Fusieplan
van Union
en Batavus
Van Dijk is 'verkeerd begrepen'
Heerma: landbouwbeleid ter
discussie bij handelsoverleg
Korter werken bij Grootint
'Nooit gezegd dat ambtenaren lui zijn'
Minister mag uitpraten bij CFO
Effectenbeurs wacht
ingrijpende verbouwing
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1986
BH2HI
PAGINA 9
Diensten grootste probleem GATT-ronde
HEERENVEEN (GPD/ANP) - Batavus in Heerenveen en
Union in Nieuwleusen onderzoeken mogelijkheden tot
samenwerking. De bedoeling is dat beide merken blijven
voortbestaan, zo hebben de directies van de twee fietsen-
fabrieken meegedeeld.
Bij het onderzoek zijn ook de
Noordelijke Ontwikkelingsmaat
schappij (NOM) betrokken en een
niet nader genoemde industriële
onderneming, teneinde, aldus een
uitgegeven persbericht, de samen
werking een solide financiële basis
te geven. De vakbonden zijn over
de genomen stappen ingelicht. Als
reden voor het verlangen om sa
men te gaan gaf hij de achteruit
gang van de fietsenmarkt, die de
laatste paar jaar is geslonken van
een afzet van 1 miljoen naar
800.000 fietsen per jaar.
Een champignon van 6,3 kilo speelt de hoofdrol in de stilleven. Op de
voorgrond een sinaasappel en een banaan, beide van normale afmetin
genin de bijrollen. De reuze-paddestoel werd geplukt door een vrouw in
het Zuidfranse Chasse. (foto epai
Winst in offshore daalt scherp
Ontslag voor
94 mensen bij
visverwerkers
LELYSTAD (ANP/GPD) - Bij
de visverwerkende bedrijven
in Urk zijn vorige maand 94
mensen ontslagen. Belangrijk
ste reden voor het ontslag is het
uitblijven van vis door de
vangstbeperkingen. Het aantal
mensen dat door dit tekort tij
delijk zijn baan kan verliezen,
kan oplopen tot duizend. Dit
blijkt uit een mededeling van
het Gewestelijk Arbeidsbureau
in Lelystad.
Volgens GAB-directeur M.
Rietdijk vallen de ontslagen dit
jaar erg vroeg, omdat nu al de
eerste vangstquota op zijn. Vo
rig jaar werd rond eind oktober
door de Arbeidsinspectie voor
in totaal duizend mensen een
zogenaamde nul-uren-vergun-
ning verleend. De mensen ble
ven toen in dienst van hun
werkgever, maar kregen via het
arbeidsbureau een uitkering.
Aangezien het probleem met
de visquota blijvend dreigt te
worden, verwacht Rietdijk dat
de Arbeidsinspectie dergelijke
vergunningen minder snel zal
geven. De werknemers in voor
namelijk de visfileerbedrijven
komen dan voor enkele maan
den echt op straat te staan. Ze
krijgen wel een uitkering, maar
hebben niet de garantie dat ze
in januari weer aan de slag kun-
Kort Zakelijk
Bols
Bols heeft de nettowinst over de
eerste helft vaq het jaar opgevoerd
tot f31,5 mgjoen. Dat is 16 procent
meer dan in de eerste helft van
1985, toen de nettowinst f27,1 mil
joen bedroeg. De exploitatie winst
steeg met 21 procent van f 43,8 mil
joen tot f 52,8 miljoen. De omzet
nam met 24 procent toe van f 448
miljoen tot f 555 miljoen. De stij
gingen werden mede bereikt door
dat de resultaten van de merken
Lemonsoda en Oransoda (vorig
jaar december overgenomen in Ita
lië) en van de Henkes-groep, die dit
jaar is overgenomen, in de cijfers
zijn begrepen.
Bondsrepubliek
Het Deutsche Institut fur Wirt-
schaftsforschung (DIW) heeft op
nieuw de Westduitse regering op
geroepen een meer stimulerend
economisch beleid te voeren. In
het jongste weekrapport schrijft
het DIW dat de verbetering van de
economische ontwikkeling in de
Bondsrepubliek nog niet heeft ge
leid tot een vermindering van de
werkloosheid. Daarvoor is een
krachtigere economische groei
noodzakelijk en die kan alleen ver
wezenlijkt worden als de regering
de economie meer stimuleert.
Koffieprijzen
De koffieprijzen zijn gisteren ge
stegen tot het hoogste niveau in zes
maanden. De prijs voor een ton
koffie bedraagt nu 2485 pond ster
ling (8424 gulden), 75 pond meer
dan de prijs op dinsdag en 700
pond meer dan een maand gele
den. de prijsstijging wordt veroor
zaakt door berichten dat Brazilië
koffie moet importeren vanwege
de slechte oogst aldaar.
Onderbetaling
Vooral part-timers maar ook
vrouwen en jongeren in de kleine
detailhandel (met minder dan tien
personeelsleden) lopen een ver
hoogd risico te worden onderbe
taald. Een onderzoek van het mi
nisterie van sociale zaken bevestigt
dat. Eerder klaagden FNV en CNV
over onderbetaling in winkels. Vol
gens het onderzoek kreeg 4,4 pro
cent van het personeel minder be
taald kregen dan het minimum
loon waarop ze recht hadden.
Zowel Union als Batavus lijden
verlies. Cijfers over 1985 zijn nog
niet bekend, maar in 1984 had
Union een omzet van ruim f 43 mil
joen en leed het bedrijf een verlies
van f 1,9 miljoen. De fietsenfabriek
in Nieuw-Leusen heeft in de afge
lopen jaren bovendien geleden on
der het falende management uit de
beginjaren tachtig, toe Union (Uni-
kap) vrijwel failliet ging.
Een woordvoeder van Union zei
geen mededélingen te kunnen
doen over de werkgelegenheid.
Union heeft 160 werknemers in
dienst. Batavus is onderdeel van
Laura en Vereeniging, een doch
teronderneming van de Generale
Maatschappij van België. Bij Bata
vus is nog een reorganisatie gaan
de, waarbij ruim 100 banen zijn
verdwenen. Na afronding van die
reorganisatie werken er nog 340
mensen bij het bedrijf.
ZWIJNDRECHT (ANP) - Het off
shore-constructiebedrijf Grootint
(ongeveer 600 werknemers) voert
volgend jaar als één van de eerste
grote metaalindustrieën de 36-uri-
ge werkweek in. De werknemers
van Grootint gaan vier dagen van 9
uur werken (dinsdag tot en met
vrijdag) met een uitloopmogelijk
heid tot de zaterdag.
De kosten van de arbeidstijdver-
RECLAME - De reclamebestedin
gen zijn in 1985 met 11,8 procent
gestegen ten opzichte van 1984 en
beliepen 6,5 miljard gulden. Van
de toename met 693 miljoen gul
den nam de zogenoemde recht
streekse reclame, in de vorm van
bij voorbeeld het bezorgen van fol
ders bij potentiële klanten thuis, 69
procent voor haar rekening. Deze
cijfers zijn vandaag bekendge
maakt door de Nederlandse Ver
eniging van Erkende Reclame Ad-
viesbureaux (VEA).
DEN HAAG (ANP) - Minister Van
Dijk (binnenlandse zaken) voelt
zich in de media „verkeerd begre
pen" met zijn inmiddels gerucht
makende uitlatingen over vele
ambtenaren die er te weinig aan
zouden trekken. De bewindsman
zal er evenwel niet voor terugdein
zen om de kwestie van de arbeids
inzet van ambtenaren in toekomst
aan de orde te blijven stellen.
„De hoogte van de mij bekende
cijfers over bij voorbeeld het ziek
teverzuim over een reeks van jaren
maken het onmogelijk om te spre
ken van een incidenteel verschijn
sel", stelde Van Dijk gisteren in de
Tweede Kamer op vragen van het
PvdA-kamerlid Alders. Hij houdt
echter staande dat zijn omstreden
uitlatingen op een studiedag in
Wassenaar geenszins kunnen wor
den uitgelegd als beledigend voor
grote groepen ambtenaren: „Geen
ambtenaar die normaal werkt of
buiten zijn schuld niet kan werken
kan redenen hebben om gekrenkt
te zijn".
Van Dijk wijst er op dat zijn Was-
senaarse toespraak was bestemd
voor een gehoor van topambtena
ren, gericht op het probleem hoe te
komen tot een kleinere maar doel
matiger rijksdienst. Suggesties
daar gedaan waren derhalve ge
richt tot mensen met een vitale rol
in de overheidsdienst en „geen gal
mende uithaal naar ambtenaren",
verzekerde Van Dijk de Kamer. De
toespraak moest kort en bondig
zijn, voor mensen die aan twee
woorden genoeg hebben. „Zo'n
toespraak is geen best vehikel voor
algemene publieksvoorlichting",
aldus Van Dijk.
De bewindsman zegt zijn bewe
ringen met name te hebben ge
staafd op informatie ontleend aan
gesprekken met ter zake kundigen
bij de overheidsinstellingen in de
afgelopen jaren. Hij ontkent de
suggestie dat veel ambtenaren lui
zouden zijn ooit te hebben gebe
zigd, maar doelde vooral op „feiten
en cijfers" dat het relatief hoge
ziekteverzuim van 7,5 procent in
een aantal sectoren uitschieters
laat zien tot 11 of 12, en in een be
paalde sector zelfs tot 18 procent.
Die afwezigheid legt op zijn beurt
weer een psychologische druk op
anderen die wel aanwezig zijn, het-
korting komen voor rekening van
de werknemers, zo hebben presi
dent-directeur J. de Groot en be
stuurder C. Kramer van de Indus
triebond FNV woensdag meege
deeld na het bereiken van overeen
stemming over invoering van de
36-urige werkweek. Door de ver
dere arbeidstijdverkorting daalt
het aantal gedwongen ontslagen
van 300 naar 270. Grootint besloot
in juli tot deze grootscheepse reor
ganisatie.
Grootint heeft over de eerste ze
ven maanden van dit jaar (1 januari
tot en met 12 juli) een nettowinst
behaald van f 4,8 miljoen vergele
ken met f 15,3 miljoen over hetzelf
de tijdvak van 1985. Als gevolg van
het inzakken van de markt voor
buitengaatse werken als uitvloeisel
van de scherpe olieprijsdaling is de
offshore-industrie op een laag pitje
komen te staan. Voor Grootint
houdt deze ontwikkeling een forse
inkrimping in.
Grootint valt onder de cao-groot
geen weer leidt tot spanningen en
verstoorde werksituaties.
Alders zei na afloop van het over
leg in de Kamer gisteravond desge
vraagd dat hij geen genoegen
neemt met de opmerking van de
minister dat hij niet van plan is zijn
gewraakte uitlatingen achterwege
te laten. Hij zal vandaag verzoeken
om een spoeddebat, waarin hij mi
nister Van Dijk nader aan de tand
kan voelen.
Ook de ambtenarenbonden zijn
nog niet geheel tevreden met de
verklaring van Van Dijk. Onder
handelaar Van Dalen (CMHA) zei
gisteren na afloop van het overleg
tussen bonden en minister dat Van
Dijk uiteindelijk alleen maar het
ziekteverzuim (door de minister
ook bekritiseerd) in kaart zal bren
gen. „Het ging er nou juist om dat
de minister de ambtenaren gebrek
aan produktiviteit verwijt", aldus
Van Dalen.
Volgens de CMHA-woordvoer-
der wilde Van Dijk in zijn Wasse-
naarse toespraak de verantwoorde
lijkheid voor de produktiviteit bij
het manangement (de leiding) van
de diensten leggen. „In de publici
teit is dat echter als directe kritiek
op de individuele ambtenaar uitge
legd", aldus Van Dalen, die sprak
van 'stomme opmerkingen'.
Van de Scheur (AbvaKabo) hekel
de de draai van Van Dijk: „hij heeft
in Wassenaar duidelijk gezegd dat
zeer vele ambtenaren te weinig uit
voeren". Van Dijk heeft wat de
bonden betreft dan ook niets te
ruggenomen. „Wij zullen de minis
ter de komende tijd blijven achter
volgen de vraag hoe hij er bij komt
dat ambtenaren niet hard genoeg
werken. Want feit blijft dat hij onze
leden heeft beledigd," aldus Van
de Scheur.
Overigens bleek gisteren dat er
de bonden en Van Dijk er wat be
treft de arbeidsvoorwaarden voor
dit jaar definitief niet uitkomen.
De bonden zullen hierover eenzij
dig advies aan de commissie-Albe-
da vragen. De minister heeft daar
geen behoefte aan. Zo'n advies is
niet bindend, maar heeft gezien het
al jaren moeizaam verlopende
overleg met de minister van Bin
nenlandse Zaken, afhankelijk van
de inhoud, mogelijk grote waarde.
metaal. Deze cao bevat geen con
crete afspraken over verdere ar
beidstijdverkorting, maar laat wel
de mogelijkheid open voor atv-af-
spraken per onderneming. De
werkgeversorganisatie FME heeft
met de 36 uur bij Grootint inge
stemd. De bonden zullen aan de
werknemers voorstellen de eenma
lige uitkering van 1,25 procent per
december en 0,75 procent van de
loonsverhoging van 1987 te laten
zitten om de 36-urige werkweek te
kunnen bekostigen. Grootint en de
bonden hebben afgesproken om
de bedrijfstijd zonodig met de za
terdag te verlengen. Door het in
stellen van een soort 3-ploegen-
dienst zullen de werknemers ook
dan gemiddeld niet meer dan 36
uur per week werken.
De 36-urige werkweek is in de
metaalindustrie overigens geen
volstrekt novum. Al in 1983 ging
DAF Trucks in Eindhoven (6.000
werknemers) tot de 36 uur over om
ontslagen te voorkomen.
PUNTA DEL ESTE (ANP) -
Een overschotproduktie in
de landbouw, gecombi
neerd met een tekort aan
multilaterale beheersing,
bedreigt de vrije wereld
markt waar Nederland als
een van de grootste agrari
sche handelslanden ter we
reld zo sterk van afhanke
lijk is. Zowel de binnen
landse als de buitenlandse
kanten van het EG-land-
bouwbeleid moeten ter dis
cussie staan bij de komende
ronde van wereldhandels-
overleg.
Dit heeft de Nederlandse staatsse
cretaris van economische zaken, E.
Heerma, gisteren gezegd in Punta
de Este (Uruguay). Heerma is in de
Uruguayaanse badplaats voor het
overleg van de ministers van bui
tenlandse handel die een agenda
voor de komende wereldhandels
besprekingen van de GATT (Alge
mene Overeenkomst inzake Tarie
ven en Handel) moeten opstellen.
Nederland deelt de meningen
van de Europese Gemeenschap,
die bereid is om tijdens het han
delsoverleg te praten over de pro
blemen van de handel in agrari
sche produkten, maar wil niet dat
er alleen wordt gepraat over de
subsidies die zij aan haar boeren
verstrekt. De Europese landbouw
subsidies zijn een aantal landen
een doorn in het oog, omdat die er
voor zouden hebben gezorgd dat
de EG een te groot aandeel op de
wereldmarkt heeft.
Heerma wees de kritiek op het
gemeenschappelijke landbouwbe
leid van de gemeenschap van de
hand. „De kritiek gaat niet uit van
de juiste probleemstelling. De EG
is bereid alle belemmeringen voor
een vrije handel in landbouwpro-
dukten weg te nemen. Ook de in
komenssubsidies dienen dan te
verdwijnen, evenals belemmerin
gen als sanitaire voorschriften".
Heerma constateerde dat nog
veel ontwikkelingslanden niet te
vreden zijn met wat de GATT hun
te bieden heeft. Onder meer de
handel in landbouw, textiel en kle
ding zijn daar volgens hem de oor
zaak van. Onderhandelingen die
resulteren in voordelen voor de rij
ke landen en minder uitvoer en
dus grotere schulden voor de arme
landen zijn voor de Nederlandse
regering onaanvaardbaar, aldus
Heerma.
Diensten
Over het hete hangijzer van de
handel in diensten (banken, verze
keringen, transport, computer
diensten) verklaarde de staatsse
cretaris dat het uitblijven van een
regeling daarvoor de liberalisering
van de wereldhandel in zijn alge
meen zal belemmeren. De GATT
moet haar handelsregels ook van
toepassing laten zijn op het dien
stenverkeer en zo betere mogelijk
heden scheppen voor veranderin
gen in andere sectoren.
Heerma pleitte voor een kader
voor het dienstenverkeer onder de
paraplu van de GATT. De ontwik
kelingslanden zijn daar tegen om
dat ze bang zijn te worden over
spoeld door bijvoorbeeld buiten
landse verzekeringsmaatschappij
en en banken, terwijl hun eigen
verzekerings- en bankwezen nog in
de kinderschoenen staat. Een
groep van tien landen, onder aan-
voering van Brazilië en India, ver
zet zich fel tegen bespreking van
de deze zaken in GATT-verband.
Een nieuwe ronde van wereld-
handelsoverleg is noodzakelijk om
te toekomst van de GATT te kun
nen garanderen. Dat overleg dient
te resulteren in aanhoudende eco
nomische groei, financiële stabili
teit en verbetering van de moge
lijkheden om binnenslands econo
mische wijzigingen aan te brengen.
Vrije handel is nodig gezien de on
derlinge afhankelijkheid van lan
den wat betreft hun economie.
AMSTERDAM (ANP) - De Amster
damse Effectenbeurs staat een in
grijpende verbouwing te wachten,
waarvan de kosten worden ge
raamd op drie tot vijf miljoen gul
den. Er komt waarschijnlijk een
tweede verdieping op de beurs-
vloer. Hiermee kan het aantal
beursnissen met de helft worden
uitgebreid van 84 naar 126. Dit is
nodig omdat de capaciteit van de
vloer te klein wordt door de toe
vloed van nieuwe leden (alleen dit
jaar al tien), zo staat in Beursplein
5, het voorlichtingsorgaan van de
effectenbeurs.
Op het ogenblik staan rondom
de vloer 84 houten kantoortjes van
waaruit commissionairs en hoek-
mansbedrijven hun zaken regelen.
Dat aantal is al jaren onvoldoende.
Uitbreiding door het plaatsen van
twaalf werktafels met grote aantal
len telefoonaansluitingen op de
vloer biedt ook geen soelaas meer.
Daarom heeft het beursbestuur
het architectenbureau Inter Expo
Team gevraagd een 'praatplan' op
te stellen, waarbij uitbreiding van
handel en financiën. Zowel de in
dustrie- als de ontwikkelingslan
den kunnen profiteren van een
vrije wereldhandel, aldus Heerma.
Hij toonde zich dan ook niet al te
somber over de afloop van de mi
nistersconferentie. „Ik ben gema
tigd optimistisch omdat het nood
zakelijk is dat er resultaten komen.
Daarom reken ik erop dat er deze
week een gemeenschappelijke
slotverklaring uit de bus komt".
Heerma.
het aantal nissen voorop staat. Het
plan voorziet in uitbreiding van het
aantal nissen door een tweede ver
dieping aan te brengen, die via
trappen vanaf de vloer bereikbaar
zijn.
Verder wil men, om overbodig
geloop te voorkomen, de activitei
ten hergroeperen. Zo zouden werk
zaamheden die nu in de schrijfzaal
plaatsvinden in de nissen moeten
gebeuren. De guidebank - het kan
toor in het midden van de beurs-
vloer - zou dan naar de schrijfzaal
verhuizen, wat weer ruimte schept
op de vloer.
De techniek zal een belangrijke
rol spelen in de voorgenomen ver
bouwing. Het is mogelijk 600
draadloze telefoons te installeren.
Ook voor zaken als beeldschermen
en luchtbehandeling moeten voor
zieningen worden getroffen.
Belastingdruk
in Zweden
nog het hoogst
PARIJS (ANP) - Van de westerse
landen had Zweden in 1985 de
grootste belastingdruk. Ook Ne
derland scoort boven het gemid
delde, zo blijkt uit een rapport van
de OESO (Organisatie voor Econo
mische Samenwerking en Ontwik
keling). De belastingdruk wordt
door de OESO gedefinieerd als de
verhouding van de totale belas
tinginkomsten van een land tot het
bruto nationale produkt (bnp).
In Zweden bedroegen vorig jaar
de belastinginkomsten 50,6 pro
cent van het bnp tegen marktprij
zen, aldus de OESO. Ook in de ja
ren daarvoor was de belastingdruk
in Zweden groter dan in de andere
westerse landen. De cijfers van de
OESO over de belastingdruk in de
jaren tachtig, die overigens voor
1985 nog voorlopig rijn en niet
voor alle landen bekend, tonen aan
dat in 1984 achtereenvolgens Zwe
den, Denemarken, België, Noorwe
gen, Nederland en Frankrijk boven
de 45 procent scoorden. De Ver
enigde Staten, Spanje, Japan en
Turkije hadden in 1984 met minder
dan dertig procent de laagste be
lastingdruk van de OESO-landen.
In Nederland is er sinds 1983
sprake van een daling van de belas
tingdruk. Was de belastingdruk in
1983 met 47,03 procent na die van
Zweden nog het grootst van de
westerse landen, in 1984 en 1985
daalde het cijfer geleidelijk tot res
pectievelijk 45,54 en 44,78 procent.
-
Beursoverzicht
AMSTERDAM (ANP) - De Amsterdam
se effectenbeurs gaf vanmorgen onge
veer hetzelfde beeld te zien als in de
voorgaande dagen. De koersen van de
aandelen brokkelden af bij een dunne
handel onder invloed van een onzeker
Wall Street. Toegenomen activiteit
was er echter wel in de hoek waar de
staatsleningen worden verhandeld.
De noteringen daarvan liepen op
met 0,1 tot 0,3 punt, overeenkomstig de
ontwikkelingen in de VS, Japan en
West-Duitsland. Sinds de weigering
van de Westduitsers om het disconto te
verlagen zijn de koers van de dollar en
die van de mark inmiddels zeer sterk
uiteen zijn gaan lopen. De druk om tot
een discontoverlaging over te gaan
neemt daarmee toe. Ook berichten
over een vervlakkende groei van de
wereldeconomie werken de specula
ties oer een renteverlaging in de hand.
Bij een dollar die gedaald was tot
ongeveer f 2,27 moesten de internatio
nale aandelen, die gisteren zeer be
scheiden bedragjes aan de koersen toe
voegden, toch weer terug. Koninklijke
Olie bleef daarbij in weerwil van be
richten over dalende olieprijzen in de
afgelopen dagen goed overeind.
Van Dijk op het sprekersgestoelte. De bewindsman oogstte zelfs applaus.
MIDDELBURG (ANP) - Minister Van Dijk (binnen
landse zaken) is gisteravond ongeschonden uit zijn
eerste openbare confrontatie met zijn personeel geko
men. In de Middelburgse schouwburg hoorden zo'n
250 CNV-ambtenaren gelaten nog eens de boodschap
van de Derde Dinsdag aan: geen loonsverhoging en
vierduizend banen weg.
Strijdbare teksten, opgehangen door de organisato
ren van de „miljoenennota-bijeenkomst" van de CNV
ambtenarenbond CFO, en ingegeven door Van Dijks
verwijten over de inzet van de ambtenaren, konden de
matheid van de zaal niet doorbreken. De bewindsman
kreeg alle kans zijn betoog te houden ontving zelfs
applaus aan het slot. De spandoeken met teksten als
„Wie van ons tienen is hier te veel" dienden slechts als
stille getuigen van kennelijk snel weggeëbde woede,
de opmerking van CFO-voorzitter De Jong dat de
CNV-ambtenaren door Van Dijks uitspraken diep ge
griefd zijn en de minister zo niet met zijn personeel
dient om te gaan, ten spijt.
Alleen aan het slot van Van Dtjks optreden riep ie
mand spontaan uit de zaal: „U hebt geen vertrouwen
in uw eigen personeel". Van Dijk wierp dat verre van
zich. „Ik ben mijn toespraak zelfs begonnen met amb
tenaren een compliment te maken over hun medewer
king aan het herstel van de economie". Iets nieuws
had de minister niet te melden, al was het opvallend
dat hij uitvoerig stilstond bij de wijze van overleg voe
ren met de ambtenarenbonden. In het bijzonder zijn
stelling dat de omvang van de geldbuidel geen voor
waarde is om goed overleg te voeren, lichtte hij ruim
toe. „Als dat zo is, moet je niet overleggen", zo zei hij
tegen de ambtenaren die al jaren onderhandelen over
„minder" of hoogstens „niet minder maar ook niet
Op de voorste rij van de zaal hoorde prof. Albeda
Van Dijks opvattingen aan. Albeda moet binnenkort
op verzoek van de ambtenarenbonden zijn licht laten
schijnen over de manier waarop dit jaar is onderhan
deld. De ambtenarenbonden vonden dat overleg niet
„open en reëel". Van Dijk had geen behoefte aan zo'n
uitspraak.
