Onderzoek geëist
a la Watergate
Coatitievorniing Baskenland lastig
Zware verliezen voor
Palestijnen in Libanon
Dreigende scheuring
in kerk Z-Airika
Druk op Reagan inzake Iran-affaire neemt toe
Chin a Sen sluit zich
aan bij junglecommando
'Congres kan
naleven Salt
afdwingen'
Wegens anti-apartheidsmotie
Hindoes uit
bus gehaald
en gedood
Alleen op
2175
60 Jaar e:
14 Miljoen
HEMA
slaan drie
mannen dood
VERS TIPS
MAANDAG 1 DECEMBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
WASHINGTON - Invloedrijke Amerikaanse Congresleden hebben er bij president Rea
gan op aangedrongen topfunctionarissen als de chef-staf van het Witte Huis Donald
Regan te ontslaan, met een nieuw team zeer gekwalificeerde mensen te beginnen en
ondertussen een speciale Congrescommissie de Iran-affaire te laten uitzoeken.
SAINT-LAURENT (ANP/GPD) -
Ex-president Henk Chin a Sen is
gistermorgen vanuit Saint-Laurent
in Frans Guyana naar Oost-Surina-
me vertrokken voor overleg met
Ronnie Brunswijk, leider van het
junglecommando. Over het doel
van het gesprek wilde Chin a Sen
niet veel meedelen. Ook hoe lang
het overleg met Brunswijk zal du
ren is niet bekend.
"Ik heb geen politieke aspiraties.
Ik wil als arts onder mijn mensen
werken op Stoelmanseiland of Al-
bina", aldus de ex-premier, die ook
voorzitter is geweest van de Raad
voor de Bevrijding van Suriname.
Sinds februari 1982, toen hij wei
gerde het dictaat van het militaire
bewind in Paramaribo uit te voe
ren, heeft hij zijn land niet meer ge-
Chin a Sen vertrok gistermorgen
in een koijaal samen met Eddie Jo-
zefzoon, de woordvoerder van de
Marrons (boslandcreolen) in Ne
derland, naar een plek ergens in
het oosten van Suriname. Daar zal
worden gesproken met Ronnie
Brunswijk, de leider van het
Jungle Commando, en met Michel
van Rey, de Surinaamse officier
die Bouterse ontvluchtte en al ge
ruime tijd de strateeg achter
Brunswijk is.
Aangenomen wordt dat het ge
sprek gaat over de militaire en poli
tieke voortzetting van het verzet in
dat deel van Suriname, waarover
het Nationale Leger van Desi Bou
terse geen controle meer heeft. De
aanwezigheid van Chin a Sen is
van grote psychologische beteke
nis voor de jongens van Brunswijk,
zoals ze in St. Laurent genoemd
worden, maar ook voor de bewo
ners van Paramaribo, waar Chin a
Sen nog altijd populariteit geniet.
"Chin a Sen en Brunswijk tim
meren aan een politiek dak boven
het junglecommando", zo verluid
de In kringen van het Surinaamse
verzet. Hoewel Chin a Sen zijn po
litieke aspiraties ontkent, heeft zijn
aanwezigheid, en die van Jozef-
zoon, wel degelijk tot gevolg dat
het verzet nu uit een politieke en
militaire arm gaat bestaan, en daar
door internationaal meer erken
ning zal weten te krijgen.
De direkteur van het kabinet van
legerleider Desi Bouterse, oud-am
bassadeur Henk Heidweiller, zei
het afgelopen weekeinde tegen
over buitenlandse journalisten dat
de strijd tegen Brunswijk "lang zal
duren". Volgens Heidweiller zijn
de opstandelingen niet zwaar ge
noeg bewapend om Paramaribo in
te nemen, maar ontbeert het natio
nale leger echter de geoefendheid
om een einde te maken aan de "ter
roristen".
Heidweiller herhaalde zijn kri
tiek op de Nederlandse regering,
die h(j er van beschuldigde niets te
doen tegen de "stroom van huur
lingen" die vanuit Nederland naar
Suriname komt Hij liet kritiek op
de Franse regering achterwege
hoewel het een publiek geheim dat
veel contacten van de groep Bruns
wijk lopen via Frans Guyana. Za
terdag namen de Franse autoritei
ten NOS televisie-opnamen van
een gesprek met Chin a Sen in be
slag. De Franse regering wil bij Pa
ramaribo niet de indruk wekken
dat tegenstanders van Bouterse
vrij kunnen operen vanuit Frans-
Guyana, aldus de NOS, die contact
heeft opgenomen met de Franse
autoriteiten over de zaak.
Die commissie zou zich dan mede
moeten buigen over dit weekeinde
bekend geworden nieuwe gege
vens omtrent de manier waarop
het staflid van de Nationale Vei-
lingheidscommissie, Oliver North,
10 tot 30 miljoen dollar aan Iraanse
betalingen voor Amerikaanse wa
pens naar de contra's in Nicaragua
heeft doorgespeeld.
door
Henk Dam
Volgens deze gegevens, die zijn
WASHINGTON (AP) - De leider
van de Democratische afgevaar
digden in de Amerikaanse Senaat,
Robert Byrd, heeft gisteren geop
perd dat het Congres president
Reagan kan dwingen om zich te
houden aan het SALT li-verdrag
met de Russen door een Poseidon-
onderzeeër af te schaffen.
Byrd hoopte echter dat Reagan
zelf deze maatregel zal nemen. De
senator zei liever de schijn te wil
len vermijden dat het Congres een
verdrag goedkeurt, waarvoor ei
genlijk een stemmenmeerderheid
van tweederde nodig is.
De Verenigde Staten hebben de
beperkingen van het in 1979 met
de Sowjet-Unie opgesteld maar
door het Congres nimmer onderte
kende verdrag vrijdag overschre
den, door de 131ste B-52 bommen
werper in gebruik te nemen die
kruisraketten kan vervoeren. Vol
gens het verdrag zijn slechts 130
met kruisraketten uitgeruste bom
menwerpers toegestaan, tenzij een
ander kernwapen wordt afge
schaft.
Vanunu
Mordechai Vanunu, een voorma
lig nucleair technicus die vertrou
welijke informatie over de Israëli
sche kernmacht naar buiten heeft
gebracht, is gisteren voor het eerst
in het openbaar verschenen sinds
hij twee maanden geleden in Lon
den onder geheimzinnige omstan
digheden verdween. De 32-jarige
Vanunu werd onder zware bewa
king naar een districtsrechtbank in
Jeruzalem gebracht voor een eer
ste verhoor. De rechter bepaalde
dat Vanunu in hechtenis moet blij
ven in afwachting van zijn proces
waarvoor nog geen datum is vast
gesteld.
Taiwan
Met traangas en waterkanonnen
heeft de Taiwanese oproerpolitie
gisteren betogers verhinderd naar
het vliegveld van Taiwan te gaan
om oppositieleiders te verwelko
men die die dag zouden terugkeren
uit ballingschap. Maar de twee bal
lingen, Hsu Hsin-Liang en Hsieh
Tsung-Min, kregen in Tokio geen
toestemming in het vliegtuig te
stappen waarmee zij naar Taipei
wilden vliegen. De twee oppositie
leiders hebben zeven jaar in de
Verenigde Staten gewoond. De
Taiwanese autoriteiten willen de
twee niet toelaten.
gebaseerd op gesprekken met re
geringsfunctionarissen en op do
cumenten, heeft North het geld ge
bruikt om een kleine, door Ameri
kaanse piloten bemande lucht
macht uit te rusten waarmee wa
pens naar de tegen de regering van
Nicaragua vechtende contra's wer
den gevlogen.
Een van de betrokken piloten
was Eugene Hasenfus. Het vlieg
tuig waarmee deze wapens naar de
contra's vloog, werd in september
boven Nicaraguaans grondgebied
neergeschoten. Hasenfus was de
enige overlevende; hij is inmiddels
tot levenslang veroordeeld.
Uit het neergeschoten vliegtuig
gehaalde documenten tonen aan,
dat een vloot van ten minste vijf
vliegtuigen en 25 Amerikaanse pi
loten bij de wapenaanvoer naar de
contra's betrokken was. Sinds be
gin '86 zou van meer dan 100 be-
voorradingsvluchten sprake zijn
geweest.
Het Amerikaanse persbureau
Associated Press heeft verder de
hand weten te leggen op documen
ten die bewijzen dat de betrokken
vliegtuigen werden onderhouden
door Southern Air, een vliegmaat
schappij in Miami die vroeger ei
gendom van de CIA was.
Inmiddels heeft de republikein
se fractievoorzitter in de Senaat,
Bob Dole, voor de tv gezegd dat
president Reagan toestemming
moet geven voor de instelling van
een Congrescommissie die de ge
hele Iran-affaire moet uitzoeken.
Een soortgelijke commissie werd
ook na de Watergate-affaire in het
leven geroepen.
De president zou daartoe de ko
mende week een speciale zitting
van het Congres, dat tot begin ja
nuari met reces is, moeten bijeen
roepen. Dat is iets dat sinds 1948
niet meer is gebeurd, toen presi
dent Truman het Congres van
vakantie terugriep. Ook de demo
cratische fractievoorzitter in de Se
naat, Robert Byrd, is voorstander
van een Congres-commissie a la
Watergate.
President Reagan heeft in een
gisteren gepubliceerd interview
met het blad Time gezegd dat kolo
nel North een nationale held is en
dat de media de verantwoordelijk
heid moeten dragen voor wat ze
hebben aangericht met de onthul
lingen over de wapenverkoop aan
Iran. Reagan zei voorts geen van
zijn handelingen inzake Iran te be
treuren.
Het Britse blad Sunday Times
heeft gemeld dat ook de Sowjet-
Unie wapens heeft verkocht aan
Iran. Volgens het blad voert de
Russische leider Gorbatsjov de
zelfde geheime politiek als presi
dent Reagan. Iran zou Sowjetwa-
pens hebben gekregen via bemid
deling van Noord-Korea en Tsje-
choslowakije.
ADVERTENTIE
JOHANNESBURG - Een scheu- maar voor het overige zwijgen
ring binnen de grootste van de drie vooralsnog alle instanties Op dit
Zuidafrikaanse blank-gerefor- moment worden de zwarte woon-
meerde kerken, de Nederduitseh wijken rond Port Elizabeth -Kwa-
Gereformeerde Kerk (NGK) lijkt Zakhele, New Brighton en Zwide-
onafwendbaar. Een groep blanke reeds omgeven door een muur van
gelovigen heeft gedreigd de NGK prikkeldraad, maar een betonnen
te verlaten als de Algemene Syno- muur is iets totaal nieuws
de niet terugkomt op zijn besluit
de kerk in principe open te stellen
voor alle rassen. Hoewel de „dissi
denten" formeel om een speciale
synode hebben verzocht (met als
doel het besluit ongedaan te ma
ken) is bekend geworden dat de
ontevreden blanke gelovigen reeds
begonnen zijn aan voorbereidin
gen voor een eigen apartheidskerk.
Vrijdagavond kwamen
2000 'rechtse' gelovigen onder lei- de hindoes
ding van hun woordvoerder, de u
terst rechtse prof. Willie Lubbe, L.
de Skilpadsaal van Pretoria bijeen het leven gebracht, aldus de poli-
om zich te beraden over tegenstap-
CHANDIGARH (AP) - Vier Sikh-
terroristen hebben gisteren in de
noordelijke Indiase deelstaat Pun
jab een autobus tot staan gebracht,
de hindoes van de overige passa
giers gescheiden en 24 van hen met
machinegeweren
pen. De Skilpadsaal heeft in Zuid-
Afrika een reputatie van rechts-fas-
Acht hindoes raakten gewond,
drie van hen ernstig. De politie
Voor Israël zijn deze resultaten
een toenemende zorg. Volgens on
officiële cijfers zouden vijfduizend
PLO-vechters naar het zuiden van
Libanon zijn teruggekeerd, een
derde van het aantal dat het Israëli
sche leger vier jaar geleden ver
dreef. Als antwoord op de PLO-te-
rugkeer bombarderen Israëlische
Katoenen sportshirts in diverse des-
37/38-43/44.29.75
Razzia in Italië
Bij een tweedaagse r
i de
Italiaanse politie tegen de georga
niseerde misdaad in de provincie
Lombardije zijn ongeveer 300 men
sen opgepakt. Dit heeft de politie
van Milaan meegedeeld. Volgens
de politie werden bij de actie 100
vuurwapens, dynamiet, twee kilo
verdovende middelen en een grote
hoeveelheid gestolen waar in be
slag genomen. Ook stuitte de poli
tie bij de razzia op een gestolen
vrachtwagen met een lading com
puters.
Aanslagen op
spoorbaan
Onbekenden hebben zaterdag
aanslagen gepleegd op twee baan
vakken van de Westduitse spoor
wegen in Beieren. Er werd voor
50.000 mark schade aangericht.
Persoonlijke ongelukken hebben
zich niet voorgedaan. Het front van
de locomotief van een in de rich
ting Augsburg rijdende expres-
trein werd vernield toen de trein
een brug in Fünfstetten passeerde.
Naar men aanneemt hadden tegen
standers van kernenergie een on
geveer vijf meter lange staalketting
bij de brug gespannen er er met ro
de verf geschreven 'WAA nooit'.
WAA duidt op de in aanbouw zijn
de opwerkingsfabriek in Wackers-
dorf.
NU
TEL AVIV - Palestijnse strijders hebben de rijen gesloten om de
en militieleden van de sji'itische overheersende rol van de Amal-be-
Amal in Libanon hebben het afge- weging in het zuiden van Libanon
lopen weekeinde wederzijds grote te breken. Dat is geheel often dele
verliezen geleden in een militaire gelukt in gebieden rond de over-
krachtproef bij Palestijnse vluch- volle en door de sji'ieten geisoleer-
telingenkampen in de buurt van de Palestijnse vluchtelingenkam-
Beiroet en de zuidelijke havenstad pen in de buurt van Tyrus en Si-
Sidon. Volgens verschillende ra- don.
diostations in het Midden-Oosten
bij de strijd ruim honderdzestig
Palestijnen gesneuveld en raakten
enkele honderden gewond.
De Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie (PLO) die een bloedbad
vreest voor haar mensen in het
kamp Chatilla heeft de ministers
van buitenlandse zaken van de
Arabische Liea om een cnner^it IUK"eer uumuaraeren israenscne
ting gevraagd Chatilla, met 14.000 iachtvliegers geregeld guerrilla-ba-
inwoners, dreigde door met tanks
uitgeruste sji'iten te worden over
rompeld. Een woordvoerder van
het Palestijnse Nationale Red
dingsfront (PNSF) trok een verge
lijking met de moordpartij in dit
vluchtelingenkamp vier jaar gele
den, toen ten tijde van de Israëli
sche invasie door Jeruzalem ge
steunde christelijke milities ruim
1500 Palestijnen afslachtten.
In de vijf kilometer ten zuidoos
ten van Sidon door Libanese chris
tenen bewoonde stad Maghdous-
heh hielden de Palestijnse guerril
la's, althans tot gisteravond, wel
stand. Sinds de gevechten vorige
week maandag uitbraken zijn hier
meer 230 Palestijnen gesneuveld.
Maghdousheh is een strategisch
punt in de belangrijke verbin
dingsweg met Beiroet. Voor de
PLO-strijders is beheersing van
het Zuiden belangrijk, vanwege de
relatief korte afstand met Israël.
Vanuit bases in Sidon en Tyrus
kunnen zij aanvallen op Israël lan-
Arafat
Sinds het Israëlische leger tij
dens de eerste fase van de Liba-
non-oorlog in 1982 praktisch een
einde maakte aan de aanwezigheid
van Palestijnse guerrilla's in Zuid-
Libanon en Beiroet, heeft PLO-lei-
der Jasser Arafat alles in het werk
gesteld om terug te keren. De riva
liserende fracties binnen de PLO
ses in de buurt van Tyrus en Sidon.
Vorige maand voerde de Israëli
sche luchtmacht er zes aanvallen
op uit.
Strohalm
Voor Jasser Arafat die, na diens
gedwongen vertrek uit Tunesië,
sinds een half jaar de 'gewapende
strijd' tegen Israël vanuit de Irake
se hoofdstad Bagdad leidt, is Zuid-
Libanon een laatste strohalm. Met
name controle over de havens van
Tyrus en Sidon zijn voor de PLO
van belang als aanvoerroute van
wapens. Vandaar dat ook de Israë
lische marine de laatste tijd de pa
trouilles langs de Libanese kust
heeft verscherpt.
-j, aangezien ook de Afrikaner sprak van de bloedigste afzonder-
Weerstandsbeweging en de Afrika- bjke terreurdaad in Punjab sinds
nervolkswag daar hun vergaderin- bet geweld tussen Sikhs en hin
gen houden. does in 1982 losbarstte. Premier
Vooral professor Johan Heins, R^iv Gandhi, wiens moeder Indira
de moderator van de NGK, moet in I984 d<>or Sikhs werd vermoord,
het bij de rechtse Zuidafrikaners betitelde de slachtpartij als 'een
ontgelden. Hij wordt door hen al- duivelse samenzwering tegen de
gemeen als 'verligt' beschouwd en eenheid en integriteit van India",
verantwoordelijk gesteld voor de De gouverneur van Punjab, S.S.
omstreden resolutie van de Alge- Ray. noemde de overval eeridaad
mene Synode. Heins regaeerde van waanzin" en maande tot kalm-
overigens onmiddellijk op de eis te- De politie is in verhoogde staat
voor een speciale synode: „Zo'nsy- van paraatheid gebracht om
node is onmogelijk en de beslis- wraakacties te voorkomen. Na een
sing om de NGK voor alle rassen soortgelijke overval op een bus in
open te stellen zal niet herroepen Juli. waarbij 14 hindoe-passagiers
worden". werden gedood, braken in New
Verder werd gisteren in Zuid- Delhi onlusten uit die aan zes men-
Afrika bekend, dat zonder nadere sen bet leven kostten.
aankondiging vooraf de werk-
zaamheden zijn begonnen voor een rit l pp
betonnen muur rond de miljoenen- flXlP,l1rll1TtP11T*S
stad Soweto bij Johannesburg. De- W 0
ze muur, die inmiddels al tot de
'Berlijnse muur' is gedoopt, schijnt
te worden gebouwd in opdracht
van het ministerie van transport.
Volgens de Soweto-politie heeft de
bouw van de muur alles te maken
met 'veiligheidsoverwegingen',
ADELAIDE - Paus Johannes'Paulus II heeft gisteren tijdens zijn bezoek aan Australië de oorspronkelijke
bewoners van dit continent, de zogenaamde aboriginals, opgezocht. In Adelaide deed hij een oproep om de
rechten van de aboriginals te respecteren. (foto api
CURITIBA (UPI) - Woedende Bra
ziliaanse taxi-chauffeurs hebben
zaterdag drie verdachten uit een
politiebusje gesleurd en hen onder
de ogen van de politie doodgesla
gen. De slachtoffers werden ver
dacht van moord op twee collega's
van de chauffeurs.
Een inspecteur van politie zei dat
de gevangen op transport waren
om te worden verhoord in verband
met de gewelddadige dood van
twee taxichauffeurs, enige weken
geleden. Twee van hen hadden in
middels dè moord bekend, de der
de was misschien onschuldig, al
dus de inspecteur. De slachtoffers
van de lynchpartij waren 27, 23 en
21 jaar oud.
Het busje waarin de drie zaten
werd op een snelweg plotseling
door honderden taxi's omsingeld.
Toen de chauffeurs het busje met
de gevangenen in brand wilden
steken, gaf de inspecteur de sleu
tels van de wagen af. Daarop wer
den de verdachten doodgeslagen
en langs de kant van de weg ge
gooid.
ADVERTENTIE
DINSDAG
VARKENSVLEESDAG
Blanke magere
Varkenslapjes 500 gr. 4.45
MADRID De regionale verkie
zingen in Spaans Baskenland heb
ben gisteren een nogal dubbelzin
nig resultaat opgeleverd. De socia-
door
Gerrit Jan Hoek
listische partij PSOE behaalde met
22 procent weliswaar niet de mees
te stemmen, maar sleepte deson
danks de meeste zetels in de wacht
(19). Die schijnbare tegenstrijdig
heid is het gevolg van de typische
verdeelsleutel in het Baskische
verkiezingssysteem: alle drie pro
vincies leveren een gelijk aantal
gedeputeerden in het regionale
parlement, hoewel Alava aanzien
lijk minder inwoners heeft dan
Vizcaya en Guipuzcoa.
De grote verliezer was de PNV,
de Baskische Nationalistische Par
tij. Hoewel de PNV de grootste
partij bleef met 24 procent, leverde
het kwart van de stemmen slechts
17 zetels op. De afgescheiden sec
tor van de Baskische Nationalisti
sche Partij, Euskal Alkartasuna,
geleid door de voormalige presi
dent van Baskenland, Garaicoe-
chea, zorgde voor de grootste ver
rassing door beslag te leggen op 13
zetels. Een huzarenstukje tegen de
achtergrond, dat de partij pas an
derhalve maand geleden werd op
gericht.
De radicaal nationalistische coa
litie Herri Batasuna profiteerde
eveneens van de verdeeldheid in
het gematigde nationalistische
kamp. HB won twee zetels en steeg
tot 13. Ook Baskisch Links, een ge
matigd linkse Baskische organisa
tie, pakte drie extra zetels en groei
de van zes naar negen. De conser
vatieve Volkscoalitie van Fraga Iri-
barne werd bijna weggevaagd uit
het parlement en zakte van zeven
naar slechts twee zetels.
Een van de markante details van
de Baskische verkiezingen is dat
ondanks de socialistische overwin
ning het totaal van de nationalisti
sche stemmen toenam van 65 naar
73 procent. Het resultaat maakt de
formatie van een regionale rege
ring er niet gemakkelijker op. Tot
dusverre regeerde de Baskische
Nationalistische Partij PNV met
steun in het parlement van de so
cialisten. Na het resultaat van gis
teren zal de socialist Txiki Benegas
naar alle waarschijnlijkheid de for
matie-opdracht krijgen. De grote
vraag zal zijn met welke partijen de
socialisten een coalitie zullen vor
men. De samenwerking met de
PNV is de laatste maanden verre
van vloeiend geweest. Bovendien
heeft de leider van de PNV, Ardan-
za in de campagne verklaard in de
oppositie te zullen gaan als de PNV
de relatieve meerderheid in het
parlement zou verliezen.
Met de partij van Garaicoechea
en Baskisch Links zouden de so
cialisten een meerderheid kunnen
vormen van 41 zetels. Die meerder
heid is zelfs meer dan voldoende,
als de veertien gedeputeerden van
Herri Batasuna net als in het verle
den het regionale parlement zullen
mijden.
WOENSDAG
GEHAKTDAG
Heerlijk h.o.h. gehakt
rund en varkens 500 gr. 3.98
Stroganoffgehakt
pikant gekruid 500 gr. 3.98
DONDERDAG
BIEFSTUKDAG
Botermalse Runder
biefstuk 100 gr. 1.98
Fijne Runderkogel-
biefstuk 100 gr. 2.98
Lelden: 5-Meiplein, Codi Levendaal.
