Flinterdunne skikleding: toch warm
Langlaufers komen
om in de systemen
Weinig nieuws in alpinemateriaai
WINTERSPORT
Graffiti, glitter en neon tinten
De derby flex, een uitkomst voor de agressieve skiër.
Skiën we dan op volmaakte
schoenen, in volmaakte bindingen
en op volmaakte ski's? Het heeft er
veel van weg. Sinds de uitvinding
van de 'stopper' is er op het gebied
van alpine-materiaal weinig meer
gebeurd. Het wachten is nog
slechts op de elektronische
binding. Maar er zijn al mensen die
er rotsvast van overtuigd zijn, dat
die er nooit zal komen of anders
gezegd: dat die wegens de extreem
hoge kosten nooit in produktie zal
worden genomen. Een proefmodel
(Marker) werd twee jaar geleden
reeds op de sportvakbeurs te
München getoond, maar sindsdien
is er weinig meer van vernomen.
door
Rob van den Dobbelsteen
Skifabrikanten beperken zich tot het
aanbrengen van details, die één of twee
jaar later weer spoorloos zijn verdwe
nen. Aan de schoenen is sinds Salomon,
nu alweer zeven jaar geleden, met het re
volutionaire SX-90 model op de markt
verscheen, ook weinig gebeurd. Iedere
zichzelf respecterende fabrikant is met
een soortgelijk model op de markt geko
men al is de schoen met vier of vijf klem
men nooit helemaal verdwenen. Heel
goede skiërs zweren zelfs bij dat ouder
wetse schoeisel. Zij talen niet naar een
comfortabele achterinstap.
Bindingen
Alleen aan de bindingen is de laatste
jaren nog het een en ander veranderd,
maar dat wil niet zeggen dat de „oude",
bindingen slecht zijn. Zeker bij een
merk als Tyrolia slagen ze erin de bin
ding alsmaar veiliger te maken al is het
vaak millimeter-werk. Nu heeft deze
Oostenrijkse fabrikant in de teenstuk
ken van de zogenaamde 400-serie in
plaats van twee rollers, vier rollers gezet.
De schoen komt daardoor makkelijker
terug in de oude - gecentreerde - stand
na een flinke schok en raakt men in een
val, dan schiet diezelfde schoen soepeler
los dan bij de conventionelere modellen
waarin geen rekening is gehouden met
oude, versleten schoenranden die nog
wel eens kunnen blijven haken.
Maar nogmaals: het blijven details.
Mischien, heel misschien dat meneer
Ambros Betosini uit het Zwitserse Uster
(bij Zürich) nog voor een revolutie in de
recreatieve skiwereld kan zorgen. Hij
immers vond de Derbyflex uit, een ap
paraatje waarover het op het gebied van
noviteiten in het algemeen zeer cynische
redaktie van het Zwitserse blad 'Ski'
nogal opgetogen deed. In het januari
nummer van dit jaar werd bericht dat la
boratoriumproeven hadden uitgewezen
dat de vibratie van de ski (het zogenaam
de „fladderen" bij hoge snelheden) bij
het aanbrengen van de Derbyflex met 70
procent vermindert.
Snel rustig
De praktijktesten waren nog duidelij
ker. Citaat uit het blad: „Het was met het
blote oog te zien dat de ski met de Der
byflex veel rustiger gleed dan de ski zon
der Derbyflex." De Derbyflex, een plaat
die is gemaakt van een speciale alumi-
niumlegering en poly-urethan, moet tus
sen de binding en de schoen worden be
vestigd. De plaat weegt vier ons en is
probleemloos op elk soort schoen te
monteren. In Zermatt, waar vorig jaar
december de Derbyflex voor het eerst
op grootschalige wijze door 150 perso
nen werd getest, was nog niet bekend
wie de anti-fladderaar - die ook voor de
steeds agressiever skiënde Nederlander
van groot belang kan zijn - gaat fabrice
ren en hoeveel het ding eventueel gaat
kosten.
De nieuwe Tyroliabinding met
vier rollenin het teenstuk, (foto gpd>
Overall met veel modieuze, op
vallende details. (foto gpdi
Een overall
lichtblauw
met zwarte
stippen met
a-symetri-
sche ritsslui
ting en een col
kraag met
schouder-
drukknoop
sluiting. De
ceintuur is in
de vorm van
het lichaam ge
sneden (links).
Daarnaast een
overall van
krinkelnylon,
op de
vliegenier
soverall met
veel ritsen,
zakken en klit-
tebandsluitin-
gen. (Foto c&A)
Vrij neutraal uit de collectie van Triumph Gol
den Cup, dat ook in het straatmodebeeld niet
misstaat. (foto pn
Overall uit de collectie Ellese.
De wintersportmode voor het ko
mende seizoen: van boven wijd en
bij de heupen smal. Voeg daar nog
aan toe dat er over het algemeen
zeer moderne, in bonte kleuren ge-
tatoueerde stoffen worden gebruikt
en men kan zich ongeveer een voor
stelling geven hoe de modegevoeli-
ge skiër er straks zal uitzien. Een
modegevoelige skiër, die wel flink
in de buidel zal moeten tasten. Want
wil je helemaal met de trend mee
gaan, dan zul je jezelf toch in een
ski-overall moeten hijsen die op z'n
minst van zoiets als goretex is ge
maakt. O ft wel een stof die geen
sneeuw of regen doorlaat, maar die
aan de binnenkant toch niet vochtig
wordt omdat het transpiratievocht
wel van binnen naar buiten kan.
Nog niet eens zo heel lang geleden
was goretex - of hoe die andere ge
lijkwaardige stoffen ook mogen he
ten - weinig geschikt voor skikle
ding omdat het zo weinig soepel
was. Maar die tijd is voorbij. Vooral
de „dure" merken hebben nu flin
terdunne skikleding die het lijf niet
temin behaaglijk warm houdt bij
temperaturen van ver onder nul gra
den Celsius. Het probleem is alleen:
Prijzen van duizend gulden of meer
voor een enkele overall zijn sche
ring en inslag.
Half bevroren
Het gekke is evenwel, dat men er
dat graag voor over heeft. Impor
teurs van merken als Allsport, Luh-
ta, HCC en Klammer signaleren een
hang naar steeds betere en daardoor
ook duurdere skikleding. Men kijkt
niet meer op van een jack van meer
dan vijfhonderd gulden. Overalls in
de prijsklasse van zevenhonderd tot
duizend gulden vliegen uit de rek
ken. Een van de importeurs, Jack
van Gelder: „Iedereen die een keer
half bevroren uit de sleeplift is ge
stapt, laat het wel uit zijn hoofd om
ooit nog zo'n goedkope Rennhose te
kopen. Dan liever iets warrrjs ook al
kost dat meer".
Bovendien zie je er dan nog mo
dern uit ook. Hetgeen een uitermate
gewichtige zaak is in het „snobby"
skiwereldje. Up to date ben je in het
seizoen 86/87 pas als je in een vrij
extravagant pak rondsuist. Lichtge
vende kleuren, glitter en in blou-
sons en jacks „gekraste" graffiti zijn
eerder regel dan uitzondering. De
zoete pasteltinten zijn uit, daarvoor
in de plaats komen de gekleurde
witten of ijzige pastels. Deze laatste
zien we vooral veel bij de glanzende
stoffen. Maar ook degenen die in
oranje, rood, geel en felblauw of in
paars met lila of smaragdgroen over
de piste willen suizen, komen ruim
schoots aan hun trekken.
Elastische stoffen
Opmerkelijk is de terugkeer - nog
niet overal - van de elastische stof
fen, die glanzend strak over been en
bil spannen. Een doorbraak? Er zijn
importeurs die ervan overtuigd zijn
dat de tijd van de nonchalante mo
dellen voorbij is, maar wie door de
wintersportafdeling van bijvoor
beeld C&A slentert, zal zien dat de
inkopers van die firma daar nog niet
zo overtuigd zijn van een opmars
van bijvoorbeeld de skipantalon
met voetbandje.
Heel opvallend is de toepassing
van kunstbont in meerdere collec
ties. Kunstbont dat in verschillende
tinten is geverfd. Modieuze details
blijven - net als in voorgaande jaren
- ruim gestikte mouwen met ragla-
ninzet, grote kragen en capuchons
eveneens. Die capuchons overigens,
zijn niet zelden heel strak sluitend,
wat de skister - als die de capuchon
tenminste opzet - een aanzien ver
schaft van iemand uit de middel
eeuwen. Zeker als zij ook nog een
pak met een „schootje" draagt en
een Queue-de-Paris, zo'n extra
„achterwerkje".
Space-look
Maar dat niemand denke dat die
middeleeuwen-look zaligmakend is.
Aan „de andere kant" staat voor de
durvers de „Space-look" met onder
die meer die al eerder genoemde
fluoriserende stoffen. Bepalend
voor de „Space-look" zijn ook de
verwerking van metallic-achtige
stoffen, de hoge kragen met bijpa-
sende handschoenen met grote kap
pen en de vreemdsoortige mutsen
die doen vermoeden dat de drager
of draagster gereed is voor een reis
door de ruimte.
En de langlaufmode? Die gaat
steeds meer op de alpinemode lij
ken. Veel collecties ook hebben
pakken die voor beide skisporten
kunnen worden gebruikt en zelfs
ook als vrije tijdskleding kunnen
worden gedragen. Nieuw zijn de
parka's, de langere jacks en de blou-
sons met ingebouwd rugtasje. De
overall is net als bij de alpinemode
een absolute topper. De meesten
zijn met jersey gevoerd, maar er zijn
er ook met een lichtgewatteerde
voering. Opvallend is dat de strakke
broek aan het verdwijnen is. De mo
derne langlaufer draagt een oversi
zed broek.
ROB VAN DOBBELSTEEN
De langlaufer doet er goed aan een systeem te kiezen dat bij zijn stijl
past, zonder te letten op alle nieuwigheden. (foto gpdi
Voor langlaufers, die al wat langer op de
latten staan is het misschien nog een
beetje te overzien. Maar wee de begin
ners. Zij worden bij de aankoop van ma
teriaal overspoeld met zoveel mogelijk
heden, dat zij het spoor al snel bijster
raken. Geen onderdeel van de skisport
heeft zich de laatste tijd namelijk zo ont
wikkeld als juist het langlaufen en het
einde is nog lang niet in zicht.
Was bijvoorbeeld de 'schubben-laag'
twee jaar geleden nog het nieuwste van
het nieuwste, nu zal je wel gek zijn als je
nog een ski met dit soort 'stijghulp'
koopt. Er zijn nieuwe, veel betere syste
men op de markt gekomen. En wat voor
de ski geldt, geldt ook voor de binding
en de schoen.
Uniformiteit
Zelfs bij producenten en importeurs
zelf is nu de roep gekomen om grotere
uniformiteit. Maar dat aan die oproep
gehoor wordt gegeven, kan moeilijk
worden gezegd. Het ziet er bijvoorbeeld
naar uit dat het met zoveel tamtam geïn
troduceerde 'snelle' 50 mm-systeem bin
nen afzienbare zal zijn verdwenen, maar
dat het van oudsher bekende 75 mm-sys
teem voorlopig nog wel even zal blijven
bestaan. Ondanks de concurrentie van
bijvoorbeeld het door Salomon met veel
succes gehanteerde SNS-systeem en het
ALS-systeem van Blizzard.
Voor de leken: bij het SNS-systeem
wordt de schoen met een enkele beugel
aan de binding vastgeklemd; bij het
ALS-systeem gebeurt dat door een beu
gel plus blokje. Het verschil slaat ner
gens op (het ene systeem laat de schoen
net zo vrij als het andere), maar de lang
laufer heeft er maar rekening mee te
houden bij het aanschaffen van zijn ma
teriaal. De ene schoen past niet op de
andere binding en die andere binding is
weer te breed of te smal voor die ene ski.
Chaos
Chaos alom. Waaraan Salomon en Adi
das nog eens een steentje hebben bijge
dragen door elk opnieuw met een nieuw
systeem op de markt te komen. Salomon
met het RNC-systeem en Adidas met de
SDS. Bij het systeem van Salomon valt
vooral op dat de binding een eenheid
vormt met de ski en bij de introduktie
van de SDS meldde Adidas vol trots dat
het zowel geschikt is voor de 'oude' dia
gonaalpas als de 'nieuwe' schaatspas.
Anders gezegd: dat zowel de recreant er
op uit de voeten kan als de crack.
Maar Salomon kan van zijn systeem
hetzelfde zeggen en Blizzard ook. Waar
op dus de vraag rijst: welk systeem
blijft. De langlaufers doen er daarom het
beste aan te kiezen voor het materiaal
dat hun het beste ligt en niet te kijken of
er nu wel of geen schaatspas mee kan
worden uitgevoerd. De revolutionaire
techniek waarmee de Fin Siitonen de
langlaufwereld nu twee jaar terug op
zijn kop zette, is voor recreanten immers
nauwelijks bruikbaar. De loipen worden
er geheel door verwoest en de techniek
vraagt enorm veel training.
Wachsen
Wat voor bindingen opgaat, gaat ook
op voor het kiezen van de ski's. Het
wachsen van de ski's was een tijdje vrij
impopulair. Met éen 'schubben-laag'
ging je tenslotte net zo makkelijk door
de loipe als met de beste wachs, was de
algemen mening. Totdat het geschuur
en geschraap van de schubben (of welke
oneffen ook) veel langlaufers begon te
vervelen. Fabrikanten, gewaarschuwd
door het gehuil uit de loipen, begonnen
te zoeken naar vooral' chemische 'stijg-
hulpen'. Grootste probleem: passeerde
de temperatuur van de sneeuw de nul
gradengrens, dan begon het witte goedje
onder ski's te klonteren.
Verscheidene fabrikanten begonnen
daarop weer het wachsen te propageren,
waarbij vooral Blizzard goede vorderin
gen maakte met het zogenaamde chemi-
cal-systeem. „Het klonteren van sneeuw
wordt opgeheven", aldus de fabrikant,
„door het opbrengen van een speciale
glijwas 'die tot op 1 centimeter van beide
einden van het stijgvlak moet worden
opgebracht". Eerste proefnemingen
doen veronderstellen dat Blizzard daar
mee niets teveel heeft gezegd.
Schoenen
De schoenen tenslotte. Opnieuw: kies
de schoen die bij het reeds gekozen ofte
kiezen systeem past. Opvallend nieuws
voor de komende winter: de schoen met
de hak die zo in de binding kon worden
geplaatst dat de ski muurvast onder de
voet kwam te zitten (ski's beter bestuur
baar) raakt eruit. Vooral voor ouderen
die nog wel eens wat moeite hadden met
het nemen van een bocht in een steile
afdaling, leek die 'uitvinding' een uit
komst, maar de praktijk heeft uitgewe
zen dat het aantal ongevallen met dit
systeem alleen maar groter werd. Waar
mee maar opnieuw gezegd is: noviteiten
die met het ene jaar bejubelt, worden het
andere jaar weer verketterd. Tot woede
van de langlaufer die door de bomen het
bos niet meer ziet. (GPD)
