Axent
Onderzoek subsidie
Heydnahof-proj eet
'Strijd is niet voor niets geweest'
jan bentveldI interieur
Jaarlijks ongeveer 5000
keer euthanasie door arts
Van den Broek: rede
Havel niet beknot
Disco minder populair
Vrienden van Amelisweerd vechten ook nu nog tegen snelweg
ZATERDAG 25 OKTOBER 1986
Laatste daad ex-staatssecretaris Brokx
DEN HAAG (GPD) - De voormalige staatssecretaris van volkshuisvesting Brokx heeft
als laatste beleidsdaad afgelopen woensdag de hoofdofficier van justitie in Maastricht
gevraagd een strafrechtelijk onderzoek in te stellen naar de gang van zaken rond de
stichtingskosten van het bouwproject Heydnahof in Rotterdam. Dit project is van het
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds in Heerlen.
Het bouwproject Heydnahof
kwam in opspraak nadat de hoofd
ingenieur-directeur voor de volks
huisvesting in Zuid-Holland, de
heer Post, het project in een nota
als voorbeeld had gesteld hoe be
leggers door het opgeven van te
hoge stichtingskosten ten onrechte
te veel subsidie ontvingen.
"Vlak voordat ik woensdag pre
mier Lubbers verzocht mijn ont
slag te bevorderen, heb ik een brief
getekend aan het Openbaar Minis
terie in Maastricht omdat gebleken
is dat er verschillen zijn in de kos
ten van het Heyda-hofproject in
Rotterdam", aldus Brokx in een
toelichting.
Het ministerie heeft op 19 sep
tember via de gemeente Rotter
dam het zogenaamde gereedmel-
dingsformulier voor het project
Heydnahof gekregen, met daarin
de definitieve stichtingskosten die
in totaal ruim 41 miljoen gulden
bedroegen. Na een nader onder-
Mr. Moszkowicz aangeldaagd
door veroordeelde handelaar
STEENBERGEN (GPD) - De don
derdag in Assen tot twee jaar en
drie maanden gevangenisstraf ver
oordeelde importeur van cyanide
houdend gips uit Rolde gaat een
strafklacht indienen wegens afper
sing tegen zijn verdediger mr. Ba-
ruch Moszkowicz. Eén dag voor de
eerste zittingsdag eiste de jurist
100.000 gulden voor de verdedi
ging. Kreeg hij die niet, dan zou hij
niet verschijnen.
Dat zegt J. Bel uit Steenbergen,
zaakwaarnemer en zwager van de
Roldenaar. Laatstgenoemde heeft
14.000 ton van het giftige gips op
Moerdijk laten deponeren. Bel:
„Binnen zeven weken hebben we
een ton aan Moszkowicz moeten
betalen in porties van 17.000 gul
den. Een veel te hoge declaratie.
Als we niet betaalden, dreigde hij
niet te komen.
Zo heeft hij mijn
zwager geld afgeperst. Via een
strafrechtelijke procedure gaan we
proberen een deel van dat geld te
rug te krijgen".
ADVERTENTIE
DE NIEUWE STIJL
VANLEOLUX
it Design is méér dan vorm alleen
Jan Bentveld b.v./nieuwe rijn 24/2312 JD Leiden/Telefoon 071-134671.
zoek is het ministerie tot de con
clusie gekomen dat de opgegeven
kosten zeven miljoen gulden hoger
liggen dan de berekeningen van
het ministerie van volkshuisves
ting zelf.
Het Algemeen Burgerlijk Pen
sioenfonds is op diezelfde dag ver
zocht of men aanleiding zag de op
gegeven stichtingskosten te wijzi
gen. Uit de daarop volgende reac
tie rees bij de ex-staatssecretaris
het vermoeden dat in de kosten
tenminste een bedrag van ander
half miljoen gulden is opgegeven,
dat niets te maken heeft met de
werkelijke kosten voor het verkrij
gen van de woningen in eigendom.
Daarop heeft Brokx de accoun
tantsdienst van zijn ministerie een
onderzoek laten verrichten. Het re
sultaat van dat onderzoek beves
tigde dat vermoeden. Brokx con
cludeert dat niet langer kan wor
den uitgesloten dat door samen
spanning tussen de voormalige di
recteur beleggingen van het ABP,
drs. Masson, en de aannemer van
het project Heydnahof, P. Kruithof
Bouwbedrijf in Rotterdam, steek
penningen als kosten zijn opge
voerd in de aanneemsom van het
project.
Het ministerie bekijkt nog of er
aanleiding is een onderzoek in te
stellen naar de bouwkosten van
het project Houtwijk in Den Haag,
omdat het ABP in een brief van 30
september zelf heeft aangegeven
dat bij dit project nagenoeg dezelf
de lijn is gevolgd als bij Heydna
hof.
Greenpeace:
'Antarctica
natuurpark'
DEN HAAG (GPD) - De exploita
tie van mineralen in het zeer
kwetsbare Zuidpoolgebied moet
worden voorkomen door Antarcti
ca uit te roepen tot een wereldna
tuurpark. De milieuorganisatie
Greenpeace bepleit dit aan de
vooravond van de negende verga
dering van landen van het Antarc-
tica-verdrag, aanstaande maandag
in Tokio.
Greenpeace waarschuwt voor de
grote risico's voor het milieu wan
neer landen overgaan tot het win
nen van minerale rijkdommen in
Antarctica. De aanwezigheid van
goud, koper, platina, chroom en
uranium, en de vermoede grote
hoeveelheden aardolie en aardgas
hebben veel belangstelling gewekt
bij de landen die partij zijn in het
verdrag over Antarctica, aldus een
Greenpeace-woordvoerder.
Exploitatie van deze rijkdom
men is niet in het verdrag over An
tarctica van 1959 geregeld. Daarom
werd besloten een apart verdrag te
maken dat exploitatie van het
Zuidpoolgebied mogelijk moet
maken. Sinds 1982 hebben de be
trokken landen acht vergaderin
gen daarover gehouden.
UTRECHT (ANP) - De Nederland
se huisartsen plegen naar schatting
jaarlijks ongeveer 5000 keer eutha
nasie. Deze schatting is gebaseerd
op de uitkomst van een enquête
onder 63 huisartsen uit Groningen,
Haren en Hoogeveen. Zij namen
deel aan een nascholingscursus,
waarop ook de hoofdofficier van
justitie en de inspecteur van de
volksgezondheid aan de discussies
deelnamen. Samen hebben deze
huisartsen 140.000 patiënten, onge
veer één procent van de Neder
landse bevolking. Met elkaar heb
ben ze de afgelopen twee jaar 90
keer euthanasie toegepast.
Van de 63 waren er maar twee
onder geen enkele voorwaarde be
reid actieve euthanasie toe te pas
sen. Negentien hadden de afgelo
pen twee jaar geen euthanasie ge
pleegd (van wie een deel in het
verleden wel), achttien twee maal
en negen huisartsen drie tot vijf
maal. Dit blijkt uit een verslag van
dr. G Th. van der Werf, huisarts in
Haren, in het artsenblad Medisch
Contact.
Uit de antwoorden op verschil
lende vragen valt af te leiden, dat
51 van de 63 huisartsen ooit eutha
nasie hadden uitgevoerd. Twee
van hen vermeldden, dat ze vooraf
nooit overleg met collega's hadden
gepleegd, acht'hadden dat soms
gedaan en 41 altijd. De artsen met
wie overleg werd gevoerd waren
meestal collega's uit de eigen waar-
neemgroep.
Verder werden specialisten,
huisartsen buiten de waarneem-
groep en andere hulpverleners (in
clusief familieleden) genoemd.
Zelf waren 37 huisartsen wel eens
door een collega over euthanasie
geconsulteerd.
Er blijkt nogal wat onzekerheid
te bestaan over de juiste techniek.
Sommige van de middelen die de
huisartsen zeiden te gebruiken
kunnen als onvoldoende werk
zaam worden beschouwd. Van der
Werf hoopt daarom, dat het advies
van de commissie euthanatica van
de apothekersorganisatie KNMP
niet lang meer op zich zal laten
wachten.
Uit de discussies bleek volgens
hem, dat euthanasie voor een huis
arts emotioneel zeer belastend is
en hem of haar vaak slapeloze
nachten bezorgt. Onderlinge toet
sing werd in het algemeen ervaren
als een bijdrage aan de zorgvuldig
heid. Op de cursus werd het risico
gesignaleerd, dat de arts de situatie
eerder dan de patiënt als ondraag
lijk ervaart en dat de persoonlijke
betrokkenheid van de arts bij de
patiënt een juist oordeel in de weg
staat. Van de Werf noemt ook dat
een belangrijk argument voor col
legiaal overleg vooraf.
Op de cursus gingen nogal wat
stemmen op voor grotere open
heid. Een aantal huisartsen leek
bereid, in geval van euthanasie
"onnatuurlijke dood" als dood
soorzaak op te geven, op voorwaar
de dat ze dan niet - zoals nu nog het
geval is - in de criminaliserende
sfeer belanden. De huidige juridi
sche en politieke stand van zaken
laat dit echter niet of nauwelijks
toe, aldus Van der Werf.
Hij is van mening, dat alleen een
openbare en vrije discussie over de
problematiek van lijden en dood,
van levensbeëindiging en stervens
begeleiding, kan leiden tot een
evenwichtige euthanasiepraktijk.
Beperking van de discussie tot de
juridische aspecten kan alleen
maar tot een versluiering van de
realiteit leiden, aldus Van de Werf.
"Vier van de vijf (Groninger)
huisartsen weten van het uitvoeren
van euthanasie uit eigen ervaring.
Daarom is het gewenst dat
huisartsen hun stem op dit punt la
ten horen".
Oud-staatssecretaris Brokx plaatste gisteren zijn voetafdruk in een bak
cement ter gelegenheid van de opening van het gerenoveerde hoofdkan
toor van het Nederlands Christelijk Instituut voor Volkshuisvesting.
Daarna werd de schoongewassen voet zorgvuldig afgedroogd, (foto gpd)
De Hollywood-allure van Brokx
DEN BILT (GPD) - Het applaus bij zijn binnenkomst doet Gerrit Brokx
zichtbaar goed. Na de voornamelijk hol klinkende loftuitingen aan zijn
adres donderdag in de Tweede Kamer weet hij het zeker: hij is nu onder
echte vrienden.
De op het altaar van de partijpolitiek geofferde oud-staatssecretaris van
volkshuisvesting is de ere-gast van het Nederlands Christelijk Instituut
voor Volkshuisvesting (NCIV), dat de inwijding van zijn gerenoveerde
hoofdkwartier in De Bilt viert. Directeur Aquina mag de gevoelens van
de aanwezigen vertolken. Ondanks zijn gedwongen vertrek kan 'Gerrit'
op dit festijn niet gemist worden.
Brokx maakt zijn uitnodiging meer dan waar. Het evenement krijgt het
karakter van een bijeenkomst van de Gerrit Brokx-fanclub. Hoogtepunt
is het plaatsen van een voetafdruk in een bak met cement. Brokx verricht
de handeling met Hollywood-achtige verve. Bereidwillig poseert hij voor
de fotografen. "Zet me goed op de plaat, jongens, want ik ben op zoek
naar een nieuwe baan". En, wijzend op zijn blote voet: „Dit is dus mijn
rechter voet. Wie denkt dat ik dit met mijn linker zou doen vergist zich. Ik
ben nooit bang geweest om vieze handen te maken, dus dit moet ook
kunnen". Succes verzekerd. De afdruk in de gedenktegel is, letterlijk, de
voetnoot bij zijn voorlopig laatste optreden.
1 DEN HAAG (ANP) - De rede van
de Tsjechische schrijver Havel, aan
wie de Erasmusprijs is toegekend,
mag onverkort worden uitgespro
ken. Dit schrijft minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) in een
brief aan de Tweede Kamer. Van
den Broek is tot dit besluit geko
men na het kabinetsberaad van
gisteren.
Van den Broek schrijft dat de re
gering uit het debat van afgelopen
week de conclusie heeft getrokken
dat de Kamer in grote meerderheid
een andere gang van zaken had ge
wenst. De regering zal zich bij het
oordeel van Kamer neerleggen, al
dus de bewindsman.
Premier Lubbers kreeg tijdens
het debat, waarin hij de afwezige
minister Van den Broek verving,
bijna de hele Kamer over zich heen
omdat na een gesprek tussen Van
den Broek en de Stichting Prae-
mium Erasmianum besloten was
tijdens de prijsuitreiking, op 13 no
vember, niet de door Havel toege
zonden redevoering te laten uit
spreken, maar slechts een deel
daarvan. De gehele toespraak van
de schrijver zou later op de dag, tij
dens een toneelopvoering, worden
gepubliceerd. Een en ander hield
verband met de traditionele aan
wezigheid van de koningin en
prins Bemhard als regent van de
stichting.
In een reactie toonde de voorzit
ter van de Stichting Praemium Er
asmianum, G.A. Wagner zich erg
blij met het kabinetsbesluit, dat de
rede van Havel onverkort zal wor
den weergegeven. "Wij hebben
daar steeds voor gepleit. Ik ben
dan ook zeer voldaan. De plechtig-,
heid in aanwezigheid van de ko
ningin kan nu zoals wij dat steeds
wilden plaatsvinden", aldus Wag-
DEN HAAG (ANP) - Het aantal
jongeren in de leeftijd van 15 tot 24
jaar dat wel eens een discotheek
bezoekt zal de komende jaren dras
tisch afnemen. Dit staat in het rap
port 'Discotheken' van het Bedrijf
schap Horeca dat gisteren in Den
Haag is overhandigd aan de direc
teur-generaal van het ministerie
van economische zaken, mr. W. de
Boer.
Bij het onderzoek naar de disco
theekbranche waren 70 discothe
ken en 450 consumenten betrok
ken. De verwachte terugloop van
jonge discotheekbezoekers heeft
volgens het rapport onder meer te
maken met de nachtfilms op de te
levisie in het weekeinde waardoor
potentiële disco-gangers vaker
thuis zullen blijven. Verder maakt
het rapport melding van een on
derzoek van het Nederlands Ge
nootschap van Leraren waaruit is
gebleken dat middelbare scholie
ren "het geschreeuw rond het ego-
gerichte discogebeuren zat zijn en
liever weer met elkaar willen pra
ten".
In het afgelopen jaar heeft 19
procent van de ondervraagde per
sonen tenminste één keer een dis
co bezocht. Bij een bevolking van
ongeveer 11,5 mihoen personen
van 14 jaar en ouder betekent dit
bijna 2,2 miljoen discotheekbezoe
kers. In vergelijking met het be
zoek aan andere drankverstrek-
kende bedrijven blijft het disco-
theekbezoek achter: 46 procent
heeft wel eens een café bezocht en
24 procent tenminste één keer een
bar.
In het algemeen bezoeken jonge
ren vaker een café, bar of disco
theek dan ouderen. Vooral bij het
discotheekbezoek blijkt dit het ge
val: 63 procent van de jongeren on
der de 20 jaar bezocht het afgelo
penjaar een discotheek, tegenover
25 procent van de oudere jongeren
in de leeftijd van 20 tot 39 jaar. Het
bezoek van personen boven de 40
jaar aan discotheken is nagenoeg
te verwaarlozen, aldus het rapport.
Turk vrijgelaten
ROERMOND (ANP) - De 26-jarige
Turk Samet Asian die er van werd
verdacht betrokken te zijn geweest
bij een aanslag op paus Johannes
Paulus II is door de Nederlandse
justitie op vrije voeten gesteld. As
ian werd op 14 mei 1985 in Venlo
gearresteerd omdat hij een pistool
bij zich had.
Volgens de woordvoerder was er
geen reëel uitzicht meer op uitleve
ring van Asian aan Frankrijk,
waarna werd besloten de zoge
naamde vreemdelingenbewaring
op te heffen. Asian heeft wel de
aanzegging gekregen binnen der
tig dagen ons land te verlaten. De
huidige verblijfplaats van Asian is
onbekend.
Aangezien de betrokkenheid van
Asian bij de aanslag op de paus
door de Roermondse rechtbank
niet kon worden bewezen, werd hij
indertijd tot drie maanden gevan
genisstraf veroordeeld wegens ille
gaal wapenbezit.
als hun laatste kans niet
gegrepen. Dus meldde de vereni
ging zich begin deze week voor de
zoveelste keer bij de Raad van Sta
te, ditmaal met het verzoek de ver
gunning te schorsen voor de bouw
van geluidsschermen op het via
duct over de Krommerijn. Zij strij
den voor hogere geluidschermen
op het viaduct en hopen zelfs de
opening van de omstreden A-27, de
snelweg die het landgoed Amelis
weerd inmiddels doorkruist, tegen
te houden.
De in aanbouw zijnde geluidswe
ring voldoet weliswaar aan de wet
telijke normen, maar die gelden
voor huizen, zo redeneert de actie
groep, en niet voor een stiltege-
door
Peter van der Maat
bied. Met de constatering dat Ame
lisweerd een stiltegebied is lopen
zij wel vooruit op een provinciale
beslissing die ze rond de komende
jaarwisseling verwachten. Op de
lijst van potentiële stiltegebieden
is het landgoed niet te vinden.
Maar de vereniging is er van over
tuigd dat het rivierbos er uiteinde
lijk wèl op komt.
Als de bouwvergunning wordt
geschorst mag de A27, vinden de
Vrienden van Amelisweerd, aan
staande woensdag niet worden ge
opend. Simpelweg omdat de Wet
op de Geluidshinder dan zou wor
den overtreden. De weg ligt er, vele
automobilisten smachten naar het
verse asfalt en dan zou het feest op
het laatste moment niet doorgaan.
Dat succesje zouden de Vrienden
graag behalen. Dinsdag behandelt
de afdeling rechtspraak van de
Raad van State de zaak, een dag
voordat minister Smit-Kroes af
reist naar Utrecht.
Veel kans maken de Vrienden
niet. Ze hebben in het verleden bij
deze afdeling van de Raad van Sta
te nimmer succes geoogst. Toch
kijkt Ben Papendorp, een van de
vele actieve actievoerders van wel
eer, niet als een verliezer terug op
de strijd. "Nee, absoluut niet. De
weg is er gekomen, maar we heb
ben onze acties zeker niet voor
niks gevoerd. Als wij niets hadden
gedaan, was er dwars door Amelis
weerd een asfaltbaan uitgerold die
twee en een halve keer breder zou
zijn geweest dan die er nu ligt".
"Dankzij onze protesten is de
weg verzonken in een bak, waar
door de nadelige effecten voor het
milieu worden verminderd. Dat
zijn geen onbelangrijke dingen. De
strijd voor het behoud van Amelis
weerd heeft voor het hele land een
symboolfunctie gehad. Naar mijn
idee zijn door de acties ongeloof
lijk veel mensen gesterkt in het be
sef dat je iets kan bereiken als je
zelf de hand aan de ploeg slaat. Zij
zijn gaan nadenken, kritisch ge
worden, hebben geleerd om de
sprookjes te do^zien die de over
heden ophangen".
Argument
De A-27 ter hoogte van Amelisweerd. Woensdag open?
Papendorp beschouwt de strijd
van de Vrienden - die altijd het
imago van een keurige actiegroep
hebben gehad - als een school
voorbeeld van hoe je maximaal ge
bruik kan maken van de mogelijk
heden die de rechtsstaat biedt.
"Met argumenten hebben we de
'bulldozer-macht' en de tactiek van
de voldongen feiten weten te be
strijden. Onze argumenten waren
toentertijd steekhoudend en staan
nog steeds als een paal boven wa
ter".
Toen Papendorp zich halverwe
ge de jaren zeventig aansloot bij de
Vrienden speelden zijn jeugdhe
rinneringen daarbij niet de minste
.rol: „Een dagje naar het bos bete
kende voor mij als kind: Amelis
weerd. Voor heel veel Utrechters is
Amelisweerd synoniem aan: hè,
hè, even een luchtje scheppen. Het
was voor my duidelijk dat dat bos
niet mocht verdwijnen. Het ver
haal van Amelisweerd is niet alleen
het verhaal van de geitewollen-
sokken-natuurbeschermers die
voor een bos gaan liggen om het
aanstormende asfaltgeweld te ke
ren. Nee, het is het verhaal van vele
tienduizenden die beseffen hoe be
langrijk het bos voor Utrecht is.
Mensen die niet pikten dat de over
heid de feiten voortdurend versim
pelde".
Kwalijke rol
Als hij over Amelisweerd praat,
ontkomt Papendorp er niet aan om
over Rijkswaterstaat te spreken.
Voor hem staat vast dat die organi
satie een kwalijke rol heeft ge
speeld. "Het probleem is dat Ryks-
(foto GPD)
waterstaat niet alleen plannen
maakt, maar ze ook uitvoert en er
dus alle belang by heeft ze er door
te krijgen. Recreatie, natuur en mi
lieu, mensvriendelijk, met die be
grippen kunnen ze geen kant op.
Ze zetten een streep op een plan
kaart en gooien het gummetje uit
het raam".
„Zolang de bevolking niet mon
dig is, veroorzaakt zo'n opstelling
geen problemen. Als je goedgelo
vig bent loopje in de pas van Rijks
waterstaat. Maar gelukkig zijn er
op tijd voldoende mensen opge
staan die zeiden: de tol die voor de
ze weg wordt gevraagd is te hoog.
Die burgers wogen hun belangen
af tegen dat wat anders, onder de
vlag van het nationaal belang, over
hen heen zou komen. En zij consta
teerden dat dat te ver ging".-
Bumper-aan-bumper
Rijkswaterstaat heeft zich vol
gens Papendorp altijd van onheil
sprofetieën bediend. "In 1976 was
de prognose dat er in 1990 dage
lijks 155.000 voertuigen over de
rijkswegen 722 en A27 zouden rij
den. Nu, tien jaar later, blijken het
er niet meer dan 70.000 te zijn. In
1981 rekende Rijkswaterstaat de
Raad van State nog voor dat in
1985 dagelijks een bumpér-aan-
bumper-file van 12,2 kilometer aan
de Oostkant van Utrecht zou staan.
Er zijn files, maar absoluut niet
met een dergelijke lengte".
Zonder goede analyses van de
verkeerssituatie heeft Rijkswater
staat de A27 er doorheen gedrukt,
aldus Papendorp. "De jaren zestig-
trend - dat de bomen tot in de he
mel groeiden en elk gezin een
tweede auto zou krijgen - is op de
achterkant van een lucifersdoosje
en met natte duimen doorbere
kend. De Vrienden hebben later
een herkomst-en bestemmingson-
derzoek gedaan waaruit bleek dat
de weg niet nodig was. Reken maar
dat Rijkswaterstaat alert was op
fouten, maar het rapport is op geen
enkel punt bestreden. Dat zegt een
hoop".
Ziek
Papendorp ziet zich door de ac
tuele situatie genoodzaakt om de
strijd voor het behoud van Amelis
weerd enigszins te relativeren:
"Het ging om duizend bomen. Nu,
tien jaar later, is vijftig procent van
het Nederlandse bos-areaal ziek.
-De hele maatschappij is mede
plichtig: het verkeer, de energiege
bruikers, de landbouw, de indus
trie. En de politiek blijft deson
danks volharden in een kort ter-
myn-milieubeleid".
"Ik vind het 't meest beangsti
gend datje maar een klein deel van
de schade kan overzien. Welke uit
werking heeft al die chemische rot
zooi uiteindelijk die dagelijks de
lucht in wordt geblazen? We mo
gen onze maatschappelijke proble
men niet in handen geven van een
handje-vol techneuten. De geschie
denis heeft bewezen dat zy niet
met de oplossing komen. Je moet
bevorderen dat de mensen de reali
teit onder ogen zien en proberen
om met werkelijke alternatieven te
komen. Dat hebben we met Ame
lisweerd gedaan en het heeft suc
ces gehad. Op grotere schaal moet
het dus uiteindelijk ook kunnen
lukken".
