'Ontspanning, daar
draait het nu om'
Iriscopie lijkt op
niets gebaseerd
Het IKV heeft zijn les geleerd
Het oog als peilglas van het lichaam
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1986
EXTRA
PAGINA 31
Mient-Jan Faber: "Dat grote ongeloof dat ontspanning echt iets kan bren
gen. Dat is het echte probleem, zowel in Oost als in West", (foto Peter senteur/GPD)
moet weg. De kater is toen wel groot ge
weest. Ook voor het IKV, ja".
- En dus e
koers.
"In zekere zin is dat ons door de ver
kiezingsuitslag gemakkelijker gemaakt -
van plan waren we het al langer. Maar
als er een PvdA/CDA-kabinet in had ge
zeten dan was die kruisrakettenkwestie v
blijven hangen en was het voor ons
moeilijker geweest om op
poot te gaan staan".
Afghanistan
- De kruisraketten waren dan toch een
probleem voor de PvdA geweest en niet
voor het IKV?
"Toch niet, want je was op een of an
dere niet-ja-niet-nee-formule uitgeko
men. Of, zoals bij de SPD in West-Duits-
land: je laat het afhangen van de vraag
hoe serieus de VS in Genève onderhan
delen. Maar dan krijg je natuurlijk weer
de vraag hoe je dat dan wel moet vast
stellen. Een groot deel van onze achter
ban zou het gevoel hebben dat we er dan
nog niet vanaf waren geweest. En veel
van onze mensen hadden en hebben be
hoefte aan iets nieuws. Nieuwe ideeën,
nieuwe perspectieven, iets waarmee je
resultaat kunt halen. Want dat is de afge
lopenjaren maar bitter weinig gebeurd".
- De reis van Jan ter Laak nc
nistan past daar dus perfect i
rAfgha-
"Jan en ik zijn het er al jaren over
eens dat we daar eens naar toe moesten
gaan. We zijn al met Afghanistan bezig
sinds de Russen er binnenvielen, ik heb
hier Afghaanse verzetsstrijders op kan
toor gehad en ik heb meegedaan aan de
eerste demonstratie tegen de Russische
inval. Ik zou eerst met Jan meegaan,
maar dat is afgeketst op de kosten. En
die persconferentie bij zijn terugkomst
is ook wat ongelukkig uitgevallen. Dat
verband tussen zijn reis en het IKV en
de ontspanning, die beeldvorming is on
zin. Gewoon krankzinnig vergroot".
- De ontspanning waar het IKV nu op
mikt, lijkt behoorlijk dood.
"Als je zegt: detente is dood, dan vraag
ik: waar, op welk niveau, bij wie? Zo
gauw je op een zekere hoogte buiten de
politiek komt, dan merk je heel weinig
van de polarisatie tussen Oost en West.
Dan zie je een grote behoefte om dingen
samen te doen. Mensen die niet hun land
willen verlaten maar die de problemen
in hun land zien en daarover willen na
denken. Het politiek establishment in
het Oostblok heeft maar een hele smalle
basis: de gedachte dat we enerzijds het
oorlogsrisico zo klein mogelijk moeten
houden maar anderzijds zijn de ideolo
gieën van Oost en West zo tegengesteld
dat we nooit kunnen samenwerken. Ik
merk dat buiten de politiek de detente
vooruitgang boekt, zo levend is als wat.
Dat mensen zien dat de politiek piaar
een praatje voor de vaak houdt".
"Ik onderscheid altijd de conjuncture-
Het Interkerkelijk Vredesberaad
staat op een keerpunt. De acties
tegen de plaatsing van 48
kruisraketten hebben het IKV de
nodige brokken opgeleverd.
Naast de kater van het
plaatsingsbesluit en interne
ruzies - het vertrek van voorzittei
Van Putten was daar een gevolg
van - is vooral de verhouding met
de kerken onder druk komen te
staan. De erkenning van het IKV
- Het IKV lijkt een nieuwe weg in te
slaan. De politiek in de ban, het gesprek
met de kerken weer op gang brengen, te
rug naar de Oost-Westverhouding als
centraal thema.
"Ik denk niet dat onze lijn wezenlijk
anders is. De spits is wat verschoven,
maar dat kon ook nu we de kruisraket
ten achter de rug hebben. Wat wij ons
steeds hebben afgevraagd is: hoe kun
nen we zelf - en ook Nederland - op dit
moment de beste bijdrage leveren aan
de ontspanning tussen Oost en West. Nu
zitten we daarbij op de fijn van contac
ten met Oosteuropese groepen. Toen we
daar zo in 78/79 echt aan begonnen in
Polen, de DDR, Tsjecho-Slowakije en
Hongarije, moesten we eerst over en
weer begrip kweken. Toen dat lukte met
Charta 77 is de zaak in een enorme
stroomversnelling gekomen. Ook in Po
len ontstond door Solidariteit grote be
langstelling voor wat er in Nederland al
lemaal gaande was. Onze traditionele
kerkelijke contacten voelden zich nogal
belaagd. Die dachten dat ze door ons
straks in hun landen in dezelfde hoek te
recht zouden komen als de oppositie en
dat ze hun moeizaam verworven bewe
gingsvrijheid zouden verliezen".
"Bfj ons is een zekere verschuiving in
die kontakten opgetreden: zonder de ou
de te verliezen toch banden leggen met
nieuwe bewegingen. Dat heeft ons die
per in het hart van die samenlevingen ge
bracht en het is nu bijvoorbeeld moge
lijk gezamenlijk programma's te maken.
Op een bepaalde manier is er een muur
doorbroken. In november bijvoorbeeld
bieden we met 30 groepen een petitie
aan de grootmachten aan in Wenen".
Duidelijk
-17 doet alsof de nieuwe lijn een auto
noom proces is, dat geheel los staat van
de kruisraketten. Dat gelooft toch geen
hond?
"Persoonlijk heb ik altijd minstens
evenveel tijd besteed aan de Oost-West
verhouding als aan de kruisraketten. In
de Vredeskrant van vorig jaar vind je
ook al veel over het thema ontspanning.
Maar die kruisraketten wogen nu een
maal heel zwaar, we gingen steeds van
het ene hoogtepunt naar het andere. En
wanneer is iets interessant? Als het di
rect met Nederland te maken heeft. En
dat is bij ontspanningspolitiek niet het
geval. Nederland heeft nu eenmaal geen
Ostpolitik zoals West-Duitsland, het the
ma komt in de Tweede Kamer ook nooit
aan de orde en dus lijkt het alsof nie
mand zich ermee bezig houdt. Wij willen
nu dat thema zo duidelijk naar buiten
brengen dat het politieke betekenis
krijgt. En wat wordt dan gezegd: kijk, ze
hebben wat nieuws nodig".
Het oog is meer dan de spiegel
van de ziel: het is, volgens
iriscopisten, het peilglas van
het lichaam. Aan de iris kan
de toestand van onze lever,
nieren, bloedvaten, gal,
zenuwstelsel en wat al niet
worden afgelezen. Een
opvatting die voor een
avondje vertier leuk genoeg
is, maar als serieuze medische
praktijk ongegrond, en zelfs
niet ongevaarlijk.
Hoewel de iriscopie zijn wortels in de
oudheid zou kunnen hebben, werd zij
als discipline in Europa gevestigd in
1866 door de Hongaar Ignatz von Pecze-
ly. Volgens de overlevering kwam Von
Peczely achter het verband tussen iris
en lichaam toen hij als tienjarige per on
geluk de poot van een uil brak en daarop
een zwarte streep op de iris van de uil
zag verschijnen. Nader onderzoek
brachten hem op nog meer regelmatig
heden, die hij uitgebreid in kaart bracht
en in 1866 publiceerde.
De iriscopie is steeds een leven in de
marge van de officiële wetenschap blij
ven leiden: in de Verenigde Staten is ze
nog het meest tot bloei gekomen, vooral
door de boeken van Bernard Jensen.
Zijn moderne kaarten zijn veel uitge
breider en gedetailleerder dan die van
Von Peczely - volgens de iriscopisten
omdat de wetenschap niet stilstaat.
Wie de gangbare wetenschappelijke
eisen aan een theorie stelt, zal echter
moeten toegeven dat de iriscopie op
niets is gebaseerd en onzinnige aanspra
ken maakt. Die aanspraken worden het
best samengevat door een citaat van
Harri Wolf, de stichter van de Ameri
kaanse Nationale Stichting voor Onder
zoek der Iriscopie. „Zou het niet logisch
zijn", zo schrijft hij in het voorwoord van
zijn boek Toegepaste iriscopie, „dat
als de vredesbeweging van de
kerken kwam aan een zijden
draadje te hangen door de
bemoeienis met de politieke
strijd rond de kruisraket. Het
leidde ook tot de oprichting van
tegenbewegingen als het ICTO en
het Hervormd Vredesberaad.
Het IKV lijkt zijn les te hebben
geleerd en heeft het uitgesproken
thema voor de vredesweek van
vorig jaar 'Het blijft nee'
ingeruild voor het veel
door Sjaak Smakman
- En de kritiek van de kerken dan, heeft
die geen rol gespeeld?
"Onze verhouding met de kerken is in
derdaad niet altijd over rozen gegaan,
maar dat is voor ons geen reden geweest
om iets nieuws te gaan doen. Wat er is
gebeurd, is dat we door de kruisraketten
zo dicht bij de partijpolitieke strijd zijn
betrokken, dat we de kerken wat heb
ben laten lopen. Die hebben ons daarop
gewezen en er zat zeker een kern van
waarheid in. Maar het is natuurlijk ook
zo dat je wel móet doorgaan als je de
strijd eenmaal hebt ingezet. Je kunt je
dan niet meer terugtrekken. Maar tege
lijkertijd moet je ervoor zorgen dat je
niet in de partijpolitiek terechtkomt en
dat is ons slecht gelukt".
Varianten
- En u deed daar hard aan mee door
eigen varianten te lanceren, zoals tijde
lijke plaatsing.
"In die tijd heb ik in gesprekken met
het CDA meegemaakt dat een aanzien
lijk aantal mensen daar zocht naar een of
andere slimme truc om van die raketten
af te komen. De hele kwestie van de cri
sisvariant (een plan van Lubbers: de ra
ketten pas invliegen als er oorlog dreigt,
red.) was zo'n formule. Het CDA vroeg
zich toen echt serieus af of dat geen han
teerbare oplossing was. Ik heb toen echt
gehoopt dat de PvdA bereid was zo te
manoeuvreren dat ze - zonder de variant
echt te aanvaarden - die variant aan een
meerderheid in de Kamer zou helpen.
Maar die flexibiliteit ontbrak volledig.
Ik heb meermalen gemerkt dat ze bin
nen de PvdA totaal niet wisten wat er in
het CDA leefde. Daar heb ik me vaak
over verwonderd, wantje zit toch in het
zelfde gebouw, je praat toch met el
kaar?".
"Het probleem is, en ik heb altijd ge
probeerd dat overeind te houden, dat
het IKV niet moest ophouden met de po
litiek, maar meedenken met wat er in de
politiek wordt uitgebroed. Ik was steeds
redelijk op de hoogte en als je dan iets
ziet waarvan je denkt: hier zit wat in, dan
moet je dat ook zeggen. En als je vindt
dat het standpunt van de oppositie niets
oplevert, moetje dat ook zeggen".
- Dus u blijft pleiten voor politisering
binnen het IKV.
"Inderdaad, maar dan zowel naar
de regeringspartijen als naar de opposi
tie toe. Je moet het hele politieke spel
onder ogen hebben en daar mededelin
gen over doen. Het hoort er gewoon bij,
anders doe je je werk niet volledig".
Partijpolitiek
- Binnen het IKV lijkt er echter een con-
door een creatief ontwerp, of door een
evolutionair proces (afhankelijk van de
voorkeur van de lezer) het menselijk li
chaam is uitgerust met een meetappa
raat dat werkt als een kijkglas voor de
gezondheid van het individu? En in feite
is ieder van ons ook uitgerust met pre
cies zo'n miniatuur-registratiescherm -
de iris. Via de directe zenuwverbinding
van de oppervlakkige lagen van de iris
met de in de nek gelegen knopen van het
onwillekeurige zenuwstelsel worden in
drukken uit het gehele lichaam naar de
iris overgebracht. Zo ontstaat de neuro-
optische reflex".
'Logisch'
Iriscopisten mogen graag vaststellen
dat het 'eigenlijk logisch' is dat de toe
stand van het lichaam ergens wordt
weerspiegeld. Toch is het eigenlijk niet
zo logisch dat die weerspiegeling in de
iris zou zitten: het oog is nu juist dat or
gaan dat niemand van zichzelf kan zien,
dus de Schepper of de Evolutie had wel
een handiger plek kunnen bedenken. In
de tweede plaats moet een meetsysteem,
om nuttig te zijn, makkelijk zijn af te le
zen. De kaarten tonen aan dat het niet
eenvoudig is om irissen te lezen; er is
heel wat kennis en studie voor nodig.
Dat maakt het ook al onwaarschijnlijk
dat levende wezens een dergelijke inge
wikkelde meter zouden ontwikkelen:
het nut is beperkt tot de iriscopisten.
De evolutietheorie, aangeroepen als
ondersteuning, ondergraaft de iriscopie
nog verder. Een systeem als de neuro-
optische reflex moet langzamerhand
zijn ontwikkeld onder druk van de om
geving. Die eigenschap mo,et op de een
of andere manier een voordeel hebben
opgeleverd bij het overleven van de
soorten. Waarom bij een uil (die noch de
spiegel noch de iriscopie kent) een der
gelijk ingewikkeld systeem in stand zou
blijven is niet goed in te zien.
Bestaat er wel zoiets als de neuro-opti-
sche reflex, een zenuwverbinding tus
sen nek en iris? Volgens de huidige
stand van de wetenschap is dat op zijn
minst twijfelachtig. In zekere zin staat
neutralere 'ontspanning is
ondeelbaar'. Gewone menselijke
contacten tussen Oost en West
staan centraal - ontspanning van
onderop heet dat bij het IKV. De
politisering is taboe verklaard.
Een gesprek met IKV-secretaris
Mient-Jan Faber aan de
vooravond van de Vredesweek
1986 (20-28 september). "Ik houd
het erop dat die kruisraketten er
niet komen".
sensus te zijn dat die politisering heeft
gefaald.
"Dan gaat het vooral om de partijpoli
tiek, dat is een wezenlijk onderscheid.
Kijk, wij hebben altijd gezegd: vanuit de
kerken hebben we de taak gekregen om
zo breed mogelijk te blijven en met ie
dereen te blijven communiceren. Aan de
andere kant moet je niet te bang zijn
voor een eigen standpunt en daar zijn we
ook niet te beroerd voor geweest. De de
monstratie in Amsterdam in 1981 was in
feite een IKV-demonstratie. Wij zaten
daar centraal in. In 1983 bij de demon
stratie in Den Haag ging het anders, toen
was het partijpolitiek".
"In '81 was het een soort vriendenclub
die de demonstratie organiseerde, in
1983 was het een partijpolitiek spelletje.
Iedereen vocht voor het eerstgeboorte
recht om de politieke winst op te strij
ken. Vooral de PvdA heeft na 1981 ge
zegd: dit mag ons niet meer overkomen,
we moeten zelf het heft in handen hou
den. Dat is allemaal wel begrijpelijk,
maar als zoiets domineert zet je natuur
lijk wel de zaak op zijn kop. Het CDA
mocht onder geen beding meedoen. Wij
waren daar niet tegen opgewassen, al
blijft dat dramatisch als je met andere
ideeën in zo'n club zit".
"Ik heb nog van alles geprobeerd om
het CDA er op de een of andere manier
bij te betrekken. We hebben uiteindelijk
met de CDA-jongeren en een paar Ka
merleden zoals Faber en Scholten een
dienst gehouden in een kerk. Om te la
ten zien dat er toch ook wel CDA-ers
meededen en om zo druk uit te oefenen
op het CDA. Je weet immers dat de poli
tici vooral kijken naar hoe de eigen ach
terban reageert en in die zin is Den Haag
dan ook mislukt".
Kater
- Dat geldt dan nog in sterkere mate
voor het volkspetitionnement
"Ja. Door de partijpolitisering was het
beeld ontstaan van PvdA en vredesbe
weging tegenover het CDA en de rest,
terwijl onze gedachtenwisseling met het
CDA altijd vrij intensief is geweest. Bij
het volkspetitionnement hebben ook
veel minder mensen getekend dan je op
grond van allerlei onderzoek mocht ver
wachten. Bij de gereformeerden was on
geveer de helft tegen plaatsing, maar
nog geen 20 procent heeft het petition
nement getekend. Dat zegt veel".
- Om nog maar te zwijgen van de ver
kiezingsuitslag.
"We wisten dat de publieke opinie
over de kruisraketten aan de hand van
de verkiezingsuitslag zou worden geïn
terpreteerd en konden dus ook weinig
anders doen dan zeggen: deze regering
het autonome zenuwstelsel (het stelsel
dat onze onwillekeurige lichaamsfunc
ties regelt, dat dus niet onderworpen
kan worden aan onze wil) wel in verbin
ding met alle delen van het lichaam,
maar daarmee is nog geen sprake van
een echte functionele eenheid. De onwil
lekeurige oogzenuwen zijn niet erg dik,
en kunnen daardoor zeker niet de hoe
veelheid informatie aan de iris doorge
ven die hij volgens de iriscopisten alle
maal moet kunnen verwerken. Het blijft
natuurlijk mogelijk dat alle onderzoe
kers de iris-lichaam verbinding hebben
gemist, maar dat is, wederom wegens de
hoeveelheid informatie die getranspor
teerd moet worden, wel erg onwaar
schijnlijk.
Monitor
Interessant is nog dat uit modern on
derzoek blijkt dat de twee helften van
onze hersenen elk verantwoordelijk zijn
voor een lichaamshelft: de linker her
senhelft verzorgt het rechterdeel van het
lichaam en andersom. Volgens de irisco
pie is de linker iris echter de monitor
van het linkerdeel van ons lichaam. De
iriscopisten zijn zich van dit probleem
bewust, en moeten zich in vreemde
bochten wringen om hiervoor een we
tenschappelijke verklaring te geven.
Jensen stelt dat de gezichtszenuw, die
immers ook kruislings met de hersenen
is verbonden, de verbinding tussen li
chaamshelft en iris verzorgt. Zo ontstaat
dus een dubbele kruising. Anatomisch
gezien enigzins juist, maar het gezicht is
een van de best onderzochte zintuigen.
Uit dat onderzoek blijkt allereerst dat de
oogzenuw, zoals te verwachten was, een
„afferente" zenuw is: informatie wordt
van het oog naar de hersenen vervoerd
en niet andersom. Bovendien eindigt de
oogzenuw achter in het oog - de blinde
vlek - en is voor een verbinding met de
iris nooit enig bewijs gevonden. En ten
slotte is gebleken dat niet meer dan de
helft van de bedradingen in de oogze
nuw kruisen.
Wat kunnen iriscopisten nu zeggen
over de lichaamsfuncties die zij aflezen,
hoe goed zijn hun diagnoses? Het eerste
probleem is natuurlijk dat er geen over
eenstemming is over de iriskaarten. Er
zijn twintig verschillende kaarten in om
loop, en het is niet eenvoudig de juiste te
kiezen.
Daarna lijkt een wetenschappelijke
studie van de waarde van de iriscopie
eenvoudig op te zetten - kleurenfoto's
van irissen zijn volgens Jensen al vol
doende. Geef een groot aantal iriscopis
ten die foto's, en als ze vaker de juiste
diagnose stellen dan op grond van het
toeval zou mogen worden verwacht, dan
zit er ondanks alle bovengenoemde
theoretische bezwaren misschien toch
wat in - er is meer tussen hemel en aarde
dan wat de wetenschap weet.
Moeilijk
Niettemin blijkt dat dit niet zo simpel
is. Allereerst zeggen iriscopisten dat zü
vooral in staat zijn „subkhnische diag
noses" te stellen, dat wil zeggen ziekten
op te sporen nog voordat er symptomen
zijn. Bovendiën kunnen de afwijkingen
die de iriscopisten nu reeds zien, pas ja
ren later symptomen geven, zo stellen
ze. Dat maakt wetenschappelijke con
trole erg moeilijk.
Toch zijn er enkele gecontroleerde
studies geweest. In een Australisch on
derzoek werd iriscopisten gevraagd de
veranderingen in de iris vast te stellen
van mensen die een acute ziekte hadden
ontwikkeld. Ter controle werden irisfo
to's van gezonde mensen erbij gedaan.
Het enige fotopaar waarvan werd gezegd
dat er duidelijke veranderingen waren
opgetreden, was van een gezond per
soon bij wie de tweede foto twee minu
ten na de eerste werd genomen.
Onderzoekers van de universiteit van
Californië in San Diego vroegen irisco
pisten de nierfunctie vast te stellen aan
de hand van dia's van irissen. De wer
king van de nier werd volgens de medi
sche standaardmethode ook vastgesteld
met een bloedproef. Van de 148 gefoto
grafeerde proefpersonen hadden er 48
een nierziekte. De dia's werden bekeken
door drie iriscopisten en drie óogartsen.
Geen van de zes kwam boven het toeval
uit, en konden dus „geen significante
bijdrage leveren".
Iemand die een medische diagnose
stelt, kan op twee manieren falen: hij
kan zeggen datje niets mankeert terwijl
je ziek bent, en zeggen dat je iets man
keert terwijl er niets aan de hand is. De
populariteit van de iriscopie lijkt vooral
toe te schrijven aan het laatste soort
diagnose - een diagnose die vaak in vage
termen is gesteld en die waarschuwt
voor subklinische of toekomstige ziek-
le detente en de structurele. De conjunc
turele is die op politiek niveau, maar die
kan alleen stevig worden gemaakt door
een stevige detente van onderop, die
niet meer kapot is te krijgen. Het grote
probleem is dat nu juist die structurele
kant niet serieus wordt genomen door
de politiek. Ik heb zelden een politicus
ontmoet die daar iets mee wilde doen.
Daar denkt men nog steeds: hou de boel
flink uit elkaar. Dat grote ongeloof dat
ontspanning echt iets kan brengen. Dat
is het echte probleem, zowel in Oost als
West".
Afspraken maken
- Maar die politiek mag conjunctureel
zijn, een regering kan wel ontspanning
van onderop tegengaan. Door geen visa
te geven bijvoorbeeld.
"Als het Westen echt wat wil, echt
diepte wil geven aan detente, dan moe
ten ze dat laten zien door daarover met
het Oostblok goede afspraken te maken.
Onze regering kan daaraan bijdragen
door een aantal absurditeiten te door
breken die zijn gebaseerd op die ideolo
gische tegenstelling. Breng een gesprek
op gang over het visabeleid. Als een Ne
derlander naar Hongarije wil, kan hij
hier bij de ambassade zo een visum afha
len. Maar als een Hongaar naar Neder
land wil komen, moet hij hier een visum
aanvragen en is het veel rompslomp. Als
Nederland en Hongarije daar eens een
goede regeling voor maken, dat is ty
pisch ontspanning. De twee Duitslan-
den zoeken al jaren naar openingen en -
ook al is het moeilijk - je ziet toch over
de jaren vorderingen. Zo kun je meer
dingen bedenken. Waarom heeft ons
land geen eigen Oostpolitiek en kijkt
Nederland alleen maar naar de NAVO
en de EG, waar uiteindelijk de lang
zaamste het tempo bepaalt?
- De harde praktijk is dat u en andere
IKV-ers een aantal Oostbloklanden niet
meer in komt door het hameren op men
senrechten.
"Ook ontspanningspolitiek heeft gren
zen. Op het moment dat je vrienden in
de gevangenis worden gestopt of dat je
ze niet meer mag bezoeken, dan is dat
schandelijk en moet je dat zeggen. Ik
heb me er altijd sterk voor gemaakt niet
alleen over vrede te praten, maar ook
over de verschillende ideologieën. Dan
krijg je nooit ontspanning".
Gecompliceerder
- En zo komt de politiek weer via de
achterdeur naar binnen.
"Daar moeten we met de kerken nog
over praten. Die zeggen vaak: we heb
ben geen andere rol in de samenleving
dan een religieuze, en dat vind ik niet.
Met name plaatslijke groepen die nu een
uitwisseling met een Oostblokland heb
ben, zeggen: geen politiek, want dan zet
ten we die contacten op het spel. Nou,
dat kan best zo zijn, maar als je echt in
ontspanning gelooft dan moet je niet de
beslissende stappen laten voor wat ze
zfin. In die zin gaan we als IKV nog een
moeilijke tijd tegemoet. In die opzichten
is het thema van de ontspanning veel ge
compliceerder, veel moeilijker en veel
zwaarder dan de strijd die we tegen de
kruisraketten hebben gevoerd".
- Ten slotte: verwacht u wat van de top
tussen Reagan en Gorbatsjov?
"Wat ik steeds meer hoor van mensen
die het kunnen weten is dat als er iets uit
die top komt, dat waarschijnlijk een ak
koord over de middellange-afstandswa-
pens wordt. Dat ligt veel gemakkelijker
dan een kernstopverdrag, SALT of SDI.
De formules voor een overeenkomst lig
gen al op tafel en omdat zowel Reagan
als Gorbatsjov een resultaat nodig heb
ben, is het reëel te verwachten dat het
resultaat daar vandaan komt".
"Daarom denk ik dat er hier uiteinde
lijk toch geen kruisraketten komen. Ook
als er minder worden geplaatst, want
waarom zou je dan hier nog een basis
bouwen? Ik ben altijd sceptisch geweest
over de wapenonderhandelingen, maar
als je denkt dat er wat in zit moet je dat
ook zeggen".
"En éls dat allemaal gebeurt, dan krij
gen we hier het meest mallotige politie
ke gevecht aller tijden: wie heeft het nu
uiteindelijk voor elkaar gekregen. Lub
bers, de WD met zijn harde standpunt,
de PvdA met zijn onwrikbare nee of de
vredesbeweging. Ik zeg nu alvast: ik zal
daar niet aan mee doen".
Analyse van het rechteroog. Volgens
de Hongaar Von Peczely niets méér
dan wat een astroloog te vertellen
heeft.
ten. Met dergelijke diagnoses kan het
succes van de therapie, en de tevreden
heid van de bezoeker, groot zijn. Daar
lijkt dus niets op tegen.
Achterhaald
Maar het kan ook dat de iriscopist
„vaststelt" dat je kanker hebt. Als hij
daarbij een zwak hart niet in de iris ziet
weerspiegeld en de diagnose plompver
loren vertelt, kan het nog slecht met ie
mand aflopen.
Iriscopie is niet bestand tegen kritisch
nadenken en onderzoeken. De meeste
mensen hebben daar ook geen tijd voor,
en nemen aan dat „er vast wel wat in zal
zitten". Alle wetenschappelijke bevin
dingen wijzen er echter op dat er niets in
zit. De iriscopie gaat uit van onjuiste
vooronderstellingen, van een achter
haalde voorstelling van zaken, en van
een onbewezen staat van dienst. Daarom
is een iriscopist niet bij machte een bete
re diagnose te stellen dan de waarzegger,
de astroloog, en de buurvrouw van drie-
hoog-achter.
