KLM kampt
met tekort
aan piloten
EG volgt VS met
subsidie op graan
Hoogovens ziet winst dalen
Bonn voelt niets voor
verlaging van disconto
Vrouwen-ambtenaren te laag betaald
SSE«mjïS!!S3SS
'Eelde' kan vraag niet aan
PAGINA 6
ECONOMIE
VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1986
DEN HAAG (ANP) - De KLM moet in verband met een
vlootuitbreiding de vrije markt op voor het aantrekken Actievoerders hebben de jaarver-
van nieuwe piloten. De nieuwelingen kwamen tot nu toe gadering van de aandeelhouders
voornamelijk van de Rijksluchtvaartschool, maar deze van KLM in
kan niet meer aan de vraag van de KLM voldoen. Het zuid-Afrikat
bedrijf werft nu ook onder piloten van Nederlandse
chartermaatschappijen.
Sowjet-Unie wacht rustig af
BRUSSEL (Rtr) - De Europese
Commissie wil volgende week één
miljoen ton graan tegen een gesub
sidieerde prijs op de wereldmarkt
aanbieden. Het gaat om tarwe en
gerst uit de EG-voorraden van in
totaal 16,5 miljoen ton, zo is giste
ren bekend gemaakt.
Volgens waarnemers is het aan
bod vooral aan de Sowjet-Unie ge
richt. Zij zienvhet tevens als een
antwoord van de EG op het besluit
Amstelveen gisteren
de apartheid in
de kaak te stellen.
De Rijksluchtvaartschool in Eelde
neemt per jaar 41 leerlingen aan.
Voor de school heeft jaren een
wachtlijst bestaan, maar die is nu
schoon. De KLM heeft alleen dit
jaar al 68 piloten nodig. Dat zijn er
28 meer dan normaal, wegens de
aanschaf en invoering van in totaal
20 nieuwe vliegtuigen van het type
Fokker 100 en Boeing 737-300. De
vliegtuigen worden vanaf septem
ber dit jaar tot 1988-1989 inge
voerd.
De KLM zal volgens de woord
voerster dit jaar als gevolg van de
vlootuitbreiding achttien mensen
van de rijksluchtvaartschool aan
nemen en vijftig mensen van de
vrije markt. Dat zijn piloten die bij
Nederlandse chartermaatschappij
en werken, maar er wordt ook in
het buitenland gekeken. Charter-
piloten maken graag de overstap
naar de KLM. Dit bedrijf betaalt
beter en biedt meer zekerheid op
langere termijn.
De KLM haalt geen extra
vliegers weg bij de luchtmacht en
marine want daar bestaan afspra
ken over. Die gelden echter niet
voor chartermaatschappijen. Vol
gens voorzitter Spiegelenberg van
de Nederlandse Ofïicierenvereni-
ging NOV is al zeker een jaar merk
baar dat chartermaatschappijen
bezig zijn militaire vliegers over te
nemen.
Concurrentie
De KLM verwacht ook voor het
lopende boekjaar een winstgeven
de exploitatie, maar president-di
recteur Orlandini kan geen indica
tie geven over de omvang daarvan.
Daarvoor is de luchtvaart te zeer
afhankelijk van de ontwikkeling
van de wereldeconomie, de we
reldhandel en andere „externe om
standigheden" als bijvoorbeeld de
olieprijzen.
De KLM-topman zei in een toe
lichting op de kwartaalcijfers giste
ren tijdens de vergadering van aan
deelhouders, dat de concurrentie
heviger wordt en de tarieven onder
druk zet. Er wordt meer gevlogen,
Kort Zakelijk
McDonnel/Airbus
De Amerikaanse vliegtuigfabri
kant McDonnell Douglas heeft Air
bus Industrie, het consortium van
Europese vliegtuigbouwers, nieu
we voorstellen gedaan voor moge
lijke samenwerking teneinde de
positie van beide ondernemingen
ten opzichte van vliegtuigfabrikant
Boeing te verstevigen. McDonnell
wil deelnemen in de bouw van de
A330 van Airbus, een toestel voor
de korte afstand. Van de kant van
Airbus is vernomen dat de ge
sprekken in een „delicate" fase
verkeren en dat van geen van beide
kanten beslissingen ophanden
zijn.
In- en uitvoer
De waarde van de Nederlandse
in- en uitvoer van goederen is in
het eerste half jaar van 1986 fors ge
daald ten opzichte van het eerste
half jaar van vorig jaar, zo blijkt uit
CBS-cijfers. Doordat de uitvoer
maar met minder volle vliegtuigen:
„Sinds vorig najaar is in de be
drijfstak de produktietoename gro
ter dan de stijging van
IJMUIDEN (ANP) - Hoogovens
verwacht dat de winst dit jaar be-
Op de belangrijke Noord.Uanü-
Bij het hoofdgebouw deelden de-
Tni TZ' verwacni M „c wal un jaar
ZanveXi^Zen de handle, nriS^Ttaïï
ZS iZdZd~ :Tv^. i™«». (energieprijzen). De netto-
sche routes 5 in de eerste vijf men van het avartheidsreg
maanden van dit jaar het totale
passagiersvervoer van de geza
menlijke luchtvaartmaatschappij
en met 3 procent toegelopen bij
een produktiestijging van 12 pro-
B innen betoogde een woordvoer-
der van de kerkelijke werkgroep zes maanden
Kairos, die machtiging tot spreken
had gekregen van een aandeelhou-
cent. Bij de KLM nam in diezelfde der> dat er niet alleen morele maar
periode het passagiersvervoer toe ootc zakelijke motieven zijn voor
het stopzetten van de vluchten van
de KLM op Zuid Afrika. Menig
aandeelhouder stond tijdens het be-
De maatschappijen die aangeslo- t0°g op om demonstratief koffie te
ten zijn bij de luchtvaartorganisa- gaan drinken. Volgens president-
Me IATA boekten in 1985 tezamen directeur Orlandini neemt de KLM
een winst van f600 miljoen, slechts slechts 4 procent van het lucht-
1,4 procent van de totale omzet te- vaartverkeer op Zuid-Afrika voor
genover in 1984 nog 2 procent. Dat zijn rekening. Dat gebeurt door een
is volgens Orlandini onvoldoende, verbinding via Nairobi en op deze
voor de noodzakelijke investerin- lijn worden goede resultaten be-
gen. Hij zei voorts, dat de KLM een baalt.
actieplan ontwikkelt om in de
vrachtmarkt het hoofd te bieden De KLM kwam recentelijk in con-
»aan de toegenomen concurrentie flict met de anti apartheidsbewe-
van de zijde van aanbieders van ging door op te treden als sponsor
deur tot deur". Ook van een golftournooi, waar Zuid-
Orlandini dat de KLM stu4eert Afrikanen werden toegelaten. Re
de mogelijkheden tot „inchec- centelijk kwam de KLM in het
nieuws doordat deze maatschappij
aan Zuidafrikaners, die in wester-
landen het toerisme in hun land
ken" buiten de drukke balies op
Schiphol. In de Golden Tulip Ho
tels (deels eigendom van KLM) is
daarmee een bescheiden begin ge- propageren, gratis tickets verstrek-
maakt. te. (foto anp>
winst bleef in de eerste
den van dit jaar met ruim 106 mil
joen gulden nog vrijwel gelijk aan
de bijna 108 miijoen in de eerste
1985. De omzet
daalde echter met zo'n zestien pro
cent van 3,8 tot 3,2 miljard gulden.
In het afgelopen half jaar heeft is
de daling van de kosten (14 pro
cent) nog groter geweest dan die
van de inkomsten (14 procent). De
lagere dollarkoers resulteerde in
lagere opbrengstprijzen van staal
en aluminium, maar ook in lagere
grondstof- en energiekosten. In de
laatste maanden is echter in de
staaldivisie een verslechtering van
de marges ontstaan, doordat de op-
op deze' brengstprijzen inmiddels sterker
daalden dan de kostprijzen.
Lagere resultaten ontstonden al
in de sector aluminium. De sterk
gedaalde prijzen voor primair alu-
miunium op de wereldmarkt ver
oorzaakten bij de smelter Aldel een
scherpe teruggang van het resul
taat. De resultaten in de sector
delfstoffen daalden ook door lage
re energieprijzen. Bovendien wa
ren de koersverschillen op langlo
pende schulden nadelig ten op
zichte van dezelfde periode van
1985. Voordeel leverde wel
aanzienlijke daling van de rentelas
ten.
De produktie van ruwstaal bleef
in de eerste helft van het jaar op 2,6
miljoen ton. De produktie van ruw
aluminium bedroeg 47.200 ton
(47.700 ton). De afzet van alumi
nium walserij- en extrusieproduk-
ten ging van 92.400 naar 92.500 ton.
Het aantal personeelsleden van het
concern daalde in de eerste zes
maanden van 27.383 naar 27.319.
Volgens eerder uitgesproken
verwachtingen heeft de Koninklij
ke Nedlloyd Groep in het eerste
halfjaar 1986 aanzienlijk lagere re
sultaten behaald dan in hetzelfde
tijdvak van 1985. De nettowinst
daalde van f 60,2 tot f 21,7 miljoen.
Hoewel het tweede halfjaar aan
zienlijk beter zal uitvallen dan het
eerste moet met een halvering van
de jaarwinst rekening worden ge
houden, zo heeft de raad van be
stuur meegedeeld.
Vooral als gevolg van de daling
van de dollarkoers is de omzet, ge
meten in guldens, met 17 procent
gedaald tot 2 miljard gulden. Deze
lagere dollarwaarde is in belangrij
ke mate ook de oorzaak van de da
ling van het brutoresultaat met 39
procent. De resultaten van de lijn
diensten stonden onder druk ten
gevolge van de blijvende overcapa
citeit aan scheepsruimte.
De droge-bulksector is nog
steeds verlieslatend. Het profijt,
dat verbonden zou moeten zijn aan
de lage brandstofprijzen moet, on
der de huidige marktomstandighe
den, vrijwel geheel in de tarieven
aan klanten worden doorgegeven.
Ook de resultaten van het zwaar
zeetransport bleven negatief. In de
korte lijnvaart daarentegen werd
een bevredigend positief bedrijfs
resultaat behaald. In de verslagpe
riode werden zes lijnvaartschepen,
een containerschip, een droge-
bulkschip en drie korte-lijnvaart-
schepen verkocht terwijl een mul-
ti-purposeschip werd aangeschaft.
van de Amerikaanse regering be
gin deze maand om vier miljoen
ton graan aan de Sowjet-Unie te le
veren tegen een gereduceerde
prijs. De Amerikaanse prijs komt
overeen met een subsidie van on
geveer dertien dollar per ton graan.
Vooralsnog heeft de Sowjet-Unie
nog geen gebruik gemaakt van het
Amerikaanse aanbod, volgens des
kundigen in afwachting van een
nog gunstiger prijs uit de „subsi
diewedloop" tussen de VS en de
EG.
Volgens het voorstel van de Eu
ropese Commissie, dat nog offi
cieel moet worden goedgekeurd, is
het de bedoeling het graan binnen
drie weken op de markt aan te bie
den. De hoogte van de subsidie ter
overbrugging van het verschil tus
sen de hoge EG-prijs en de lagere
prijs op de wereldmarkt zal pas bij
de aflsuiting van het leveringscon
tract worden vastgesteld. In EG-
kringen wordt er echter niet aan
getwijfeld dat de EG een prijs zal
bepalen die vergelijkbaar is met
die waarvoor de Amerikanen het
graan aan de Sovjetunie hebben
aangeboden.
De graanoogst in de landen van
de EG zal volgens schattingen van
de commissie dit jaar overigens
met in totaal 145 miljoen ton onder
die van vorig jaar (160 miljoen ton)
liggen. Vooral voor gerst en tarwe
zal er sprake zijn van een duidelijk
kleinere oogst. Verwacht wordt dat
dit jaar 43,7 miijoen ton gerst
wordt geoogst tegen 51,3 miijoen
ton vorig jaar, terwijl de tar
weoogst afneemt van 65,8 tot 61,3
miijoen ton.
De Korte: stimuleren vraag niet nodig
ECKELRADE - Hub en Wiel Heinen uit Eckelrade tonen trots hun Betje 36, de eerste Zuidnederlandse koe die
meer dan 100.000 liter melk heeft geproduceerd. Daarmee zou een zwembad van 5 x 10 x 2 meter gevuld kunnen
worden. (fotoANP)
SCHIPHOL (ANP) - Een verlaging
van het disconto in West-Duitsland
zal weinig invloed hebben op de
economie van de Bondsrepubliek.
Daarom is er weinig enthousiasme
om daartoe over te gaan, aldus mi
nister De Korte (economische za
ken) op Schiphol na terugkeer van
een kennismakingsbezoek aan zijn
Westduitse collega Bangemann.
De Duitsers staan onder grote
druk van de Amerikanen hun rente
omlaag te brengen om zo de econo
mie te stimuleren en één van de
trekpaarden van de wereldecono
mie te worden. De Bondsrepubliek
voelt daar echter weinig voor. Wat
moeten we stimuleren als de eco
nomische groei drie procent be
draagt, de investeringen en de bin
nenlandse consumptie flink
groeien, zo verwoordde De Korte
het standpunt van zijn collega Ban
gemann.
Op berichten dat de Duitsers de
komende maand hun disconto, dat
thans op 3,5 procent ligt, zullen
verlagen wilde hij dan ook niet in
gaan. Wel zei De Korte dat als die
verlaging plaatsvindt, Nederland
zal volgen. Volgens De Korte is ons
land gebaat bij de ontwikkeling
dat de groei van de Westduitse eco
nomie voor een belangrijk deel zijn
oorzaak vindt in de binnenlandse
vraag. De importen zijn vrij aan-
Bonden eisen alsnog uitbetaling premievergoeding
minder (tien procent) in waarde DEN HAAG (ANP) - De centrale miljoen gulden te goed hebben. Bij
daalde dan de invoer (14 procent) voor Middelbare en Hogere Amb- de christelijke ambtenarencentrale
steeg het overschot op de goede- tenaren (CMHA) heeft minister CCOOP wordt de uitspraak
renbalans van 6,3 miljard gulden in Van Dijk (binnenlandse zaken) ge- Centrale Raad
1985 tot 9,6 miljard gulden. Dollar
koers en olieprijzen zijn de voor
naamste oorzaken van de waarde- loon hebben ontvangen het
verschillen ten opzichte van vorig schil alsnog uit te betalen. Ook de len we zeker met stilzitten aldus
jaar. In gewicht was er sprake van FNV-ambtenafen (ACOP) denken een woordvoerder,
een daling van de uitvoer met twee er zo over. Zij willen de zaak in het
procent en een stijging bij de in- ambtenarenoverleg met Van Dijk
voer met twee procent. bespreken.
vraagd vrouwelijke ambtenaren het CMHA-verzoek heeft geleid,
die tussen 1973 en 1985 een te laag nog bestudeerd. „Maar als er gron-
is. Weliswaar bleven hun netto
komens gelijk, maar bruto gini
de vrouwen minder verdienen
Beroep, die tot vorig jaar gold
door
betaalde premie. Het teveel kon werd
werknemers niet meer
;en wordt gehaald. De korting was vol-
Tot gens de Centrale Raad in strijd met
voor het beginsel van gelijke beloning
te veel voor mannen en vrouwen, waarbij
den voor terugvordering zijn zul- worden terugverkregen.
Getrouwde ambtenaren vielen
echter buiten de boot door de kor-
Tussen 1973 en 1985 heeft de ting op de vergoeding
uitspraak
Verf
overheid gekort op de (direct
de fiscus afgedragen) vergoeding
Het zou om tienduizenden vrou- van de aow/aww-premie
v, wat hen duizenden guldens
het Europese Hof. De uit
spraak geldt voor negen gevallen.
Het ministerie van binnenlandse
zaken bevestigt de omvang van het
probleem, maar verwacht geen
grootscheepse terugbetaal-opera-
kon schelen. Begin 1985 viel het tie. Op grond van eerdere uitspra-
voordeel weg, doordat iedereen in-
T-. f wen gaan, die in totaal nog tussen welijke ambtenaren die een echt- dividueel premie moest gaan beta-
steeds vaker bü de grote doe-het- de vijfhonderd en zevenhonderd genoot hebben die ook ambtenaar len en de maximum grens door de
zelf ketens, maar hij moet goed be-
ken blfjkt dat uitspraken van de
Centrale Raad geen algemene
strekking hebben.
zienlijk, aldus de bewindsman. Hij
wilde daar echter niet de conclusie
aan verbinden dat (ook) de Neder
landse regering zich meer moet
richten op stimulering van de
vraag.
De Korte heeft zijn Westduitse
collega laten weten gaarne mede
bij de Europese Gemeenschap op
een aantal punten aan de bel te
trekken. Eén van die punten is de
landen van de Europese Vrijhan
dels Associatie (EFTA), waarvan
met name de Scandinavische lan
den deel uitmaken, te betrekken
bij de vervolmaking van de EG-
Shell sluit
ontslagen
niet uit
ROTTERDAM (ANP) - Shell Ne
derland is niet bereid om de vak
bonden de garantie te geven dat bij
de op handen zijnde bezuinigingen
onder de bijna 17.000 personeelsle
den geen gedwongen ontslagen
zullen vallen. Volgens districts
hoofd Henk Krul van de Industrie
bond FNV in Rotterdam heeft de
directeur personeelszaken van het
concern gisteren wel gezegd dat de
maatschappij onder andere via na
tuurlijk verloop, overplaatsing en
vervroegde pensionering zal pro
beren gedwongen ontslagen te ver
mijden. Garanties wilde hij de vak
bondsdelegatie echter niet geven.
Over de positie van het personeel
bij Shell in Pernis (5400 werkne
mers, van wie er 600 moeten ver
dwijnen) zal op 19 september tus
sen de bonden en de Shell-directie
verder worden gepraat. Krul vindt
vooralsnog dat de sterke daling
van de olieprijzen en de onzekere
dollar-positie een onjuist argument
van Shell is om tot de aangekon
digde maatregelen te besluiten.
„Vooral op het punt van het be
houd van de werkgelegenheid
heeft een sterke maatschappij als
Shell de laatste jaren niet altijd uit
geblonken door goed maatschap
pelijk gedrag", aldus Krul.
binnenmarkt, onder meer op het
punt van standaardisering. De be
windsman wees erop dat de EFTA-
landen een belangrijke han
delspartner voor de EG zijn. Daar
wordt meer afgezet dan in de VS.
Ook is De Korte evenals Bange
mann allerminst te spreken over
het Europese regionaal beleid dat
bedoeld is om achterstandsgebie
den in de Gemeenschap een extra
stimulans te geven. Onder meer
door de toetreding van Portugal en
Spanje, waar het welvaartsniveau
aanzienlijk lager is dan in Neder
land of West-Duitsland, dreigen de
rijkere EG-landen uit de boot te
vallen bij het regionaal econo
misch beleid van de EG. De be
windslieden willen in Brussel pro
beren daar verandering in te bren
gen.
Minister De Korte.
denken dat de kwaliteit daar min- _,_T _T
der is dan bij de ouderwetse APELDOORN (ANP) - Vijf Neder-
verfzaak. Deze waarschuwing landse vliegtouroperators gaan sa-
heeft de verenieine van Verf- en menwerken om het hoofd te bie-
Drukinktfabrikanten verpakt in den aan de steeds harder wórden-
haar jaarverslag over 1985, dat don- de concurrentieslag op de reis-
derdag verschenen is. De fabrikan- markt. De vijf zijn Bonair Holidays
ten tonen zich daarin bezorgd over '"Apeldoorn, Gulliver Flytours in
de ontwikkelingen op de doe-het- Ridderkerk en Sudtours Sunair en
b;eSknjzeDn'eonder3rutndoo?:
werken 5.800 mensen in fabrieken onder de
van o.a. BASF, Sigma en Sikkens. P™iEen woordvoerder
Britse werkloosheid
Reisbureaus
bundelen
hun krachten
wacht en om een zo groot mogelyk
accommodaties gezamenlijk deel van het praktisch gelijk blij-
„Dutch Pool" inko- vend totaal aantal reizen in de
Bonair wacht te slepen zullen de reisorga-
heeft dit gisteren meegedeeld. nisatoren vooral aan de prijzen
De vijf vliegen voornamelijk op sleutelen. Directeur F. Fransen
de tweede grote Nederlandse i
Brittamrië^sTn^u^toegenomen organisator" Arke Reizen zei on-
met oneeveer 50 000 tot 3 279 000 Kreta> Vol6ens de Bonair-woord- langs dat de marges voor de reis-
Zl aantaï^omt'overeen met'lij Werdd voI«end 'aar klein zjjn.
procent van de beroepsbevolking. koSer kunnen aanbi^den
In de jongste cijfers zijn de 125.000 zoals beklnd woJdt over de ee
De totale stijging op de reismarkt
zal volgend jaar niet meer dan 2 tot
3 procent bedragen, zo voorspelt
hij.
De geslonken marges in de tour-
operating en de reisbureausector
hebben er vorige week al toe geleid
dat de grootste Nederlandse reisor
ganisator Holland International
(Hl is dochter van de KLM) een be
zuinigingsoperatie heeft aange
kondigd waardoor 90 arbeidsplaat
sen moeten verdwijnen. Ondanks
het feit dat dit voor Hl een record
jaar wordt van bijna 400.000 passa
giers en een omzet van 900 miljoen
gulden in de periode juli 1985 - juni
1986. Vorig jaar was echter een ver-
liesjaar voor HL Directeur A. Hout-
zaager zei daarover in het toeris
tisch vakblad ReisRevue dat zijn
marge met meerdere tienden van
procenten daalde. En een tiende
procent is voor zyn bedrijf al een
inkomstenderving van één miljoen
gulden. De concurrentie dwingt
volgens hem Hl de prijzen laag te
stellen. Daardoor moet nu elders
worden bezuinigd.
Mensen langer, deuren hoger
DEN HAAG (GPD) Het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten
gaat de hoogte van zijn deuren aanpassen aan de steeds langer
wordende bevolking. De huidige standaarddeur is twee meter en
één centimeter. Voor mensen die langer zijn dan een meter negen
tig is dat te laag. En omdat dat er steeds meer worden, wordt de
standaarddeur in een Bouwfondswoning in toekomst tien centi
meter hoger.
Voorlopig zal dat de enige aanpassing aan de langer wordende
bevolking zijn, hoewel woordvoerder A. van Meigaarden toegeeft
dat de Nederlandse woningwetwoning eigenlijk aan alle kanten
net een stukje te kort is. Het Bouwfonds heeft ook al overwogen
om de aanrechten en de trapgaten wat hoger te maken, maar dat
komt en voorlopig waarschijnlijk niet van.
Hogere trapgaten eisen meer ruimte en werken dus bouwkos-
tenverhogend. Het aanrecht verhogen zou makkelijker zijn, maar
gebeurt op dit moment hooguit incidenteel als een koper daar
uitdrukkelijk om verzoekt.
Hogere plafonds dan de nu gebruikelijke 2.70 zitten er voorlopig
zeker niet in. Niet alleen omdat dat veel duurder is, maar ook
omdat alle standaardbouwmaterialen nu eenmaal op lage wonin
gen z(jn berekend.
Beursoverzicht
AMSTERDAM (ANP) - De nogal som
bere uitspraken van Hoogovens over
de tweede helft van 1986 zijn op de Am
sterdamse effectenbeurs voor de koers
van het staalaandeel rampzalig geble
ken. Met een opening van f87 was er
aan het begin van de dag al een verlies
van f 21. Daarna ging het zelfs omlaag
tot f 82,20, waarna zich enig herstel be
gon af te tekenen.
Het damrak was gisteren over het
algemeen duidelijk overwegend lager.
Als er bij de grote fondsen winsten op
traden, zoals bij Koninklijke Olie en
Fokker, ging bet slechts om dubbel
tjes. KLM moest ex-dividend per saldo
f 0,90 terug naar f45,10, Akzo verloor
f 1,40 op f 161,80 en Unilever een gul
den op f506,50.
Bij de banken zakte ABN f4 weg
naar f627 en Middenstandsbank een
rijksdaalder naar f219,50. Ook de ver
zekeraars waren lager met voorop Na
tionale Nederlanden, dat f 1,50 moest
inleveren op f87. De grote uitgevers
trokken een lijn met een verlies voor
alle drie van f2. Nijverdal-ten Cate
moest van de forse winst van donder
dag f4 afstaan op f171. KNP werd
f 1,30 goedkoper op f 164,70, Ahold
f2,40 op f95,10 en Pakhoed f1,20 op
f61.
