Van melkventer tot
handelaar in effecten
Reportage
zal mm..
Tolkencentra werken
niet efficiënt genoeg
Familiebedrijfje werd 'wegens rijkdom gesloten'
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1986
PAGINA 11
£N NU All£MA4l:
Van den Broek:
'Vrede is
te danken
aan kernwapens'
BUSSUM (ANP) - „Het is te dan
ken aan de verwoestende wer
king van nucleaire wapens dat
we de afgelopen veertig jaar geen
oorlog hebben gehad in West-Eu
ropa. En dat terwijl er toch fun
damentele ideologische en poli
tieke verschillen bestaan en het
evenwicht op het gebied van
conventionele bewapening da
nig is verstoord".
Met een rede over vrede, vrij
heid en gerechtigheid opende
minister van buitenlandse zaken
Van den Broek gisteren de ron
detafelconferentie van de Stich
ting Vredespolitiek (SVP).
Het thema van de conferentie
luidt: „Kerken onderweg: vrede,
vrijheid en gerechtigheid in het
nucleaire tijdperk". Mede-orga
nisatoren van de twee dagen du
rende bijeenkomst zijn het Her
vormd Beraad Vredesvraagstuk
ken, de Stichting Geestelijke
Weerbaarheid en de Stichting
Bijbel en Vredesvraagstukken.
Van den Broek zei zich bewust
te zijn van de uitvoerige discus
sies zowel binnen als buiten de
kerken over de morele aanvaard
baarheid van de kernwapens.
„Zouden we echter het rent
meesterschap over Gods schep
ping waardig zijn, als we de vrij
heid van meningsuiting verloren
zouden laten gaan?", zo vroeg hij
zich af.
Volgens de minister bestaat er
op korte termijn geen alternatief
voor het huidige systeem van af
schrikking. Een plotselinge ont
manteling van het systeem zou
de kans op oorlog eerder vergro
ten dan verkleinen, zo meent hij.
„Kernwapens zijn het gevolg en
niet de oorzaak van politieke
spanning. Onderhandelen is
daarom één van de belangrijkste
opdrachten van de overheid. Ze
wordt hiertoe ook gemaand door
de boodschap van vrede en ver
zoening uit het Evangelie".
Katholiekendagen: 'Geen
voorrang aan zelfbeschikkings
recht vrouw'. Het zelfbeschik
kingsrecht van de vrouw mag
geen voorrang hebben boven de
bescherming van het leven in de
moederschoot. De rooms-katho-
lieke Kerk staat wantrouwend
tegenover degenen die terecht
protesteren tegen oorlog en de
verwoesting van het milieu,
maar die tegelijkertijd voorstan
der van abortus en het doden van
ongeboren leven zijn.
Dit betoogde de vice-voorzitter
van de Westduitse bisschoppen
conferentie, mgr. Karl Lehmann,
gisteren op een manifestatie voor
de bescherming van het ongebo
ren kind tijdens de Katholieken
dagen in Aken. Protest tegen de
abortus is echter alleen geloof
waardig als de kerken er in sla
gen vrouwen met zwanger
schapsproblemen daadwerkelijk
met advies en bijstand hulp te
bieden.
De arts Veronika Carstens,
echtgenote van de vorige West
duitse president en voorzitter
van een hulporganisatie voor
moeders, meldde dat per jaar
ruim 150.000 abortussen worden
verricht, uitsluitend op basis van
de sociale indicatie. Alleen een
geheel nieuwe wijze van denken
kan de mensheid van deze
dwaalweg redden, aldus me
vrouw Carstens.
„Organisatoren Katholie
kendagen zijn ellendige laf
aards". De minister voor milieu
van de deelstaat Hessen, Josch-
ka Fischer (Groenen), heeft giste
ren de organisatoren van de Ka
tholiekendagen „ellendige laf
aards" genoemd omdat zij geen
Groenen in het programma heb
ben opgenomen.
Kardinaal Hoeffner had kort
geleden de rooms-katholieken
geadviseerd niet op de Groenen
te stemmen wegens hun opvat
tingen over abortus en gezin. De
president van het overkoepelen
de centrale comité van Westduit
se Katholieken, Hans Mayer,
CSU-minister van cultuur in
Beieren, wees er gisteren op dat
er momenteel tussen de rk-Kerk
en de Groenen geen gemeen
schappelijke grond voor een dia
loog bestaat.
Mariënburgvereniging. De
Mariënburgvereniging mag zich
sinds enige tijd officieel vereni
ging noemen. Maar de inwilli
ging door de bisschoppenconfe
rentie van het verzoek zich een
katholieke vereniging te mogen
noemen, zal nog wel enige tijd
vragen. Dit meldt het september
nummer van de Nieuwsbrief van
de Mariënburgvereniging.
Het bestuur achtte het niet lan
ger verantwoord te wachten op
een eventueel positief besluit
van de bisschoppen en besloot
de oprichting te formaliseren
zonder het predikaat „katholiek"
in de naam te vermelden. Als het
gesprek met de bisschoppencon
ferentie wordt voortgezet, kan
statutenwijziging alsnog worden
overwogen, aldus de Nieuws
brief. Voorzitter prof. dr. G. Staal
heeft op 28 juni bij een notaris te
Utrecht de statuten formeel ge
deponeerd.
De bisschoppenconferentie
heeft vorig jaar oktober besloten
„in de huidige omstandigheden
niet in te gaan op het verzoek van
de Mariënburgvereniging om
haar het predikaat 'katholiek' te
verlenen".
Overigens organiseert de Ma
riënburgvereniging op zaterdag
14 februari 1987 in Tilburg de
'dag van de leek'. Deze landelijke
bijeenkomst -deels manifestatie,
deels studiedag- wordt gehou
den in het kader van de wereld
bisschoppensynode (najaar 1987)
over de positie van de leek in de
rooms-katholieke Kerk.
KEK sluit af met vredes
boodschap. Ter afsluiting van
acht dagen beraad in het Schotse
Stirling heeft de Conferentie van
Europese Kerken (KEK) gisteren
een vredesboodschap gepubli
ceerd. Daarin staat dat vrede
stichten de allerbelangrijkste
taak is van de kerken in Oost- en
West-Europa. Door woord en
daad dienen de kerken aan te
sturen op het neerhalen van de
muren van wantrouwen die tus
sen Oost en West zijn opgericht,
zodat de koude oorlog kan wor
den vervangen door een warme
vrede. De 210 afgevaardigden
van 118 niet-katholieke kerken
uit 26 Europese landen hebben
besloten nog vóór 1990 te komen
tot een zogeheten Noordconfe
rentie over het onderwerp 'Vrede
met gerechtigheid'. Daaraan die
nen de kerken uit alle landen die
de akkoorden van Helsinki heb
ben ondertekend, deel te nemen.
BWD begint actie tegen de
fensiebelasting. De Beweging
Weigering Defensiebelasting be
gint tijdens de Vredesweek (20-
27 september) een bezwaar
schriftenactie. De bedoeling
daarvan is dat zoveel mogelijk
mensen zich afzetten tegen de in
ning van belastingbedragen, be
stemd voor defensiedoeleinden.
Volgens de BWD moeten de in
specteurs de verschuldigde aan
slagen verlagen met het zogehe
ten defensiedeel, zulks ten bate
van het vredesfonds van de be
weging.
Hervormde kerk. Beroepen te
Leidse stichting:
LEIDEN - De zes tolkencentra m
ons land - opgericht voor het wel
zijn van minderheidsgroepen -
werken niet efficiënt genoeg. Wan
neer enkele taken worden samen
gevoegd, kan er meer aandacht
worden gegeven aan sectoren die
thans helemaal niet aan bod ko
men.
Zo luidt de conclusie van de
Leidse Stichting 'Research voor
beleid', dat onderzoek heeft ge
daan naar het functioneren van de
zes diensten die zijn gevestigd in
Rotterdam, Amsterdam, Utrecht,
Eindhoven, Hengelo en Arnhem.
Om enkele knelpunten op te los
sen is besloten de subsidieregering
aan te passen. Het kabinet stelde
eind vorige week de rijksbijdrage
op 5.5 miljoen gulden per jaar. Ove
rigens eenzelfde bedrag als waarop
de tolkencentra voorheen ook kon
den rekenen.
door
Jan Westerlaken
Waar schort het nu aan? De zes
diensten doen in feite alle hetzelf
de werk. Onderzoeker Piet Rozen
dal van de stichting zegt: "Het gaat
om taken die in een keer kunnen
worden gedaan. Wanneer je die sa
menvoegt, los je al een deel van de
problemen op. Neem alleen het te
lefonisch tolken. Die mensen kun
je in een ruimte bij elkaar brengen.
De administratie, om een ander
voorbeeld te geven, wordt nog met
de hand gevoerd. Eveneens op zes
verschillende plaatsen. Eigenlijk
heel primitief dus. Zoiets kun je
toch automatiseren? Dan heb je al
les in een hand. De gebruikers van
de tolkdiensten (huisartsen, zie
kenhuizen enz.) zijn best tevreden.
Op de kwaliteit van het werk valt
niets aan te merken, maar op het
organisatorische vlak valt er nog
heel wat te verbeteren".
Het eindplaatje staat Piet Rozen
dal duidelijk voor ogen: een cen
traal bestuur in plaats van zes. "Die
ene stichting", legt hij uit, "is de
werkgeefster van de tolken. Bo
vendien zou er wat meer spreiding
van de diensten moeten komen.
Nu zijn er te weinig. In bepaalde
regio's wordt daarom met consu
lenten gewerkt".
Uitbreiden van de tolkencentra
kost geld. Rozendal beseft dat.
"Dat is een politieke keus. Je kunt
ook zeggen, laat de buitenlander
zelf maar iemand meenemen die
Nederlands spreekt. De opzet is,
dat er zoveel mogelijk diensten via
de telefoon worden verleend. Niet
in elke situatie kun je daarmee vol
staan. Ongeveer eenderde kunnen
de tolken op die manier afhande
len. Maar als er een papierwinkel
aan te pas komt, tja, dan kun je de
zaak niet even via de telefoon rege
len. Een groot deel van de buiten
landers (vooral Turken en Marok
kanen) komt naar het spreekuur.
Het beleid is er altijd op gericht ge
weest om deze vorm van dienstver
lening terug te dringen".
Was dat de aanleiding voor het
onderzoek van de Stichting 'Re
search en beleid'?
Rozendal: "Nee. De subsidiere
geling liep af. De vraag was of die
regeling wellicht moest worden
aangepast. Geen moment is aan de
orde geweest of de tolkencentra
zouden moeten stoppen of door
gaan. De achterliggende vraag is
wel, hoe groot de behoefte aan dit
soort diensten in de toekomst zal
zijn. Onze verwachting is, dat het
werk voor de diensten zeker niet
zal afnemen, maar vermoedelijk
wel zal stabiliseren".
Over het waarom daarvan zegt
Rozendal: "We krijgen zo langza
merhand met de tweede generatie
te maken. Voor hen levert de Ne
derlandse taal niet zo veel moeilijk
heden op. Nu merk je dat nog niet
zo, omdat die mensen jong zijn. De
behoefte aan de centra blijft. De
hoeveelheid werk is ook een beetje
afhankelijk van het feit in welke
mate instanties, zoals ziekenhui
zen, er een beroep op doen. Als ik
nu, bijvoorbeeld, eens naar de be
lastingdienst kijk, die heeft nog
nooit bij zo'n dienst aangeklopt.
Besluit zij dit wel te gaan doen, dan
krijgen de centra er een behoorlij
ke taak bij".
Wanneer kan er een beroep op
een tolk worden gedaan?
Piet Rozendal: "Dat tolken zie
meestal als er problemen zijn. Je
mag het beroep bepaald niet on
derschatten, het is behoorlijk
zwaar. De tolken krijgen met emo
tionele mensen te maken. Mensen
die willen dat hij voor hen bemid
delt, terwijl de hulpverlener dit
niet wil. Er is dus in veel gevallen
een spanningsveld".
Anne Elzinga voegt als voor
beeld daaraan toe: "Ik heb meege
maakt dat een Marokkaanse vrouw
een gynaecologische onderzoek
moest ondergaan. De vrouwenarts
was er niet helemaal zeker van dat
de vrucht zich goed ontwikkelde.
Er werd even over abortus gespro
ken, maar de vrouw dacht al dat de
zwangerschap voortijdig moest
worden afgebroken. In dit geval",
vertelt Anne Elzinga, "was er een
mannelijke tolk - aan vrouwelijke
tolken is een schreeuwend gebrek -
bij die zich op de achtergrond
hield. Eigenlijk zou hij helemaal
niet bij het gesprek tussen de
vrouw en de arts aanwezig mogen
zijn. Zo zijn de gewoonten in dat
land nu eenmaal. Die tolk, een Ma
rokkaan, kon zelf nauwelijks met
de vrouw van gedachten wisselen,
omdat hij haar taal, berber, niet
sprak. Een tolk, zo is de code, moet
woordelijk vertalen. Wat je vaak
ziet, is dat buitenlanders hun kin
deren mee naar een arts nemen. Zij
durven bepaalde dingen weer niet
te vertalen. Dus ook een pro
bleem".
Behoefte dus aan vrouwelijke
tolken die berber spreken. In Ne
derland woont een behoorlijk gro
te groep Marokkanen - afkomstig
uit centraal Marokko - die niets an
ders dan berber spreekt. Het ber
ber, zegt ze, lijkt niet op het Marok
kaans. "Aan een Marokkaanse tolk
heb je weinig. Als je geluk hebt,
spreekt hij een enkel woord. Con
verseren en woordelijk vertalen
van wat er wordt gezegd, is er niet
bij".
Tien jaar geleden kwamen de tol
kencentra van de grond. Inmiddels
zijn er zo'n dertig vaste tolken in
dienst en wordt er gebruik ge
maakt rond de honderd free-lance
tolken. Ondanks de goede wil er
het beste van te maken, gebeurt
het in Amsterdam en Rotterdam
nogal eens dat er 'nee' moet wor
den verkocht zo vaak wordt er een
beroep op de diensten gedaan.
Wanneer de zaken wat efficiënter
worden ingedeeld, denkt Pieter
Rozendal, kan aan dit knelpunt
ook een einde komen. Aanbevelin
gen heeft de Stichting 'Research
voor beleid' niet gedaan. Omdat,
zegt Rozendal, het niet duidelijk is
welke kant de overheid nu precies
met die centra op wil.
Piet Rozendal en Anne Elzinga.
Op- en Neder-Andel: G. D.
Kamphuis te Stolwijk. Aangeno
men naar Amerongen, part-time:
A. N. Rietveld, kandidaat te
Woerden.
Gereformeerde kerken. Beroe
pen te Twijzel-Kollumerzwaag:
drs. A. van Houweling, kandi
daat te Kampen. Beroepbaarstel
ling: drs. A. van Houweling, Ro
zenstraat 21/1, 8261KR Kampen.
Gereformeerde kerken vrijge
maakt. Beroepen te Mariënberg:
E. Woudt te Ermelo.
Gereformeerde gemeenten.
Beroepen te Hilversum: A. Bac
te Bodegraven.
Evangelisch-lutherse kerk.
Beroepen te Rotterdam: R. Hen-
ne, proponent aldaar, die dit be
roep heeft aangenomen.
Het gaat hem wat te ver
om zich miljonair te laten
noemen. Maar uit de
woorden dat hjj zonder
problemen 'stil' zou kun
nen gaan leven, kan wor
den geconcludeerd dat
het banksaldo van de 35-
jarige melkventer Paul
Winkelhorst uit het Gel
derse Laag-Keppel toch
minstens uit een cijfer
met zes ferme nullen moet
bestaan. Ook de op de
achterdeur van zijn be
drijfje aangebrachte tekst
'wegens rijkdom gesloten'
maakt duidelijk dat de
kleine ondernemer uiter
mate goed heeft geboerd.
door
Ron van Duimen
Winkelhorst: "Het is waar, ik
heb op de beurs flink verdiend.
Maar zo bijzonder is dat eigenlijk
niet, want in de beleggingswe
reld stelt een miljoen echt niet zo
veel voor". Het verhaal van de
eenvoudige melkboer die zich
ontpopte als een geniale hande
laar in effecten.
Vier jaar geleden begaf de
Keppelse melkboer zich nog als
een modale middenstander door
het leven. Door hard werken had
hij samen met zijn vader van het
honderd jaar oude familiebedrijf
een redelijk florerende onderne
ming weten te maken. Elke och
tend stapte Winkelhorst in zijn
rijdende winkel om de bevolking
in de gemeente Hummelo en
Keppel en directe omgeving te
voorzien van melk en andere le
vensmiddelen.
"Toen we op een gegeven mo
ment een aardig bedrag op de
bank hadden staan, vroeg ik me
af of daar niet iets mee te doen
was. Zodoende kwam ik vanzelf
in aanraking met de effecten
beurs". De eerste schreden op
het gladde pad van beleggingen
en opties werden uiterst zorgvul
dig gezet. Een gedeelte van het
tamiliekapitaal ("Als je het goed
wilt doen moetje met een ton be
ginnen") werd met de goedkeu
ring van de nu zeventigjarige va
der Winkelhorst gebruikt voor
de aankoop van aandelen.
Ondanks het voorzichtige be
gin kon de nieuwbakken beleg
ger al na korte tijd een aardige
winst opstrijken. Door een flinke
stijging van de dollarkoers steeg
de waarde van de zojuist aange
kocht IBM-aandelen namelijk
met bijna twintig procent. "Dan
is het zaak om het pakket op het
juiste moment te verkopen. Ik
heb inmiddels geleerd dat het
over het algemeen genomen ver
standig is om de aandelen bij
dertig procent winst af te sto
ten".
Tot voor kort maakte een aan
tal lokale beleggers die op een
wat lager plan opereren, nog
dankbaar gebruik van de han
delskennis die Winkelhorst zich
had eigen gemaakt. In de tot win
kel omgebouwde bestelbus van
de goedlachse venter konden
naast de gebruikelijke levens
middelen ook beleggingsadvie
zen worden verkregen. In ruil
voor de raad hielden de aspirant-
investeerders Winkelhorst op de
hoogte van de ontwikkelingen
op de aandelenmarkt.
"Als je de hele dag op pad bent
kun je nu eenmaal de koersen
niet goed in de gaten houden. In
sommige straten woonden ge
lukkig mensen die de beursbe
richten wel nauwgezet konden
volgen en mij als er iets bijzon
ders aan de hand was inlichtten".
Het gebeurde dan ook regelma
tig dat de melkboer plotseling
van zijn vaste route afweek om
- thuis of vanuit het plaatselijke
postkantoor zaken te regelen.
Havana
Enkele weken geleden moest
de Achterhoeker echter conclu
deren dat het bedrijf en de beleg
gingsactiviteiten niet langer te
combineren zijn. „Sinds april
heb ik een zogenaamde Telemix,
een soort computer die in een
rechtstreekse verbinding met de
beurs staat, 's Morgens vroeg, 's
middags en 's avonds laat zit ik
achter het scherm om te bekij
ken welke aandelen ik moet ver
kopen, houden of aankopen. Ze
ker omdat je vaak snel beslissin
gen moet nemen is het zaak dat
je goed geconcentreerd bent. Je
kunt niet de hele dag op de wa
gen zitten en dan ook op de
beurs nog eens goed meespe
len", zegt de rondbuikige Win
kelhorst, die als hij ziet dat de fo
tograaf zijn camera in gereed
heid brengt, snel een flinke
Havana tussen zijn grijnzende
lippen steekt.
"Die sigaren, ik rook er zo'n
twintig per dag,.horen er echt bij.
Door het roken wordt je rustig en
alleen als je rustig bent kun je
goede beslissingen nemen. Men
sen die nerveus zijn, raad ik dan
ook aan zich niet aan de handel
te wagen". En terwijl hij achter
overleunend in zijn stoel het
beeldscherm van zijn computer
afspeurt naar informatie: "Echt,
er zijn weken dat je 50.000 gul
den verdient, maar daar staat te
genover dat je ook op een och
tend een maandsalaris kunt ver
liezen. Het is net een schaakspel,
je moet risico's durven nemen en
er een bepaalde feeling voor heb
ben. anders kom ie nergens".
Zo herinnert Winkelhorst zich
nog levendig hoe een vertegen
woordiger van Douwe Egberts
zich terloops liet ontvallen dat
het concern zou worden opge
kocht door een Amerikaanse fir
ma. "Dat was voor mij het teken
om direct flink wat aandelen te
kopen. Daar heeft mijn vader
nog een nieuwe Opel Kadett aan
over gehouden". De adviezen
van collega-beleggers slaat de
Achterhoeker regelmatig in de
wind. "Als ik het zo bekijk ben ik
best vaak tegendraads, want op
het moment dat iedereen roept
dat ik moet verkopen, houd ik
het soms juist vast. En later
blijkt dan maar al te vaak dat ik
gelijk heb gehad".
Hoewel hij-inmiddels voldoen
de heeft verdiend om rentenie
rend van het leven te genieten,
denkt Winkelhorst er niet over
om uit het beurswereldje te stap
pen. "Het is een verslavende
hobby waar je niet zomaar vanaf
komt. Ik ben nu bijna zover dat
ik een pakket fondsen heb dat
'safe' is. De aandelen stijgen dan
weliswaar niet veel, maar ze zak
ken ook maar zelden en het le
vert je toch een aardig bedrag
aan koerswinsten op".
Terwijl Paul zijn vaak geniale
invallen probeert te verzilveren,
in klinkende munt, zorgt zijn va
der er voor dat de huishoudelijke
karweitjes worden verricht. "Ik
begrijp helemaal niets van de
handel, maar toen Paul plotse
ling veel geld begon te verdienen
heb ik hem wel op het hart ge
drukt om met zijn beide benen
op de grond te blijven staan.
Want er is toch geen enkele re
den om met je neus in de lucht te
gaan lopen, alleen omdat je ge
luk hebt gehad?", zegt pa Win
kelhorst tussen het zemen van
twee ruiten door.
Als zijn zoon hem even later
vraagt of de fotograaf het op de
achterdeur bevestigde bordje
mag fotograferen, antwoordt de
zeventigjarige: "Nou ja, als het
maar duidelijk is dat we dit als
grapje hebben bedoeld. We heb
ben het zelf ook nooit echt breed
gehad, ik zou het daarom
schrikkelijk vinden als mensen
die de eindjes net aan elkaar
kunnen knopen hier aanstoot
aan zouden nemen".
Winkelhorst: 'Als iedereen roept dat ik moet verkopen, houd ik het juist vast'.
