Steeds
Kritiek op commissarissen LDM
Hoe afstand te
nemen van een
Zuidafrikaan
Fase: duinfiltering drinkwater
werd al in 1968 overgeslagen
Linkse partijen laken gebrek aan toezicht
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1986
LEIDEN
LEIDEN - Het centrum voor vakopleidingen van volwassenen (CW) hield gisteren een open dag. Veel belang
stellenden bezochten het regionaal instituut aan de Rooseveltstraat om kennis te maken met de aangeboden
opleidingen of om inlichtingen in te winnen over bijvoorbeeld uitkeringen tijdens de studie en over andere
scholingsmogelijkheden.
Het CVV is een instituut waar werkzoekenden opleidingen kunnen volgen voor zowel technische als admini
stratieve beroepen. Ze krijgen les in theorie en praktijk. De bedoeling van de opleiding is werklozen de gelegen
heid te bieden sneller aan een baan te komen. De meeste cursussen duren acht tot tien maanden. Niet iedereen
wordt zo maar toegelaten. De aanmelding loopt via de arbeidsbureaus die de kandidaten testen op de kans van
slagen. Daarmee wil men voorkomen dat mensen onderweg moeten afhaken met alle teleurstellingen van dien.
Op de foto luistert een aantal belangstellenden naar timmerleraar Caspers derde van rechts), (foto win» Dijkman)
LEIDEN - De Leidsche Duinwa
termaatschappij heeft mogelijk al
in 1968 bij de produktie van drink
water een stap in de zuivering
overgeslagen. De Leidse wethou
der Fase, president-commissaris
van de LDM, heeft dit gisteravond
bevestigd na vragen van het Links
Leiden-raadslid Van Lint. Fase is
onlangs van dit feit op de hoogte
gesteld door de inspectie voor de
volksgezondheid.
Twee weken geleden is bekend
geworden dat de LDM, in tijden
van waterschaarste, direct opper
vlaktewater naar de nazuivering
voerde. Normaal hoort dit eerst in
de duinen gefilterd te worden. Di
recteur C. de Jong, die opdracht
heeft gegeven voor deze nood
maatregel, is inmiddels op non-ac
tief gesteld door de raad van com
missarissen van het bedrijf.
Hem wordt verweten onnodige
risico's voor de volksgezondheid te
hebben genomen. Bovendien heeft
hij het vertrouwen geschonden
tussen de inspectie voor de volks
gezondheid en de LDM. Hij had de
inspectie namelijk niet ingelicht
over deze zaak.
Aanvankelijk stelde de raad van
commissarissen dat de noodmaat
regel minstens een jaar lang af en
toe was toegepast. De Jong beves
tigde toen dat er inderdaad in 1985
mee was begonnen. Later verklaar
de de directeur echter dat al in 1977
voorbereidingen waren getroffen
voor het direct zuiveren van opper
vlaktewater en dat dit in 1978 of
1979 voor het eerst is toegepast. Nu
blijkt deze methode dus al 18 jaar
lang te zijn gebruikt.
De Jong wilde gisteravond de
mededeling van Fase bevestigen
noch ontkennen. "Ik kan er op dit
moment geen zinnig woord over
zeggen. Ik moet het nazoeken.
Maar het lijkt me erg onwaar
schijnlijk. In die tijd hadden we
nog niet zo'n grote omzet dat nood
maatregelen noodzakelijk waren",
aldus De Jong.
Overigens verklaarde Fase gis
teravond al dat in de notulen over
1968 van de commissarissen-verga
deringen niets over de 'versnelde
zuivering' is terug te vinden. Wel is
er in 1977 melding van gemaakt.
LEIDEN - Hoe moeilijk het is
om stelling te nemen tegen een
Zuid-Afrikaan bleek gisteren
weer eens. De actievoerders zijn
ervan overtuigd dat de hoogle
raar Gouws, die gisteren in de
Lokhorstkerk een congres over
Sir Philip Sidney bijwoonde,
geen actievoerder tegen de apart
heid in zijn land is. De weten
schappers van het 'Sir Thomas
Browne Instituut' in Leiden zijn
ervan overtuigd dat de man aan
de goed kant staat en dat hij weet
dat 'de idealen van academische
en menselijke vrijheid ten nauw
ste met elkaar zijn verbonden'.
De instellingen er omheen lij
ken weinig duidelijke ideeën te
hebben. In elk geval zijn ze niet
genegen die in de openbaarheid
te brengen. Voor de Rijksuniver
siteit Leiden (RUL) behoort het
'Browne Instituut' ineens niet
meer tot de universiteit, maar
gaat het hier om een werkver
band van een aantal in de vak
groep Engelse taal werkzame
wetenschapsbeoefenaren, die
een eigen verantwoordelijkheid
heeft.
door
Saskia Stoelinga
Schitterend gevonden, maar
toen de 'werkgroep' vorig jaar
een tentoonstelling in de univer
siteitsbibliotheek had over boek
verkopers in Leiden en daarmee
in de publiciteit trad, was er nie
mand van de universiteit om te
roepen dat dit instituut niet tot
de RUL behoorde. Sterker nog,
het persbericht over het onder
zoek over boekverkopers in
vroegere eeuwen was gedrukt op
papier van de RUL.
Hetzelfde geldt voor de doops
gezinde en remonstrantse ge
meente. In een verklaring laten
beide broederschappen onom
wonden weten dat ze de apart
heid radicaal afkeuren. De ker-
keraad echter meent dat het con
gres niet in handen is van een
Zuidafrikaanse instelling maar
van (let op!) de RUL en het the
ma geen enkel verband houdt
met de politieke situatie in Zuid
Afrika. Twee redenen1
verhuur van de Lokhorstkerk
aan de RUL gerechtvaardigd is,
aldus de kerkeraad.
Het college van B en W stelt
zich op het standpunt 'het niet
passend te vinden dat Zuid-Afri
kanen die zich niet ondubbelzin
nig en duidelijk tegen apartheid
uitspreken in het openbaar in
Leiden te laten optreden'. Over
het standpunt van professor
Gouws wordt met geen wóórd
gerept. Wel roept de burgemees
ter de hulp in van de politie om
de Blokkade op te heffen, omdat
er volgens Goekoop in Neder
land het recht bestaat op 'vrij
heid van vergaderen'.
De universiteitsraad, de instel
ling die ooit een motie zou heb
ben aangenomen, voor een cultu
rele boycot van Zuid-Afrikanen,
hult zich in een stilzwijgen. Gis
termiddag wist nog niemand wat
er in 1982 of '83, nu precies was
afgesproken.
Op deze manier maken we van
de komst van een Zuid-Afrikaan
een binnenlandse strijd in plaats
van dat de mening van de hoog
leraar Gouws nu eens terdege
wordt onderzocht. De actievoer
ders probeerden dat gisteren te
forceren door een blokkade op te
werpen. Zij eisten als groep een
gesprek met Gouws. Dat misluk
te, omdat de organisatoren dat
niet wilden en alle andere instel
lingen zich niet wilden compro
mitteren.
Buurtonderzoek
na gifdood hond
HAZERSWOUDE - De Hazers-
woudse politie stelt een buurton
derzoek in naar aanleiding van de
mogelijke vergiftiging van een 8-ja-
rige tekkel. Tijdens het uitlaten in
de omgeving van de Mozartlaan
had het dier dinsdag een stuk
worst gevonden. Even later stierf
het dier plotseling. De maagin
houd van de tekkel wordt onder
zocht door het gerechtelijk labora
torium in Den Haag.
Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok
LEIDEN - De raad van commissarissen van de Leidsche
Duinwatermaatschappij (LDM) heeft onvoldoende toe
zicht uitgeoefend op de manier waarop dit bedrijf water
zuivert. Dat verwijt maakten PvdA, Links Leiden en D66
gisteravond tijdens de vergadering van de raadscommissie
voor economische aangelegenheden.
De LDM kwam twee weken gele
den in het nieuws nadat was geble
ken dat al jarenlang in tijden van
waterschaarste oppervlaktewater
direct naar de nazuivering wordt
gevoerd. Normaal wordt dit water
eerst in de duinen gefilterd. Deze
zaak leidde tot het op non-actief
stellen van directeur C. de Jong.
Hij heeft de inspectie voor de
volksgezondheid niet en de raad
van commissarissen nauwelijks in
gelicht over de 'noodmaatregel'.
PvdA, Links Leiden en D66 vinden
echter dat de raad van commissa
rissen beter had moeten opletten.
Hun kritiek gold vooral wethou
der Fase, voorzitter van de raad
van commissarissen. Zij gaf ook
gisteren toe dat De Jong haar 'iets'
over de zaak had verteld. Hij had
dat echter op zo'n terloopse manier
gedaan dat Fase niet de indruk
kreeg dat er wat bijzonders aan de
hand was. Ze heeft er daarom ook
niet over doorgevraagd.
Van Lint (Links Leiden) noemde
dit onbegrijpelijk. Ook Langen-
berg (D66) en Geradts (PvdA) stel
den dat de wethouder destijds om j
opheldering had moeten vragen:
hoe vaak het was gebeurd, om wel
ke hoeveelheden het ging en of de
regeling wel in overeenstemming
was met de wettelijke voorschrif- j
Niet voor niets wordt er al tijden
gesproken over de bouw van een
voorzuiveringsinstallatie in Kat
wijk".
"Waarom heeft er nooit iemand
gevraagd naar de manier waarop
de directie de watertekorten op
korte termijn wilde oplossen? De
raad van commissarissen had zich
daar geregeld van op de hoogte
moeten stellen. De raad had ook
geregeld overleg moeten voeren
met de inspectie voor de volksge
zondheid. Hoe kan hij anders toe
zicht houden op de directie?".
En Van Lint: "De commissaris
sen mogen niet blindvaren op de
deskundigheid van de directeur.
Zij hebben ook een politieke ver
antwoordelijkheid. Geradts was
wat milder in zijn verwijten. "Van
de huidige commissarissen mag
niet worden verwacht dat ze mede
delingen en notulen van achttien
of negen jaar geleden kennen. En
ik begrijp en accepteer de veront
schuldigingen van de raad. Maar ik
kom toch tot de conclusie dat het
op dit punt anders had moeten
gaan. Wat dit betreft heeft de raad
van commissarissen niet optimaal
gefunctioneerd", stelde hij gister
avond.
Niet blindvaren
Maar ook de andere leden
huidige raad van commissL
hebben volgens PvdA, Links Lei
den en D66 een 'steek laten vallen'
in hun toezichthoudende rol. Lan-
genberg: "Het was bekend dat de
LDM met watertekorten kampte.
Statenlid
stelt vragen
over slib- en
baggerdepots
LEIDEN/ALPHEN - Het D66-sta-
tenlid H.A.C. van Woerden heeft in
schriftelijke vragen voorgesteld in
elke gemeente, waar de provincie
opslagplaatsen voor verontreinigd
bagger en slib wil aanleggen, voor
lichtingsavonden te houden. De
provincie zou slechts in twee ge
meenten informatiebijeenkomsten,
willen beleggen.
Tevens haakt hij in op ambtelij
ke berichten als zou de inspraak
omtrent het aanwijzen van de loka-
ties tot het minimum beperkt moe
ten blijven. "Is het juist dat de ter
mijn voor de inspraakprocedure
op vijf weken is gesteld en is zo'n
periode niet te kort voor wezenlij
ke inspraak, die van invloed kan
zijn op de besluitvorming", aldus
Van Woerden in zijn vragen aan ge
deputeerde staten van Zuid-Hol
land. Het statenlid wil ook weten
of GS voornemens zijn de resulta
ten van de inspraak van invloed te
doen zijn op de definitieve keuze
van de lokaties.
In zijn vragen meent Van Woer
den te weten dat de gemeentebe
sturen van Alphen aan den Rijn en
Alkemade zich sterk zullen verzet
ten tegen de berging van zuive
ringsslib en baggerspecie in hun
gemeente. Het Alphense statenlid
wijst in zijn vragen verder op de
zandige bodemstructuur van de lo-
katie in Alphen. Hij vreest dat
daardoor het grondwater veront
reinigd kan raken.
Geringe buit
bij inval op
drie adressen
LEIDEN - De politie heeft gisteren
in een koffiehuis aan de Haarlem
merstraat een 39-jarige Leidenaar
en een 27-jarige vrouw uit Leiden
aangehouden in verband met het
in bezit hebben van verdovende
middelen. Op straat werden nog
een 26-jarige Leidenaar en een 21-
jarige Oestgeestenaar aangehou
den: zij bleken geen verdovende
middelen bij zich te hebben. Zij
kregen echter een proces-verbaal
omdat zij zich tegen de politie ver
zetten.
De politie bezocht drié plaatsen
tegelijk: het voornoemde koffie
huis, een café aan de Oude Vest en
een woning in de Ververstraat. Aan
de actie deden ongeveer tien agen
ten mee. Vangst: nog geen zestien
gram hasj.
Ruime schaal
Wethouder Fase verdedigde zich
met de verklaring dat de raad van
commissarissen tot voor kort nooit
enige twijfel had gehad over de
deskundigheid en goede trouw van
De Jong. "Waarom zouden we dan
opeens onderzoek moeten gaan
doen? Noch bij de vroegere, noch
bij de huidige raad van commissa
rissen waren bellen gaan rinkelen
na opmerkingen van De Jong".
Bovendien had De Jong volgens
haar - de enkele keer dat hij over
de 'versnelde zuivering' sprak -
•steeds laten doorschemeren dat
die slechts incidenteel werd toege
past. "Pas veel later, na het onder
zoek van de inspectie voor de
volksgezondheid, leerden we dat
het op ruime schaal gebeurde".
Wethouder Bordewijk, commis
saris van de LDM, voerde nog aan
dat wanneer de raad in het verle
den geregeld overleg had gevoerd
met de inspectie, er waarschijnlijk
ook weinig aan het licht zou zijn
gekomen. "Het rijksinstituut voor
volksgezondheid en milieuhygiëne
(RIVM) heeft gedurende een half
jaar bijna dagelijks metingen ge
daan bij de LDM. En desondanks
heeft het RIVM niets ontdekt".
Vraagtekens
Verschillende commissieleden
plaatsen trouwens vraagtekens bij
de rol van de inspectie voor de
volksgezondheid. Ze vroegen zich
af hoe het kon dat de inspectie, die
toch regelmatig drinkwaterleiding-
bedrijven controleert, in die 18 jaar
niets heeft kunnen ontdekken.
Volgens Van Lint heeft de inpec-
teur namelijk niet alleen de taak de
kwaliteit van het gezuiverde drink
water te meten, maar ook die van
het nog te zuiveren water. De com
missieleden willen hierover ophel
dering van de inspectie.
Verbaasd waren ze over het feit
dat de werknemers van de LDM al
die jaren hun mond hebben gehou
den over het direct zuiveren van
oppervlaktewater, waardoor nie
mand buiten het bedrijf ervan op
de hoogte was. Volgens Fase was
dat het gevolg van de zeer autori
taire manier van leiden die De
Jong erop nahield.
"Er bestaat daar een zeer straffe
interne discipline. Men heeft het
kennelijk niet aangedurfd om con
tact te zoeken met de commissaris
sen", stelde ze. Fase verklaarde
overigens dat er nu naar wordt ge
streefd het bedrijf zo te organise
ren dat het wat opener wordt.
De raadscommissie voor econo
mische aangelegenheden kon zich
vinden in de maatregelen die de
raad van commissarissen heeft ge
nomen na 25 juni; de dag waarop
de affaire 'aan het licht' kwam. Of
het gebrek aan toezicht politieke
gevolgen heeft voor de commissa
rissen, is nog onduidelijk.
De commissieleden krijgen nog
een aantal stukken ter inzage, on
der meer de waterkwaliteits-metin-
gen van het RIVM. Van Lint wil
het functioneren van de raad pas
definitief beoordelen als hij die
stukken heeft gezien. Langenberg
wil de zaak eerst in zijn fractie be
spreken. Wijnbergen (WD) was in
elk geval blij dat de huidige com
missarissen na 18 jaar hebben ont
dekt wat er bij de LDM aan de
hand was. De LDM-affaire wordt
waarschijnlijk nog in de gemeente
raad besproken.
ADVERTENTIE
BOEKHANDEL
KOOYKER
zaterdag 6 september
SIGNEERT
MAARTEN 't HART
„DEJACOBSLADDER"
en al zijn andere werk
uitgegeven door
de Arbeiderspers
bij bockhandel
KOOYKER
Nieuwe Rijn 13
van 15.00 tot 17.00 uur
Leino's
Het Harry Lime Thema - ooit van
gehoord? De Leino's wel; zij we
ten dat het deuntje dat de TROS
op vrijdagmiddag zo regelmatig
de ether in slingert zo heet. De
Leino's - "Wij bestaan uit J.A.
van Eek, slagwerk, en Otto Kol
orgel; beiden zang" - vonden het
tijd worden, om eens een "kolde
rieke persiflage" te maken.
Dat werd het afwaslied. De
strekking van het liedje valt
makkelijk te raden, zeker door
mensen die elke avond zuchtend
en vloekend naar de keuken slof
fen om weer aan dat helse karwei
te beginnen.
Wat de Leino's - "voor de muzi
kale omlijsting van al uw par
ty's" - onder kolderiek verstaan,
wordt al snel duidelijk. Zij on
derstrepen hun klaagzang over
de afwas namelijk door talloze
borden en kopjes kapot te gooi-
Er schijnt zelfs zoveel te zijn
gesneuveld dat het tweetal in
middels geen serviesgoed meer
in de kast heeft staan. Nee, nog
sterker: wie kant twee van het
plaatje draait, hoort alleen het
dreinerige Harry Lime Thema,
instrumentaal. Geen borden
Of namen de Leino's het num
mer nog een keer instrumentaal
op omdat ze niets beters wisten
te bedenken?
Nee, vermoedelijk ligt het toch
iets subtieler Waarschijnlijk ge
ven de Leino's een hint, zo van:
nu mag u zelf zingen, terwijl u
ondertussen blijmoedig gestemd
de borden kapotgooit die ooit ca
deau werden gedaan door tante
Mina.
Trouwens, Leidenaars die
sinds hun trouwdag nog servies
goed in de kast hebben staan dat
toch nooit wordt gebruikt, wor
den even verzocht om contact op
te nemen met het duo. (071-
768305 - 143962).
Zij zijn namelijk van plan om
tijdens hun optredens ook het
een en ander kapot te gooien.
Men is dus gewaarschuwd. Je
ziet de ramp al voor je: de Lei
no's beginnen te gooien en van
lieverlede gaan de feestvierders
denken dat het zo moet, waarna
ze vrolijk gaan smijten met de
glazen en kopjes van de café-ei
genaar.
Scharrelvlees (1)
"Ruik die worsten eens, geurtje
hè". Ze ruiKen inderdaad door
dringend, de worsten van B.
Korst, slager te Leiden. Na een
korte pauze waarin hij nog eens
liefdevol naar zijn hakmes heeft
gekeken, zegt Korst dat hij zich
door de omschakeling weer een
echte slager voelt.
"Ik ben weer ambachtelijk be
zig. Ik wist bij wijze van spreken
niet meer dat je als slager ook
nog een heel varken kunt bestel
len. Want weetje hoe dat gaat: je
belt de leverancier en je bestelt
gewoon een paar onderdelen".
"Zelf zo'n beest helemaal uit
snijden is er bijna niet meer bij.
Nu moet ik dat wel weer doen.
En tot volle tevredenheid. Als je
over zo'n heel varken staat gebo
gen voel je je weer een ouder
wetse vakman".
B. Korst (34) is al zo'n twintig
jaar werkzaam in het slagersvak.
Sinds een paar jaar heeft deze
Hagenaar een zaak in de Mors-
straat. Aanvankelijk was het al
leen een paardeslagerij; tegen
woordig verkoopt Korst ook
scharrelvlees. "Beter gezegd: ik
verkoop alleen maar scharrel-
vlees".
De interimcommissie Schar
relvlees Controle, toepasselijk
genoeg gevestigd in de Utrechtse
Slachtstraat, voorzag Korst on
langs van het predikaat scharrel-
slager. Hij is de enige in deze re
gio.
"Wie vlees bij mij koopt weet
zeker dat er geen rotzooi in zit",
vertelt Korst niet zonder enige
trots. "De dieren zijn zoals dat
heet op een diervriendelijke ma
nier opgegroeid. Ze hebben niet
opgesloten gezeten in enge ro-
thokjes, maar hebben gewoon
los kunnen lopen op onbespoten
grond".
"De controle is streng", ver
volgt hij. "De boeren, de tussen-
B. Korst, scharrelslager te Leiden: "Ik ben nu weer echt ambachtelijk bezig".
handelaren en de slagers moeten
zich allemaal aan de regels van
de commissie houden. Eén keer
per maand komen ze in elk geval
langs. Kijken of je de boel niet
bedonderd. Ze vergelijken bij
voorbeeldje in- en verkoop zodat
ze zeker weten dat je geen ander
vlees verkoopt".
Scharrelvlees (2)
Dat Korst alleen maar scharrel
vlees wil verkopen heeft volgens
hem alles te maken met zijn
paardeslagerij. "Kijk, ik ben
daarmee begonnen omdat paar-
devlees echt een uitdaging is
voor een slager. Elk paard is
weer anders. Koudbloed, warm
bloed. Als paardeslager kun je
dan ook niet op een geijkte ma
nier te werk gaan".
"Maar wat nog belangrijker is:
paardevlees is gezond, het is ook
bijna altijd scharrelvlees. Met die
paarden wordt immers niet zo
veel gerotzooid. Toen ik eenmaal
was begonnen dacht ik na ver
loop van tijd: waarom verkoop ik
ook geen scharrelvlees van var
kens?"
"En daar komt nog iets bij",
vervolgt hij na een korte pauze.
"Het mag misschien sentimen
teel klinken, maar ik heb drie
kinderen en die wil ik een kipfi-
leetje voorzetten dat deugt. En
dan kun je wel zeggen: wat let je
Korst? Ondertussen kun je toch
ook nog gewoon dat andere vlees
blijven verkopen, maar dat vind
ik geen goede instelling".
Is het niet lucratief om schar
relvlees te verkopen?
"Mag ik eerlijk zijn? Het is niet
lucratief. Natuurlijk word ik er
ook niet slechter van; dat is ook
niet de bedoeling. Maar het is
niet zo datje er harstikke rijk van
wordt. Want wat is het geval: de
inkoopprijzen zijn veel hoger. En
je moet niet vergeten dat zo'n
scharrelvarken veel meer vet
heeft waar je niets mee kunt be
ginnen".
Er zijn nog niet zoveel officiële
scharrelslagers. "Probleem is
ook een beetje dat er nog niet ge
noeg boeren zijn die scharrelvar
kens fokken. Het is ook een hele
investering moet je maar den
ken. Maar ik denk dat er over een
paar jaar wel veel zal zijn veran
derd".
Zijn er veel slagers die willen
omschakelen?
"Je hebt ze wel, natuurlijk.
Maar er zijn ook slagers die van
twee wallen willen eten. Die zeg
gen dat ze best scharrelvlees wil
len verkopen, maar ondertussen
willen ze ook doorgaan met het
andere vlees. En dat tolereert de
commissie niet. Het is het een of
het ander".
