Protest van mijnwerkers in Z.-Afrika Zuid-Libanon voor Israël grote zorg Geen twistpunten op conferentie 'TsjernobyF Bonn houdt vast aan kernenergie ■mimi- Parijs onderhandelt met terreur-groep Staatsgreep in Togo mislukt Vrouw (70) tien dagen onder puin EG wil milieu-inspecteurs DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1986 JOHANNESBURG - Ongeveer 5000 mijnwerkers hebben gisteren in Secunda, op twee kilometer van de Kinross- goudmijn, dë dood van 177 collega's herdacht. De 177 Zuidafrikaanse mijnwerkers, op vijf na allen zwart, kwa men vorige week om het leven, toen na een brand giftige gassen vrijkwamen. Negen gevechtswagens van de po litie, enige tientallen andere poli tiewagens en een helikopter hiel den de demonstratieve bijeen komst, die zes uur duurde, in de gaten. Het was aan het doortasten de optreden van de organisatoren van de herdenkingsbijeenkomst te danken, dat ernstige problemen konden worden voorkomen. door Ruud de Wit Volgens de secretaris-generaal van de Nationale Unie van Mijn werkers (NUM), Cyril Ramaphosa waren met name de mijnwerkers van de Kinross-mijn door veilig heidsagenten geintimideerd om niet naar de herdenkingsbijeen komst te gaan. Ramaphosa zei van mijnwerkers vernomen te hebben, dat de agen ten met wapens en honden door de pensions op de mijn waren gegaan en de mijnwerkers hadden be dreigd met geweld en ontslag, als ze niet aan het werk zouden gaan. Maar van twee andere mijnen wa ren nagenoeg alle dagploegen niet aan het werk gegaan en op twee verdere mijnen was de opkomst slechts 40 procent geweest. Behalve Ramaphosa was de be langrijkste spreker in het stoffige en hete stadion van de woonwijk Langverwacht Winnie Mandela, de vrouw van de tot levenslang ver oordeelde ANC-leider Nelson Man dela. „Ik ben hier namens onze lei ders van het ANC naartoe geko men om jullie te vertellen dat de tijdpn van retoriek voorbij zijn".- "jullie mijnwerkers, mensen die door de uitbuitingspraktijken van de blanke goud- en kolenbazen reeds zoveel collega's hebben zien sterven, hebben de 'gouden' sleu tel van onze toekomst in handen. Het moment komt dichterbij, dat jullie zullen stoppen om het goud en de diamanten van de blanken te delven. Als het zover is, zullen we vrij zijn", aldus Winnie Mandela, die luid werd toegejuicht. Ramaphosa en de voorzitter van de NUM, James Motlatsi, vertel den de mijnwerkers verder, dat de vakbond zal doorgaan met het hou den van een totale mijnstaking, volgende week woensdag, 1 okto ber. Ramaphosa zei ook dat de NUM geen nieuwe ongelukken meer zal dulden, die op de reke ning van de mijndirecties kunnen worden geschoven. Boesak Gisteren werd ook bekend, dat de synode van de Nederduitse Ge reformeerde Sendingkerk, domi nee Allan Boesak heeft gekozen tot de nieuwe moderator. Boesak ver sloeg na een rumoerig verloop van de synode zijn belangrijkste tegen kandidaat, dominee Isaac Mentor met slechts enige tientallen stem- Mentor was de afgelopen vier jaar moderator van deze 'gekleur de' tak van de Zuidafrikaanse Ne derduitse Gereformeerde Kerk (NGK) en stond bekend als een conservatief. Naar verwachting zal de verkiezing van Boesak tot nieu we moderator de toch al gespan nen verhoudingen met de blanke Zuidafrikaanse zusterkerk nog verder verslechteren. De blanke NGK heeft ruim 1 mil joen leden en kan worden be schouwd als de belangrijkste reli gieuze steunpilaar van het apart heidsbewind. De NG Sendingkerk van Boesak heeft bijna 700.000 le den. Gisterochtend ontplofte ook een kleine mijn van Russische oor sprong in de tuin van het huis van Del Kevan, de blanke directrice van het rijkswoningbureau van So- weto. Haar huis werd zwaar be schadigd, evenals dat van haar bu ren. Kevan kwam een maand gele den in het nieuws toen ze in een interview met het 'zwarte' dagblad The Sowetan zei, dat zij door zou gaan met de huisuitzettingen van zwarte wijkbewoners, die blijven weigeren hun huur te betalen. De zelfde dag kwam het tot een bloe- digë botsing tussen Soweto-inwo- ners en lokale politie, waarbij min stens 21 personen werden gedood. ADVERTENTIE Zuidafrikaanse mijnwerkers herinneren zich dat de mijnramp van vo rige week geen losstaand incident was. (toto AP) WENEN (AP/ANP/Rtr.AFP) - Een verplichte melding van ongeluk ken en een internationaal rampen plan; die twee voorstellen staan centraal op de gisteren in Wenen begonnen conferentie van het VN- atoombureau (IAEA). Vijfenzestig van de honderddertien aangeslo ten landen hebben vertegenwoor digers naar Wenen gestuurd voor beraad over de gevolgen van de ramp in de centrale van Tsjerno- byl. Op de eerste conferentiedag zag het er naar uit dat een ruime meerderheid het eens is met een meldingsplicht en met een plan voor gezamenlijke hulp bij onge lukken. Een woordvoerder van de mi lieu-organisatie Greenpeace toon de zich gisteren teleurgesteld over de gekozen benadering: 'Zij zijn al leen maar hier om de volgende kernramp te bestrijden, en dat ach ten wij een volstrekt bespottelijke benadering', aldus Colin Hines. De milieu-organisatie had verzocht waarnemers naar de conferentie te mogen sturen, maar dat verzoek werd afgewezen. 'Het IAEA zou zich moeten beraden over de vraag hoe wij het nucleaire tijdperk ach ter ons kunnen laten', zei hij. 'Wij kunnen absoluut niet om het feit heen dat deze technologie levens- Botha ergert zich aan zwarte mede passagiers HONGKONG (UPI) - Volgens het in Hongkong verschijnende dagblad South China Morning Post heeft de Zuidafrikaanse minister van buitenlandse za ken, Roelof Botha, tijdens zijn recente Azië-reis krachtig ge protesteerd tegen de aanwezig heid van twee Nigeriaanse za kenmannen in het eerste-klas- se-compartiment van zijn vlieg tuig. De Post citeerde uit een ver trouwelijk vluchtverslag van de luchtvaartmaatschappij Ca thay Pacific, waarin de chef- steward de situatie beschreef aan boord van vlucht 521, die Botha en zijn gevolg op 7 sep tember van Osaka in Japan bracht naar Taipei in Taiwan: "De heer Botha en leden van zijn Zuidafrikaanse delegatie waren klaarblijkelijk niet inge nomen met de aanwezigheid van twee zwarte eerste-klaspas- sagiers. De heer Botha sprak de chef-steward aan en wilde we ten waar de heren vandaan kwamen en waarom zij zich in de eerste-klasse bevonden". Botha deelde de chef-ste ward vervolgens mee dat hij en de zijnen nooit met Cathay Pa cific zouden hebben gevlogen, als zij hadden geweten dat men 'zulke mensen' ook had ge boekt. Eén van de medewerkers van de Zuidafrikaanse minister was op de twee Nigerianen toege- stapt, maar de chef-steward had hem tegengehouden en ge zegd dat eventuele geweldple ging tijdens een vlucht zeer ernstige gevolgen kon hebben. "Hij keerde met tegenzin naar zijn plaats terug", aldus het vluchtrapport. De South China Morning Post schreef dat Botha's kabi net het incident had ontkend en het "het zoveelste voorbeeld van smerige leugens en kwaad aardige propaganda" had ge noemd. PARIJS (AP) - De voormalige Grieks-orthodoxe patriarch van Jeruzalem, mgr. Hilarion Capudji, zou eèn bemiddelingspoging on dernemen om de problemen met het terrorisme in Frankrijk op te los?en. Volgens Franse kranten zou Capudji maandag een gesprek hebben gehad met de veroordeelde terrorist Georges Abdallah. Abdal lah is een van de drie terroristen wier vrijlating werd geëist bij de recente bomaanslagen in Parijs. Capudji werd in 1974 in Israël drie jaar gevangen gezet omdat hij explosieven zou hebben opgesla gen die bestemd waren voor de PLO. De patriarch zou ook een ge sprek hebben gevoerd met de mi nister van veiligheid Robert Pand- raud. Volgens de Franse televisie zou Capudji Abdallah tevergeefs heb ben gevraagd een oproep te doen om een einde te maken aan de aan slagen. Verder werd bekend dat de Fran se politie gisteren vijf mensen heeft aangehouden voor ondervra ging. De vijf zouden banden onder houden met de Franse terroristi sche organisatie Action Directe die mogelijk steun zou hebben ver leend bij de recente bomaanslagen. Verder werd bekend dat een functionaris op het vliegveld Orly een van de broers van Abdallah heeft herkend. Het zou daarbij gaan om Emile Abdallah die op 17 september aan boord stapte van de vlucht Parijs-Wenen. Het vliegtuig vertrok een paar uur nadat vijf mensen waren gedood bij een bomaanslag in een Parijse kleding winkel. De verklaring van de lucht havenfunctionaris wordt door de politie als geloofwaardige bestem peld. Emile Abdallah is een van de vier broers van George die worden gezocht in verband met de aansla gen in Parijs. De Franse politie zou inmiddels naar Wenen zijn gereisd van waaruit Abdallah een vlucht naar Cyprus kan hebben genomen om daarna per snelboot door te rei zen naar Libanon. Emile Abdallah verklaarde de dag na de bomaanslag vanuit zijn ouderlijk huis in het noorden van Libanon dat hij het land nooit had verlaten. SOEDAN - De Soedanese regering heeft "om veiligheidsredenen" een luchtbrug met voedselhulp naar het door honger getroffen zuiden van het land verboden, zo is giste ren vernomen van buitenlandse hulpverleners. De luchtbrug had dit weekend moeten beginnen met overval op een politiebureau een voedselzending van 16 ton Bandoeng. President Soeharto ver- naar Yirol, een plaats die is bezet wierp in januari een gratieverzoek door rebellen van het zuid-Soeda- van hem, zo meldde Tempo, nese bevrijdingsleger. INDONESIË (AFP) - Volgens het Indonesische weekblad Tempo is op 12 september een radicale isla miet geëxecuteerd. Het zou gaan om Maman Kusmayadi (28) die in 1983 ter dood werd veroordeeld wegens medeplichtigheid TEL AVIV - Het Israëlische defen siesysteem kampt met een door Iran geïnspireerd sji'itengevaar in Zuid-Libanon, waarvan de om vang door de bloedige incidenten van de laatste weken extra werd onderstreept. door Willy Werkman Niet alleen de Unifil-troepen, maar ook het Zuidlibanese leger in de door Israël gecreëerde 'veilig heidszone', bij de Libanees-Israëli- sche grens, hebben de laatste we ken een bloedige prijs moeten be talen voor de vastbeslotenheid van Hizbollah, de 'Partij van God', de islamitische revolutie van ayatol lah Chomeiny in Zuid-Libanon te verspreiden. De Hizbollah, tot voor kort niet meer dan een ongeorganiseerde groep zelfmoordcommando-een- heden, is de laatste tijd uitgegroeid tot een 4000 man tellende, goed van wapens en munitie voorziene troepenmacht, compleet met uni forms. De strijders, sterk religieus gemotiveerde plaatselijke sji'iten, worden geholpen, getraind en vooral geinspireerd door honder den vrijwilligers uit Iran. Onder de 51 doden die vorige week vielen bij de aanval van sji'i ten op vier posten van het Zuidli banese leger waren volgens defen siespecialisten in Israël twee Ira- niërs. Ze droegen Iraanse legeruni formen en hadden rode banden om hun hoofd, waarop geschreven stond: „Wij zijn op weg om Jeruza lem te bevrijden". De wapens die zij droegen, behoorden tot de mili taire transporten die Syrië - onder Iraanse druk - via de Bekaa-vallei naar Zuid-Libanon heeft laten ver- De opkomst van Hizbollah als militaire factor van betekenis is een bron van zorg voor Israël. Was het tot voor kort de gematigde sji'i- tische Amal-beweging van Nabib Berri waarmee de Israëlische gene raals en hun beschermelingen in Zuid-Libanon zich moesten con fronteren, nu zijn het de Hizbollah- fanatici die de Amal-militie drei gen te verzwakken en die voor geen enkele vorm van geweld te rugschrikken om alle vreemdelin gen uit Zuid-Libanon te verdrij ven. Die vreemdelingen zijn de Unifil-troepen, de Israëlische sol daten die na het terugtrekken van het Israëlische leger uit Libanon in de 'veiligheidszone' zijn achterge bleven, en het door de Israëli's ge steunde Zuidlibanese leger. Met de PLO-strijders werkt de Hizbollah overigens wel samen. Stappen Volgens de Israëlische defensie- deskundige Zeev Shiff kan worden aangenomen, dat het Israëlische le ger snel stappen zal ondernemen om het nieuwe 'Hizbollah-offen- sief het hoofd te bieden. Hij zegt dat dit niet eenvoudig zal zijn, hoe wel de Israëli's weten dat de Zuid libanese dorpen J'ibshit, Tzedikin en Ma'arakeh de belangrijkste steunpunten zijn van de Hizbollahr strijders. In J'ibshit is zelfs een Hizbollah-centrum, gefinancierd door Iran. In de strijd tegen Hizbollah ziet Israël de Unifil-troepen als een fac tor die op z'n best getolereerd kan worden. „Wij vragen geen enkele regering de staat Israël te verdedi gen", zei onlangs de Israëlische mi nister van defensie Jitshak Rabin. „Wij vragen geen enkele Franse, Nederlandse of Noorse moeder be zorgd te zijn om het lot van haar zoon die in Unifil dient. Wij vragen niet om het vertrek van de Unifil- soldaten. Als ze willen blijven, kunnen ze blijven, maar we zullen onder geen enkele voorwaarde toe staan dat Unifil zich langs de Israë- lisch-Libanese grens zal installe- Het stationeren van Unifil-troe pen binnen de door Israël gecon troleerde 'veiligheidszone' van Zuid-Libanon zou leiden tot de op heffing van het door Israël zwaar gesteunde Zuidlibanese leger en tot een sterke beperking van de Is raëlische militaire activiteiten in dat gebied. En het zijn de niet altijd gepubli ceerde Katsjoesja-raketaan vallen van de Hizbollah op Noord-Israël, die wat betreft Jeruzalem alle twij fels wegnemen over de vraag wie het Hezbollah-gevaar moet' aan bakken. Zelfs wanneer dat bete kent dat Israël opnieuw het risico neemt in het Libanese verzinken. gevaarlijk is en dat geen enkele conferentie erip zal slagen die min der gevaarlijk te maken'. Die houding vond in Wenen in derdaad geen weerklank. Het ac cent lag gisteren sterk op het voor komen van ongelukken door meer afspraken en een betere beveili ging. Zo vindt minister Nijpels (mi lieubeheer) dat er' internationaal bindende regels moeten komen voor de veiligheid van kerncentra les. De huidige aanbevelingen van het atoombureau zijn volgens hem te vrijblijvend. Nijpels kondigde aan vandaag te zullen pleiten voor een vergaande gelijkschakeling van normen en waarden van radioactieve straling. Het zogenaamde NUSS-pro- gramma (nuclear safety standards) van de IAEA bevat een groot aan tal richtlijnen voor de veiligheid van kerncentrales in de aangeslo ten landen. In tegenstelling tot in ternationale veiligheidsregels in de lucht- en scheepvaart zijn de voor schriften van de IAEA niet bin dend. Niettemin worden ze door de meeste landen nauwkeurig opge volgd. Het zal volgens minister Nijpels echter niet eenvoudig zijn deze richtlijnen verplicht te stellen. In het najaar zal een groep van des kundigen gaan bezien of het moge lijk is de internationale veiligheids voorschriften een verplichtend ka rakter te geven. BONN - De Westduitse regering hoiidt vast aan het gebruik van kernenergie. De regering acht het stopzetten van de kerncentrales op korte of middellange termijn on mogelijk gezien de economische en ecologische gevolgen. door Hans Hoogendijk Dat blijkt uit het gisteren gepre senteerde energierapport van mi nister van economische zaken Bangemann. „De uitbouw van kernenergie voor de stroomvoor ziening is in feite ten einde geko men", heet het in het rapport. Dat betekent niet dat er geen nieuwe kerncentrales worden gebouwd, want „als de vraag naar elektrici teit onverwacht snel stijgt of als in bepaalde gevallen oude centrales moeten worden vervangen, is de bouw van enkele nieuwe kerncen trales niet uitgesloten". Het standpunt van Bonn staat volledig tegenover de uitkomst van het onderzoek dat twee onaf hankelijke wetenschappelijke on derzoekbureaus in opdracht van de regering hebben uitgevoerd. Uit beide rapporten blijkt dat de Bondsrepubliek zonder ernstige gevolgen op middellange termijn kan afzien van het gebruik van kernenergie. De regering heeft de waarde van deze studies direct na het verschij nen al in twijfel getrokken. De Westduitse regering zegt in haar bericht ook dat het vreedzaam ge- LOME (AP) - Enkele tientallen re bellen hebben vanuit het buurland Ghana een poging gedaan de Togo- lese regering van president Gnas- singbe Eyadema ten val te bren gen. Militairen en politie maakten een eind aan de opstand, nadat de hele nacht straatgevechten waren geleverd. Dat hebben westerse di plomaten gezegd. De regering zei in een communi qué dat 13 mensen waren omgeko men, onder wie zeven leden van een zwaar bewapende 'terroristi sche commando-eenheid' die dins dag de grens was overgestoken vanuit het buurland Ghana. Er zouden 19 aanvallers gevangen zijn genomen. Onder de slachtoffers bevonden zich geen buitenlanders. De grens met Ghana werd voor onbepaalde tijd gesloten en de be volking werd opgeroepen kalm te blijven en niet naar buiten te gaan. Er werd geen officieel uitgaansver bod uitgeroepen, maar het was op straat aanzienlijk rustiger dan nor maal. Ook een aantal ambassades bleef gesloten. Tot het middaguur werden her en der nog vuurgevechten gehoord in de havenstad Lome. Hoewel de regering zei dat de aanvallers uit Ghana kwamen, werd er geen offi ciële beschuldiging geuit aan het adres van de Ghanese president luitenant Jerry Rawlings. Maar diplomaten meldden dat er in het district Aflao vanaf Ghanees grondgebied was geschoten op To- golese troepen. bruik van kernenergie verant woord is op voorwaarde dat de vei ligheid gegarandeerd is. Verder pleit de regering-Kohl voor ener giebesparing en voor nieuwe im pulsen bij het zoeken naar alterna tieve energiebronnen. RADIOACTIVITEIT (UPI) - De Amerikaanse biofysicus Lynn An- spaugh heeft ontkend dat hij in een rapport gezegd zou hebben dat bij het ongeluk met de kernreactor in Tsjernobyl evenveel radioactief ce sium 137 was ontsnapt als bij alle kernbomexplosies en bovengrond se kernproeven in het verleden. Dit was door de New York Times en de Washington Post gemeld. Volgens Anspaugh is de hoeveel heid cesium 137 van Tsjernobyl niettemin van grote betekenis en is er reden voor bezorgdheid. Maar, zei hij, de totale hoeveelheid die bij het ongeluk werd uitgestoten is niet meetbaar, ook niet de totale gevolgen. ATHENE (AFP) - In Kalamata in Griekenland is een vrouw van zeventig jaar gered uit het puin van haar huis, dat op 13 september bij de zware aardbe ving werd vernield. De vrouw, die haar katten en hond bij zich had, had de tien dagen van haar opsluiting één blik met conserven als voedsel. Zij werd ontdekt door inge nieurs die de staat van een aan palend kasteel kwamen onder zoeken. Ze werd overgebracht naar een ziekenhuis, dat ze na een onderzoek mocht verlaten omdat ze niets had. Kurt Waldheim blijft ontkennen WENEN (AP) - De Oostenrijkse president Kurt Waldheim ontkent beschuldigingen van het Joodse Wereld Congres (WJC) dat hij tij dens de Tweede Wereldoorlog anti- joodse propaganda zou hebben be dreven. Waldheims woordvoerder ver klaarde dat de beschuldigingen, die dinsdag in New York werden geopenbaard, 'ongegrond' zijn. Hij voegde hieraan toe dat Waldheim indertijd niet in de positie verkeer de om anti-joodse pamfletten op te stellen. Onderzoekers van het WJC ver klaarden dat zij in de Amerikaanse Nationale Archieven nazi-propa- ganda hadden gevonden met leu zen als: Genoeg van de joodse oor log. Dood de joden. Loop over. De pamfletten zouden op 28 no vember 1944 zijn ondertekend door Waldheim. Het zou de bedoe ling zijn geweest om de pamfletten met behulp van vliegtuigen achter de Russische linies te verspreiden. Waldheim diende tijdens WO-II in de Balkan als luitenant in het Duit se leger. BRUSSEL - De Europese Com missie, het dagelijks bestuur van de EG, gaat harder optreden tegen landen die de gemeenschappelijk opgestelde milieunormen aan hun laars lappen. De Commissie over weegt het aanstellen van speciale milieu-inspecteurs, die door de he le EG gaan reizen om overtredin gen vast te stellen. door Hans de Bruijn Wanneer dat geen effect heeft zal de Commissie niet aarzelen landen voor het Europese Hof te dagen om naleving van de regels af te dwin gen. Dat stelt de milieu-commissa ris Stanley Clinton-Davis (GB), in zijn gisteren in Brussel gepubli ceerde nieuwe actieprogramma voor het EG-milieubeleid. In Europees verband zijn allerlei milieuregels afgekondigd die kracht van wet hebben en door alle lidstaten moeten worden nageko men. Via het aanstellen van milieu inspecteurs hoopt de Commissie particulieren en particuliere instel lingen te stimuleren vaker klach ten in te dienen over overtredingen van die regels. Omdat het uitvoeren van de Eu ropese milieunormen vaak geld kost is de Europese Commissie be reid middelen uit te trekken om daarbij te helpen. Clinton-Davis meent dat naleving van de milieu regels de industrie niet zal ver zwakken, maar juist versterken. Bovendien zal de uitvoering van de maatregelen banen opleveren. Volgens het actieplan veroorza ken de landen van de EG jaarlijks 2000 miljard kilo afval, waarvan 80 procent weer geschikt zou zijn voor recycling, zowel voor het op nieuw vervaardigen van ruwe grondstoffen als voor het opwek ken van energie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7