Wonderlijke
stoelendans
in Tel Aviv
Peres draagt de macht over aan Sjamir
Luns 'thuis' bij het
Oud-Strijderslegioen
Synodes in
Lunteren en
Den Haag
DONDERDAG 9 OKTOBER 1986
PAGINA 19
Het kan in de politiek vreemd toegaan. In Israël wordt vol
gende week een nieuw kabinet geformeerd zonder dat daar
toe verkiezingen of een crisis aan vooraf zijn gegaan. Rota
tie is het codewoord voor deze manoeuvre. Na precies twee
jaar een regering van nationale eenheid overeind te hebben
gehouden verplicht het regeerakkoord de leider van de so
cialisten Sjimon Peres het premierschap komende dinsdag
over te dragen aan diens aartsrivaal en Likoed-leider Jitzak
Sjamir. Een nieuwe realiteit.
Taco Slagter, onze correspondent in Israël, maakt de ba
lans op van twee turbulente jaren van een kabinet dat al
vanaf de eerste dag gedoemd was te vallen. En hij blikt
vooruit naar wat Israël te wachten staat onder een rechtse,
minder vredelievende, premier.
TEL AVIV/JERUZALEM - Het
was een aangrijpend moment
toen Sjimon Peres dinsdag te
genover de Knesset (het Israë
lisch parlement) zijn politieke
testament als premier besloot
met de Messiaanse woorden van
de profeet Jezaia: „Naties zullen
hun zwaarden niet verheffen te
gen naties, noch zullen zij ooit
aan oorlogen denken". En hij
voegde er aan toe: „Deze op
dracht is geen holle frase, maar
een universele opdracht aan de
mensheid. En het zal geschie
den".
door
Taco Slagter
Het doek viel. Twee jaar lang
had hij zich bijna letterlijk rot ge
werkt aan vier hoofdzaken. De
economische crisis, de Libanon-
oorlog, verbetering van de relatie
met Egypte en natuurlijk aan het
vredesproces. En niet zonder
succes. Die bijbeltekst gaf echter
weer, wat hem het meest beziel
de. Niettemin, daartoe in 1984 in
feite veroordeeld door de kie
zers, mocht de socialistische lei
der het werk als premier niet af
maken. Diens politieke tegen
stander bij uitstek, Jitzak Sjamir,
was aan de beurt om het pre
mierschap voor de volgende
fwee jaar op zich te nemen. Van
af dinsdag is Peres 'slechts' vice-
premier en minister van buiten
landse zaken. En die frustratie
was bij hem na afloop van het de
bat in de Knesset zichtbaar en
voelbaar.
Niet gewenst
Het 'niet gewenste en niet be
minde kind', zoals de voormalige
minister van buitenlandse zaken
Abba Eban het kabinet van na
tionale eenheid bij het aantreden
in 1984 karakteriseerde, groeide
onder de gedreven leiding van
Peres tot een daadkrachtige vol
wassene op. Het behield echter
de trekken van een overjarige
puber. Bekvechten, scheldka
nonnades en elkaar aan de poli
tieke haren trekken vormden
nogal eens het toneel tijdens het
kabinetsberaad. Maar de talrijke
crises in het 'gezin Peres', met
nogal wat moeilijk opvoedbare
jongens zoals Arik (Sjaron), Jit
zak (Moda'i) en Mordechai (Gug),
werden door het 'familiehoofd'
in der minne geschikt.
Besluitvaardigheid was een
elementaire eis die Peres het ka
binet oplegde, om in de eerste
plaats de uitgeholde economie
weer op poten te zetten en het
militaire avontuur in Libanon te
beëindigen. Peres slaagde er al
na een jaar in, samen met zijn
economische adviseurs en de
aan zijn partij gelieerde almach
tige vakbond Histadrut, de gie
rende inflatie tot stilstand te
brengen (van 480 tot 16 procent
op jaarbasis) en met allerlei an
dere maatregelen de economie te
stabiliseren. Een economisch
wonder, nog niet eerder op zo'n
korte termijn vertoont in landen
met vergelijkbare economische
problemen.
Maar die verdienste kwam niet
alleen de socialisten toe. Zonder
de ideeën en strengheid waar
mee de Likoed-minister van fi
nanciën Jitzak Moda'i toezag op
de uitvoering van de forsë bezui
nigingen op de overheidsuitga
ven - inclusief heilige koeien als
defensie en onderwijs - was het
resultaat niet behaald. De ironie
van het lot wilde echter dat het
'enfant terrible' onder de Likoed-
ministers dat zich zo constructief
en loyaal had opgesteld, afgelo
pen zomer door Peres werd ont
slagen voor diens 'beledigende'
opmerkingen aan het adres van
de premier. De Likoed beet op
haar lippen, maar vond het geen
crisis waard. Dat zou de rotatie
maar in gevaar hebben gebracht.
Als tweede taak had Peres zich
gesteld de troepen uit Libanon
terug te trekken. Het leger was in
de laatste fase van die onder het
Likoed-regime begonnen om
streden oorlog verstrikt geraakt
in een onoverwinbare guerrilla
strijd met de sji'itische moslims
van Zuid-Libanon. Hoewel de
Likoed-ministers als Mosje
Arens en de architect van die
verwerpelijke oorlog Arik Sjaron
tegen het kabinetsbesluit waren
en vice-premier Sjamir zich van
stemming onthield, had Peres
het politieke leven van het kabi
net aan de terugtrekking verbon
den.
Vredesproces
Toen de twee voornaamste
doelstellingen van het nationale
kabinet waren gerealiseerd, kon
Peres beginnen aan de verbete
ring van de relatie met Egypte en
het vredesproces - of wat het op
dat moment ook was - van spin
raggen en stof te ontdden. De ob-
structiepolitiek van de Likoed
laaide plotseling op. Met name
de onderhandelingen met Egyp
te over het grensgeschil over Ta-
ba, een woestijnstrook van een
vierkante kilometer langs de Ro
de Zee, dreigden door de vertra-
gingstaktiek van Sjamir en diens
radicale companen op een fiasco
uit te draaien.
Peres realiseerde zich dat een
compromis over Taba de sleutel
zou zijn tot de ontmoeting met
de Egyptische president Hosni
Moebarak en daaraan verbonden
een ontdooiing van de jarenlange
'bevroren' verhoudingen tussen
beide landen. Bovendien was hij
zich er van bewust dat zonder de
medewerking van Egypte het
vredesproces zou blijven steken
in het mulle zand van de politie
ke onwil in Cairo de nek tegen
over de militante Arabische
broeders nog verder uit te ste
ken. Met een eindeloos geduld
en de beproefde politieke recept
de kwestie vooruit te schuiven
zag Peres kans de Likoed in een
situatie te loodsen waarbij het er
om ging: nu of nooit. En de drei
ging 'nooit' zou het einde van de
nationale samenwerking in de
coalitie hebben betekend. Door
te volharden kon Peres op de val
reep vorige maand naar Ale-
xandrië afreizen en zit er nu weer
een Egyptische ambassadeur in
Tel Aviv.
Onderhandelen
Langs de weg van de stille di
plomatie en met bemiddeling
van de VS wist Peres koning
Hoessein van Jordanië te bewe
gen in principe bereid te zijn tot
directe onderhandelingen in ruil
voor een territoriaal compromis.
Mits, zo stelde Amman als abso
lute voorwaarde, begeleid door
een internationale vredesconfe
rentie. Peres hapte gretig toe en
verklaarde geen bezwaar te heb
ben tegen wat hij omschreef als
een 'internationaal forum'. Hij
kreeg voor die stap zelfs parle
mentaire goedkeuring.
Als kroon op zijn werk be
schouwde Peres diens onver
wachte en in het geheim voorbe
reide topontmoeting met de Ma
rokkaanse koning Hassan. Hoe
wel er in het paleis van Ifrain
geen blauwdrukken voor de op
lossing van het Israëlisch-Ara-
bisch (Palestijns) conflicht het
licht zagen, was het voornaamste
resultaat toch dat Israël opnieuw
een Arabisch land van het afwij
zingsfront had losgeweekt. Zelfs
de Likoed kon niet om deze mijl
paal in de Arabisch-Israëlische
verhoudingen heen.
Isolement
Regeren is overtuigen, zei Pe
res tijdens zijn laatste optreden
als premier voor de Knesset. Dat
lukt hem wel op het platform van
de buitenlandse politiek, maar
slechts ten dele in eigen land.
Niet kan worden tegengespro
ken dat het een prestatie van for
maat was het aanzien van Israël
in de wereld tot een respectabele
hoogte te brengen. Voor oktober
1984 was de joodse staat door het
super-nationalistische en expan
sionistisch beleid van zeven jaar
Likoed-regime in de ogen van
Oost en West tot een paria ge-
deklasseerd. Peres trok de we
reld rond om het land van zijn
droom uit een isolement te ha
len.
Dat leidde tot een optimale re
latie met de VS - als beloning
mocht Peres 1,5 .miljard dollar
als extra economische steun in
casseren - volledige diplomatie
ke betrekkingen met Spanje, Ka
meroen in Ivoorkust, opening
van een diplomatieke sectie in
Warschau, opties voor soortgelij
ke kantoren in Hongarije en Bul
garije en eerste contacten op offi
cieel niveau met de Sowjet-Unie.
Maar ook West-Europa liet blij
ken tevreden te zijn met de ande-
wind die uit Jeruzalem 1
Eigen land
Tot ieders verrassing oogstte
Peres met zijn binnenlandse po
litiek minder succes. Steeg zijn
ster in de publieke opinie in het
eerste jaar met sprongen tegelijk,
volgens verkiezingsenquêtes -
hoe onbetrouwbaar ze ook soms
zijn - sloeg die trend niet over
naar zijn partij. Peres behaalde
als persoon wel ruime zeges op
Sjamir qua populariteit, maar die
bleken niet voldoende om het
krediet te verschaffen dat de
soialisten had kunnen verleiden
tot een breuk in de coalitie, met
als gevolg vervroegde verkiezin
gen.
Het electoraat, dat unaniem
blij was voor de gestabiliseerde
prijzen in de supermarkten,
sprak zich alleen al om die reden
telkens in meerderheid uit voor
een voortzetting van de regering
van nationale eenheid. De angst
voor de economische chaos van
weleer zat er nog diep in.
Merkwaardig genoeg sloeg de
vredespolitiek van Peres minder
aan dan was verondersteld. Het
aantal Israëli's dat tegen een ter
ritoriaal compromis was met Jor
danië en zich daarom voorstan
der toonde van uitbreiding van
de nederzettingen op de bezette
Westelijke Jordaanoever en in de
Gazastrook, steeg volgens ver
schillende enquêtes van de laat
ste maanden procentueel aan
zienlijk onder het kabinet-Peres.
Tekenend daarvoor was het ko-
lonistenverbond in de bezette ge
bieden, dat zich onder Peres met
50 procent versterkte. Woonden
er in 1984 ruim 40.000 joden op
de Westelijke Jordaanoever en in
Gaza, nu zijn het er 60.000. De
clausule in het regeerakkoord
om slechts zes nieuwe nederzet
tingen in de bezette gebieden toe
te staan, ter afremming van de
expansiepolitiek van de Likoek,
bleek in feite een lege dop.
Geen wonder dat de Palestij-
nen over het algemeen negatief
oordeelden over de twee jaar Pe-
res-bewind. Het 'landje inpik
ken' van de kolonisten deed gro
te afbreuk aan het beetje geloof
waardigheid dat Peres in de eer
ste helft van de regeertermijn on
der de bevolking van de bezette
gebieden had opgebouwd. Het
hap-snapbeleid met betrekking
tot de.verbetering van de levens
standaard in bezet gebied kon
die teleurstelling in Peres niet
meer goedmaken.
De vraag is nu of het onder de
Likoed-leider Sjamir allemaal
anders wordt. En of het kabinet
onder zijn leiding en met Peres
aan de tweede viool de volle ter
mijn zal uitzitten? Een betrouw
bare voorspelling wagen op deze
vragen is hetzelfde als de prut in
een kopje Turkse koffie op het
schoteltje omkeren en menen
dat je er een toekomst uit kunt
lezen. Maar aan de hand van de
politieke logica - niet de sterkste
kant van het politieke bedrijf in
het Midden-Oosten - zouden
voorzichtig de volgende conclu
sies kunnen worden getrokken.
Zwakke leider
Afgeschilderd als een dorre,
compromisloze, maar vooral
zwakke leider, heeft Sjamir wél
het politieke pragmatisme in
zich dat hem in staat kan stellen
de komende twee jaar te overle
ven. Voor hem was het van emi
nent belang de eindstreep te ha
len, om op de eerste plaats met
het gezag van het door Israëli's
ondergewaardeerde ambt, diens
wankelende leiderschap in zijn
Cherut-partij te herstellen. Maar
Sjamir heeft wel tijd nodig. Be
halve dat hij de met hem rivalise
rende Sjarons, Ahrens en Levy's
in zijn partij moet zien uit te
schakelen, zal hij de kiezers ook
willen bewijzen dat de Likoed
niet de in economische aangele
genheden incompetente partij is
die het in de jaren onder Mena-
chem Begin was. Een kabinets
crisis zal Sjamir zeker in de be
ginfase van zijn bewind niet for-
Waarmee niet is beweerd dat
de politieke tijdbommen rond de
stoel van de nieuwe premier zijn
opgeruimd. Twee ervan staan op
scherp. Sjamirs rivalen als Sja
ron en Ahrens zullen de premier
tarten door nederzettingen in de
bezette gebieden te installeren
en zij zullen proberen de door
Peres aangekondigde voortva
rendheid in het beleid ten aan
zien van het vredesproces te
dwarsbomen. De socialisten heb
ben al aangekondigd zich op
straffe van de val van het kabinet
ertegen te
AMSTERDAM - Het Oud-Strij
derslegioen (OSL) heeft een aardi
ge slag geslagen. Oud-minister en
voormalig secretaris-generaal van
de NAVO, Joseph Luns, wordt ad
viseur van deze ultra-rechtse orga
nisatie. Het OSL kan nu de status
verhogen met een voor velen res
pectabele man met een behoorlijke
staat van dienst.
Maar het OSL blijft bedenkelijke
kanten houden, ook al gaat het te
ver om de organisatie fascistisch te
noemen. In de vlot geschreven arti
kelen in het oranje-omkafte orgaan
Sta-vast wordt de haat tegen alles
wat links is aangewakkerd. De
schrijvers staan pal achter het
apartheidsregime in Zuid-Afrika
en de angst van de lezers «voor de
Sowjet-Unie krijgt maandelijks
voedsel.
door
Weert Schenk
Links wórdt verantwoordelijk
gesteld voor wat het OSL „de tota
le neergang van Nederland"
noemt. Met de verloedering wordt
bedoeld dat vrouwen 's avonds
niet meer met een gerust hart over
straat kunnen, dat het niet meer
mogelijk is een fiets zonder slot te
laten staan en dat het niet meer
voldoende is om een agent, gerug-
gesteund door de grote massa der
weldenkende maatschappij, kuie
rend met de handen op de rug, de
orde te laten handhaven.
Een pamflet van het OSL: „De
linkse omroepen (alleen de EO
deugt, red.) wedijveren in obscene
taal. Linkse verslaggevers behan
delen onze politici arrogant en on
beschoft. Spuitende en kalkende
activisten terroriseren de steden.
Overdag slapen zij uit, dank zij hun
sociale uitkering en onze lankmoe
digheid om de bodemloze welzijns-
kassen weer bij te vullen. Het on
derwijs leert meer maatschappij
kritiek dan dat het de kinderen een
constructieve levensbeschouwing
bijbrengt".
Maar het OSL is ook de stem van
de bange burger. De organisatie
speculeert op de primitieve ang
sten van de mensen. Het grootste
gevaar voor de vrijheid is het com
munisme en het Oostblok. Liever
dood dan rood, roept P. (Prosper)
J. G. A. Ego, makelaar in veront
rusting en onbetwist leider van het
Legioen. Hij beschouwt het com
munisme als de meest afschuwelij
ke ideologie die op de wereld is
voortgebracht. „Afschuwelijker
nog dan nazi-Duitsland, wat ik al
tot in het diepst van mijn vezels
haat".
Scholing
Het OSL ontstond in 1958 uit een
ruzie met het Veteranenlegioen
Nederland. De leden waren in eer
ste instantie oud-Indiëgangers, Ko-
rea-strijders en verzetsmensen. Te
genwoordig wordt onder oud-strij
der iedereen verstaan die een band
heeft met leger of marine. Niet-mi-
litairen, met uitzondering van com
munisten, pacifistisch-socialisten
en fascisten, kunnen terecht in de
OSL-stichting voor Politieke Be
wustwording. Jongeren worden
politiek geschoold in de „snelle
kweekreactor", de OSL-stichting
Constructief Jong Nederland. Ook
bestaat er nog een OSL-stichting
Financiering, waarvan het doel
niet bekend is.
Gezamenlijk hebben de OSL-
stichtingen voor Vrijheid en Vei
ligheid volgens Prosper Ego 17.000
leden, of beter gezegd, begunsti
gers. Leden behoren inspraak te
hebben en bij de juridische vorm
van een stichting heb je daar geen
last van. Stichtingsbesturen vullen
zichzelf aan, wat de kans op infil
tratie gering maakt. De structuur
garandeert dan ook de onaantast
baarheid van Ego.
De begunstigers ontvangen
maandelijks Sta-vast en kunnen
bestellingen doen bij het OSL-ver-
zendhuis. Dit postorderbedrijfje
biedt onder meer aan: de OSL-das
met oranje leeuwtjes, uitgevoerd in
jagergroen en blauw en een aantal
vriendschapsdassen, zoals de
Zuid-Afrika-vriendschapsdas,
waarop een oranje leeuw en een
reebok, of de Israël-das, herken
baar aan de leeuw en de davidsster.
Voor wie onder de aanhangers „de
rode golven te hoog gaan", is er de
OSL-telefoon, waarop te horen is
hoe Ego over een bepaalde actuali
teit denkt.
De besturen van de OSL-stich-
tingen bestaan steeds uit de drie
zelfde mensen: voorzitter Ego, se
cretaris jonkvrouw Henriette Bee-
laerts van Blokland die Ego altijd
vervangt als hij weer eens in Tai
wan, Zuid-Afrika of de Verenigde
Staten verblijft, en penningmees
ter Pieter Schouten die volledig
achter de schermeh opereert.
Dit drietal vormt ook het bestuur
van de aparte stichting Voor Vrij
heid en Mensenrechten. Deze orga
nisatie is een afdeling van de fel-
rechtse Wereldfederatie tegen het
Communisme (WACL), die vanuit
Taiwan het communisme bestrijdt.
Nederlandse politici die ook op
duiken bij het OSL, zoals W. Mate-
man (CDA), A. Ploeg (WD), Jans
sen van Raay (CDA) en Luns
(KVP) zijn bij manifestaties van de
WACL aanwezig geweest.
Adviezen
Het OSL-bestuur wordt geadvi
seerd door een adviescollege,
waarvan Luns nu ook deel gaat uit
maken. In het college zit onder an
deren prof. dr. P. Valkenburgh,
hoogleraar politicologie in Gronin
gen, die in 1985 voorkwam op de
verzendlijst van het consortium De
Levensboom, een neo-fascistische
organisatie van de weduwe Rost
van Tonningen. Ego bevestigde de
naam van Valkenburgh op lijst,
maar stelde dat dit geen relatie met
het ook door hem verfoeide con
sortium hoefde in te houden.
Van andere OSL-leden staat vast
dat ze fout waren in de oorlog. Mr.
Zeegers, advocaat te Amsterdam
en medewerker van Sta-vast, was
lid van de NSB. Mr. Beernink was
lid van de redactie van het blad
„Zwart Front" en een derde, de on
langs overleden M. A. Cageling,
had bindingen met het Nationaal
Front. Ego haalt zijn schouders er
over op. „Ik maak me meer zorgen
over mensen die nu de KGB bellen
dan over personen die toen contact i|
hadden met het Zwarte Front".
De belangrijkste vraag is of het
OSL nu politiek iets in de melk
heeft te brokken. Het lijkt er alles-
zins op, gezien de (oud-)politici die
zich met het Legioen inlaten door
op OSL-congressen te spreken dan 1
wel daar hun geziéht vertonen of
door te schrijven in het blad Sta
vast. Een greep: dr. G. Zoutendijk,
fractieleider van de WD in de Eer
ste Kamer, prof. I. Diepenhorst, die
de CDA-fractie in de Eerste Kamer
leidde, C. Berkhouwer (WD), A.
Ploeg (WD), J. Voorhoeve, huidig
politiek leider WD, Ruud Nijhoff
(DS'70), Janssen van Raay (CDA),
Hans Wiegel (WD), Van Eekelen,
huidig WD-minister van Defen
sie, B. Hennekam (CDA), W. Mate-
man (CDA), A. Wagenaar (oud-
RPF, nu AR '86) en Gualthérie van
Weezei (CDA).
Een aanwijzing is wellicht het ru
moer over uitspraken die oud
staatssecretaris Ploeg over de An
ne Frankstichting deed. De be
windsman had de gerenommeerde
stichting die het fascisme bestrijdt,
een „crypto-communistische" or
ganisatie genoemd. Hij had dit let
terlijk overgenomen uit Sta-vast.
De gereformeerde taakgroep
'Kerk en bedrijfsleven' gaat spe
ciale aandacht geven aan de 'on
aanvaardbare situatie' van ge
dwongen werkloosheid onder
jongeren. Dat gebeurt in op:
dracht van de synode van de Ge
reformeerde Kerken, die deze
week in Lunteren vergadert.
De synode besprak gisteren
reacties uit plaatselijke kerken
op de brochure uit 1982 ('Een
verhaal apart') over werk en
werkloosheid. Een suggestie van
een afgevaardigde uit Wagenin-
gen vond geen steun; in een
'open brief wilde dit synodelid
de kerkleden erop wijzen, dat de
voorstellen van de FNV ter op
lossing van de werkloosheid be
ter aansluiten bij wat er op dit
punt in de synode leeft dan het
beleid van het kabinet-Lubbers.
- De Gereformeerde Kerken in
Nederland gaan een relatie aan
met de Evangelische Kerk in
Duitsland. Dat houdt verband
met het (binnen afzienbare tijd te
verwachten) opgaan van de gere
formeerde kerk van Duisburg-
Ruhrort in de Duitse kerk. De
kerk van Duisburg is ontstaan
uit kerkewerk onder schippers.
Ze krijgt nu nog een belangrijk
deel van haar geld uit Nederland.
Het ontwerp voor een overeen
komst met de Duitse kerk is in
de maak.
De Evangelisch-Altreformierte
Kirche zal bij de vaststelling van
de overeenkomst worden be
trokken. Dit verband van kerken
in de Duitse Bondsrepubliek
(niet ver van de grens met Neder
land) sloot zich in 1923 voorlopig
aan bij de Gereformeerde Ker
ken in Nederland.
Kerkdiensten en tv
De christelijke gereformeer
de synode in Den Haag wijdde
gisteren een discussie aan kerk
diensten op de tv. Er lag een rap
port van het deputaatschap voor
het verzorgen van radio- en tv--
kerkdiensten op tafel. Een reac
tie van een commissie uit de sy
node daarop was: in tv-diensten
dreigt de bijbelse boodschap van
zonde en genade te worden ver
smald door de poging het evan
gelie te verkondigen in voor bui
tenkerkelijken begrijpelijke taal.
Kerkdiensten op de tv dragen
een evangeliserend karakter, zei
rapporteur ouderling D. Koole
uit Den Haag. Maar er worden
soms zoveel liturgische elemen
ten in de dienst gestopt, dat ze de
verkondiging overwoekeren.
De predikant G. Bouw uit Den
Haag vond tv-diensten geen ech
te kerkdiensten, "omdat de ge
meente daar niet in rust en afzon
dering bijeen is". "Gebed en
preek zijn geen zaken om naar te
kijken". Bouw had ook bezwaar
tegen het reizen en werken van
de NOS-technici op zondag.
Dominee P. Roos uit Utrecht
sloot zich daarbij aan. "Het ge
loof is uit het gehóór en niet uit
het gezicht".
Ouderling Koole erkende, dat
camera's en omroepmensen af
leidend werken en een zekere
spanning geven tijdens de
dienst. Maar hij vond het nut van
uitzending groter dan de last van
de technische rompslomp. En
wat het reizen van de technici be
treft: "Er zijn ook veel predikan
ten die op de dag des Heren het
land doorkruisen om tot in de
uithoeken in kerkdiensten voor
te gaan. Is dat niet strijdig met de
zondagsheiliging?"
Namens het deputaatschap
prees ds. R. van Beek uit Vee-
nendaal de samenwerking met
de IKON voorzover het gaat om
de organisatie en technische be
geleiding van de diensten en de
begeleiding van de predikanten.
De synode keurde ten slotte de
handelingen van het betrokken
deputaatschap goed.
- Risico's en gevaren. De sa
menwerking in het Overlegor
gaan van Joden en Christenen
(Ojec) brengt grote risico's en ge
varen mee, vindt de christelijke
gereformeerde synode. Zij sprak
gisteravond, op voorstel van de
predikant P. den Butter uit Mid-
delharnis, met 50 tegen 2 stem
men uit, dat de deputaten (com
missie) voor de evangelieverkon
diging onder Israël 'grote voor
zichtigheid' moeten betrachten
in hun contacten met het Ojec.
Zo was er bezwaar tegen een
richtlijn in een Ojec-brochure
voor het catechetisch onderwijs,
die zegt dat jodendom en chris
tendom twee zelfstandige reli-
gies zijn die allebei voortbouwen
op het Oude Testament. Synode
adviseur professor dr. J. van
Genderen uit Apeldoorn zei hier
over ter synode, dat de apostel
Paulus het daarmee 'bepaald on
eens' zou zijn. Hij constateerde
bij de deputaten 'onvoldoende
waakzaamheid' jegens de activi
teiten van het Ojec. (De christe
lijke gereformeerden zitten sinds
1983 in dat overlegorgaan).
Ook stoorde het synodeleden,
dat het Ojec had aangedrongen
op naamsverandering van het
deputaatschap ('voor de evange
lieverkondiging onder Israël'),
waardoor het element 'verkondi
ging onder Israël' zou vervallen.
Op dat verzoek is afwijzend
geantwoord, zo deelde de voor
zitter van het deputaatschap, ds.
H. Biesma, mee. "Het is ons er in
geen enkel opzicht om begonnen
onze mond te houden over onze
Heer Jezus Christus", zei Bies-
Ongehoorzaamheid
De Raad van Kerken in Ne
derland gaat een 'pastoraal ge-
schrift' voorbereiden over vra
gen van burgerlijke ongehoor
zaamheid. Dat wordt geen eigen
standpunt, maar een overzicht
van wat de kerken gemeen
schappelijk hierover hebben te
zeggen en van de punten waarop
de discussie nog gaande is. Zes
mensen zijn nodig om het ge
schrift samen te stellen.
Mariënburg. Het dagelijks
bestuur van de Mariënburg-ver-
eniging (van vooruitstrevende
rooms-katholieken) vindt de
brief van kardinaal Simonis met
bezwaren tegen de vereniging
een 'bruikbaar uitgangspunt'
voor nader beraad met de bis
schoppen.
In zijn brief nodigde Simonis
uit tot een gesprek over "vragen
van geloof en geweten die in en
buiten de katholieke kerkge
meenschap aan de orde zijn". De
zofgen die hebben geleid tot het
ontstaan van de Mariënburg-ver-
eniging leven ook bij de kardi
naal, zegt het bestuur in een eer
ste reactie. Uit zijn brief blijkt,
volgens het bestuur, wel, dat de
bisschoppen de bedoelingen van
'Mariënburg' niet altijd juist
beoordelen.
Overleden. In Groningen is
gisteren, 60 jaar oud, professor
dr. H. G. Hubbeling plotseling
overleden. Sinds 1967 doceerde
hij daar aan de theologische fa
culteit godsdienstwijsbegeerte
en ethiek. Aanvankelijk was hij
predikant (in de Groninger her
vormde gemeenten 't Zand en
Wildervank).
Hervormde Kerk: beroepen
te Scherpenzeel (G.) C. van Slie-
dregt Katwijk aan Zee; aange
nomen naar Helmond (deelwerk)
kandidaat mevrouw H. A. Keur
Groningen, naar Oudewater
(deelgemeente 'De Biezen'), deel
werk, kandidaat M. N. Walton
Gouda.
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Hilversum ('Samen op
weg') F. J. van de Ree Wijk bij
Duurstede; aangenomen het be
roep van Haarlem-Zuid voor de
Evangelische Broedergemeente
te Haarlem A. van der Deijl al
daar, laatstelijk werkzaam bij
'De Hezenberg' te Hattem.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Axel A. de
Snoo Harderwijk.
Gereformeerde Gemeenten:
bedankt voor Leerdam C. J.
Meeuse Rotterdam-Zuid.
Naar gehandicapten. De re
gionale Evangelische Kerk in
Hannover heeft voor de - wegens
homosexueel samenleven - ge
schorste wijkpredikant Hans-
Jürgen Meyer een andere baan
gevonden. Hij wordt van zijn ge
meente losgemaakt en gaat als
diakonaal predikant werken met
gehandicapten.
