Kunstenaars bezetten kantine ministerie
Tournee van 'New Yic' begint in Leiden
Den Haag om
de twee jaar
'balletstad'
Veel koorconcerten
'Elisabeth': een interessante voorstelling met gebreken
KIJK UIT
VRIJDAG 3 OKTOBER 1986
KUNST
PAGINA 21
Op stap met 'Canterbury Tales'
DEN HAAG (ANP) - Het Engelse
toneelgezelschap The New Vic
Theater Company geeft van 8 tot
en met 22 oktober in ons land
twaalf en in Brussel één voorstel
ling van The Canterbury Tales, zo
als Phil Woods die bijeen zette, in
de regie van Ian Watt-smith en
naar een toneelbeeld van Athony
Ward. De première is wpesdag-
avond 8 oktober in Leiden.
De vertellingen zijn geschreven
door de reizende diplomaat en
schrijver Geoffrey Chaucer (1340-
1400).
De vertellingen hebben gemeen
dat ze zyn van pelgrims die op weg
naar en van Canterbury in een
kroeg ieder een verhaal moeten
vertellen. Zes van de drieëntwintig
bekende verhalen worden in de
Engelse produktie op een ondeu
gende, grappige, humoristische en
soms ook serieuze zijde gepresen
teerd, overeenkomstige de bedoe
lingen van Chaucer: in de vorm
van een wedstrijd. In de voorstel
lingen van de New Vic wordt het
publiek van het begin af betrokken
bij het gebeuren.
De wedstrijd compleet met ap-
plausmeter wordt geleid door de
waard. Deze rol wordt gespeeld
door Anthony Smee. De zes verha
len worden verteld door acteurs
die evenals Smee tot over de gren
zen bekend zijn door hun mede
werking aan televisie- en radiopro-
dukties. het zijn: Robert Longden,
Duncan Gould, Susie Fugle, John
Vine, Hayward Morse en Lindy
Whiteford. In Leiden geeft de New
Vic twee voorstellingen van de
Canterbury Tales (8 en 10 oktober).
Vier voorstellingen worden in Den
Haag gegeven en vervolgens zijn er
opvoeringen in Enschede, Utrecht,
Eindhoven (2x), Rotterdam, Brus
sel en Maastricht.
DEN HAAG - De gemeente Den
Haag wil volgend jaar september
de opening van het nieuwe onder
komen van het Nederlands Dans
Theater aan het Spui opluisteren
met een enkele weken durend in
ternationaal balletfestival.
Dit 'Holland Dance Festival'
zou daarna, bij gebleken succes,
elke twee jaar herhaald moeten
worden.
Het verlanglijstje van de ge
meente vermeldt optredens het
Tanztheater Wuppertal van Pina
Bausch; het ballet van de XXste
eeuw uit Brussel van Maurice Bé-
jart; de José Limon Dance Compa
ny; het Ballet Frankfurt van Wil
liam Forsythe; de Cullberg Ballet
Compagnie uit Zweden en de Paul
Taylor Dance Compagnie.
Uiteraard zijn ook optredens
van het Nederlands Dans Theater
opgenomen in het festival. Het
New York City Ballet zou aanvan
kelijk eveneens worden uitgeno
digd, maar blijkt in september
van het volgend jaar op tournee
door Japan te zijn.
Het voorlopige programma is
opgesteld door het Holland Festi
val, waarmee de gemeente Den
Haag nauw wil samenwerken.
Het grootste deel van de kosten
zou voor rekening komen van het
rijk, de gemeente Den Haag en
sponsors.
DEN HAAG (GPD) - Tachtig leden van de BBK, de Be
roepsvereniging van Beeldende Kunstenaars, hebben gis
teravond de kantine van het ministerie van cultuur in Rijs
wijk bezet. Zij protesteerden daarmee tegen het beeldende
kunstbeleid van minister Brinkman. De bezetting werd
vannacht voortgezet door dertig BBK-leden.
's Ochtends had het bestuur van de
BBK de nota 'Het Tegenoffensief
aan de bewindsman overhandigd.
Daarin veroordelen de BBK-kun-
stenaars voorstellen van de minis
ter met alternatieven voor de Beel
dende Kunstenaars Regeling
(BKR) die op 1 januari 1987 wordt
Prijs voor
Leidse
ontwerpers
LEIDEN - De Leidse kunstenaars
Frans van Nieuwenborg en Martijn
Wegman zijn onderscheiden met
de Emmy van Leersumprijs 1986.
De prijs, toegekend door de Stich
ting Amsterdams Fonds voor de
Kunst, bedraagt f 10.000,-.
De kunstenaars/ontwerpers krij
gen de prijs wegens hun conse
quente aanpak van vormgevings-
vraagstukken. Perfectionisme,
kwaüteitsgevoel en esprit maken
hun sieraden, hun lampen en hun
andere kleine gebruiksvoorwerpen
functioneel, vriendelijk in gebruik
en tijdloos van karakter, aldus het
jury-rapport.
De Emmy van Leersumprijs is
genoemd naar de in 1984 overleden
ontwerpster Emmy van Leersum,
voorloopster en stuwende kracht
bij de vernieuwing van het Neder
landse sieraad.
Frans van Nieuwenborg en Mar
tijn Wegman hebben eerder dit jaar
van de gemeente Leiden een
kunstopdracht ontvangen ter ver
betering van 'het sombere trappen
huis van het Stadhuis door middel
van een lichtobject waarbij licht op
beeldende wijze wordt toegepast'.
Beide Leidenaars kregen hun
opleiding resp. aan de Acadepiie
voor Industriële Vormgeving in
Eindhoven en de Gerrit Rietveld
Academie in Amsterdam. Sinds
1973 ontwerpen zij in samenwer
kingsverband lampen, sieraden,
meubelen en andere gebruiksvoor
werpen, die zowel industrieeel als
in kleinere oplagen worden gefa
briceerd. Met hun ontwerpen heb
ben zij internationale erkenning
afgeschaft en waardoor vele hon
derden kunstenaars het uitoefenen
van hun beroep onmogelijk wordt
gemaakt.
De voorstellen van de minister
zijn neergelegd in een discussieno
ta, waarin het realiseren van hoog
waardige kwaliteitskunst wordt
bepleit door middel van krachtige
stimulering van het opdrachtenbe-
leid.
De BBK-kunstenaars zijn hef
daarmee oneens en eisen dat ook
„gewone" kunstenaars hun beroep
zullen kunnen blijven uitoefenen.
Nadat het BBK-bestuur gister
middag in het Haagse Gemeente- Beeldende kunstenaars houden de kantine van WVC bezet om een gesprek met minister Brinkman af te
museum de samengestroomde dwingen. Een vertegenwoordiger van de directie kunsten van WVC deelt de boze kunstenaars per megafoon mee
kunstenaars over de aanbieding dat de minister niet komt. (fotoANP)
van de'tegenoffensief-nota had in-
gelicht, raakten de gemoederen ingegaan. Besloten werd naar het Brinkman echter had andere ver- voor onbepaalde tijd in beslag ge
verhit, toen bekend werd dat de departementsgebouw in Rijswijk plichtingen. nomen.
bewindsman niet serieus op de op te trekken en een gesprek met Uit onvrede daarover werd ver- De bezetting van de WVC-kantine
vragen van het BBK-bestuur was de minister alsnog af te dwingen, volgens de kantine van het gebouw is vanochtend beëindigd.
LEIDEN - Veel koorzang de komende weken in Leiden.
Zo zal de christelijke oratorium vereniging Exultate Deo uit Voorschoten
samen met Cantate Deo uit Zoetermeer donderdagavond 9 oktober een
Mendelssohn-concert geven in de Leidse Stadsgehoorzaal. De medewer
kenden zijn Jorine Samson (sopraan), Eléna Vink (sopraan), Ad van Baas-
bank (tenor), Albert Bonnema (tenor), Leo Geers (bariton) en Jeroen
Glabbeek (bas). Het orgel wordt bespeeld door Addie de Jong en de
instrumentale begeleiding berust bij het Randstedelijk Begeleidings Or
kest. Het geheel staat onder leiding van Sander van Marion.
De christelijke oratoriumvereniging Con Amore uit Leiden treedt vrij
dagavond 10 oktober in de Hartebrugkerkx>p. Uitgevoerd zullen worden
hymns en Anthems (Engelse kerkliederen) van o.a. Stanford, Wesley,
Rathbone en Amart. De organist is Ton van der Meer, de dirigent Piet
Kiel jr. Het op deze avond te zingen repertoire is in juni jl. opgenomen op
grammofoon en cassette. De cassettes zijn tijdens het concert in de kerk
verkrijgbaar.
Het vijftigjarige Alma Materkoor geeft dinsdagavond 14 oktober een
jubileumconcert in de Leidse Stadsgehoorzaal. Uitgevoerd zullen wor
den de Kantate 117 van J.S. Bach, de Missa Brevis KV 250 van Mozart, het
Magnificat van J. Chr. Bachh en het Gloria van Vivaldi. De solisten zijn
Gera van Heezik-Douw (sopraan), Anke Zuithoff (alt), KorJan Dusseljée
(tenor), Hans de Vries (bas) en Richard Bot (orgel). De algehele leiding
berust bij Piet Jasperse.
De christelijke oratoriumvereniging 'Ex Animo' verschijnt vrijdag
avond 31 oktober op het podium van de Stadsgehoorzaal. Uitgevoerd zal
worden 'Die Schöpfung' van Haydn. Medewerkenden zijn Lisette Em-
mink (sopraan), Chris van Woerkom (tenor), Joep Bröcheler (bas) en Tijn
van Eijk (clavecimbel). Het Randstedelijk Begeleidingsorkest zorgt voor
de instrumentale ondersteuning. De uitvoering wordt geleid door Wim de
Ru.
Het Rijnlands Christelijk Mannenkoor geeft morgenavond in het kader
van de 3-okoberfeesten een concert in de Pieterskerk. Aan deze avond
werken mee het folkloristisch dansensemble Achalay, het muziek- en
showensemble Sempre Avanti, het Jeugdkamerorkest Leiden en het
Leids Politiemuziek Gezelschap.
'Als het ware toevallig een vrouw,
Elisabeth' door Kollektief Interna
tionale Nieuwe Scene. Tekst: Dario
Fo, vertaling: Filip van Luchenne,
regie: Charles Cornette. Gezien op 1
oktober in de Leidse Schouwburg.
LEIDEN - De moderne Italiaan
se toneelschrijver/ theatermaker
Dario Fo heeft met zijn koningin-
nendrama 'Elisabeth' de draad
opgepakt waar zijn illustere
voorganger Shakespeare na 8 ko
ningsdrama's over de Tudor-dy-
nasty was blijven steken. Elisa
beth I (1533-1603), dochter van
Hendrik VIII, is de historische fi
guur die Dario Fo heeft gedrama
tiseerd. Het is een koninginnen-
drama geworden, de associatie
ligt bij Dario Fo snel voor de
hand, in het genre commedia
dell'arte: grotesk, komisch, aan
gezet. Maar helemaal komedie is
het niet, ernst en tragedie, en zo
hoort het ook bij goede kome
dies, eisen ook hun deel. In de
voorstelling van het Kollektief
Internationale Nieuwe Scene
stond de lach op de eerste en
tweede plaats en werd de ernst
vanaf het begin in de kiem ge
smoord om niet te zeggen over
schreeuwd. De voorstelling werd
in een razende vaart afgewikkeld
en pas ver na de pauze viel er een
stilte van zeg drie seconden te
noteren. En toen werd het met
een ook goed ernstig, zeker in de
slotmonoloog kort daarop, waar
in Hilde Uitterlinden als Elisa
beth overtuigend schitterde,
maar waarin niets meer herin
nerde aap het komieke van er
voor dat nog in onze oren door-
tetterde.
De voorstelling van het Belgi
sche gezelschap was trouwens
allercharmantst begonnen met
een toelichting van de regisseur
over enkele achtergronden van
de tekst om het stuk voor het pu
bliek toegankelijker te maken.
In Elisabeth wordt niet alleen
een machiavellistisch ingestelde
vorstin getoond, oud, aan het
eind van haar leven, vol nukken
en grillen, omgeven door een
netwerk van geheime politie,
maar wordt ook voortdurend
over toneel gepraat. De naam die
daarbij het meest valt is die van
haar tijdgenoot Shakespeare,
wiens stukken op dat moment in
het Londense Globe-theater wor
den gespeeld. Ze is er van over
tuigd dat spionnen Shakespeare
informatie over haar toespelen
die hij op een allegorische ma
nier in zijn stukken verwerkt.
"Hendrik IV en Richard III dat
zijn toch duidelijke toespelingen
op mijn manier van leven, op
mijn politiek", zegt ze en het
stuk dat haar nog het meeste
dwars zit is Hamlet. Ze weet pre
cies hoe Shakespeare zijn politie
ke insinuaties in zijn Hamlet ca
moufleert, namelijk door simpel
weg het geslacht van de persona
ges te verwisselen. Ze heeft hem
wel door, de 'besluiteloze' Ham
let is niks anders dan een portret
tering van haarzelf! Voortdurend
worden in het stuk (Hamlet)-cita-
ten gegeven en vervolgens geïn
terpreteerd. Natuurlijk is het niet
toevallig dat in Elisabeth naar
Hamlet wordt gerefereerd, ook
een stuk waarin én toneel ge
speeld wordt (Hamlet laat de
moord op zijn vader naspelen
voor de neus van de dader) én
over toneel wordt gesproken.
Hamlet: "Want iedere overdrij
ving is strijdig met de bedoeling
van het toneel, die van oudsher
was (en nog altijd is): de natuur
als het ware een spiegel voor te
houden
Wie de tekst van Elisabeth
zorgvuldig leest zal trouwens
heel wat knipogen naar de tekst
van Hamlet tegenkomen. In Eli
sabeth wordt Shakespeare uit
eindelijk ook van samenzwering
beticht waarna iemand opmerkt:
"Wat een terribele wereld! Thea-
- termensen die aan politiek doen,
ik heb dat nog nooit gehoord".
Elisabeth van Dario Fo gaat over
toneel, over het leven als toneel
stuk, de personages van Elisa
beth zien zichzelf ook vaak als
personages in een toneelstuk,
over toneel als spiegel en toneel
als politiek. Het moet gezegd
worden dat Dario Fo zijn politie
ke boodschap, in zoverre je daar
van kan spreken, zeer subtiel
heeft verpakt. Ook door zijn si
tuering van de handeling in het
Engeland van Elisabeth I, tijd
stip van ontstaan van de eerste
geheime diensten, machtsinstru
menten waar latere, modernere
staten steeds vertrouwder mee
zullen raken.
Charles Cornette als de volkse
schoonheidsspecialiste van de
koningin was de commedia del-
l'arte-speler pur sang en speelde
bijna de hele voorstelling ieder
een van het toneel. Alleen Hilde
Uitterlinden als Elisabeth kon
zich met overtuiging naast hem
handhaven. In de andere grote
en kleine bijrollen werd zeer ma
tig geacteerd waardoor een aan
tal scènes finaal de mist in ging.
Decor en lichtplan waren ook
wel erg bescheiden. Een interes
sante voorstelling, met helaas
nogal wat gebreken.
RADBOUD ENGBERSEN
AMSTERDAM - Een privéverza-
meling haarkammen komt op 8 ok
tober bij Christie's in Amsterdam
onder de hamer. Deze sieraden zijn
gemaakt van de meest uiteenlopen
de materialen. De meeste kammen
dateren uit de vorige eeuw.
(foto ANP)
Expositie
Leiden
Rijksmuseum Boerhaave - Steen
straat, 'Balans van een eeuw', Neder
landse natuurwetenschappen en ge
neeskunde in de 19e eeuw, t/m mid
den *87; di. t/m za. van 10-17 uur, zo.
van 13-17 uur.
Rijksmuseum voor Volkenkunde -
Steenstraat, 'Griezelen in Japan - de
verbeelding verbeeld', tot 28/9; 'Bor
neo; Oerwoud in Ondergang, Cultu
ren op Drift', t/m 5/10; di. t/m za van
10-17 uur, zo. van 13-17 uur.
De Lakenhal - Oude Singel, 'Leiden
eeuwig feest', tentoonstelling over 3
October Vereeniging, t/m 16/11;
'Schilderijen zoeken sponsors V', t/m
39/11; di. t/m za. 10-17 uur, zo. 13-17
Vlietplanden - Vliet 45, 'Schansen en
Schransen', Leiden belegerd en en
ontzet', t/m 11/10; di. t/m vr. 12-16.30
uur, za. 10-12 uur, do. ook 19-21 uur (3
okt 10-12 uur).
AZL - beelden van Thijs van Kimme-
nade, t/m 12/10; ma. t/m vr. 10-17 uur.
za. en zo. 14-17 uur.
LAK-galerie - Cleveringaplaats, Jan
Teun van Rees en Enneke Smid met
gemengde technieken en olieverf, t/m
31/10; ma. t/m vr. van 10-22 uur.
De Trommelaar - Apothekersdijk, et
sen, aquarellen en pentekeningen van
Carl Palm, tot 28 november.
Galerie Fotomania - Koppenhink-
steeg 6, fotowerken van Ginia K., t/m
18/10; woe. t/m za. 13-17 uur.
Leiderdorp
Muzenhof - Gordijnsingel, Aad Math-
hijsen, schilderijen in olieverf en reis
schetsen in diverse technieken, tot 22/
10; di. t/m vr. van 14-18 uur, za. van
9.30-12.30 uur.
Leythenrode - Hoogmadeseweg,
wandkleden van textiel van Truus de
Ridder-Mallekote, t/m 9/10; dag. 8-20
Gemeentehuis - Statendaalder, land
schappen van Adriaan van Koppel en
beelden van Bart leefoge, t/m 30/11;
ma. t/m vr. van 8-17 uur.
za 3,20.15 uur, 'Wings' van Arthur Ko-
pit met Henny Orri.
zo 5. 20.15 uur, Kitty Jansen, André
v.d. Heuvel in 'Allemaal Leugens',
do 9, 20.15 uur, Haagse Comedie met
de eerste voorstelling van 'Don Juan'
van Molière.
Appeltheater
vr 3, za 4, 20.15 uur, De Appel speelt
'Midzomernachtsdroom' van Shakes
peare.
Circustheater
vr 3, 20.15 uur, Musical 'Cabaret' in
Nederlandse uitvoering,
za 4, 20.15 uur, Koninklijke Christelij
ke Zangersbond met Jubileumcon
cert t.g.v. het 100-jarig bestaan,
do 9f20.15 uur, The New Vie Theatre
Company met 'Canterbury Tales'.
Nederlands Congresgebouw
vr 3, 20.15 uur, Residentie-Orkest
o.l.v. Alan Lombard, Rian de Waal,
piano.
Diligentia
vr 3, 20.15 uur, Cabaretvoorstelling
Hans Liberg.
za 4 t/m do 9, 20.15 uur, di om 12.45
uur, Haagse Comedie speelt 'Vroeger'
van Harold Pinter.
Amsterdam
Carré
t/m za 25, beh. zo/ma, 20.15 uur. Her
man van Veen, m.m.v. Erik van der
Wurff.
Theater Bellevue
di 7 t/m za 10, 20.30 uur, Toneelgroep
Centrum met 'Hersenschimmen'.
Het Muziektheater
vr 3, do 9, 20.15 uur, openingspro
gramma van het Muziektheater door
Het Nationale Ballet, m.m.v. Neder
lands Balletorkest o.l.v. Roelof van
Driesten.
za 4, di 7, 20 uur. De Nederlandse
Opera met 'Falstaff van Verdi.
zo 5, woe 8, 20 uur, De Nederlandse
Opera 'Ithaka'/Het Nationale Ballet
'Zoals Orpheus'.
Stadsschouburg
vr 3, za 4, 19 uur, zo 5, 13 uur. Het
Publiekstheater met 'Stilte' van Lars
Norén.
do 9 t/m za 11,20.15 uur, Het Publiek
stheater met 'Hamlet' van Shakespea-
Concertgebouw
vr 3,20.15 uur, Edith Grosz, piano, Isi-
dor Lateiner, Jeanne v. Tol, viool,
Godfried Hoogeveen. cello.
zo 4,15 uur. Radio Filharmonisch Or
kest m.m.v. Stanislav Bunin, piano,
zo 4, 20.15 uur, Dutch Swing College
Band, Papa Blue Viking Jazz Band,
Pia Bek Trio.
di 7, 20.15 uur, Het Nederlands Ka
merkoor 'La Petite Bande' vanMo-
Orchestra o.l.v. Ton Koopman, Wil-
bert Hazelzet, fluit,
di 7,20.15 uur, Brabants Kamerorkest
o.l.v. Daan Admiraal, Emmy Verhey,
viool.
Theater Zuidplein
do 9, vr 10, 20.15 uur, Jasperina de
Jong met 'De gekking van de gracht'.
Rotterdam
De Doelen
ma 6. 20.15 uur, Amsterdam Baroque
Voorschoten
Ambachts- en Baljuwhuis - Jacob
Vermeulen, schilderijen, t/m 9/11;
dag. 14-17 uur.
Museum Gen. Oud Rijnsburg - Oude
Vlietweg 6, 'De Andere Middeleeu
wen' en 'Toen ik op school was', t/m
1/2/87; vr. 19-21 uur, za. 10-16 uur.
Fragment uit de Canterbury Tales, woensdagavond in de Leidse
Warmond
Galerie De Pomp - Dorpsstraat. Meta
Horst-Heerschap, poppen van droog
bloemen en Nanda Jaspersen-Kui
pers, etsen en aquarellen, t/m 19/10;
woe., do., za. en zo. van 14-16 uur.
Rijnsaterwoude
Galerie De Barg - Woudsedijk, brons
plastieken en tekeningen van Nelleke
Allersma, t/m 26/10; vr., za., zo. van 14:
Noorden
De Watergeus - S. van Capelweg, e
i Janny Endstra-Docters 1
Muziek
Herre Jan Stegenga treden maandag
avond in de 'romantische' serie van
K&0 op. Het trio, dat in de Kapelzaal
concerteert, zal het Trio in d. opus 49
van Mendelssohn en het Trio in Bes
opus 99 van Schubert uitvoeren. Aan
vang 20.15 uur.
Het trio Henk Briër(piano), Arthur de
Groodt(cello) en Hans Stoop(klarinet)
geeft woensdagavond een concert in
de Kapelzaal van K&0. Er zullen
werken worden uitgevoerd, die niet
vaak worden gehoord. Schumann
staat op het programma vermeld met
Phantasiesttücke en Romanzen voor
klarinet en piano. Ook Martinu's So
natine voor klarinet en piano en Pij
pers tweede Sonate voor cello en pia
no zullen worden uitgevoerd. Het
concert wordt besloten met het Trio
voor piano, klarinet en cello van Zem-
linsky. Aanvang 20.15 uur.
De Poolse violist Aureli Blaszczok is
volgende week vrijdagavond in de
Kapelzaal van K&0 te beluisteren. Hij
zal werken van Brahms en Wieniaws-
ky vertolken. Voor de pianobegelei
ding is de Poolse Marja Swajgez - Ku-
lakawska verantwoordelijk. Het is
voor de eerste 'keer dat deze Poolse
violist in Leiden optreedt. Aanvang
20.15 uur.
Pop
In het Leids Vrijetijds Centrum
speelt zaterdagavond de Nederlandse
hardrockgroep Vengeance. Vengean
ce werd in 1983 in Waalwijk opgericht
en heeft inmiddels al twee LP's ge
maakt. De laatste heet; 'We have ways
to make you rock'. De groep heeft de
naam garant te staan voor een opwin--
dend optreden. Aanvang 23.00 uur.
Leiden
Schouwburg
za 4, 20.15 uur, Nederlands Dansthea
ter Junior: Light, Part 23 - Pilgrima
ge.
woe 8, 20.15 uur. Continentale pre
mière The New Vie Theatre met Can
terbury Tales.
do 9, 20.15 uur, Hans Liberg met 2e
solo-programma.
LAK-theater
za 4. 20.30 uur, Het Leids Theater met
Deadline.
zo 5, 15 uur, kindervoorstelling NJT
met 'Het lelijke jonge eendje', kinde
ren van 6-12 jaar.
woe 8, do 9. 20.30 uur. 't Hoogt-pro-
duktie 'Duncan my life'.
Den Haag
Koninklijke Schouwburg
vr 3, 20.15 uur, Haagse Comedie met
'Een bruid in de morgen' van Hugo
Claus.