'n Goed
pensioen.
'n Goed
pensioen,
ALS U
ALLE
TROEVEN
VOOR
EEN
SUCCES
VOLLE
SINT-
NICOLAAS
VERKOOP
IN
HANDEN
WILT
HEBBEN..
Akkerbouw kan nog
niet zonder graan
Veel ouderen eten te "goed"
OPEN DAG
RK HTS
Prei van
soepgroente
tot lekkernij
Finse pan voor hobby-koks
A
vrijdag 28 NOV.
RUIT GEBROKEN?
Mi assucom °7>-mu
aan huis bezorgd,
is voordeliger dan
losse nummers kopen.
mENMAAR!
leidsch/alphens dagblad
ZATERDAG 22 NOVEMBER 1986
ETEN EN DRINKEN
„Wortel, knolselderij enne...nog
een prei". De groenteman gaat
door de knieën achter de toonbank
tussen de stoffige houten kisten.
Met een nonchalant gebaar haalt
hij een grote rommelige steel te
voorschijn en frommelt deze in een
krant. De prei sterft in de bouillon
en blijft na het trekken slap achter
in de zeef. Of de aan de ui verwante
groente heeft geluk en eindigt ge
snipperd in de nassi goreng.
Een triest beeld van een oeroude
groente, een jarenlang onderge
waardeerde smaakmaker in de in
ternationale keuken. Gelukkig,
door een reeks van maatregelen
aan veiling en telers zij de maar ook
door de inspanningen van creatie
ve koks, de prei uit het dal gekro
pen. De langste uit de Allium-fami-
lie gaat weer fier door het leven
met z'n nu nog langere hagelwitte
schacht en z'n gekortwiekte glauw-
groene bladeren.
Uit verschillende marktonder
zoeken is naar voren gekomen, dat
de consument een mooie witte prei
wil; de witte schacht moet dus do
mineren. Om dit te bereiken, wor
den de preien een flink stuk in de
zandbodem geplant. Er wordt een
gat 'geboord', waarin het jonge
preiplantje wordt gezet. Doordat
het zonlicht niet in dat gat kan
doordringen, ontwikkelt de plant
daar geen bladgroen. Het oogsten
van de ongeveer 2000 hectare prei
in ons land gebeurt grotendeeld
met de hand. Een machine maakt
de bodem onder de prei los, waar
na de teler ze opraapt, van lelijke
bladeren ontdoet, de wortel en een
deel van het groen afsnijdt en ze in
de kist legt. Op het bedrijf wordt
de prei gewassen, meestal op een
ronddraaiende schijf, waarboven
sproeiers zijn gemonteerd. Voor
supermarkten wordt door sommi
ge telers de prei afgesneden en op
een kartonnen schaaltje tot een
pakketje van een kilo gebundeld
en met folie omwikkeld.
In een goed prei-jaar wordt zo'n
vijftig miljoen kilo geoogst, waar
van een kwart wordt geëxporteerd.
Prei is een lekkere, licht naar uien
en bieslook smakende en geurende
groente. Het best kun je de prei be
waren bij één graad Celsius. Hon
derd gram prei bevat 25 mg vitami
ne C. De groente levert per ons 158
kJ (37 kcal).
Tips
Snijd de prei in kleine ringen
of halve ringetjes (door schacht
eerst in het midden in te kerven) en
voeg ze toe aan hete bouillon, vlak
voor het opdienen. Doe dit ook met
ragdunne julienne (tot 'lucifer' ge
sneden) van worteltjes en fijnge
hakte peterselie en selderij.
Fruit in ringen gesneden prei
De consument wil een mooie witte
prei. (foto gpd)
aan en voeg geklutste eieren met
room toe. Zo bak je een heerlijke
omelet.
Smoor de preiringetjes zacht
jes in roomboter en dien op als fij
ne groente bij vis.
Kook de prei in een laagje dro
ge witte wijn en voeg, als de prei
gaat is, ongezoete room of crème
fraiche toe. Laat dit inkoken en
breng de smeuige groente op
smaak met peper en zout.
Laat de prei eens zacht smoren
in room. Als de room is ingedikt,
heeft het de smaak van de prei op
genomen.
Maak een bedje van prei-julien-
ne of preiringen en stoof er, met
witte wijn en een klontje boter, een
vis op in de oven.
Kook prei een kwartiertje in
bouillon en leg ze daarna in een
goed ingevette vuurvaste oven
schaal. Afdekken met folie en
twintig minuten in de oven (op 3)
zetten.
Prei, zoals hierboven, maar dan
het folie weglaten, bestrooien met
kaas en laten gratineren.
Bak een quiche (van korst-
deeg) met prei. Eerst de gesneden
prei even aanzetten in de koekepan
met een klont boter.
De akkerbouw in Nederland be
slaat ongeveer 700.000 hectare.
Daarop telen 60.000 bedrijven ak
kerbouwgewassen. Hiervan zijn er
ongeveer tienduizend gespeciali
seerd in akkerbouwprodukten. De
gemiddelde akkerbouwspecialist
heeft op eenderde van zijn land
graan. Op de overige tweederde
teelt hij voornamelijk suikerbieten
en aardappelen. Dat zijn de gewas
sen die het voordeligst zijn.Dat kan
van graan met steeds minder reden
worden gezegd. In Europa dreigen
graanoverschotten en de EG
neemt daarom maatregelen om de
produktie te verkleinen.
Al levert Nederland maar een
heel klein deel van de totale Euro
pese graanproduktie, het zou toch
goed zijn als de akkerbouwers
minder dan eenderde van hun
grond voor graan gebruikten. Er is
ook een wat kleiner graan-areaal
dit jaar. Wil de boer de bodem ge
zond houden, dan moet hij er af
wisselend verschillende gewassen
op verbouwen. In deze zogenaam
de vruchtwisseling is graan onmis
baar. Er wordt wel geëxperimen
teerd met andere gewassen, maar
een vervanger is niet gevonden.
Een akkerbouwer kan dus niet
zonder graan. Tarwe neemt de
grootste plaats in. Een jaar of twin
tig geleden waren rogge en haver
de meest geteelde granen in ons
land. Daarin is een aanzienlijke
verandering gekomen. Dit jaar
stond er op maar zesduizend hecta
re haver en op ruim vierduizend
hectare rogge. Die oppervlakten
vallen in het niet tegen de veertig
duizend hectare gerst en de 120.000
hectare tarwe.
Mais
De allerbelangrijkste graansoort
op de Nederlandse akkers is echter
de mais. Daarvan hebben we tegen
de 170.000 ha. Maar als er over
Wie dacht dat je voor potten en
pannen alleen in Frankrijk te
recht kunt die komt bedrogen
uit. In noordelijke streken weten
ze niet alleen van eten maar ook
van ontwerpen. In combinatie
met de lokale keuken levert dat
soms verrassende produkten op.
Zo is sinds kort in Nederland
een opmerkelijke pan van Finse
makelij op de markt die vooral
hobby-koks veel plezier zal ver
schaffen. Het bijzondere zit hem
in de dubbele wand die tijdens
het koken met water wordt ge
vuld. Aanbranden is daardoor
niet meer mogelijk omdat de pan
als een au-bain-marie werkt.
Voor het bereiden van de
roemruchte Seterkost is dat een
niet onaanzienlijk voordeel.
Doordat de temperatuur in de
pan dankzij deze constructie niet
boven de 100 graden komt is de
pan bijzonder geschikt om ge
rechten langzaam gaar te stoven
om om sauzen te maken die niet
mogen koken.
De pan, door de fabrikant Sim-
merpot genoemd, wordt geim-
porteerd door Hackman Neder
land in Breda. De goedkoopste
uitvoering kost 115 gulden.
graan wordt gesproken, telt mais
doorgaans niet mee. Bij mais gaat
het namelijk niet om de korrels. De
planten worden met korrel, sten
gel, kolf en blad bij de oogst tot
kleine stukjes verhakt om als voer
voor het vee dienst te doen. Men
spreekt dan ook over snijmais. De
ze mais is op de zandgronden in de
plaats gekomen van rogge en ha-
Er zijn zomertarwe en wintertar
we, zomergerst en wintergerst. De
zomergranen worden in het voor
jaar gezaaid, de wintergranen in
het najaah De prille plantjes over
winteren op de akker. Er is de afge
lopen jaren een verschuiving ge
weest naar wintergranen, want die
brengen grotere hoeveelheden op.
In onze zomers hebben granen die
in het vooijaar zijn gezaaid te wei
nig tijd om produktief te zijn. Ze
staan korter op het veld en de pe-1
riode waarin ze de korrels kunnen
laten groeien en met zetmeel vul
len is nogal krap.
De opbrengst per hectare is aan
zienlijk toegenomen. Gemiddeld
oogst men bijna acht ton tarwe van
een hectare. Negen tot tien ton is al
geen uitzondering meer. Het valt te
verwachten dat het daarbij niet
blijft. In de loop van 25 jaar is er
een verdubbeling van de op
brengst per hectare tot stand geko
men. Dat is niet alleen te danken
aan de zorg waarmee de akkerbou
wers te werk gaan, maar vooral ook
aan veredelaars en kwekers die
door kruising en selectie steeds
produktiever graanrassen op de
markt brengen. De biotechnologie
is een nieuw hulpmiddel voor deze
mensen. Het ligt voor de hand dat
de graanproduktie per hectare dus
nog zal stijgen.
Met deze teelt-technische knap
heid maken we het ons intussen
erg moeilijk. De oppervlakte ak
kergrond in de landen van de Eu
ropese Gemeenschap is nog onge
veer even groot als twintig jaar ge
leden. Toen echter kwam Europa
graan tekort. Er moest flink wor
den geïmporteerd om in de behoef
te te voorzien. In twintig jaar tijd is
op dezelfde oppervlakte grond
echter zo'n geweldige produkties-
tijging tot stand gekomen dat we
dreigen te verzinken in de over
vloed.
Een van de uitwegen die men
zoekt is het verhogen van de kwali
teit. Onder Nederlandse omstan
digheden is het moeilijk om tarwe
te produceren die geschikt is voor
het bakken van brood. Wat dat be
treft kan men hier niet tegen de
Franse tarwe op. Maar het kan wel
beter dan tot voor kort. En daaraan
wordt dan ook gewerkt. Dat was
dit jaar te merken.
De zelfstandig wonende bejaarden
eten vaak te veel en ongezond. Ze
consumeren te veel vet, choleste
rol, suiker en zout. De ouderen
hebben te weinig beweging en ko
men te weinig in de zon. Opvallend
is dat de Nederlandse bejaarden, in
tegenstelling tot vele buitenlandse
leeftijdgenoten in Engeland en de
Verenigde Staten, bepaald geen te
kenen van ondervoeding vertonen.
Deze conclusies zijn te trekken
uit de eerste resultaten van een lan
delijk onderzoek bij 540 mensen in
de leeftijd van 65 tot 80 jaar van het
Instituut CIVO-Toxicologie en
Voeding TNO in Zeist, het verslag
is aangeboden aan staatssecretaris
Dees (volksgezondheid).
De ouderen eten gevarieerd en
vaak meer dan voldoende. Over
het algemeen krijgen zij voldoende
vitaminen (Al, B2, B6 en B12), mi
neralen (ijzer en zink) en vocht bin
nen. De onderzoekers in Zeist keu
ren hun voedingspatroon echter
niet goed, omdat ze te veel en te vet
eten. Daardoor wordt de kans op
overgewicht, hoge bloeddruk,
hartinfarcten en dergelijke aandoe
ningen bij deze leeftijdsgroep ver
groot. TNO vindt dat de ouderen
meer lichamelijke beweging moe
ten hebben. Dit kan een gunstige
invloed uitoefenen op het li
chaamsgewicht en de conditite van
hart- en bloedvaten. Als de bejaar
den wat meer buiten van de zon
zouden genieten, zal ook hun vita
mine D-voorziening er beter uit
gaan zien en daardoor de kwaliteit
van de botten verbeteren.
Overgewicht
De hoeveelheid zetmeel die ou
deren consumeren is volgens de
onderzoekers aan de lage kant.
TNO beveelt bejaarden aan meer
(bruin) brood, aardappelen, deeg
waren, groente, peulvruchten en
fruit te eten. Ze zouden wat minder
margarine en boter moeten nemen.
Gebak en koekjes kunnen ook wat
minder. In plaats van volvette
kaas, volle melk en soortgelijke
melkprodukten en vette vleessoor
ten zouden bejaarden meer moeten
kiezen voor minder vette soorten
van deze produkten.
Het voedingsinstituut van TNO
trof ruim drie keer zoveel vrouwen
(ruim 20 procent van de onder
zochten) als mannen (6 procent)
aan, die gezien hun leeftijd te dik
waren. Niettemin is de voedselkeu-
ze van oude vrouwen in het alge
meen gezondèr dan die van hun
echtgenoten. Vrouwen eten juist
iets meer groente en fruit, drinken
meer vruchtesappen en kiezen
magere melkprodukten dan
Voorts gebruiken vrou
wen minder suiker, alcoholische
dranken, koffie, frisdranken, vet
ten, volle melk en vette vleessoor
ten.
De onderzoekers vinden het op
vallend dat de gezondheid van be
jaarden overal in Nederland het
zelfde is. Met betrekking tot het
voedingspatroon zijn er wel ver
schillen. In het noorden van het
land gebruiken ouderen iets meer
melk- en melkprodukten dan in
het zuiden en het westen. In de
zuidelijke provincies wordt meer
vlees gegeten dan in de rest van het
land. in het oosten en zuiden hou
den bejaarden meer van een bor
reltje of ander geestrijk vocht dan
hun noordelijke landgenoten.
CASSETTE - De klassieke cassette
is niet meer. BK, vanouds pannen-
leverancier voor het totale vader
land, en sinds kort ook actief op
het gebied van 'tafelzilver' heeft
dat haarfijn aangevoeld.De onder
delen zijn per twee te koop.Alle be
stekken zijn uitgevoerd in chroom-
nikkelstaal 18/8, een dermate duur
zaam materiaal dat BK levenslang
garantie durft te geven. Er is keus
uit vijf modellen. Een cadeauver
pakking nj^t twee onderdelen kost
elf gulden en vijftig cent.
LEIDSCH dL DAGBLAD
5 0 J
4c in voorbereiding
14.00- 17.00 UUR
19.00 - 22.00 UUR
LANGE KLEIWEG 4 - TELEFOON 070-90.78.39
HOGE RIJNDIJK 70 LEIDEN
071-122469
H. JANSE LEIDEN B V
Hsarl.str. 123, lal. 121808.
OOK VOOR ALARM
EN BEVEILIGINGEN
's maandags gesloten
Bij goed management
hoort
Tijdens het carrièremaken
pensioenbreuk(en) opgelopen?
We hoeven u dan niet te vertellen, dat 'n
laag oudedagspensioen bijna altijd 'n
nog lager weduwenpensioen
impliceert.
Uw pensioen heeft dus aandacht nodig.
Wij kunnen uw pensioenfeiten op een
rijtje zetten. En als u dan aanvulling
wenst, adviseren wij u over de
mogelijkheden. Dat zijn er vele,
bijvoorbeeld de Betaalbaar Aanvullend
Pensioen-polis.
Voor uw pensioenfeiten op
een rijtje, belt u met:
assurantiekantoor Riimburgemeg 143
2334 BN LEIDEN
t bgg 071-155439 of 01718-
Tel. 071-171141 13215^29905
Graag helpen wij
u op weg naar
Over de verdeling van arbeid
buitenshuis zijn wet wel eens. Man
en vrouw hebben dezelfde rechten.
Want ze hebben recht op gelijke kan
en. Da's trouwens bij de wet geregeld.
Maar hoe zit t thuis7
Huishouden is immers ook arbeid.
En dus is t logisch om ook dat werk eerlijk
Publikatie aangeboden door dit
SAMEN UIJ SAMEN THUIS.
blad in samenwerking met de Stichting Ideele Reclame. gjp|?
Woonpl..
Postcode:.
maand 23,25
o kwartaal 68,95
halfjaar 137,90
jaar 262,40
Bellen kan ook:
071-144941.
Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar
Leidsch/Alphens Dagblad, Antwoordnummer 10050, 2300 VB Leiden.
i belangrijke graansoort op de Nederlandse boerderijen.
