Steeds Vuilverbranding Leiden kan mogelijk nog voor 1995 dicht 'Ongelijke behandeling bedrijven Als snel plannen op tafel komen voor nieuwe installatie Organisaties onder dak in Lorentzschool Leidse politie schenkt fiets Kritiek kleinere ondernemingen ABC-terrein Vrouw aan de dood ontsnapt 1980 DONDERDAG 2 OKTOBER 1986 LEIDEN aat' LEIDEN - Verbranden blijft veruit de beste methode om het huisvuil in deze regio te verwerken. Daarom moet er een nieuwe vuilverbranding an worden gebouwd als de huidi- lag ge installatie in de loop van de ïo- jaren '90 wordt gesloten. Deze zou, als zij weer in Leiden jjjj'komt, mogelijk in Roomburg ,n" of in de Oostvlietpolder kun- iee I nen worden neergezet. Andere ;le 1 methoden om huisvuil te ver ia- werken, bijvoorbeeld het de scheiden van nuttige grond- an stoffen uit afval of composte- >d' ring, hebben een te gering ef- fect of zijn niet zo succesvol als ier eerder werd gedacht. door Wim Wegman Pijpmakerij (1) "Het stinkt hier inderdaad be hoorlijk", zegt Benedict Goes, "maar dat gaat wel over. Wat je ruikt? Rattengif'. We betreden even later een ruimte die zo klein is dat je voortdurend moet op passen om je hoofd niet te stoten. Toch is dit de pijpmakerij waar Goes een paar ochtenden per week maatpijpen produceert. "Ik heb alles bij de hand, dus ik kan hier goed uit de voeten, hoewel de ruimte inderdaad nog al klein is". Het keldertje waarin Goes werkt is een onderdeel van het het Pijpenkabinet, het mu seum voor de tabakspijp in klei dat is gevestigd aan de Oude Vest. Voor dat museum verzorgt Goes de publiciteit en sinds kort maakt hij ook pijpen, bestemd voor de handel. "Ik was al lang aan het oefenen met de traditio nele pijp, de zogenaamde maat- pijp die sinds de achttiende eeuw wordt gebruikt". "Een tijdje geleden ben ik in dit keldertje begonnen. Het ging op een gegeven ogenblik zo goed dat we hebben besloten om offi cieel een pijpbedrijf te gaan be ginnen. Een eenmansbedrijfje". De pijpen die Goes maakt wor den verkocht in het museum. "En ik heb ook contact met ie mand die ervoor zorgt dat mijn produkten in diverse tabakswin kels komen te liggen". Pijpmakerij (2) De maatpijp - iedereen ken dat geval wel. Het zijn die lange pij pen die je vaak op oude prenten en schilderijen ziet. "Vanaf circa 1700 is deze lange pijp met ovaal gevormde kop de trots van Neer- lands pijpenindustrie geweest, bekend over alle wereldzeeën", meldt het museum. Volgens de Larousse zijn alle varianten van de aarden pijp ove rigens afgeleid van de oorspron kelijke vredespijp der Noorda- merikaanse Indianen. Verder stelt de encyclopedie: "Toen in containers, het ophalen van oud papier - is een nuttige bijdrage als het om hergebruik van grondstof fen gaat. Een afdoende oplossing om alle afval te verwerken is het echter niet. Van het scheiden van huisvuil na inzameling werd in de jaren '70 nog heel veel verwacht. Toch is het niet echt van de grond gekomen, meent het dagelijks bestuur van de Gevu- lei. De gebouwde installaties wa ren niet in staat om het afval volle dig te scheiden. En de stoffen die wel werden gescheiden, zoals pa pier, plastic en blik, waren nauwe lijks te verkopen omdat de stoffen door verontreinigingen van slechte kwaliteit waren. Het composteren van het huis vuil, waardoor uiteindelijk tuinaar de ontstaat, is ook geen toereiken de methode. Om afval te composte ren is een aanzienlijke ruimte no dig. Bovendien moeten allerlei - dure - maatregelen worden geno men om te voorkomen dat stan-' koverlast ontstaat voor omwonen den. Daarnaast is de kwaliteit van de compost slecht als al het afval erin wordt verwerkt. In huisvuil zitten doorgaans hoge gehalten aan zware metalen waardoor de com post niet of nauwelijks is te gebrui ken in de land- en tuinbouw. Het gecontroleerd storten van huisvuil is volgens het dagelijks bestuur van de Gevulei een van de minst aanbevelenswaardige me thoden. Het is weliswaar het goed koopst. Maar in een provincie als Zuid-Holland is er eenvoudig geen plaats voor. Blijft dus over: het verbranden van huisvuil. Het dagelijks bestuur stelt dat vuilverbranding de afgelo pen tien jaar een aanzienlijke tech nische ontwikkeling heeft doorge maakt. Het verbrandingsproces kan beter worden beheerst en de 'uitstoot' van verontreinigingen is minder. Bovendien kan nu een deel van de verbrandingswarmte worden teruggewonnen en worden ge bruikt voor bijvoorbeeld stadsver warming en industrie. Daardqor zijn de installaties economischer geworden. Daarbij kan een ver brandingsinstallatie nog lonender worden als allerlei grondstoffen, voornamelijk metalen, voor de ver branding worden gescheiden van het overige afval. Logisch Waar de nieuwe vuilverwer kingsinstallatie moet komen en hoe groot die moet zijn, is op dit moment nog niet te zeggen, ver klaart Gevulei-voorzitter Kuijers. De provincie heeft vorige week haar zogeheten contourennota de zeventiende eeuw het roken van de pijp in Europa populair werd, ontwikkelde zich eerst in Engeland en daarna in Holland het bakken van aarden pijpen en het draaien van houten pijpekop- pen". "De maatpijp valt vooral op door de lange steel", zegt Goes. "Het maken van een gat in die steel is trouwens het moeilijkste karwei. Het rookkanaal moet im mers goed zijn". Ons oog valt op een serie pij pen die geen rechte steel hebben, maar een gekrulde. Ze liggen in een hoekje van de werkplaats. Mislukte pijpen, of een grap? "Dat zijn krulpijpen", zegt Goes. "Vroeger spelden mensen die op hun trui als ze gingen schaatsen. Kwamen ze dan terug van een tocht met een ongebro ken pijp, dan was dat het bewijs dat ze niet waren gevallen. Die krulpijp had dus eigenlijk geen functie". "Waarom ik ze gemaakt heb? Zomaar, om eens te zien of ik ze kon maken. Het is goed voor je handvaardigheid om dat soort pijpen te maken, hoewel je er dus eigenlijk niets aan hebt". Waarna Goes vertelt dat hij zijn pijpmakerij vooral is begonnen "ter ondersteuning van het mu seum. Het is geen commercieel bedrijf. Mochten we winst ma ken, dan wordt dat geld gebruikt voor verschillende museumini tiatieven". Pijpmakerij (3) Over de produktie van de pijp meldt het museum: "De produk tie van de rechte, langgesteelde pijpen geschiedt op de manier waarop dat zo'n drie eeuwen lang is gebeurd. Met authentiek gereedschap worden de pijpen geperst in een messing vorm. Al leen het bakken gebeurt heden ten dage in een elektrische oven en niet meer met turf als brand stof'. Goes demonstreert hoe je zo'n lange pijp maakt. "Kijk", zegt hij, "je begint met een rol klei. Daarna maak je met een stalen Dat vindt het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling vuilverwerking Leiden ën omstre ken (Gevulei). Het algemeen be stuur buigt zich volgende week vrijdag over dit advies. De Gevulei is de beheerder van de Leidse vuil verbranding. Het maakt nu deel uit van het zogeheten 'samenwer kingsgebied 1', een gebied tussen Hillegom en Zoetermeer met 23 ge meenten. De Leidse vuilverbranding [e wordt uiterlijk in 1995 gesloten. De n installatie is sterk verouderd en x daardoor niet zo 'schoon' en econo- 'F misch als nieuwere installaties. Als [e het aan de Leidse wethouder - te- e vens Gevulei-voorzitter - F. Kuij- ;t ers ligt, wordt de Leidse vuilver branding zelfs nog eerder gesloten, i- Maar dan is het wel noodzakelijk e dat de gemeenschappelijke rege- d ling op korte termijn besluit welke n kant het op moet met de vuilver- e werking in deze regio. Pas als dat is 'f gebeurd kunnen Gevulei en de aangesloten gemeenten bepalen j- wéér de nieuwe installatie moet r» worden gebouwd en kunnen de e vergunningen-procedures worden e begonnen. Glasbakken Volgens het dagelijks bestuur van de Gevulei is er, wat verwer kingsmethoden betreft, niet zoveel keus. Verbranden is de enige toe reikende en economisch haalbare oplossing. Of het beter of slechter is voor het milieu dan andere me thoden, is volgens het dagelijks be stuur een moeilijk te beantwoor den vraag. Het scheiden van afval voordat het in de vuilniszak verdwijnt - glas- en papierbakken, schillen- Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok over de afvalverwerking gepubli ceerd. In die nota wordt gepleit voor het terugbrengen van het aan tal vuilverbrandingsinstallaties tot vier. De drie huidige installaties in Zoetermeer, Rotterdam en Dor drecht zouden volgens de provin cie moeten worden uitgebreid. Waar de vierde moet komen, is nog niet bekend. "Dat zou Leiden kun nen zijn", meent Kuijers. "Het lijkt me logisch dat het vuil uit een be paald gebied ook in die regio wordt verwerkt". Afvoeren van het vuil naar de af valverwerking Rijnmond (AVR) in Rotterdam - van alle bestaande in stallaties het goedkoopst - lijkt een onhaalbare kaart. De AVR draait nu al op een maximum-capaciteit. Er is daar geen 'ruimte' om nog meer afval te verbranden. Bij de bouw van een nieuwe vuil verbranding-zou wel kunnen wor den samengewerkt met de regio Den Haag. Inmiddels is er een werkgroep in het leven geroepen die beslissingen moet voorberei den. Samenwerking ligt voor de hand omdat de vuilverbranding in Den, Haag ongeveer tegelijkertijd moet sluiten als de Leidse. Besluiten Leiden en Den Haag om gezamenlijk één nieuwe instal latie te bouwen, dan worden de kosten aanmerkelijk lager. Het is namelijk uitgerekend dat een geza menlijke vuilverbranding met een capaciteit van 600.000 ton 360 mil joen kost. Een installatie voor al leen de Leidse regio - met een ca paciteit van 300.000 ton - kost 250 mihoen. Dat heeft nogal wat gevol gen voor de verwerkingskosten. In het eerste geval kost het verbran den van een ton afval 60 gulden, in het tweede geval 85 gulden. gewikkeld. We kunnen het wel overlaten aan, bijvoorbeeld, Zoe termeer, maar ik heb geen enkel in zicht hoe het college daar over deze zaak denkt". Kuijers ontkent niet dat omwo nenden van Roomburg en de Oost vlietpolder waarschijnlijk ernstig bezwaar zullen maken tegen de komst van een vuilverbranding. Omwonenden van Roomburg heb ben al eerder geprotesteerd tegen de komst van - zware - industrie naar dit gebied en maakten on langs grote bezwaren tegen de in richting van een tijdelijke opslag plaats voor verontreinigde grond daar. Kuijers: "Aan de andere kant denk ik dat bewoners altijd be zwaar zullen maken als er een vuil verbranding in hun buurt wordt gebouwd. Of dat nu Roomburg is of een andere plaats". Voordat een beslissing wordt genomen over een eventuele vestigingsplaats voor de nieuwe vuilverbranding, wordt overigens eerst een uitge breid onderzoek gedaan naar de gevolgen voor het milieu. LEIDEN - De 60 zeeverkenners die morgen deelnemen aan de intocht van de watergeuzen bij het Waaghoofd, doen dat in kostuums die zijn gemaakt door de eindexamenleerlingen van de richting mode en kleding van de school voor MDGO De Noorderwiek (zie foto Dijkman). Het vervaardigen van deze geuzenkostuums geldt voor de leerlingen als eindexamenopdracht; onderdeel van het examen is namelijk het maken van theatrale kleding. De leerlingen hebben de voorbeelden onder meer ontleend aan schilderijen in de Lakenhal. Een andere groep eindexamenleerlingen van de Noorderwiekeveneens van de richting mode en kleding, rijdt en loopt, in door hen zelfgemaakte kostuums, mee met de praalwagen van de Hortus Botanicus en heeft kleding gemaakt voor andere deelnemers aan de traditionele optocht. Inspiratie deden de leerlingen op in de Hortus, die ze meerdere malen bezochten. Ook dit project geldt als eindexamenopdracht. Roomburg Het dagelijks bestuur van de Ge vulei stelt overigens nu al vast dat er in de beide regio's maar een be perkt aantal plaatsen is waar een vuilverbranding kan worden ge bouwd. Eventueel in Dijckpolder of in Wateringen. Maar dat is voor het gebied rond Leiden zeer on gunstig omdat die plaatsen te ver weg liggen. Er zouden dan over- laadstations moeten worden ge bouwd waardoor de kosten voor afvalverwerking toenemen. Roomburg en de Oostvlietpolder hebben de beste ligging, meent het dagelijks bestuur van de Gevulei. Beide gebieden zijn per spoor, over water en met de auto bereikbaar. "Bovendien", zegt Kuijers, "heeft de bouw van een vuilverbranding in Leiden het voordeel dat het - Leidse - college de zaak dan in ei gen hand kan houden. De procedu res kunnen dan sneller worden af- LEIDEN - Het kinderdagverblijf Peuterpalet, het buurt- en wijkco- mité van het club- en buurthuis Corn. Joppenszoon en het Dien stencentrum voor Gecoördineerd Bejaardenwerk voor de binnen stad worden ondergebracht in de Lorentzschool aan de Lorentzka- de. Drie lokalen in de school zijn vrijgekomen door de verhuizing van de Lorentzschool naar het nieuwe gebouw aan de Van Vollen- hovenkade, de overige lokalen zijn nog wel door de school als depen dance in gebruik. Voor Peuterpalet betekent de in trek in de school uitbreiding van de beschikbare ruimte. Voor de vijfurige opvang die het kinder dagverblijf organiseert, is in ziin gebouw aan de Zoeterwoudsesin- gel namelijk geen plaats. Anders ligt het met het dienstencentrum en het buurt- en wijkcomité. Deze beschikken beide over ruimten in de school aan de Du Rieustraat, voorheen in gebruik bij het Stede lijk Gymnasium. Het gymnasium heeft die lokalen door het gestaag groeiend aantal leerlingen echter weer zelf nodig, zodat het diensten centrum en het comité moeten wij ken. Voor het buurtcomité is de oplossig in de Lorentzschool een tijdelijke: er is daar maar één lo kaal voor haar ter beschikking en dat is onvoldoende. Het diensten centrum zal wel permanent ge bruik maken van het gebouw. Het gebouw moet, alvorens de drie instellingen er hun intrek kun nen nemen, worden opgeknapt en aangepast. Onder meer worden de twee bestaande ingang aangepast ten behoeve van invaliden, komt er een invalidentoilet en wordt een derde ingang gebouwd. Met dit al les is een bedrag van 162.500 gul den gemoeid. De lokalen zijn naar verwachting in het najaar te be trekken. LEIDEN - Dolf Tielkemijer, een Haagse student, die in de nacht van zaterdag op zondag een Leidse vrouw te hulp kwam nadat zij op het Rapenburg was aangerand, heeft gisteren een 'nieuwe' fiets ge kregen. Zijn eigen exemplaar was vóór het politiebureau op de Lan- gegracht gestolen, toen hij de vrouw hielp bij het doen van aan gifte. De Leidse politie vond dat zö zie lig, dat zij Dolf gisteren een prima 'tweedehandsje' overhandigde. LEIDEN - De gemeente Leiden moet wat meer aandacht schenken aan de kleine bedrijfjes in het aca demisch bedrijven centrum (ABC) in de Leeuwenhoek. Enige van die kleinere ondernemers daar vinden dat de drie grote, zelfstandige be drijven in de Leeuwenhoek een voorkeursbehandeling krijgen. Dat vertelden ze gisteren leden van de raadscommissie voor economi sche aangelegenheden tijdens een bezoek aan het sciencepark en het academisch bedrijvencentrum in de Leeuwenhoek. Langenberg (D66) haakte later, tijdens de vergadering van de raadscommissie, op de kritiek in. Hij vroeg wethouder mevrouw Fa se of de gemeente de ABC-onder- nemers meer kan steunen door al lerlei voorzieningen en organisato rische hulp ter beschikking te stel len. Financiële steun, zoals de drie Benedict Goes, pijpmaker te Leiden: "Het maken i i gat in de steel, dat i pen een gat in de steel. Dat is pre cies werk, zoals ik al zei, het rookkanaal moet immers hele maal in orde zijn". "Ben je daarmee klaar, dan kan de klei in de vorm; die vorm zet je vervolgens in de bank schroef. Het moet goed vast ko men te zitten. Nu gebruik ik een stopper om de kop te persen. En klaar ben je". Dat ziet er allemaal simpel uit! "Het is ook niet zo vreselijk moeilijk, maar je moet wel nauw keurig te werk gaan. Ik ben trou wens vergeten om iets te vertel len over de laatste stap: de pijp moet in een groevenbak om te voorkomen dat-ie gaat kromtrek ken bij het drogen". Gaat dat werk op den duur niet vreselijk vervelen? "Ik heb er nu zo 800 gemaakt", antwoordt Goes, "en ik moet zeg gen dat ik het nog steeds niet vervelend vind. Ja, ik had ook wel gedacht dat het na een tijdje niet leuk meer zou zijn, maar het aardige is nou juist dat het ont spannend werk is". Als we hem vragen of het ook de bedoeling is dat er met zijn pijpen wordt gerookt, antwoordt de maker: "Waarom niet? Ja, ik geef toe: uiteindelijk zullen ze wel als versiering worden ge bruikt, maar je kunt er natuurlijk ook gewpon tabak in stoppen". "Je kunt er zelfs uitstekend mee roken. Dank zij die lange steel koelt de rook namelijk goed af. Je brandt dus nooit je mond. En bovendien krijg je ook niet van dat bittere spul in je mond. Al het vocht wordt door de pijp opgenomen, die is tenslotte po reus. De pijp gaat dus op den duur ook niet reutelen". "Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat houten pijpen veel slechter zyn. Het voordeel van een houten pijp is natuurlijk dat- ie veel korter is en bovendien on breekbaar. Aan de andere kant: eigenlijk is het logischer om een kleipijp te gebruiken dan eentje van hout". Aan het einde van het gesprek vertelt Goes dat er volgens hem nauwelijks nog pijpmakerijen bestaan. Misschien is hij de enige wel. "Gouda, dat was vroeger na tuurlijk het centrum, maar die tijd is voorgoed voorbij. Na de oorlog zijn de pijpmakerijen daar allemaal overgegaan op kera miek". Nee helaas, hij heeft nooit een pijpmaker uit Gouda gesproken. Zijn collega wel. "Die heeft jaren geleden nog een aantal van die oude baasjes opgespoord". Goes kent ze alleen van de fo to's. Hij haalt een setje tevoor schijn. "Hierop kun je goed zien hoe er gewerkt werd". Fier kij ken de mannen in de lens, alsof ze wisten dat ze de laatsten der Mohikanen waren. (Wie wil zien hoe de pijpen worden gemaakt moet op de eer ste zondag van de maand naar het museum aan de Oude Vest 159a gaan; bezoekers kunnen de pijpmaker dan van één uur tot vijf uur gadeslaan.) grote, Amerikaanse bedrijven heb ben gekregen, kan de gemeente niet geven, erkende Langenberg. Maar met wat organisatorische en 'infrastucturele' hulp zou de ge meente toch enige compensatie kunnen bieden. De ondernemers in het ABC zou den al enigszins kunnen worden geholpen als er een betere beweg wijzering naar het bedrijvencen trum komt. Daarop zou niet alleen het centrum zelf moeten worden aangegeven, maar ook de namen van de afzonderlijke bedrijven, zo stelden verscheidene raadsleden Wethouder Fase was enigszins geprikkeld door de kritiek van de ondernemers. Zij stelde juist dat de gemeente meer tijd en geld heeft gestoken in de kleinere be drijven in het ABC dan in de grote bedrijven. Ze vindt de kritiek ook onredelijk omdat onder meer de gemeente ervoor heeft gezorgd dat de bedrijven over goedkope be drijfsruimte kunnen beschikken. Toch wil ze de ondernemers bin nenkort voor een gesprek uitnodi gen. "Als er onvrede is, moeten we erover praten", aldus Fase. Overi gens wordt inmiddels onderzocht hoe de bewegwijzering naar het ABC kan worden verbeterd. Prestige De zaak kwam aan de orde tij dens de behandeling van een nota van de directies economische za ken, ruimtelijke ordening, milieu en grondzaken over de toekomst van het sciencepark. In die nota wordt onder meer voorgesteld om kwaliteitseisen te stellen aan de technologisch hoogwaardige be drijven die zich er vestigen. Bedrij ven ontlenen namelijk prestige aan het feit dat ze in een sciencepark zitten. De komst van een kwalita tief minder bedrijf zou dit teniet kunnen doen. Verder stellen de directies voor om het sciencepark aantrekkelijk te maken door het fraai 'aan te kle den' met groen, om de universiteit meer bij de ontwikkeling te betrek ken en om het ABC verder uit te breiden. De raadscommissie kon zich goed vinden in de hoofdlijnen van de nota. Wel plaatsen met name Geradts (PvdA) en Langenberg vraagtekens by de werkgelegen heid die het park uiteindelijk ople vert voor de Leidse bevolking. "Spectaculaire getallen zie ik nog niet", stelde Geradts. Langenberg meende dat de meeste werkgelegenheid ontstaat bij zogeheten toeleveringsbedrij ven voor het sciencepark. Maar die mogen juist niet worden, toegela ten op het park omdat ze in princi pe niets hebben te maken met hoogwaardige technologie. Hij vroeg zich af of in de toekomst mis schien toch moet worden overwo gen dergelijke bedrijven wèl toe te laten. Mevrouw Wijnbergen (WD) ziet wel degelijke gunstige gevolgen voor de werkgelegenheid. Ze meende voorts dat de gemeente niet te ver moet doorschieten met het fraai aankleden van het scien cepark. Meer groen betekent min der ruimte voor bedrijven. En dat kan gevolgen hebben voor de ex ploitatie van het bedrijventerrein. Funest Wethouder Fase vindt dat het nu nog te vroeg is om conclusies te trekken over de ontwikkeling van de werkgelegenheid. Ze heeft ech ter vertrouwen in de voorspellin gen van de ondernemers. Zij en wethouder Peters van ruimtelijke ordening voelen er vooralsnog niet veel voor om de toelatingseisen voor het sciencepark te verlagen, alleen om meer werkgelegenheid binnen te halen. Peters: "Op de korte termijn kan dat winst opleveren, op de langere termijn kan het funest zijn. Het ge vaar bestaat dan dat technologisch hoogwaardige bedrijven vertrek ken. Maar ik geef toe dat het een moeilijke afweging kan zijn". Me vrouw Fase is er overigens van overtuigd dat het sciencepark goe^ kan worden aangekleed met groen zonder dat de grondprijs onaan trekkelijk wordt. LEIDEN - Een 18-jarig vrouw is gistermiddag aan de dood ont snapt. Bij het kruisen van de bu soversteekplaats op de Dr. Lely- laan zag ze niet alleen het rode stoplicht over het hoofd, maar ook een bus. De fiets werd volledig door de wielen van de bus ver nield. Het meisje viel aan de goede kant en liep behalve veel schrik, slechts een kneuzing aan de muis van de linkerhand op. ADVERTEfWiE SNUFFELMARKT: ALLES MAG De Z-Hollandse Snuffelmarkt van 18 en 19 okt. belooft een groot spekta kel te worden. Voor 19 okt. is in Lei den ontheffing van de winkelslui tingswet verleend. Dus alles mag die dag. En gelukkig geen problemen zoals in andere plaatsen soms het geval is. ledereen kan zonder pro blemen zijn 2e handsspullen verko pen. Ruim uw zolder, kast of kelder op en doe mee. De verkoop van uw 2e handsspulletjes levert niet alleen een aardig centje op. U zult het on getwijfeld ook heel gezellig vinden een dagje voor koopman of koop vrouw te spelen. Net als de 999 an dere deelnemers. Dus doe mee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 3