EG ruziet voort
over Zuid-Afrika
Wie gelooft nog in Johannes Rau?
Uitlating Kohl
krijgt staartje
De zorg van een vrouw voor
het gezin is onbetaalbaar...
Nog altijd geen maatregelen
Proces tegen mafia
dreigt stuk te lopen
Aquino worstelt met
'bijna-regeringscrisis'
Belgische
politie doet
goede vangst
concordia heeft meer voor u over
ZATERDAG 25 OKTOBER 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
BRUSSEL - De landen van de Europese Gemeenschap zijn het nog altijd niet eens over
de uitvoering van de economische sancties tegen Zuid-Afrika, waartoe op 16 september
werd besloten.
ROME - Het monsterproces tegen
de mafia in Palermo dreigt schip
breuk te lijden door de eis van de
verdedigers om alle processtukken
in de rechtszaal voor te lezen. Het
gaat om ongeveer 700.000 bladzij
den die alle verhoren, getuigen
verklaringen, bankonderzoeken,
politierapporten en verdere docu
menten omvatten die hebben ge
leid tot het in staat van beschuldi-
door
Hein ten Kortenaar
ging stellen van 457 beklaagden,
waarvan er op dit ogenblik nog 180
in voorarrest zijn.
Ook als de verdedigers zich te
vreden zouden stellen met de voor
lezing van een deel van de stukken,
zou er naar schatting niet minder
dan een jaar mee gemoeid zijn.
Aangezien de termijn van het voor
arrest voor het merendeel van de
beklaagden op 8 mei 1987 verloopt,
zullen tegen de tijd dat de recht
bank aan het vonnis toe is, de
meesten van hen op vrije voeten
zijn, met een redelijke kans dat
vooral de kopstukken van de mafia
opnieuw onvindbaar zullen blij
ken.
Toch zit er volgens juristen voor
de rechters van Palermo weinig an
ders op dan zich in het onvermijde
lijke te schikken: door de eis van
de verdedigers te wijzen zouden
zij misschien wel op tijd met hun
vonnis komen, maar met de zeker
heid dat het door het Hof van Cas
satie (vergelijkbaar met onze Hoge
Raad) vernietigd zou worden. Het
enige wat rechtbankpresident Al
fredo Giordano kon doen, was een
beroep op de goede wil en het ver
antwoordelijkheidsgevoel van de
advocaten. Hij heeft hen verzocht
de rechtbank vóór 31 oktober te la
ten weten van welke documenten
zij de voorlezing eisen en zich daar-
Niettemin is het duidelijk dat de
beslissing van de verdedigers om
ditmaal afwijzend te antwoorden
op het gebruikelijke voorstel 'de
stukken als gelezen te beschou
wen' het proces zal rekken tot ver
over de termijn van 8 mei. Onge
twijfeld was dit ook de bedoeling
van de advocaten en van hun cliën
ten, maar tegelijk is het een beves
tiging van de veelgehoorde kritiek
op de massaprocessen, met hon
derden beklaagden en onafzienba
re hoeveelheden procesmateriaal.
Het is jammer dat de critici juist
hun gelijk moeten krijgen bij dit
showproces van Palermo, dat aan
de buitenwereld voor eens en voor
al moest aantonen dat het de Ita
liaanse justitie ernst is met de be
strijding van de georganiseerde
misdaad: een nederlaag, al is het
maar op formele gronden, is wel
het laatste wat zij daarbij kan ge
bruiken.
Meningsverschillen over de juridi
sche vorm waarin die sancties
moeten worden gegoten, hebben
ertoe geleid dat de maatregelen
nog steeds niet zijn uitgevoerd.
door
Hans de Bruijn
Het gaat daarbij om de juridische
basis voor het verbod op de invoer
van gouden munten (Krugerrands)
uit Zuid-Afrika en het verbieden
van nieuwe investeringen in dat
land. De ministers van buitenland
se zaken van de EG zullen zich
maandag en dinsdag in Luxem
burg over deze problemen buigen,
maar het is niet denkbeeldig dat zij
er niet uitkomen.
Het meningsverschil draait om
de vraag of voor deze beide sanc
ties 'communautaire', dus EG-wet-
geving nodig is, of dat de twaalf
lidstaten de strafmaatregelen via
nationale wetgeving van kracht
mbeten laten worden. Die laatste
mening wordt vooral verkondigd
door Frankrijk, Groot-Brittannië,
Denemarken en Portugal.
Gemeenschapswetgeving heeft
als voordeel dat tegen niet-nale-
ving ervan door de EG kan worden
opgetreden. Dat vergroot de effec-
Buitenland kort
Greenpeace
De milieu-organisatie Greenpea
ce heeft gisteren gewaarschuwd
voor de geweldige risico's vOör het
milieu wanneer landen zouden
overgaan tot het winnen van mine
ralen in het nog maagdelijke ge
bied van de Zuidpool.
De organisatie vreest dat de op
maandag in Tokio achter gesloten
deuren beginnende negende ver
gadering van landen die partij zijn
bij het Antartica-verdrag voortge-
werkt zal worden aan een verdrag
dat de exploitatie van minerale
rijkdommen in het Zuidpoolge
bied mogelijk moet maken.
Greenpeace waarschuwt dat ex
ploitatie van de Zuidpool gepaard
zal gaan met geweldige risico's
voor dit zeer kwetsbare gebied, zo
als olielekkages en ongelukken
met tankers en boortorens. Een
eventuele olieramp zou onherstel
bare gevolgen hebben voor het mi
lieu. De extreme weersomstandig
heden en de schuivende ijsmassa's
maken opruimingswerkzaamhe
den vrijwel onmogelijk.
tiviteit van de sancties, terwijl bo
vendien de Europese Commissie
betere controle kan uitoefenen op
de naleving dan wanneer elk land
de sancties op zijn eigen wijze con
troleert.
Voor de invoerstop op gouden
munten is in de wirwar van Euro
pese regels nog wel een artikel te
vinden dat gemeenschappelijk op
treden mogelijk maakt, maar voor
de investeringsstop ligt dat moei
lijker. 'Overzeese' investeringen
behoren tot nog toe niet tot het
werkterrein van de EG. Daar nu
ten aanzien voor Zuid-Afrika een
uitzondering voor maken, bete
kent dat een ingewikkelde en tijd
rovende besluitvormingsprocedu
re moet worden gevolgd.
De overwegingen van de landen
die geen EG-wetgeving willen lo
pen nogal uiteen. Bij Groot-Brit
tannië, dat altijd tegen sancties is
geweest, speelt zonder meer een
rol dat via nationale maatregelen
nog enige vertraging in de uitvoe
ring van sancties kan worden ge-
"bracht.
Frankrijk is uit principe geen
grote voorstander van dit soort ge
meenschapswetgeving en de De
nen hebben een minderheidsrege
ring, die voor elk besluit buiten de
grenzen de. toestemming van het
Deense parlement nodig heeft.
Portugal heeft laten weten liever
nationale maatregelen te willen,
maar bereid te zijn zich te schikken
naar de meerderheid indien daar
door EG-optreden wordt verge
makkelijkt.
Voor het nemen van besluiten
terzake is niet per se eenstemmig
heid nodig, maar een 'gekwalifi
ceerde meerderheid'. Frankrijk,
Groot-Brittannië en Denemarken
hebben te zamen echter voldoende
stemmen in de EG-raad om een
'blokkerende minderheid' te vor
men, die besluitvorming kan te
genhouden.
Nederland is altijd een groot
voorstander van gemeenschappe
lijke uitvoering van strafmaatrege
len geweest. Maar nu er mogelijk
in de EG-ministerraad geen beslis
sende meerderheid voor te vinden
is, zou onze regering zich ertoe ge
dwongen kunnen voelen om tot
nationale uitvoering over te gaan.
Minister van buitenlandse zaken
Hans van den Broek komt dan in
een moeilijk parket. In 1983 nog
heeft hij in de Tweede Kamer met
grote kracht betoogd, dat nationale
sancties onmogelijk zijn omdat ons
land aan de EG-regels zou zijn ge
bonden. Als hij daar nu op terug
zou komen, rijst de vraag in hoe
verre Van den Broek drie jaar gele
den een reëel beeld van de moge
lijkheden heeft gegeven.
MANILLA (AP) - Vice-president
Salvador Laurel van de Filippijnen
heeft gisteren olie op het vuur ge
gooid van de bij na-regeringscrisis
waarmee president Corazon Aqui
no worstelt sinds minister van de
fensie Juan Ponce Enrile heeft op
geroepen tot het vertrek van kabi
netsleden en naaste medewerkers
van de president. Laurel, van wie
bekend was dat hij weinig content
is met zijn louter ceremoniële func
tie, verklaarde dat hij het eens is
met Enrile's kritiek. Hij wilde
evenwel niet zeggen of hij het ont
slag van dezelfde personen beoogt
als Enrile.
Enkele dagbladen in Manilla
meldden dat Enrile het heengaan
eist van acht topfunctionarissen
van de regering-Aquino, onder wie
drie naaste medewerkers van de
president: Joker Arroyo, Rene Sa-
guisag en Teodoro Locsin. De an
dere vijf zouden zijn minister van
justitie Neptali Gonzales, minister
van bodemschatten Ernesto Mace-
da, minister van arbeid Augusto
Sanchez, minister van binnenlands
bestuur Aquilino Pimentel en mi
nister van toerisme Antonio Gon
zalez.
Laurel leidt een politieke partij
die kritisch staat tegenover Aqui
no's beleid. Hij noemde de geëiste
vervanging van ministers het
moeilijkste punt van besprekingen
die dinsdagavond plaatsvonden
tussen Enrile en Aquino. De ont
moeting werd gehouden in aanwe
zigheid van Laurel en andere rege
ringsfunctionarissen en had tot
doel het voorkomen van een rege
ringscrisis.
Enrile leidde de militaire op
stand die in februari van dit jaar de
val van het bewind van president
Ferdinand Marcos tot gevolg had
en die Aquino aan de macht
bracht. Laurel zei dat Enrile's eis
betrekking had op kabinetsleden
die 'naar links neigen'.
BEIROET (DPAJUPIIRTR) - De
hevige strijd tussen de shi'itische
Amalmilitie en Palestijnse guerril
lastrijders (foto) rondom het Pale
stijnse vluchtelingenkamp Rashi-
diyeh in Zuid-Lïbanon, waarbij
sinds midden deze week ten minste
18 doden en 50 gewonden zijn ge
vallen, duurde gisteren onvermin
derd voort.
Uit politie- en ziekenhuisbronnen
is vernomen dat de meeste slachtof
fers militieleden en burgers zijn,
die terecht waren gekomen in het
kruisvuur en de onophoudelijke be
schietingen met zware artillerie en
door raketten aangedreven grana
ten. De verliezen onder de Palestij-
nen zijn niet bekend.
„De Amal en de Palestijnen zijn
snel op weg naar een grootscheepse
confrontatie en een totale eindslag
in Zuid-Libanon. Beide partijen
verkeren in alarmfase rood", zo
werd uit Libanese militaire bron
vernomen.
Rashidiyeh wordt sinds eind sep
tember belegerd door de Amal. Be
gin deze maand werd al een
weeklang strijd geleverd met de
Palestijnen. Onder Syrische druk
hebben de Palestijnen verscheidene
vrachtwagenladingen wapens in
geleverd. Dat was de prijs voor een
wapenstilstand, die twaalf dagen
geleden dankzij Syrische bemidde
ling werd gesloten.
BONN - „Ik ben geen dwaas. Ik
schat Gorbatsjov niet als een libe
raal in. Hij is een moderne commu
nistische leider, die goed op de
hoogte is van de public relations.
Goebbels was ook een püblic-rela-
tionsexpert".
door
Hans Hoogendijk
De laatste woorden over deze uit
lating van bondskanselier Helmut
Kohl in een interview met het
Amerikaanse weekblad News
week, zijn nog niet gesproken.
De Russische ambassade heeft al
bij de Westduitse regering geinfor-
meerd wat Kohl hiermee bedoelt.
De regering in Bonn verzekerde
dat het interview niet tot een belas
ting van de Duits-Russische be
trekkingen zal leiden. Kohl zelf zei
dat hij Gorbatsjov op geen enkele
manier met de nazi-leider had ver
geleken. „Dat kan ieder weten, die
de tekst leest", zei de kanselier
De Groenen willen begin novem
ber het omstreden interview tot in
zet van een debat in het parlement
maken. De SPD is woedend over
de uitlating.
Het gezaghebbende weekblad
Die Zeit schreef in een commen
taar onder meer „elke keer als deze
bondskanselier zich met de ge
schiedenis bemoeit, schept hij pro
blemen in het politieke heden. Dat
begon met zijn loflied op de 'gena
de van de late geboorte', waarmee
hij zijn Israël-reis zwaar belastte.
Het zette zich voort toen hij presi
dent Reagan naar Bitburg uitno
digde en toen hij de Oostenrijker
Kurt Waldheim als een groots pa
triot en als president aanbeval".
Deze blunder is een volgende af
levering in de ongelukkige serie,
stelt het blad, dat zijn commentaar
afsluit met de zin: „Kohl begint het
GENÊVE (DPA/Rtr.) - Het werk
van een Rode-Kruisconferentie in
Genève, dat al sinds donderdag
avond stillag als gevolg van on
enigheid over toelating van Zuid-
Afrika in verband met apartheid,
heeft gistermiddag laat verdere
vertraging opgelopen.
De zaal moest worden ontruimd
in verband met een bomalarm.
fatale interview met de zin: I am
not a fooi'. Werkelijk niet?"
De zeer linkse TAZ schrijft dat
Kohl zich op zijn minst bij het hele
Russische volk moet verontschul
digen. En dat z\jn zeker nog niet de
laatste woorden die over Kohls uit
glijder zijn gesproken.
BRUSSEL (ANP) - De procureur
des konings in Nijvel, Jean Depê-
tre, heeft gisteren bekend gemaakt
dat donderdagavond de 45-jarige
Fransman Adriano Vittorio is aan
gehouden die ervan verdacht
wordt een lid van de zogeheten
„Bende van Nijvel" te zijn. De man
is gearresteerd in Ploegsteert, een
dorp vlakbij de Franse grens. De
„Bende van Nijvel" heeft enkele ja
ren lang bij overvallen op groot
winkelbedrijven dood en verderf
gezaaid met wilde schietpartijen
waarvan onschuldige burgers het
slachtoffer werden.
Met Vittorio mee heeft de Belgi
sche politie nu vijf mensen achter
slot en grendel die ervan verdacht
worden leden van de „Bende van
Nijvel" te zijn geweest. Vier ande
ren werden al eerder aangehouden,
namelijk Michel Cocu, Michel Bau-
det, Jean-Claude Estievenart en
Kasi Bouaroudji.
Adriano Vittorio werd al eens
eerder gearresteerd, en wel op 29
oktober 1983 samen met Michel
Cocu. Beiden werden echter in mei
vorig jaar op vrije voeten gesteld,
omdat men te weinig bewijzen te
gen hen had. Medio april van dit
jaar echter arresteerde de politie
Michel Cocu opnieuw. Vittorio
vluchtte toen naar Frankrijk, waar
hij vlak bij de grens met België, in
Avesnes-sur-Helpe, in een caravan
woonde.
Hij werd echter door de Belgi
sche politie in de gaten gehouden.
Toen hij donderdagavond op Bel
gisch grondgebied een café wilde
binnenstappen, werd hij gearres
teerd.
ADVERTENTIE
BONN - De Westduitse sociaal-de
mocraten geven vandaag het start
schot voor de laatste drie maanden
van de verkiezingsstrijd. Op hun
verkiezingscongres in Offenburg
moet duidelijk worden of ze zich al
hebben neergelegd bij de bijna on
vermijdelijke zege van de christen
democraten en de liberalen.
door
Hans Hoogendijk
De vraag is of de 55-jarige SPD-
kansel ierskandidaat, Johannes
Rau, de twijfelende SPD-aanhang
het geloof in eigen kunnen terug
kan geven. Men noemt het een bij
na onmogelijke opgave voor 'broe
der Johannes uit Wuppertal', zoals
de predikanten-zoon vertederend
of laatdunkend wordt genoemd.
Na het grote verlies bij de deel
staatverkiezingen in Beieren is de
opgave voor Rau er niet eenvoudi
ger op geworden. Johannes Rau
daarover: „Natuurlijk is mijn taak
niet makkelijker geworden, maar
als een opgave moeilijker wordt,
wordt alleen het werk aan de op
lossing intensiever". Rau, wiens
SPD bij de laatste algemene ver
kiezingen maar 38,2 procent van de
stemmen haalde, wil na de verkie
zingen van 25 januari alleen rege
ren.
Johannes Rau is heel duidelijk:
„Ik wil één worden. Binnen de par
tij komen ze nu vaak met allerlei
varianten aandragen, maar ik kan
de verkiezingen alleen winnen
door de kiezers te motiveren. Stra
tegieën worden ook meestal pas na
verkiezingen bedacht. Mijn vier
hoofdpunten zijn: een rechtvaardi
ge werkgelegenheidspolitiek, een
milieupolitiek gebaseerd op onze
industriële middelen, vrede en ont
spanning, r*aar geen fundamente
le discussie over het NAVO-bond-
genootschap en een liberale recht
staat".
Troeteldier
Het zijn doelstellingen die even
goed uit de mond van CDU-kanse-
lier Helmut Kohl kunnen komen.
En dat geldt niet alleen voor deze
kernpunten van Rau. Toch is hij er
Johannes Rau: glimlachen (foto
heilig van overtuigd dat de kiezers
vóór 25 januari wel degelijk het
verschil tussen zijn plannen en het
beleid van Helmut Kohl zullen
Johannes Rau, het troeteldier
van het land, zoals CDU-secretaris-
generaal Heiner Geiszler hem on
langs noemde, zet eigenlijk tegen
beter weten in op de meerderheid.
Hij zelf is daar open over: „Wat
moet ik dan? Ik word kwaad als er
over een grote coalitie wordt ge
praat. Want als er over een verbond
tussen CDU en SPD wordt gespe
culeerd, verliezen beide grote par
tijen. Ik wil geen stemmen verlie
zen, ik wil
Over een eventuele
king met de Groenen is Rau ook
duidelijk. „Twee komen alleen
over een berg als ze beiden sterk
zijn. Moet de een de ander op de
rug nemen en is de berg stijl, dan
komen ze er geen van beiden. Dat
gepraat over de Groenen is zinloos.
Ik kan toch niet willen dat stem
men die voor mij bereikbaar zijn
naar de Groenen gaan".
Rau wil de meerderheid berei
ken op dezelfde manier als hem dat
tweemaal in Westduitslands groot
ste deelstaat Noordrijn-Westfalen
is gelukt. „Wie Rau wil, moet Rau
stemmen", dat was zijn lqus in
Noordrijn-Westfalen en de kiezers
kwamen. Johannes Rau is er nog
steeds van overtuigd dat dit con
cept ook voor heel West-Duitsland
op kan gaan.
Twijfels
De minister-president van
Noordrijn-Westfalen is populair in
de Bondsrepubliek, geliefder ook
dan Helmut Kohl, maar win je daar
de verkiezingen mee? Rau denkt
van wel, maar zijn partij krijgt
steeds grotere twijfels.
Na de klap van Beieren is de
stemming binnen de SPD gedrukt.
Koortsachtig wordt gezocht naar
thema's die de tot nu toe nadelig
verlopen verkiezingsstrijd nieuwe
impulsen kunnen geven. De jonge
soialisten eisen dat Rau zich posi
tiever tegenover de Groenen op
stelt, andere sociaal-democratische
strategen willen de aanval op de
CDU zoeken.
Maar aanvallen ligt Rau hele
maal niet, hij is de man van de leus:
„Verzoenen in plaats van schei
den". Hij zegt dan ook geen zin te
hebben zijn verkiezingstactiek el
ke dag te moeten bijstellen. Johan
nes Rau is niet voor niets de uitvin
der van het 'wij-gevoel'. Maar zijn
critici vragen zich steeds openlij
ker af of dat 'wij-gevoel' niet het
etiket is voor een fles met onbe
stemde inhoud.
De SPD-kanselierskandidaat die
zo dicht bij de mensen staat, vindt
al die discussies eigenlijk maar
verspilde moeite. Hij legt ze naast
zich neer, net als de goedbedoelde
raad van zijn voorganger Helmut
Schmidt om het kandidaatschap
niet te aanvaarden. Voor Johannes
Rau zit Helmut Kohl helemaal op
de verkeerde lijn en is het zijn eni
ge opgave dat de kiezers duidelijk
te maken. De boodschap van Rau
op het verkiezingspartijcongres za
terdag in Offenburg is dan ook een
voudig: „Er is nog hoop, alleen
moeten we de mensen activeren en
stimuleren".
Kansloos
Die hoop is niet in de laatste
plaats gevestigd op Hamburg,
waar 9 november de SPD haar ab
solute meerderheid moet verdedi
gen. Tot voor kort zag het er ook
daar slecht uit voor de sociaal-de
mocraten. Schandalen zorgden er
voor dat de partij in de opiniepei
lingen nauwelijks boven de 45 pro
cent kwam. Er werd al openlijk ge
speculeerd over een coalitie met de
liberale FDP voor het geval deze
partij de verkiezingsdrempel van
vijf procent zou overschrijden.
Maar daar praat niemand meer
over nu de SPD weer in de Ham-
burgse lift zit.
De CDU is in de Hanzestad vol
slagen kansloos. Handhaaft de
SPD zich in de geboortestad van
Helmut Schmidt, dan zullen de ge
zichten wel weer wat vrolijker wor
den. Maar dat is nog iets heel an
ders dan Johannes Rau wil. Hij
schrijft in het voorwoord van zijn
regerings rogramma: „Ik ben er
van overtuigd: gemeenshappelijk
kunnen we het halen, gemeen
schappelijk zullen we het halen".
De 67-jarige ex-kanselier Helmut
Schmidt zou echter hebben ge
zegd: „Als Johannes meer dan 42
procent van de stemmen krijgt,
druk ik mij 42 keer op. De 71-jange
Franz-Josef Strauss citeerde
Schmidt en voegde daaraan toe:
„Dan doe ik mee. al is dat gezien
mijn leeftijd wel wat bezwaarlijk".
Johannes Rau kan om zulke uit
spraken alleen maar glimlachen en
er vol vertrouwen aan toevoegen,
dat hij altijd vanuit een 'underdog
positie' heeft gewonnen.
Daarom is de Concordia Verzorgingspolis zo waardevol. Want die deelt
in de zorg voor het huishouden, als de vrouw onverhoopt overlijdt.
Gezinshulp (van buitenaf) kost dan al gauw zo'n f 1.000,- tot f 1.500,- per
maand en dat geld moet er maar net zijn... Concordia Verzekeringen
kan het gezin dan helpen
met een uitkering, waaruit
die maand kosten betaald
kunnen worden.
Sluit daarom een Verzor
gingspolis bij Concordia.
U betaalt een lage premie
en dankzij de unieke
winstbijschrijving plus slot-
bonus groeit het verze
kerde bedrag vanzelf.
Vergelijk dat maar eens
met wat anderen te bie
den hebben. Dan zult u
zien: Concordia heeft
meer voor u over.
Bel of schrijf naar: CONCORDIA VERZEKERINGEN,
Antwoordnummer 2102, 3500 VE Utrecht,
tel. 030-333433. tst. 134.
Stuurt u mij informatie over
de Concordia Verzorgingspolls
de Begrafenisverzekering
de Pensioenverzekering
Concordia-verzekeringen in het algemeen
Naam:Tel.:
Straat:
Postcode/Plaats:
verzekeringen
