Assistentes bang
voor wraak junks
Luxemburg zoekt
zestig soldaten
Beveiliging apotheken laat veel te wensen over
Achtergrond
Met Voorhoeve zal de
WD niet meer stunten
Kerk in
Leiden-
Zuidwest
25 jaar
VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1986
PAGINA 17
LEIDEN - Schering en inslag is het niet. Toch baart het
zorgen. Intimidatie en bedreiging. Apothekers en hun
assistentes krijgen er vooral in de nacht- en weekend
diensten mee te maken. Drugsverslaafden die injecties
puiten opeisen of vervalste recepten komen verzilve
ren. Vaak durven de assistentes geen 'nee' te verkopen.
Omdat de apotheek onvoldoende is beveiligd om hen
tegen een onverhoedse aanval te beschermen.
Daarom hebben zij - via de Dienstenbond FNV - aan
de bel getrokken. Ze willen beschermd worden tegen
eventueel geweld. Direct contact met de 'patiënt' moet
onmogelijk worden. Hoewel heel wat van de dertien
honderd apotheken in ons land al een sluis en een zoge
naamd kassiersloket hebben, zijn er volgens de Dien
stenbond FNV toch nog te veel waar deze voorzienin
gen ontbreken. Samen met de Koninklijke Nederland
se Maatschappij voor de Pharmacie gaat de bond op 22
september proberen een plan op te stellen om ook in
deze apotheken een veilige werksituatie te krijgen.
Hoewel mevrouw R. Uileman
van de Dienstenbond niet pre
cies weet om hoeveel apotheken
het gaat, beweert zij, dat het on
derwerp 'veiligheid' geregeld te
rugkomt. "Onze leden", zegt me-
vrouw Uileman, "worden langza
merhand een beetje ongeduldig.
door
Jan Westerlaken
Tenslotte wordt er al zeker tien
jaar over die beveiliging gepraat.
En nog altijd ligt er geen goed
advies. De KNMP heeft jaren
lang geroepen dat er niets aan de
hand was. Dus zy hoefde niet
zonodig iets te ondernemen.
Maar de praktijk toonde aan dat
het fout zat Daarom moeten er
nu maar eens spijkérs met kop
pen worden geslagen".
Grote steden
Het probleem concentreerde
zich aanvankelijk op de apothe
ken in de grote steden. Amster
dam en Rotterdam spanden de
kroon. De geneeskundige dienst
in de hoofdstad besloot daarop
om de verslaafden gratis spuiten
en naalden te verstrekken. Me
vrouw Uileman: "Wat zien we
nu? De problemen verplaatsen
zich naar buiten de grote steden.
Je kunt er een grote cirkel om
heen trekken. Informeer maar
bij een willekeurige apotheek.
Dikwijls hebben ze verslaafden
binnen gehad om spuiten of me
dicijnen waarop ze geen recht
hadden. Kijk, van junks die wil
len afkicken hebben de apothe
ken weinig of helemaal geen last.
Het is een grijs circuit van ver
slaafden dat zich over het land
verspreidt. Junkies, die recepten
stelen, maar ze niet in hun woon
plaats willen of durven te verzil
veren. Meestal kent de apotheker
die klantjes wel. Bij andere apo
theken wil het met een goede
smoes nogal eens lukken om iets
te pakken te krijgen".
Weigeren durven de apotheker
en zijn assistente niet. Uit angst
voor geweld. "Wij vinden daar
om dat vooral in de avond- en
weekenddiensten direct contact
met de patiënt onmogelijk moet
zijn. Nog niet eens zo erg lang ge
leden werd feen apotheker in Den
Haag met een ijzeren pijp be
dreigd. Die verslaafde trof het
niet. De apotheker trok hem over
de toonbank en sloeg hem ver
volgens met een kassalde op z'n
hoofd. Zulke excessen komen
niet dagelijks voor, maar elke
keer dat zoiets gebeurt, is een
keer te veel".
Kopiëren
Mevrouw Uileman weet pre
cies hoe de verslaafden aan hun
recepten komen. Ze zegt: "De
junks gaan naar een vreemde
arts, vertellen dat ze op vakantie
zijn en hun medicijnen (tranqui
lizers) zijn vergeten. Daar kun
nen ze niet buiten. En de arts
schrijft, ondanks het feit dat hij
zijn twijfels kan hebben, een re
cept uit. Hoe ze het voor elkaar
krijgen weet ik niet, maar dik
wijls zien ze kans om wat blanco
recepten te stelen. De technische
gegevens nemen ze van het door
de arts uitgeschreven recept
over. Lukt het niet om wat blan
co recepten weg te nemen, dan
kopiëren ze gewoon het recept
dat ze van de dokter hebben ge
kregen".
Beveiliging voor de apothe
kers en hun assistentes. De Ko
ninklijke Nederlandse Maat
schappij voor de Pharmacie staat
er zeker niet afwijzend tegen
over. Mevrouw Desmet van de
KNMP zegt erover: "Inderdaad,
we moet wat meer aandacht aan
die veiligheid schenken. Ze
staan niet geregeld met een ge
weer voor de deur. Maar toch
moeten de mensen die 's nachts
'We kunnen ze beter spuiten verkopen, dan dat
en in het weekeinde dienst doen
in de apotheek, zich veilig voe
len. Een sluis en een bankierslo
ket. Wanneer die mogelijk zijn, is
dat de beste oplossing. Lang niet
elke apotheek heeft voldoende
ruimte om die voorzieningen te
laten aanbrengen. In zulke geval
len zeggen wij, dat naast de
dienstdoende assistent een twee
de persoon aanwezig moet zijn.
Kijk, dat hoeft niet per se een
collega-assistente te zyn. Een
echtgenoot, vriend of vriendin is
ook goed. Maar wel iemand die
na overleg met de apotheekhou
der mag binnenkomen".
Zwaarwegend
Een ding staat vast, aldus me
vrouw Desmet. Het veiligheids
advies krijgt een zwaarwegend
karakter. Volgens haar kunnen
dit soort zaken niet in een cao
worden geregeld. In gevallen
waar het echt té gek is, zal de no
dige druk worden uitgeoefend
om de apotheker ervan te over
tuigen dat hij de beveiliging niet
met een korreltje zout moet ne
men.
Zorgen maakt zich ook drs. M.
Moester, de inspecteur die is be
last met de geneesmiddelenvoor
ziening in Zuid-Holland. "Er zijn
geregeld signalen die in deze
richting wijzen. Natuurlijk zeg
gen wij dat dit niet kan. We zoe
ken al jaren naar een oplossing.
Een oplossing die overigens niet
zo maar voor het grijpen ligt.
Want het zijn niet alleen de ver
slaafden die om bepaalde midde
len (vooral de zogenaamde ben
zodiazepines waarvan een kal
merende-, spierontspannende-
en gunstige werking op angst uit
gaat) in de apotheek komen. Le
gio andere patiënten gebruiken
dit medicijn ook. De apothekers
hebben gauw genoeg in de gaten
wat voor vlees ze in de kuip heb
ben. Wij adviseren de apotheken
om de gewenste medicijnen niet
af te geven als het recept is ver
valst. Wanneer een verslaafde
twee keer in dezelfde apotheek
verschijnt, gaat er een 'sneltele-
foon' naar de collega's om hen er
op attent te maken dat er pogin
gen worden gedaan op illegale
wijze medicijnen in het bezit te
krijgen. Artsen doen over het al
gemeen wel aangifte als er recep
ten van hen zijn gestolen. In veel
gevallen gebruiken de verslaaf
den het middel niet eens voor
zichzelf, maar om er geld aan te
verdienen: ze verkopen het".
Minder
De Alphense apotheker J.
Somberg zegt de indruk te heb
ben, dat een jaar of vijf geleden
meer pogingen werden gedaan
om bepaalde medicamenten te
bemachtigen dan nu het geval is.
"Twee keer heb ik 's nachts ie
mand aan de deur gehad die om
injectiespuiten kwam vragen.
Zijn moeder, zei hij, was suiker
patiënt. Ze moest zichzelf insuli
ne toedienen, maar had geen
spuiten meer in huis. Ik heb die
knaap direct weer op straat ge
zet. Suikerpatiënten hebben al
tijd een voorraadje injectiespui
ten in huis", zegt hij. "De apothe
ken in Alphen zijn goed bevei
ligd. Nergens hoeft door een kier
van de deur medicijnen te wor
den afgegeven zoals ik ooit eens
in Utrecht met eigen ogen heb
waargenomen. Zo'n situatie is
niet wenselijk".
"Zeker", zegt een assistente
van de Leidse apotheek De Aloë,
"ze komen 's nachts wel eens om
spuiten. We geven ze gewoon
mee om ze niet dwars te zitten.
Je kunt wel moeilijk gaan doen,
maar dan weet je niet wat er kan
gebeuren. Soms komen ze dagen
achter elkaar om vier of vijf in
jectiespuiten, betalen en gaan
weer weg. Nee, we mogen niet
zeggen dat het lopende band
werk is. Maar we weten wel dat
het spuiters zijn. Waarom we die
spuiten afgeven? Ze kunnen
zichzelf beter met schone naal
den injecteren, dan met gebruik
te. Geef je ze niet, dan halen ze ze
wel uit de vuilnisbak. Overdag is
het wel eens gebeurd, dat we
commentaar van patiënten kre
gen toen ze in de gaten hadden
dat het om een verslaafde ging".
Vrij
Voor apotheek Centraal aan de
Breestraat in Leiden is het ver
schijnsel evenmin vreemd. Ze
krijgt er niet frequent mee te ma
ken, toch komt het wel eens voor
dat er vervalste recepten worden
aangeboden. "Meestal", vertelt
een van de assistentes, "maken
we de verslaafde duidelijk dat
we het gevraagde middel niet in
huis hebben. Ik heb nooit mee
gemaakt dat ze agressief werden.
Je ziet ze ook niet meer terug.
Spuiten", vertelt ze, "mogen zon
der recept worden verkocht.
Weigeren kan dus niet. Voor een
paar dubbeltjes heb je er een. In
de dienst komt het vaker voor
dat er om wordt gevraagd dan
overdag".
Vervelende ervaringen met
verslaafden? Apotheek Sassen-
heim kent het probleem alleen
van horen zeggen. Zelf hebben
de assistentes eigenlijk nooit
meegemaakt dan er verdachte
patiënten binnenkwamen. "Wij
zitten in een dorpje waar je ieder
een kent. Ik hoor wel dat men er
in Leiden mee te kampen heeft,
maar wij gelukkig niet. Ach, je
krijgt wel eens mensen in de apo
theek die zonder recept een me
dicijn willen hebben dat onder
de opiumwet valt. Hun kunnen
we duidelijk maken dat we deze
middelen niet zo maar mogen
verkopen".
De assistentes van de Noord-
wijkse Apotheek aan Zee helpen
de verslaafden vriendelijk met in
het achterhoofd de gedachte, dat
ze deze mensen misschien wel
eens op straat kunnen tegenko
men. "Wie weet", zegt een van
hen, "wat ze je dan aandoen als je
ze ooit eens wat hebt geweigerd.
In het begin hebben we dat wel
gedaan. Later zijn we er met de
apotheker over gaan praten. Hij
heeft toen beslist dat we ze moes
ten verkopen.- Maar niet meer
dan twee tegelijk. Nee, prettig
vind ik het zeker niet om spuiten
aan deze mensen af te geven.
Ooit heb ik hier eens een meisje
van een jaar of zestien binnen ge
had. Moest ook injectiespuiten.
Ik heb haar voor het dreigende
gevaar gewaarschuwd. Gehol
pen? Weet ik niet. Ik heb haar
daarna niet meer gezien".
LUXEMBURG (Rtr.) - Het Groot
hertogdom Luxemburg heeft met
496 manschappen het kleinste le
ger in de NAVO. De soldaten moe
ten' uitrusting lenen om mee te
kunnen doen aan oefeningen van
het Atlantisch Bondgenootschap
en zouden in het geval dat zy zich
zouden moeten spoeden naar on
verhoopte onrusthaarden ter on
dersteuning van hun NAVO-part-
ners genoodzaakt zyn vliegtuigen
te lenen. De legertop van het kleine
landje, dat geen dienstplicht kent,
maakt zich dan ook zorgen. Het
budget voor het leger in Luxem
burg is byna het laagste binnen
NAVO-verband. Volgens de wet
mag 's lands verdedigingsmacht
uit niet meer dan 560 man bestaan.
Op het eerste gezicht lijkt dat laat
ste ook een hinderlijke beperking,
maar in Luxemburg is het dat toch
niet. Het leger kampt met een te
kort van meer dan 60 militairen en
het ziet ernaar uit dat daar op ter
mijn geen verandering in komt.
De verlokking van avontuur,
buitenlandse reizen en van een ver
zekerde burgerlijke carrière na
drie jaar dienst vermag de Luxem
burgers niet over te halen zich in
een soldatentenue te steken. Kapi
tein Michel Rob, secretaris-gene
raal van het leger, zegt hierover:
„Luxemburgers hebben nooit
warmgelopen voor militaire zaken.
Zy zijn bereid te vechten als Lu
xemburg wordt aangevallen, maar
in vredestijd tonen zij geen belang
stelling".
Het jaarlijkse bedrag dat aan de
fensie wordt besteed bedraagt 2,6
miljard Luxemburgse frank (onge
veer 140 miljoen gulden). Dat is
met 1,2 procent van het Bruto Na
tionaal Produkt het laagste percen
tage voor defensie binnen de NA
VO, op IJsland na. Met dit bedrag
koopt het land enkele jeeps,
vrachtwagens, handvuurwapens
en anti-tank geweren. Voor de rest
blijft weinig over.
Luxemburg stuurt slechts 180
man naar NAVO-oefeningen in
Noorwegen en Denemarken en
moet dan daar de benodigde uit
rusting lenen. Het land heeft zich
verplicht indien nodig 350 militai
ren zo snel mogelijk naar de noor
delijke flank van de NAVO te bren
gen als onderdeel van de Geallieer
de Mobiele Strijdmacht. Het pro
bleem is evenwel hoe daar te ko
men. Minister van defensie Mare
Fischbach verklaart: „Wij hebben
geen transportvliegtuigen en moe
ten dus gebruik maken van burger-
vliegtuigen. Bovendien bezitten
wij ook geen speciale voertuigen
voor sneeuw".
Ondanks het feit dat Luxemburg
in het verleden werd binnengeval
len door Spaiye, Frankrijk, Oos
tenrijk, België en Duitsland, gaat
de geschiedenis van het Luxem
burgse leger niet verder terug dan
de Tweede Wereldoorlog. Toen in
1940 de Duitse tanks over de grens
denderden, was Luxemburg tradi
tiegetrouw neutraal. Het land
moest terugvallen op zijn paramili
taire strijdkracht die uit 140 vrij
willigers bestond en die geen
schijn van kans maakte tegen de
Duitsers. Luxemburg werd bij het
Derde Rijk ingelyfd en duizenden
jongemannen moesten voor Duits
land vechten aan het Russische
front. Een aantal liep over naar het
Russische leger en honderden
slaagden erin te ontsnappen naar
landen als België en Frankrijk
waar velen zich aansloten bij het
verzet of dienst namen bij het leger
van de Geallieerden, zoals ook hun
vaders hadden gedaan in 1914.
In 1944 besloot de Luxemburgse
regering in ballingschap in Londen
de dienstplicht in te voeren en
richtte zij 's lands eerste leger op.
In 1967 echter maakte het parle
ment een einde aan de dienst
plicht. Sindsdien is het leger terug
gelopen van 2.500 man tot zijn hui
dige grootte.
Minister Fischbach erkent het
ernstige gebrek aan recruten voor
het leger. In tijden van nood kan
het nagenoeg zijn NAVO-taken
niet volbrengen. Het heeft te wei
nig mensen om naar de noordflank
te sturen en onvoldoende man
kracht om dan ook nog eens het ei
gen land te kunnen verdedigen.
Het leger zou in dat geval een be
roep kunnen doen op burgerwach
ten, of zou zijn 60 militaire muzi
kanten onder de wapenen kunnen
roepen. Deze laatsten hebben wel
iswaar een basistraining genoten,
„maar niet in het vechten", aldus
Fischbach.
In vredestijd oefenen de solda
ten in het schildersachtige „Klein
Zwitserland" in Luxemburg, hel
pen zij een handje met veiligheids
taken en bewaken zij het konink
lijk paleis. Voormalige militairen
genieten aanzienlijke voorrechten.
Zij krijgen voorrang als zij sollici
teren naar overheidsbanen en wie
bij de politie, de gendarmerie of de
PTT wil, moet soldaat geweest zijn.
Daarnaast hebben officieren die in
het leger blijven over het algemeen
goede promotiekansen.
Ondanks dat alles zien de Lu
xemburgers geen brood in het le
ger. Een mogelijkheid om de gele
deren vol te maken zou recrutering
van vrouwen kunnen zijn, maar
dat is nog niet toegestaan. Kapitein
Michel Rob zegt dat er een wet in
de maak is om vrouwen toe te la
ten. Dan nog echter blijft de vraag
of de Luxemburgse vrouwen het
leger een warmer hart zullen toe
dragen dan hun onwillige mannen.
DEN HAAG (GPD) - WD-fractie-
leider Voorhoeve wil de komende
tijd zonder 'stunts' of 'charisma
tisch optreden' de positie van de
WD stabiliseren. Dit blijkt uit een
interview met het WD-partijblad
'Vrijheid en democratie'. Voorhoe
ve kiest hiermee voor een duidelijk
andere aanpak dan zijn voorganger
Ed Nijpels.
Volgens Voorhoeve gaat het er
nu in de eerste plaats om „vertrou
wen te wekken bij onze eigen le
den, onze kiezers. Dat vertrouwen
wek je niet met stunts en ook niet
met wat je noemt charismatisch
optreden". De nieuwe fractievoor
zitter gelooft, dat een „rustige
aanpak toch voor de partij het bes
te is en op langere termijn de beste
resultaten oplevert".
Uit het interview blijkt, dat
Voorhoeve hoopt op een „lichte
vooruitgang" voor zijn partij bij de
Provinciale Statenverkiezingen in
maart volgend jaar. Hij voegt er
echter aan toe:.Mirakels beloof ik
niemand. Die zullen er ook niet
zijn".
De discussies over „wie nou de
baas is in de WD" tfindt hij „ner
gens op slaan". Volgens Voorhoe
ve is er bij de minister van econo
mische zaken De Korte (politiek
leider van de WD) en hemzelf
sprake van „gescheiden verant
woordelijkheden. Ik heb niet de
verantwoordelijkheden die Rudolf
De kerkelijke gemeente rond
de Bevrijdingskerk in Leiden-
Zuidwest (gereformeerd en her
vormd) grijpt de opening van het
nieuwe seizoen aan om even stil
te staan bij het zilveren jubileum
van de kerk. Dit jaar is het 25 jaar
geleden dat de kerk - een ont
werp van het Amsterdamse ar
chitectenbureau Nielsen-Spruyt-
Van der Kuilen - aan de A.
Bruunstraat werd geopend. Op
14 september zal dat worden ge
vierd met een gemeentezondag,
waar ook 'oude bekenden', die in
Zuidwest hebben gewoond, wel
kom zijn.
De Bevrijdingskerk is als gere
formeerde kerk gebouwd. Vóór
de ingebruikneming werden de
diensten gehouden in de aula
van de school Telderskade. Lan
ge tijd waren de diensten van ge
reformeerden en hervormden in
kerk apart. De her
vormden hebben zelfs plannen
gehad om niet ver van de kerk
een eigen centrum neer te zetten,
maar zover is het (gelukkig)
nooit gekomen. Op die plek staat
nu het gebouw van de Kerk van
Jezus Christus van de Heiligen
der Laatste Dagen.
In januari 1961 werd voor het
eerst samen gekerkt in de Bevrij
dingskerk. De volgende geza
menlijke dienst liet tot oude
jaarsavond 1963 op zich wachten.
In 1984 werd alle diensten ge
meenschappelijk. Ook allerlei
ander kerkewerk doen hervorm
den en gereformeerden nu sa
men. Een commissie werkt in
middels verder aan gezamenlijk
beheer, het afstemmen op elkaar
van de wijkgrenzen en andere
formele zaken.
Predikanten van Zuidwest zijn
nu ds. Rietveld (gereformeerd)
en ds. Jansen (hervormd). Hun
vóórgangers aan gereformeerde
kant waren de predikanten Heu-
le (voorlopig waarnemer) en Bo
venberg, aan hervormde kant
Bouter, Poort, Boogert en Jonge-
neel. Ds. Wagenvoorde en ds.
Sterringa werkten hier namens
de hervormde gemeente met een
speciale opdracht.
Op zondag 14 september zal er
voor jong en oud van alles te
doen zijn in en rond de jubileren
de kerk. "We willen er een be
scheiden feestelijk gebeuren van
maken", zei de heer J. Jongejan
van de voorbereidingscommis-
Uitgesteld
De eerstvolgende zitting van
het Landelijk Pastoraal Overleg
in de Rooms-Katholieke Kerk,
die in november zou worden ge
houden, is enkele maanden uit
gesteld omdat de bisschoppen
meer tijd nodig hebben voor hun
schriftelijke reactie op de aanbe
velingen van februari. Die zitting
was gewijd aan de liturgie in de
kerk.
Aartsbisschop Simonis zei
toen, dat de bisschoppen zich te
genover het Landelijk Pastoraal
Overleg zullen verantwoorden
als zij bepaalde aanbevelingen
niet overnemen. Op het overleg
in februari werd gepleit voor
doorgaan met liturgische experi
menten, erkenning van de plaats
van de vrouw in de liturgie en in
tercommunie tussen rooms-ka-
tholieken en protestanten.
Uit Zambia. Twaalf jongeren
uit Zambia (Afrika) zullen in het
kader van een interkerkelijk jon-
gerenprojekt van 4 tot 20 oktober
Nederland bezoeken. Doel is een
Noord-Zuid-gesprek onder jon
geren op gang te brengen. Vorig
jaar zijn vijftien Nederlandse
jeugdigen in Zambia geweest.
De organisatie van het bezoek
berust bij het jeugdwerk van
doopsgezinden, remonstranten
en vrijzinnig-hervormden in
Amersfoort en de doopsgezinde,
remonstrantse en vrijzinnig-her-
vormde gemeente in Amster
dam.
Thema van het programma is:
'God en goden'. Uit de toelich
ting: "Met 'goden' worden in dit
verband de krachten en machten
bedoeld die jongeren in hun ge
loof kunnen belemmeren". Het
programma biedt minderheids
groeperingen in Nederland de
gelegenheid hun visie op de Ne
derlandse kerk en samenleving
te geven.
Voor ouderen. In de Nieuwe
Kerk op de Dam in Amsterdam
wordt op dinsdag 30 september
en woensdag 1 oktober van 10 tot
5 uur weer een 'informatiemarkt
voor ouderen' gehouden, de vier
de. Doel is om mensen boven de
50 in te lichten over allerlei voor
zieningen op zo breed mogelijk
terrein (wonen, voeding, litera
tuur, vrijetijdsbesteding, oude
renbonden, rouwbegeleiding en
zovoort).
De vorige keer bezochten zo'n
10.000 belangstellenden de
markt.
Hervormde Kerk: beroepen
te Almelo kandidaat N. Paap
Utrecht, te Everdingen kandi
daat J. A. W. Verhoeven Amers
foort.
Gereformeerde Gemeenten:
beroepen te Slikkerveer R.
Boogaard Leiden; bedankt voor
Dirksland G. Mouw Genemui-
den.
'Vrede op aarde'
In de Schotse universiteits
stad Stirling is gisteren met 450
deelnemers uit 116 kerken van
West- en Oosteuropese landen de
algemene vergadering van de
'Konferentie van Europese Ker
ken' (KEK) geopend. Die duurt
tot 11 september. Het thema is:
'Ere zy God en vrede op aarde'.
De Konferentie van Europese
Kerken werd 27 jaar geleden op
gericht. De Rooms-Katholieke
Kerk is er als 'waarnemer' bij.
In zyn openingspreek zei de
aartspriester Wladimir Sorokon
uit Leningrad, dat het goddelijke
gebod van de naastenliefde veel
meer dan tot nu toe het zwaarte
punt van het christelijk handelen
moet worden. "God verwacht
van de mensen dat zij iets vol
brengen en op de vijand afgaan
om zo de vicieuze cirkel van ge
weld en tegengeweld te doorbre
ken".
Voorzitter André Appel uit
Frankrijk riep de vergadering op
een antwoord te vinden op de
'politieke realiteiten die de Euro
pese eenheid in de weg staan'.
Toch moet het vredesstreven van
de KEK zich niet beperken tot
het Oost-West-vraagstuk. Ook
het probleem 'Noord-Zuid' eist
aandacht.
Veel waardering oogstte de
vrouwelijke theoloog Evamaria
Taut uit Oost-Duitsland met haar
hartekreet over een mensheid
die zich steeds dieper in 'doods-
structuren' verstrikt. Zij dacht
niet alleen aan wapens maar ook
aan de 'oorlog van de rijke tegen
arme landen', de kernenergie en
het omgaan met de schepping. In
het Ertsgebergte, vertelde zij,
staan hele stukken zwart en leeg
bos in het landschap, "nog ver
schrikkelijker in aanblik dan een
landschap dat door science-fic
tion is verzonnen".
Natuurwachter. De overheid
heeft de evangelische predikant
Dieter Blum, verbonden aan een
rusthuis in Rudolfstadt (Oost-
Duitsland), aangewezen als 'dis-
tricts-natuurwachter'. Blum -
die in de bossen van zuidooste
lijk Thüringen 46 inheemse vo
gelsoorten heeft kunnen regi
streren - schrijft in zijn kerk
blad: "Een predikant is een mens
die ervan uitgaat dat de aarde
door God is geschapen. Daarom
moeten wij christenen - en niet
alleen predikanten! - ons inzet
ten voor natuurbehoud".
het regionale evangelische kerk
bestuur van Bremen op de vin
gers getikt wegens uitlatingen in
een strooibiljet tegen kernener
gie- De politieke partijen CDU,
SPD en FDP verweet hij in
scherpe bewoordingen, mee te
werken aan een 'verstraalde toe
komst', die dodelijk zal zijn voor
demensheid.
**eb de indruk dat onze po
litici, op enkele loffelijke uitzon
deringen na, kunnen worden be
schouwd als slaafse functionaris
sen van de georganiseerde on
verantwoordelijkheid", schreef
hij. Theoloog Wolf-Udo Schmidt
van de kerk van Bremen noemt
Bode 'plomp' en 'demagogisch'.
Volgens hem dwarsboomt hij op
die manier de discussie over
vreedzaam gebruik van kern
energie^
