuwe serie" van
die geneesmiddelen wordt aangeboden.
De bond vreest dat de consument er
geen wijs meer uit kan en meent dat
"niemand zit te wachten op meer van
hetzelfde".
De apothekers die deelnemen aan dit
initiatief van een groothandel, bieden nu
zogeheten huismerken aan. Ze willen
daarmee een deel van de markt voor
zelfmedicatie veroveren op de drogisten,
die 85 procent van de vrij verkrijgbare
middelen verkopen.
Geneesmiddelengroothandel OPG
(Onderlinge Pharmaceutische Groot
handel) werkt via een werkmaatschappij
met de naam Samenwerkende Apothe
kers Nederland. De Consumentenbond
(foto gpd) vindt dit een wat misleidende naam. Bo-
Doordat radiatoren meestal zijn geplaatst tegen de muur
of de borstwering onder de ramen, gaat er veel kostbare
warmte verloren. Dat kan worden voorkomen door zelf
radiatorfolie of een warmteschild aan te brengen. Ook
wanneer isolatie van de muur of vervanging van het glas-
deel problemen geeft, is dit een verstandige maatregel.
Radiatorfolie bestaat meestal uit een dunne schuim
laag die aan een kant met aluminiumfolie is bekleed. De
andere zijde van de schuimlaag wordt tegen de borstwe
ring of de muur geplakt. De folie heeft als eigenschap de
warmtestralen te weerkaatsen en kan zelf geen warmte
opnemen of uitstralen. Het gevolg is dat achter de radia
tor minder warmte verloren gaat.
De omvang van de besparing verschilt van geval tot
geval en hangt vooral samen met de plaats van de radia
tor. Voor een raam van enkel glas is de besparing veel
groter dan voor een al geisoleerde spouwmuur. Bij enkel
glas kan wel 50 kubieke meter gas per vierkante meter
worden bespaard. Bij een goed reflecterende spouw
muur is de besparing minder, namelijk 9 kuub per vier
kante meter.
vendien suggereren titel en de presenta
tie van het "apothekershuismerk" dat
het gaat om middelen die de apotheker
zelf heeft bereid. Maar dat is niet het ge
val.
Ook zijn deze medicijnen niet echt
nieuw. Wat samenstelling betreft, zijn ze
in veel gevallen gelijk aan de bekende
middelen die allang onder diverse na
men op de markt zijn en ook- vaak heel
wat goedkoper- merkloos leverbaar zijn.
De Consumentenbond juicht meer con
currentie toe, vooral als dat tot lagere
prijzen leidt. Maar te vrezen valt dat het
aanbod de consument in verwarring zal
brengen.
Omdat er wel kwalen zijn die zonder
tussenkomst van een arts verantwoord
zelf te bestrijden zijn is het voldoende
daarvoor een kleine, doelgerichte, voor
raad goedkope medicijnen ter beschik
king te hebben. Uitbreiding van het be
staande aanbod is dan ook niet nodig,
zegt de Consumentenbond.
De bond heeft trouwens kort geleden
een boek uitgebracht, 'Zelf dokteren',
waarin staat wat er zelf gedaan kan wor
den aan meer dan twintig veel voorko
mende kwalen. Het boek geeft een over
zicht van de vrij verkrijgbare genees
middelen en adviseert welke wel en wel
ke niet kunnen worden gebruikt. Daar
naast geeft het boek algemene informa
tie over het omgaan met geneesmidde
len, hoe ze te gebruiken en bewaren en
over reclame voor medicijnen.
onder redactie van
Raymond Peil en Conny Smits
Het is uitkijken bij het kopen van vinyl
vloerbedekking. Daar zitten, namelijk
heel wat grote kwaliteitsverschillen in.
Dat blijkt uit een onderzoek dat de
Stichting Vergelijkend Warenonder
zoek, VWO, heeft gedaan. Uit dat onder
zoek kwamen slechts drie merken als
'zeer goed' naar voren, gevolgd door een
groep die als 'goed' uit de bus kwam,
verder een aantal redelijke en matige, en
enkele die als 'slecht' werden gekwalifi
ceerd. De slechte en matige vinyls vorm
den samen de helft van alle onderzochte
soorten.
Een samenvatting van de resultaten is
te vinden in het jongste nummer van De
Woonconsument, het orgaan van de Ver
eniging Eigen Huis. Daarin wordt de
consument aangeraden vloervinyl alleen
te kopen bij een leverancier die is aange
sloten bij de Geschillencommissie Wo
ninginrichting, herkenbaar aan een vig
net. Als er met zo'n leverancier proble
men over de aankoop rijzen kan men
zich tot die commissie wenden.
De consument neemt weinig tijd om een produkt in de supermarkt te kiezen.
Rijst en spaghetti kiest men in minder dan een seconde, vlees en vis binnen
een halve minuut. Merkentrouw en impulsaankopen vormen de basis. Dat is
gebleken uit een onderzoek van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
Konsumenten Aangelegenheden (Swoka). Bij de aanschaf van duurzame
goederen gaat de keuze minder snel, maar ook dan blijft het onderzoek naar
het passende produkt beperkt.
In het algemeen blijken consumenten slechts van een relatief klein deel
van de beschikbare informatie over produkten gebruik te maken. Vooral
mondeling verkregen informatie van verkooppersoneel en familie en ken
nissen wordt relatief veel overgenomen. Neutrale produktinformatie wordt
slechts door een kleine selecte groep consumenten gebruikt en gewaar
deerd.
