De zaak Masson:
oplichting en
omkoping
Hiaat in wet: bekeuren
op kenteken is zinloos
Achtergrond
'De overheid is ons
liever kwijt dan rijk'
Achtergrond
Nü geen
nieuwe
wetgeving
euthanasie
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1986
PAGINA 13
Manifestatie woonbootbewoners
STEENWIJK (ANP) - Mensen die
in woonboten leven, voelen zich
een vergeten groep. Is er voor
woonwagenbewoners wèl een ei
gentijdse wet, de woonbootbewo
ners vallen officieel nog steeds on
der de uit de 1918 daterende Woon
schepen wet. Een wet die destijds
is gemaakt om landloperij en dron
kenschap te bestrijden en de ver
spreiding van besmettelijke ziek
ten te voorkomen.
Volgens het Noordelijk Woon
schepen Overleg (NWO) waart an
no 1986 'de geest van deze wet nog
steeds in Nederland rond'. Veel be
woners van de 950 woonschepen in
de drie noordelijke provincies en
de kop van Overijssel leven vol
gens het NWO onder getto-achtige
omstandigheden. Het komt voor
dat goede voorzieningen voor wa
ter, elektra en riolering ontbreken.
Om vooral aandacht van de poli
tieke partijen voor hun zaak te krij
gen, organiseert het NWO aan
staande zaterdag een manifestatie
in Steenwijk.
Discriminatie
"We worden gediscrimineerd.
We tellen niet mee. Men is ons lie
ver kwijt dan rijk. De overheid
vraagt om moeilijkheden. Je wordt
gedwongen onbeschoft te worden
als je iets wilt bereiken". In het
woonschip Libra op het Afwate
ringskanaal in Coevorden lopen de
emoties hoog op, als leden van de
familie Hendriks over hun leefsi
tuatie praten. Het doet hen pijn dat
ze zijn 'verbannen' naar deze rom
melige uithoek van een industrie
terrein. "We worden als een a-so
ciale kliek beschouwd", zegt de fa
milie verontwaardigd.
In de jaren vijftig verdween
gaandeweg de functie van de klei
ne vrachtschepen doordat de
vrachtauto voor transportdoelein
den steeds belangrijker werd. Ook
de invoering van de leerplicht deed
nogal wat schippers besluiten te
stoppen, om zo hun kinderen in de
gelegenheid te stellen onderwijs te
volgen. Ze probeerden hun brood
te verdienen met de handel in oude
metalen, lompen en papier, raak
ten verzeild in seizoenarbeid of
gingen in de fabriek werken.
Maar ze bleven wel wonen in hun
schip. Velen verbouwden het tot
een compleet drijvend huis. Ook
hun kinderen geven nog steeds de
voorkeur aan deze huisvesting.
Maar waarom met verhuizen
naar een woning als je toch voor
durend aan de wal ligt en de voor
zieningen van een normale woon
wijk moet missen? Toni Hendriks:
"We zijn het schip gewend. We
kunnen niet buiten het water. Het
leeft, is altijd in beweging. Die gol
ven, die wind. Als de kinderen
vakantie hebben, gaan we varen.
Daar kijken we steeds naar uit."
Een vrouwelijk familielid vult
aan: "Ik heb negen jaar in een huis
gewoond, noodgedwongen omdat
ons schip door stormschade was
vernield. Ik voelde me opgesloten.
Ik slikte veel zenuwtabletten. Dan
is het fijn als je weer in je schip
terug kunt, ook al zijn de voorzie
ningen nog zo rot".
Eigen leefstijl
De bewoners van woonschepen
hebben volgens hun organisatie
vaak een eigen leefstijl ontwik
keld. Onderlinge hulp bij ziekte,
geboorte en overlijden, een sterk
gevoel van vrijheid en onafhanke
lijkheid, het buitenleven, sterke
traditionele familieverbanden, een
goede zorg .voor het schip en de
trots dat ze woonschipper zijn.
Het aantal woonschepen in Ne
derland bedraagt naar schatting
van Hendriks 10.000 tot 12.000. Dat
aantal is de afgelopen jaren geste
gen als gevolg van de woningnood
en de hang naar romantiek. In de
grote steden bij voorbeeld wonen
veel studenten in schepen. "Er zijn
nog heel wat mensen die hun huis
graag voor een schip zouden willen
ruilen", weet Hendriks. "Maar wat
l i i
doen veel gemeenten? Uie willen
juist van ons af. Ze maken het wo
nen in schepen zo onaantrekkelijk
mogelijk, in de hoop dat de woon
boten uiteindelijk verdwijnen".
De door veel gemeenten inge
stelde saneringsregeling houdt
veelal in dat een boot moet ver
dwijnen, zodra de bewoners ervan
in een bejaardenhuis zijn opgeno
men. Ook wordt nogal eens voor
geschreven dat de ligplaatsen ver
vallen van schepen die wegvaren.
"We moeten juist toe naar meer
mogelijkheden voor het trekken
met schepen. Gemeenten zouden
daarom passanten-ligplaatsen
moeten creeëren", vinden de
woonschipbewoners.
1 Het NWO signaleert in zijn bro
chure dat woonschepen in binnen
steden worden geweerd, omdat ze
ontsierend zijn of de kaden vrij
moeten blijven voor de aanmeren
de watersporttoeristen die de kas
van de middenstand spekken.
Hendriks: "Wij zijn niet tegen die
watersport, maar het moet toch
mogelijk zijn ruimte te delen met
woonschepen".
Tegenstrijdig beleid
Er zijn overigens ook gemeenten
die de aanwezigheid van dit soort
boten aanmoedigt, omdat ze een le
vendig element in het stadsbeeld
vormen. "Het is toch merkwaardig
dat er zo'n tegenstrijdig beleid
wordt gevoerd. De gemeenten
kunnen doen en laten wat ze wil
len. Dat kan alleen omdat er geen
wettelijke regeling is", stelt Hen
driks vast.
Met nadruk wijst hij op het be
lang van goede spreiding van de
schepen. Zo kunnen de bewoners
van woonboten beter integreren in
de samenleving. "We willen ook
wel eens andere mensen ontmoe
ten dan alleen bewoners van woon
schepen en lid worden van een
buurtvereniging", aldus de familie.
Het concentreren van schepen in
een industriehaven ver buiten de
bewoonde wereld leidt volgens
Hendriks tot ongewenste situaties.
Er ontstaan snel spanningen door
dat zoveel mensen dicht bij elkaar
wonen. Een andere reden om te
grote concentraties woonschepen
te vermijden is het gevaar van
brand, zegt Hendriks uit eigen er
varing. In Coevorden brandde on
langs nog een boot uit. Dat het
vuur niet naar andere schepen
oversloeg was volgens de bewo
ners vooral te danken aan de gerin
ge windkracht.
Omdat traditionele woonschip
bewoners tot de economisch zwak
keren in de samenleving behoren
kunnen ze de financiering van een
schip veelal niet opbrengen. Ze
zijn daardoor gedwongen in een
huis op de wal te gaan wonen. Het
gevolg kan zijn dat deze mensen in
psychische problemen raken en in
tensieve begeleiding nodig hebben
van het maatschappelijk werk. Dat
kost de overheid veel geld. Het toe
staan van woonscheqeo is dan
goedkoper, vindt het NWO. De or
ganisatie pleit tevens voor een re
geling die de aanschaf van een
woonschip door de minst draag-
krachtigen mogelijk maakt. Voor
woonwagenbewoners is er al wèl
een dergelijke systeem. Het NWO
zou het ook toejuichen als gemeen
ten en woningbouwcoörperaties
meer woonschepen en ligplaatsen
zouden gaan verhuren.
ARNHEM - Parkeer
wachters kunnen hun
bonnenboekje wel aan de
paal van de parkeermeter
hangen, zeker in die ge
meenten waar nog geen
gebruik gemaakt wordt
van wielklemmen en weg-
sleepdiensten. Tenminste,
zolang artikel 40 van de
wegenverkeerswet nog
niet is veranderd.
door
Cor van den Burg
Dat artikel zegt dat houders van
kentekens verplicht zijn binnen
24 uur te melden wie er op een
bepaald tijdstip met het betref
fende voertuig heeft gereden.
Maar mensen die enigermate
thuis zijn in de regels en bepalin
gen van de verkeerswetgeving
lijken, wanneer zij een parkeer
bon krijgen, door rood rijden of
anderszins worden bekeurd op
het kenteken van de auto, altijd
een mogelijkheid te hebben on
der het betalen van de boete of
de strafvervolging uit te komen.
Beroepen op het verschonings
recht, of het zwijgrecht, danwel
stomweg verklaren datje de auto
of motor niet hebt gebruikt: dat
zyn mogelijkheden waarvan re
cent aan de licht kwam dat ze
met succes worden gehanteerd.
Voorbeeld: een Amsterdamse
advocaat beweerde voor de rech
ter dat de parkeerovertreding
waarvoor hij voor het hekje
moest verschijnen niet door hem
veroorzaakt kon zijn, omdat zijn
zoontje van drie de sleutels had
afgepakt en hij wist niet wat die
er mee had gedaan.
Voorbeeld: De commissaris
van de koningin in Brabant, Van
Agt, maakte bij de Zwolse offi
cier bekend dat hij, optredend
namens zijn vrouw, ontkende
dat de auto door haar was ge
bruikt. Wat er mee gebeurd was
wist hij ook niet.
Want weliswaar moet de kente
kenhouder op grond van artikel
40 melden wie de auto, als hij of
zij hem zelf niet gebruikte dan
wel gebruikte maar als die eige
naar ontkent dat de auto werd
gebruikt, of verklaart niette we
ten wat er mee is gebeurd, dan
vervalt de wettelijke bewijs
grond.
Te hard gereden? Wie zwijgt, bekent niet
En dan staat justitie kennelijk
machteloos, want zij moet dan
aantonen hoe de juiste gang van
zaken dan wel is geweest. Veelal
is dat onmogelijk, omdat ver
dachten in Nederland altijd ge
bruik kunnen maken van hun
zwijgrecht. Met andere woorden:
ze hoeven niets te zeggen.
Averechts
"En dan blijkt dat zo'n rechts
regel, juist in het leven geroepen
om een rechtvaardige rechts
gang te bewerkstelligen, ave
rechts werkt", aldus verkeers
schout Van Velzen van de Arn
hemse Rechtbank. "Dan zal jus
titie op een andere wijze moeten
aantonen dat er een overtreding
is gepleegd en dat valt veelal niet
mee. Dat kost erg veel tijd en
geld en vaak is de overtreding
dat niet waard en seponeren we
de zaak".
Overigens meldt de verkeers
schout dat beroepen op het ver
schoningsrecht in het geval van
verkeersovertredingen niet op
gaat, omdat een arrest van de Ho
ge Raad zegt dat autorijden, dus
deelnemen aan het verkeer, niets
te maken heeft met het privé-of
gezinsleven, terwijl juist het ver-
schoningrecht er voor dient te
voorkomen dat familieleden el
kaar onderling belasten.
Zwijgrecht
Ook de controleurs van de mo
torrijtuigenbelasting bedienen
zich van de camera om aan de
hand van het kenteken te contro
leren of er voor het betreffende
voertuig wegenbelasting is be
taald. Dat zou kunnen betekenen
dat ook hier de mogelijkheid van
zwijgrecht aanwezig is. Dat blijkt
echter niet het geval te zijn.
Navraag bij het centaal bureau
motorrijtuigenbelasting in Apel
doorn leert dat zij zich beperken
tot het versturen van aanslagen
en de invordering verder overla
ten aan de belastinginspectie. En
die maakt gebruikt van het fis
caal recht, dat het fenomeen van
de omgekeerde bewijslast kent:
niet zij moeten bewijzen dat een
voertuig op een bepaald tijdstip
ergens was, maar de kenteken
houder zal dat overtuigend moe
ten aantonen.
Foutparkeerders
Voor het overige carte blanche
dus voor notoire foutparkeer
ders, door-rood-rijders en andere
verkeerswetovertreders. De par
keerpolitie kan schrijven wat ze
wil, maar als iedereen zich van
de hiaten in de wet bedient, dan
zou de werkdruk bij het open
baar ministerie gigantisch stij
gen, omdat allerlei niet-betalers
gemaand moeten worden en tal
loze dagvaardingen dienen uit
gevaardigd.
Een parkeerbon krijgen en niet
betalen is nog tot daar aan toe.
Door rood rijden is al aanzienlijk
bedenkelijker, maar ook mensen
die ernstige aanrijdingen veroor
zaken waarbij doden en gewon
den vallen, en vervolgens door
rijden, maar waarvan getuigen
het kenteken nog kunnen note
ren, kunnen zich op hun zwij
grecht beroepen, „alhoewel in
dat soort gevallen justitie alles
op haren en snaren zal zetten om
de dader te achterhalen", aldus
een woordvoerder van de Doe-
tinchemse gemeentepolitie.
Bewijs
Inmiddels wordt naarstig ge
werkt aan een verandering van
artikel 40, zodanig dat de houder
van het kenteken te allen tijde
aansprakelijk is voor overtredin
gen die met het betreffende mo
torvoertuig worden gepleegd.
Tot zolang echter kan iedereen
die een parkeerbon achter de rui
ten vindt die niet betalen, vervol
gens ontkennen dat hij of zij op
dat moment met de auto gereden
heeft, melden dat ze niet weten
wat er gebeurd is en vervolgens
meemaken dat de zaak wordt ge
seponeerd omdat er geen over
tuigend bewijs van wat er ge
beurd is valt te leveren.
'Onzin', 'dat betwist ik', 'meneer
Poot kan zoveel zeggen', 'dat is
pertinent niet waar', 'uit de duim
gezogen', 'dat heb ik nooit tegen
Poot gezegd'. Met een indrukwek
kende reeks ontkenningen begon
deze week de tweede episode van
het ABP-drama. Na ir. Van Zon is
het de komende maanden de beurt
aan de voormalige directeur beleg
gingen Masson om zich voor de
Maastrichtse rechtbank te verant
woorden. Centraal staai het aanne
men van steekpenningen, maar
daarnaast spelen nog twee dingen:
valsheid in geschrifte bij de 'zaak
Poot' en oplichting bij de aankoop
van een kantorencomplex in Rot
terdam.
door
Sjaak Smakman
Het proces tegen Masson belooft
een getrouwe kopie van de zaak te
gen Van Zon te worden. Niet ver
wonderlijk, want het tweetal ope
reerde volgens de beschuldigingen
als een Siamese tweeling: wie iets
van het ABP wilde, kwam onder
het 'bewind' van Masson vroeger
of later terecht bij ir. Van Zon. Die
wierp zich tegen forse betaling op
als bemiddelaar. Normale provisie,
beweerde Van Zon. Steekpennin
gen, zei officier van justitie Lau-
men. Van Zon hield het geld niet
allemaal zelf. Via een brievenbus
firma op het Kanaaleiland Jersey
loodste hij een deel van de verdien
sten naar Masson.
'Schuldbekentenis'
In de zaak Poot gaat het om vals
heid in geschrifte en steekpennin
gen. De affaire rond de bouw van
een tennishallen-keten van de
Nuenense wethouder Poot bracht
de ABP-zaak in 1983 aan het rollen.
Poot wilde eind 70-er een keten
van tennishallen opzetten en pro
beerde het ABP als geldschieter
aan te trekken. Aanvankelijk lukte
dat niet. maar nadat hij zich tot
Van Zon wendde bleek het pen
sioenfonds wel bereid de onderne
ming te financieren. Via oneigenlij
ke schuldbekentenissen - een con
structie uit de koker van Masson -
werd Poot gedwongen de helft van
zijn wir-premie over te hevelen
naar het ABP. Als pensioenfonds
kan het ABP namelijk geen aan
spraak op wir-premies maken. Via
vier schuldbekentenissen sleepte
Masson toch bijna anderhalf mil
joen wir-premie voor het ABP in
de wacht. Valsheid in geschrifte,
vindt officier Laumen.
In de zaak Poot spelen ook steek
penningen een rol. Toen Poot na
de bouw van twee hallen weigerde
nog langer 40.000 gulden provisie
per hal aan Van Zon (via de Belgi
sche firma Perdaen) te betalen,
stopte het ABP de financiering.
Volgens Masson omdat het pen
sioenfonds er geen brood meer in
zag, volgens Poot omdat hij wei
gerde nog langer te betalen.
Op het verdachtenlijstje prijken 39
namen, waarvan 7 van ABP-ers.
Een van hen is de secretaris van de
Centrale Beleggingsraad (CBR)
van het ABP, die alle voorstellen
van Masson moest goedkeuren.
Masson betaalde volgens Justitie
de secretaris in totaal 10 mille om
hem te helpen via foutieve voor
lichting bepaalde projecten door
de raad te loodsen.
Oplichting
En dan is er nog de aanklacht
wegens valsheid in geschrifte en
oplichting tegen Masson bij de
aankoop van het Weena-kantoren-
complex in Rotterdam. In 1983
kocht het ABP het complex van
het Philips-pensioenfonds voor 55
miljoen gulden via een Rotterdam
se handelaar in onroerend goed en
de Amrobank. De zakenman dien
de met hulp van Masson een valse
rekening in voor zijn bemiddeling.
Het leverde de heren een half mil
joen gulden op. De zakenman is in
middels veroordeeld totleeo boete
van 50.000 gulden en vier maanden
voorwaardelijk.
Een uitspraak in de zaak Masson
is voorlopig nog niet te verwach
ten. Tot januari worden 41 getui
gen gehoord en Masson zal zich net
als Van Zon bepaald niet zonder
slag of stoot gewonnen geven. Zo
als hij deze week nog eens nadruk
kelijk bevestigde voor de Maas
trichtse rechtbank: "Ik heb al eens
eerder gezegd: in een democratie
mag alles wat niet uitdrukkelijk
verboden is".
ning van Van Zon. Die sluisde ver
volgens ruim 3,5 ton door naar de
Jersey-BV van Masson.
Nelissen was niet de enige. Justi
tie nam vorig jaar de boekhouding
in beslag van het bouwbedrijf Muis
en De Winter (MUWI) omdat dit
bedrijf een aantal ABP-functiona-
rissen steekpenningen zou hebben
betaald. MUWI was de eerste 'huis
aannemer' van het pensioenfonds.
Overigens zijn Van Zon en Mas
son niet de enigen die bij de steek
penningenaffaire zijn betrokken.
lig directeur beleggingen Masson: 'Uit de duim gezogen' tfoto anpi
Steekpenningen
Bij het Haarlemse bouwbedrijf
Nelissen van Egteren gaat het om
steekpenningen. Nelissen heeft
flink in de bus geblazen om ABP-
projecten te mogen uitvoeren.
Voor zijn bemiddeling bij de
bouwopdrachten voor bedrijfshal
len in Halfweg, een kantorenge
bouw aan de Haagse Binckhorst-
laan en het stadscentrum in Nieu-
wegein stortte Nelissen ruim een
miljoen gulden op de Jersey-reke-
Voorlopig kerkelijk advies:
"Een nieuwe wetgeving inzake
euthanasie is op dit ogenblik niet
gewenst". Tot die voorlopige
conclusie komt een gezamenlij
ke adviescommissie van de Her
vormde Kerk en de Gerefor
meerde Kerken. Tegelijk sluit de
commissie niet uit, dat zij be
langrijke tegenargumenten on
voldoende gewicht heeft gege-
Van een euthanasie-wet - zo
schrijft de commissie in haar
rapport - kan de suggestie uit
gaan dat het bij euthanasie om
een gewone wijze van levens
beëindiging gaat, terwijl eutha
nasie juist als een uitzondering
op de regel moet worden gezien.
"Op geen enkele wijze mag de in
druk worden gewekt dat een
recht op sterven gelijkwaardig is
aan het recht op leven".
Een eventuele euthanasie-wet
laat ruimte voor allerlei uitleg en
toepassing. In dat geval zal de
rechter moeilijk kunnen bewij
zen dat de wetgever het zo niet
heeft bedoeld. Terecht' zijn men
sen bang voor het 'hellende
vlak', schrijft de commissie.
Artsen zijn gebaat bij rechtsze
kerheid en pleiten daarom voor
duidelijke wetgeving. De be
scherming van het leven van de
patiënt blijft voorop staan. Een
heldere procedure, met landelijk
bekendgemaakte regels voor
toetsing van zorgvuldig hande
len door artsen, zou een hechte
basis voor die rechtszekerheid
kunnen zijn.
Een euthanasie-wet zou, vol
gens de commissie, ook de in
druk kunnen wekken dat het
normaal is als een ernstig lijdend
mens om euthanasie vraagt.
"Soms wordt het al abnormaal
gevonden ala zo iemand zijn le
ven toch als zinvol en vruchtbaar
ervaart". Laatste bezwaar van de
gereformeerd-hervormde com
missie is, dat 'de omgeving' met
zo'n wet de patiënt onder druk
kan zetten, hetzij uit eigenbe
lang, hetzij met vermeend goede
bedoelingen.
Euthanasie bij ernstig gehan
dicapte pasgeborenen en het
vraagstuk van de zelfdoding
moeten nader worden bestu
deerd, meent de commissie. Zij
stelt de hervormde en gerefor
meerde synodes voor, de bezin
ning op 'euthanasie en pastoraat'
te blijven stimuleren. Die bezin
ning is er niet bij gebaat als de
synodes op dit moment algeme
ne uitspraken zouden doen over
de vraag of euthanasie toelaat
baar is, en de vraag of er een wet
moet komen".
Handboek
Vanmiddag werd in Amstel
veen het 'Handboek van Christe
lijk Nederland, editie 1986/1987'
gepresenteerd. Het is een uitgave
van J. H. Kok in Kampen en is
480 bladzijden groot.
Aan het boek is drie jaren ge
werkt. Het bevat zoveel mogelijk
gegevens van allerlei christelijke
organisaties en groeperingen in
Nederland, gerangschikt naar ca
tegorieën. De bedoeling is, regel
matig bijgewerkte edities te la
ten verschijnen.
Deze eerste Nederlandse uitga
ve is een initiatief van de Engelse
uitgeverij Marc Europe, die al
een aantal jaren zelf het 'Chris
tian Handbook' in het Verenigd
Koninkrijk op de markt brengt.
Lezing. Vrijdagavond om 8
uur wordt in de Lokhorstkerk
aan de Pieterskerkstraat in Lei
den de derde lezing gehouden in
de reeks 'Gods aktivisten'. Spre
ker is de heer J. G. Fijnvandraat
uit Leeuwarden. Het gaat dit
maal over Gideon (bijbelboek
Richteren. hoofdstukken 6 en 7).
Orgel. Jan J. van den Berg,
organist van de Nieuwe Kerk in
Delft, geeft zaterdagavond om 8
uur een bespeling op het orgel
van de hervormde kerk in Kou
dekerk aan den Rijn. Naast
werken van Krebs, Rowley en
Franck speelt hij een pas voltooi
de eigen bewerking van het lied
'Wat de toekomst brengen mo
ge'.
Zangduo. Zaterdagavond (8
uur) is het zangduo 'Roelof en
Connie' gast in de koffiebar van
het hervormd en gereformeerd
jeugdwerk en 'Youth for Christ'
in de Leidse Petrakerk (Curacao-
straat 3).
Zes jaar geleden is dit duo be
gonnen met het zingen van
meestal zelfgeschreven liedjes in
kerken en koffiebars. Samen met
hun technicus Ruud gaan ze het
land door om mensen in aanra
king te brengen met het evange
lie. Roelof begeleidt de liedjes
met gitaar.
Nel Benschop. De dichteres
Nel Benschop werkt zondagmor
gen (10 uur) mee aan de kerk
dienst van de baptistengemeente
in Leiden (Oude Rijn 3). Thema
van de dienst is: "De braam
struik brandt, maar verbrandt
niet". De plaatselijke predikant
A. H. Agtereek gaat in de dienst
Vesper. In het koor van de
Grote Kerk in Noordwijk-Bin-
nen begint zondagavond om 7
uur de maandelijkse vespervie
ring met als voorganger de plaat
selijke predikant W. van der Lee.
Thema is: "Wie heet er zalig?"
Het vesperkoor onder leiding
van Theo Tobé en een blokfluit-
kwartet werken aan de dienst
mee.
'8 Mei' naar Zwolle
De derde landelijke manifes
tatie van de '8 Mei-beweging'
wordt gehouden in en rond de
IJsselhal in Zwolle op zaterdag 9
mei volgend jaar.
Uit 37 plaatsen werd Zwolle
gekozen. "Juist in deze regio wo
nen veel mensen die de vorige
manifestaties hebben bezocht",
schrijft de beweging in haar
persbericht.
'8 Mei' is ontstaan als een alter
natief naast het officiële pro
gramma van het pausbezoek.
Voorzitter is mevrouw Wies
Stael-Merkx. Over de manifesta
tie in Zwolle zegt zij:
"Er is uitvoerig gewikt en ge
wogen voordat de beslissing was
genomen. Voor de derde keer
zo'n groots gebeuren organise
ren brengt risico's mee. Maar de
terugblik op Den Haag en Den
Bosch gaf de doorslag. De sfeer
van vernieuwing en ommekeer,
die in Den Haag begon en verder
tot bloei kwam in Den Bosch,
moet doorgaan. De vlam van be
moediging, van geloof en warm
te, die mensen elkaar daar aan
reikten, moet brandend worden
gehouden".
Onderscheiding. De paus
heeft de Orde van de Heilige Gre-
gorius toegekend aan de joodse
leider Joseph Lichten, voorzitter
van de joodse organisatie ter be
strijding van het antisemitisme
in Rome. Reden: diens grote ver
diensten voor het joods-christe
lijke gesprek, de bestrijding van
het antisemitisme en de bevorde
ring van de vrede in de wereld.
Onderzoek. Er komt een
diepgaand onderzoek naar de
uit- en toetredingen van kerkle
den binnen de Evangelische
Kerk van Duitsland. De 120 af
gevaardigden uit 17 regionale
kerken naar de synode van de
Evangelische Kerk zijn veront
rust over het nog steeds groeien
de aantal uittredingen.
Tussen 1972 en 1982 hielden
ongeveer anderhalf miljoen
kerkleden het voor gezien. In
1984 bedankten 127.000 leden
voor de kerk. Maar er traden ook
ruim 38.000 nieuwe kerkleden
toe, en dat aantal beweegt zich
ook in stijgende lijn. De synode
is erg benieuwd naar de motie
ven van mensen die afhaken en
van mensen die zich aanmelden.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Kerkenveld (bij Hoo-
geveen) kandidaat A. Groene-
veld aldaar, naar Rijswijk (ZH)
kandidaat K. J. Viser Gouda. Ge
reformeerde Kerken: beroepen
te Schamegoutum-Bozum kan
didaat J. Abbink aldaar. Gerefor
meerde Gemeenten: bedankt
voor Oosterland (Z.) R. Boogaard
Leiden.
