Kwart miljoen voor
opknappen van sluis
I
NSS vervangt deel van
spoortraject in duinen
MONUMENT
In café Thomas in
Noordwijk blijft
alles bij het oude
Zwaardere rails geschikter voor materieel
Nieuwe aanvoerhal veiling Flora
Katwijkers verzetten zich
tegen uitbreiding kantoor
Waterschap rekent op bijdrage Alkemade
iENSDAG 26 NOVEMBER 1986
REGIO LEIDEN
oordwijk koopt
roor zeven ton
)anden ldiniek
OORDWIJK - De gemeente
oordwijk koopt voor bijna
lOO.OOO gulden de drie panden van
le buitenkliniek aan het Linden-
»lein in Noordwijk-Binnen. De ko-
nende maanden wordt onderzocht
if de panden ter beschikking wor-
len gesteld aan de Noordwijkse
3evolking of dat de panden wor-
verkocht. Dat besloot de ge
meenteraad gisteravond.
De drie panden, bekend onder
e naam De Lindenhof, komen
eeg omdat de buitenkliniek van
jiet Academisch Ziekenhuis in Lei-
len wordt opgeheven. De gemeen-
ieraad bleek gisteravond van me-
iing te zijn dat de panden een mo
numentaal karakter hebben en dat
ifbraak of ingrijpende verbouwin-
moeten worden voorkomen.
Door de voormalige buitenkliniek
kopen kan de gemeente de toe
komstige bestemming ervan zelf
bepalen.
Voorham-Bartens (PvdA)
pleitte er gisteravond voor bij het
bestemmen van de panden eerst te
bnderzoeken of de Noordwijkse
bevolking behoefte heeft aan extra
accommodatie. Voorham-Bartens
bracht naar voren dat er nog steeds
geen een ruimte is voor kinderop
vang. Ook een vorm van be
schermd of beschut wonen (voor
Szwakzinnige. of psychiatrische pa
tiënten) past naar haar mening
jed in De Lindenhof.
Burgemeester J.M. Bonnike zeg
de de raad toe te onderzoeken wel
ke wensen er bij de Noordwijkse
bevolking leven. Hij sloot niet uit
dat de panden aan een bedrijf of
stichting worden verkocht. "Een
groot kantorencomplex met van
die TL-buizen komt er in elk geval
niet in", aldus de burgemeester.
Door de stijging t
bouw van deze hal, noodzakelijk.
RIJNSBURG - Bloemenveiling
Flora in Rijnsburg heeft een nieu
we aanvoerhal in gebruik geno
men. De nieuwe hal heeft een
vloeroppervlakte van 11.000 vier
kante meter. De tot nu toe in ge
bruik zijnde hal, die half zo groot
is, zal worden gebruikt voor de uit
breiding van de verwerkingsruim
te van importprodukten en voor
uitbreiding van de opstelruimte.
Om een zo goed mogelijk kli
maat te creëen voor mensen en
bloemen is in het nieuwe gedeelte
een systeem aangebracht waarmee
het effect van uitlaatgassen van
vrachtauto's tot een minimum
wordt beperkt. De nieuwbouw van
de hal was noodzakelijk door de
snelle stijging van de aanvoer van
bloemen.
Veiling Flora overschreed hal
verwege deze maand, vier weken
eerder dan vorig jaar, een omzet
van meer dan 300 miljoen gulden.
De totale omzet zal dit jaar naar
verwachting uitkomen op onge
veer 370 miljoen gulden. Flora is
daarmee de snelst groeide bloe
menveiling van het land.
Bij de veiling wordt op dit mo
ment gewerkt aan een groot uit-
breidings- en herstructurerings
plan. In dat kader wordt ook ge
werkt aan de vergroting van de ko
persaccommodatie met één hecta
re, die over enkele maanden ge
reed zal zijn. Binnen niet al te lange
tijd zal ook de uitbreiding van de
distributie- en de veilcapaciteit ter
hand worden genomen.
Hoewel met al deze uitbreidin
gen volgens het veilingbestuur het
ruimtegebrek op korte termijn zal
zijn opgelost, wordt bij de veiling
niet verwacht dat de aannemer
spoedig van het veilingterrein ver
dwenen zal zijn. "De groeiende be
langstelling die zowel kwekers als
kopers van bloemen voor Flora
hebben, staat daar borg voor", al
dus het veilingbestuur.
KATWIJK - De Nederland
se Smalspoorweg Stichting
(NSS) gaat de komende pe
riode een deel van het smal
spoortraject in de Katwijk-
se zuidduinen vervangen.
De stichting maakt daar
voor gebruik van een zwaar
dere rails, afkomstig van en
kele steenfabrieken in ons
land.
De huidige smalspoorbaan in de
duinen dateert uit 1940 en verkeert
op een aantal punten in slechte
staat. Vooral het traject op de zoge
naamde Vriese Wei is dringend aan
vervanging toe. Op dit punt begin
nen de stoomtreinritten die de
NSS gedurende de zomermaanden
in het duingebied verzorgt.
Voor de vervanging van delen
van het bestaande smalspoortra
ject heeft de NSS inmiddels de be
schikking over 600 meter rails, af
komstig van een steenfabriek in
Arnhem. Dit smalspoortrgject is
twee keer zo zwaar als de huidige
spoorbaan en daardoor beter ge
schikt voor het materieel van de
NSS. De stichting legt verder ook
contacten met andere steenfabrie
ken in ons land die nog over oude
smalspoorrails beschikken.
De werkzaamheden in de zuid
duinen worden door de NSS in ei
gen beheer uitgevoerd. Volgens
woordvoerder P. Lammens van de
stichting is niet bekend hoeveel
tijd daarmee gemoeid zal zijn.
De smalspoorbaan in de duinen
is jarenlang gebruikt door de Leid-
sche Duinwatermaatschappij
(LDM), onder meer voor het con
troleren van de putten die in dit
waterwingebied zijn geslagen.
Behalve smalspoorrails krijgt de
Nederlandse Smalspoorweg Stich
ting van de oude steenfabrieken in
ons land ook nog steeds rijdend
materieel aangeboden. De NSS be
schikt inmiddels over 8 stoom- en
28 diesellocomotieven en dit aantal
wordt nog geregeld uitgebreid.
"Het is zelfs zo dat we op het mo
ment kampen met een gebrek aan
opslagruimte", aldus Lammens.
De NSS heeft haar materieel mo
menteel ondergebracht in een
loods op het terrein van de LDM in
Katwijk, maar dit onderkomen
wordt te klein om, de nieuwe locs te
stallen. De stichting is daarom op
zoek naar andere opslagmogelijk
heden in Katwijk of de directe om
geving.
De NSS hoopt dat deze opslag
ruimte slechts tijdelijk hoeft te
worden gebruikt. De stichting
streeft nog steeds naar de totstand
koming van een eigen museum
waarin al het smalspoormaterieel
kan worden tentoongesteld. Er zijn
met de gemeente Katwijk en de
LDM al enkele gesprekken ge
voerd over een mogelijke locatie
voor dit museum, maar tot concre
te resultaten heeft dat nog niet ge
leid. "Onze voorkeur blijft uitgaan
naar een plek in Katwijk", aldus
Lammens, "en dan ook nog het
liefst aan de rand van het duinge
bied. Op die manier zouden we na
melijk een verbinding kunnen ma
ken met het huidige smalspoortra
ject in de duinen".
DEN HAAG/KATWIJK - Uit vrees
voor verlies van zon- en lichtinval
de tuin en toename van de par
keerdruk in de wijk heeft de fami
lie H. Cokart bij de Raad van State
schorsing verzocht van de
bouwvergunning voor de uitbrei
ding van een kantoorpand aan de
Wyborghstraat 1 in Katwiik.
Woordvoerder mr. J.M. Mendelts
voerde gisteren namens de familie
bij staatsraad J.M. Polak aan dat
het kantoorpand van de accoun-
tantsmaatschap vroeger net als alle
I andere huizen in de buurt een ge
woon woonhuis is geweest. De pal
op de erfgrens geplande nieuw
bouw/uitbreiding van de accoun
tantsfirma komt bovendien hoger
te liggen dan de woning van de fa
milie Cokart.
Toename van de parkeerdruk in
de directe omgeving van hun wo
ning ervaren de Cokarts als zwaar
ste belasting van de voorgenomen
bouw. Mr. Mendelts betoogde dat
de accountantsmaatschap veel
cliënten telt onder bloementelers
en andere kleine middenstanders
die geregeld het bedrijfspand moe
ten bezoeken. En dat nog afgezien
van het eigen, dertien man/vrouw
tellende personeel van de maat
schap. De juridisch adviseur van
de familie wees er op dat er in de
wijk op dit moment al een groot te
kort aan parkeerplaatsen is en dat
bovendien door de bouwplannen
parkeerplaatsen op het eigen erf
van de maatschap zullen verdwij-
De woordvoerder van de ge
meente wees echter het verwijt van
de klagers van de hand dat het ge
meentebestuur met het verlenen
van de bouwvergunning aan 'gele
genheidsplanologie' zou doen.
Ambtenaar Van der Plas bracht
naar voren dat het bouwplan past
in het in 1982 aangenomen bestem
mingsplan 'Katwijk aan Zee', dat
weliswaar nog door de Kroon dient
te worden goedgekeurd, maar de
kroonberoepen ertegen behelzen
niet de uitbreiding van het bewus
te kantoorpand.
De gemeente heeft daarbij de be
langen van de maatschap bij de
verlangde uitbreiding zeer zwaar
wegen. Het bedrijf wil die uitbrei
ding namelijk al sinds 1975. De ge
meente is niet bang dat de parkeer
druk in de wijk zal toenemen. Het
aantal personeelsleden van het ac
countantskantoor zal immers niet
toenemen en binnen een straal van
100 meter is volgens de gemeente
nog voldoende parkeergelegen
heid voorhanden.
Staatsraad mr. J.M. Polak doet
morgen uitspraak in de zaak.
ALKEMADE - De sluis aan de Roelofarendsveense Noordkade blijft behouden. De Ver
enigde Vergadering van het waterschap De Oude Veenen heeft gisteravond een kwart
miljoen gulden beschikbaar gesteld voor het opknappen van het historische sluisje. De
opknapbeurt zou in de eerste helft van 1987 worden uitgevoerd. Het moet voor de zomer
gereed zijn omdat de sluis tijdelijk wordt drooggezet en dat zou in de zomermaanden
teveel overlast geven voor de recreatievaart.
Het sluisje verkeert in een ver
waarloosde toestand. Dit vooijaar
was het nog de bedoeling tot sloop
over te gaan en de geul te dempen.
De sluis vormt de verbinding tus
sen het Braassemermeer en de
Veense polderwateren en wordt
vooral gebruikt door recreatievaar-
door
Kees van Kuilenburg
111 11 i
Gemeenten hebben sinds 1 januari van dit jaar meer invloed bij
het aanvragen van subsidie voor het restaureren van monumen
ten. Om voor die nieuwe regeling in aanmerking te kunnen ko
men, moesten zij vóór 1 september van dit jaar bij het ministerie
van welzijn, volksgezondheid en cultuur (wvc) een zogenaamde
monumentenlijst indienen.
Aan de hand van die gemeentelijke lijsten verschijnt in deze
krant wekelijks een verhaal over monumenten in de gemeenten
in de duin- en bollenstreek. Vandaag een verhaal over café Tho
mas in Noord wijk-Binnen, een van de vele historische panden in
de kustplaats.
NOORDWIJK - Dat hij eigenaar is van een monument
lijkt de Noordwijkse caféhouder Dirk van der Harst
weinig te doen. Zijn aandacht in het café aan de Heilige
Geestweg gaat meer uit naar zijn speelkaarten bij het
klaverjassen met zijn gasten, dan naar de verslaggever
die iets aan de weet probeert te komen over Café Tho-
Het fraaie trapgeveltje aan de Heilige Geestweg in Noordwijk-Binnen.
(foto Dick Hogewoning)
Gelukkig duurt een dergelijk
spelletje niet al te lang, maar
toch krijg je het gevoel dat de
herbergier die belangstelling
In het geveltje een charmant
kinderkopje. Dergelijke kopjes
komen veel meer voor in histori
sche panden in Noordwijk.
(foto Dick Hogewoning)
voor zijn café maar matig vindt
en het geven van informatie lie
ver overlaat aan één van zijn
stamgasten: de Noordwijker
Frans Vogelaar.
Vogelaar is een -man die al
ruim 30 jaar tot de meer dan ge
regelde gasten van 'Thomas' kan
worden gerekend. Bovendien
heeft hij zich in de loop der jaren
ook nog verdiept in de geschie
denis van de herberg met het
oerhollandse trapgeveltje.
De geschiedenis van het café
gaat terug tot 1830, toen het voor
het eerst als zodanig in de ge
meentelijke stukken wordt ge
noemd. "Maar", vertelt Dick Pas-
schier een van de kenners van
oud-Noordwijk die in de zomer
maanden als gids rondleidingen
langs de vele historische panden
in het kustdorp verzorgt, "ver
moedelijk was het pandje al ver
voordien als café in gebruik".
Dat is onder meer op te maken
uit de geboortenakten in het ge
meentearchief. In veel van die
akten wordt het pand 'Achter de
kerk 321' genoemd als plaats
waar de getuigen vandaan kwa
men die bij de aangifte van een
geboorte nodig waren. "Het
raadhuis was vlakbij het café en
als vaders een kind kwamen
kwamen aangeven, hadden ze
niet altijd twee getuigen by zich.
Vaak werden er dan twee man
nen uit het café geplukt om even
een handtekening te zetten. Een
bijkomend feit was dat na de of
ficiële handeling zowel de geluk
kige vader als de getuigen zich in
het café terugtrokken om de blij
de gebeurtenis eventjes te vie
ren", vertelt Passchier.
"Je komt nog wel eens dezelf
de getuigen tegen in de akten.
Kennelijk had je in die tijd figu
ren die zeer genegen waren om
hun handtekening te zetten in de
hoop er een aantal versnaperin
gen aan over te houden", aldus
Passchier. Duidelijk is wel dat de
cafés of tapperijen zoals ze in die
tijd werden genoemd, ook voor
de 'Heer van Noordwijk' een lu
cratieve zaak waren. Zo blijkt
een gemeentelijk stuk uit 1619
dat de Staten van Holland en
West-Friesland aan de Heer van
Noordwijk toestemming gaven
om de herbergen en tapperijen in
de kustgemeente een belasting
van 15 stuyvers op elke ton bier
en twee stuyvers op een stoop
wijn op te leggen.
Maar dat was jaren voordat het
trapgevelpandje echt als café
wordt aangeduid. In 1821 wordt
'Achter de kerk 321' bewoond
door tapper Hendrik Frank.
Maar over de eerste tientallen ja
ren van de tapperij is bitter wei
nig terug te vinden in de archie
ven. Zelfs 'Noordwijk in de loop
der eeuwen' van de bekende
amateür-historicus Jan Kloos
geeft er weinig uitsluitsel over.
Pas als de familie Ruigrok het
café aan het eind van de vorige
eeuw in handen krijgt, wordt er
wat meer duidelijk. Waarschijn
lijk heeft het zo rond de jaren
twintig ook de huidige naam 'Ca
fé Thomas' gekregen, genoemd
naar eigenaar Thomas Ruigrok.
Voor die tijd luidde de naam vol
gens Van der Harst 'D'n oude ge
vel'. Een naam die Passchier ech
ter niet bekend is.
Aardig is ook het verhaal dat
stamgast Vogelaar vertelt. Vol
gens de inmiddels 65-jarige
Noordwijker is het pandje gerui
me tijd in gebruik geweest als
een deel van de pastorie van de
tegenover het café staande Grote
Kerk. Vogelaar meldt dat er tus
sen de kerk en het café een on
deraardse gang moet hebben ge
legen. Die onderaardse gang
werd, aldus de Noordwijker, ge
bruikt door de monniken en zus
ters om elkaar in het geheim te
bezoeken.
Een verhaal dat door Passchier
naar het rijk der fabelen wordt
verwezen. Volgens de Noordwij
ker wordt over die bewuste on
deraardse gang ook tijdens de
rondleidingen gesproken, maar
wordt daar ogenblikkelijk bij
verteld dat er geen enkel tastbaar
bewijs van bestaat. Maar derge
lijke onderaardse gangen duiken
wel meer op in de streek. Zoals
gaat er het hardnekkige gerucht
dat er ook een onderaardse ver
binding moet zijn tussen 't Huys
Dever in Lisse en de ruïne Tey-
lingen in Voorhout. Ook dit ver
haal wordt door deskundigen
met klem van de hand gewezen.
Wel is het volgens Passchier
zeker dat het terrein achter het
café in de 15e eeuw deel uit
maakte van het in 1450 afge-
brandde kloostercomplex van
het Barbaraconvent. "Maar dat
het trapgeveltje eigendom zou
zijn geweest van de rooms-ka-
tholieke kerk is in geen enkel ar
chief terug te vinden".
Dirk van der Harst is sinds 14
jaar eigenaar van het monumen
tale pand. In 1972 kocht hij het
café van zijn toenmalige schoon
vader Ton van der Holst, die het
op zijn beurt in 1957 voor 55.000
gulden van eigenaar Weijers had
overgenomen.
In de loop der jaren is er bijna
niets aan het café veranderd. Al
leen heeft de oude ronde 'Godin'
kolenkachel plaats gemaakt voor
een centrale verwarming. Maar
gebleven zijn de houten betim
mering langs de wanden van het
kleine cafeetje en de eeuwenou
de eikenhouten balken in het
plafond.
Wie voor het pand staat ziet bo
venin het trapgeveltje een stenen
kinderkopje. Wat er de betekenis
van is, is niet bekend. Volgens
Passchier werden in het verle
den dergelijke kinderkopjes wel
meer gebruikt en zijn ze in meer
panden in Noordwijk terug te
vinden. Ze waren voornamelijk
versiering, maar dienen ook wel
als extra steun in de gevel.
tuigen. Ook baggerschepen gaan
nog door het sluisje.
Toen de sloopplannen bekend
werden, ontstond er vrijwel direct
een actiegroep die streefde naar
het behoud. Vele Veenders zouden
het betreuren als het sfeervolle
hoekje verloren zou gaan. De
Stichting Behoud en Beheer Sluis
Roelofarendsveen werd opgericht
en onder het motto 'De sluis, mooi
dat 'ie blijft' werd een actie begon
nen. Inmiddels heeft de stichting
ruim 450 begunstigers, aldus be
stuurslid C.W. de Konink.
De actie van de Veenders is voor
het waterschap van groot belang
geweest, benadrukt de secretaris
van De Oude Veenen, D. de Blaey.
"De plannen om de sluis te dem
pen waren er. Is het allemaal nog
wel een waterschapstaak, vroegen
wij ons af. Want in de polder spelen
nu natuurlijk hele andere belan
gen. Vandaar dat wij ook een be
roep op de gemeente Alkemade
hebben gedaan voor een bijdrage.
De actie van de bevolking om de
sluis te behouden en ook de oude
ophaalbrug weer te herbouwen,
hebben wij positief benaderd. Dan
ben je pas goed bezig. In deze tijd
moet dat ook kunnen", aldus De
Blaey.
Goed werk
"Die mensen doen goed werk. Ze
willen het historische behouden.
Het sluisje is de enige overgeble
ven van de zeven die er zijn ge
weest", zegt De Blaey, die hoopt
dat de betrokkenheid van de bewo
ners nu, ook in de toekomst blijft.
"We hopen dat de mensen wat zui
niger met het sluisje zijn".
De secretaris van het waterschap
verwacht verder een bijdrage van
de gemeente in de 250.000 gulden
kostende opknapbeurt. Hij denkt
zelf aan honderdduizend gulden
van de gemeente en anderhalve
ton van het waterschap, maar ge
meentewoordvoerder J.J.F.M. van
Elk weet niets van dergelijke be
dragen. "De politieke wil om een
bijdrage te geven is er wel, maar
over bedragen is nog niet gespro
ken. Met honderdduizend gulden
is in ieder geval geen rekening ge
houden in de begroting voor de ja
ren tot en met 1990".
Bestuurslid De Konink van de
stichting tot behoud en beheer van
het sluisje is blij met de opknap
beurt. Hij weet ook nog niet wat de
gemeente wil bijdragen. "Maar
misschien horen we wat in de vol
gende bestuursvergadering, want
wethouder Nugteren is lid van het
bestuur". De 250.000 gulden moet
voldoende zijn, aldus de stichtings
bestuurder. "Ooit is er een raming
gemaakt van de kosten. Het ging
om zo'n twee ton. Dat was wel een
beetje aan de krappe kant, maar
met 250.000 gulden moeten we het
redden", zegt De Konink.
Het is de bedoeling dat er by de
sluis een bord wordt gezet waarop
staat hoe een en ander moet wor
den bediend. Bovendien komen er
nog andere voorzieningen, zoals
een trapje in de deuren zodat ie
mand die per ongeluk in het water
valt weer op het land kan komen.
Of de ophaalbrug ook direct kan
worden herbouwd, is nog de vraag.
Daarvoor is 25 a 30.000 gulden no
dig. "Misschien dat er wat wordt
overgehouden van de 250.000 gul
den voor de opknapbeurt van de
sluis. Als er geld over is, kunnen
we dat gebruiken. En ook de gel
den van de donateurs.kunnen we
voor een deel aanwenden", zegt De
Konink.
Bescherming
voor sarcofaag
in Woubrugge
WOUBRUGGE - Rond de onge
veer duizend jaar oude sarcofaag
bij de hervormde kerk in Wou
brugge wordt volgende week een
hekje gezet om hem te beschermen
tegen vandalen.
Kortgeleden werd de oude ste
nen lijkkist verplaatst van een nis
aan de zuidkant van de kerk naar
een nis aan de Kerkstraatzijde. De
aanleiding voor de verplaatsing
was een brief van de kleinzoon van
de vermaarde Woubrugse veld
wachter O.C. van Hemessen, die er
destijds voor zorgde dat de sarco
faag in het (oude) gemeentehuis te
recht kwam. Deze kleinzoon, J.M.
Timmer, schreef dat de lijkkist on
voldoende werd beschermd tegen
het weer en vandalisme. De deksel
is al gebroken en een deel daarvan
werd door de vroegere veldwach
ter teruggevonden voor de voor
deur van een Woubrugse woning,
waar hij als stoepje diende.
Timmer, maar ook de historische
vereniging 'O.C. van Hemessen',
pleitten in eerste instantie voor een
plekje in het nieuwe gemeente
huis. Onderzoek wees uit dat daar
niet genoeg plaats was. Monumen
tenzorg nam vervolgens de zorg
voor de verplaatsing van de sarco
faag over van de gemeente, tegelij
kertijd met de restauratie van de
kerktoren die afgelopen zomer ge
reed kwam.
Een golfplaten afdakje moet het
overblijfsel uit vroeger tijden tegen
weersinvloeden beschermen en
het zwartgeschilderde, 1,20 meter
hoge hekje moet het publiek op
een afstand houden. De gemeente
en Monumentenzorg buigen zich
nog over een tekst die op bet infor
matiebordje moet komen te staan.
Katwijker na
aanrijding aan
lot overgelaten
KATWIJK - Een 39-jarige Katwij
ker is gisteravond rond half acht
op de Drieplassenweg ernstig aan
zyn hoofd gewond geraakt toen hij
door een bestelauto werd aangere
den. De bestuurder van deze wa
gen reed echter na het ongeluk
door en liet het slachtoffer zwaar
gewond achter.
Later op de avond trof de politie
de bij het ongeval beschadigde be
stelauto aan in Katwijk. De eige
naar van de auto is door de politie
voor verhoor aangehouden. Het
onderzoek was vanmorgen volgens
een woordvoerder van de politie
'nog in volle gang'. De politie ver
zoekt getuigen van het ongeval
zich te melden via telefoonnum
mer 01718-25511.