Staat van
beleg in
Bolivia
Koerden twistappel Turkije-lran
Reagan vol lof
over Gorbatsjov
Hulp aan Kameroen loopt gesmeerd'
Moebarak bereidt top
Peres voor in Jordanië
Pretoria: onderzoek
naar Soweto-rellen
Willy Brandt blijft
voorzitter van SPD
VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
LA PAZ (AFP/Rtr./UPI) - De rege
ring van Bolivia heeft gisteren de
staat van beleg afgekondigd en tal
rijke vakbondsleiders gearresteerd
om een massale protestactie van
mijnwerkers tegen het economi
sche beleid van de regering de kop
in te drukken.
De sinds een jaar aan de macht
zijnde president Victor Paz Estens-
soro besloot tot deze maatregel
'oen meer dan 5.000 mijnwerkers
2n hun familieleden, die vrijdag
/anuit hun woonplaats in de ber
den een protestmars waren begon
nen, de hoofdstad La Paz nader-
len.
Een regeringswoordvoerder ver
klaarde dat „extremistische orga
nisaties" de mijnwerkers hadden
opgehitst en dat de demonstratie
lot doel had de slechts vier jaar ge-
eden herstelde democratie in Boli
via om zeep te brengen. Hij voegde
eraan toe dat de strijdkrachten op
dracht hadden gekregen de pro
testmars tegen te houden.
Ooggetuigen zeiden dat enkele
uren na de afkondiging van de
staat van beleg het leger de „mars
voor het leven en de vrede" in Ca-
lamarca, 60 kilometer van La Paz,
heeft ontbonden.
Volgens radioberichten heeft de
politie in La Paz en in een vijftal
andere steden minstens 20 vak
bondsleiders gearresteerd alsmede
linksgeoriënteerde politici en stu
dentenleiders. Onder de arrestan
ten bevindt zich de vroegere minis
ter van arbeid Horst Grebe Lopez,
die lid is van de communistische
partij.
Militaire vliegtuigen vlogen bo
ven de hoofdstad. Politie-eenhe-
den bezetten de universiteit San
Andres en namen tevens het
hoofdkwartier van de Boliviaanse
Arbeiderscentrale (COB) in. De
COB had tot een tweedaagse alge
hele staking opgeroepen uit pro
test tegen het bezuinigingsbeleid
van de regering en tegen de aanwe
zigheid van het Amerikaanse leger
dat met toestemming van La Paz
de strijd tegen de cocaïnehandel in
Bolivia heeft aangebonden.
De mijnwerkers protesteren te
gen de plannen van de regering om
meer dan 10.000 mijnwerkers te
ontslaan en het merendeel van de
staatsmijnen te sluiten wegens het
ineenstorten van de tinprijzen op
de wereldmarkt.
PARIJS (Rtr.) - Een Toulonse politieman is gisteren
onmiddellijk na het uitspreken van een rede bij de be
grafenis van vier rechtse extremisten geschorst door de
Franse minister van openbare veiligheid, Robert
Pandraud.
De extremisten - onder toie Claude Noblia, de oprich
ter van een militante Franse organisatie tegen immi
granten, SOS France - kwamen tien dagen geleden om
bij het maken van een bom.
De geschorste politieman, een plaatselijk functiona
ris van SOS France, las bij de begrafenis in Seyne sur
Mer, een rede voor van een ander hoog lid van SOS
France Bernard Bagur. „Uw strijd is de onze. Wij zul
len aeze voorizetten zo liet Bagur onder meer zeggen.
Bagur was door de gerechtelijke autoriteiten ge
waarschuwd niet op de begrafenis te verschijnen. Hij
was vorige week op borgtocht vrijgelaten na te zijn
aangehouden op beschuldiging van illegaal wapenbe
zit.
Bij de begrafenis waren 500 mensen aanwezig, on
der wie ongeveer 40 vroegere para-commando's en le
den van het Vreemdelingenlegioen, mét hun baretten
en onderscheidingen. Zij vormden de erehaag en
brachten de militaire groet, toen het Franse volkslied
opklonk.
Op de foto (AP): De omgekomen racist Noblia krijgt
een laatste groet
YAOUNDE (AP) - De uitstoot va
vulkaangas uit een meer in Kame
roen, waardoor meer dan 1.500
mensen de dood hebben gevon
den, is tot staan gekomen, en het
aantal overlevenden dat hulp no
dig heeft blijft beperkt tot 5.000.
Dat heeft het bureau van de VN-
coördinator voor hulp aan rampge
bieden gisteren gezegd.
Het hoofd van de afdeling die de
hulp voor Kameroen verzorgt, Erik
Haegglund, zei dat de evacués
thans zonder gevaar konden terug
keren naar hun dorpen rond het
vulkaanmeer, 'ofschoon een nieu
we uitbarsting natuurlijk nooit uit
te sluiten is'.
Haegglund was vol lof over de
manier waarop de autoriteiten in
Kameroen de zaken hadden aange-
Gewapende politieagenten sturen drie
het kantoor van de Boliviaanse vakbeweging.
Buitenland kort
Noord-Ierland
In Noord-Ierland zijn gisteren
vier bomaanslagen gepleegd op
politiebureaus, het station van Bel
fast en een verlaten fabriek in Lon
donderry.. Verder werden drie
bommen onschadelijk gemaakt, al
dus de politie. Er zijn volgens de
politie geen slachtoffers gevallen.
Noord-Ierland (2)
Twee schutters van het Ierse Re
publikeinse Leger (IRA) hebben
gisteren in Londonderry de 22-jari-
ge electricien Mervyn Bell, een
protestant, doodgeschoten. Het
IRA heeft de verantwoordelijkheid
voor de aanslag via een bericht aan
de media opgeëist. Verder heeft de
Noordierse politie een onderzoek
ingesteld naar de dood van een
man die op een braakliggend ter
rein in Belfast werd gevonden met
schotwonden in het hoofd.
Brand
Jn Turkije zijn 19 arbeiders, die
werkzaam waren bij de aanleg van
een pijpleiding, omgekomen door
giftige gassen die vrijkwamen na
een brand. De brand was ontstaan
bij laswerkzaamheden in een 6 ki
lometer lange tunnel.
GREENPEACE - De regering van
Nieuw-Zeeland zal een deel van
het geld dat door Frankrijk is be
taald als schadevergoeding yoor de
bomaanslag op het Greenpeace-ac-
tieschip Rainbow Warrior, gebrui
ken voor financiering van een on
derzoek naar de zogenaamde nu
cleaire winter.
NEW YORK/GENEVE (DPA/AP) -
President Reagan heeft zich vrien
delijker dan ooit uitgelaten over
Sowjet-lëider Michael Gorbatsjov.
Hij prijst vooral diens bereidheid
tot ontwapenen en onderhandelen
en noemt hem iemand met wie
„goed is om te gaan".
„Hij is.de eerste Sowjet-leider
die heeft voorgesteld wapens af te
schaffen die zij reeds bezitten",
zegt Reagan in een vraaggesprek in
de jongste uitgave van het Ameri
kaanse economische blad „Fortu
ne". „Dat is een grote mijlpaal",
maar het zegt ook iets over de eco
nomische problemen van de Rus
sen. „Ik denk dat wij zaken met
hem kunnen dóën, maar dan moet
het wel in deze realistische sfeer
gebeuren", aldus Reagan.
Hij noemt Gorbatsjov „iemand
met wie goed is om te gaan, en
daarin volledige verschilt van de
vele leiders die ik aan hun kant heb
aangetroffen. Daarbij maak ik mij
echter geen enkele illusie dat ik
hem van opvatting kan doen ver
anderen of hem iets kan aanpraten.
Maar ik meen oprecht dat er een
basis is, die het ons mogelijk
maakt overeenstemming te berei
ken".
Chemische wapens
De 40 landen die deelnemen aan
de Ontwapeningsconferentie in
Genève, hebben dit jaar 'opmerke
lijke vooruitgang' geboekt in de
richting van een verbod op chemi
sche wapens. Dat heeft de voorzit
ter van de commissie die het ont
werp van een dergelijk verdrag
moet opstellen, de Britse ambassa
deur Ian Cromartie, gisteren ge
zegd.
Cromartie zei dat er vooruitgang
is geboekt over ontwerp-artikelen,
die de vernieting van chemische-
wapenvoorraden en de ontmante
ling van fabrieken betreffen. De
Britse ambassadeur trad echter
niet in details. De zomersessie van
de conferentie zal vandaag worden
afgesloten. Tot de volgende forme
le zitting in januari zullen tussen
de deelnemers informele bespre
kingen over chemische wapens
worden gehouden.
pakt. Hij zei dat Kameroen be
schikte over een 'goed geoliede in-
frastruktuur' om de slachtoffers te
hulp te komen.
De VN-functionaris zei dat nog
5.000 overlevenden behoefte had
den aan hulpgoederen als medicij
nen, tenten en kleding. De tot nu
toe geboden hulp, die voor een
deel gisteren in het getroffen ge
bied is aangekomen en voor een
deel nog onderweg is, was volgens
hem voldoende om in hun behoef
ten te voorzien.
De meest noodzakelijke artike
len waren chemicaliën - middelen
om drinkwater te ontsmetten en
om de verbranding te bevorderen
van de duizenden kadavers die nog
in de buitenlucht liggen te rotten,
zei hij.
Ook in Kameroen zelf waren de
autoriteiten en buitenlandse diplo
maten het erover eens dat de hulp
verlening bijzonder vlot verliep.
'De mensen hier doen uitstekend
werk', zei een medewerker van de
Amerikaanse amnbassade. 'Zij
combineren de buitenlandse hulp
met hun eigen hulpverlening, en
dat werkt uitstekend'.
Craxi: geen reden
voor aanval Libië
ROME, 29 aug (AP) - De Italiaanse
premier Bettino Craxi heeft don
derdag in verband met de opnieuw
oplopende spanningen tussen de-
VS en Libië een eventuele aanval
op Libië ongegrond genoemd.
'In de afgelopen maanden is
niets gebeurd dat een mogelijke
militaire aanval tegen Libië zou
rechtvaardigen', zei Craxi. 'In dat
opzicht moet ik zeggen dat er haas
tige stemmen zijn die geen enkele
officiële bevestiging krijgen', zei
hij met kennelijke verwijzing naar
Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen die hebben beweerd dat Li
bië plannen smeedt voor nieuwe
terreurdaden.
Lancering
In de Verenigde Staten is giste
ren weer een raketlancering mis
lukt. Ditmaal was het een Minute-
man-3, een intercontinentale raket,
waarmee een próeflancering werd
uitgevoerd. De reusachtige 35 ton
wegende Minuteman moest boverj
de Stille Oceaan tot ontploffing
worden gebracht omdat er iets mis
dreigde te gaan.
De lancering van een weersatel-
liet door een Atlas-raket werd don
derdag voor de 15de maal uitge
steld. Er zijn problemen met een
moeilijk te vinden lek in de brand
stofvoorziening.
ATHENE - Met de luchtaanval op
Koerdische doelen even over de
Iraakse grens, door de Turkse
luchtmacht op 15 augustus onder
nomen, heeft Ankara een harde
knuppel in het Koerdische, maar
ook in het Iraaks-Iraanse hoender
hok gegooid. Deze uitdrukking
klinkt misschien wat oneerbiedig,
maar wordt mede ingegeven door
het merkwaardige verschijnsel dat
de Koerdische guerrillastrijders in
Irak, onder Barzani, de kant van
Teheran hebben gekozen, terwijl
ze in Iran, onder Ghanoumli, hun
door
Frans van Hasselt
hoop stellen op het regime van
Saddam Hoessein in Bagdad.
Turkije heeft met zijn actie min
stens twee staten tegen zich gekre
gen: Libië en Iran. De Libische lei
der Gaddafi kwafh, niet voor de
eerste keer, in een heftige verkla
ring op voor het Koerdische volk
als geheel en waarschuwde Ankara
dat het de rechten van dit volk op
autonomie moest eerbiedigen.
Een paar dagen later kwam pre
sident Kameini uit Teheran met
het verwijt, dat Turkije een aanval
had gericht 'tegen het Koerdische
volk, dat een gemeenschappelijke
strijd voert met Iran tegen het dui
velse regime in Bagdad'.
Met deze bloedige raid heeft An
kara zijn vroegere neutraliteit in
het Iraans-Iraakse conflict ver
zaakt, aldus Kameini. Ankara ant
woordde op even nijdige toon, dat
Teheran zich niet moest bemoeien
met een aangelegenheid die in 1984
tussen Turkije en Irak onderling
was geregeld. Beide landen kwa
men toen overeen dat ze 'separatis
tische benden' zo nodig een eind-
weegs op eikaars grondgebied
mochten achtervolgen en aanval
len.
Er gaan echter speculaties dat
ook Irak niet zo verguld geweest is
met het Turkse bombardement,
omdat dit de Koerdische gemoede
ren in het hele land heeft verhit.
Dat de actie minstens honderd do
den heeft gekost, is ook door de
Turkse premier Ozal bevestigd.
Deze sprak echter van succesvolle
uitschakeling van 'kampementen'
van waaruit vier dagen tevoren 12
Turkse militairen op Turks grond
gebied waren gedood.
Volkerenmoord
De Koerden komen met aantij
gingen dat er gewoon dorpen zijn
gebombardeerd met hoofdzakelijk
vrouwen en kinderen als slachtof
fers in het kader van wat een 'geno
cide' kan worden genoemd. Ozal
kwam met een aanvullende verkla
ring, volgens welke na de Turkse
bombardementen ook de Irakezen
nog in actie waren gekomen, en dat
de schade die hieruit voortkwam
nu op de Turken wordt verhaald.
In ieder geval is het de vraag of
de Turken spoedig tot een herha
ling van acties als deze zullen over
gaan, al liet minister van buiten
landse zaken Halefoglu deze moge
lijkheid nadrukkelijk open. De
luchtaanval van 15 augustus - pre
cies twee jaar nadat in Zuidoost-
Turkije de Koerdische guerrilla
strijd begon - had bijna geleid tot
het afgelasten vart het bezoek, dat
laatstgenoemde deze week aan Te
heran brengt.
Deze reis was al eerder voor tien
dagen uitgesteld en op het laatste
moment dwongen de Perzen nog
een vertraging van één etmaal af,
om'dat het Iraanse vliegtuig, waar
in Halefoglu zou worden overge
vlogen, een technische storing zou
hebben.
Die is wel een heel doorzichtige
vorm van plagerij en menigeen,
ook in de Turkse pers, verwachtte
dat Halefoglu de eer aan zich zou
houden en het bezoek definitief af
zeggen. Toch is hij dinsdagavond,
de bizarre vertraging slikkende, af
gereisd. Ankara wil, of kan, zich
een breuk met Teheran niet ver
oorloven, al was het alleen al om
dat het dan automatisch in Iraakse
richting zou opschuiven ten aan
zien van de Golfoorlog.
Die oorlog was de eerste jaren
voor het strikt neutrale Turkije
verre van ongunstig. De export
naar beide buurlanden verveelvou
digde, en onuitroeibaar is nog al
tijd het verhaal dat er ergens in
Turkije een fabriek staat die uni
forms maakt voor beide legers.
Maar doordat hun olieproduktie te
rugliep en de eindeloze oorlog hun
economie vermoeide, is de Turkse
export naar beide buurlanden het
laatste jaar aanzienlijk gedaald.
Irak is zelfs ver achter op de afbeta
ling van de ontvangen produkten.
Vlees wordt de laatste maanden uit
Turkije niet meer afgenomen,
waardoor de Oostturkse veehou
ders in grote moeilijkheden zijn ge
raakt.
Pijpleiding
Toch is Iran nog altijd Turkijes
tweede handelspartner, vlak ach
ter West-Duitsland, en Turkse ex
porteurs blijven erop hopen dat
volgend jaar op grote schaal ijzer
en staal zal worden afgenomen.
Dan is er ook altijd nog de 'uit de
tijd van de sjah daterende droom
dat Iran, naar het voorbeeld van
Irak, een pijpleiding voor olie zal
aanleggen met als eindpunt de
Turkse Middellandse-zeehaven Is-
kenderun, waar ook de Iraakse lei
ding uitmondt.
Deze dingen moeten deze week
door Halefoglu aanhangig worden
gemaakt, maar hij zal ook op voor
zichtige wijze een woord van pro
test laten horen tegen de enorme
hoeveelheid religieus-fundamenta
listisch propagandamateriaal
waarmee zijn land door Iran wordt
overspoeld, mede in de vorm van
video's en geluidsbanden. De Per
zen richten zich daarbij niet zozeer
op de Turkse sji'iten, die niet erg
gevoelig zijn voor deze geluiden,
maar op bepaalde soennitische
sekten, die in Turkije snel om zich
heen grijpen en zich door Chomei-
ni's triomf laten inspireren.
TEL AVIV - De Egyptische presi
dent Moebarak vloog gistermiddag
onverwacht naar de Jordaanse
hoofdstad Amman voor een ge
sprek onder vier ogen met koning
Hoessein. Hij werd vergezeld van
zijn minister van buitenlandse za
ken Ismat Abdel Meguid, die kort
tevoren nog in Cairo gesproken
door
Willy Werkman
had met de directeur-generaal van
het Israëlische ministerie van bui
tenlandse zaken, David Kimche.
Kimche zei na afloop van zijn ge
sprek met minister Meguid dat het
Palestijnse probleem ongetwijfeld
een centraal punt zal zijn op de
agenda van de topconferentie tus
sen Israëls premier Peres en presi
dent Moebarak, op 10 september.
Volgens goed geinformeerde bron
nen proberen Israël en Egypte tot
een gezamenlijke formule te ko
men over de Palestijnse vertegen
woordiging tijdens de geplande in
ternationale vredesconferentie
voor het Midden-Oosten. Naar alle
waarschijnlijkheid was de kwestie
van de Palestijnse vertegenwoordi
ging de voornaamste reden voor de
plotselinge reis van president Moe
barak naar Amman.
De Egyptische president heeft
PLO-leider Jasser Arafat de laatste
weken onder zware druk gezet, vei-
ligheidraadresolutie 242 (die een
erkenning van de staat Israël in
houdt) te accepteren. Hij heeft hem
zelfs te verstaan gegeven dat hij als
hij jiiet wil meewerken in Cairo
niet welkom is. Tweemaal in de af
gelopen weken heeft president
Moebarak geweigerd Arafat te ont
vangen. Gistermiddag sprak de
Egyptische minister Meguid met
een lid van het centrale comité, van
de PLO, Hail Abdel Hamid. Over
het resultaat van dit gesprek is nog
niets bekend.
Wanneer de PLO niet wil mee
werken aan de keuze van tweede
rangs PLO-vertegenwoordigers in
een Jordaans-Palestijnse vredes-
delegatie, die voor Israël en Jorda
nië aanvaardbaar zijn, zal presi
dent Moerbarak - naar verluidt -
tijdens zijn topontmoeting met
premier Peres in Alexandrië in
stemmen met het benoemen van
niet-PLO-vertegenwoordigers
voor de vredesconferentie. Israël
heeft hierop allang aangedrongen,
en Jordanië streeft sinds de ruzie
tussen koning Hoessein en Jasser
Arafat eveneens naar een alterna
tieve Palestijnse vertegenwoordi
ging.
Franse toeristen
gewild doelwit
in Baskenland
MADRID (GPD) - Franse toeristen
zijn de laatste weken een gewild
doelwit in Spaans-Baskenland.
Vanaf 20 juli zijn aan de zuidkant
van de Pyreneeën meer dan 70 per
sonenauto's met een Frans kente
ken in vlammen opgegaan. De vu
rige actie is het werk van radicale
Baskische nationalisten, die op die
manier uiting willen geven aan
hun afkeer tegen het beleid van dg
Franse regering jegens de Baski
sche terreurorganisatie ETA.
De regering Chirac heeft tot dus
verre een twintigtal ETA-leden aan
Spanje uitgeleverd. Op diverse
plaatsen in Spaans-Baskenland
werd gisteren gedemonstreerd te
gen de uitleveringen. Vooral in San
Sebastian en Vitoria kwam het tot
felle botsingen tussen manifestan
ten en de politie.
JOHANNESBURG (UPI) - De Zuidafrikaanse regering heeft gisteren een
onderzoek aangekondigd naar de recente gewelddadigheden in de zwarte
woonstad Soweto, waarbij volgens officiële cijfers 21 personen om het
leven zijn gekomen. De minister van informatie, Louis Nel, zei dat „zo
snel mogelijk" een officieel onderzoek wordt ingesteld om „te bepalen
wat er werkelijk is gebeurd".
De autoriteiten verhoogden gisteren het officiële dodencijfer van 13 tot
21, maar volgens anti-apartheidsorganisaties zijn ongeveer dertig perso
nen om het leven gekomen. Volgens minister Nel verspreidden de ge
welddadigheden zich nadat drie zwarten en een blanke politieman wer
den gewond door een handgranaat. De handgranaat was bedoeld om de
politieman te doden, aldus de minister van informatie.
De bewindsman deed tijdens zijn persconferentie een beroep op de
media de politie niet „in de kranten of via de televisie te berechten".
Volgens hem was de politie gedwongen in te grijpen en uit het onderzoek
zal moeten blijken of zy juist gehandeld heeft, aldus minister Nel.
hij op de studenten was ingereden en er één bijna omver had gereden.
(foto API
NEURENBERG (DPA/AFP) - De
Westduitse sociaal-democratische
partij SPD heeft de vroegere
bondskanselier Willy Brahdt giste
ren opnieuw tot partijvoorzitter ge
kozen. Als plaatsvervanger van
Brandt koos de partij op haar con
gres in Neurenberg Johannes Rau,
die eerder deze week aangewezen
werd als de nieuwe kandidaat voor
het bondskanselierschap.
Ook de fractievoorzitter van de
SPD in de Bondsdag, Hans-Jochen
Vogel, werd herkozen als plaats
vervangend voorzitter. De 72-jarige
Brandt is vanaf 1964 onafgebroken
partijvoorzitter en heeft het con
gres laten weten dat dit zijn laatste
termijn zal zijn.
Een kwart van het 40 leden tel
lende partijbestuur van de SPD be
staat sinds gisteren uit vrouwen.
Hun aantal steeg van zeven tot
tien. Daarmee vormt het bestuur
een weerspiegeling van de ledensa
menstelling van de partij, die voor
een kwart uit vrouwen bestaat.
Er zijn ook tal van nieuwe, jonge
leden benoemd om gezicht van de
partij te vernieuwen het oog op de
komende verkiezingen voor de
Bondsdag in januari. De benoe
mingen door het partijcongres in
Neurenberg leidden er tevens toe
dat de linkervleugel beter is verte
genwoordigd in het bestuur.
Nieuwe sterren zijn Oskar Lafon-
taine (42), premier van Saarland, en
Gerhard Schroder (ook 42), die bij
de deelstaatsverkiezingen van juni
in Nedersaksen bijna de christen
democraten versloeg.
