Nederlandse scheepvaart brokkelt af Luchtje aan overname IN aarden' VDT 'op schema' met duwband 'Arbeidspools in bouwvak' Arme landen bijeen in Cairo Bonden furieus over snoeiplannen Avebe VEB vermoedt misbruik voorwetenschap PAGINA 6 ECONOMIE DINSDAG 19 AUGUSTUS 198fl ROTTERDAM (ANP) - Nederland verliest steeds meer terrein als scheepvaartnatie. De toenemende bescher mende economische maatregelen die andere landen tref fen met betrekking tot bemanningen, vormen een slui pend gevaar voor de Nederlandse handelsvloot. Die waarschuwing uit de Scheepvaartinspectie in haar jaarverslag 1985. Steeds meer en vaker worden re ders in de off-shore en baggerbe drijven gedwongen in het buiten land plaatselijke krachten aan NIB NAAR BEURS - De Nationa le Investeringsbank (NIB) is lid ge worden van de Amsterdamse Ef fectenbeurs. Daardoor kan de Bank haar effecten- en emissiebe- drijf krachtiger uitbouwen. Sinds een paar jaar is de NIB actief als bemiddelaar bij het aantrekken en doorplaatsen van risicodragend vermogen naar de onderhandse en openbare markt. In het eerste half jaar 1986 maakte de Nationale In vesteringsbank deel uit van drie emissiesyndicaten: Internatio Mül- ler. Hunter Douglas en Holec. 'Snelle trein inoet ook naar het noorden' GRONINGEN (ANP) - Wanneer de supersnelle-treinverbinding van Parijs via Brussel naar Nederland wordt doorgetrokken, mag die niet in de Randstad stoppen. De ver binding moet via Noord-Neder land en Bremen naar Hamburg worden doorgetrokken. Dit zei de Friese Commissaris der Koningin Wiegel gisteren in het Groninger provinciehuis tij dens een bijeenkomst van de Be stuurscommissie Noorden des Lands, waarvan hij voorzitter is. „Het is niet alleen in het belang van Noord-Nederland, maar ook in het belang van Amsterdam en Hamburg", aldus Wiegel. Wiegel kondigde aan contact te zullen opnemen met de gemeente besturen van Amsterdam en Ham burg opdat ook zij zich zullen in zetten voor het doortrekken van de supersnelle-treinverbinding naar het Noorden. Kort Zakelijk Textiel Japan en de Verenigde Staten zijn er na drie dagen onderhande len niet in geslaagd een overeen komst te bereiken over beperking van de Japanse textielexport naar de VS. Het was al de vijfde misluk te poging. Dc VS hebben tot nu toe met drie van de vijf belangrijkste textiellanden een overeenkomst gesloten: Hong Kong, Taiwan en Zuid-Korea. Deze landen zullen hun export bevriezen. De Ameri kaanse regering staat in eigen land onder sterke druk om de import van textiel aan banden te leggen. Bromfietsbanden Vredestein heeft met de Societé Africaine de Pneumatiques (SAP) in de Afrikaanse staat Burkina Fas- so (het vroegere Opper-Volta) een overeenkomst gesloten voor de le vering van kennis en machines voor het produceren van brom fietsbanden. Ook zal Vredestein de SAP helpen bij het verbeteren van een bestaande fietsbandenfabriek. In Afrika is de tweewieler vooral in Burkina Fasso en de omliggende landen een zeer populair vervoer middel. De Nederlandse Financie ringsmaatschappij voor Ontwikke lingslanden FMO heeft de SAP voor het project een lening ver strekt van 3,34 miljoen gulden. Stad Rotterdam Het assurantieconcern Stad Rot terdam heeft met een bedrag van 719 miljoen gulden in het eerste halfjaar ruim 8 procent meer omzet behaald dan in dezelfde periode van vorig jaar. De nettowinst steeg met ruim 4 procent tot bijna 25 mil joen. In de eerste zes maanden van dit jaar werden veel nieuwe levens verzekeringen afgesloten, vooral in combinatie met hypotheken. Het bedrag aan gepasseerde hypothe ken lag ruim 20 procent hoger dan in het eerste halijaar van 1985. Jaguar De brutowinst van de Britse fa brikant van luxe personenauto's Jaguar is in de eerste helft van dit jaar ten opzichte van dezelfde pe riode van 1985 gestegen van 63 mil joen pond sterling tot 67,4 miljoen pond (234 miljoen gulden). De om zet steeg van 400,9 miljoen pond tot 426,2 miljoen pond. De autover koop in de Verenigde Staten is in de eerste helft van dit jaar met 23 procent toegenomen tot 11.506 stuks. In Canada nam de verkoop zelfs met 58 procent toe tot 945 au to's. Op het Europese vasteland verminderde de omzet van 31.3 miljoen pond tot 28.7 miljoen pond. boord te nemen. Deze vorm van protectionisme moet met alle ten dienste staande middelen een halt worden toegeroepen, zo meent de Scheepvaartinspectie. De ontwik keling tast volgens haar in de eer ste plaats de bekwaamheid van de bemanning* aan en in de tweede plaats de werkgelegenheid van de Nederlandse zeevarende. Ook heeft de ontwikkeling een nadelige invloed op de veiligheid. Evenals de handelsvloten van de ons omringende landen, is ook die van Nederland weer afgenomen, zij het wat minder dan in eerdere jaren. Op de ranglijst van de 25 grootste handelsvloten daalde Ne derland met één plaats naar de 22s- te. Ons land werd voorbijgestreefd door de Bahama's, waarnaar ook meer en meer Nederlandse sche pen verdwijnen. De landen die een zogenoemde open registratie kennen zijn duide lijk in opmars en dat dan ten koste van de traditionele Europese scheepvaartnaties. De lijst wordt aangevoerd door Liberia, gevolgd door Panama, Japan en Grieken land. Hartoperatie Wisse Dekker DEN HAAG (GPD) - Philips- topman dr. Wisse Dekker heeft in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven een open hartopera tie ondergaan. Dekker, die kort geleden aftrad als president van het Philips en nu voorzitter is van de Raad van Toezicht (president-commissaris), kreeg vrijdagochtend tijdens een ver blijf in Zeeland acute hartklachten. In het ziekenhuis in Middel burg werd besloten hem nog dezelfde avond in Eindhoven te laten opereren. Hij heeft enkele by-passes gekregen. Het was een „routine-operatie die zeer ■goed is verlopen", aldus de be handelde artsen, die verwach ten dat Dekker zijn werkzaam heden over enige tijd weer voor de volle honderd procent kan uitvoeren. Dekker is voorzitter van een commissie die de rege ring gaat adviseren op het ge bied van volksgezondheid. Bouwbond FNV wil werkloosheid aanpakken 's GRAVEZANDE - De Chinese minsiter van landbou deze week een werkbezoek af in Nederland. Het kistje tomaten wordt hem voorgehouden door Ir. G. van Empel, landbouwattache in China voor Nederland. (foto anp> DEN HAAG (GPD) - De Bouw- en Houtbond FNV werkt aan een plan om langdurig werkloze bouwvak kers in regionale arbeidspools on der te brengen. Het is de bedoeling dat nog dit jaar bouwvakkers van 21 jaar en ouder die langer dan drie jaar werkloos zijn, in deze pools komen. Zij kunnen dan voor een periode van tenminste twee jaar werkervaring opdoen bij werkge vers die deelnemen in de arbeids pools. Daarnaast ontvangen de werklo zen bijscholing, die hun vakbe kwaamheid moet vergroten en daarmee hun kans op vast werk. De Bouw- en Houtbond schat dat zo'n tienduizend langdurig werklo ze bouwvakkers in aanmerking ko men voor de regionale arbeids pools. Het plan van de FNV-bond sluit aan op een regeling van de over heid die het werkgevers aantrekke lijk moet maken om langdurig werklozen in dienst te nemen. De regeling, die dit najaar in werking treedt, houdt in dat werkgevers ge- Kang He legt durende vier jaar geen sociale pre mies hoeven te betalen. Bieden de werkgevers de betrokken werklo zen ook een vakopleiding aan, dan komen zij in aanmerking voor een scholingssubsidie. Voorwaarde is echter dat het be drijf dat van deze regeling gebruik maakt, gaan mensen ontslaat in het halve jaar voor en na de indienst treding van de langdurig werkloze. Voor de bouwbedrijven is het ech ter moeilijk aan deze voorwaarde te voldoen. Bovendien is het bijna onmogelijk voor met name de klei nere bouwbedrijven om de scho- lingsvoorwaarden te realiseren, al dus een woordvoerder van de Bouw- en Houtbond FNV. Jongeren Daarom heeft de bond de con structie van regionale arbeidspools ontworpen. Voor de bouwwerkge vers heeft dit plan het voordeel dat zij veel sneller dan verwacht over vaklieden kunnen beschikken. Het nu extra werven van jongeren, die via het leerlingwezen moeten wor den opgeleid, zal volgens de woordvoerder pas over twee tot vier jaar enig resultaat opleveren. Nog deze week zal het plan ver der worden uitgewerkt. Regionale bestuurders van de bond zullen binnenkort in hun eigen district de mogelijkheden voor invoering van TILBURG (ANP) - Bü Van Doome's Transmissie (VDT) in Til burg gaat de massaproduktie van metalen schakelduwbanden in september van start. Dat heeft di recteur ir. P. de Bruin van VDT gis teren meegedeeld. Het bedrijf zit daarmee volgens hem precies op de vooraf geplande lijn. „En daar gaan we mee door", aldus De Bruin. De metalen schakelduwband vormt het hart van de revolutionai re continu-variabele transmissie. Aan de ontwikkeling daarvan wordt bij VDT al jaren gewerkt. Volgende maand wordt overge schakeld van laboratoriumproduk- tie op produktie met technische apparatuur van de banden. Dat be tekent echter nog niet dat dan ook sprake zal zijn van massaleveran tie. Dat zal zeker nog tot eind 1987 duren. Volgens De Bruin is het aan de klanten van VDT om te beslissen wanneer de eerste auto's met een continu-variabele transmissie op de markt worden gebracht. Het lijkt hem echter „niet onwaar schijnlijk" dat dat nog dit jaar gaat gebeuren. Volgens de VDT-direc- teur kunnen de aantallen geprodu ceerde duwschakelbanden vanaf september maandelijks worden opgeschroefd. „Bij VDT is de ko mende jaren sprake van een conti nue expansie. Door aanpassing van de apparatuur waarmee wordt gewerkt en door steeds slimmer te gaan werken", aldus De Bruin. Beloften over het tijdstip van le vering van de Continu-Variabele Transmissie (CVT) leidde eerder tot grote problemen tussen VDT en de afnemers. Die dreigden toen met schadeclaims. Uiteindelijk werd eind vorig jaar tussen partij en een principe-akkoord gesloten. Alleenrecht Dat akkoord komt erop neer dat als VDT er niet in slaagt om vol gens een overeengekomen voort gangsschema de massaproduktie van de CVT voor personenauto's op te starten, het bedrijf het alleen recht van produktie kwijt raakt. Bij het bereiken van het principe- akkoord stopten de aandeelhou ders (MIP 49 procent, Fiat 24 pro cent en Volvo 27 procent) destijds 50 miljoen gulden extra in VDT. Bij VDT zijn momenteel 125 mensen in vaste dienst. Om de voortgang te waarborgen heeft het bedrijf 25 mensen in tijdelijke dienst genomen, met het oog op extra inspecties en kwaliteitscon troles. Overigens beperkt VDT zich momenteel tot de produktie van duwschakelbanden. Van het oorspronkelijke plan om complete transmatics te leveren is al gerui me tijd geen sprake meer. de arbeidspools bekijken. Dei Bouw- en Houtbond hoopt het plan in september aan de werkge-l vers te kunnen voorleggen. Los daarvan start de Commissie! Structurele Werkloosheid, waarinl werkgevers en werknemers zitting hebben, binnenkort met een expe riment om de arbeidsmarkt in del bouwnijverheid meer beheersbaar1 te maken. Het experiment begint' in de provincies Friesland en Zuid- Holland en richt zich op alle werk nemers, dus niet uitsluitend opl werklozen. Fors verlies bij Commodore NEW YORK (DPA) - Het Ameri- j kaanse computerbedrijf Commo dore International heeft in het op 30 juni afgesloten boekjaar 1985/86 een verlies geleden van 128 miljoen dollar, zo is in New York bekend gemaakt. In het boekjaar ervoor was er sprake van een negatief sal do van 114 miljoen dollar. De om zet nam met één procent toe tot 890 miljoen dollar. In de afgelopen maanden heeft het computerbedrijf zijn personeel met 1500 mensen ofwel eenderde verminderd om de kosten te druk ken. Met de banken zijn al lange tijd besprekingen gaande over een nieuwe regeling voor de schulden van Commodore. Multihouse Het Nederlandse Multihouse, voortgekomen uit de fusie van de systeemhuizen Multi Function en Minihouse, heeft de omzet over de eerste helft van dit jaar met 30 pro cent zien stjjgen tot ruim 52 mil joen gulden in vergelijking met de zelfde periode vorig jaar. Dit ging gepaard met een stijging van de nettowinst van 37 procent tot 3 mil joen gulden. De raad van bestuur denkt dat de winst over de tweede helft van dit jaar hoger zal zijn dan die over de eerste helft en ver wacht over geheel 1986 een bruto winst te boeken van 10 miljoen gul den, tegenover 7 miljoen over ge heel 1985. De markt voor de computer-ser vice industrie in Nederland en Bel gië ontwikkelt zich gunstig, maar de concurrentie neemt toe. VEENDAM (GPD) - Tweehonderd banen minder en forse loonsverla gingen; behalve voor sleutelfunc ties: die krijgen er twee procent bij. Dat legt -in grote lijn- de directie van het zetmeelconcern Avebe vandaag op tafel bij de vakbonden, die „furieus" zijn. „We hebben een harde eis van minister Braks op ta fel liggen. Die moet worden inge vuld," zegt woordvoerder J. Roo- zen van Avebe. „Loon en banen in leveren is niet aan de orde. De grenzen zijn bereikt, wij doen niet mee aan afbraak," zeggen de in dustriebonden FNV en CNV. Het pakket aan eisen dat de di rectie van Avebe als „discussie stuk" heeft geproduceerd zegt on der meer: afschaffen dertiende maand; verlaging ATV-dagen van 23 naar 12, wat 100 banen kost; ver laging toeslag vijfploegendienst; extra snijden in technisch perso neel, wat 100 banen kost; geen CAO-verbeteringen de komende driejaar; verhogen van salaris voor functies die moeilijk in te vullen zijn. Het steunplan van Braks voor Avebe zegt dat ook het personeel moet inleveren. De bonden doen daar niet aan mee. „Het personeel heeft vanaf 1982 al 12 procent inge leverd," zo zeggen zij. De bonden sluiten acties in de bedrijven niet uit wanneer de directie aan haar voornemens vasthoudt. Bonden en de directie hebben dit voorjaar in verschillende ondertekende stuk ken afspraken gemaakt over een nieuwe organisatie van het con cern met het daarbij behorend aan tal banen. „Wij houden ons daar aan," verklaren de bonden. CAIRO (DPA) - In Cairo is gisteren een conferentie begonnen van de 'Groep van 77', een samenwer kingsverband van de ontwikke lingslanden waarbij inmiddels 127 staten zijn aangesloten. De verga dering gaat een week duren en wordt bijgewoond door ministers van 122 lidstaten. Het middelpunt van de bespre kingen zullen de schulden van de landen van de Derde Wereld zijn. De totale buitenlandse schuld van de ontwikkelingslanden bedraagt ongeveer 800 miljard dollar. Ver der zullen de daling van de grond- stoffenprijzen en de vermindering van de exportinkomsten ter tafel komen. Waarnemers hechten aan de bij eenkomst in Cairo speciale beteke nis omdat die plaatsvindt kort vóór het begin van een nieuwe onder handelingsronde over liberalise ring van de wereldhandel in het ka der van de GATT. Op 15 september komen ministers van de bij deze wereldhandelsorganisatie aange sloten landen in Punta del Este (Uruguay) bijeen om een agenda voor het overleg op te stellen. Dat had eigenlijk al moeten ge beuren tijdens voorbereidende be sprekingen in de afgelopen maan den, maar de tegenstellingen tus sen ontwikkelingslanden en indus trielanden en ook tussen industrie landen onderling bleken tot nu toe onoverbrugbaar. Op de laatste ver gadering. vorig jaar in New Delhi, werd mei 1987 als datum genoemd waarop een nieuw wereldomvat tend systeem van handelspreferen ties moet zijn uitgewerkt. Hiermee moet de handel tussen de landen van de groep worden gestimu leerd. Het gastland Egypte heeft zich ten doel gesteld op de conferentie een actieplan voor de periode tot het jaar 2000 aanvaard te krijgen. President Hosni Moebarak zei gis teren in zijn openingstoespraak, dat de landen van de Derde Wereld eenzelfde onderhandelingspositie als de rijke landen moeten krijgen. In de „tweede verklaripg van Cai ro" moeten economische en poli tieke kwesties zijn vervat, aldus Moebarak. De eerste verldaring, uit 1962, vormde de basis voor de „Groep van 77", die in 1964 mede op initiatief van Egypte werd opge richt om eenstemmig de belangen van de Derde Wereld tegenover de rijke landen te kunnen verdedigen. Opnieuw referendum over tolheffing in Zwitserland BERN (Rtr) - De Zwitsers zullen zich opnieuw in een referendum mogen uitspreken over de controversiële tolgelden die zijn vastge steld voor voertuigen die gebruik maken van de Zwitserse auto wegen. Een woordvoerder zei gisteren dat de regering een petitie met meer dan 100.000 handtekeningen, het minimum aantal dat voor een referendum vereist is, heeft goedgekeurd. Daarin wordt ge vraagd de kiezers zich opnieuw te laten uitspreken over de tolhef fing van dertig Zwitserse frank (42 gulden) die autobezitters jaar lijks moeten betalen. Ook.de tolheffing van 500 tot 3000 frank (700 tot 4.200 gulden) voor vrachtwagens en bussen komt weer ter dis- De regering is nu verplicht binnen vier jaar de bevolking in een refendum opnieuw zaken te raadplegen. In 1984 kozen de Zwit sers voor tolheffing vooral omdat ze het doorgaande verkeer tus sen West-Duitsland en Italië door hun land meer dan zat waren. De heffing, die vanaf begin 1985 van kracht is, werd fel bekriti seerd door de buurlanden en door veel Zwitsers zelf. AMSTERDAM (ANP/GPD) - De Vereni ging Effectenbescherming (VEB), die op komt voor de belangen van aandeelhou ders, zet vraagtekens bij de gang van zaken rond de voorgenomen overname van het smaakstoffenbedrijf Naarden door Unile ver. Zij wijst daarbij op grote omzetten bij stijgende koersen in de periode eind mei begin juni in de aandelen Naarden. Dat zou kunnen duiden op misbruik van voorwe tenschap. Van 19 mei tot 6 juni is het aandeel Naar den bij koersen, die bijna gestaag opliepen van f 50 tot f 61, flink verhandeld. In de week van 2 tot 6 juni varieerde de omzet in dit aandeel van 161.000 tot 389.000 stuks per dag. De VEB heeft op 4 en 5 juni contact gehad met Naarden en gevraagd om een openbare mededeling van die zijde. Door Naarden werd toen geantwoord: „Ons is niets bekend dat aanleiding kan geven tot bijzondere koers- of omzetgegevens." Nu er toch een bod zal worden uitge bracht op de aandelen Naarden (die giste ren in een klap dertig gulden in waarde op liepen) is bij de VEB de vraag gerezen „in welk stadium de besprekingen tussen Uni lever en Naarden einde mei en begin juni waren". De vereniging wijst er in het giste ren verspreide bericht op, dat er voor niet- ingewijde beleggers in Nederland geen in stantie bestaat waar problemen van - moge lijk - misbruik van voorwetenschap kunnen worden aangekaart. Verrassing Naarden International heeft vorig jaar een winst geboekt van 22 miljoen gulden, bijna twee miljoen meer dan in het jaar daarvoor. Toch was er geen juichstemming. De invloed van de valutaveranderingen werkten negatief en de verkoop van geur- stoffen verbeterde onvoldoende. Het divi dend werd niet verhoogd. Uit de halfjaarcij fers die gisteren bekend zijn gemaakt, blijkt hetzelfde. Door de waardedaling van de belangrijke valuta ten opzichte van de gulden nam de omzet af met 4,8 procent. Toch kwam het bericht van de overname door Unilever gisteren als een complete verrassing. Vorige week kwam Naarden Internatio nal nog in het nieuws, omdat het bedrijf zich wilde zich beschermen tegen een even tuele overname van een niet-bonafide be drijf. Het bestuur van de effectenbeurs ging knarsetandend akkoord met een statuten wijziging die erop neerkomt dat de aande len worden omgezet in certificaten. Deze geven wel recht op dividend maar geen stemrecht. Er kunnen preferente aandelen worden uitgegeven aan een speciale stich ting. Die stichting krijgt stemrecht en is daarom in staat om een overname te pare ren én de houders van de reeds bestaande prioriteitsaandelen krijgen nog meer zeg genschap. Lekkere geurtjes De geschiedenis van het chemisch bedrijf Naarden International - met vestigingen in 25 landen - lijkt er een van vallen en op staan. Dat geldt dan hoofdzakelijk voor de periode na 1977. Daarvoor bleek het door dr. W. A. van Dorp in 1905 opgerichte be drijf niets in de weg te staan in de opmars naar een van de meest toonaangevende on dernemingen op het gebied van smaak- en reukstoffen. Naarden International behoort overigens op dit moment bij de vier groot ste op dit terrein in de wereld. Tijdens de oprichting werd het doel als volgt geformuleerd: „Het fabriceren van chemische produkten en het tot dat doel exploiteren van een of meer fabrieken". Dat chemische produkt was de destillatie van ruwe glycerine. De grote klapper kwam na de Tweede Wereldoorlog. Europa bleek in het kader van de wederopbouw en de daarmee gepaard gaande welvaart een gro te behoefte te hebben aan lekkere geurtjes en smaken. Naarden International kon zich goed uitbreiden en kreeg tal van buiten landse vestigingen. In 1978 kwam er een bedroevend be drijfsresultaat uit de bus. Een verlies van 2,2 miljoen gulden over de eerste negen maanden. De Chemische, de naam waaron der het bedrijf toen nog allerwegen werd aangeduid, maakte bekend dat er ernstige financiële moeilijkheden waren. Als oor zaak werden genoemd de koersdaling van de dollar en de zware lasten die de buiten landse vestigingen op het bedrijf legden. De klappen zouden vooral de Nederlandse vier vestigingen treffen. Sterke man Het bestuur van de Vereniging Effecten bescherming uitte destijds ernstige kritiek op de top van Naarden International. „Het zou wenselijk zijn als er een sterke man zou komen". Naarden begon aan reorganisatie die veel onrust veroorzaakte. Aanvankelijk leek het erop dat 90 mensen hun baan zou den kwijtraken, maar dat aantal kwam uit eindelijk uit op 12. Daarna ging Naarden In ternational mee met de oplevende econo mie. In '81 en '82 werden weer goede resul taten bereikt. Op de Amsterdamse effectenbeurs gin gen de koersen van de hoofdfondsen vandaag over de volle breedte verder jaarcijfers en Hoogovens had na de f3,40 lager op f74,60. De andere internationals, gesteund door een licht stijgende dollar, konden wat aan de koersen toevoegen. Unile ver, gisteren al gevraagd op berichten rond de overname van Naarden, steeg f2,80 door naar f514,80 en ook Konink lijke Olie, KLM, Philips en Akzo boek ten enige kwartjes winst. ABN bleef ex dividend van f2,50 en 2 procentaandelen goed overeind. Rond twaalf uur noteerde de bank op f600 (op deze koers werd ook op de profes sionele markt een transactie gesloten) slechts f 6 lager dan de slotkoers van gisteren en al weer beduidend hoger opnieuw vast. Nedlloyd voegde na het sprongetje van maandag f2 aan de koers toe op f169. Heineken bleef eveneens stijgen en had rond het middaguur f 3,50 aan de koers toegevoegd op f 190,50. Bols won f3 op f170 en Wessanen f2 op f82. Ko ninklijke Papier werd f6,50 duurder op f 171 en het grillige Fokker f2,20 op f81,80. Ahold won f2 op f98,10. Op de obligatiemarkt noteerden diverse le ningen licht hoger.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 6