Haagse historie onder dak
Verhaal van twee
steden in werk
Antoon van Wijk
Nog vier ton nodig voor inrichting collectie
Museum voor Volkenkunde
in Rotterdam vernieuwd
Exposities
91 RIJ DAG 22 AUGUSTUS 1986
RADIO-TV-KUNST
DEN HAAG (GPD) - Den Haag krijgt er binnenkort een
nieuwe attractie bij. Op 14 december wordt in de Sebas-
tiaansdoelen, het statige, uit 1636 daterende gebouw op de
hoek van Korte Vijverberg en Tournooiveld waarin tot
1982 het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documenta
tie huisde, het Haags Historisch Museum geopend.
Litho van een onbekende ktinstenaar waarop de entree van de Sebas-
tiaansdoelen rond 1888 staat afgebeeld. (foto gpdi
Daarbij wordt ervan uitgegaan dat
het bedrag van ruim 4 ton, nog no
dig om de collectie die tot nu toe
deel heeft uitgemaakt van het
Haags Gemeentemuseum zo over
zichtelijk mogelijk in te richten, tij
dig binnenkomt. De kosten van de
renovatie van het monumentale
pand werden al eerder door de
Haagse gemeenteraad en Monu
mentenzorg betaald.
Het ontbrekende bedrag is nood
zakelijk om er panelen, vitrines,
stoelen, boekenkasten, sokkels,
maquettes, video- en dia-appara-
tuur en andere 'hulpmiddelen' mee
te schaffen. Dan pas kan de
verzameling uit het Haags Ge
meentemuseum op een aantrekke
lijke manier aan het publiek gepre
senteerd worden. Niet alleen aan
de Hagenaars zelf, maar ook aan
belangstellenden van buiten de
stad en aan buitenlandse toeristen.
Er wordt in de Residentie een
zucht van verlichting geslaakt. Na
Amsterdam en Rotterdam die ruim
tien jaar geleden al over hun eigen
officieel gehuisveste Historisch
Museum konden beschikken,
krijgt nu eindelijk ook Den Haag
voor zijn geschiedenis een vaste
'woon- en verblijfplaats'.
Die Haagse historie is rijk - en
dat schijnt niet alleen maar chauvi
nisme te zijn - en is behalve voor
de eigen stad ook als regeringscen
trum voor het hele land bepalend
geweest. Het gebouw ligt boven
dien in het hart van de plek waar
zich deze geschiedenis heeft afge
speeld.
Drs. Michiel van der Mast (40),
hoofd van de afdeling Haagse his
torie van het Gemeentemuseum en
binnenkort dus 'de baas' van het
nieuwe museum, zegt: „De ligging
is ideaal. Binnen tref je de Haagse
geschiedenis in geconcentreerde
vorm aan die je buiten „in de prak
tijk" kan bekijken. Wantje zit daar
aan de Vijverberg natuurlijk in het
midden van de oudste Haagse his
torie, hoewel er van dat Haagse
verleden helaas ook waanzinnig
veel is verdwenen".
Festijn
Het bedrag van 4 ton dat nog op
tafel moet komen, wil de stichting
Haags Historisch Museum zien los
te peuteren bij sponsors (één
Haags bedrijf heeft zich al garant
gesteld voor 15.000 gulden; de an
dere 9 firma's moeten nog over de
brug komen) en tijdens een specta
culair festijn dat op zaterdag 30 au
gustus rondom Binnenhof, Vijver
berg, Plein en Voorhout gaat
plaatshebben.
Er worden op deze 'Historische
Dag' schutterswedstrijden en his
torische parades gehouden, 17de
eeuwse maaltijden aangericht, er
wordt gezongen, gedanst en to-
neelgespeeld. In de Hofvijfer kan
naar hartelust kans worden geva
ren. De Haagse Wilma Driessen
laat haar stem in de Koninklijke
Schouwburg horen. Voorts: puz-
zeltochten en een pracht aan oude
trams. Maar voor vrijwel alles moet
betaald worden, zij het voor 'een
goed doel'.
Volgens Michiel van der Mast is
het bijzondere van het Haags His-
Expositie LAK-galerie
Expositie van werk van Anloon van
Wijk, tot 19 september. LAK-galerie.
Cleveringaplaats 1. Leiden. Ge
opend ma. t/m vr. van 10-17 uur. van
af 1 september tot 22 uur.
LEIDEN - Op de nieuwste LAK-
expositie brengt Antoon van
Wijk in levendige, kleurrijke
voorstellingen en sobere, directe
zwart-wit notities, een verhaal in
beeld van twee steden, Amster
dam en New York. Het aan Am
sterdam gewijde gedeelte ken
merkt zich door een hechte sa
menhang in de compositie en in
het gebruik van vaste beeldele
menten. Van Wijk leeft zich vol
ledig uit in de weergave van een
fantasie-wereld, waarin mensen
in monsters veranderd zijn en
dieren menselijke trekken bezit
ten. Hij lijkt de spot te drijven
met de relaties tussen deze onge
wone wezens, bijvoorbeeld op
amoureus gebied in 'Een vluch
tig contact'.
Ongerijmde combinaties van
reële en irreële elementen en her
haling van motieven, zoals vis
sen of slangen, brengen samen
met verstoorde ruimtelijke ver
houdingen, de gedachte aan dro
men en visioenen met zich mee.
De overvloed aan symbolen en
de verwijzingen in de titels ma
ken deze voorstellingen tot intri
gerende stukken. Een indruk
wekkend voorbeeld is het Jeroen
Bosch-achtige visioen 'Pande
monium', waarin onder meer een
stoet van dieren, een buikspre
kend geraamte en een woud van
stoplichten, deel uit maken van
de bonte choas. Nog meer
vreemde gedaanten en beesten
van wijd opengesperde bekken,
fantastisch en komisch tegelijk,
voert Van Wijk ten tonele in een
serie van twintig min of meer op
zichzelf staande tekeningen.
Het tweede deel van deze solo
tentoonstelling staat geheel in
het teken van New York. Van
Wijks verblijf in deze stad heeft
duidelijke sporen nagelaten in
het gebruik van nieuwe moie-
ven, als wolkenkrabbers en tv-
toestellen, en de door 'graffiti'
beïnvloede uitdrukkingswijze.
Twee grote stukken in gemeng
de techniek bestaan uit spontaan
genoteerde indrukken, die ver
schillende associaties zonder na
drukkelijke samenhang in beeld
brengen. Ook voor de serie van
achtentwintig kleinere tekenin
gen vond Van Wijk inspiratie in
zijn New-Yorkse ervaringen,
welke hij vermengde met eerder
gebruikte beeldelementen. Het
vinden van een directe vorm
heeft hier voorrang gekregen bo
ven het uitbundig kleurgebruik
van het in Amsterdam ontstane
werk. Een bezoek aan deze ten
toonstelling betekent een verras
sende kennismaking met de rij
ke en oorspronkelijke belevings
wereld van Antoon van Wijk.
NANCY STOOP
Antoon van Wijk: fantasiewereld
De Sebastiaansdoelen op de hoek van de Korte Vijverberg en het Tour
nooiveld waar het Haags Historisch Museum wordt gevestigd. (foto gpdi
torisch Museum dat het vrij veel
aandacht besteedt aan de na-oor-
logse geschiedenis van de stad. De
vergelijkbare musea in Rotterdam
en Amsterdam doen dat veel min
der.
Het gebouw 'De Sebastiaansdoe
len' telt vier verdiepingen. Op de
bel-etage wordt het ontstaan en de
stedebouwkundige ontwikkeling
van Den Haag getoond aan de
hand van een aantal thema's. Daar
wordt antwoord gegeven op vra
gen als: hoe groeiden bijvoorbeeld
het ruim opgezette hofgebied
rondom het Binnenhof en het 'nau
we' dorp rondom de Grote Kerk
naar elkaar toe?
Op de eerste etage krijgt het da
gelijks leven van de Hagenaars van
toen en nu aandacht. Daarbij ligt
het accent niet alleen op graven en
stadhouders, maar ook op het be
staan van de 'gewone' Hagenaars
in hun eigen buurten en wijken.
In het souterrain komt onder
meer een documentatiecentrum
voor de musueumbezoekers, be
heerd door het Haags Gemeentear
chief. De zolder is bestemd voor
het houden van tijdelijke exposi
ties over uiteenlopende historische
onderwerpen.
Aantrekkelijk
Van der Mast is er vast van over
tuigd dat de aantrekkelijkheid van
de Haagse binnenstad door de ves
tiging van een historisch museum
wordt verhoogd. Maar dan moet de
'Historische Dag' wél een succes
worden (want een volwaardige pre
sentatie van de collectie staat of
valt met een flinke opbrengst!).
En waarom het schuttersfeest
een centrale rol in de reeks van
evenementen op die dag zal vervul
len? Omdat het Haags Handboog
schuttersgilde St. Sebastiaan in
een ver verleden was gehuisvest in
hetzelfde gebouw waar nu het
nieuwe museum komt.
ROTTERDAM (ANP) - Het Rotter
damse Museum voor Volkenkunde
zal na restauratie en uitbreiding
die drie jaar in beslag hebben ge
nomen op 5 september officieel
worden heropend. Daarmee sluit
het museum een periode van
„bouwkundige vernieuwing en
verjonging van het beleid" af, al
dus directeur F. Valk van het ver
bouwde complex aan de Willems
kade in de Maasstad.
De aanpassing van het beleid
houdt in dat het publiek niet lan
ger uitsluitend wordt geconfron
teerd met meterslange vitrines vol
voorwerpen uit verre vreemde lan
den. Met onder meer etalagepop
pen in authentieke kleding en film
en fotomateriaal wil de directie nu
een totaalbeeld verschaffen van
niet-Westerse culturen.
„Volkenkundige musea deden
vaak een beetje muf aan; het waren
een soort pakhuizen met oneindig
veel voorwerpen. Het materiaal
wordt nu veel meer vorm gegeven
in de oorspronkelijke omstandig
heden. Daarom ook zal voor elke
tentoonstelling als dat mogelijk is
een vormgever uit het betreffende
land worden uitgenodigd. Een be
zoek aan het museum moet een
soort wereldreis zijn", aldus Valk.
Met de restauratie en uitbreiding
van het uit 1850 daterende gebouw,
dat aanvankelijk het onderkomen
was van de door prins Hendrik
voorgezeten Koninklijke Yacht-
club, is ruim zeven miljoen gulden
gemoeid. De directie van het mu
seum wilde hieraan eerst ruim
twaalf miljoen gulden besteden,
maar zoveel kon de gemeente Rot
terdam niet opbrengen.
Dankzij de werkzaamheden
heeft het museum er zevenhon
derd vierkante meter ruimte bijge-
kregen, waarvan ruim vijfhonderd
vierkante meter bestemd is voor de
publieksruimten. De uitbreiding is
gepleegd op de binnenplaats van
het museum. Het al bestaande ge
bouw is, naar ontwerp van de ar
chitect Menno Homan, drastisch
gemoderniseerd.
Ter gelegenheid van de herope
ning zijn in het museum twee spe
ciale tentoonstellingen ingericht:
„In het spoor van de Liefde" en
„Alle dagen feest". De eerste geeft
een beeld van het leven in Japan
van circa 1600 tot heden en de in
vloed van Japan op Nederland en
andersom. Zij is genoemd naar het
Nederlandse schip De Liefde dat
in het jaar 1600 als eerste vader
landse boot op de Japanse kust
landde.
Deze tentoonstelling moet „de
eerste klapper" worden van het
vernieuwde museum, dat hoopt op
ruim honderdduizend bezoekers
per jaar (voor de verbouwing wa
ren dat er circa zeventigduizend).
„Alle dagen feest" toont festivi
teiten uit Niger, Irian Jaya, Bali.
Mali en Trinidad.
Ter viering van de heropening
van het Museum voor Volkenkun
de is in theater De Evenaar van 6
tot 28 september een groot aantal
exotische voorstellingen te zien en
te horen.
PRINSENGRACHTCONCERT -
Het Prinsengrachtconcert viert dit
jaar zijn eerste lustrum. Op 22 au
gustus (bij regen een dag later) 's
avonds om 20.30 uur treden op en
kele dekschuiten drie wereldbe
kende solisten op. Lokatie: Prin
sengracht nabij de Westertoren in
Amsterdam.
Er zullen spelen de Amerikaanse
pianist Garrick Ohlsson die in 1970
het Chopinconcours in Warschau
won, de lievelingsklarinettiste van
dirigent Herbert von Karayan Sa
bine Meyer en de cellist Heinrich
Schiff, die de afgelopen jaren op de
internationale podia bekendheid
verwierf.
Het Prinsengrachtconcert 86
wordt op 28 augustus uitgezonden
op Nederland 2, aanvang 19.10 uur.
Herhalingen van Prinsengracht-
concerten 1985 en 1984 zijn: 19 sep
tember Guher en Suher Pekinel,
en 26 september Ivry Gitlis en Da
niël Wayenberg. Deze beide uitzen
dingen zijn op Nederland 1 en be
ginnen om 15.00 uur.
Amsterdams
Historisch
Museum:
meer bezoek
AMSTERDAM (ANP) - Het Am
sterdams Historisch Museum
(AHM) heeft in de eerste zeven
maanden van dit jaar achttien
procent meer bezoekers getrok
ken dan in dezelfde periode van
het afgelopen jaar. In totaal be
zochten van januari tot en met
juli 100.611 mensen het museum
aan de Kalverstraat tegen 85.299
in dezelfde periode van het jaar
daarvoor.
Volgens de museumdirectie is
de sterke stijging vooral te dan
ken aan het succesvolle tentoon
stellingsprogramma, waarbij de
exposities 'Allemaal Amster
dammers', over de immigranten
in Amsterdam vanaf 1550, 'Foto's
van Cor Jaring' en de nog lopen
de tentoonstelling van schilderij
en en etsen van Sal Meijer (1877-
1965) de grootste publiekstrek
kers zijn geweest.
De stijging van 15.000 mensen
komt vooral door een toegeno
men bezoek van buitenlandse
toeristen als gevolg van een doel
gerichte werving eh een groei
van het schoolbezoek.
Het Amsterdams Historisch
Museum verwacht ook in de ko
mende maanden veel publiek,
onder meer door de grote ten
toonstelling over de zestiende
eeuw 'De smaak van de elite' die
in het kader van de manifestatie
'De eeuw van de Beeldenstorm'
wordt gehouden.
Orgelconcert
Op zondagmiddag 31 augustus zal
de Engelse organist Herbert Win-
terbottom een loop-in concert ge
ven in de Pieterskerk in Leiden.
Op het programma staan werken
van Pachelbel, Stanley, Wesley,
J.S. Bach en Mendelssohn. Met
een improvisatie zal Herbert Win-
terbottom zijn recital besluiten.
Het concert begint om 14.30 uur.
Balletopdracht
AMSTERDAM (ANP) - De Eduard
van Beinum Stichting en het Mu
ziektheater in Amsterdam hebben
de Franse choreografe Maguy Ma
rin opdracht gegeven tot het ont
werpen van een ballet. Het Natio
nale Ballet zal dit ballet in het sei
zoen 1987/1988 uitvoeren in het
Muziektheater. Een internationale
commissie van balletdeskundigen
heeft Marin voorgedragen. Deze
bestond uit Pina Bausch, Rudolf
Noereyev, Gérard Violette, Toer
van Schayk en Marcel Armand van
Nieuwpoort. Dit hebben de stich
ting en het Muziektheater donder
dag meegedeeld.
Het is de eerste opdracht ver
leend in het kader van een over
eenkomst tussen de Eduard van
Beinum Stichting en het Muziek
theater 'met zijn vaste bespelers,
Het Nationale Ballet en De Neder
landse Opera. Volgens deze over
eenkomst zal om de drie jaar een
opdracht voor een ballet of een
nieuwe opera worden verleend.
Per cyclus van twee opdrachten
stelt de stichting 120.000 gulden
beschikbaar. Daarbij geldt als
voorwaarde dat het nieuwe ballet
of de nieuwe opera in het Muziek
theater in première gaat.
ROTTERDAM - In De Doelen in Rotterdam wordt vanaf morgen de dertiende Kunst- en Antiekbeurs gehou
den. Op de beurs is ook de tentoonstelling 'Rotterdams Zilver' uil de collectie van het Historisch Museum te zien.
Op de foto toont een museummedevierkster het eerste zilver dat het museum ooit aankocht. (foto anp»
'Balans i
derlandse natuurwetenschappen en
geneeskunde in de 19e eeuw, t/m
aug.; di. t/m za. van 10-17 uur, zo.
Rijksmuseum van Oudheden Ex
positie 'Schatten uit Turkije', di t/m
za 10-17 uur. zo en ma van 12-17 uur.
tot 22/9
Rijksmuseum voor Volkenkunde -
Steenstraat, 'Griezelen in Japan - de
verbeelding verbeeld', tot 28/9; 'Bor
neo; Oerwoud in Ondergang, Cultu
ren op Drift', t/m 5/10; di t/m za van
10-17 uur. zo. van 13-17 uur.
De Lakenhal - Oude Singel, Over
zichtstentoonstelling Floris Verster,
t/m 31/8; di. t/m za. van 10-17 uur, zo.
van 13-17 uur.
Rijksmuseum voor Geologie en Mi
neralogie - Hooglandse Kerkgracht,
'Bodemschatten als grondstoffen', t
m 7/9; ma. t/m vr. van 10-17 uur. zo.
van 14-17 uur.
Hortus Botanicus - Rapenburg, ten
toonstelling over 75 jaar Imkersver
eniging Leiden en omstreken, t/m 7/
9; ma. t/m za. van 9-17 uur. zo. van
10-17 uur.
Galerie AZL - werk van Hans Ba-
rends, Wim Koreman, Knkor
Momdjian en Aad van Houwelin-
gen, t/m 31/8; ma. t/m vr. 10-17 uur.
Pieterskerk - 'Minister Drees in c
catuur', t/m 1/9; ma. t/m vr. 12.30-16
uur, za. en zo. 13.30-16 uur, gesloten
van 21 t/m 23 en 27 aug.
Lak-galerie - Cleveringaplaats,
schilderijen van Antoon van Wijk, tl
m 19/9; ma. t/m vr. van 10-22 uui
Art Tea House - Stille Mare 4.
werken in stock, t/m 31/8; ma. 12-18
uur, di. t/m za. 10-21 uur. zo. 11-21
Hooglandse kerk - 'Van het 4
sterkte huis tot het kasteel', t/m 30/
9; ma. 13-15.30 uur, di.t/m za. 11-
15.30 uur.
Waaggebouw - Aalmarkt 21, zomer-
tentoonstelling van kunstenaars uit
Leiden en omgeving, t/m 27/8; dag.
12-17 uur, za. 10-17 uur.
Demmenie - Haarlemmerstraat 167-
171, expositie Marianne Geertsema,
diverse technieken, t/m 9/9.
Fenix - Botermarkt, foto's van Wim
Lamboo met als thema Marokko,
tot 9/9.
Piggelmee - Jan Vossensteeg, teke
ningen, schilderijen, grafieken en
foto's van Sjef Oltheten, t/m 31/8;
dag. van 9-18 uur(behalve op zo.).
Leids Edukatief Sentrum - Hoog
landse Kerkgracht, Bernie Autse-
ma, schilderijen en tekeningen, tot
eind augustus; ma. t/m vr. 9.30-16.30
Heempark - expositie bodemleven,
ma. t/m vr. van 8.30-17.30, zo. van
17 uur. tot eind september.
Leiderdorp
Muzenhof - Gordynsingel, Joh. C.
van Leeuwen, vlak-glasgraveer-
werk en houtinleg, Lau van Wou
wen, houtsculpturen en leden ten-
toonstellingsgroep Muzenhof met
diverse technieken, t/m 27/8; ma. tl
m vr. van 14-18 uur, za. van 9.30-
12.30 uur.
Warmond
Galerie De Pomp - Dorpsstraat, Pe
riode geel/oranje, t/m augustus; di.
19-21 uur, woe., do., za. en zo. van
14-16 uur.
Het Oude Raadhuis - Dorpsstraat,
olieverven van L. van den Ende en
aquarellen van Drs. M.J. Simmer,
woe., do. en
11-16 uur.
Rijnsburg
Museum Gen. Oud Rijnsburg - Ou
de Vlietweg 6, 'De Andere Midde
leeuwen' en 'Toen ik op school was',
t/m 1/2/87; vr. 19-21 uur, za. 10-16
Kaagdorp
Galerie De Kever - Irenelaan 17,
sen Lucie Meulendijks, gouaches
Rini Leefsma en decoraties op scha
len van Florentine Haak, tot 30 aug.
Alphen
Galerie Alba - Kortsteekterweg 42,
Gerrit Offringa, schilderijen, teke
ningen, objecten, miniaturen, t/m
14/9; vr., za. en zo. van 10-20 uur.
Voorschoten
Ambachts- en Baljuwhuis - Voor
straat, tentoonstelling van de
Kunstuitleen, t/m 7/9; dag. 14-17
