Alarmsysteem Rijn
wordt uitgebreid
Reagan:'Ik zal
niemand ontslaan
EG wil toestroom Turken beperken
Naar aanleiding van gifstromen
Vermindering
dierp
roeven
binnen EG
Aquino en communisten
zijn het vrijwel eens
'Sowjets voor met Star Wars'
Jaarlijks 200.000 doden
door illegale abortussen
BIJ DE BIJENKORF BEN JE BETER AF
DINSDAG 25 NOVEMBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
BRUSSEL (ANP, AP) - De milieuministers van de Europese Gemeenschap zijn het giste
ren in Brussel in principe eens geworden over maatregelen ter voorkoming van de ontoe
laatbare belasting van de Rijn met gevaarlijke en schadelijke chemische stoffen. De
Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EG, is gevraagd déze maatregelen
nader uit te werken.
BRUSSEL (AP) - De EG-ministers
van milieuzaken hebben gisteren
in Brussel besloten tot een aantal
maatregelen die laboratoriumproe
ven op levende dieren moeten be
perken. Voor alle proeven met le
vende dieren moet toestemming
worden aangevraagd en proeven
met bedreigde diersoorten worden
in hun geheel verboden.
Michael Behrendt, een woord
voerder voor de Europese Com
missie, verklaarde dat het aantal
dierproeven door de nieuwe wet
geving met een derde wordt ver
minderd. Volgens schattingen van
de Europese Commissie worden in
de EG jaarlijks 30 miljoen levende eeretehelft
Naar aanleiding van de verschil
lende gifstromen de afgelopen
week in de Rijn kwamen de be
windslieden overeen dat er ge
werkt moet worden aan een verbe
tering en eventuele uitbreiding van
het alarmsysteem langs de Rijn, zo
dat de betrokken landen in geval
van een ongeluk op tijd worden ge
waarschuwd en voldoende worden
ingelicht over de aard en omvang
van de ramp.
in het jaar 2005 met 60 procent te
verminderen. In juni van dit jaar
waren de landen het vrijwel met el
kaar eens, maar Engeland stak
toen vanwege de hoge kosten ver
bonden aan de maatregelen een
spaak tussen het wiel. Gisteren la
gen Italië en Spanje dwars.
WASHINGTON - De Amerikaanse
president Reagan is niet van plan
het advies van een groep van zijn
oudste vrienden óp te volgen en
drie topfunctionarissen te ont
slaan. „Ik ontsla niemand", zo zei
de president gisteren in het Witte
Huis.
Speculaties over het mogelijke
vertrek van minister Shultz (bui
tenlandse zaken), chef-staf van het
Witte Huis Donald Regan en de
door
Henk Dam
Nationale Veiligheidsadviseur
Poindexter laaiden het afgelopen
weekeinde na kranteberichten
hoog op.
Reagan zei gisteren vlak voor
een stafvergadering over het Mid
den-Oosten er niet aan te denken
ook maar iemand te ontslaan. Hij
zei ook niet te zullen ingaan op de
suggestie van sommige Congresle
den om toe te geven, dat hij een
fout heeft gemaakt door Iran wa
pens te geven. „Ik heb geen fout
gemaakt", zo zei hij.
De president maakte meer dan
duidelijk kwaad te zijn over de
stroom van voor de regering nega
tieve berichten over de Iran-affai-
re, die niet in de laatste plaats door
zijn eigen medewerkers in de we
reld zijn geholpen.
Hij zei tegen journalisten geen
commentaren meer te willen geven
op deze berichten „want u zult ge
lukkiger zijn als ik dat niet doe,
omdat mijn antwoorden u niet zou
den bevallen". Desondanks ge
vraagd of hij tevreden was met zijn
staf, gaf Reagan een nors maar be
vestigend ,,mm-mmm" als ant
woord.
Daarop begon hij aan de verga
dering, waarbij ook vice-president
Bush, alsmede Shultz, Poindexter
en Regan aanwezig waren. De ver
gadering werd mede gehouden
naar aanleiding van de scherpe kri
tiek in de Arabische wereld op de
Amerikaanse wapenhulp aan Iran.
De tweede man op het ministerie
van buitenlandse zaken, staatsse
cretaris John Whitehead, heeft in
middels gistermiddag voor de
commissie buitenlandse zaken van
het Huis van Afgevaardigden ver
klaringen over de Iran-affaire afge
legd die alleen maar kunnen wor
den uitgelegd als een regelrechte
en bovendien harde aanval op het
Witte Huis.
Whitehead deed onder meer een
scherpe aanval op de belangrijke
rol die de Nationale Veiligheids
raad heeft gespeeld bij het aangaan
van betrekkingen met Iran. Hij zei
dat de raad zich niet bezig dient te
houden met „operationele zaken"
maar zich moet beperken tot zijn
adviserende rol.
De staatssecretaris sprak verder
verklaringen van president Reagan
tegen, als zou, na het tot stand ko
men van de geheime contacten
met Iran, dit land zich niet meer
met de organisatie van terroristi
sche activiteiten hebben bezig ge
houden.
„Ik vind het niet leuk om met
mijn president van mening te ver
schillen, maar ik geloof dat er be
wijzen zijn van Iraanse betrokken
heid bij terrorisme", aldus White
head in zijn binnen de Amerikaan
se verhoudingen zeer ongebruike
lijke aanval op de politiek van de
president.
Whitehead zei voorts dat op het
ministerie van buitenlandse zaken
nog steeds niet duidelijk is wat het
Witte Huis nu precies met Iran is
overeengekomen. „Het wordt tijd
dat het Witte Huis nu eens met een
plan komt ter beperking van de
schade", zo vulde hij daarbij aan.
Vernietigend was de tweede man
op het ministerie van buitenlandse
zaken tenslotte over de gevolgen
van Amerikaanse wapenleveran
ties aan Iran. „Alle andere landen
hielden zich redelijk goed aan het
wapenembargo met betrekking tot
Iran tot onze wapenzending be
kend werd", aldus Whitehead.
VEROORDEELD - Vijf Amerika
nen zijn gisteren veroordeeld we
gens pogingen om onderdelen van
gevechtsvliegtuigen naar Iran te
smokkelen. De verdediging voerde
tevergeefs aan dat de regering in
feite toestemming gaf. Volgens de
aanklager werden de onderdelen
het land uitgesmokkeld onder het
mom van medische voorraden en
auto-onderdelen. Hij zei dat de be
schuldigden geen politieke motie
ven hadden. „Ze deden het ge
woon uit hebzucht".
Een andere maatregel betreft het
beter op elkaar afstemmen van de
wetgeving met betrekking tot de
chemische industrie. Voorts zal de
zogenaamde Seveso-richtlijn, die
betrekking heeft op de opslag en
het transport van gevaarlijke che
mische stoffen, naar aanleiding
van het geval bij de Zwitserse on
derneming Sandoz in Basel, zo no
dig aangepast worden.
De Seveso-richtlijn wordt in de
volgend jaar in Ne
derland toegepast. Dat heeft minis-
j r> i 4 ter Nijpels gezegd. De maatregel
Volgens de Britse milieuminister bett,kent dat «S ernte hertriiven in
en voorzitter van de vergadering,
betekent dat 65 grote bedrijven i
ons land die chemische stoffen ver
vaardigen of bewerken, verplicht
zullen worden een extern veilig
heidsrapport op te maken.
De milieuministers hebben voor
William Waldegrave, wordt niet al
leen het aantal dierproeven ver
minderd, maar zal de dieren ook
onnodig lijden worden bespaard.
Een aantal anti-vivisectiegroepe- v
ringen organiseerde een korte de- ^e lidstaten de mogelijkheid ge-
monstratie voor het gebouw waar d overeenkomBste^ aan Kte
de vergadering werd gehouden. Zy gaan met andere landen buiten d
zijn van mening dat de schattingen EG betl.effende de beveiliging van
van de Europese Commissie veel grensoverschrijdende wateren te-
te laag zijn. en1dat het aantal dieren gen ernsbge verontreinigingen,
dat ieder jaar by laboratoriumproe- Voorts zijlf afspraken gJm|akt
iü °™r <*n verbetering en uitbrei-
miljoen benadert. Zij willen een
volledig verbod op dierproeven.
Buitenland kort
Oostduitser gedood
Een Oostduitser moest in Berlijn
zijn poging om vanuit de DDR
over de muur naar de Franse sector
van West-Berlijn te klimmen, met
de dood bekopen. Naar getuigen
hebben verklaard losten DDR-
grenswachten tussen 30 en 50
schoten om te verhinderen dat de
man de drie meter hoge muur pas
seerde.
Zesentwintig andere Oosteu
ropeanen zijn er dit weekeinde wel
in geslaagd uit Oosteuropa naar de
Bondsrepubliek te vluchten.
Dode bij staking
Italiaanse vrachtrijders zijn gis
teren in staking gegaan tegen een
overheidscampagne om de over
tredingen van chauffeurs van grote
vrachtwagencombinaties te be
strijden. Dit lie£ uit op geweldda
digheden waarbij één dode is ge
vallen, toen stakers een stuk beton
van een viaduct naar een werkwil
lige chauffeur gooiden. De bijrijder
van die chauffeur werd hierbij ge
dood.
Drugssmokkel
De 42-jarige Brit Paul Dye heeft
gisteren voor een Britse rechtbank
de maximumstraf van 28 jaar voor
drugssmokkel gekregen. De man
is het brein achter een internatio
nale smokkelorganisatie met acti
viteiten in Pakistan, de Verenigde
Staten, Nederland en West-Duits-
land.
Massa-proces
Het is hommeles in politiek
Zuid-Jemen. De president van het
marxistische land, Ali Nasser Mo
hammed, is afgezet en zal vanaf 2
december met 141 anderen berecht
worden wegens hoogverraad, zo
heeft de nieuwe regering gisteren
bekend gemaakt. Er woedde sinds
12 dagen een bloedige strijd tussen
de verschillende fracties van de
Socialistische Partij, waarbij naar
schatting 10.000 doden zijn geval
len
ding van de regelingen inzake de
aansprakelijkheid en compensatie
ingeval van schade door verontrei
nigingen.
Op aandringen van minister Nij
pels zullen in de resolutie ook an
dere rivieren dan de Rijn, zoals de
Maas en Schelde, worden opgeno
men. Hij achtte het van groot be
lang dat dezelfde maatregelen
eveneens voor deze waterstromen
gaan gelden.
Het voorstel van de Nederlandse
bewindsman om internationale
commissies in te stellen, die de
langs de Rijn gelegen chemische
fabrieken zouden moeten controle
ren, ontmoette veel tegenstand van
enkele andere landen. Vooral
Frankrijk verzette zich tegen der
gelijke inspecties, omdat de Fran
sen op hun terrein liever geen con
troleurs uit andere landen toelaten.
De Europese Commissie is ge
vraagd op dit punt nadere voorstel
len te doen.
De kustgebieden langs de
Noordzee lijden 'duidelijke scha
de' tengevolge van de giftige stof
fen die in de rivieren van het Euro
pees continent terechtkomen. Dit
is gebleken uit een nieuw rapport
van de Westduitse regering, waar
van het bestaan gisteren werd ont
huld door het Westduitse televisie
station ZDF.
Volgens het rapport hebben
vooral de mosselkwekerijen langs
de kust ernstig te lijden van de ver
giftiging van de Noordzee met zwa
re metalen en andere chemicaliën.
In de Waddenzee is volgens het
rapport een duidelijke toename
van visziekten te constateren, die
ook het gevolg is van de rivierver
vuiling.
Het overleg van de milieuminis
ters over vermindering van de
luchtverontreiniging, veroorzaakt
door grote stookinstallaties, liep op
een fiasco uit. De standpunten ble
ken zo ver uiteen te liggen dat geen
overeenstemming kon worden be
reikt. Er wordt in de milieuraad nu
al drieeneenhalf jaar over dit on
derwerp gediscussieerd.
De Europese Commissie had
voorgesteld de uitstoot van zwavel
dioxide door energiecentrales, raf
finaderijen en andere grote vuur
haarden in 1995 met 45 procent en
MANILLA (RTR/DPA/AP) - De Fi
lippijnse regering en het commu
nistische verzet zijn het vrijwel
eens over een staakt-het-vuren. De
regeringsonderhandelaar, Ramon
Mitra, zei dit vandaag vlak voor de
naar zijn zeggen laatste gespreks
ronde met vertegenwoordigers van
het communistische Nationaal De
mocratisch Front (NDF).
De regering onderhandelt sinds
augustus met het NDF overeen be
stand dat een eind moet maken aan
de communistische guerrilla. Het
overleg werd bijna twee weken ge
leden door het verzet opgeschort
na de moord op de linkse leider
Rolando Olalia. Na de bijna ge
slaagde staatsgreep van dit week
einde stelde president Aquino een
ultimatum dat voor 1 december af
spraken worden gemaakt.
Mitra zei dat het ontslag van mi
nister van defensie Juan Ponce En-
rile, die weinig heil zag in de vre
desinspanningen van Aquino, ver
band houdt met de veranderde si
tuatie. Hij wilde geen nadere bij
zonderheden over zijn besprekin
gen met het NDF bekendmaken.
Het islamitische Nationale Be
vrijdingsfront in de zuidelijke Fi
lippijnen heeft het in september
gesloten bestand met de regering
verlengd. Daardoor kunnen bin
nen twee maanden onderhandelin
gen beginnen over een definitieve
vredesovereenkomst.Presidentieel
woordvoerder Benigno meldde
gisteren dat president Aquino voor
de verijdelde staatsgreeppoging
met de dood bedreigd is geweest.
Samenzweerders waren van plan
om mevrouw Aquino op 10 novem
ber dood te schieten vanuit een he
likopter toen zij voor haar vertrek
naar Japan op het vliegveld van
Manilla afscheid nam van leden
van haar regering. De samenzwe
ring werd tijdig ontdekt.
Het persbureau PNA heeft ge
meld dat de afgetreden minister
Enrile een maand op vakantie naar
het buitenland gaat en dat de voor
malige advocaat geen vastomlijnde
plannen voor de toekomst heeft.
Sinds zijn aftreden heeft Enrile
geen verklaringen afgelegd.
JERUZALEM (DPA/Rtr.) - De
president en de premier van Israël,
Chaim Herzog en Izaak Sjamir,
hebben na een week van anti-Ara
bische acties in Jeruzalem tot vre
de en rust in de stad opgeroepen.
Herzog sprak gisteren een scherpe
veroordeling uit over de geweldda
digheden van orthodoxe joden in
het mohammedaanse deel van Je
ruzalem.
„De rellen in de hoofdstad van
Israël schaden ons aanzien in de
wereld", zei de president. De rellen
waren op 15 november begonnen
na de moord op de 22-jarige joodse
religieuze student Elia Amedi.
Sjamir zei dat de "treurige ge
beurtenissen" in Jeruzalem het
beeld van Israël vertroebelden. Hij
riep joden en Arabieren op tot
vreedzaam naast-elkaar-bestaan.
De voorzitter van het parlement,
Salomo Hillel, eiste van de politie
dat zij krachtdadig zou optreden
tegen joodse extremisten „die het
wagen hun hand op te heffen tegen
Arabieren".
Vele honderden Palestijnen be
toogden gisteren (zie foto) tijdens
de begrafenis van de zaterdag
overleden Jordaanse oud-minister
van defensie, Palestijns politicus
en oud-ambassadeur in Londen en
Den Haag, Anwar Nusseibeh tegen
de joodse gewelddadigheden.
Aan de begrafenis van Nussei
beh (74) namen vertegenwoordi
gers van Israël en Jordanië en vele
westerse diplomaten deel. De bur
gemeester van Jeruzalem, Teddy
Koliek, omschreef de anti-Arabi
sche rellen als de ergste in zijn stad
sinds 20 jaar. Hij beschuldigde ex
tremisten ervan de vrede te heb
ben verstoord waarnaar zijn stad
zo toegewerkt had.
De ultra-orthodoxe joden heb
ben met stenen en Molotovcock
tails naar Arabische winkels ge
gooid, auto's van Arabieren in
brand gestoken, agenten die wil
den ingrijpen met flessen op het
hoofd geslagen en de links-radicale
afgevaardigde Ran Cohen afgeran
seld.
LONDEN (AP/Rtr.) - De Sowjet-
Unie ligt wellicht voor op de Ver
enigde Staten bij onderzoek naar
een systeem van ruimtedefensie,
zo staat in de jongste uitgave van
het Britse militaire vakblad Jane's
Weapon Systems.
Hoofdredacteur Bernard Blake
schrijft dat de Sowjet-Unie op het
gebied van de ruimtevaart de
vruchten plukt van de ongelukken
met de Amerikaanse Challenger en
de Titan- en Deltaraket en dat ie
dereen die meent dat de Sowjet-
Unie geen programma heeft dat
vergelijkbaar is met het Ameri
kaanse Star Wars-project, eens zou
moeten nadenken.
Sinds het begin van de zeventi
ger jaren beschikt de communisti
sche staat als enige over een anti
satelliet-systeem en het Russische
onderzoek naar deeltjesbundels is
vergelijkbaar met dat in de Ver
enigde Staten. Ook schrijft hij dat
de Sowjets bepaald niet achter zijn
met het onderzoek naar wapens
die gebruik maken van kinetische
energie en radio-frequenties.
Ook beschikt de Sowjet-Unie
volgens hem over een uitgebreid
laserprogramma, waarbij hij zich
baseert op Amerikaanse defensie
bronnen. Blake: "Al deze zaken ha
len het SDI-concept uit de droom
wereld van een filmproducent en
voeren het in de harde feiten van
metaal en klinknagels. Ditmaal
echter met één grote rode, in plaats
van witte sterren op het systeem
geschilderd".
GENÈVE (ANP) - Per jaar sterven ruim 200.000 vrouwen aan de gevolgen
van illegaal uitgevoerde abortussen. Dit blijkt uit de gisteren in Genève
gepubliceerde resultaten van een onderzoek van de Wereldgezondheids
organisatie (WHO) naar de gezondheid van moeder en kind.
Volgens het Westduitse persbureau EPD blijkt uit het onderzoek
voorts dat het grootste deel van de vrouwen uit de ontwikkelingslanden
komt. Een goede voorlichting over het voorkomen van zwangerschap,
voorbehoedsmiddelen en familieplanning zou het sterftecijfer onder deze
vrouwen aanzienlijk doen dalen, zo wordt gesteld.
Volgens de WHO gebruikt maar 38 procent van de vrouwen in de ont
wikkelingslanden een voorbehoedsmiddel. In Afrika is dit percentage
zelfs nog lager, namelijk elf procent. Daarentegen neemt in de geïndus
trialiseerde landen 68 procent van de vrouwen voorzorgsmaatregelen.
In het onderzoek wijst de Wereldgezondheidsorganisatie er opnieuw
op dat zuigelingen in de eerste vier tot zes maanden na hun geboorte voor
een goede gezondheid gewoonlijk naast de moedermelk geen aanvullen
de voeding nodig hebben.
In de moeder-kind-studie wordt ook aandacht besteed aan het roken
van vrouwen tijdens de zwangerschap. Een enkele sigaret tijdens de
zwangerschap kan al leiden tot een vermindering van het geboortege
wicht met 11,1 gram. Een geboortegewicht van minder dan 2500 gram,
dat bij deze berekening bij regelmatig roken tijdens de zwangerschap al
snel wordt overschreden, betekent reeds een acute bedreiging voor de
overlevenskansen van het kind.
ADVERTENTIE
BRUSSEL (ANP/AP) - De Euro
pese Gemeenschap wil via onder
handelingen met de Turkse rege
ring de vrije toegang van Turkse
werknemers tot de EG zoveel mo
gelijk beperken. Gisteren bereik
ten de ministers van buitenlandse
zaken van de EG in Brussel over
eenstemming over een gemeen
schappelijk standpunt in deze
kwestie.
Daar was een heftige woorden
wisseling tussen de Nederlandse
minister Van den Broek en zijn
Griekse collega Pangalos aan voor
af gegaan. Van den Broek deed een
dringend appèl op Griekenland om
akkoord te gaan met een tussen
voorstel. De Grieken reageerden
fel en betoogden dat de nationale
veiligheid in gevaar zou komen als
Turkse burgers zich vrijelijk in de
EG mochten bewegen.
Het vrije verkeer van werkne
mers wordt geregeld in het uit 1963
daterende associatieverdrag tus
sen de EG en Turkije. Daarin staat
dat Turkse werknemers vanaf 1 de
cember van dit jaar, volgende
week, dezelfde rechten moeten
krijgen als inwoners van de Ge
meenschap. Als dit niet op de een
of andere manier wordt geregeld
zou de EG zich schuldig kunnen
maken aan verdragsbreuk.
Maar binnen de EG is er bijna
niemand meer die nog zit te wach
ten op Turkse werknemers. De
economie is ingezakt en in politiek
opzicht is er sinds de staatsgreep in
september 1980 een verkoeling op
getreden in de relatie tussen Tur
kije en de EG.
Om politieke en militaire rede
nen zijn de Grieken gekant tegen
elke concessie aan hun Turkse bu
ren. Het wordt in EG-kringen dan
ook een klein wonder genoemd dat
de ministers er in geslaagd zijn
toch een gezamenlijk standpunt in
te nemen. Over de inhoud van dit
standpunt werd officieel niets
meegedeeld, omdat de gesprekken
met Turkije volgens de Britse mi
nister Geoffrey Howe vooral in het
begin, „omzichtig en vertrouwe
lijk" moeten verlopen.
In de omgeving van de ministers
kon echter worden vernomen dat
het EG-aanbod vooral gericht is op
een lichte verbetering van de situa
tie van de Turken die al in de Ge
meenschap wonen. Zij zouden
garantie krijgen dat zij ook na hun
pensionering in de EG mogen blij
ven, gemakkelijker binnen de EG
kunnen verhuizen en hun gezin
nen iets sneller kunnen laten over
komen. Bovendien wordt gedacht
aan een formule waarbij Turken
prioriteit krijgen als de markt voor
bepaalde banen in de EG weer aan
trekt.
In Brussel wordt vrij algemeen
aangenomen dat Turkije dit aan
bod van de hand zal wijzen. Men
houdt rekening met de mogelijk
heid dat het land een financiële te
gemoetkoming zal eisen voor het
niet, of niet volledig, naleven van
het associatieverdrag op het vlak
van het vrije verkeer. Daarbij
wordt in eerste instantie gedacht
aan het vrijgeven van 600 miljoen
Ecu (1 Ecu is 2,35 gulden) aan eco
nomische hulp die na de staats
greep werd „bevroren".
