Marilyn Monroe: een door angst achtervolgde seksbom Nieuw boek over aanbeden filmster NOS-Jazzfestival '86 uitgebreid op radio Radio 4 mag eerder lucht in Trompettist Thad Jones overleden 'The Voice' zingt voor 1 miljoen Vervolgcursus Chinees op teleac-radio Jazz in holi a W Luxor- BpWfmr: theater Tastenders' op VARA-tv i| DONDERDAG 21 AUGUSTUS 1986 RADIO-TV-KUNST PAGINA 19 Hoewel boeken over mensen als Marilyn Monroe argwaan kun nen oproepen, omdat het onderwerp een grote commerciële aan trekkingskracht heeft, blijkt uit het boek dat Anthony Summers schreef, dat hij in elk geval de moeite heeft genomen zijn onder werp grondig uit te spitten en dat hij evenmin bang was zijn handen te branden aan het pijnlijke onderwerp dat de dood van Marilyn Monroe nog steeds is in Amerika. De bedoeling van Summers was om voor eens en voor altijd de feiten rond haar dood bekend te maken, de geheimzinnigheid ervan weg te nemen en de waarheid aan het licht te brengen. Dat is hem voor een groot deel gelukt. Summers geeft heel zakelijk een beschrijving van Monroe's le ven. De lezer wordt daardoor onvermijdelijk geconfronteerd met een schier oneindige rij van banaliteiten, alle betrekking hebben de op de contacten die Marilyn onderhield met mannen. Of het nu de glazenwasser was, de directeur van een filmmaatschappij, een vooraanstaand dagbladcolumnist of de president van Ameri ka, bij allen draaide het contact met Marilyn Monroe steeds weer uit op één ding: een seksuele relatie. En Monroe maakte daar geen geheim van, zij liet het publiek via de schrijvende pers (zij had een hekel aan televisie) 'meesmuilen' van alle wederwaardig heden op dat gebied en werd daarin pas terughoudend toen de Kennedy's op de proppen kwamen. Ook bevestigt Summers ongewild het clichébeeld dat er in de loop der jaren is ontstaan van vrouwelijke filmsterren: die 'ko men' er slechts via het bed, die zijn dom, maar blond en die hoeven maar in één ding goed te zijn en dat is niet acteren. Dat er bovendien, in de zijlijnen van het boek, eveneens een beeld wordt gegeven van de 'sterren' die in Amerika woonden, is al even zo gênant. Deze sterren, onder wie Frank Sinatra, Sammy Davis jr., Elizabeth Taylor, en Dean Martin, kwamen geregeld bij elkaar in bekende mafia-amusementsclubs en van sommige is bekend dat zij nauwe banden onderhielden met leiders van de mafia. Nog afgezien van de ter sprake komende alcohol- en drugsor gieën onder al deze sterren, geeft Summers een sfeertekening van het politieke- en showbusiness-milieu uit die tijd die er niet om liegt. UTRECHT (GPD) - „De geheime levens van Marilyn Monroe", dat is de Nederlandse titel van het boek dat onlangs is verschenen over het leven van de filmster Marilyn Mon roe. Anthony Summers, de schrij ver van dit boek, heeft er twee jaar over gedaan om alle feiten, die met Marilyn te maken hadden, bij el kaar te schrapen en ze vervolgens aan de hand van vele getuigenissen op hun waarheid te testen. Waarom is dat nu, in 1986, nodig om wéér met het zoveelste boek over Marilyn Monroe te komen. Het antwoord daarop geeft Antho ny Summers zelf in een korte inlei ding: „Het werk aan dit boek nam een aanvang in 1982, nadat de offi cier van justitie van Los Angeles een nieuw onderzoek had aange kondigd naar de omstandigheden waaronder Marilyn Monroe was gestorven. Ron Hall, redacteur van de Londense Sunday Express, gaf mij opdracht voor een kort artikel en ik reisde naar Californiê. Al gauw merkte ik dat het geen zin had over haar dood te schrijven zonder een gedegen, dus tijdro vend onderzoek. Ook ontdekte ik door Margriet Hunfeld tot mijn verbazing dat nog geen en kele auteur een poging had gedaan tot een diepgaande studie van het persoonlijke leven van de actrice, gecombineerd met een serieus on derzoek naar haar dood en naar de geruchten aangaande haar relaties met de Kennedy's. Toen hebben mijn uitgevers, met niet geringe moed, het aangedurfd te investe ren in mijn overtuiging dat er een nieuw, stimulerend boek moest worden geschreven". Wat de motivatie van Athony Summers ook geweest moge zijn om met het lijvige boekwerk over Marilyn Monroe op de proppen te komen en er vervolgens een televi siedocumentaire van te laten ma ken (Summers heeft er in elk geval veel geld mee verdiend, want het boek werd een bestseller in Ameri ka), de grondigheid en de integri teit waarmee hij het heeft gedaan maken zijn document tot een waar devolle bijdrage aan de Ameri- AMSTERDAM (GPD) - De zes tiende editie van het Internationaal NOS-Jazzfestival in de Meervaart in Amsterdam-Osdorp begint van avond en duurt tot en met zondag 24 augustus. Op de radio zullen hoogtepunten van het festival van avond en morgenavond op Radio 4 en zaterdag en zondag op Radio 1 te beluisteren zijn, steeds van elf uur 's avonds tot middernacht. Vanavond gebeurt dat in de zend tijd van de VPRO, morgenavond in de NOS-tijd en op de beide laatste dagen in de plaats van 'Met het oog op morgen', waarvan de vaste ru brieken in het jazzmagazine wor den opgenomen. De presentatie van de programma's wordt ver zorgd door Aad Bos, terwijl daar naast Joop van Zijl gesprekken zal voeren met musici en gasten van het festival. De VPRO brengt verder van avond om 18.02 uur via Radio 4 in 'De Beweging' rechtstreeks vanuit de Meervaart twee uur lang een voorbeschouwend programma, met interviews, plaatopnamen en actualiteiten. Er zijn dagelijks drie concerten in de Meervaart, waar op zondag de finale van het Jazzpodium, een concours voor amateurmusici, er een van is. Hierbij treedt steeds een Amerikaanse groep op. Een 'missertje' van het veel grotere North Sea Jazz Festival kan daar bij nu worden goedgemaakt. Het Bennie Wallace Quintet, een for matie die in den Haag verstek moest laten gaan, is ditmaal wel van de partij. De Amerikaanse te norist Wallace is vrijdag onder meer in gezelschap van de beken de trombonist Ray Anderson. Wel op North Sea '86 was Walla ce's landgenoot Freddie Hubbard. In Amsterdam speelt vanavond de ze befaamde trompettist met zijn eigen kwintet. Verder presenteert trompettist Baikida Carroll zater dagavond zijn formatie. Van dit kwintet maakt ondermeer de pia niste Geri Allen deel uit. Het festi val wordt zondagavond afgerond HILVERSUM (GPD) - Minister Brinkman van WVC is bereid tege moet te komen aan de wensen van zowel een aantal kamerleden als van luisteraars om het tijdstip waarop Radio 4 op werkdagen in de ether komt, met één uur te ver vroegen tot 07.00 uur. Om te voorkomen dat deze zend tijduitbreiding met 312 uur te veel geld gaat kosten (de Raad van Be heer van de NOS zegt voor de uit breiding 500.000 gulden nodig te hebben) moet de extra zendtijd ge vuld worden met eerder uitgezon den materiaal. Op deze manier denkt de minis ter de programmakosten tot een minimum te kunnen beperken. Al leen de kosten verbonden aan het langer in de lucht zijn van de zen der moeten dan nog worden be taald. door het octet Eight Bold Souls van de uit Chicago afkomstige Ed ward Wilkinson. Op de eerste drie dagen speelt steeds het trio van Kenny Barron. Deze veelzijdige pianist is in ons land bekend als lid van de fusion- groep Sphere. Dit drietal begeleidt donderdag de tenoristen Clifford Jordan en Pete Christlieb en op vrijdag de altisten Bud Shank en Bob Mover. Tenslotte krijgt zater dag het trio - Ken Barron, bassist Buster Williams en drummer Ben Riley - de kans zich alleen te mani festeren. Elke avond is er verder een con cert door een Nederlandse forma tie, die het resultaat laat horen van een speciaal voor dit festival ver strekte compositie-opdracht Op vrijdag 22 augustus speelt The Netherlands' Concert Jazz Band onder leiding van pianist-ar rangeur Henk Meutgeert. De for matie bestaat uit topmusici als Ack van Rooyen, Bart en Eric van Lier, Eef Albers, Wim Overgaauw, Vic tor Kaihatu, Toon Roos, Leo van Oostrom, Ruud Brink, Dick Ven- nik, Piet Noordijk en Herman Schoonderwalt. Ferdinand Povel kan niet van de partij zijn in ver band met een blessure. Op zaterdagavond komt het dy namische octet van de Groningse bassist-componist Gerard Ammer- laan in actie. De groep is ditmaal uitgebreid met gastsoliste en voca- liste Jannie Pranger. De vierde op dracht ging naar trombonist Wil lem van Manen, die zijn Contra Band '86 op zondagavond laat ho ren. Hierbij zijn ondermeer Martin van Duynhoven, Maarten van Nor den en Paul van Kemenade te be luisteren. Trompettist Heinz Bec ker is voor deze gelegenheid ver vangen door zijn collega Toon de Gouw. De band maakt in de ko mende tijd een uitgebreide inter nationale toernee. Vanaf 3 oktober zullen alle con certen van het festival integraal - verdeeld in blokjes van ongeveer een half uur - worden uitgezonden in het door Michiel de Ruyter ge presenteerde NOS Jazz, op vrijdag avond via Radio 4. Het betreft hier digitale opnamen. De VARA-radio laat op maandag 25 augustus registraties horen van het optreden van het trio van pia nist Kenny Barron op zaterdag avond en van het concert door de Eight Bold Souls op zondagavond. Dat gebeurt in 'Jazz op vier', om 22.00 uur op Radio 4. Een week la ter zal in dit programma een half uur lang muziek van het Baikida Carroll Quintet te horen zijn. De VARA maakt tevens opna men van de finale van het Jazzpo dium. Een samenvattende registra tie is te beluisteren in de maande lijkse uitzending 'Jazz op Vier- Concert'. Dè winnaar van het con cours krijgt verder een concert aangeboden door de Meervaart en de VPRO, die het optreden op don derdag 8 januari rechtstreeks zal uitzenden in de serie 'Pierre op lo- katie', om 21.30 uur op Radio 4. kaanse geschiedschrijving over de jaren '50 en '60. Niet alleen omdat het hier gaat over Marilyn Monroe zelf, maar vooral omdat via haar de hoogste gezagsdragers van de Ver enigde Staten van Amerika er met de haren worden bijgesleept. Anthony Summers toont stap voor stap aan hoe het leven van Marilyn, geboren als Norma Jeane Mortensen, begon hoe zij na een verschrikkelijke jeugd (vader on bekend, moeder godsdienstwaan zinnig en Norma Jeane tenslotte in pleeggezinnen) op 16-jarige leeftijd tot een huwelijk werd gedwongen om uiteindelijk als negentienjarige na een echtscheiding in Hollywood aan een filmcarrière te gaan werken. Vooral via het bed van vele pro minente filmdirecteuren en produ cers krijgt Monroe kansen binnen de filmwereld. Haar eerste rolletjes zijn figurantenrollen, maar door haar exhibitionistische neigingen (ze draagt nooit ondergoed, haar naaktfoto's op een kalender trek ken de aandacht en ze weet haar figuur goed te 'promoten') krijgt ze langzaam maar zeker een bepaalde faam bij het publiek. Door haar promiscuïteit (vrij seksueel ver keer tussen mannen en vrouwen) uit te buiten en deze vooral aan te wenden bij journalisten van voor aanstaande dag- en weekbladen, weet Marilyn buitensporig veel pu bliciteit rond zichzelf te organise ren, waardoor de belangstelling voor haar steeds grotere vormen aanneemt. Dankzij deze publieke belangstelling krijgt zij een hoofd rol aangeboden in Monkey Busi ness, gevolgd door 'Niagara' en 'How to marry a millionaire'. Angst Een van de rode draden in het boek van Summers is de steeds groter wordende angst van Marilyn Monroe; naarmate haar bekend heid groeit en haar filmwerk be langrijker wordt, neemt haar angst toe. De oorzaak daarvan zou, vol gens psychiaters, liggen in haar verleden, maar ook in haar erfelijk belaste karakterstructuur. Zij ba lanceerde op de grens tussen psy chotisch en neurotisch. Marilyn's persoonlijkheid wordt omschre ven als een 'borderline' (grensgeval - red.): emotioneel instabiel, bui tengewoon impulsief, zich voor doend als openhartig en actief. Af hankelijk van voortdurende goed keuring van buitenaf met een voor keur voor toejuichingen en een af- xeer van alleen-zijn. Bovendien zal een 'borderline' buitengewoon veel aandacht schenken aan het ui terlijk en lijden aan catastrofale, depressieve reacties op afwijzing door anderen. Een borderline heeft de neiging tot overmatig veel alco holgebruik en verdovende midde len en tot het dreigen met zelf moord als noodkreet (pag. 18). Anthony Summers toont vervol gens aan hoe Monroe via allerlei mannen (de basebalster Joe Di Maggio, de schrijver Arthur Miller, de zanger Frank Sinatra en daar tussendoor vele, vele andere) pro beert haar eenzaamheid, angst en (seksuele) frustratie kwijt te raken. Geen van haar huwelijken houdt lang stand, zij krijgt steeds meer 'kuren', drinkt teveel alcohol en slikt teveel pillen/van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat, lijdt aan een niet-te-genezen slapeloosheid en aan onhoudbare menstruatiepij nen. Het publiek merkt echter wei nig van die kant van Marilyn en blijft geinteresseerd in haar als seksbom. Uiteindelijk, wanneer Marilyn 36 jaar is en al duidelijke kenmerken van een schizoide (gespleten) ka rakter vertoont, komen de gebroe ders Kennedy met haar in aanra king. In eerste instantie is het John Kennedy die haar ontmoet en di rect een seksuele relatie met haar aangaat. Volgens de bewijzen die Summers aandraagt is John Ken nedy een regelrechte rokkenjager, die ooit van zijn vader het advies meekreeg: 'Pakken wat je pakken kan' en zich daar goed aan heeft ge houden. Na John Kennedy ontmoet ook Robert Kennedy haar, in die dagen minister van justitie, en hij gaat eveneens een relatie aan met Mari lyn. Ook hiervoor geeft Summers een verklaring die hij kan staven aan de hand van getuigenissen: in de Kennedy-familie zou het 'tradi tie' zijn dat de vriendinnen circu leerden onder zowel pa Kennedy als de broertjes. Verliefd Marilyn viel op Robert, hoewel zij nog steeds verliefd zou blijven op John Kennedy. Aan de hand van vele verklaringen van mensen die veel met zowel Marilyn Monroe als met Robert Kennedy te maken hadden (een secretaresse, een vriendin van M.M., een verpleeg ster, een zusje en een zwager van Robert enz.) krijgt Summers de cir kel rond en kan hij vrijwel water dicht aantonen dat Marilyn een in- Marilyn Monroe tieme verhouding had met Robert Kennedy. Er kwam een kink in de kabel toen de FBI de Kennedy's begon te waarschuwen tegen het gevaar van hun rokkenjagerij en de dreigende chantage van de mafia. In eerste in stantie trokken noch John noch Robert Kennedy zich daar iets van aan, maar uiteindelijk moesten zij gehoor geven aan de eis hun ver siertoeren in te dammen, want zij stonden inmiddels te veel in het krijt bij de FBI. Dit moet voor Marilyn Monroe, die zich in haar hoofd had gezet te zullen trouwen met Robert Kenne dy, een grote klap zijn geweest. Zij kon op geen enkele manier meer contact met hem krijgen en werd bruusk afgewezen wanneer zij daartoe pogingen ondernam. Op de avond van haar dood schijnt er eveneens sprake te zijn geweest van een dergelijke afwij zing van Robert Kennedy, maar niemand heeft daar met overtui gende zekerheid een uitspraak over durven of kunnen doen. De FBI heeft met groot vertoon van macht een ieders stem 'ge smoord' die ook maar iets te mel den zou kunnen hebben over de verhoudingen van Monroe met de Kennedy's. Het is Anthony Sum mers uiteindelijk toch gelukt om nu, vierentwintig jaar later, essen tiële feiten boven water te krijgen. Zelfmoord Hij gelooft zelf dat Marilyn Mon roe tenslotte is gestorven aan een niet-gewilde zelfmoord. Zij moet in depressieve toestand naar een overdosis aan medicijnen hebben gegrepen om zichzelf te verdoven. Omdat zij door de dag heen al veel pillen had geslikt is de laatste dosis haar fataal geworden. Robert Ken nedy schijnt op de avond van haar dood nog in haar huis te zijn ge weest om te trachten haar per am bulance in een ziekenhuis te krij gen. Bij aankomst was zij al dood en Kennedy is overhaast op de vlucht geslagen. Doordat de FBI alle sporen van hem grondig heeft vernietigd, heeft deze affaire zijn carrière niet kunnen breken, maar de geruchtenstroom erover is nooit gestopt en het lijkt er op dat An thony Summers in elk geval enige duidelijkheid heeft kunnen schep pen in het macabere verhaal rond de dood van Marilyn Monroe. LOS ANGELES (AFP/UPI) - De Amerikaanse jazz-trompettist Thad Jones is gisteren in een Deens ziekenhuis op 63-jarige leef tijd aan kanker overleden. Jones woonde sinds het eind van de jaren zestig in Kopenhagen, waar hij les gaf en speelde in het orkest van de Deense radio. Jo seph Thaddeus Jones werd gebo ren in Pontiac, Michigan, en vorm de eindjaren dertig een combo met zijn broers Hank op piano en Elvin op drums. Thad Jones werd be roemd in de periode dat de band van Count Basie zijn grootste po pulariteit bereikte. Hij speelde de trompet-solo in de hit van de jaren vijftig .April in Paris'. Op platen speelde Jones daarna samen met de pianist Thelonius Monk, bassist Charles Mingus en met Harry James, George Russell en Sonny Stitt. Zijn talenten als componist, arrangeur en dirigent beleefde hij uit onder meer in het Thad Jones/Mel Lewis-orkest, dat altijd op maandag speelde in de po pulaire Village-Vanguardclub in New York. Vorig jaar werd Jones de muzikale leider van de Count Basie-band, na Basie's dood. De begrafenis van Thad Jones heeft volgende week in familie kring plaats in Kopenhagen. MADRID (DPA) - Frank Sinatra zingt op 24 september in het Ber- nabeu-stadion van Madrid, voor een pubhek van 100.000 mensen. De Madrileense impresario Alex Zara heeft meegedeeld dat hij deze week in Beverly Hills na zes maan den van onderhandelen een con tract met de 70-jarige zanger af sloot. 'The Voice' wil naar eigen zeggen aan zijn landgenoten tonen dat zij zich niet door het terrorisme van een Europese vakantie moeten la ten afhouden. Hij krijgt voor zijn eerste openbare optreden in twee jaar en allereerste concert in Span je vermoedelijk een gage van onge veer 1 miljoen dollar. Sinatra, die met vrouw Barbara en 20 zware jongens naar Europa komt, zal in Madrid worden bege leid door 35 musici van het Lon- dens Filharmonisch Orkest en vier Amerikaanse musici. HILVERSUM (GPD) - Teleac be gint in het nieuwe seizoen met een opvolger van de succesvolle cursus Chinees, nu echter alleen via de ra dio (Radio 5). Vanaf 22 september komen in 13 lessen onderdelen van het Chinees aan bod, die in de eerste cursus niet voldoende aandacht hebben gekregen. Het gaat hierbij om Chi nese muziek en het oefenen van de uitspraak van het Chinees. Teleac komt in het najaar met veel nieuwe cursussen op zowel ra dio als televisie. Er is een cursus Frans voor beginners, die uit 20 lessen bestaat. Nieuw zijn verder de cursussen statistiek, bio-tech- nologie, doelgericht ondernemen en leermoeilijkheden. ^■Lj-mm - -1 mrnr JBk j§^9 1 ROTTERDAM (ANP) - Het Luxor I Theater in Rotterdam komt voor I het nieuwe seizoen voor het eerst I met een serie jazzprogramma's. Ze I worden op met name de maandag- 1 avonden uitgevoerd. Onder het LONDEN (AP) - Een vriend van Boy George, de popzanger Marilyn, is door een rechter vrijgesproken van gerecntelijke vervolging, omdat het Openbaar Ministerie onvoldoende bewijzen had geleverd om een aan klacht van heroïnesmokkel hard te maken. De 23-jarige Marilyn, die bij de rechtszaal werd opgewacht door talloze fans en verslaggevers, verklaarde dat de uitspraak tegen zijn verwach ting in positief voor hem was. Hij zei 'extatisch' te zijn van blijdschap. Marilyn, wiens burgerlijke naam Peter Robinson luidt, was zijdelings betrokken bij een onderzoek van de politiek inzake heroïnesmokkel ge naamd Operatie Cultuur. De popgroep van Boy George is genaamd Cul ture Club. HILVERSUM (GPD) - De VARA- televisie gaat binnenkort 26 afleve ringen van de BBC-serie de Eas- tenders uitzenden. In Engeland is déze serie, die vorig jaar begon, ra zend populair. Binnen een halfjaar wist Eastenders zich in de top van de best bekeken programma's te nestelen. Eastenders, vernoemd naar een volkswijk in Londen, is hard en puur volksdrama. De bewoners van Eastend houden, aldus de VA RA, van een stevige borrel en por no en hebben daarnaast een gou den hart. In de serie wordt dan ook gevloekt, gevrijd, gestolen, gesla gen en lrinderen te vondeling ge legd. In Engeland wordt de populari teit van deze serie gezien als het failliet van de schijnwereld, die de kijkers in Dallas en Dynasty krij gen voorgeschoteld. Bij de VARA is nog niet bekend vanaf welke datum Eastenders op het scherm zal verschijnen. de zaal met haar 932 stoelen big bands, kleine en grote jazzforma ties van kaliber op met video's in de hal en in de sfeer van een jazz club. Dit heeft de directie gisteren bekend gemaakt bij de presentatie van het seizoenprogramma. Als groot jazzpodium wil Luxor vooral de grote stromingen volgen en niet in de eerste plaats mikken op de avantgarde. De musical ,Maar verder is alles goed' van de Amerikaanse compo nist Stephen Sondheim beleeft in het Luxor Theater op 24 maart zijn première, geregisseerd door John Beek met choreografieën van Han nah de Leeuwe. De uitvoerenden zijn 49 amateurs, van wie 21 musi ci. Ze geven in het geheel tien voor stellingen, waarvan twee in Rotter dam. De voormalige bioscoop biedt ook nog een film, maar dan een stomme met orkestbegeleiding. Daarmee wordt het seizoen vrijdag geopend: Pantserkruiser Potem- Het Luxor-theater in Rotterdam opende gisteravond op feestelijke wijze het nieuwe theaterseizoen in aanwezigheid van een groot aantal arties ten. Onder hen Ted de Braak (links), Conny Vandenbos (midden) en Car ry Tefsen (rechts). Ook was er Ary Deelder, de tweejarige dochter van Rotterdams 'nachtburgemeester', Jules Deelder. (foto anp» kin uit 1925 van Sergj M. Eisen- stein op muziek van E. Meisel uit gevoerd door het Brabants Orkest. Gehandhaafd is het percussiefes tival. Het wordt dit jaar op 3 en 4 oktober gehouden, de eerste avond met Afrikaans en de volgende dag met Latijnsamerikaans muziek- slagwerk. Jules Deelder, de Rotterdamse schryver-dichter, geeft in Luxor de eerste voorstelling van zijn nieuwe theatershow. Die wordt in de ru briek cabaret aangekondigd voor 27 februari. Van de voorstelling staat, naar Deelder persoonlijk meedeelde, niet meer vast dan de titel: JA Deelder.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 19