'Specialisten niet meer op hoogte van ontwikkelingen Drinkwateraffaire dreigt met een sisser af te lopen mm - 1 Betrapt )8( VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1986 LEIDEN Directie over tien jaar Centrum voor Geboorteregeling: LEIDEN - In de volksmond wordt het Centrum voor Geboorterege ling aan het Kort Rapenburg nog altijd de abortuskliniek genoemd. Een imago waar het wel nooit meer van af zal komen. Toch is er na tien jaar meer te doen dan alleen abor tus. Het jubilerende centrum heeft steeds meer recht van bestaan ge kregen. De geboorteregelingsarts is in aantocht. door Saskia Stoelinga Na stevige aanvaringen in de be ginperiode is er de laatste jaren een band gegroeid tussen het centrum en de ziekenhuizen in de omge ving. Over en weer wordt er door verwezen. Hiermee is de strijd niet gestreden. De artsen Van Schie en Beekhuizen willen steeds een stap je verder. Aan de vooravond van hun tweede lustrum zeggen ze: "Dit moet een centrum zijn waar mannen en vrouwen met vrucht baarheidsproblemen binnen kun nen lopen, zonder dat ze onmiddel lijk in een ziekenhuissfeer terecht komen. Ze zijn geen patiënt, maar cliënt". De voortrekkersrol die Kees van Schie en Willem Beekhuizen steeds hebben vervuld, laten ze niet meer los. "Wij hebben graag iets om voor te vechten. Dat heb ben we altijd gehad". Beekhuizen legt uit waarom de geboorterege ling uit het ziekenhuispakket moet worden gehaald: "Als je erover na denkt is het toch belachelijk dat geboorteregeling wordt gekoppeld aan ziek-ziin. Mensen worden in ziekenhuizen van hot naar her ge stuurd en komen er dikwijls heel gefrustreerd vandaan. De specia list bleek het al druk genoeg te hebben met de echt zieke mensen, zodat de emotionele aspecten al helemaal niet aan bod kwamen. Al les was gericht op het onderzoek. Dikwijls horen we hier:' wat een verademing". Allesomvattend De laatste jaren zijn er zoveel ontwikkelingen en technieken op het gebied van de geboorteregelen- de activiteiten dat beide artsen zonder blozen beweren dat menig medisch specialist daarvan niet meer op de hoogte is. Zij zijn voor standers van zes of zeven centra in Nederland die zich specifiek toe leggen op alles wat met geboorte regeling te maken heeft, zoals: abortus, kunstmatige inseminatie, spermaopslag, advies bij vrucht baarheids- en anti-conceptie pro blemen, sterilisatie, herstelopera tie en eventueel in-vitro-fertilisatie (reageerbuisbaby). Bij voortplantingsproblemen en effectieve geboorteregeling is me dische inbreng vaak onmisbaar. Het tienjarig bestaan van het Medisch Centrum voor Geboortrege- ling wordt morgen gevierd in de openbare bibliotheek met een aantal lezingen die in teken staan van geboorteregeling. Zo zal prof.dr. E.V. van Hall van het Academisch Ziekenhuis Leiden spreken over de nieuwe vruchtbaarheidstechnieken, terwijl dr. E. Ketting, wetenschappelijk medewerker van het Nederlands Cen trum Geestelijke Volksgezondheid een verhaal houdt over de ver anderende opvattingen over geboorteregeling. Het Tweede ka merlid van D66, drs. L. Groenman, brengt de geboorteregeling in verband met de politiek en de directeur van de Emmakliniek geeft een lezing over groot- versus kleinschaligheid in de gezondheids zorg. Als jubileumgeschenk zullen alle genodigden het boek 'Uit Ba lans' ontvangen; een verhalenbundel over het thema 'kinderen of geen kinderen' van bekende Nederlandse auteurs, zoals Hannes Meinkema, Christine Kraft, Inez van Dullemen en Astrid Roemer. Eind oktober zal dit boek ook in de boekhandel te verkrijgen zijn. Dat 'Uit Balans' verklaart Willem Beekhuizen slaat op de emo tionele problemen die mensen hebben als zé een behandeling on dergaan. "Bij geboorteregeling gaat het niet alleen om medisch- technische kennis. Het is van even groot belang dat je, na een abortus of als een behandeling ten behoeve van kinderen niet is gelukt, ook probeert de mensen weer in balans te krijgen". "De onderwerpen van de lezingen hebben nauw te maken met de bezigheden en problemen van ons centrum", vult Kees van Schie aan. "Het is overigens voor de eerste keer dat we zelf zo naar buiten treden. Meestal bezorgden andere mensen ons publiciteit". Hij denkt hierbij aan alle problemen en protestacties rond de abor tuswetgeving. Verder wordt er die dag ook de tentoonstelling 'Kinderen... krijg je die zomaar?' officiéél geopend. Deze tentoonstelling, die in op dracht van het centrum is gemaakt door studenten van de Rein- wardt Academie, zal gedurende twee maanden in de Leidse biblio theek aan de Nieuwstraat ook voor het publiek te zien zijn. Daar zul je Van Schie en Beekhui zen ook niet over horen. Zij vinden het alleen niet ideaal dat patiënten met geboorteregelingsproblemen worden geconfronteerd met een 'orgaanspecialist'. Kees van Schie: "Langzaam maar zeker zijn we bezig aan het ontwikkelen van een nieuw specia lisme: de geboorteregelingsarts. Wat nu allemaal in partjes zit, de sterilisatie van de man bij de uro loog, van de vrouw bij de gynaeco loog, de anticonceptie bij de Rut- gerhuizen, de seksuele problemen bij de psycholoog of seksuoloog, zou in een allesomvattend nieuw specialisme kunnen worden on dergebracht". Bezoek Het monumentale pand heeft niets weg van een ziekenhuis. De centrale hal die als wachtkamer dienst doet, geeft de bezoeker eer der de indruk in het voorportaal van een gezellig familiehuis te recht te zijn gekomen. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het beleid, de directie voor de dagelijkse lei ding. Van Schie en Beekhuizen, die tevens de directie vormen van het centrum, proberen steeds weer een betere organisatie te vinden voor hun werkzaamheden. Na een opleiding tot algemeen arts heb ben ze zich gespecialiseerd in de activiteiten die inmiddels zijn op gesomd. Het team bestaat verder uit artsen, verpleegkundigen, een pedagoge, laboratorium-, admini stratief- en huishoudelijk perso neel. Het aantal medewerkers schommelt rond de twintig. Eind jaren zeventig begon het centrum als een van de eerste met dagbehandeling. Na de abortus on der plaatselijke verdoving, volgde al spoedig de sterilisatie van de vrouw onder plaatselijke verdo ving. Men had voor deze methoden geen goed woord over. Nu weten we niet beter. Hoewel, de zieken huizen doen nog steeds verwoede pogingen de poliklinische activi teiten uit te breiden, maar echt ge slaagd zijn ze daarin nog niet. Met enige trots vertelt Van Schie dat ze met de regelmaat van de klok specialisten uit binnen- ep buitenland krijgen die eens komen kijken hoe wij dat allemaal doen, zowel organisatorisch als medisch. Alsof het een nieuwtje btreft, zegt hij: "De assistenten-in-opleiding van het AZL lopen hier zelfs stage. En wij doen mee aan wetenschap pelijk onderzoek in het AZL.". Beekhuizen die zelf als huisarts is begonnen: "Deze instelling lijkt meer op de praktijk van een huis arts. Wij doen hier van alles met zeer gemotiveerd personeel. En dat werkt zowel voor de hulpvrager als hulpverlener om het eens fraai uit te drukken, heel stimulerend". Efficiënt Behalve adviezen, voorlichting en donoravonden worden er in het centrum zo'n 3000 abortussen per jaar uitgevoerd; zo'n 60 vrouwen worden per week behandeld voor kunstmatige inseminatie en er staan zo'n vijf tot zes sterilisaties bij vrouwen of mannen op het weekprogramma. Gemiddeld wordt er eenmaal per veertien dü- gen een hersteloperatie bij mannen uitgevoerd. Voor abortussen komen nog steeds veel vrouwen uit het buiten land. Met name uit Spanje. Beek huizen: "Na de invoering van de Abortuswet, krijgen wij ook veel Nederlandse vrouwen. Dit bete kent niet dat er meer abortussen zijn. Nee, de Nederlandse vrouwen kunnen nu een keus maken: hier of in het ziekenhuis. Onze behande ling wordt nu ook vergoed door het ziekenfonds. Voorheen was dat niet het geval". Omdat de verrichtingen (behalve abortus) die in het centrum, wor den uitgevoerd door geen enkel Medewerkers van het Centrum 1 ziekenfonds worden vergoed, moet er goedkoop en efficiënt worden gewerkt. "Je wilt de behandelin gen zo betaalbaar mogelijk hou den", zegt Beekhuizen, die er on middellijk aan toevoegt dat dit in houdt dat ze wel drie tot viermaal zo voordelig werken als in de zie kenhuizen. "Financieel gezien moeten we op het scherp van de snede begroten, dat betekent dat we ons heel flexi bel moeten opstellen. Beide direc tieleden verklaren: "Wij werken actief mee aan de bezuinigingen, maar denk niet dat dat wordt ge waardeerd". Als stichting werken ze zonder winstoogm'erk en zijn alle perso neelsleden inclusief de artsen in loondienst. "Al het geld dat we overhouden wordt dus weer in ons centrum gestopt", verduidelijkt Beekhuizen. Van Schie: "We zou den graag zien dat onze andere ver richtingen ook worden vergoed. In feite zijn we geen erkende instel ling. We vallen onder geen enkele wet. Natuurlijk, de inspectie van volksgezondheid houdt toezicht op onze medische handelingen, maar daarmee houdt alles op. Ik denk dat de overheid met ons in de maag zit. Klein en goedkoop. Ze halen zich daarmee nogal wat op hun hals als ze dat gaan erkennen. De laatste jaren is toch alles gericht op grote ziekenhuizen en dure inves teringen?" "Toch zouden we graag in een structuur passen. Bijvoorbeeld een bijdrage per behandeling. Geo- zondheidszorg is er toch voor ie dereen? Maar dat mag niet inhou den dat we dan ook onze beleids vrijheid kwijt raken. We willen net zo blijven werken als we nu doen". Collega Beekhuizen knikt instem mend. "Die bijzondere aanpak wil len we behouden". Grote partijen gematigd over LDM-zaak LEIDEN - De affaire rond de Leidsche Duinwater maatschappij (LDM) lijkt met een sisser af te lopen voor de raad van commissa rissen van dit bedrijf. Tij dens een speciale vergade ring van de raadscommissie voor economische aangele genheden werden door de drie grote partijen in de ge meenteraad (PvdA, WD en CDA) wat de rol van de commissarissen betreft geen harde noten meer ge kraakt. Overigens zijn dat nu net de partijen die vier van de vijf huidige commis sarissen hebben geleverd. De commissarissen kunnen ter verantwoording worden geroepen door de Leidse gemeenteraad, de enige aandeelhouder van de LDM. Of een van de politieke partijen daadwerkelijk stappen tegen hen wil ondernemen, zal pas dinsdag blijken tijdens een extra raadsver gadering. Geen van de partijen sprak gisteren een definitief oor deel uit over de toezichthoudende rol van de commissarissen. De vertegenwoordigers van Telefoon (1) Kaas worst. Is het gepast om die hapjes rond te delen tijdens de opening van het anti-discriminatie-meld punt? Eigenlijk niet, bekertjes gal, dat was beter geweest, want wat viel er eigenlijk te vieren? Zo mooi is het tenslotte niet dat je klaarblijkelijk zo'n instituut no dig hebt. Het anti-discriminatie-meld punt: sinds maandag kunnen mensen die gediscrimineerd zijn de telefoon pakken en hun klacht vertellen aan Thekla den Boer, die zich in het gebouw van de Rechtswinkel aan de Ketel- boetersteeg full-time bezighoudt met discriminatie. "Eén van onze uitgangspunten is dat we materiaal moeten verza melen over discriminatie in Lei den", vertelt ze. "Cijfers, statis tieken, opgenomen in een rap port dat dan weer door de ge meente Leiden kan worden ge bruikt om een doeltreffend be leid te maken". Het Leidse meldpunt is overi gens beslist niet uniek: in den lande heb je ongeveer 40 van dit soort instellingen, aldus Den Boer. "Ze verschillen natuurlijk wel. Je hebt 'brede' en 'smalle' meldpunten". ('Brede' en 'smalle' - alles goed en wel, maar kan dit jargon mis schien voor eens en voor altijd uit de taal worden 'weggejaagd'!) "De 'smalle' houden zich al leen maar bezig met bepaalde vormen van discriminatie, ho mohaat bijvoorbeeld", vervolgt Den Boer. "In Leiden hebben we gekozen voor een 'brede' opzet, alle vormen van discriminatie proberen we te bestrijden". Telefoon (2) Tot nu toe zijn er twee klachten binnengekomen. Den Boer wil over de inhoud van die klachten niets zeggen. "Het is natuurlijk niet de bedoeling dat ik verhalen mii in goed vertrou wen vertellen aan de openbaar heid ga prijsgeven". En bovendien: "Ik vind het ook nog te vroeg om nu al in z'n algemeenheid iets over klachten te gaan zeggen, ik bedoel, ik ben hier pas begonnen". Wat wordt er met de klachten gedaan? "Inventariseren, dat in elk ge val. Betreft het een concrete klacht, dan kunnen wij - het meldpunt en de klager - geza menlijke stappen gaan onderne men. Naar de politie gaan bij voorbeeld". "Het begeleiden van mensen - ik denk dat het meldpunt wat dat betreft een nuttige functie kan vervullen. Iemand die een klacht indient is vaak tamelijk emotio neel, logisch natuurlijk; ga je sa men naar de politie, dan kun jij, de begeleider, nuttig werk doen door te zorgen dat het gesprek 'gestroomlijnd' plaatsvindt. Jij hebt tenslotte iets meer afstand". Over de politie gesproken: Den Boer vertelt dat ze op dit mo ment bezig is met het leggen van contacten met vertegenwoordi gers van diverse instanties. "Het is natuurlijk zeer belangrijk dat je bijvoorbeeld bij de politie een contactpersoon hebt. Iemand die jou redelijk goed kent en bij wie je terecht kunt". Het meldpunt anti-discrimina tie: hoe mooi zou het niet zijn als we het instituut vandaag nog zouden kunnen opheffen. Of zo als wethouder De la Mar zei tij dens de opening: "We hebben niets te vieren; eigenlijk zou je gewoon stil in een hoek moeten gaan zitten". De lier Theo Hentzen: "Orpheus is een figuur uit de Griekse mytholo gie. Over hem wordt onder meer verteld dat hij prachtig kon mu siceren. Hij speelde zo prachtig op de lier dat de moedeloosheid van de mensen op slag ver dween. Om die reden hebben wij miMiillllliillllHl "a. rivvT[| BH HHf '^O 'M B HVB v IIbHM sir-mag'MBHi HHp sIBb87' ;"n'|fp|ip t BBSKI v jm iKPl nJBl Thekla den Boer i steeg i het anti-discriminatie-meld-punt dat sinds kort is gehuisvest c onze organisatie Orpheus ge noemd, want wij proberen ten slotte ook om de moedeloosheid te verdrijven. Nee, niet door op de lier te spelen, u moet het sym bolisch zien". Orpheus is een landelijke werkgroep voor huwelijk en ho- mo/bisexualiteit. "Orpheus is er omdat er in Nederland zeker 170.000 huwelijken zijn waarin bij één van de partners homo/bi- sexualiteit een rol speelt. Veelal geeft dit vroeg of laat problemen; daarover kunnen alle betrokke nen het beste praten met ande ren in dezelfde situatie. Dit pra ten kan telefonisch gebeuren maar kan ook door middel van individuele gesprekken en groepsgesprekken". Er is nu ook een plaatselijke werkgroep van Orpheus in Lei den opgericht. Op maandag 29 september zal voor de eerste keer een open avond worden ge houden, plaats van handeling: het pand van de LWH/LVL aan de Langegracht 65. Het is de be doeling om iedere laatste maan dag van de maand een dergelijke avond te houden. Theo Hentzen: "Waarom Lei- den? Er zijn al afdelingen in Rot terdam en Den Haag. In Den Haag zitten we een beetje onge lukkig. We mogen daar gebruik maken van het pand van het COC, nu is echter het probleem dat het nogal een 'open' pand is. De bezoekers zijn vanaf de straat te zien. Dat is vervelend, want ze voelen zich al zo zwak". De Leidse locatie is zeer ge schikt, denkt Hentzen. "Het is een beschermde plek. Ja, ik blijf er op hameren dat dat belangrijk is: er komen immers mensen met moeilijkheden. Hij is homo, zij hetero; of omgekeerd. Hoe dan ook, die mensen moeten het ge voel hebben dat ze onder elkaar zijn. Hebben ze dat gevoel, dan zullen ze eerder vrijuit praten, zo leert ons de ervaring". "Onze hulpverlening is overi gens niet eenzijdig", voegt Hent zen daar even later aan toe. "Zie het zo: het mes snijdt aan twee kanten. We proberen zowel de hetero als de homo te helpen". "Op de eerste avond zullen er veel mensen van andere afdelin gen komen", vertelt Hentzen. "Dat wil zeggen: we hebben die mensen gevraagd of ze even in Leiden willen langskomen". "Waarom? Nou kijk, stel je voor dat je voor de eerste keer komt, oké, je gaat naar binnen en er is bijna niemand aanwezig; dan voel je je toch niet makke lijk. Het is leuker als je in een grote groep kunt opgaan, dan voel je je in elk geval niet opgela ten". Valt er eigenlijk ook nog wel eens iets te lachen op zo'n avond, of is het somberheid troef? "O, dat valt reuze mee. Van acht tot tien worden de gesprek ken gevoerd. Niet langer, want anders worden de mensen te ge spannen. Daarna houden we een soort borrel. Tot een uur of twaalf. En ik kan u verzekeren dat dat een vrolijke aangelegen heid is". Wie meer informatie wil heb ben over Orpheus kan de volgen de nummers draaien: 01820 - 30659 of 01803 - 14048. PvdA en WD lieten tijdens de commissievergadering echter wel doorschemeren dat de commissa rissen ook weer niet al te veel kan worden verweten. Mevrouw Wijn bergen (WD) stelde veel meer be langstelling te hebben voor het verbeteren van de verhoudingen tussen directie, inspectie en com missarissen, dan voor wat er in het verleden is gebeurd. Geradts (PvdA) herhaalde zijn kritiek dat de vroegere en huidige raad van commissarissen niet opti maal heeft gefunctioneerd. Hij deed dat echter op een vergoeilij- kende toon. Walenkamp (CDA) vroeg zich aanvankelijk af of er niet sprake was van een, zoals hij het noemde, 'bredere verantwoor delijkheid'. Hij kwam daarop niet meer terug nadat wethouder me vrouw Fase, president-commissa ris van de LDM, dat had ontkend. Vertrouwen Het felst werd de raad onder vuur genomen door Van Lint (Links Leiden) en Langenberg (D66). Zij vroegen onder meer waarom de raad bijvoorbeeld nooit was ingegaan op de produktiecij- fers (de LDM produceerde 22 mil joen kubieke meter water terwijl er maar een capaciteit was van 15 mil joen), waarom nooit de mening was gevraagd van externe deskun digen kortom, waarom de raad lou ter en alleen af ging op geruststel lende mededelingen van de direc teur. Vergeer (SP) stelde ronduit dat de commissarissen hebben ge faald. President-commissaris me vrouw Fase verklaarde echter dat de raad nooit aanwijzingen had dat er iets bijzonders bij de LDM ge beurde, de normen nooit onaan vaardbaar werden overschreden en directeur De Jong bekend stond als een deskundige op het gebied van drinkwaterproduktie. Com missaris wethouder Kuijers voeg de daar aan toe dat, wil een maat schappij efficient kunnen werken, er vertrouwen moet zijn tussen commissarissen en directeur. "Het is geen doen om bij elke medede ling van de directeur meteen een contra-expertise te verrichten". Een aantal fracties vroeg de raad van commissarissen het manage ment van de LDM zodanig te ver beteren dat al te strikte geheim houding niet meer kan voor ko men. Wethouder Kuijers maakte gisteren - op persoonlijke titel - al vast een plannetje bekend. Vol gens hem kan het nuttig zijn een aantal taken van de directeur over te hevelen naar lagere stafleden. Op die manier ontstaat een, zoals hij het betitelde, managementteam dat de raad van commissarissen beter informeert dan alleen de di recteur kan doen. Hij opperde ook het idee om een potje in te stellen waarmee de raad van commissaris sen zo nu en dan deskundigen van buitenaf kunnen inhuren. Normaal Bij de commissievergadering was gisteren niet alleen de voltalli ge raad van commissarissen aan wezig, maar ook directeur De Jong en de inspecteurs voor de volksge zondheid Jansen en O versluizen. De Jong herhaalde dat hij zijns in ziens niets verkeerds heeft gedaan en zich voortdurend aan de regels heeft gehouden. Hij ontkende de raad van commissa rissen informatie te hebben ont houden. Maar overvloedig heeft hij het niet aan de orde gesteld, gaf hij toe. "Ik zag geen reden om er voortdurend over te vertellen. Ik ben verantwoordelijk voor de wa terkwaliteit en het direct zuiveren van oppervlaktewater leek mij een normale zaak. En de raad van com missarissen vroeg er nooit naar". De inspecteurs voor de volksge zondheid moesten gisteren vooral uitleggen waarom zij het bijmen gen van oppervlaktewater niet eer der hadden ontdekt. Per slot van rekening heeft de inspectie gecon stateerd dat bij de LDM vaker af wijkingen in de waterkwaliteit voorkwamen dan bij andere water bedrijven. Bovendien wist de in spectie dat meer water werd gepro duceerd dan de capaciteit toeliet. Jansen legde uit dat bij de LDM nooit onaanvaardbare overschrij dingen hebben plaats gehad, de LDM steeds een goede verklaring had voor de afwijking en het euvel altijd direct werd verholpen. De overcapaciteit had de inspectie verklaard door aan te nemen dat de winning van water kennelijk be hoorlijk flexibel was. Dat daardoor vergunningen van de provincie moesten worden overtreden, was geen zaak voor de inspectie, aldus Jansen. Het commissielid Geradts kon het niet nalaten Jansen deelgenoot te maken van een 'indianen-ver haal' dat hij had opgevangen. Tij dens een bezoek aan deJLDM zou een medewerker van de inspectie (of het rijksinstituut voor volksge zondheid en milieuhygiëne - daar wilde Geradts van af wezen) bo venop de pijpleiding gaan zitten waarmee het oppervlaktewater naar de eindzuivering werd ge voerd. Zonder in de gaten te heb ben Waarvoor die leiding werd ge bruikt. LEIlDEN- Een 19-jarige Leidenaar is vannacht op heterdaad betrapt met een fonkelnieuwe fiets aan zijn hand. Omwonenden belden tegen drieën de politie met de medede ling dat twee knapen met een balk van twee meter de ruit aan het ver nielen waren van een fietsenzaak aan de Turfmarkt. Toen de politie arriveerde kon er één in de kraag worden gevat, de andere jongen zette het op een lopen. Visstroper LEIDEN - Een 36-jarige Leidenaar is gisteravond aangehouden wegen het vissen op paling met fuiken. De man had in de Korte Vliet zeven fuiken uitstaan. Zijn boot is in be slag genomen. De rijkspolitie te water uit War mond deed gisteravond in samen werking met de Leidse politie on derzoek naar 'vissen' zonder ver gunning in de Leidse wateren. In totaal werden er elf fuiken boven gehaald. Naast de zeven in de Kor te Vliet werden er ook nog twee ontdekt in het water bij de Wilhel- minabrug en twee in de Witte Sin gel. De eigenaars van deze fuiken zijn nog niet achterhaald.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 3