Interferon roept nog veel vragen op Huisartsen eisen tariefsverhoging KRYPTOGRAM OPLOSSING Wetenschappers komen op congres in Helsinki tot de conclusie: 0uftï7iruto£ ZATERDAG 13 SEPTEMBER 1986 PAGINA 17 Horizontaal: 1. Berekening van niet het gehele totaal. 4. Geacht zijn, maar waarom niet met de helft? 7. Daaruit vuur werk ontsteken en nog juist op tijd wegglippen. 9. Beef. L., in dat land, voor dat dier. 10. Een geval om niet meer af te geven, dat'is de juiste handelwijze. 11. Heel mooi op hoofden. 12. Het is vroomheid, als het een ma nie wordt alle jongens zo te noemen. 14. En hier komt met veel lawaai een jongen met oor logstuig over de Noordzee. 16. Plezier in de zomer om een kar retje en in de winter om een tentje. 20. Minder binnenlopen van kroost. 21. Ophouden met het eerste van de vorige voor de kromme pennen te zetten. 22. Weet drommels goed hoe veel tweemaal twee is en nog wel meer ook! 23. Laat er op uw wandel niets aan te merken zijn, dan gaan daardoor de die ren ook niet dood. 24. Vrienden hebben dit van 16. Verticaal: 1. De versierselen opduwen. 2. Water beledigen zonder eind. 3. Mensen die er geen zin meer in hebben zak ken hier steeds dieper weg. 4. Is dit uw woning voor de lo- gées? Nee toch. 5. Kijk er door als er afvalt, opschieten. 6. Daar mag je op een vrolijke avond niet op zitten. 7. Hij tim mert nogal aan de weg... 8.en deze is een schreeuwer, letter lijk en figuurlijk. 13. Een Ame rikaans nootje voor noppes is geen fluit waard. 14. Klets, er in en onverstaanbaar in 3.15. Ook weer zulk min gedoe: we moe ten het doden beëindigen. 17. Kunnen veel geld kosten. 18. Verven om een nummertje zin gen. 19. Jeugdige vader met een parasolletje? anaaaaaa^a^a^a^ De prijs van 25,- werd toegekend aan P. Baljet-van Maanen, Noord einde 2, 2311 CD Leiden. De prijs wordt de winnaar toege zonden. Oplossingen onder vermelding van 'Puzzel' voor donderdag op briefkaart of in enveloppe zenden aan Redactie Leidsch Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. HELSINKI - Terwijl interferon minder belang lijkt te krijgen voor artsen en patiënten wordt de stof steeds interessanter voor de weten schappelijke onderzoekers. Inter feron blijkt deel uit te maken van een uitgebreide familie van zeer door Hans van Maanen werkzame stoffen die alle betrok ken zyn bij de afweer van het li chaam tegen vijanden. Op het grote interferon-congres in Helsinki werd duidelijk dat al lerlei pas ontdekte stoffen, die voorheen los van elkaar werden beschouwd, in wezen zeer nauw aan elkaar verwant zjjn. De geleer den zullen nog heel wat tijd nodig hebben om die stoffen opnieuw te 'sorteren', maar het is zeké? dat zij bezig zijn met een geheel nieuw bouwwerk in de wetenschap. De fundamenten werden op dit con gres gelegd. Eerst nog iets over interferon. De stof werd in 1957 ontdekt door de Zwitser Jean Lindemann en de Brit Alick Isaacs. Zij zagen dat cel len die met een virus werden be smet een eiwit gingen aanmaken dat andere cellen tegen virussen beschermt - virussen trachten cel len binnen te dringen om zich daar te vermenigvuldigen. Interferon leek dus een ideaal geneesmiddel om mensen tegen virusinfecties te beschermen, vooral omdat het al in zeer kleine hoeveelheden actief is. Dank zij het werk van de Finse hoogleraar Kari Cantell en zijn Bel gische collega Fons Billiau kwam langzamerhand voldoende interfe ron beschikbaar om de eerste proe ven te doen. De verwachtingen wa ren hooggespannen, de eerste re sultaten hoopgevend. De forse bij werkingen van het middel schreef men toe aan het feit dat het nog niet erg zuiver was. Veldslag In 1980 werd het mogelijk inter feron wel zuiver in handen te krij gen, met behulp van DNA-recom- binant en het onderzoek raakte in een stroomversnelling. De farma ceutische industrie, die tevoren de boot had afgehouden, zag in inter feron de mogelijkheid ervaring op te doen met deze belangrijke fabri cagetechniek. Er ontstond een veldslag om octrooien en om de eerste plaats op de markt. Artsen die tevoren hadden moeten bede len om interferon te krijgen voor hun patiënt werden er plotseüng mee overstroomd. De 'klinische fa se' was begonnen. Twee zaken bleken: de bijwer kingen bleven ook bij het zuivere interferon bestaan en de mogelijk heden als medicijn vielen tegen. Het meest overtuigend werkt inter feron bij de ziekte Hairy-cell-leuke- mie, een zeldzame vorm van bloed- kanker. Voor enkele andere vor men van kanker en voor een paar virusinfecties was het nut van in terferon eveneens door sommigen bewezen geacht. Het wondermid del van weleer is het zeker niet. De vraag waarom het dat niet is komt dan weer bij de onderzoekers terecht. Dank zij de bemoeienissen van de farmaceutische bedrijven is er nu voldoende interferon voor nadere experimenten. En hoe meer men onderzocht hoe pijnlijker dui delijk was dat men eigenlijk nog maar heel weinig van interferon weet. Hoe werkt de stof precies, waar om bij sommige patiënten wel en bij anderen niet? Doordat de ge neesmiddelenfabrikanten zo'n haast hadden met het op de markt brengen van hun nieuwe medicijn, zijn er eigenlijk een paar stadia in het onderzoek overgeslagen. Het is goed dat men wat dat betreft terug naar af wordt gedwongen. In het wetenschappelijk onder zoek werd inmiddels duidelijk dat interferon minder uniek was dan werd aangenomen. Men ontdekte meer stoffen die een rol spelen in het afweersysteem. De interesant- ste daarvan is zonder twijfel TNF (Tumor Necrosis Factor), een stof die belangrijk bleek in het laatste stadium van de afweer, als vreet- cellen (macrofagen) de tumorcel moeten opeten en verteren. Men is erin geslaagd TNF via DNA-recombinatie-technieken zuiver te produceren: na een hoop verwarring hebben de deskundi gen TNF onderverdeeld in twee klassen, alpha en beta. Net als bij interferon zijn de stoffen veelbelo vend als medicijn maar hebben ze veel vervelende bijwerkingen. Eén van de meest verrassende zaken die op het congres naar vo ren kwam was dat TNF de werking van interferon kan versterken. An dere onderzoekers meldden dat TNF niet alleen tegen tumorcellen werkt, maar ook tegen virussen, en Israëlische geleerden stelden dat TNF, interferon en interleukine-1 (een raadselachtige stof die wordt gevormd bij ontstekingen) in ver binding met elkaar staan. Zo werden meer dwarsverban den aannemelijk gemaakt en achteraf is het eigenlijk merkwaar dig dat de wetenschappelijke we reld dat niet eerder heeft gedaan. Blijkbaar leefde er zo sterk het idee dat interferon alleen tegen virus sen werkt en TNF alleen tegen tu mors, dat de geleerden niet over de hoge muren van het eigen labora torium hebben heengekeken. De belangrijkste winst van dit congres lijkt dan ook te zijn dat de onderzoekers, die dachten hier de oplossing van hun eigen kleine puzzeltje te kunnen presenteren, worden geconfronteerd met een veel grotere puzzel. Alles hangt met alles samen. Interferon heeft in ieder geval de weg gewezen naar dit verbazend fijn afgestemd geheel van stoffen en tegenstoffen dat ervoor zorgt dat het afweersysteem werkt in ge val van ziekte, en wellicht ook dat leven en dood van miljoenen cellen in het gezonde lichaam goed gaat. APELDOORN (ANP) - Onderzoek van de Economische Controle dienst (ECD) heeft uitgewezen dat particuliere patiënten gemiddeld maar 2,3 keer per jaar naar de huis arts gaan. De voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging, W.J. de Regt, heeft dit vanochtend in Apeldoorn meegedeeld op een symposium ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de LHV. Deze uitkomst is zelfs voor de huisartsen een verrassing. Het zo genoemde „verrichtingengetal" speelt een belangrijke rol in het overleg met het kabinet over de particuliere tarieven. Die zijn op het ogenblik gebaseerd op 3,5 con tacten per jaar. De LHV heeft steeds een tariefs verhoging bepleit van 23,70 tot 30 gulden omdat de huisartsen het voor hen vastgestelde norminko men niet halen. Volgens haar was het werkelijke aantal contacten na melijk maar 2,7. Nu het er nog min der blijken te zijn, zou het tarief volgens berekeningen van de LHV omhoog moeten naar 34,50 gulden, aldus een woordvoerder desge vraagd. Daar is dan de 1,80 al afgetrok ken voor de posten beroepsrisico en rente geïnvesteerd vermogen die uit het tarief worden gehaald als op 1 januari 1987 de goodwillbe- taling bij het overnemen van prak tijken wordt afgeschaft. Zieken fondsen en particuliere verzeke raars storten dit geld dan in een fonds waaruit huisartsen die zelf wel goodwill hebben betaald com pensatie krijgen. De Regt zei dat het niet zo is dat de huisartsen zich erover beklagen dat de particulier verzekerden te weinig naar de huisarts gaan, „zo als boze tongen wel eens beweerd hebben". Het gaat de LHV er al leen om dat de overheid een on juist uitgangspunt hanteert bij het vaststellen van het particuliere ta rief. PARIJS (AP) - De drie Franse priesters die door het bewind in Chili het land zijn uitgewezen, stonden gisteren bij hun aankomst op een vliegveld bij Pdrijs de pers te woord. Van links naar rechts: Daniel Caruette, Jacques Lancelot en Pierre Dubois. (foto ap) LEIDEN LUXOR (121239): 'Under the cherry moon', dag. 19.00 uur., za. en woe. ook 14.30 i 'Big trouble, little China', 12 jr, dag. 14.30,19.00 en 21.15 uur, 12 jr. •Poltergeist II', do., vr., ma. en di. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, za., zo. en woe. 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. 'Color purple', dag. 20.00 uur, zo. ook 14.15 uur, al. Kindermatinee:'Donald Ducks ver jaardagspartijtje', za., zo. en woe. 14.30 uur, al. TRIANON (123875): •Car Trouble', dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, a.l. REX (12o414): 'Bordello', dag. 14.3U. 19.00, en 21.15 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: 'Babyion blue', vr. en za. 23.30 uur, 18 jr. KI JKHUIS (142895): 'La nuit', do. t/m woe. 19.30 uur. 'Stammheim', do. t/m zo. 20.00 en 22.15 uur. 'L'uneChante', ma. 20.00 en 22.15 uur. Bioscopen ALPHEN (voor reserveringen 01720-20800): EURO 1, 2, 3,4: 'Kortsluiting', dag. 18.30 en 21.00 uur, za., zo. en woe. ook 13.45 uur, al. 'Karate Kid II', dag. 18.30 en 21.00 uur. za., zo. en woe. ook 13.45 uur, al. 'The Coca Cola kid', dag. 18.45 en 21.15 uur, 16 jr. The Hitcher', dag. 18.45 en 21.15 uur, 16 jr. 'Op hoop van zegen', za., zo. en woe. zo. 14.00 uur, al. N ach tvoorstellingen Talk dirty to me', za. 24.00 uur 18 jr 'Perfect fit', za. 24.00 uur, 18 jr 'De karate kid II', za. 24.00 uur, 16 jr. The Hitcher', za. 24.00 uur, 18 jr. VOORSCHOTEN (voor reserveringen 01717-4354) Greenway: 'Out of Africa', do. 14.00 en 21.15 uur, vr., za. en zo. 21.15 uur, ma. t/m woe., 20.15 uur, al. 'Police academy III', do. t/m zo. 19.00 uur, za., zo. en woe. 15.45 uur, al. Kindermatinee: 'Sjors en Sjimmie en het zwaard van Krijn', za., zo. en woe. 14.00 uur. KATWIJK (Voor reserveringen 01718-74075) City 1: 'Highlander', do., vr., za., zo. en woe. 14.45 uur, ma. en di. 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. City 2: 'Police academy III', al, zie tij den City 1. City 3: 'Out of Africa', dag. 20.00 uur. al. City 4: 'Cobra Stallone', dag. 21.15 uur, do. t/m zo. en woe. 14.45 uur. City 4: 'Op hoop van zegen', dag. 19.00 uur, do. t/m zo. en woe. 14.45 uur. 'Runaway Train', vi 19.00 uur, zo. 15.00 i 'Out of Africa', vr., uur, zo. 20.15 uur Ongevallendienst Elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 tot woensdag 13.00 uur (Diaconesse- huis) en van vrijdag 13.00 tot zater-( dag 13.00 uur (Elisabeth Zieken huis) Bezoekuren Diaconessenhuis (tel. 071-178178): dagelijks 16.00-17.0Q uur en 18.30- 19.30 uur. Afdeling intensieve zorg: 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30 uur en na overleg Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en na overleg Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur' en 18.30-19.30 uur St Elisabeth Ziekenhuis (tel. 071- '899250): volwassenen 14.08-14.45 uur en 18.30-19.30 uur. Klasse afd.: 11.15-12.00 uur, 14.00-14.45 uur, 18.30-19.30 uur Kraamafdeling: 15.00-16.00 uur «n 18.30-19.30 uur, alleen voor vaders Ziekenhuizen bovendien van 19.30-21.00 uur Afdeling CCU(hartbewaking): 14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur Intensieve verpleging: 14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur Sportblessures: maandag 19.30- 20.30 uur Academisch ziekenhuis: (tel 071- 269111). alle patiënten (behalve kin deren): 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.30 uur Avondbezoekuur afdeling Verlos kunde: 18.00-19.00 uur Prematurenafdeling: in overleg doorlopend bezoek mogelijk Ernstige patiënten: wanneer doorlo pend bezoek wordt toegestaan kun nen speciale kaarten worden ver strekt Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een rui me bezoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: Keel-, neus- en oor heelkunde en neurologie: 14.15- 15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oog heelkunde en heelkunde: 14.15- 15.00 uur en 18.30-19.00 uur Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15- 17.00 uur; babyzaal en boxenafde ling: volgens afspraak met de hoofdverpleegkundige Rijnoord (tel. 01720-9244): 14.30-15- .15 uur en 18.30-19.30 uur. Extra voor bezoek hartbewaking: 11.00-11.30 uur. Extra bezoek vaders op kraamfdeling: 19.30-20.30 uur Kinderafdeling: 14.30-15.30 uur, al leen voor ouders 14.30-18.30 uur 13 sefatember 1986 Honderd jaar geleden stond er in de krant: - Naar aan de „Köln Ztg." wordt gemeld, is te Berlijn door de ook in Nederland bekende sou brette Eugénie Erdoeszy zelf moord gepleegd. Deze zangeres heeft zich nl. Donder-dagavond in den Dierentuin voor het hoofd geschoten, uit wanhoop over een afscheidsbrief van haren min naar, een adelijk persoon. De overledene was 28 jaren oud, be zat een flink vermogen en mocht zich verheugen in een ongerepten naam. Zij heeft een open schrij ven aan den procureur-generaal nagelaten, in hetwelk zij ver zoekt, dat op haar lijk secties worden gedaan, opdat de uitslag daarvan de kwaadwilligen doe verstommen, die, door haren on gerepten staat in twijfel te trek ken, de schande zouden willen doen nederdalen op het hoofd van haren minnaar. - De grootste hongerlijder en de grootste eter wonen op dit oogen- blik in Italië. De eerste is de be kende Succi. De veelvraat is een matroos, die nu te Livorno is. Hij is de zoon van een visscher al daar en reeds toen hij een zuige ling was, was de moeder niet al leen in staat zijn honger te stil len, doch had daartoe de hulp van 20 andere vrouwen noodig. Als soldaat kreeg hij driemaal meer eten dan het gewone rant soen en kan hij ieder uur een maaltijd gebruiken. In Napels gaf onlangs een officier 100 lire aan een restaurateur, voor welke som de matroos zooveel eten kon als hij wilde. Voor den restaura teur was dit een schadepostje. De matroos was voor die som niet te voeden. Vijftig jaar geleden: - Zaterdagavond werd het ar beidersgezin Van Hal te Zeven bergen verblijd met de geboorte van een tweeling, een jongen en een meisje. De kinderen zijn gis terochtend in de R.K. kerk te Ze- venbergschen Hoek gedoopt. Het meisje is bij den burgerlijken stand aangegeven als Juliana, terwijl het jongetje genoemd is naar Prins Bemhard. "HOÉ IS HJ VÉfcANPÉRPrW PÉUAAPPAN MOÉT U INPÉKOU staanp04wmi lvoup£n y/j LATINISTEN zéö'Y MMf? KIÉZÉN TüSSÉN HÉM MZJN FofcfUlN VOOfcHÉMOP HÉTSPÉU^ L-^vPlÉNPSCHAP PÉ" 1 pawda ik- I HOÉ ÉlïTÉ(?...A\Aia<ÉI?ttÊ PANRA MAT*MU IUPÉKOU SfAAN....ÉM PAf^^WJU IK MJN FOfcfUlN VOOP HÉMOP HÉf SPÉU [JgJj .VR|ÉNPSCHAP ÉÉ'1 ÉN M4. MÉNÉÉP PANPA. IK ZÉfm..."QUANTUM MUfAfuS AÊ lH-0\' 1 sTaaT NIÉT",PAT* ÊUUKf 1 OA NIÉT" MÉ1* PAT INPIVIPU OÉfÉWÉUA\. MAAP WEÉÉINÉÉN AufO!'. A WAT HÉBBÉN H/IJ GÉLÉÉRP VAN HET ONÖÉHJK „./MÉT PÉ KERNCENTRALE IN TSJERNOBVL? PAT PÉ NAAM IVORPT UITGE SPROKEN MÉT HÉT ACCÉNT OP PÉ TIVÉEPÉ LETTERGREEP r etlOOF VfiTAlV\0 TUP AT Hö£ Hf>rAAM UÉ KNM/?r PAT VP ögjfM tó3pTl//INME^ P^mt; VlNFVÉ HÉT\AUXA4, ItT AHPFÖpWg MP (SÉWÉPvTCM MUM TÉ OÏP&ZHOlAPeN ÉM P&M MöPTUÉ P10T5- ÉHMP M&HAtt&m MMjzpppiw/vnp mr UÉ &&V-N GrCtAti&z /MÉÉR 0INN^M©(2pNpr AU* iK CAN ALIMENTATIE &A ttTAlrEH-T

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 17