Z- Afrika geeft namenlijst vrij Over de ruggen van Soedanezen wordt de zoveelste oorlog gevoerd Onder noodtoestand 8.501 gevangenen 'Bliksemontmoeting' Israël-Sowj et-Unie Oppositie Pakistan wil aanhoudend protesteren DINSDAG 19 AUGUSTUS 1986 JOHANNESBURG - De opening van een extra zitting van het omstreden Zuidafrikaans driekamerparlement werd gisteren tot ieders verrassing voorafgegaan door de publikatie van een lijst met 8.501 personen die onder de noodtoestandswetgeving gevangenen wor den gehouden. BARCELONA (Rtr.) Duizend toe risten zijn gisteren per kabelbaan geëvacueerd van de top van de berg waarop de beroemde benedic tijnerabdij van Montserrat staat, omdat een bosbrand de wegen naar het klooster had afgesneden. Volgens brandweerlieden over leed een boswachter aan een hart aanval bij het bestrijden van een andere brand die 1.000 hectare bos- land vernielde in het noordelijke wijnbouwgebied van Rioja. De televisie deelde mee dat de brandweer van mening was dat on verlaten de brand in Montserrat Bosbranden bij Montserrat: toeristen weg opnieuw hadden aangestoken, na dat hij zondag was geblust met me dewerking van monniken van het negende-eeuwse heiligdom van de Zwarte Onze Lieve Vrouw, patro nes van Catalonië. Bij Burgos heeft een brand 1.200 hectare bos vernield en voor meer dan 7,5 miljoen gulden schade aan gericht. Een rechtse groepering die tegen Catalaanse afscheiding is, heeft de verantwoordelijkheid voor de brand op de kloosterberg op zich genomen. Iemand die zich opwierp als spreker voor de groepering 'Ca talaanse Militie', deelde telefonisch aan het dagblad Avui in Barcelona mee dat zij de brand had gesticht uit protest tegen aanvallen van de Catalaanse guerrillabeweging 'Ter ra Lhure' (Vrij Land). Tot dusver heeft de minister van wet en orde steeds geweigerd de namen te publiceren van personen die op grond van de roodtoestand zijn aangehouden. Met de publika tie van de lijst wil minister Le Grange voorkomen dat hij daartoe door de oppositie in het parlement wordt gedwongen. door Ruud de Wit De extra bijeenkomst van het driekamerparlement, dat wél de mocratische rechten geeft aan blanken, kleurlingen en Aziaten, maar de overgrote zwarte meerder heid daarvan uitsluit, is noodzake lijk omdat het parlementaire werk aanzienlijke vertragingen heeft op gelopen. Allereerst heeft het parlementai re werk vertraging opgelopen door het grote aantal wetswijzigingen dat moest worden behandeld. Voorts waren er de invoering van de noodtoestand en vooral de enorm tijdrovende manier van werken die ligt opgesloten in het driekamersysteem Naar verwachting zal de bijna zes weken durende extra zitting van het parlement geen schokken de ontwikkelingen laten zien. De TEL AVIV/HELSINKI (GPD DPA/AFP/Rtr.) - Het eerste officië le gesprek sinds 19 jaar tussen Isr- saël en de Sowjet-Unie in een zwaar bewaakt regeringsgebouw in Helsinki bleef gisteren tot an derhalf uur beperkt. Over de af loop zijn geen mededelingen ge daan, behalve de aankondiging dat het overleg later zal worden voort gezet. Dat zal via de "normale di plomatieke kanalen" gebeuren. Nederland en Finland blijven, de bemiddelaars voor respectievelijk Israël en de Sowjet-Unie. Het feit dat beide delegaties de standpunten van hun regeringen tot in de details hebben kunnen toelichten, beschouwen waarne mers in Jeruzalem eveneens als een historische mijlpaal. De Sow jet-Unie verbrak de relatie met Is raël, kort na het uitbreken van de Zesdaagse Oorlog in 1967. Op diverse plaatsen in Israël de- montreerden gisteren belangen groeperingen voor het Russische jodendom. In Tel Aviv eiste het 'In ternationaal Instituut voor Men senrechten' onmiddellijke stopzet ting van de contacten met de Rus sen. „De Russen kunnen hier met Chili/ontvoering Communistische rebellen in Chi li hebben de verantwoordelijkheid opgeëist voor de ontvoering van de 58-jarige kolonel Mario Orlando hun consulaire werk pas beginnen als Israël een consulaat in Moskou heeft geopend om de belangen van tweeënhalf miljoen Russische jo den te behartigen', aldus een van de sprekers. Volgens Israëls woordvoerder ter plaatse, Ehud Kol, was de „sfeer' goed. Om de ontmoeting al niet vanaf de eerste minuut te laten stranden, kwamen beide delega ties overeen het zonder een agenda te stellen en het bij een ronde te laten. In Helsinki zou zijn overeen gekomen dat in oktober een acht man tellende Russische delegatie in Israël het kerkelijk bezit mag komen bekijken, zo meldde radio Israël gisteravond.De Israëlische minister van buitenlandse zaken Sjamir omschreef de ontmoeting gisteravond als een „goed begin", dat min of meer aan de verwachtin gen had voldaan. „Wij zijn een weg naar nauwere en tastbaarder be trekkingen met de Sowjet-Unie in geslagen". Nationale Partij van president Bo tha beschikt immers over een rui me meerderheid. Bovendien heeft Botha zich vorige week nog eens van de steun van zijn partij weten te verzekeren op het partijcongres in Durban. Het enige 'vuurwerk' zal dan ook moeten komen van de blanke op positie. Alle ogen zijn gericht op de verwachte aanvallen van de Pro gressieve Federale Partij (PFP). Men verwacht dat de PFP gebruik zal maken van de mogelijkheid om in het parlement vragen te stellen. Het gaat dan natuurlijk vooral om de antwoorden van de regering op vragen over kwesties die vanwege de noodtoestand niet in het open baar aan de orde mogen komen. De leider van de PFP, Colin Eglin, heeft al aangekondigd vrij dag in een motie het aftreden van de regering te vragen. Hij vindt dat de regering heeft gefaald een op lossing te vinden voor de ernstige problemen waarin het land ver keert. Eglin wijst hierbij op de eco nomische crisis, de werkloosheid, de inflatie, de aanhoudende onlus ten en de ernstig verstoorde rela ties met het buitenland. Maar de motie maakt natuurlijk geen kans. De hoofdredactie van het dag blad The Cape Times, dat bekend staat om zijn uitgesproken kriti sche houding ten opzichte van de regering, bevestigde maandag dat een van haar verslaggevers, Chris Steyn, het afgelopen weekeind naar Londen is uitgeweken. Steyn was door de politie bevo len om haar aantekeningen te over handigen over berichten die zij twee jaar geleden in Johannesburg had geschreven over het politieop treden in zwarte woonwijken. Volgens The Cape Times hebben advocaten haar verteld dat zij tot vijf jaar gevangenisstraf kan wor den veroordeeeld, als ze weigert om de aantekeningen aan de poli tie over te dragen. Dit heeft ze dus nu willen voorkomen door de wijk naar Londen te i Twee demonstranten Nancy Reagan is favoriet NEW YORK (UPI) - Mevrouw Nancy Reagan, televisiester Cybill Shepherd en Maria Schwarzenegger-Shriver, oud- anchor woman van CBS-News, staan op de lijst van tien mooi ste vrouwen van Amerika die werd gepubliceerd door het tijdschrift Harper's Bazaar. Alle drie zeggen dat zij hun schoonheid danken aan een dieet en gymnastiek. De First Lady, die 48 kilo weegt, zegt dat zij een zwakte heeft voor koekjes, maar dat ze slank blijft door dagelijkse oefeningen. Shepherd blijft slank door fietsen en zwemmen en Schwarzenegger-Shriver eet door de week maar twee keer per dag en in het weekeinde zo veel als ze wil. WILLEMSTAD - „Er is niets ver anderd in Suriname. De politici die meedoen in de nieuwe regering van Radakishun zijn individuen; ze hebben niet werkelijk de steun van de oude politieke partijen". Dit zegt de oud-parlementsvoorzitter Emile Wijntuin die nu op Curacao woont. door Elly Wempe De politici van de oude orde wor- Haeberlen. Haeberlen, de chef pro- den volgens de vroegere parle- tocolair van het legergarnizoen in mentsvoorzitter vooral gedreven Santiago, is verantwoordelijk voor door angst, angst voor hun eigen 'In Suriname niets anders' leven. Wijntuin: „Bevelhebber Bouterse heeft de macht om de mensen te dwingen mee te doen". Daarnaast hangen de politici waar schijnlijk de filosofie aan dat ze verplicht zijn om mee te werken aan de terugkeer van de democra tie in Suriname, aldus Wijntuin. „Arron en Lachmon willen niet werkloos toezien hoe het land te gronde gaat". Dat is overigens een illusie vindt Wijntuin; het kabinet Radakishun is niet in staat Surina me uit de economische crisis te ha len. Dat kan alleen als de gehele bevolking meewerkt, maar de nieuwe regering heeft niet het ver trouwen van de mensen. Wijntuin: „Logisch, want deze ministers werken samen met militairen die hun zakken vullen en optrekken met handelaren in verdovende middelen". Bevelhebber Bouterse zal nooit meewerken aan verkiezingen. Vooral voordat dit interimkabinet in maart volgend jaar een grond wet heeft opgesteld zullen de mili tairen een incident scheppen. En mocht die grondwet ooit tot stand komen, dan worden de verkiezin gen op de lange baan geschoven, zo verwacht Wijntuin. KARACHI/LAHORE (Rtr./AFP/ DPA/AP) - Bij gevechten tussen de politie en aanhangers van de oppo sitionele Pakistaanse Volkspartij (PPP) zijn gisteren in het zuiden van de Pakistaanse provincie Sind zeven doden gevallen. Dit hebben woordvoerders van de oppositie gemeld. In andere berichten wordt gesproken van acht doden. De onlusten deden zich voor in verscheidene steden in de provin cie Sind op de eerste dag van een door de oppositionele Beweging voor het Herstel van de Democra tie (MRD) georganiseerde landelij ke campagne tegen de regering van president Zia-ul-Haq. Met de campagne wil de MRD de vrijla ting bewerkstelligen van honder den oppositieleiders, onder wie PPP-leidster Benazir Bhutto, die vorige week donderdag werd gear resteerd. Volgens de oppositie werden drie mensen in de stad Shahdad- pur gedood bij schietgevechten tussen aanhangers van de regeren de Pakistaanse Moslem Liga en aanhangers van de PPP. Uit dezelf de bron werd gemeld dat vier PPP- leden gedood zijn bij onlusten in Sakrand en Karachi. Volgens een regeringswoordvoerder hebben de onlusten acht levens geëist. Onder de slachtoffers zouden vier politie agenten zijn. Het geweld heeft in een week tijd ongeveer 16 mensenlevens geëist. De ongeregeldheden volgden op de arrestatie door de regering van een groot aantal oppositieleiders. Sinds de laatste protestcampagne van de MRD tegen het bewind van Zia Ul-Haq in 1983 is het niet meer zo onrustig geweest in Pakistan. De Beweging voor het Herstel van de Democratie, een coalitie van 11 oppositiepartijen onder leiding van Benazir Bhutto, riep gisteren op om voortaan dagelijks in het he le land met grote demonstraties het aftreden van de Zia te eisen. LIEFDE - Slechts de helft van alle Russische vrouwen trouwt naar eigen zeggen uit liefde. Van de mannen zegt slecht één op de drie met „de vrouw van zijn le ven" naar de burgerlijke stand te gaan. Dat blijkt uit een onder zoek van de Academie van We tenschappen over het huwelijk. „Eenzaamheid, gemeenschap pelijke bezigheden en zwanger schap" zijn de hoofdmotieven voor een huwelijk in de Sowjet- Unie. Bonn zou stroom vluchtelingen willen 'afkopen' BONN (DPA/AFP) - De Westduitse Bondsrepubliek overweegt de DDR 1,5 miljard mark (ruim 1,6 miljard gulden) te betalen mits de Oostduitse regering een einde maakt aan de stroom vluchtelin gen uit de Derde Wereld die via Oost-Berlijn de Bondsrepubliek binnenkomen. Dit schrijft het mas sablad „Bild" maandag. Volgens het blad zijn hierover al onderhandelingen gaande tussen de beide Duitse regeringen. De Westduitse regering heeft dit ech ter tegengesproken. De DDR heeft Bonn laten weten dringend geld nodig te hebben, aldus „Bild". Opslag kernafval stuit op verzet bij Britten LONDEN - De pogingen van een bouwmaatschappij om drie ver schillende plaatsen in Engeland te onderzoeken op geschiktheid voor het dumpen van kernafval, liepen gisteren stuk op het verzet van honderden plaatselijke bewoners. door Lia van Beekhoven De bulldozers en graafmachines werd niet eens de ruimte gegeven door dorpelingen die in aangepast, gandhiaans verzet alle toegangs wegen geblokkeerd hadden. Na kortstondig overleg blies de kara vaan van het afvalbedrijf Nirex on der gejuich van de omstanders de aftocht. Ook een tweede poging om op het natte platteland van Kil- lingholme en Fulbeck, beide in het noorden, en Elstow in Midden-En- geland met proefboringen te be ginnen, liep op niets uit. Sinds Nirex in februari aankon digde om op deze drie plaatsen, en volgende maand ook in Bradwell in het zuidoosten, met onderzoe ken te beginnen naar het begraven van laag-radioactief afval, hebben plaatselijke actiegroepen, ge steund door Greenpeace cn andere milieuorganisaties, beloofd zich hiertegen te verzetten. Hilda Smith (65) die de anti-dum pingcampagne in Killing holme aanvoert en 150.000 handtekenin gen verzamelde, hoopt het protest vredelievend te houden. Ze zegt niet in te staan voor hardere acties als Nirex zich na deze eerste neder laag van hardhandiger strategieën zou bedienen. Bij de ongebruikte luchtmacht basis in Fulback had een continu- wacht van plaatselijke bewoners een aantal ingangen met betonnen palen geblokkeerd. „Wij zijn rechtse, domme boerenpummels", zei een demonstrant, „maar boeren die weten hoe gevaarlijk het afval kan zijn. Er hoeft maar iets te ge beuren en wij raken onze produk- ten nergens meer kwijt omdat mensen bang zijn dat alles radioac tief besmet is". Australië woest op de VS CANBERRA (AP) - Australië heeft uit woede over Amerikaanse subsi dies op de export van landbouwprodukten aangekondigd dat het niet aan een geplande legeroefening met de Verenigde Staten zal deelnemen, om dat het zich de kosten niet kan veroorloven. De Australische regering, die waarschijnlijk binnenkort een pakket be zuinigingen zal aankondigen voor het begrotingsjaar 1986-1987, heeft zich steeds kritischer uitgelaten over de verkoop van gesubsidieerde Ameri kaanse tarwe aan China en de Sowjet-Unie, markten waar Australië van oudsher opereert. Israel/Kameroen De Israëlische premier Peres gaat volgende week drie dagen naar Kameroen op uitnodiging van president Paul Biya om een ak koord te ondertekenen over herstel van de diplomatieke betrekkingen tussen de twee landen. Bezuiniging VN Een comité van 18 hooggeplaat ste deskundigen heeft voorgesteld dat het personeel van het secreta riaat van de Verenigde Naties in New York om kostenbesparende redenen over een periode van drie jaar met 15 procent wordt inge krompen. Bovendien willen zij dat het aantal conferenties en vergade ringen wordt verminderd. Sprinkhanen De Verenigde Staten en Zambia zijn overeengekomen samen te werken in de strijd tegen de sprinkhanenplaag die de oogsten in 15 Afrikaanse landen bedreigt. ETA-aanslag Vermeende Baskische separatis ten hebben in Villarreal, een stadje bij Vitoria, de hoofdstad van Spaans Baskenland, de 58-jarige kolonel Jose Maria Picatoste Gon zalez de Echevarria doodgescho ten. Op de plaats van de aanslag werden patroonhulzen gevonden van wapens die gewoonlijk door de ETA worden gebruikt, aldus de po litie. Overgelopen De Beierse grenspolitie maandag bekend gemaakt dat verleden week 27 Poolse en Tsjechische toe risten hun reisgezelschap verlaten hebben en in West-Duitsland zijn achtergebleven. Voorts maakte de politie bekend dat twee Tsjechi sche broers afgelopen donderdag de Beierse grens wisten te passe ren zonder dat zij door de Tsjechi sche grenswachten werden opge merkt. NAIROBI (IPS) - „Dit is de zoveel ste oorlog die wordt uitgevochten over de ruggen van gewone men sen". Dat zei een VN-vertegen- woordiger in de Soedanese hoofd stad Khartoum enkele maanden geleden, nadat de leider van het Soedanese verzet, John Garang, een konvooi vrachtwagens met voedselhulp in Zuid-Soedan had geweigerd. De VN schatte het aantal Soeda- nezen in dit gebied dat bedreigd werd met de hongerdood toen op een miljoen. Nu, nog geen vijf maanden later, vrezen vertegen woordigers van hulporganisaties dat twee tot drie miljoen mensen van honger omkomen. Sinds afge lopen weekeinde lijkt alle voed- seltransport onmogelijk. Het luchtruim, al weken de enige route om geisoleerde steden met mondjesmaat van noodhulp te voorzien, blijkt ook niet veilig meer. Zaterdag kondigde het Rode Kruis aan dat het de donderdag be gonnen voedselvluchten op de stad Wau voorlopig staakte. De dag tevoren had Garangs Su- danees Volks Bevrijdings Leger (SPLA) via de eigen radiozender gezegd dat het elk vliegtuig boven bezet grondgebied zou aanvallen. In inderdaad werd zaterdag vliegtuig van Sudan Air op weg van de stad Malakal in Zuid-Soe dan naar de hoofdstad Khartoum met een luchtafweerraket neerge haald. Alle zestig inzittenden kwa men om. Gesloten Andere grote hulpverleners zoals het Wereld Voedsel Program (WFP) en het Amerikaanse Usaid trokken zich al eerder terug. Begin juli moest het WFP de net begon nen luchtaanvoer van de Oegande- se stad Entebbe naar Juba, de grooste stad in het zuiden, staken omdat het vliegveld van Juba werd gesloten. Voedselhulp is een wapen in de burgeroorlog, zeggen hulpverle ners. De strijd tussen het christe- lijk, animistische Zuiden dat zich economisch, politiek en cultureel overheerst voelt door het islamiti sche, Arabische Noorden, dateert van voor de onafhankelijkheid. In 1972 sloten beide groepen een wa penstilstand, maar drie jaar gele den namen de zuiderlingen de wa pens op omdat de islamitische re gering In Khartoum beloften niet nakwam. De machtswisseling in Khar toum, waar een minder fanatieke regering onder leiding van premier Sadiq el-Mahdi nu de scepter zwaait, veranderde weinig aan de jaren oude tegenstelling. De strijd, die zich afspeelt in de drie zuidelij ke districten, laaide de afgelopen maanden op. Internationale orga nisaties beschuldigen het rege ringsleger en het SPLA van onver zettelijkheid waardoor de hulp- voorziening aan de bevolking stil is komen te liggen. Noodsituatie Begin dit jaar waarschuwde de VN voor een noodsituatie in Soe dan. Terwijl in de meeste Afrikaan se landen de ergste nood voorbij was dankzij gunstige regenval en uitbundige oogsten, bleef de toe stand in het grootste Afrikaanse land zorgwekkend. De regen kwam niet op het juiste moment, het zuiden werd geteis terd door een sprinkhaanplaag, zaaigoed ontbrak, akkers konden niet bebouwd worden door de strijd en de rijke oogsten in het oosten konden door de burgeroor log niet naar het hongerende zuiden worden vervoerd. Een maand na de oogsttijd in novem ber waren in veel dorpen in Zuid- Soedan de voorraden al bijna op. Onderhandelingen van de hulp organisaties met het SPLA om transport door te laten, leverden niets op. Medio mei wees het ver zet een nieuw gezameüjk initiatief van internationale hulporganisa ties, een wapenstilstand om de noodlijdende gebieden te kunnen bevoorraden, van de hand. Overleg tussen de regering en Garang eind vorige maand in Addis Abeba over transport van voedsel en medicij nen strandde weer op onwil van beide partijen. Wantrouwen „Tussen beide partijen ligt een oceaan van wantrouwen", zegt een woordvoerder van een hulporgani satie die in de regio actief is. „Ga rang is bang dat het leger de voed- seltransporten gebruikt om wa pens te vervoeren. Hij wil de distri butie in eigen hand houden. Het verzet beschuldigt de militairen er van dat zij voedsel uitdelen daar waar het hen uitkomt. In de kazer nes en aan dorpen in ruil voor hulp". Een functionaris van Usaid zegt: „Garang is bang het Paard van Tro- je binnen te halen. Je kunt aan de buitenkant van een vrachtwagen niet zien wat erin zit". Volgens hulpverleners past het afwijzen van ieder voedseltranport ook in de strategie van het verzet. Een kenner van de Soedanese situatie in Nairobi, omschrijft die als „om singelen, isoleren en dan uithonge ren". Dat doet het SPLA met ka zernes, dorpen maar ook met Juba en Wau. Wau, waar de bevolking verdub belde door het grote aantal vluch telingen van het platteland, zit al weken zonder stroom. Er zijn slechts zeven waterpompen terwijl de stad nu 100.000 mensen telt. Ju ba, sinds de waterweg via Kosti werd geblokkeerd alleen nog be reikbaar door de lucht, kreeg de af gelopen maanden slechts honder den tonnen graan, eerder genoeg voor dagen dan weken. Konvooien De Amerikaanse particuliere in stelling World Vision, de enige or ganisatie die uiteindelijk nog voed sel over land vervoerde, zond tot kort geleden konvooien van Noord-Kenia via de grensstad Ni- mule naar Juba. Maar de strijd con centreerde zich steeds meer in de ze provincie, Oost-Equator. Het SPLA heeft de steden Kapoete en Torit praktisch afgesloten van de buitenwereld en dat betekende dat ook deze route veel risico's inhield. „Garang hecht meer aan verover ingen dan aan voedseltranspor- ten", zegt woordvoerder Brian Bird van World Vision. Om de vei ligheid van de transporten te ga randeren, moeten de opstandelin gen hun mijnen opgraven en een deel van het veroverde terrein prijsgeven. Dat willen zij niet, zegt hij. Omdat het regeringsleger zich uit de voeten maakte, is deze route steeds onveiliger door gewapende bendes. Begin juni werden negen Kenyase chauffeurs vermoord op deze weg. In de westelijke provin cie Bahr-el-Chazal, waar het SPLA vanouds de meeste steun krijgt, brandde het leger hele dorpen plat. Veel van de hier woonachtige Din- ka's, verreweg de grootste stam in zuiden, sloegen op de vlucht. Bloe dige twisten tussen Dinka's en de Maralheen uit het noorden, ver snelden de exodus. Volgens bewoners van het ge bied hebben deze Arabische noma den wapens gekregen van het le ger. Zij staken oogsten in brand, vernielden waterputten en stalen tienzuidenden stuks vee. En voor de veehoudende Dinka nomaden betekent dat laatste het wegvallen van de enige inkomstenbron en honger. Verreweg de meeste westerse di plomaten zeggen dat een einde van de oorlog nog lang niet in zicht is. Het 15 tot 20.000 strijders tellende SPLA te goed bewapend om over wonnen te worden door het slecht gemotiveerde regeringsleger. Bo vendien kampt Khartoum met gro te financiële problemen. Maar de premier heeft duidelijk gemaakt dat hij niet terugdeinst voor een militaire oplossing kost wat kost. Zijn gesprek met de Ethiopische regering, die het SPLA steunt, en zijn bezoek aan Moskou afgelopen week wijzen er op dat hij een wig wil drijven tus sen Garang en zijn militaire leve ranciers.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7