Parijs vreest terreur Libanon 'Beroemdste' universiteit jubileert Boesak spreekt toch in Harare Reagan verlengt sancties Z.-Afrika Rouwdienst Soweto afgelast Spoedzitting Veiliglieidsraad gevraagd Actiedag Chili: één dode, 350 arrestanten VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1986 BUITENLAND PAGINA 7 PARIJS - Frankrijk heeft om een spoedzitting van de Veiligheids raad gevraagd, na de dood van drie Franse soldaten, die deel uitmaak ten van de Unifil-troepen langs de door Rudolph Bakker Israëlisch-Libanese grens. Het drietal kwam om het leven als ge volg van een op afstand tot ontplof fing gebrachte bom. De aanslag van gisteren was de vierde sinds 11 augustus, toen een sji'it probeerde een Unifil-barrière te doorbreken en door een Franse VN-soldaat werd doodgeschoten. Het directe antwoord was een sji'i- tische belegering van het Franse kamp en een vuurgevecht waarbij 17 Franse soldaten gewond raak ten. Twee dagen later werd op nieuw een tweetal Franse soldateh door sji'itische kogels getroffen. Minister van buitenlandse zaken Raimond verklaarde gistermiddag op de Franse televisie dat de situa tie waarin de blauwhelmen van de VN verkeren te gevaarlijk gewor den is en dat het tijd is hen uit hun benarde posities terug te trekken. Nieuwe aanvallen op de Franse eenheden van Unifil worden niet uitgesloten geacht. Een aantal Libanese splinter- HARARE - De circa 60 staatshoof den en andere regeringsleiders van de Beweging van Niet Gebonden Landen (NAM), die nog in de Zim babwaanse hoofdstad Harare aan wezig zijn, hebben de Zuidafri- kaanse dominee Allan Boesak gis teravond een banket aangeboden. Op deze besloten bijeenkomst heeft dominee Boesak ook als eni- door Ruud de Wit Boesak sprak na afloop van het banket van een historische gebeur tenis, die wijst op het belang van de kwestie-Zuid-Afrika op de acht ste bijeenkomst van de NAM. „Ik heb de leiders van de NAM verteld hoe wij zelf de situatie in Zuid- Afrika beleven en wat onze inter- pretaie is van wat er nu gebeurt. Ik kon volgens de Zuidafrikaanse wet niet expliciet de oproep om econo mische sancties, die hier door na genoeg alle landen is verwoord, on dersteunen, maar ik heb nog eens de argumenten opgesomd die ge een toespraak gehouden. Met ?f^ies tot de enige overgebleven dit banket werd een oplössing ge- ^^dzame manier om verandenn- vonden voor het protocolaire pro bleem dat eerder was ontstaan door de voor velen onverwachte verschijning van Boesak in Harare. Boesak, die president is van de Wereldraad van Hervormde Ker ken en tevens beschermheer van de brede Zuidafrikaanse verzetsor ganisatie Verenigd Democratisch Front (UDF), was in Harare uitge nodigd door de voorzitter van de NAM, premier Robert Mugabe van Zimbabwe. Maar omdat het proto col van de NAM niet voorziet in een gastspreker, moest naar etn andere manier worden gezocht om Boesak namens het binnenlandse verzet in Zuid-Afrika aan het woord te laten. veranderin gen in Zuid-Afrika tot stand te brengen, hebben gemaakt". Boesak hield de mogelijkheid open dat hij vandaag bij terugkeer in Zuid-Afrika gearresteerd zal worden, maar hij zei ook dat dat niet meer zijn probleem was: „Ik ben hier naar toegegaan met het doel om de NAM toe te spreken en heb er geen behoefte aan om Tam- bo te ontlopen, omdat de regering- Botha dat verbiedt. Hij is en blijft de aanvoerder van de grootste be vrijdingsbeweging in ons land en het is belachelijk om over te toe komst van Zuid-Afrika te praten zonder het ANC daarin te betrek ken. Ik pas ervoor om slapeloze nachten te hebben over wat de Zuidafrikaanse minister van wet en orde, Louis le Grange wel of niet goedvindt". groepen oefent de laatste weken druk uit op de Franse regering uit. Het doel van deze acties is onder meer de Fransen er toe te bewegen Libanon voorgoed te verlaten. Een van de recente acties bestond in een nieuwe chantage van de FARL, de 'Fractions Armees Revo- lutionnaires Libanaises', door er mee te dreigen in Parijs nieuwe bomaanslagen te plegen. De andere dreiging komt van de Jihad Islamique, die heeft laten doorschemeren dat het leven van de Franse gijzelaars in hun handen aan een zijden draad zou hangen. Een van deze gijzelaars, de journa list Jean-Paul Kauffmann, was in Frankrijk te horen en te zien op een videoband, die zijn beulen voor de deur van het Amerikaanse TV-station CBS in Beiroet hadden neergelegd. Op deze videoband slaakt Kauffmann een wanhoops kreet en dringt hij aan op nieuwe contacten van de kant van de Fran se regering met de kidnappers, om vervolgens aan hun eisen te vol doen. „Wij hebben de indruk", al dus een zeer vermagerde Kauff mann op de band, „dat onze leiders zich niet meer in ons interesseren, sinds van deze kant een gebaar is gemaakt". Kauffmann doelt daarmee op de vrijlating afgelopen 29 juni van de twee leden van een Franse TV- equipe, Rochot en Hansen. Op dit ogenblik zijn nog in sji'itenhanden de diplomaten Carton en Fontaine sinds 22 maart 1985, de onderzoe ker Seurat en de journalist Kauff mann sinds 22 mei van vorig jaar, terwijl de sji'iten op 5 maart jongst leden de indruk wekten dat ze Seu rat ter dood hebben gebracht. Ten slotte zijn in sji'itenhanden nog twee leden van de Franse TV-equi- pe, Normandin en Cornea, die op 8 maart werden gekidnapt. De Jihad stelt in een communi qué, dat bij de video-band van Kauffmann was ingesloten, dat de Franse regering onder meer voort durend het probleem blijft negeren van Hamza Hamdi Fawzi en Has san Khaireddine, die tegenstan ders zijn van het regime in Irak. Ze zouden in Iraakse gevangenissen opgesloten zijn, nadat ze in Parijs studeerden en tegen hun wil naar hun vaderland werden uitgewezen. De Franse regering heeft met recht van reden kunnen antwoorden dat de beide Irakezen op vrije voeten zijn, dat ze bij hun ouders wonen, dat ze visa hebben gekregen om naar Parijs terug te komen en dat de Iraakse regering hun uitreis heeft gegarandeerd. Op dit punt moet de Jihad dan ook niet goed geinformeerd zijn geweest. Op tal van plaatsen in de Chileense hoofdstad patrouilleerde het leger gisteren dictatuur van generaal Pinochet te beteugelen. Meer van Lugano 'radio-actief MILAAN (AP) - Autoriteiten van de Italiaanse provincie Lombardije hebben spoedoverr leg gevoerd over mogelijke voorzorgsmaatregelen na be richten uit Zwitserland dat het meer van Lugano is besmet met radio-activiteit uit Tsjerno- byl. Een woordvoerdster van het regionale parlement zei dat pre sident Giuseppe Guzzetti van Lombardije zou overleggen met gezondheidsfunctionaris sen, en dat het ministerie voor volksgezondheid in Rome was ingelicht over de situatie. Het meer van Lugano ligt voor het grootste deel in Zwit serland, maar steekt met een arm ten noorden van Como in Italië uit. De Zwitserse autori teiten hebben woensdag een visverbod afgekondigd voor het meer. SANTIAGO (AFP/DPARtr./UPI) - Zeker 350 Chilenen zijn gisteren gearresteerd bij operaties van de veiligheidstroepen en het. leger te gen demonstranten. Tot vóór 1973 was 4 september de dag waarop het Chileense volk zijn president koos. Met name in arbeiderswijken in de hoofdstad Santiago waren het leger en de veiligheidsdienst zeer actief. In veel straten hielden ze razzia's, naar het heette op zoek naar linkse guerrillastrijders. De autoriteiten hebben melding ge maakt van het in beslag nemen van grote aantallen wapens. Voor zover bekend is op de actie dag één dode gevallen, toen mari niers in de havenplaats Valparaiso het vuur openden op drie jongelui die probeerden een bus te kapen. In deze stad op 135 km ten noord westen van Santiago zijn 50 perso nen gearresteerd. In de hoofdstad zijn zeker 300 mensen aangehou den. Met name linkse oppositiepartij en hadden opgeroepen van de 4e september een nationale stakings dag te maken. Maar aan deze op roep schijnt niet massaal gehoor te zijn gegeven. Het openbaar ver voer was bijna even druk als op an dere dagen. Wel sloten winkels en kantoren extra vroeg om het perso neel in de gelegenheid te stellen vóór donker thuis te ?ijn. De christen-democraten hadden zich van de stakingsoproep ge distantieerd. In plaats van tot een verlamming van de economie had den zij, samen met een aantal ge matigde vakbonden, opgeroepen tot het in acht nemen van een „dag van nadenken" over de democratie in het land dat sinds 1973 gere geerd wordt door een autocratisch militair bewind. Top Moebarak Peres is zeker TEL AVIV (Rtr.) - President Hosni Moebarak van Egypte heeft pre mier Shimon Peres van Israël tele grafisch meegedeeld dat hun voor genomen topconferentie doorgaat, ook al is het grensgeschil over de strook van Taba niet opgelost. Het telegram van Moebarak be tekent een verzachting van zijn standpunt ten aanzien van het vier jaar oude conflict over het strand aan de Rode Zee op het schierei land Sinai. Israël behield het, toen het de rest van Sinai aan Egypte teruggaf. De Egyptische president had aanvankelijk gezegd dat hij Peres alleen wilde ontmoeten als de twee partijen het in beginsel eens waren geworden over Taba. Peres had eerder gezegd dat pro blemen die te elfder ure waren op gedoken, de voorbereiding voor de conferentie ophielden. Israëlische officiële kringen hebben gezegd dat zij verwachten dat de top zal plaatshebben in Alexandrië in Egypte op 10 en 11 september. Premier Peres heeft een uitnodi ging van president Reagan aan vaard om op 15 september naar Washington te komen. Vorig jaar oktober heeft Peres de Amerikaan se president voor het laatst ont moet. ADVERTENTIE WASHINGTON/TOKIO/BONN (GPD/AP/Rtr.AFP) - De Ameri kaanse president Reagan heeft gis teren het sinds een jaar geldende pakket van sancties tegen Zuid- Afrika met een jaar verlengd. Maar hij weigert vooralsnog in te gaan op de verdergaande sancties die het Congres van hem eist. Het huidige pakket sancties houdt onder meer een verbod in op de verkoop van gouden Kruger- rands, een verbod op de verkoop van computers aan Zuid-Afrika, op de verkoop van nucleaire technolo gie en een verbod op nieuwe bank leningen. Maar zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden hebben de afgelopen weken met een grote meerderheid voor maatregelen ge stemd die veel verder gaan dan het pakket Buitenland kort Scheepsramp De kapiteins van de twee sche pen die zondag op de Zwarte Zee met elkaér in aanvaring zijn geko men zijn gearresteerd, omdat ze al lebei verantwoordelijk zouden zijn voor het ongeluk waarbij bijna 400 mensen als overleden of vermist zijn opgegeven. Volgens de jongste officiële cijfers zijn nu 116 lijken uit zee opgepikt en wordt nog naar 282 mensen gezocht. VS-correspondent Nicolas Daniloff, de Amerikaan se correspondent, die in Moskou is gearresteerd op beschuldigng van spionage, heeft laten weten dat hij niet wil worden uitgewisseld tegen de vermeende Russische spion Gennadi Zacharov. Die houding bemoeilijkt de onderhandelingen ov er zijn vrijlating. JOHANNESBURG (Rtr./UPI/AFP/DPA/AP) - In de zwarte woonstad Soweto bij Johannesburg is de Zuid afrikaanse politie met traangas opgetreden tegen een menigte zwarten die een massale rouwplechtigheid wilde bijwonen. De dienst werd door kerkelijke lei ders afgelast om een treffen met de politie te voorko men. Bij gewelddadigheden tussen zwarten is zeker een dode gevallen, zo hebben ooggetuigen gemeld. In onbevestigde berichten werd melding gemaakt van nog vijf doden. De rouwplechtigheid werd op het laatste moment afgelast door leiders van de zwarte gemeenschap en kerkelijke leiders om een dreigende confrontatie met de politie te voorkomen, maar een priester, Siwze Mbabane, vertelde dat de dienst mogelijk op een later tijdstip zal doorgaan. Zo wil de Senaat een importver bod op Zuidafrikaanse staal, steen kool, uranium, en een verbod op nieuwe investeringen. Het Huis gaat verder en wil een totaal han delsverbod en terugtrekken van Amerikaanse investeringen en be drijven uit Zuid-Afrika. Een commissie van de Senaat en het Huis van Afgevaardigden zal nu nog deze maand een compro mis tussen de twee pakkettèn op- Het hooggerechtshof van de Zuidafrikaanse provin- stellen dat ongetwijfeld veel verder cie Natal heeft een aantal beperkingen op de persvrij- za^ Saan dan Reagan nu wil. Gezien heid die voortvloeien uit de noodtoestand, nietig ver- stemverhoudingen is het even- klaard. Het hof noemde sommige regels zo 'verstrek- wel ?iet waarschijnlijk dat de kend en gruwelijk' dat het nooit de bedoeling van het Amerikaanse president zo'n com- parlement kan zijn geweest de politie dergelijke vol- Promisvoorstel zal kunnen tegen- machten te geven. houden. De uitspraak volgde op een zaak die een maand ge leden werd aangespannen tegen de regering door een De Japanse regering heeft de aantal dagbladuitgevers. Het hof van drie rechters ver- Zuidafrikaanse minister van bui- klaarde de volgende regels ongeldig: tenlandse zaken. Roelof Botha, la- - Het verbod op berichtgeving over onlusten zonder ten weten dat Japan verdergaande toestemming vooraf van de commissaris van politie. sancties tegen Zuid-Afrika zal ne- JrG* van roteister van recht en orde om men als het geen positieve stappen publicaties in beslag te nemen en te verbieden wegens zet om de apartheid af te schaffen, het afdrukken van subversieve verklaringen. Botha bezoekt dezer dagen Japan. Taiwan en Hongkong om te probe ren de handel met Azië uit te brei den, met als doel de gevolgen van sancties op te vangen.In Taiwan kreeg hij dergelijke toezeggingen, maar in Tokio ving hij bot. De houding van Japan wordt mede bepaald door de Europese Gemeenschap. Maar een bron bij de Westduitse regering liet giste ren weten dat 'alles erop wijst' dat de landen van de Europese Ge meenschap gereed zijn om econo mische sancties te treffen. Hij zei dat de beslissing zou kunnen val len als de ministers van buiten landse zaken op 15 september in Brussel bijeenkomen. Tegen die tijd zal de Westuitse regering be slissen welke sancties zij wil opleg gen, aldus de bron. Volgens de zegsman zouden de ministers tijdens de informele bij eenkomst die zij dit weekeinde in Londen houden al een voorlopig besluit kunnen nemen. Lesotho, Botswana en Tanzania hebben de internationale gemeen schap donderdag gevraagd hulp te bieden bij het opvangen van de economische klappen die zij waar schijnlijk zullen oplopen tengevol ge van de tegen Zuid-Afrika voor genomen sancties. De verzoeken werden gedaan door koning Moshoeshoe II van Lesotho en de presidenten Quett Masire van Botswana en Ali Has san Mwinyi van Tanzania op de vierde dag van de topconferentie van niet-gebonden landen in Hara- Brunswijk laat gijzelaar vrij PARAMARIBO/DEN HAAG - De Surinaamse rebellenleider Ronnie Brunswijk heeft woensdag na af loop van het vuurgevecht met het leger in Albina een van de gegijzel de militairen onverwacht vrijgela ten. Het gaat om sergeant Gijsvliet, die in juli bij een overval op een militaire post in Stolkertsijver ge vangen werd genomen. Gij svliet verscheen woensdag avond op de Surinaamse televisie, nadat legerleider Bouterse mel ding had gemaakt van de mislukte aanval van de Brunswijkgroep op de stad Albina. De sergeant is bijna twee maanden in- gijzeling gehou den. Hij was de leider van de leger eenheid van twaalf man, die door Brunswijk werd overvallen. De overige militairen zijn nog altijd in handen van Brunswijk. Overgelopen Een Oostduitse hoogleraar schei kunde, die lid was van de Acade mie van Wetenschappen van de DDR, heeft besloten zich in de Duitse Bondsrepubliek te vesti gen. Dit schrijft de Beierse krant 'Passaue Neue Presse'. De profes sor woonde in Parijs een congres bij. Nicaragua De sandinistische regering van Nicaragua heeft concessie aan haar binnenlandse oppositie gedaan: de politieke partijen in het land mo gen zonder censuur debatteren over een concept-grondwet die de president het recht geeft Nicara- guanen het staatsburgerschap te ontnemen. Franse staatssteun De Franse ministerraad heeft be sloten de staatssteun aan de indus trie volgend jaar te verminderen met elf miljard frank, ongeveer 3,85 miljard gulden. Er blijft dan nog 53,5 miljard frank, 18,7 miljard gulden, over voor hulp aan bedrij ven. Om de vermindering van de steun te compenseren zal de rege ring de ondernemingen tegemoet komen met belastingverlichting. Regeringswoordvoerder Alain Juppe verklaarde verder dat de rente over leningen aan middelgro te bedrijven zal worden verlaagd van 8,75 tot 8,25 procent. WASHINGTON - Arrogantie is de bevolking van Harvard niet vreemd. Dat blijkt bijvoorbeeld, als het rugbyteam van deze Ameri kaanse universiteit weer eens klop krijgt. „Geeft niks", roepen die van Harvard dan opgeruimd naar de zegevierende tegenstander, „Over een tijdje werken jullie voor ons". Enige intellectuele hoogmoed blijkt ook uit de weigering van de uhiversiteit om president Reagan een eredoctoraat te verlenen. Dat is, zo willen althans de hardnekki ge geruchten, er de reden van dat Reagan deze week aanwezig is bij de festiviteiten op Harvard. door Henk Dam Dat maakt de feestvreugde er niet geringer op. Liefst 2,5 miljoen gulden is ervoor uitgetrokken om het 350-jarig bestaan te herdenken van de universiteit die al jaren be kend staat als de beste van Ameri ka. Dat gebeurt in de eerste plaats op een manier die bij zo'n geleerd instituut als Harvard past: met col leges en lezingen. Meer dan hon derd symposia zullen worden ge geven over onderwerpen uiteenlo pend van de Amerikaanse Grond wet tot de structuur van Beetho ven's strijkkwartetten. De Britse kroonprins Charles (overigens net zo min als Reagan vermaard van wege hoge intellectuele gaven) is verder speciaal uit zijn vaderland overgekomen om straks in een ce remoniële gouden jas de grote fee strede af te steken. Er is een verlichte plastic regen boog ter lengte van 200 meter neer gezet, en een even reusachtige ma rionet die John Harvard, de man die ooit de universiteit haar naam gaf, voorstelt. Zaterdag wordt het feest afgesloten met een vuurwerk dat in elkaar is gezet door Tommy Walker, dezelfde goochelaar die ook het vuurwerk rond het Vrij heidsbeeld-feest in New York be dacht. Groot feest, kortom, en daar is ook wel reden voor, want Harvard is een uniek instituut, het belang rijkste bolwerk van en voor intel lectueel Amerika. Zes presidenten kwamen van Harvard, 29 Nobel prijswinnaars, 27 winnaars van de Pullitzerprijs. Enige namen van „Harvard alumni", zoals afgestudeerden aan de bij het stadje Cambridge aan de rivier de Charles gelegen univer siteit wel worden genoemd: John en Robert Kennedy, Franklin Roo sevelt, Henry Kissinger, en creatie ve reuzen als T. S. Elliot, Leonard Bernstein en Norman Mailer. Veertig bekleders van de hoog ste ambten die president Reagan festiviteiten. de afgelopen jaren te vergeven (foto AP) had, hebben op Harvard onderwijs genoten, onder wie zes kabinetsle den. De invloed van Harvard op de Amerikaanse samenleving, kort om, valt nauwelijks te onderschat ten. Harvard werd in 1636 opgericht, en was twee jaar later al een uni versiteit van enige betekenis nadat het de bibliotheek en de helft van het landgoed van de jong overle den predikant John Harvard had gekregen. De universiteit lag in het gebied in het noordoosten van wat nu de Bij afwezigheid van president Reagan, was prins Charles de ere-gast tijdens de Verenigde Staten zijn, dat bekend staat als Nieuw Engeland. Het was hier (en dan met name in het nabij gelegen Boston) dat in de 18e eeuw de onafhankelijkheidsstrijd tegen Engeland begon; het was toen al het culturele en politieke hart van Amerika. wwir Dat is nu niet veel anders: aan de zeïf weer een voorhoede binnen de noordoostelvike kust van de VS be- voorhoede. Alleen de allerbeste af- vindt zich nog steeds een groot deel van wat we de culturele, eco nomische, politieke en onderwijs kundige elite van Amerika mogen noemen. Harvard neemt daarbinnen een aparte plaats in. De 16.000 studen ten die er werken, vormen op zich- gestudeerden van de middelbare scholen in de VS kunnen er een plaatsje krijgen. Vaak wordt gedacht dat kinde ren van hele rijke ouders een streepje voor hebben, maar dat is niet helemaal waar. Maar liefst 66 procent van de studenten aan Har vard heeft een beurs omdat de ou ders niet in staat zijn de jaarlijkse 37.000 gulden studiekosten op te brengen. Maar er bestaat ook een ander cijfer dat toch enig voortrekken suggereert. Van al degenen die aan Harvard willen studeren, komt een op de zes door de selectie. Bij de zogenaamde „erfgenamen" (kinde ren van ouders die zelf op Harvard hebben gezeten) gaat het om een op de drie. Hoe dat ook zij, de studenten van Harvard zijn bij elkaar een akelig slimme groep. Dat is voor nieuw komers wel eens wat te veel. De eerste twee jaar blijken voor velen zelfs zo traumatisch dat ze psychia trische hulp nodig hebben - vorig jaar alleen al ging het om meer dan 1000 studenten. Voor wie die angst eenmaal over wonnen heeft, is Harvard een bui tengewoon prettige plaats om te studeren. De 400 gebouwen die sa men de universiteit uitmaken zijn over het algemeen laag (in Ameri ka is dat een verdienste!) en stijlvol gehouden. Er is veel groen en dank zij de buitengewoon gulle donaties die de universiteit van particulie ren ontvangt, een voorzieningenni veau dat vrijwel nergens anders te vinden is. Alleen al de bibliotheek is het noemen waard. Met een kleine 11 miljoen boeken is het een van de grootste boekenverzamelingen ter wereld. Mogelijkheden tot re search zijn vrijwel onbeperkt, en het zijn deze faciliteiten die heb ben geleid tot onder meer medi sche hoogstandjes als de eerste kweek van poliovirussen, de eerste niertransplantatie en de eerste in- vitro bevruchting van een mense lijke eicel. Het is evenwel niet alleen de rei ne wetenschap die jonge mensen naar Harvard trekt. Geld speelt ook een rol. Dat geldt met name voor de prestigieuze Harvard Busi ness School, de school voor zaken mensen. Afgestudeerden daaraan ontvangen tegenwoordig beginsa larissen tot 200.000 gulden per jaar!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7