'Going to the dogs', een geslaagde grap Pinters deftige saaiheid Buddy Tate en Saini Swoi de muzikale hoogtepunten Kobus komt met gehoor schade in LVC 'Schrijvers aller landen' verenigd in Rotterdam MAANDAG 22 SEPTEMBER 198fi RADIO-TV-KUNST PAGINA 23 'Going to the dogs', toneelstuk in vier bedrijven van Wim T. Schip pers. Met: Boris Vrolijk, Herta van Wageningen, Bella de Vries, Victor Cronjé, Ilja van Vinkeloord en Hele- nus Rol. Gezien op 20 september in de Stadsschouwburg, Amsterdam. 'Gefeliciteerd Knelpunt', eenakter van Wim T. Schippers. Met: Lia Bol- te, Tineke Rosing, Huub Stapel, Si mon de Beer en Sjoerd Pleijsier. Re gie: H. van der Berg. Gezien op 20 september in Bellevue, Amsterdam. Aldaar nog elke vr., za. (23.00 uur) en zo (17.00 uur) t/m 12 oktober. AMSTERDAM - Wim T. Schip pers heeft het weer voor elkaar. Al een kwart eeuw slaagt hij er in van tijd tot tijd het ganse land versteld te doen staan. Dan ruk ken hele cameraploegen uit om verslag te doen van zijn ontrege lende ideeën. Hij is één van oze weinige echte volkskunstenaars, die niet alleen de incrowd, maar brede lagen van de bevolking weet te bereiken. Door een klei ne vertekening van het perspec tief geeft hij soms onze hele kijk op de werkelijkheid een zetje. Dit keer bereikt hij niet alleen de toneelliefhebber, maar ook de hondenbezitter, en dus zowat ie dereen. 'Going to the dogs' is een practical joke, die tot in de fines ses is uitgedacht. Zes herders honden op de planken van de eerbiedwaardige Stadsschouw burg. Ze spelen zogenaamd een toneelstuk over een echtpaar, waarvan de vrouw een heimelij ke verhouding met een derde heeft en dat zich zorgen maakt over de nieuwe vriend van hun dochter. Een in het bos ver dwaalde Engelse toeriste brengt het hoofd van Hector op hol. Het leuke is dat je je door dat verhaaltje en de realistische de cors toch heel lang zand in de ogen laat strooien. Daarbij maakt Schippers handig gebruik van het feit dat wij toch al de ge woonte hebben om aan honden allerlei menselijke eigenschap pen en gevoelens toe te kennen. Een hond kan volgens ons ver drietig en gelukkig zyn, we den ken dat hij uit wraak aan het bankstel knaagt, maar toch veel van zijn baasje houdt. Een hond die tv kykt of zijn vrouw be driegt is dan nog maar een klein stapje verder. Na een half uur blijkt datje zit tend op een bandje in een wille keurig plantsoen een vergelijk baar schouwspel zou kunnen zien. Want wat komt er van zo'n mooi Dallas-achtig verhaaltje te recht als het door drie herders en drie herderinnen op de planken wordt gebracht? Helemaal niets. De stomme beesten bedelden bij de ramen van het decor om hap jes, poepten en piesten in het rond, besnuffelden elkaar onder de staart en vlogen elkaar naar de keel. Kortom: ze deden alles wat des honds is. Het enige op merkelijke kunstje dat ze ver- WD tegen hondentoneel UTRECHT (ANP) - Als minister Brinkman zestig miljoen tekort komt en moet snijden in zaken als de Pas 65 voor bejaarden, weet WD-fractievoorzitter Voor hoeve wel andere posten die kun nen worden aangepakt, zoals bij voorbeeld hondentoneel. Tijdens de partijraadvergadering zater dag deed Voorhoeve de suggestie dat toneelvoorstellingen als Going to the Dogs van Wim T. Schippers dan maar niet gesub sidieerd moeten worden. Voorhoeve tot de partijraad: „Gisteravond was er zelfs hon dentoneel in de Amsterdamse schouwburg, Going to the dogs, gesubsidieerd door de overheid. U betaalt er aan mee ondanks het feit dat u er niet bent geweest". toonden was het aanschakelen van de tv, waarop het honden- nieuws te zien was. Het opnemen van de telefoon ging hen echter al boven de pet. Die projectie van lijk drama op herdershonden was voor het publiek niet onein dig vol te houden. Het hondse gedoe werd na verloop van tijd heel saai. Toen bleek, dat ook het tweede deel van de grap van Schippers werkte. Want het pu bliek reageerde precies alsof het naar een echt toneelstuk zat te kijken. Men werd rumoerig, men joelde en klapte ongeduldig, men begon te fluiten, te janken en te blaffen, waarop anderen weer 'ssstt' bliezen. Sommigen verlieten zelfs voortijdig de zaal; die hadden er waarschijnlijk op gerekend dat Hector een mono loog van Heiner Müller uit de kop had geleerd en dat Nimrod 'waar werd oprechter trouw dan tussen man en vrouw op aarde ooit gevonden' zou blaffen. Zo zijn we er met z'n allen heerlijk ingestonken en hebben kunnen zien hoe zes honden zichzelf waren. De schouwburg was driemaal uitverkocht, de te levisie was aanwezig en in het prachtige programmaboekje wordt vol trots gemeld dat de overheid 'Going to the dogs' met 70.000 gulden heeft gesubsi dieerd. 'Going to the dogs' is niet meer in de schouwburg te zien, maar wordt in de loop van het winter seizoen wel door de VPRO op tv uitgezonden. Wel kunt u nog naar 'Gefelici teerd Knelpunt', een eenakter van Schippers die zaterdag in Bellevue in première ging. In dit amusante stuk zijn weer wat Haagse Comedie speelt 'Vroeger' 'Vroeger' van Harold Pinter door de Haagse Comedie. Met: Guido de Moor (Deeley), Rick Nicolet (Kate) en Marjon Brandsma (Anna). Regie: Vonne van der Meer. Decor en kos tuums: Judith Lansink. Gezien op 20 september in Diligentia, Den Haag. Op 28 november in de Leidse Schouwburg te zien. DEN HAAG - Niet voor het eerst stuurt Pinter zijn toeschouwer met meer vraagtekens naar huis dan waarmee zij waren geko men. In zijn vierde avondvullen de stuk uit het begin van de jaren zeventig vertellen de drie perso nages elkaar hun herinneringen aan 'vroeger*. Aanleiding daartoe is de komst van Anna, die het echtpaar Kate en Deeley be zoekt. Anna is de vroegere vrien din en huisgenoot van Kate; bei den hebben twintig jaar geleden in Londen samengewoond. Ka te's echtgenoot Deeley lijkt Anna toentertijd ook gekend of ten minste wel eens ontmoet te heb ben. Hier moet de toeschouwer al gaan speculeren, want de con versatie vol wederzijdse herinne ringen levert weinig betrouwba re informatie op. Het gesprek ontaardt in een machtsspelletje, waarin de deelnemers elementen uit eikaars herinneringen over nemen. Deeley en Anna blijven als het ware tegen elkaar opbie den in hun vroegere relatie tot Kate, die steeds meer de zwijgen de derde wordt. De herinnerin gen zijn manipulatie-technieken, die functioneren als wapens in een bij voorbaat tot mislukken gedoemde communicatie. De diepere betekenis van deze con frontatie, die nauwelijks een ont wikkeling vertoont, blijft verbor gen. Naar aanleiding van zijn to neelstuk 'De Thuiskomst' heeft Pinter eens gezegd: "Ik had ge noeg moeilijkheden bij het schrijven van het stuk. Ik heb geen tijd om over de betekenis ervan na te denken". Van enige handeling op het to neel is bijna geen sprake. De spe lers zitten vrijwel voortdurend op een soort modieuze ligban ken. Vanuit de niet optimale zaalsituatie in het Haagse Dili gentia betekent dat, dat een be langrijk deel van de voorstelling slecht te zien is. Zo gaat bijvoor beeld van het verstilde spel van Rick Nicolet veel verloren. Het subtiele raffinement van de conversatie heeft regisseuse Vonne van der Meer waarschijn lijk mede door een zacht stemge bruik willen aangeven, hetgeen Jazznight met nadruk op oudere jazz Jazznight Alphen 1986. Met: Sami Swoi Sweet Substitute, Original Evergreen Jazzband, Jazzlips Cyn thia Sayer, Leidsch Studenten Jazz Gezelschap, Dutch Swing College Band, Ellen H Band. Losekes Blues Gang, Waso, Buddy Tate, Benny Bai ley, Glenn Ferris Torsten Zwin genberger Band, Jole Blond, Trio Dolf de Vries met Marjorie Barnes Ruud Brink, Rudy Smith - Thijmen Hoolwerf Quintet met Fred Lee- flang, Toon Roos Band en Jaap Dek ker Boogie Set met Hein v.d. Gaag Boris v.d. Lek. Gehoord op 20 sep tember. ALPHEN AAN DEN RIJN - De vijfde .Alphense Jazznight is uit gegroeid tot een soort mini Northsea Festival. Ditmaal werd zelfs in zes zalen tegelijk gemusi ceerd. De nadruk blijft liggen op commerciële oudere, en vaak he laas oubollige jazz. Uitzonderin gen waren wat dit betreft twee Nederlandse groepen, de Ellen H Band en de groep van Toon Roos. Het eerste kwartet bezit een ijzersterkte troef in de per soon van Robert Jan Vermeulen, pianist in de stijl van de akoesti sche Herbie Hancock. In zyn goed opgebouwde, lyrische soli wist hij de thema's tot een ander melodisch niveau te tillen. Leid ster Ellen Helmus op fluit kon daar ondanks haar fraaie toon- vorming niet aan tippen. Minder onverwacht maar min stens even goed van kwaliteit waren de optredens - elke band speelde twee sets - van de Ameri kaanse blazers Buddy Tate (te norsax), Benny Bailey (trompet) en Glenn Ferris (trombone). Ze waren uiteraard geafficheerd als de sterren van de jazznacht, en zeker Bailey en Tate, op het ge bruikelijk niveau spelend, stel den niet teleur. Wel moet gezegd worden dat er alleen gebruik werd gemaakt van overbekend materiaal en vooral blues-sche ma's, geconditioneerd door de wat houterige begeleidingsband van Zwingenberger uit Duits land. Tussen al die Europeanen die hun jazz alleen uit de tweede of derde hand kennen, was het bijzonder aangenaam om af en toe van de messcherpe timing en het agressieve geluid van die Amerikanen te kunnen genieten. Muzikale dieptepunten waren er helaas ook te beleven. Wat te zeggen van de fantasieloze dixie land van de Original Evergreen Jazzband die zelfs op èen brade rie zou misstaan? Of de onbehol pen presentatie van de Ham- burgse Jazzlips, die het presteer den in nauwelijks swingende twee- en vierkwarten regelmatig de beat om te draaien? Even wei nig inspirerend speelde de Dutch Swing College Band, toch een orkest van enige reputatie. In het programma van slappe re vival- en anonieme swing-stuk ken liet alleen de baas van het stel, Peter Schilperoort, af ten toe horen waarom de DSC een internationale naam heeft hoog te houden. Beduidend leuker was het re pertoire van Sami Swoi uit Po len, dat bestond uit goed gear rangeerde swing- en dansjazz- stukken, zoals die vooral in de ja ren dertig en veertig werden ge speeld. Ook solistisch was ér wat te beleven, vooral rietblazer And- rej Sienicki viel op door zijn in- strumentbeheersing en oor spronkelijke improvisaties. Een deel van de beide sets moest Sa mi Swoi optreden als begelei dingsorkest voor de Britsw vocal group Sweet Substitute, die even vakkundig als mierzoet samen- zong a la Andrew Sisters. Met jazz had het toen al weinig uit- Buddy Tate (links) en Benny Bailey op de Alphense Jazznight. (foto Nanno Bloupot) staande, nu evenzo. Even stijl vast in zijn arrangementen was" het in de collectieven uitstekend klinkende Leidsch Studenten Jazz Gezelschap, waarvan som mige leden misschien wel twin- tigstejaars waren, als men op het uiterlijk afging. Deze tienmans band baseert zich wat stijl betreft op Amerikaanse big bands rond 193Q. Solistisch gezien hapert het hier en daar nog. Van de overige groepen mag vooral Waso niet onvermeld blij ven, dat als buitenbeentje zigeu nerjazz bracht, een puur Europe se vorm van swing, vooral be kend door de inspanningen in het verleden van Stéphane Grap- pelli en Django Reinhardt. Deze Belgische groep wist het publiek voor zich te winnen door de en thousiaste en toch onstspannen wijze waarop saxofonist/fluitist Bill Greenow en de oprichter Keon de Cauter op gitaar, soleer den. Rond elf uur 's avonds was er inmiddels zoveel publiek toege stroomd, dat het bijna onmoge lijk was zich van de ene zaal naar de andere te begeven. Een com mercieel succes voor de organi satie, de Jazz Club Alphen, die naar mijn smaak iets teveel heeft gelet op de 'gezelligheid' en drankomzet, en te weinig op mu zikale kwaliteit. KEN VOS staaltjes van zijn taalvaardigheid te bewonderen. Een stelletje vlijt zich neder op een 'fijn plekje' in het bos. Ze krijgen onenigheid over wat nu precies een fijn plek je is, met alle dubbelzinnigheden vandien. Een tweede stelletje zet zich pal daarnaast aan een pick nick. Het einde van het liedje is dat de dames zich tot de dames, en de heren zich tot de heren be kennen. Gevieren barst men los in het zingen van 'In 't groene dal, in 't stille dal, waar duizend bloempjes bloeien'. Het verhaal tje heeft verdacht veel weg van dat van 'Going to the dogs', waar in homoseksualiteit ook een rol leek te spelen. Schippers is uniek als hande laar in illusies. We mogen met z'n allen blij zijn dat hij zich niet met de verkoop van tweedehands au to's bezighoudt. ARIEJAN KORTEWEG aan een elementaire eis als ver staanbaarheid, althans in Dili gentia, afbreuk deed. Toch ligt het grootste pro bleem nog ergens anders. Pinter toont een constant mislukkende communicatiesituatie met tal van pijnlijke stiltes. Voor de re gisseur is het probleem, hoe je dat naar het toneel kunt vertalen zonder dat het spel saai en traag wordt. Dat probleem heeft Von ne van der Meer in haar eerte re gie by de Haagse Comedie niet opgelost. De voorstelling sleept zich in een deftig soort saaiheid voort. De spelers zoeken vaak een houvast in toneelmatige po ses; een sigaret en een drankje willen daarbij nog wel eens uit komst bieden. In deze confrontatie zijn de drie pesonages voortdurend on ontkoombaar op elkaar aange wezen. Het schitterende decor, een bolvormige ruimte met ge streepte wanden, onderstreept dat op niet mis te verstane wijze: elk zicht op een buitenwereld is afwezig. Dat in aanzet indringen de beeld dringt echter niet door de vierde wand heen tot het pu bliek door. WIJNAND ZEILSTRA Guido de Moor, Rick Nicolet 'Vroeger'. Speed-metal in Scum: eerder hard dan snel Destruction, Rage en Kreator. Ge hoord op 20 september in hard-rock centrum Scum, Katwijk. KATWIJK- In Scum is het de laatste tijd één en al speed-metal wat de klok slaat. Illustratief voor dit feit mag heten dat sinds kort een eigen blad wordt uitge geven met de naam 'Speed-Zo ne'. En het podium in Katwijk wordt nagenoeg alleen nog maar beklommen door snelle bands. Al valt het met die snelheid ei genlijk nog wel mee. Het ltfkt als of bas en gitaar met een nood gang noten braken. Dit door het opzwepende drum-ritme dat nog het meest weg heeft van een Rus sische dans. Echt snelle gitaris ten vindt men nagenoeg niet in speed-metal bands, maar in hard-rock en heavy-metal krin gen, waar iemand als Yngwie Malmsteen in goede doen zo'n 20 aanslagen per seconde haalt. Hoe dan ook: met het binnen halen van speed-metal slaat Scum wel een goede slag. De fans komen, in groten getale, overal vandaan. Bijvoorbeeld uit Makkum in Friesland. Het kleine Friese meisje vertrouwt mij toe: "Ik heb acht uur lang gelift. Mijn ouders denken dat ik bij een vriendinnetje slaap. Waar ik van nacht echt slaap weet ik nog niet. Maar ja, dat heb ik er wel voor over: Destruction is onwijs". On wijs was het zeker afgelopen za terdag in Scum. Al is het maar net welke interpretatie je d'r aan geeft. Onwijs in de zin van getikt, of in de zin van goed. Genoemde hoofdact Destruc tion had in het kader van de 'Heil comes to your town tour' de bands Rage en Kreator in het voorprogramma neergezet. Nor maliter dient een voorprogram ma ter opwarming van het pu bliek, maar in dit geval bleek dat geheel niet nodig. Nog voordat er één noot gespeeld was zat de stemming er al behoorlijk in. Dat de bandleden van Rage en Krea tor ieder een soort privé-race hielden op hun instrumenten, waardoor het geheel nogal ram melde, maakte de head-bangers niet zoveel uit. Hard was het in elk geval. En snel leek het. Dan Destruction. De volumek noppen werden zo mogelijk nog verder opengedraaid. Elke hoge toon kwam nu aan als een kaak slag, elke bas-toon als een stoot onder de gordel. Dit tot groot plezier van de stage-divers die, met de wind uit de speakerbo xen in de rug, het luchtruim van Scum doorkliefden. En dat alle maal onder de meest verschrik kelijke teksten. Song-titels als 'Curse the Gods' en 'United in hatred' zeggen wat dat betreft al genoeg. In technisch opzicht wa ren de heren uit het land van Krupp-staal in elk geval bedui dend beter dan hun collega's van Rage en Kreator. Strakker ook. En dat laatste is uitermate be langrijk in speed-metal. Helaas was de geluidskwaliteit niet al te best. Te veel bas en te zachte zang. Het meisje uit Mak kum vond het in elk geval prach tig. "Onwijs hè? En ik heb ook een slaapplaats". Als ze de wek ker nog maar kan horen. HERMAN JOUSTRA LEIDEN - Friese wave wordt ge makshalve alle uit Friesland af komstige popmuziek gedoopt. Op die wijze worden pakweg het voortreffelijke Weekend at Wai- kiki en het zaterdag het LVC on veilig makende 'Kobus gaat naar Appelscha' (KgnA) op één hoop gegooid. Kobus gaat naar Appelscha scoort louter en alleen maar op de inderdaad uitstekend geko zen naam. De poeha en bla-bla rondom de (geslaagde) Britse hy- peband Frankie goes to Holly wood lijkt met die vier Neder landse woordjes waarvan er min stens twee ontzettend knullig de mond uitkomen tot de juiste pro porties te worden terug gerelati veerd, oftewijl: what's in a na me? En toch ga je op zo'n naam af. Vriendin ook mee, lekker lachen om die maffe Friezen. Wimpie gaat naar LVC. ha, ha. Na één blik op zanger-maniak (bedankt, Oor) Menno Bakker te hebben geworpen, was al duide lijk dat we goed fout zaten. Snoeiharde aan punk verwante muziek en wat mij betreft nu toch echt achterhaalde rotherrie zonder ritme, melodie of harmo nie en een steeds gespannener sfeertje in de zaal. De heren heb ben de gulpen van hun broeken, of wat daar voor doorgaat, wa genwijd open laten staan en Bak ker kwijlt aan de lopende band bier. Zijn motoriek is als die van iemand die voortdurend een op- tater van het stopcontact krijgt. Zijn collega, de bassist, laat zelfs een mij onbekende frisdrank of likeur uit de mond lopen. Tijdens een nummer over cornflakes wordt dat gelijknami ge ochtendhonger stillende goedje met bakken tegelijk de zaal ingegooid. Wauw, die Frie zen toch! Van de muziek hoor ik dan al niets meer, arme oortjes. Horen hoeft ook niet. dit moetje voelen, man! De maatschappij is zo verrot, vooral de Friese en dat gaan we even vieren. Veel oh en ah als de leden van de band hun shirt uitdoen. Gaan ze nu vechten? Even daarvoor is 'Non non rien na changé' een wereldhit van de lieftallige Franse Poppies ^aan flarden gespeeld. Dat nummer is tevens voor wat punkers het be- ginsein geweest voor hun woeste dansen. Het omringende publiek fungeert hierbij gewild of onge wild als kegel. Als voor de derde keer een teen mijnerzijds het moet afleggen tegen een enorme soldatenschoen en ik mijn bleek weggetrokken vriendin heb te ruggevonden, is het tijd om op te stappen. Het is dan een uur later. Wimpie gaat weer naar huis. WIM KOEVOET ROTTERDAM (ANP) - Van 5 tot en met 9 oktober worden in De Doelen in Rotterdam literaire avonden gehouden onder de ti tel 'Schrijvers aller landen'. On geveer veertig schrijvers uit 25 landen lezen uit eigen werk. Te vens worden gespreks- en dis cussieavonden gehouden over literatuur uit Afrika, Azië, La- tijns-Amerika, Europa en de Angelsaksische landen. Moge lijk wordt nog met auteurs ge sproken over gebeurtenissen in deze eeuw, die bepalend zijn ge weest voor hun leven en werk. Het festival is georganiseerd door de Rotterdamse Kunst stichting naar aanleiding van de Berlijnse Ontmoeting in 1981. Daarbij spraken Duitse schrijvers uit Oost en West over de bijzondere plaats van DDR en BRD in de wereld. Deze bij eenkomst werd voortgezet in Den Haag, Keulen, Sofia en West-Berlijn. Daarbij ging en gaat het om de verantwoorde lijkheid van de schrijver in kwesties als oorlog en vrede. Bij 'Schrijvers aller landen'. Het gaat om de plaats en de be- tekenis van de schrijver in zijn samenleving en in zijn taal. De ontmoeting in Rotterdam is voorbereid door de Nederlandse schrijvers Jan Eijkelboom. Louis Ferron, Oek de Jong, Ma nuel Kneepkens, Willem G. van Maanen en Bob den Uyl. Ze werkten samen met de Kunst stichting, die voor de organisa tie op haar beurt samenwerkt met het Studium Generale van de Erasmusuniversiteit en an dere instellingen en organisa ties. In het aller-landen-schrijvers- café in De Doelen kunnen de fes tivalgangers met de auteurs kennismaken. De eerste avond van het festival in De Doelen is aan Afrika gewijd. Dan vertel len Kofi Awoonor uit Ghana, Francis Bebey uit Kameroen, Breyten Breytenbach (Zuid- Afrika), Tahar Ben Jelloun (Ma rokko), Mazisi Kunene (Zuid- Afrika) en Tchicaya u Tam'Si (Congo) over plaats en beteke nis van literatuur in hun deel van het continent. Ze zijn zo ge kozen dat er aandacht is voor de verschillen tussen landen en voor die in de culturele en poli tieke verhoudingen. Onder lei ding van George-Marie Lory van 'Jeune Afrique' proberen zij overeenkomsten en verschillen te bepalen. Elders in De Doelen wordt de eerste avond voorgelezen door Walter van den Broeck (België). Fazil Husnü Daglarca (Turkije). Francesca Duranti (Italië), Ho Hsiang-lin (China), Pavel Ko- hout (Tsjechoslowakije) en S.H. Vatsyayan (India). De volgende avonden zijn de gespreksavonden achtereenvol gens gewijd aan Azië., Latijns- Amerika, Europa en de twintig ste eeuw.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 23