Schaken Dammen KRYPTOGRAM QPLOSSING ZATERDAG 25 OKTOBER 1986 EXTRA PAGINA 31 JAZZ bijdragen: Ken Vos Miles Davis Een modieuze teleurstelling Dit jaar is hij zestig geworden, maar de bekendste en invloed rijkste trompettist sinds Louis Armstrong, Miles Davis, voelt zich niet te oud om een nieuwe weg in te slaan. Op zichzelf niets bijzonders voor de wispelturige Miles, die met de regelmaat van de klok uitroept dat de jazz dood is, maar deze keer zou het best een een creatief gezien doodlo pend zijstraatje kunnen zijn. Wat is namelijk het geval? De ergste vermoedens sinds het middel matige optreden op het North Sea Jazz Festival worden met de ze plaat bewaarheid. De vroeger zo moeilijk benaderbare man is na zijn comeback van '81 langza merhand zo aimabel geworden, dat hij er zijn hand niet voor om draait om het een zo breed moge lijk publiek naar de zin te maken en in de platenbusiness betekent dat een poppubliek. De laatste tijd nam hij succes nummers van Cindy Lauper en Michael Jackson in zijn repertoi re op, maar wist er met zijn prachtige trompetspel iets bij zonders van te maken. Was zijn laatste plaat 'You're under Ar rest' nog een relatief hoogtepunt, 'Tutu', voor Warner Bros. ge maakt na een bijna 30-jarige ver bintenis met CBS, is gewoon een teleurstelling. De hoes zal de ge schiedenis ingaan ais een klas siek ontwerp, de muziek mis schien wel als ontworpen geluid, maar zeker niet klassiek. Want wat heeft de modieus getitelde plaat te bieden? Laag overvlie gende synthesizers en elektro nisch bewerkte slagwerkgelui den, zoals we die in de achterlijk ste discotheek kunnen horen. Gemakkelijk in het gehoor lig gende thema's moeten ook een niet erg avontuurlijk ingesteld popliefhebber aan kunnen spre ken en daarvoor hoef je geen moeilijk klinkende improvisa ties of interessante ritmische overgangen te bedenken. Is er behalve de prachtige hoes niets goeds aan de plaat? Jawel, technisch is hij piekfijn in orde en dan is er het prachtige trom pet geluid van Miles... Pierre Dórge New Jungle Orchestra Bijna perfecte wereldreis 'Even the Moon Is Dancing' (Steeple Chase (CD) SCCD- 31208, LP: SCS-1208. 30 juli 1985). Deze plaat heb ik in een periode van een maand ongeveer drie keer per week beluisterd. Mocht dat u niet overtuigen dan wijs ik erop dat de plaat in CD-vorm te gen de zeventig minuten muziek bevat. Dórges New Jungle Or chestra bestaat in zijn vaste kern uit Deense musici die om duiste re redenen kennelijk nooit de verdiende aandacht buiten eigen regio hebben gekregen. Van de Denen is alt- en tenorsaxofonist John Tchicai verreweg de be kendste, een veelzijdige artiest. die onder andere op de histori sche 'Ascension'-opnamen van John Coltrane meespeelt. Tchi cai heeft gitarist Dórge een tijd lang onder zijn hoede gehad. Na deze periode is Dórge uitge groeid tot een volwaardig leider van eerst een kleine, daarna een zeer grote band, huidige orkest. Dórge heeft bovendien een ge zonde belangstelling voor niet- westerse, vooral Westafrikaanse muziek, met daarnaast een goede beheersing van zijn instrument. Het resultaat mag zeker ge hoord worden. De plaat is een soort jazz-wereldreis, volledig overtuigend in de arrangemen ten, waarin instrumenten als (kijk in uw encyclopedie) tara- got, zurna, kalimba (mbira), ballophon, caxixi, Afrikaanse hoorn en trommen, waarop ook nog behoorlijk op wordt geso leerd. Van Ellington's 'The Moo- che' in authentiek klinkend ar rangement met vrije soli tot avant-garde afro-jazz in het titel nummer, met daartussen Skan- dinavische cool, ballads en Afri kaanse dansmuziek wordt de aandacht volledig vastgehouden. Voeg daarbij een goede hoes tekst, zeer goede digitale opna me en mixing en de plaat is bijna perfect. De CD bevat een extra1 ten, dat zeer de moeite waard is. Rob van den Broeck Cedar Walton Trio met piano is vak apart Rob. van den Broeck Trio: 'Hea vy Duty' (Timeless SJP 220. 1984). Cedar Walton/David Wil liams/Billy Higgins: 'Cedar Walton' (Timeless SJP 223. 19 april 1985). Het piano trio met bas en drums is in de jazz een vak apart. In de V.S., als het even tegenzit, moet je bereid zijn om in een restau rant vol ongeïnteresseerde en luidruchtig dinerende mensen spelen om aan de kost te komen. Soms moet zo'n trio volkomen onvoorbereid een blazer begelei den, terugvallend op een gede gen kennis van jazz standards. De grote meesters van dat vak zijn in de bop ongetwijfeld Hank Jones en Tommy Flanagan, de laatste tijd vooral ook Kenny Barron. Zowel Cedar Walton als de Nederlander Rob van den Broeck zijn pianisten van for maat met een grote ervaring. Van den Broeck (1940) is te vens grafisch ontwerper en foto graaf en ontwierp de aardige hoes van zijn plaat. Hij speelt he laas veel meer in de Bondsrepu bliek dan in eigen land met sterk op Coltrane geïnspireerde saxo fonisten als Alan Skidmore, Wil ton Gayner en Gerd Dudek. In Nederland is hij vooral bekend als lid van Free Fair met onder meer Dick Vennik, die ook een Coltrane-volgeling is. Wie Coltra ne zegt, zegt ook McCoy Tyher, en inderdaad lijkt Van den Broeck het meest beïnvloed door deze pianist. Van Tyner heeft hij het forse akkoordenwerk en de neiging tot overdreven drama tiek, die de piano wel een breed en dynamisch geluid geven. Het enige wat de pianist van de Ame rikaanse klavierleeuw mist, is de lichte swing in de rechterhand die de laatste bezit, zodat zo en nu dan de luisteraar het gevoel bekruipt dat er wat aan verfij ning ontbreekt. Bassist Harry Emmery is een uitstekend begeleider met zijn lichte, swingende toon en vult de af en toe wat erg stevig slaande Tony Levin zeer goed aan. Dank zij de goede composities, één van Tyner en Chick Corea, de rest van de leider, is het een zeer ple zierige plaat geworden. De hoes vermeldt aan de achterzijde: 'Re corded on tour in Germany', maar het z(jn gewoon goede stu- Cedar Walton (1934) heeft een bijna onovertroffen slagwerker in de gelederen van zijn trio: Bil ly Higgins. Deze drummer moet welhaast de droom van elke pia nist zijn, want hij heeft een ge weldige timing, een uitstekend gestemd drumstel en speelt nooit te hard. Ook op deze opname kan men genieten van zijn prachtige bek- kenwerk, het resultaat van een grondige kennis van zijn instru mentarium. Higgins trekt zo erg de aandacht, dat het spel van Da vid Williams nauwelijks opvalt, behalve dan door zijn evenwich tige zware toon. De hele plaat is tamelijk licht verteerbaar, vooral doordat Wal ton zelf een speelwijze aan de dag legt, die niet zwaar op de maag ligt. Simpele, precies ge plaatste begeleiding met de lin kerhand, tegenover heldere en- kelnootsloopjes in de soli met de rechterhand. Walton valt op door zijn bijna als vanzelfsprekend klinkend gevoel voor ritme. De goed opgenomen plaat is bij wij ze van prettige uitzondering voorzien van een informatieve hoestekts. Leo Smith Trompet in de dienst van Jah 'Human Rights' (Gramm/Kabell 24. 22 september 1982, 29 sep tember 1984,18 maart en 6 okto ber 1985). Voor wie enigszins op de hoogte is van Leo Smiths muzikale voorgeschiedenis, zal deze pro- duktie een bijzondere verrassing zijn. Lèo Smith, in de eerste plaats een geweldige trompettist, is vooral bekend als een uitge sproken avant-gardist met een wat intellectualistische inslag. Hij heeft onder meer prachtige platen uitgebracht op zijn eigen label Kabell, waar de honden geen droog brood van lusten. Technisch gezien moet hij gere kend worden tot de absolute top der trompettisten; ik schat hem hoger in dan een Miles Davis of een Lester Bowie in dat opzicht. Deze IJslandse plaats is sa mengesteld uit opnamen in Ja pan, IJsland 'en de V.S. Het bijzondere ervan zit hem in het feit dat hij in twee totaal verschillende delen uiteenvalt. Op kant een zijn vriendelijke deuntjes met een sterke reggae- inslag te horen, waarin Smith met zang en voordracht zijn lief de voor Jah bekent. De teksten zijn dan ook voor hen, die Rasta- fari niet volgen, volkomen onin teressant. Op twee nummers spe len gitarist James Emery en drummer Thurman Barker mee, zodat een zekere muzikale inte griteit is gewaarborgd. Kant twee bevat van bijna 30 minuten, live in To kyo opgenomen, dat nog iets van de bekende Smith laat horen in zijn hoedanigheid van vrij im proviserende artiest. Het is ook het hoogtepunt van de plaat, met prachtige interacties met koto's (Tadao Sawai), bas en tuba (Peter Kowald) en drums (Günter Som- mer). Afgezien van de naïeve tek sten een uitstekende plaat voor de ruimdenkende muzieklief hebber; dat lange nummer heet niet voor niets 'Human Rights World Music'. Horizontaal: 7. Lekker ergens in Noord- Holland in de winter. 8. In strument dat hoofdzakelijk gebruikt wordt om op tafel te deponeren? 't Is altijd nog goed voor eieren. 13. Een Ne derlands meisje opent hem in Engeland. 14. Een lichaams deel vermindert door zware vermoeidheid. 15. Er woont een verdraaid slechte meid in die plaats. 16. Getril kwam over haar. 17. Nadat je begon nen bent bij het slot van 14. eindig je hier. 20. Voordat je gast komt, moet je hem eerst uit de zwarte massa trekken. 21. Van meet af bent u er in met de honden. 22. En, Frans, voor de grap steek je hem in je zak. 27. Lekker, zegt hij, als er vaak een oude aan vooraf gaat. 28. De geschiedenis van de jongen aan je boezem. Verticaal: 1. Dat krijg je als twee nul len tot één worden. 2. Zo vlug kan het gaan voor 9. 3. Wij staan voor de boom met een kind alleen. 4. Breekbaar beetje paard. 5. Tanden op el- kaar voor de kou om de hele boel niet te laat te laten be ginnen. 6. Klein spul, vrouw, in de vogelwereld. 9. Al gauw een eind over water tijdens de wedstrijd. 10. Roer zuidelijk van Brussel zout door elkaar. 11. Dia van de fa milie? Het lijkt er op. 12. Dat moet u niet doen, berusten. 18. Opgedragen en gerepa reerd. 19. Deze rendieren ko men hier nog wel voor. 23. Roep op voetbalveld. 24. En dit is dan die massa uit 20.25. Als 23 geroepen wordt zit 'ie hierin. 26. Loopvoertuig, klaar om te eten. De Prijs van 25,- werdjoege- kend aan Mevr. J. Hoogeveen, Paramaribohof 33, 2315 VW Lei den De prijs wordt de winnaar toe gezonden. Oplossingen met vermelding van 'Puzzel' voor donderdag op briefkaart of in enveloppe zen den aan Redactie Leidsch Dag blad, Postbus 54, 2300 AB Lei den. Vorige week eindigde ik deze ru briek met de onderstaande dia gramstelling, die als één van de uitgangspunten diende in het Utrechte Cap-Gemini thematoer- nooi. Ter herinnering, de stelling ontstaat na de zetten: 1 d2-d4;P- g8-f6, 2 c2-c4;g7-g6, 3 Pbl-c3;d7- d5, 4 c4xd5;Pf6xd5, 5 e2-e4;P- d5xc3,6 b2xc3;Lf8-g7,7 Lfl-c4;0- 0, 8 Pgl-e2;Lc7-c5, 9 0-0;Pb8-c6, 10 Lcl-e3;Lc8-g4, 11 f2-f3;c5xd4, 12 c3xd4;Pc6-a5, 13 Lc4-d3;Lg4- e6, 14 d4-d5;Lg7xTal, 15 Dd8x- Lal;f7-f6, 16 Tfl-bl. Het betreft de nieuwste mode in de Grunfeld-Indische verdedi ging. Wit offert een kwaliteit, maar krijgt daarvoor in de plaats wel uitstekende aanvalskansen. Een thematisch offer ook, want het gemis van de verdedigende functie van de loper op g7 tegen de dreiging van loper h6 doet zich in dit soort stellingen vaak goed voelen. Onmiddellijk 16 Lcl-h6 in plaats van het subtiele re Tfl-bl komt om die reden in deze positie dan ook zeker in aanmerking. Het voordeel van de zet Tbl is echter, dat het onder meer de voorbereidende zet 17....a7-a6 verhindert. Er volgt dan immers 18 Le3-b6. In de uitgangspositie heeft zwart diverse mogelijkheden. De terugtocht van de loper naar f7 of d7 is het meest gebruikelijk* maar Jan Timman liet in dit toer nooi zien, dat de torenzet f8-e8 O In de Sowjet-Unie begint het zo langzamerhand traditie te wor den om elk jaar een Internatio naal damtoernooi te organiseren met een zeer sterke Russische bezetting. Zo ook dit jaar in Minsk. Ik begin maar met de uitslag: 1. Korenevski 23 punten (303 S.B.) uit 15 wedstrijden, 2. Belja- kin 23 p. (293 S.B.), 3/4 Valneris en Misjtsjanski 22 p. Van Hollandse zijde deden Je roen Goudt en Auke Scholma mee. In de eindrangschikking werden ze respectievelijk zeven de en negende van de 16 deelne mers. Zeer opvallend was dat de we reldkampioen Anatoli Gantwarg maar liefst 4 partijen verloor en slechts zesde werd. Eigenlijk een wereldkampioen onwaardig. Al staat daar tegenover dat hij de meeste winstpartijen boekte en wel negen. Tevens zocht hij in el ke partij de complicaties op, wat soms betekende een ietwat nade lige stand accepteren, maar in ie der geval een leuke partij. Eén verliespartij is de volgende tegen Valneris (wit). 1. 32-28 18-22 34-29 12-18 40-34 7-12 45-40 1-7 50-45 19-23 6. 28x19 Kees de Gooijer begon 11 jaar geleden in Vlissingen met een aantal collega-gepensioneerden, een bridgeclubje. Allengs groei de dat uit tot een 'herensociëteit'; dames werden alleen toegelaten als invalster. Maar aan deze vorm van discriminatie kwam een ein de toen vorig jaar het ledental wat terug liep. Dames worden sindsdien ook toegelaten, maar die maken daarvan voorlopig nog een spaarzaam gebruik. Kees de Gooyer regelt alles. Hij is voorzitter, secretaris, pen ningmeester en wedstrijdleider tegelijk. Er wordt in twee groe pen gespeeld, met wekelijks pro motie en degradatie. De oudste deelnemer is 93 jaar. Enkele we ken geleden kwam het volgende spel voor, waarbij de scorekaart na afloop een merkwaardig beel bood: Zuid gever, NZ kwetsbaar. Zuid opende altijd 2 SA, waarna aan 7 van de 8 tafels 3 SA werd bereikt; eenmaal bleek noord wat bang uitgevallen en werd op 2 SA gepast. In groep, 1 (de sterk- O V32 10 9 4 3 O 7 VB9 64 HET JAAR - 1986 is door de Confederatie der Brouwerijen van België uitgeroepen tot "jaar van het bier". Naar aanleiding daarvan kwam de Regie op 13 oktober met een "bier"-zegel in de waarde van 13 frank (oplage 8,1 miljoen). Op dez zegel een glas bier, gerst en hop. De Belgische Provinciewet en de Provincieraden bestaan 150 jaar. Dit feit wordt op 27 oktober postaal herdacht met een 13 fr.- zegel (oplage 8,1 miljoen), waar op de kaart van België en de ne gen provincies. Weinig mensen in ons land - maar ook in België - weten dat België ooit het centrum is ge weest van een automobielindus trie van een zeer hoge kwaliteit. In de jaren 1900-1914 kende de Belgische automobielindustrie een ware bloei. In 1914 bezette België zelfs de eerste plaats in de internationale automobielcon structie. De Eerste Wereldoorlog heeft deze tak van industrie ech ter een dodelijke slag toege bracht. De "Solidariteits"-serie van dit jaar staat in het teken van deze oude Belgische industrie. Op de zegels, die op 3 november ver- door Ruud Dobbelaar een interessant alternatief vormt. Wij volgen de partij van de in Leidse kringen niet onbekende Maarten Etmans. Deze voormali ge Philidor-speler verhuisde in het begin van de jaren zeventig naar Utrecht en is sindsdien lid van de club aldaar. Tijdens het traditionele oliebollen-snel- schaaktoernooi van de Leidse schaakbond houdt Etmans de eer van Philidor nog altijd hoog. Als mede-bedenker van de Utrechtse toernooiopzet en voor zitter van het organiserende co mité, had Etmans zich als geen ander op het gebeuren voorbe reid. Vrouwe Fortuna bleek hem echter weinig welgezind, reden waarom Etmans met een be scheiden eindklassering en een score van xh uit 5 genoegen dien de te nemen. Ook vanuit de hier bij behandelde positie kreeg Et mans met zwart spelend tegen clubgenoot Jan Veerman volop kansen op een positief resultaat. Na 16....Le6-d7, 17 e4-e5, lanceer de hij het nieuwtje 17...Le7-d6 Een idee, dat clubgenoot Tom de Jong tegen de Engelsman John Nunn eveneens uitprobeer de. De zwarte lopermanoeuvre lijkt erg paradoxaal, maar is toch niet zo gek als hij op het eerste gezicht wel lijkt. Immers, het ne men door wit van de loper op e6 biedt zwart middels Dd8xLd3 winnend voordeel. Anderzijds is echter ook de witte pion op d4 flink in het luchtledige komen te hangen. Toch zit de zaak niet he lemaal snor voor zwart. Nunn antwoordde tegen De Jong na melijk met 18 Pe2-f4 en strafte vervolgens het op zich conse quente 18...Le6xd5 via 19 Tbl-dl hard af. Nieuwe analyses zullen moeten uitmaken of de situatie wel houdbaar is voor zwart. Voor Maarten Etmans verliepen de za ken na 18 Ld3-e4 in eerste instan tie voorspoediger. Hoe, dat zal ik u volgende week laten zien. door Hans Vermin 14x23 35-30 10-14 31-27 22x31 i x27 20-25 30-24 5-10 11. 37-32 17- 21 40-35 14-19 33-28?! 19x30 28- xl9 13x33 35x24. Een niet onbe kende, maar toch een verrassen de manoeuvre in deze stand. Evenzo verrassend zijn de vol gende 3 zettén van zwart: 9-14 16.39x28 14-20 34-29 18-23?! 29- xl8! na 28x19 volgt nl. 11-17 (daarom moest zwart 9-14-20 spe len i.p.v. 10-14-20) en nu b.v. 44- 40 3-9! en wit kan zich voorlopig alleen redden met 40-34 want op 41-37 volgt 17-22 27x18 12x34! 40- x29 9-14 en op 49-44 volgt een voudig 9-14. 12x23 28x19 20x29 43-39 15-20, waarschijnlijk achtte Gantwarg 3-9 39-33 9-14 33x24 14- x23 te gevaarlijk voor zwart b.v. 44-40 8-13 40-34 en doordat 10-14 verboden is kan zwart de voor post op 24 niet bedreigen. 21.44- 40 3-9 39-34 9-13 34x23 13x24 38- 33 7-12 42-38 24-30 26.47-42 8-13 41-37 2-8 46-41 30-35 49-44 10-14 48-43. Door deze zet lijkt zwart "iets" te hebben, in werkelijk heid echter heeft zwart niets, be halve dan een mindere stand. 25- 30 31.43-39 13-19 33-28 21-26 38-33 11-17 42-38, zonder angst voor de dam met 16-21 etc. 8-13 41-36 17- 21 36.40-34 20-25 33-29 14-20, hier had 6-11 ongetwijfeld meer te genstand geboden maar zwart is hier al in grote tijdnood. 23x14 20x9 38-33 6-11 28-22 9-14 41.36-31 12-18 33-28 en zwart ging door de vlag in een voor hem toch al ver loren stand wat niet zo moeilijk is om na te gaan. door Ton Schipperheyn 10 98765 N B4 o V7 w n AS65 O H 8 3 2 W,u O 1064 «f. 8 Z A 10 7 5 AH C H B 2 O AVB95 H32 ste op papier) ging het contract resp. 1, 2, 3 en eenmaal zelfs 4 down, terwijl in de tweede groep 3 SA tweemaal werd gemaakt; een overslag prijkte eenmaal op de kaart, terwijl 2 SA met een overslag werd gemaakt. Hoe kon dat allemaal? schijnen, staan de volgende old timers afgebeeld: 9 2 fr., Le noir, 1863; 13 3 fr., Pipe de Tou risme, 1911; 24 6 fr., Minerva 22 cv, 1930 en 26 6 fr., FN 8 cyl., 1931. Tot slot: een 3,50 fr.-perma- nente zegel van het type "vogels" met daarop een roodborstje. VERENIGDE NATIES - De Postadministratie van de Ver enigde Naties heeft op 19 sep tember de vlaggenserie 1986 in roulatie gebracht. Daar dit de ze vende serie in successie is zijn nu de velletjes 25,26,27 en 28 aan de orde. In velletje 25 de vlaggen van Nieuw-Zeeland, Laos, Bur- Na de uitkomst met Sch 10 lijkt het een gemakkelijk spel letje. Met 4 slagen in beide lage kleuren en 3 in schoppen telden sommige zuidspelers al optimis tisch tot 11 slagen en met 9 sla gen waren ze dan ook niet tevre den. Aan één tafel ging het als volgt. Zuid nam Sch A en speel de klaveren voor vrouw en aas. Sch B werd genomen met de heer, waarna KI H het slechte klaverzitsel onthulde. Zuid kan nu beter afzien van de ruitensnit, maar dat is de eer van een heer op leeftijd te na. KI B dus en Ru 7 na, voor vrouw en heer. Weer schoppen bracht noord aan slag en nu is het voor de leider opeens levensgevaarlijk geworden. Hij kan alleen naar de hand met har ten en kan daarbij kiezen. Harten van tafel, oost vlot klein en zuid moet nu natuurlijk de heer leg gen. Hij gokte evenwel op de boer en in plaats van een over slag, kwam het dak naar bene den. Zuid kreeg geen slag meer; west incasseerde zijn schoppen en oost kreeg nog Ha A en KI 10 voor 4 down. kina Faso en Gambia; velletje 26: Maladiven, Ethiopië, Jordanië en Zambia; velletje 27: IJsland, An tigua en Barbuda, Angola en Botswana en velletje 28: Roeme nië, Togo, Mauretanië en Colum bia. ZWEDEN - Sedert 1979 wij den de Zweden jaarlijks een ge nummerd velletje met bijslag (ten gunste van de filatelie) aan een bepaald onderwerp. Dit jaar is het thema "atletiek". Gekozen is voor die takken van de atle tiek, waarin Zweedse topspor ters dit jaar succesvol zijn ge weest: steeple-chase, hoogsprin gen, speerwerpen en hordenlo pen. In het velletje zitten vier ze gels van 2,10 kroon. Het velletje kost 11 kroon. Dag van uitgifte 18 oktober. Eveneens op 18 oktober kwa men twee 3,40 kr.-zegels uit die aandacht vragen voor vrede en veiligheid. De ene zegel symboli seert het werk van 25 jaar Am nesty International (ketenen worden verbroken en de vlam van de hoop brandt op de achter grond) en op de andere zegel staat een olijftak afgebeeld, die wapens terzijde schuift en zo vre de brengt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 31