Lubbers 'bezorgd'
over ABP-enquête
De mens achter 't blauwe pak
Deetman: speciale wet voor
bezuinigingen universiteit
Sdiakel de tussenpersoon uit
in uw ziektekostenverzekering.
I
EG-commissie wil
130 Ion toelaten
Brokx: stad wordt
weer aantrekkelijk
Donorsperma
blijkt vaak
geïnfecteerd
Bouwfonds pleit zich vrij van fraude
Stop op extra
woontoeslag
in bijstand
Amrx;!TeS' I™ 1)E VERPLEGING
Rapport: ME'ers hebben het zwaar te verduren
Jaar cel geëist voor
ex-directeur Philips
ZATERDAG 18 OKTOBER 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
(vervolg van pagina 1)
DEN HAAG (GPD/ANP) - Premier Lubbers is bezorgd over de mogelijke gevolgen van
de ABP-enquête. Op zijn wekelijkse persconferentie zei hij dat misschien de conclusie
kan worden getrokken dat het hele subsidiebeleid de verkeerde kant op is gegaan. Dat
zou er dan toe kunnen leiden dat de overheid helemaal geen rijksgeld meer in de woning
bouw stopt.
DEN HAAG - Zelfs bij de allerkleinsten dwingt de moderne kunst soms t»e-, of in elk geval verwondering af.
Deze peuter keek gisteren tenminste in het Haagse logement van de heren van Amsterdam aan het Plein in Den
Haag (het voormalige ministrie van buitenlandse zaken) vol ontzag naar een werkstuk van de kunstenaar Van
Hemert. Het werk is een van de stukken op een overzichtstentoonstelling van kunstwerken die het rijk het vorig
jaar heeft aangekocht. De tentoonstelling duurt tot 16 november. (foto ANP)
Lubbers sprak ook de vrees uit dat
de onderzoekers zich te eenzijdig
bezighouden met mogelijke fouten
van bewindslieden of ambtenaren.
Uit het oogpunt van het functione
ren van de democratie noemde hij
de enquête echter een prima zaak.
Het onderzoek zal zich waar
schijnlijk niet beperken tot het
ABP, maar ook de handel en wan
del van andere particuliere beleg
gers in de woningbouw onder de
loupe nemen. Het Bouwfonds Ne
derlandse gemeenten, dat al ver
schillende keren is genoemd als
een belegger die mogelijk (ook)
heeft gefraudeerd, heeft bij monde
van directeur Vieröen gisteren la
ten weten dat het brandschoon is.
Een onderzoek van accountants
van de vereniging van Nederland
sen gemeenten (VNG) zou dat heb
ben uitgewezen, aldus Viersen. Ze
hebben daarover ook een accoun
tantsverklaring uitgegeven.
Justitie is in maart van dit jaar
een onderzoek begonnen naar vals
heid in geschrifte door dochteron
derneming Interim van het Bouw
fonds. Het ministerie had ontdekt
dat er in de Bouwfondsgroep waar
schijnlijk opzettelijk was gerom
meld om meer subsidie te kunnen
krijgen. Het Bouwfonds is eigen
dom van een zefer groot aantal ge
meenten. Justitie verklaarde giste
ren dat er in tegenspraak met de
ENSCHEDE (GPD) - Als de
overheid met de handen in het
haar zit, worden ze opgetrom
meld. Dan hijsen ze zich in hun
blauwe ME-pakken en komen
aangesneld om de rechtsstaat te
herstellen of te verdedigen. Dat
wordt niet altijd op prijs gesteld.
De begroeting van de ME'ers be
staat vaak uit stenen, bijtende
vloeistoffen, spuug en andere
troep.
door
Eric Heres
Dat zoiets niet in je koude kle
ren gaat zitten, is onlangs aange
toond met een rapport van de mi
nisteries van jusititie en binnen
landse zaken. Voor een doorge
winterde ME'er als E.J. Ranse
laar "oud nieuws". Toch vindt hij
het rapport erg belangrijk.
"Het belangrijkste is, dat het
onderzoek nu eens de mens laat
zien achter het anonieme blauwe
mannetje. Hieruit blijkt dat ook
wij normale gevoelens hebben".
Gevoelens die in het onderzoek
'de straat opgaan'. En wat de on
derzoekers boven tafel hebben
gekregen, liegt er niet om.
Veel mensen zien de ME'er als
die man of vrouw die flink mep
pend de orde herstelt, daarna het
pak weer uittrekt en over gaat tot
accountantsverklaring wel dege
lijk sprake is van valsheid in ge
schrifte door 'een of meer nog on
bekende functionarissen- van het
Bouwfonds'.
Volgens de woordvoerder betreft
het niet alleen dochteronderne
ming Interim, maar 'kunnen aller
lei personen binnen de gehele
Bouwfondsgroep' zich schuldig
hebben gemaakt aan strafbare fei
ten. Volgens hem zal het nog enke-
Viersen: geen fraude. (foto anp>
de orde van de dag. Om het even
simpel te zeggen, weer gaat let
ten op achterlichtjes en foutpar-
keerders. Nee, dus.
In het rapport vormen woor
den als stress, hoofdpijn, slape
loosheid en humeurigheid na af
loop van een actie de rode draad.
Gevolgen die de onderzoekers
hebben bemerkt bij het volgen
van een parate eenheid van de
ME in Amsterdam gedurende
vier maanden. De ME'ers kregen
in deze periode te maken met
grootscheepse ontruimingen, de
monstraties en voetbalwedstrij
den.
Zaken die zo blijkt uit het rap
port en de verhalen van Ranse
laar niet niks zijn. "Als ik, en dat
geldt voor de meeste ME'ers,
word opgeroepen voel ik me
enigszins opgelaten. Fysiek en
psychisch. Je moet immers er
gens naar toe, waar niet voor
niks wordt gevraagd om bij
stand. En je weet drommels
goed, dat als ze het zelf zouden
kunnen behappen, jij niet wordt
opgeroepen. Het is niet zo, dat ik
me dan onbehaaglijk voel, maar
ik ben er toch wel constant mee
bezig. En dat blijft zo tot ik word
ingezet".
"Je weet ook nooit wat je te
wachten staat, als je zo van de
straat van Enschede naar Am
sterdam moet. Een simpele ont
ruiming kan uitdraaien op de
grootste rel. En als je werkt met
le maanden duren voordat het ge
rechtelijk vooronderzoek kan wor
den beëindigd. "De zaak zit zeer in
gewikkeld in elkaar", aldus de jus
titiële woordvoerder.
Volgens directeur Viersen heeft
staatssecretaris Brokx (volkshuis
vesting) hem bijna vier maanden
geleden in een brief laten weten
dat hij tot de conclusie gekomen
was dat het Bouwfonds de stich-
tingskosten voor 656 woningen op
correcte wijze had opgegeven. Op
een persconferentie las Viersen
een passage uit die brief voor waar
uit zou moeten blijken dat het
Bouwfonds ook wat Brokx betreft
vrijuit gaat. Viersen wilde de brief
echter niet voor publikatie vrijge
ven. Op het ministerie werd gister
middag naarstig gezocht naar een
kopie van de brief. De woordvoer
ster van de staatssecretaris had in
eerste instantie zo haar bedenkin
gen over hetgeen Viersen stelde.
DEN HAAG (GPD) Het kabinet
heeft gisteren op voorstel van
staatssecretaris De Graaf (sociale
zaken) besloten om de woonkos-
tentoesiag voor mensen in de bij
stand na een jaar te beperken tot
maximaal de grens van de huur
subsidie. Het voorstel wordt voor
advies naar het het adviescollege
Algemene Bijstandswet gestuurd.
Het college moet zich ook uitspre
ken over een uitbreiding van de re
geling die moet voorkomen dat ou
dere werklozen hun eigen huis
moeten 'opeten' als ze in de bij
stand terechtkomen, tot alle bij
standsuitkeringen.
Volgens het kabinetsvoorstel ko
men langdurige toeslagen voor
mensen die in een naar hun uitke
ring te duur huis wonen, nogal
eens voor. Het gaat hier om een
huurtoeslag wanneer een huurder
(nog) geen aanspraak kan maken
op huursubsidie, en voor een eigen
huis wanneer de woonkosten niet
hoger zijn dan de huursubsidie-
grens. Wanneer de kosten boven
die grenzen komen kan men in
aanmerking komen voor een ver
goeding van de volledige woonkos
ten.
De extra vergoeding voor een
jaar blijft bestaan, alleen wordt in
het nieuwe voorstel de mogelijk
heid geschrapt dat burgemeester
en wethouders die extra vergoe
ding steeds met een jaar verlengen.
Alle woonkosten die uitgaan bo
ven die grens komen op die manier
na een jaar dus voor eigen reke
ning.
een compleet draaiboek, omdat
er rotzooi wordt verwacht, kan
het allemaal meevallen. Maar el
ke keer ervaar je het weer als het
uurU".
Op het moment dat de ME'er
oog in oog komt te staan met de
demonstranten of voetbalsup
porters komen er weer andere
gevoelens naar boven. "Als het
zover is, begint de spanning pas
goed. Je staatje daar maar op te
laden. Zo'n tijd in de linie en al
lerlei dingen naar je hoofd krij
gen, daar ga je je op vast bijten.
Dan kun je je bij een charge nog
zo in willen houden...". Hij haalt
zijn schouders op. "Dat gaat nu
eenmaal niet altijd".
Uit het onderzoek blijkt dat
sommige ME'ers bij inzet een
hartslag hebben van ongeveer
200 slagen per minuut. De onder
zoekers pleiten in het rapport
dan ook voor een goede opvang
na afloop van de actie. Een aan
gepast programma voor lichame
lijk en geestelijk herstel lijkt hen
het beste. Ranselaar ook, maar
hij komt direct met het voor
beeld uit de praktijk. "Het kan
gebeuren dat je uit je nacht
dienst wordt gehaald en aan de
slag kunt. Na bijvoorbeeld twee
dagen inzet kom je 's morgens te
rug om 's nachts weer in Ensche
de op pad te gaan. Uitblazen zou
best goed zijn, maar het kan niet
altijd".
DEN HAAG (GPD) Minister
Deetman (onderwijs) gaat een spe
ciaal wetsontwerp indienen om de
bezuinigingen op de universiteiten
af te dwingen. De bewindsman
kondigde vorige maand een ingrij
pende reorganisatie aan om 130
miljoen gulden te bezuinigen. De
maatregel krijgt een tijdelijk ka
rakter. Het is de bedoeling dat de
wet op 1 februari van kracht wordt
en duurt tot 1 september 1991. Het
wetsvoorstel wordt nu door de on
derwijsraad, het belangrijkste ad
viesorgaan van Deetman, bestu
deerd.
Volgens een woordvoerder van
het ministerie is de wet nodig om
nuttig onderzoek te beschermen,
het sociaal beleidsplan uit te voe
ren en om technisch-juridische on
volkomenheden op te vangen die
het gevolg zijn van de tot nu toe
gedeeltelijke invoering van de wet
PARIJS (ANP) Wonen in de ste
den wordt aantrekkelijker. In de
jaren '50 en '60 vertrok iedereen die
het zich enigszins kon veroorloven
naar het platteland, met als gevolg
een zekere verpaupering van de
steden. Daar bleven immers hoofd
zakelijk minder draagkrachtigen
wonen. Bijna overal kwam de mid
denstand in moeilijkheden en er
ontstonden kraakproblemen. Nu is
precies een omgekeerde beweging
aan de gang, aldus staatssecretaris
Brokx (volkshuisvesting) gisteren
in Parijs.
De staatssecretaris woont daar
de tweede conferentie bij van de
bewindsliedèn van volkshuisves-
Van echt stoom afblazen is dus
geen sprake. Na afloop wordt er
nog wel met de collega ME'ers
een kaartje gelegd en een vi-
deootje bekeken, maar daar moe
ten de politiemensen het mee
doen. En dan komt de grote over
gang. Na Amsterdam weer in En
schede. "Je moet dan echt hele
maal overschakelen. Je hebt de
neiging sterk te relativeren. Zo
van, moet ik hier nu tegen optre
den? In Amsterdam liet ik het
toe, en nu hier wel... Je moet gas"
terugnemen".
Ook thuis? Ranselaar knikt.
"Dat is heel duidelijk en levert
soms spanningen op. Als ik net
terug ben, moet ik in de huiselij
ke situatie absoluut niet te ma
ken krijgen met problemen. Dan
reageer je anders. Dan is het ru
zie. Want je spanningen, je ge
voelens moetje kwijt". Bij colle
ga's kan dat niet altijd. Het is
weliswaar wel zo, dat ze rekening
met elkaar houden als er iemand
op inzet is geweest, "maar we lo
pen heus niet met de gevoelens
te koop. Het is echt niet zo, dat
we tegen elkaar zeggen: "Ik werd
me daar gisteren even een portie
bang. Dat gebeurt niet".
Daarom zou het volgens Ran
selaar goed zijn, als de aanbeve
lingen van de onderzoekers, een
aangepast programma, worden
overgenomen. Hij hoopt dat poli
tiek en korpsleiding de draad op
pakken. "Het is een duidelijk sig
naal, ik hoop dat het werkt".
op het wetenschappelijk onder
wijs. De tijdelijke wet vervangt een
soortgelijke wet die in 1982 van
kracht werd by de ëerste grote be
zuinigingsoperatie op het weten
schappelijk onderwijs.
Er wordt een zelfstandig orgaan
ingesteld om de opheffing en sa
menvoeging van studierichtingen
te organiseren en het bijbehorende
sociaal plan uit te voeren. De mi
nister heeft daar tussentijds geen
bemoeienis mee. Bij de vorige gro
te bezuinigingsoperatie lagen de
bevoegdheden mindeiduidelijk en
was dat wel hetlgeval, aldus een
woordvoerder. De bewindsman
moet aan het werk van het uitvoe
ringsorgaan uiteindelijk wel zijn
goedkeuring hechten.
Deetman deed vorige maand een
groot aantal voorstellen voor be
zuinigingen op de artsen- en tand-
ting en stedebouw van de landen
van de OESO (de internationale
Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling). De
eerste conferentie over dat onder
werp is gehouden in 1983. Toen
maakte men zich juist zorgen over
de verarming van de steden en
zocht men middelen om de aftake
ling tegen te gaan. Sindsdien is de
situatie verbeterd, met name ook
op het gebied van de vervuiling.
"Drie jaar geleden vroegen we
ons af hoe die vervuiling van het
milieu in steden te stoppen. Nu kij
ken we vooral hoe we de ingezette
lijn kunnen vasthouden", aldus
Brokx. De rol van steden als eco
nomisch draagvlak moet naar zijn
mening worden versterkt. Als be
windsman doet Brokx daaraan zelf
het nodige. Bij de toewijzing van
huurwoningen en premiekoophui
zen genieten de steden een voor
keursbehandeling onder met mot
to 'terug naar de stad'.
De staatssecretaris noemde als
voorbeeld Havens-Oost in Amster
dam. "Daar gebeurt eigenlijk niets
meer mee en dat is een enorm ter
rein midden in een stad. Je zou er
iets goeds mee kunnen doen, niet
alleen om er te wonen maar ook
om er te werken". In veel grote ste
den in de wereld bestaan dergelij
ke, door vroegere industrieën ver
laten, terreinen.
artsenopleidingen en de studie
richtingen letteren en sociale we
tenschappen. Onafhankelijke des
kundigen beoordelen die plannen
terwijl de universiteiten proberen
alternatieven te ontwikkelen. In
december vallen de definitieve be
slissingen.
DEN BOSCH (ANP) Ex-Philips-
directeur Van Bussel heeft giste
ren een jaar cel, waarvan de helft
voorwaardelijk, horen eisen we
gens een poging zijn voormalige
werkgever 5,25 miljoen gulden af
te persen. Bovendien zou hij ille-
gaal bedrijfsgeheimen openbaar
hebben gemaakt, aldus de officier
van justitie. Van Bussel ontkende
dat, volgens hem was er slechts
sprake van een zakelijk verschil
van mening met Philips.
Van Bussel werkte voor Philips
onder meer in Luxemburg en Zaï
re. In 1980 beëindigde hij zijn loop
baan bij het concern. Hij wilde en
kele activiteiten van Philips in Zaï
re overnemen om ze als zelfstandig
ondernemer voort te zetten. Zover
is het nooit gekomen. Van Bussel
kwam in 1980 naar Nederland te
rug en vrij snel daarna kreeg hij
een meninsgverschil met Philips,
met als inzet wederzijdse financië
le vorderingen.
In 1984 schreef Van Bussel een
brief aan de toenmalige president
Dekker van Philips waarin hij van
5,25 miljoen gulden eiste. Bij die
brief waren afschriften gevoegd
van stukken waarop hij met name
tijdens zijn werkzaamheden in Lu
xemburg de hand had weten te leg
gen. Uit die stukken bleek onder
meer dat Philips een groter aan
deel had in het Westduitse elektro-
nica-concern Loewe Opta dan offi
cieel bekend was, en dat Philips
gebruik maakte van stroman-con
structies om dergelijke deelnemin
gen tot stand te kunnen brengen
en dergelijke.
Van Bussel beëindigde zijn brief
met de opmerking dat hij hoopte
snel een bevredigende regeling te
kunnen treffen 'waardoor een pro
cedure met de onvermijdelijk daar
aan voor u verbonden ergernissen,
beslagen en ruchtbaarheid kan
worden voorkomen'. Van Bussel
schreef die zin letterlijk over uit
een eerdere brief die de raadsman
UTRECHT (ANP) Donorsperma
is vaak besmet met micro-organis
men die sexueel overdraagbare
aandoeningen kunnen veroorza
ken. Dat blijkt uit een onderzoek
van 237 spermamonsters door het
Dijkzigt-ziekenhuis in Rotterdam
en het rijksinstituut voor volksge
zondheid en milieuhygiëne. De
monsters waren afkomstig van tien
instituten voor kunstmatige inse
minatie met donorsperma (KID) in
België en Nederland.
Veertig procent bleek geïnfec
teerd met een of meer micro-orga
nismen die gonorroe en andere
ontstekingen van geslachtsorga
nen en urinewegen kunnen veroor
zaken. Vijftien monsters waren be
smet met twee of drie ziektever
wekkers tegelijk. Het ging om in
gevroren monsters van sperma dat
al gebruikt was of dat gebruikt zou
worden. Diverse bacteriën blijken
het invriezen goed te overleven. De
instituten gebruiken voor de inse
minatie trouwens vaak vers sper
ma. De onderzoeken die de institu
ten voor KID zelf uitvoeren zijn
volgens de onderzoekers van Dijk-
zigt onvoldoende om de aanwezig
heid van deze micro-organismen in
het door hen gebruikte sperma uit
te sluiten.
Jaarlijks worden in Nederland
en België duizenden inseminaties
uitgevoerd. De onderzoekers teke
nen bij hun bevindingen aan dat de
ziekteverwekkende betekenis van
de gevonden micrp-organismen
onduidelijk is. Het is niet bekend
of door de besmette monsters in
fecties zijn opgetreden bij de ont-
vangsters van het sperma.
Maar gezien het epidemisch
voorkomen van geslachtsziekten
en omdat de gevolgen ernstig kun
nen zyn, ook voor het kind, noe
men ze een gericht onderzoek
vooraf van donor en sperma nood
zakelijk. Daarbij zal ook moeten
worden gekeken naar virussen die
hepatitis-B en aids veroorzaken,
wat by dit onderzoek niet is ge
daan.
van Philips aan hem had geschre-
Eind vorig jaar kwam de zaak in
de publiciteit, maar Van Bussel
ontkende ten stelligste dat docu-*
menten uit handen heeft gegeven.
"Waar die journalisten het allemaal
vandaan hebben gehaald weet ik
niet. Er zijn me ook volkomen ten
onrechte citaten in de mond ge
legd", aldus Van Bussel.
Machteloos
De officier was een andere me
ning toegedaan. "De verdachte wil
de geld zien, goedschiks of kwaad
schiks". Chantage moet streng
worden bestraft, meende hij. "Het
slachtoffer is betrekkelijk machte
loos. Philips is het kind van de re
kening geworden. Ondanks aangif
te van de chantage heeft het bedrijf
niet kunnen voorkomen dat er is
gepubliceerd".
Inhoudelijk wilde de officier niet
ingaan op het conflict tussen Van
Bussel en Philips. "Het al dan niet
onjuist handelen van Philips is
hier niet aan de orde. Er stonden
voor de verdachte andere wegen
open om zijn recht te halen". Vol
gens de officier heeft Van Bussel
zijn toevlucht genomen tot chanta
ge om zijn ruzie met Philips te be
slechten.
Volgens zijn advocaat is Van
Bussel door Philips aan de schand
paal genageld en heeft het bedrijf
'onbegrijpelijk gehandeld'. "Phi
lips heeft op het laatst overspan
nen gereageerd. Daardoor heeft de
ondernemning juist het tegenover
gestelde bereikt. Er is enorm veel
over deze zaak gepubliceerd. Bo
vendien heeft Philips verschrikke
lijk veel boter op het hoofd. Vorige
week nog dreigde een directeur in
België de activiteiten over te bren
gen naar gastvrijere landen als Phi
lips niet in aanmerking zou komen
voor een bepaalde order. Over af
dreiging gesproken".
Uitspraak 31 oktober.
ADVERTENTIE
Zetdeschaarinuwziektekos-
stuur mij het inib-pakket voor tenverzekering en knip de
Éw ziektekosten verzekeren met tt
gezond verstand. tussenDersoon er uit. De Verc
Naam
tussenpersoon eruit. De Verple
ging heeft liever persoonlijk kon-
takt met u. Daarom werken wij
zonder tussenpersonen. Zo be
spaart u veel geld. Zonder dat
uw zekerheid vermindert De
plaats:Verpleging is een vereniging
zonder winst-oogmerk.
En dat werkt al vanaf 1923
Adres:
Postcode:
IZend de ingevulde coupon in een in UW VOOrdeel. Katwijk, 01718-
envelopzonderpostzegdaan^ 29881; Ede, 08380-32714.
IDe Verpleging Ziekte-
2220 VB KATWIJK IZHI. I V Z.IY1 ■-C.VJUTlVJ
De Verpleging. Ziektekosten verzekeren met gezond verstand.
DEN HAAG (GPD) De maximumsnelheid moet omhoog. Op
autosnelwegen in Europa moet 120 tot 130 kilometer worden toe
gestaan, terwijl vrachtwagens en bussen ten hoogste 80 90 mo
gen en auto's met caravan 70 tot 80 kilometer. Dat zal de verkeers
veiligheid, het milieu en het energieverbruik gunstig beïnvloeden.
Dit schrijft de socialistische Europarlementariër Visser in een ver
slag over snelheidsbeperkingen in de EG.
Het Europees parlement zal komende week over de voorstellen
stemmen, maar een besluit over maximumsnelheden moet wor
den genomen door de Europese ministers van verkeer. Die zijn het
tot nu toe niet eens geworden, volgens Visser hebben vooral de
Duitsers moeite met het invoeren van maximumsnelheden. De
Nederlandse minister van verkeer Smit-Kroes heeft zich herhaal
delijk voorstander van hogere snelheden op de autoweg getoond.
Nederland heeft een 'papieren maximumsnelheid', zegt Visser.
Ruim 65 procent van de automobilisten overschrijdt geregeld de
limiet van 100 kilometer, maar 'slechts wie excessief hard rijdt
maakt kans op vervolging'. De kans op een bekeuring ligt volgens
wetenschappelijk onderzoekers ergens tussen de 1 op de 10.000 en
1 op de 60.000. Voor het enigszins handhaven van een verkeersre
gel zou dat 1 op de 500 moeten zijn.
Nederlanders blijken een maximumsnelheid van 100 kilometer
niet redelijk te vinden. Onderzoek wijst echter uit, dat 120 kilome
ter wel acceptabel is. Visser bepleit aansluiting bij West-Duits-
land, waar 130 kilometer per uur als maximum aanvaardbaar is.
Een verhoging maakt ook heiwerk van politie en justitie eenvou
diger, omdat bij een algemeen geaccepteerde snelheidsbeperking
het aantal overtredingen drastisch terugloopt.
