Eén op de drie Britten leeft op armoedegrens Nederlandse leger gaat 'laag vliegen' in Canada 'Diakonaal geld niet naar de kerkvoogdij' LONDEN - De zomer is de beste tijd voor publicatie van gevoe lige cijfers en statistieken. De kamerleden zijn met hun hoofd reeds op het strand van Korfu of hij de eendenjacht in Schotland en als het een beetje meezit ver hinderen koninklijke huwelij ken kritische analyses in de pers. De cijfers over armoede in Groot-Brittanniè werden door de regering, na een jaar aarze len, een uur voor de aanvang van het onlangs begonnen par lementaire reces gepubliceerd. Het ministerie van volksge zondheid had de gegevens al een maand in haar bezit voordat de globale informatie op de kamer leden werd losgelaten. De gede tailleerde berekeningen werden ter inzage in de bibliotheek van het Lagerhuis gelegd, die on middellijk daarna tot oktober dichtging. door Lia van Bekhoven Een analyse van de armoede- cijfers verklaart onmiddellijk waarom de regering ze wilde ver doezelen. Ze tonen aan dat bijna één op de drie Britten, ruim 16 miljoen mensen, op, onder of net boven de armoedegrens leeft. De stijging in de armoedecijfers met vijf miljoen tussen 1979 en 1983 is een absoluut record. Het aan tal armen zelf is het hoogste deze eeuw. In Engeland, waar de uitkerin gen bijna dertig procent lager lig gen dan in Nederland, wordt de „supplementary benefit", een soort aanvullende bijstandsuit kering, algemeen erkend als de armoedegrens. Die uitkering ligt op f 104,30 per week voor een al leenstaande en f 169,40 voor een echtpaar. De huur wordt door de sociale dienst betaald. De regering be strijdt dat dit de officiële armoe degrens is, maar zeker is dat geen minister ervan zou kunnen rondkomen. Bovendien sprak het parlement lang geleden af dat deze uitkering het minimum inkomen is voor degenen die niet werken. De belangrijkste reden voor de dramatische stijging in het aan tal armen is de werkloosheid die, sinds premier Thatcher in 1979 de eerste verkiezingen won, ver driedubbeld is. De afgelopen ze ven jaar heeft de regering de ma nier waarop de werklozen geteld worden vijftien keer verandert zodat het officiële totaal van ruim drie miljoen feitelijk 400.000 werklozen versluiert. Van de langdurig werklozen en hun gezinnen zijn er een half mil joen die recht hebben op een aanvullende uitkering, maar hem niet claimen. Ook onder de armen vallen 700.000 werkenden wiens weekloon echter onder de minimum-uitkeringsgrens ligt. Groot-Brittannië kent geen wet telijk vastgesteld minimumloon. Het gevolg is dat de „richtlijnen" van de overheid door menig werkgever met voeten getreden wordt. Volgens de laatste cijfers die niet verder gaan dan 1983 bestaat de grootste groep armen, bijna zes miljoen, uit gezinnen. Een andere grote groep, 2,9 miljoen, zijn bejaarden. Er vanuit gaande dat er negen miljoen bejaarden in het Verenigd Koninkrijk zijn, leert een snel rekensommetje dat twee van de negen gepensioneer den op de armoedegrens leeft en één op de negen er onder zit. Dickens Ondanks het grillige cijferma teriaal ziet het Engeland van pre mier Thatcher er anders uit dan dat van Charles Dickens. Arme families hebben een radio, een tv, een fornuis en stromend warm water. Met de zwarte, dik ke mist van weleer zijn onder voeding en tuberculose voor goed verdwenen. Dat zijn de ver schillen. De overeenkomsten zijn dat de arme alleenstaanden van nu op nieuw dakloos zijn, weer slapen in dozen onder bruggen bij de De armen wonen in Engeland in de verkrotte en verpauperde binnensteden. De woningnood is enorm. De armen zijn aangewezen op gemeentewoningen, maar in het beleid van premier Thatcher moeten deze huizen worden overgeheveld naar de particuliere sector. (foto un> Theems, en met Victoriaanse liefdadigheid op de been gehou den worden dankzij de soepron des van het Leger des Heils. Arme gezinnen wonen in ver krotte binnenwijken en in flats waar het trappenhuis naar urine stinkt. Een recent onderzoek van de Policy Studies Institute wees uit dat de helft niet van de uitke ring rondkomt, dat ruim de helft schulden heeft en dat bij meer dan vijftig procent van ouders en kinderen gebrek bestaat aan goe de schoenen of een winterjas. Arme gezinnen vieren geen verjaardag, krijgen en geven niks met kerstmis tenzij ze zich er voor in de schulden steken. Ze eten voedsel zonder voedings waarde en betrekken hun kleren van de plaatselijke school- of kerkbazars. De kinderen gaan nooit naar de tandarts en lopen het hele jaar door op gymschoe- De snelgroeiende woningnood maakt de situatie er niet vrolijker op. Onder premier Thatcher wordt er slechts 2,6 procent van 's lands inkomen besteed aan huizenbouw. Het accent van het conservatieve woningbeleid ligt op het overhevelen van gemeen te- naar particulier eigendom. Mazzel De Muirs woonden met hun vijf kinderen twee jaar lang in een kamer in een pension. Ze wa ren een van de 800 gezinnen die door de Londense gemeente Camden in pensionaccommoda tie gestopt werd bij gebrek aan beter. Camden heeft bovendien nog eens tienduizend dakloze gezin nen en alleenstaanden op de lijst. Zij wachten gemiddeld drie jaar alvorens, vaak via pensionka mers, in een gemeenteflat te recht te komen. Het socialisti sche Camden wil graag anders maar kan op straffe van financië le boetes het dominante woning beleid van de conservatieve rege ring niet naast zich neerleggen. De Muirs zeggen mazzel gehad te hebben met hun nieuwe flat op de vierde verdieping. „Je went er aan dat er geen lift is", zegt Jill, 26. Haar echtgenoot, John, is 32 en schilder en behan ger van beroep. Hij is acht jaar werkloos. „Toen we nog op die ene kamer in het pension woon den konden we niet eens koken. We leefden van fish en chips en hamburgers", herinnert Jill zich. John Muir: „Een van de kinde ren had altijd griep. We zaten zo op elkaar dat ons huwelijk bijna stuk liep. Ik begon te drinken en Jill heeft nog steeds de littekens op haar pols van het glas waar mee ze haar arm wilde doorsnij den na een vreselijke ruzie die we hadden. Het ergste is dat de kinderen geen fatsoenlijk onder wijs kregen. Geen school wilde ze hebben omdat we geen per manent adres hadden". Het wekelijks inkomen van de Muirs is f 368. Ze eten nauwelijks fruit, weinig groenten en zelden vlees op burgers, worstjes en per hoge uitzondering kip na. De wasserette kost de familie 42 gul den per week. „Het kost gemid deld zestien gulden per keer en ik ga drie of viermaal, soms va ker als de kinderen ziek zijn". Ze geven per week 125 gulden uit aan voedsel, 45 gulden aan gas en elektriciteit en 48 gulden aan sigaretten. Zomers lukt het ze rond te komen, 's winters ab soluut niet. Mevrouw en meneer Muir doen geen concessies op de kleren van de kinderen. „De kleren die ze dragen zijn' dan misschien niet de mooiste, ze zijn allemaal nieuw. Ik kwam uit een gezin van tien kinderen en ik droeg niks anders als af dankertjes en tweedehands. Dat doe ik mijn kinderen niet aan", vindt Jill. De Muirs kunnen zich niet herinneren wanneer ze voor het laatst naar de pub geweest zjjn. Lage uitkering Begin deze maand suggereer de de voorzitter van de conserva tieve partij, Norman Tebbitt de uitkeringen in die gebieden waar een hoge werkloosheid was te verlagen. Dit zou mensen „sti muleren" om „de ladder te be klimmen", omdat „voor sommi ge mensen het leven in het vang net van ons uitkeringssysteem te gemakkelijk is". De Tóry-voorzitter sprak deze gedenkwaardige woorden enke le dagen nadat de regering, we derom onderhands, een serie bij zonder interessante onderzoeks resultaten bekend maakte. De officiële cijfers lieten de ge volgen van de armoede zien op de gezondheid van de Britse na tie. Verborgen onder duizenden cijfers en staatjes luidde de con- clussie: de armen sterven jonger. De klassenverschillen zijn in het Thatcher-tijdperk tot 1983 (re centere informatie ontbreekt) aanzienlijk gegroeid. En in vergelijking met de rij ken zijn de armen zieker en ster ven jonger. Jonge mannen uit de laagste twee sociale groepen hebben twee keer zoveel kans om te overlijden voor de middel bare leeftijd bereikt te hebben dan hun college's in de mana gerklasse. De kloof tussen bevoordeelden en achtergestelde groepen die zestig jaar lang gelijk bleef, wordt weer groter. En dat bete kent, volgens prof. John Fox van de City Universiteit dat het aan tal werklozen dat voortijdig over lijdt twintig procent hoger ligt dan bij de werkenden. Of, om met de British Medical Journal te spreken: „De onver mijdelijke conclusie is dat meer armoede meer ziekten en meer sterfgevallen betekent". Armoe de in Engeland is niet langer te ontkennen. Het debat erover moet nog beginnen. Maar niet voor de herfst. GOOSE BAY (CANADA) - Luite nant-kolonel John David van de Canadese luchtmacht windt zich zienderogen op als hij praat over de methoden die de vredes- en mi lieugroepen gebruiken om hun be zwaren tegen uitbreiding van mili taire oefeningen in de Canadese provincie Labrador naar voren te brengen. „Ze gebruiken valse ar gumenten en lichten de lokale be volking verkeerd voor, om hen te gen ons in het harnas te jagen", zegt hij duidelijk geirriteerd. door Henri Kruithof David is commandant van de luchtmachtbasis Goose Bay, waar nu al enkele squadrons jachtvlieg tuigen van de Engelse en Duitse luchtmacht jaarlijks gedurende een maand of zes oefenen in laag vliegen. Volgend jaar komen daar de Canadezen zeüf, waarschijnlijk de Nederlanders en mogelijk ook de Belgen, bij. Om zijn bezwaren te illustreren, citeert David uitvoerig uit een voorlichtingsblad voor de Innu-be- volking van de 'Northern Innu Health Council', een door de Cana dese overheid gesubsidieerde or ganisatie die zich met het welzijn van de Innu's bezighoudt. Daarin staat onder meer (in het Engels en de lokale taal) dat de vliegtuigen en de radarstations een speciale straling veroorzaken. „De ze straling is als een vergif dat je niet kunt zien, voelen of ruiken. Als mensen worden blootgesteld aan veel van deze straling, worden ze erg ziek. Hun lichaamstempera tuur loopt op en ze krijgen hoge koorts, die kan leiden tot hersenbe schadigingen, miskramen en dood". Woedend Overste David wordt weer woe dend als hij deze tekst voorleest, ofschoon hij het al vele malen heeft gelezen. „Wat een onzin", zegt hij. „Als dat waar was, zou er in grote gebieden in Amerika en West-Eu ropa geen leven meer mogelijk zijn". Volgens hem wordt op deze manier de Innu-bevolking bang ge maakt, om zo het protest van de an ti-militaristische beweging te steu- De Canadese regering heeft La brador als laagvlieggebied aan de NAVO-partners aangeboden om zo de eigen bijdrage aan de verdrags organisatie te vergroten. De Cana dese bijdrage aan de NAVO wordt in het algemeen niet erg hoog aan geslagen. Nederland is na veel aar zeling ingegaan op het Canadese aanbod. Het grootste deel van onze laagvliegoefeningen heeft nu plaats in Nederland en West-Duits- land. Beperkingen „De beperkingen in deze landen zijn echter zo groot geworden, dat van echt goed trainen geen sprake meer is", aldus de plaatsvervan gend basiscommandant van Vol- kel, overste Ben Droste. Hij was de afgelopen weken in Canada om de oefenmogelijkheden voor de Ne derlandse F16-vliegers te bestude- „De bevolkingsdichtheid in Ne derland en Duitsland is zodanig dat er eigenlijk geen gebieden meer te vinden zijn, waar zonder al teveel hinder voor de bevolking nog echte laagvliegoefeningen (tot dertig meter hoogte) kunnen wor den gedaan. We waren al langer aan het uitkijken naar een alterna tief'. Dat alternatief lijkt nu in Canada gevonden te zijn. Dat betekent ove rigens niet dat het laagvliegen in Nederland (vanaf de bases Leeu warden, Volkel en Twenthe) en Duitsland helemaal afgelopen zal zijn. We zal er een duidelijke ver mindering optreden, oplopend tot veertig procent. Droste: „Het gebied waar wij in geval van oorlog moeten opereren ligt toch in West-Europa en vooral in Duitsland. Weliswaar lijkt het gebied in Canada wat het land schap betreft veel op ons trainings- gebied in Duitsland, maar het is onmogelijk om helemaal niet meer te oefenen in de regio waar wij uit eindelijk operationeel moeten kun nen zijn". Bezwaren Over de bezwaren van de Innu's en de vredesbeweging laat Droste zich zeer voorzichtig uit. Het offi ciële standpunt van de Nederland se regering is, dat vooral de Cana dese overheid zich over dit pro bleem moet buigen. Droste: „Er wordt overigens al les aan gedaan om te voorkomen dat de bevolking hinder onder vindt van de uitbreiding van de mi litaire activiteit in Labrador. Als we weten dat groepen jagers of vis sers in de aangewezen laagvlieg- gebieden werken (permanente ne derzettingen zijn er niet in de laag vlieg-gebieden) dan mogen onze vliegers daar niet komen". Over de aantallen Innu's in La brador lopen de meningen uiteen. Iedereen is het erover eens dat het Innu-volk uit ongeveer tiendui zend personen bestaat. De vraag is echter hoeveel er in de provincie Labrador wonen. Volgens overste David zijn het er slechts duizend, de verschillende vredesbewegig* gen houden het op aantallen variL rend tussen 3600 en 10.000. t>s Deze vraag is van belang, omd[jjjj de Innu's de enige zijn met overw^ gende bezwaren tegen de militair** activiteiten in Labrador. De ovejj ge bevolkingsgroepen (Eskimcfc en import) zien wel heil in meer af» tiviteiten in hun gebied. Zij hopd* een graantje mee te pikken van fa economische groei die de mikte» ren ongetwijfeld met zich mee zi^ len brengen. mb Pax Christi jjj Pax Christi vindt dat de Nedtfj landse regering te gemakkelijk over de bezwaren van de Innuero heenstapt. „Ongetwijfeld zullen meeste piloten heus wel proberfa ook bij Goose Bay de bevolking fas ontwijken, enkele uitgezondeif* Toch blijft het vreemd dat de N^ derlandse regering minder biëtn zorgd is over de effecten van laajj* vliegen op het Innu-volk dan op fa Nederlanders. Zo mogen vliegt\*ii gen overal in het zeer grote oefegj gebied tot op honderd meter hoobü te vliegen en in de twee aangewwm zen laagvlieg-gebieden zelfs ti*' dertig meter", aldus Pax Chrisf" woordvoerder Pieter van Rossen Ter vergelijking wijst hij op c limieten die in Nederland geldei In Nederland bestaan twee laa, vliegroutes met een minimur vlieghoogte van 75 meter, slech i één mijl breed, over 'haast niet b woonde gebieden'. „Als er g klaagd wordt over geluidsoverla brengt de luchtmacht de mir mum-vlieghoogte ter plekke c j 300 meter. Dat oefenende pilote j in Canada zich veel meer kunne en mogen permitteren ten kos van de bevolking is een slech t zaak", aldus Van Rossem Naar aanleiding van een bezoe van een delegatie van Innu's ae j Nederland, heeft de vorige mini ter van defensie, De Ruiter, as Pax Christi toegezegd dat et eventuele overeenkomst met C 1 nada aan het parlement ter goe keuring zal worden voorgelegd. E militair attaché in Canada, kolon Boudens, heeft vorige week tege over de Canadese radio echter ve klaard dat binnen zes weken overeenkomst met Canada zc worden gesloten. Het ministerie van defens haastte zich te verklaren dat de to zegging van De Ruiter uiteraai nagekomen zal worden. Van Ra sem windt zich nogal op over uitspraak van Boudens. „Dat - dan niet per ongeluk - dé discuss in het Nederlandse parlement ov deze zaak bijna omzeild was, is o nieuw geen pluim op de hoed vi Defensie", aldus Van Rossem. In de hele Hervormde Kerk komt het voor, dat diakonaal geld naar de kas van de kerk voogdij vloeit om de plaatselijke gemeente financieel tegemoet te komen. In een brochure van de Friese diakonale commissie valt te lezen, dat zo jaarlijks miljoe nen guldens aan diakonale be stemmingen worden onttrokken. Zo werd in Noord-Holland vong jaar ruim f. 500.000 overgehe veld, in Utrecht was dat in 1983 en 1984 meer dan f. 80.000. "In toenemende mate wordt een beroep gedaan op diakonale gelden om de veelal noodlijden de kerkvoogdijkas bij te sprin gen". De Friese diakonale com missie, die haar brochure 'Kie zen voor delen' stuurde naar alle diakenen in haar ressort, vindt dat een bedenkelijke ontwikke ling. In haar beleid zal zij het 'on eigenlijk gebruik' van diakonie- gelden proberen tegen te gaan. "De integriteit van de kerkelijke gemeente vereist, dat van dit geld niets aan de strijkstok blijft hangen. Sparen is een ongerijm de zaak voor een diakonie". De commissie constateert, dat kerkbestuurders nogal vinding rijk zijn in het diakonaal inkleu ren van kerkvoogdelijke zaken. Dat werkt 'normvervagend'. Voorbeelden daarvan zijn de au tokostenvergoeding aan de pre dikant voor ziekenbezoek en de aanleg en het onderhoud van een geluidsinstallatie in de kerk of kerktelefoon. De kerkvoogdij beschouwen als de 'meest dichtbij wonende arme' is niet juist. "Arme kerk voogdijen duiden op een gebrek aan solidariteit binnen de kerk. Daar mogen de echte armen niet de dupe van worden. Die solida riteit is vaak ver te zoeken. De ene gemeente is arm, de andere rijk. Wie een predikant kan beta len, mag er een hebben. Wie niet genoeg geld heeft, krijgt ér geen". Volgens de Friese commissie zou een totale herschikking van de geldmiddelen niet misstaan. Ze pleit dan ook voor een 'brede kerkelijke discussie over de ethiek van de kerkelijke huis houding'. "Van diakenen mag worden verwacht, dat zij oog hebben voor de belangen van hun ge meente. Maar hun uitdrukkelijke roeping is om binnen die ge meente allereerst de zwakke stem van de mens in nood te ver sterken en verantwoordelijkheid te dragen voor het diakonaat". De provinciale diakonale com missie verwacht op haar brochu re reacties van diakenen en ker keraden. Volgend jaar voorjaar zal ze dan een definitief stand punt bepalen. Hereniging Op zaterdag 1 november zal in de aula van de Vrije Universi teit in Amsterdam een sympo sium worden gehouden over de scheiding en hereniging van her vormden en gereformeerden in Nederland. Initiatiefnemer is de raad voor 'Samen op weg' van de hervormde en gereformeerde sy nodes. Sprekers zijn de theologen dr. H. Berkhof (Leiden), dr. M. J. G. van der Velden (Utrecht), drs. K. A. Schippers (Kampen) en dr. A. Geense (Genève). Na groepsge sprekken wordt het symposium besloten met een formumdiscus- sie onder leiding van mevrouw mr. E. Eikerbout. Jubileum. Op zaterdag 27 september zal in de Canadian Club aan de Vosselmanstraat in Apeldoorn het zilveren jubileum worden gevierd van de interna tionale oecumenische nederzet ting 'Nes Ammim' in Israël. Tus sen 10 en 4 uur laten Nederland se medewerkers zien, hoe de ne derzetting in Galilea leeft en werkt. (Het Nederlandse bureau van Nes Ammim is in Utrecht, tele foon 030-512803). Oegstgeest. In de Paulus- kerk te Oegstgeest zal op zater dag 27 september het 30-jarig be staan van de Evangelisch Christelijke Kerk in Irian Jaya (het vroegere Nederlands Nieuw- Guinea) worden herdacht. De herdenking is gekoppeld aan een kort bezoek van een delegatie sy nodeleden uit Irian Jaya aan ons land (de delegatie is dan op door reis). Sassenheim. De afdeling Sassenheim en omstreken (Voor hout en Warmond) van het Ne derlands Bijbelgenootschap be staat vijftig jaar. Later is het rooms-katholieke bijbelwerk van de Katholieke Bijbel-Stich ting erbij betrokken, zodat de af deling nu NBG-KBS heet. Op zondag 28 september om 7 uur wordt in de gereformeerde kerk van Sassenheim een geza menlijke jubileumdienst gehou den onder verantwoordelijkheid van de hervormde gemeente en de gereformeerde en christelijke gereformeerde kerken. In de openbare bibliotheek komt een tentoonstelling over de bijbel en het werk van het Bijbelgenoot schap en op zondag 5 of 12 okto ber zal in alle plaatselijke kerken hetzelfde thema centraal staan in de morgendienst: 'Gods Woord als een licht op onze levensweg'. De Raad van Kerken in Sassen heim zal de verschillende preken uitgeven, waarna er op 22 okto ber en 19 november nog twee ge- spreksavonden volgen. Tiende Waddinxveen. In Waddinx- veen wordt op maandag 1 sep tember de tiende plaatselijke kerk officieel opgericht. Het is de Vrijgemeekt Gereformeerde Kerk, waarvan de leden (ruim 300) tot nu toe onder Gouda res sorteerden. De vrijgemaakten mogen elke zondag om kwart voor 9 en kwart voor 3 gebruik maken van de gereformeerde Kruiskerk. De gereformeerde kerkeraad overwoog bij zijn be sluit, dat een groot gebouw dat maar één of twee uur per week wordt gebruikt zeer onecono misch is. De tien kerkrichtingen in Wad dinxveen beschikken over der tien gebouwen. Leiden. Zondag begroet de baptistengemeente in Leiden haar nieuwe predikant: ds. A. H. Agtereek, gekomen in de plaats van ds. G. Bosveld. De intrede is om 4 uur in de lutherse kerk aan de Hooglandse Kerkgracht. Beroepen. Hervormde Kerk: beroepen te Amerongen (deel werk) kandidaat A. N. Rietveld Woerden, te Huizen A. W. van der Plas Bergambacht. Gereformeerde Gemeenten: bedankt voor Ouddorp A. Hof man Wijk en Aalburg. Miva. In het komende week einde houdt de Miva (Missie Ver keersmiddelen Aktie) haar jaar lijkse landelijke campagne. De Miva levert vervoermiddelen voor het missiewerkin de Derde Wereld. Dit jaar is f. 7,5 miljoen nodig om 753 vervoermiddelen c beschikbaar te kunnen stellen. Zo vraagt een fietsenprogram- ma (voor dorpsleiders, zieken- personeel, sociale werksters en catechisten) f. 200.000 en een bo- tenprogramma (voor vervoer tus sen eilanden) f. 95.000. c Hume. De rooms-katholieke j aartsbisschop van Westminster, J kardinaal Basis Hume (63), zal in oktober het voorzitterschap neerleggen van de Raad van Eu- ropese Bisschoppenconferen- ties. Hij wil deze inspannende en tijdrovende functie overdragen om zich meer aan zijn eigen bis dom te kunnen wyden. Hume vervult deze taak sinds 1978.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 18