Tegenslag voor
regering-Botha
Botha kan op steun rekenen voor harde lijn
Poolse dissident
Michnick vrij man
Hof: noodtoestand ten dele onwettig
Goede kans op bezoek
Haakmat aan Bouterse
DINSDAG 12 AUGUSTUS 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
BONN/BERLIJN (Rtr.) - De West-
duitse regering heeft de Duitse De
mocratische Republiek gewaar
schuwd dat haar weigering om een
einde te maken aan de stroom van
vluchtelingen uit de Derde Wereld
via Berlijn een ernstige bedreiging
vormt voor de bilaterale betrekkin
gen. Het is de eerste maal dat Bonn
Oost-Berlijn in dit verband open
lijk heeft, gewaarschuwd.
De Westduitse minister van In-
terduitse aangelegenheden, Hein-
rich Windelen, zei op een perscon
ferentie dat Oost-Bérlijn zich „gro
velijk onvriendelijk" gedraagt te
genover Bonn. Hij waarschuwde
dat dit direct schadelijke gevolgen
heeft voor de vooruitzichten op
Bonn maant de
DDR: stop
vluchtelingen
De Bondsrepubliek zegt dat zij
de stroom van vluchtelingen uit
Afrika, Azië en het Midden-Oosten
niet meer aan kan. Tot dusverre dit
jaar zijn er zeker 50.000 via Berlijn
naar de Bondsrepubliek gekomen.
makkelijk toegang krijgt tot West-
Berlijn.
De DDR heeft klachten van
Bonn over de stroom vluchtelin
gen tot dusverre afgewezen en ver
klaard dat zij alleen met de drie
westelijke geallieerden wil spre
ken, maar deze sluiten zo'n contact
uit. Volgens de geallieerden wil
Oost-Berlijn hen dwingen met de
DDR te onderhandelen in plaats
Shultz: breuk
Anzus een feit
SAN FRANCISCO (Rtr.) - Nieuw-
Zeeland valt niet meer onder de
Amerikaanse veiligheidsparaplu,
„omdat het zich niet langer houdt
essentieel element van het
Meer dan de helft kwam het land zwakken.
i met de Russen. Daarnaast zou Anzus-verdrag". Dit heeft de Ame-
Oost-Berlijn een precedent willen rikaanse minister van buitenland
scheppen om Bonn uit te sluiten se zaken, George Shultz, gisteren
van bespreking van kwesties die gezegd aan het begin van overleg
West-Berlijn betreffen om daar- op topniveau met Australië. Dit is
door de banden van West-Berlijn het derde land van het defensiever-
met de Bondsrepubliek te ver- drag dat dateert uit 1951.
Nieuw-Zeeland weigert nucleair
verbetering van samenwerking binnen door eerst naar Öost-Ber- De drie westelijke geallieerden voortgestuwde of bewapende
tussen beide landen.
lijn te vliegen en dan
De westelijke geallieerden VS, westelijke helft van de stad
de stellen zich echter op het stand- schepen toegang tot zijn havens.
Frankrijk in steken. Volgens Bonn moedigt
JOHANNESBURG- Het hooggerechtshof van de Zuidafrikaanse havenstad Durban heeft gisteren Groot-Brittannrë A
twee essentiële bepalingen van de omstreden noodtoestandswetgeving onwettig verklaard. En West-Berlijn hebben ook kritiek Oost-Berlijn vluchtelingen
hoewel de advocaten van de Zuidafrikaanse staat tegen het vonnis van het hooggerechtshof in menen dafoosUBerliin dl kwestie
beroep zijn gegaan, is de plaatselijke UDF-perssecretaris Lechesa Tsenoli als gevolg van de uit- van de vluchtelingen gebruikt als Naar Wii
spraak inmiddels in vrijheid gesteld. In rechtskringen wordt aangenomen, dat het vonnis van het hefboom om de speciale status van door er in de Derde Wereld rucht-
punt dat Berlijn nog steeds als ge- Washington maakt een compromis
heel onder het vier-mogendheden- onmogelijk doordat het vasthoudt
om akkoord over de stad valt en dat
i zijn beleid dat het niet i
kwesties in verband met de stad al- deelt of een schip al dan niet is uit-
len met de Sowjet-Unie kunnen gerust met kernwapens. Nieuw-
de vluchtelingen gebruikt als Naar Windelen zei gebeurt dit worden besproken, die volgens het Zeeland stelt zich op het standpunt
hooggerechtshof van Durban gevolgen kan hebben voor alle personen die op grond van de Berlijn te veranderen,
noodtoestand sinds 12 juni van dit jaar zijn opgepakt.
De drie rechters van het hoogge- arrestatiebevel hebben overlegd, den ook veroordeeld om de kosten
rechtshof van Durban deden giste- onwettig zijn. Ook oordeelde het van het proces te dragen.
baarheid aan te geven dat men ge-
akkoord verantwoordelijk is 1
Oost-Berlijn.
ren schriftelijk uitspraak in het hooggerechtshof dat de minister
kort geding dat door de multi-ra- van wet en orde, Louis le Grange,
ciale massa-organisatie het Ver- niet gerechtigd is om mensen die
enigd Democratisch Front (UDF) op grond van de noodtoestand zijn
de week ervoor tegen de Zuidafri- aangehouden, voor onbeperkte tijd
kaanse staat was aangespannen vast te houden. Volgens het hoog-
vanwege de detentie van de UDF- gerechtshof is president P.W. Bo- Vandaar dat de staatsadvocaten
perssecretaris in de provincie Na- tha bij het afkondigen van de de rechters tot het compromis
tal, Lechesa Tsenoli. Tsenoli werd noodtoestand zijn grondwettelijke kwamen om de persoon, waarom
op 12 juni van dit jaar, de dag dat bevoegdheden te buiten gegaan, het in kort geding in Durban in fei-
de noodtoestand van kracht werd, te ging, Lechesa Tsenoli, in vrij-
De staatsadvocaten tekenden on
middellijk beroep aan tegen de uit
spraak van de drie rechters in Dur
ban, maar het kan wel een jaar du
ren voordat dit beroep ook daad
werkelijk behandeld zal worden.
door
Ruud de Wit
heid te stellen.
door de veiligheidspolitie aange
houden en sindsdien heeft hij zon
der aanklacht of vorm van proces
vastgezeten.
In hun vonnis verklaarden de
drie rechters dat alle arrestaties Botha, de minister van wet en or-
door leden van de veiligheidstroe- de, Louis le Grange en diens colle-
pen zonder dat deze een officieel ga van justitie Kobie Coetsee wer-
AMSTERDAM - André Haakmat, name wordt gegarandeerd. Ook
de voormalige vice-premier van ging hij akkoord met twee andere overige provincies, waardoor nog
Suriname, gaat mogelijk toch naar voorwaarden van Haakmat. Zo wil eens ruim 7000 andere personen in
Paramaribo om met de huidige de leider van het Amsterdamse vrijheid zullen moeten worden ge-
machthebbers een politieke dia- volksverzet zich laten vergezellen steld. Peter Harris, een advocaat in
loog te voeren. Haakmat is begon- door een aantal Nederlandse jour- Johannesburg die optreedt na-
nen met de voorbereidingen van nalisten. Ook wil hij dat een com- mens de advocaten die noodtoe-
zijn vertrek, nadat de Surinaamse missie van de Organisatie van standsgevangenen in de provincie
premier Radhakishun gisteren was Amerikaanse Staten (OAS) een on- Transvaal tot hun clientele heb
ben, zei desgevraagd dat er nog gis
teravond een vergadering zou wor
den belegd om de komende strate
gie te coördineren.
Haakmat noemde de reactie van
de Surinaamse premier „enorm De eerste reacties in anti-apart-
positief en constructief'. „We zijn heidskringen op de gerechtelijke
De eerste minister deed voor duidelijk op de goede weg", aldus uitspraak in Durban
Verwachting
De verwachting is nu, dat de ko
mende dagen talrijke familieleden
en bekenden van personen, die op
grond van de noodtoestandswetge
ving in de provincie Natal zijn
gearresteerd, naar de rechter zul
len stappen om hun invrijheidstel
ling te bewerkstelligen. Alleen in
Natal al zou het hierbij gaan om
500 personen. Verder zullen naar
verwachting nu ook nieuwe korte
gedingen worden aangespannen
bij de hooggerechtshoven
ingegaan op een aantal
de vroegere bewindsman.
door
Jos Heymans
derzoek in Suriname mag instel
len. Radhakishun stemde gisteren
met beide eisen in.
De Zweedse onderzoeker Axel Rydberg (links) en de rendierenfokker Nikolaus Kuhmunen onderwerpen een
levend rendier aan een bloedonderzoek. Na de ramp in de kerncentrale in Tsjernobil bleek dat het voedsel voor
deze dieren ernstig is besmet. Bloedproeven hebben inmiddels aangetoond dat de rendieren daardoor zelf ook
radioactief zijn besmet. Vele duizenden dieren worden daarom afgemaakt. (foto epa>
Veronica-radio de toezegging dat de Amsterdamse advocaat, die on- thousiast, maar de vrees bestaat
de veiligheid van Haakmat in Suri-
Suriname wil
band met de
Ned. Antillen
WILLEMSTAD (ANP) - Suriname
wil komen tot een vorm van econo
mische samenwerking met de Ne
derlandse Antillen en heeft minis
ter-president ir D. F. Martina uitge
nodigd voor een bezoek. Dat heeft
de Surinaamse minister van bui
tenlandse zaken, Henk Herren-
berg, verklaard in een interview
met het Curagaose radiostation
Hoyer. Herrenberg was het afgelo
pen weekeinde in Willemstad, op
doorreis naar Suriname nadat hij
in Colombia de installatie had bij
gewoond van de nieuwe president
Virgilio Barco.
In het gisteren uitgezonden
vraaggesprek met Hoyer zegt Her
renberg: „We hebben al te lang
wenselijkheden uitgesproken. We
moeten onze relatie (Suriname-An
tillen - red.) nu gaan concretiseren.
Ik merk dat de politieke wil aanwe
zig is: zeker bij mij. En als ik kijk
naar premier Martina en vice-pre
mier Chance dan denk ik dat we in
staat zijn om die persoonlijke rela
tie die we hebben opgebouwd om
te zetten in concrete daden op het
stuk van economische
king".
Buitenland kort
IRA-bom
BI) een politiebureau in The Bir
ches, in de buurt van het Noordier-
se Portadown, raakten gisteravond
twee mensen gewond toen een
bom ontplofte in een graafmachi
ne. Het Ierse Republikeinse Leger
IRA heeft inmiddels de verant
woordelijkheid voor de aanslag op
geëist.
Bourguiba
De Tunesische president Habib
Bourguiba (83) heeft besloten te
scheiden van zijn vrouw Wassila.
Dit in verband met het feit dat zij
„buiten medeweten en zonder toe
stemming van de president van de
republiek verklaringen heeft afge
legd en standpunten heeft ingeno
men die strydig zijn met de grond
wet", zo stond in een communiqué.
Mevr. Bourguiba verblijft al gerui
me tijd in de VS.
Waldheim
Onderzoekers van het Joods We
reldcongres hebben in de nationale
archieven in Washington docu
menten gevonden uit de Tweede
Wereldoorlog met aantekeningen
van Kurt Waldheim, waaruit zou
blijken dat Waldheim een belang
rijker positie heeft bekleed bij de
Nazi-inlichtingendienst dan hij nu
doet voorkomen. Waldheim, nu
president van Oostenrijk, zegt dat
hij eenvoudig werk verrichtte als
klerk.
middellijk de OAS heeft ingelicht dat de regering-Botha nu nieuwe
over de jongste ontwikkelingen in noodtoestandsregels zal afkondi-
Suriname. „De OAS zal enige tijd gen. Dat gebeurde de afgelopen
nodig hebben om een commissie maanden ook bij soortgelijke von-
in te stellen. Daarom heb ik ze met- nissen van de rechtbanken, waar-
een op de hoogte gebracht van de bij de poten onder de noodtoe-
toezegging van de Surinaamse re- standwetten leken te worden uit-
gering". gezaagd. Er wordt in Zuid-Afrika
zelfs gespeculeerd over de moge-
Voordat Haakmat definitief be- lijkheid van het uitroepen van de
sluit naar Paramaribo te reizen, wil krijgswet waarbij de bevoegdheid
hij nog twee andere eisen ingewil- van de burgerrechter wordt over-
ligd zien. Legerleider Bouterse zal genomen door militaire rechtban-
Haakmat moeten toezeggen een ken.
politieke dialoog met hem aan te Max Coleman, de voorzitter van
gaan en de militaire acties tegen een groep die zich bezighoudt met
het verzetslegertje van Ronnie de belangenbehartiging van ou-
Brunswijk te staken. ders van politieke gevangenen in
Zuid-Afrika, waarschuwde voor
Haakmat heeft goede hoop dat zulke stappen door de regering-Bo-
ook aan die eisen zal worden vol- tha: „Dit alles is niet zonder prece-
daan. „Bouterse slaagt er niet in dent, dat hebben we de afgelopen
het conflict met B runs wijk via een weken wel gezien. Ik sluit niet uit,
militaire actie op te lossen. Hij zal dat de regering-Botha nu verder
een bemiddelaar nodig hebben. Ik gaat door bijvoorbeeld de krijgs-
denk dat ik in staat ben om Bruns- wet in te voeren, aangezien de bur-
wijk een halt toe te roepen", aldus gerhoven toch maar als te lastig
Haakmat. worden beschouwd".
Drugstest in
Witte Huis
WASHINGTON (Rtr./UPI) -
Ruim 70 medewerkers van het
Witte Huis, onder wie vice-pre
sident George Bush, hebben
gisteren vrijwillig urine ingele
verd voor een onderzoek naar
de aanwezigheid van verboden
drugs om hun steun te betui
gen aan de campagne van pre
sident Reagan tegen drugsmis
bruik. Deze leverde vrijdag uri
ne in voor een onderzoek naar
sporen van cocaïne, marijuana,
heroïne, barbituraten en derge
lijke.
Ingeval van een positieve uit
slag volgt er nader onderzoek
en zonodig overleg. „We willen
een drugsvrije werkplek. Als
iemand problemen heeft, wil
len we dat hij een oplossing
zoekt". De uitslagen van het
urine-onderzoek zullen overi
gens niet bekend worden ge
maakt.
WARSCHAU (AP) - De dissidente Poolse historicus Adam Michnik, een
vooraanstaand adviseur van de verboden vakbond Solidariteit, is giste
ren vrijgelaten uit de gevangenis op grond van de amnestiewet die de
regering vorige maand afkondigde.
Jacek Kuron, een oppositieleider in Warschau, deelde mee dat Michnik
maandagmiddag was ontslagen uit de gevangenis in Barczewo in noord-
Polen, waar hij een gevangenisstraf van Vh jaar uitzat wegens illegale
vakbondsactiviteiten en het aanzetten tot onrust. Kuron zei vroeg in de
avond te zijn gebeld door Michnik, die meedeelde dat hij op vrije voeten
was. Michnik belde vanuit de woning van zijn vriendin in de badplaats
Sopot aan de Oostzee en was niet bereikbaar voor commentaar, aldus
Kuron.
De 39-jarige Michnik was de tweede vooraanstaande medewerker van
Solidariteit die werd vrijgelaten krachtens de amnestiewet van 23 juli.
Bogdan Lis, de vice-voorzitter van Solidariteit in Gdansk en mede-op-
richter van de ondergrondse tijdelijke coördinatiecommissie van Solida
riteit, werd op 31 juli vrijgelaten uit dezelfde gevangenis.
Michnik en Lis waren beiden in juni 1985 veroordeeld door een recht
bank in Gdansk, omdat zij hun adhaesie betuigd hadden aan een sta-
kingsoproep uit protest tegen de verhoging van de voedselprijzen.
nucleaire schepen buiten het
drag vallen, omdat niemand ten tij
de van de sluiting ervan ook maar
kon bevroeden dat dit soort sche
pen routine zouden kunnen wor
den.
Weer aanval
Israël op
PLO-kamp
BAALBEK (Rtr.) - Bij Israëüsche
bombardementen op doelen in
oost-Libanon zijn gisteren acht
mensen, onder wie een baby van
anderhalf jaar, omgekomen, zo is
meegedeeld uit Palestijnse militai
re bron. Onder de doden waren
vier Palestijnse guerrillastrijders.
Er zijn vijf gewonden.
Volgens de zegslieden werden
ongeveer 17 raketten afgevuurd
vanuit 10 gevechtsvliegtuigen,
waardoor een Palestijnse basis en
een artilleriestelling in puin wer
den gelegd. De basis werd gebruikt
door de afgescheiden Fatah-groep
van Abu Moesa en door een be-
doeïnenkamp. Ook zondag voerde
Israël luchtaanvallen op Palestijn
se doelen uit Daarbij vielen louter
gewonden.
Wapenvondst
verzet Chili
SANTIAGO (DPA/UPI/AFP) - D
geheime politie in Chili heeft d«
grootste illegale wapenopslag
plaats ontdekt sinds de macht
sovername door generaal Pinochei
in 1973. Het zou volgens de politie
gaan om een geheim depot van de
guerrillabeweging „Patriottisch
Front Manuel Rodriguez" (FPMR)
Op een persconferentie werd een
deel van het arsenaal tentoonge
steld: 300 M-16 geweren, een raket-
werper van Sowjet-makelij, 1,3 ton
TNT, munitie en zendapparatuur.
De politie maakte bekend dat de
geheime wapenopslagplaats in de
afgelopen dagen werd ontdekt in
het kustgebied op 750 kilometer
van de hoofdstad Santiago. Bij de
actie werden voorts zes vermeende
leden van het FPMR gearresteerd.
De wapens voor het FPMR, dat
door de autoriteiten wordt be
schouwd als de gewapende arm
van de verboden communistische
parflj, zouden door Sowjet-vissers-
boten zijn aangevoerd. Generaal
Pinochet zei dat met de gevonden
springstof de helft van de vier mil
joen in woners tellende hoofdstad
had kunnen worden opgeblazen.
Congres Nationale Partij Zuid-Afrika twee dagen bijeen
JOHANNESBURG - Vandaag en
morgen wordt in de Zuidafrikaan
se havenstad Durban het federale
congres gehouden van de regeren
de blanke minderheidspartij van
president P.W. Botha. Het congres
van de Nationale Partij, dat een
week later zal worden gevolgd
door een extra zitting van het om
streden driekamerparlement over
de hervormingsvoorstellen van de
regering, zal volledig in het teken
staan van de recente gebeurtenis
sen in Zuid-Afrika zelf en de verhe
vigde internationale druk op de re
gering-Botha in het bijzonder.
door
Ruud de Wit
Hoe groot die druk ook moge
zijn, algemeen wordt in Zuid-Afri
ka aangenomen, dat het partijcon
gres op geen enkele wijze tegemoet
zal komen aan de eisen die in het
binnen- en buitenland de afgelo
pen maanden zijn geformuleerd.
Sterker nog, het partijcongres zal
naar buiten de indruk proberen te
wekken dat de blanke gelederen
gesloten zijn en dat met open vizier
en tegen welke prijs dan ook met
iedereen de confrontatie zal wor
den aangegaan. Onze correspon
dent in Zuid-Afrika, Ruud de Wit,
blikt vooruit naar het partijcongres
en onderscheidt tussen de ossewa-
gens door de contouren van de
'laager-mentaliteit'.
Verbijstering
Het is al weer een jaar geleden
dat de internationale pers massaal
naar Durban afreisde om daar ver
slag te doen over het provinciale
congres van de regerende Nationa
le Partij van president P.W. Botha.
Een reis van de Zuidafrikaanse mi
nister van buitenlandse zaken Roe
lof 'Pik' Botha naar Europa, waar
hij onder meer sprak met vertegen
woordigers van de Amerikaanse en
Westduitse regeringen had ver
wachtingen gewekt, dat de rege
ring-Botha bereid zou zijn om tege
moet te komen aan een aantal ei
sen dat door de internationale we
reld was geformuleerd. Doch tot
veler verbijstering kwam Botha in
zijn inmiddels beruchte 'Rubicon-
speech' in de hoofdstad van de pro
vincie Natal toen niet verder dan
een zware aanval op de westerse
wereld en de buitenlandse media
in het bijzonder. Botha beperkte
zich verder tot de verklaring, dat
zijn regering bereid was om de 'Ru-
bicon-rivier' van veranderingen
over te steken, maar voegde daar
aan toe dat hij zelf wel zou bepalen
hoever die veranderingen zoudeh
gaan.
Nu een jaar later is het duidelijk
dat Botha woord heeft gehouden
en dat hij niet bezweken is voor de
internationale druk. Integendeel,
de houding van de regering in Pre
toria is alleen maar harder en on
verzoenlijker geworden en een
vreedzame oplossing voor de bin
nenlandse problemen lijkt verder
verwijderd dan ooit te voren. Ten
opzichte van het lichte optimisme
van vorig jaar voor de 'Rubicon-
speech' bestaat er nu slechts pessi
misme en dat geldt zowel voor het
binnenlandse verzet als voor de in
ternationale publieke opinie. Want
was er een jaar geleden nog slechts
een beperkte noodtoestand, nu is
het hele land gedompeld in de har
de hand en wet van de veiligheids
politie.
Arrestaties
Sinds het oversteken van de Ru-
bicon-rivier van veranderingen -
die overigens slechts een sijpelend
stroompje van aanpassingen bleek
te zijn - zijn ook nog eens een dui
zendtal personen bij politieke on
lusten om het leven gekomen en
vele duizenden critici van het
apartheidsbewind gearresteerd,
die voor het grootste deel reeds
twee maanden zonder aanklacht of
proces worden vasthouden.
Politieke waarnemers maar ook
naaste medewerkers van president
Botha hebben inmiddels laten
doorschemeren, dat er deze keer
geen enkele verwachting hoeft te
bestaan die wijst op een nieuwe
poging van de regering om een ver-
zoeningsgebaar te maken in de
richting van de westerse wereld.
En zo er nog optimisten zijn in de
zelfde westerse wereld - waarbij er
vooral gedacht kan worden aan de
laatste twee bondgenoten van Bo
tha, de Amerikaanse president Ro
nald Reagan en de Britse premier
Margaret Thatcher - dan moet dat
optimisme voor een vreedzame op
lossing van het nog steeds groeien
de Zuidafrikaanse probleem toch
juist de afgelopen maanden en ge
duchte knauw hebben gekregen na
het mislukte bezoek aan Zuid-Afri
ka van de Britse minister van bui
tenlandse zaken, Sir Geoffrey Ho
we.
Bloedbad
Er bestaat in zowel binnen- als
buitenland bijna geen twijfel meer
over. dat een gruwelijk bloedbad
in Zuid-Afrika niet meer te vermij
den is. Tegenover alle pogingen
van de internationale gemeen
schap om alsnog zo'n bloedbad te
voorkomen heeft de regering-Bo
tha nagenoeg geen enkele conces
sie gedaan, ondanks een mondvol
verklaringen over zogenaamde
'hervormingen'. Het is juist, dat het
afgelopen jaar een aantal apart-
heidswetten uit het Zuidafrikaanse
wetboek zijn geschrapt, maar deze
zijn terecht met 'kosmetisch' aan
geduid, omdat ze de wezenlijke on
gelijkheid in Zuid-Afrika op geen
enkele wijze hebben aangetast.
Daarnaast heeft de regering-Bo
tha met in haar voetspoor de blan
ke Nationale Partij, die al vanaf
1948 de apartheidslakens uitdeelt,
steeds geweigerd om tegemoet te
komen aan de vier eisen, die niet
alleen door het binnenlandse ver
zet, de verboden bevrijdingsorga
nisatie ANC, maar ook door de bui
tenlandse publieke opinie zijn ge
steld om tot een doorbraak te ko
men. En ten overvloede, deze eisen
zijn: de onmiddellijke en onvoor
waardelijke invrijheidstelling van
alle politiek-gevangenen, inclusief
Nelson Mandela; het opheffen van
de noodtoestand; het legaliseren
van het ANC en het beginnen van
open onderhandelingen met alle
betrokken groepen in Zuid-Afrika
over een constitutionele oplossing
van het Zuidafrikaanse probleem.
Schuchter
Sinds het mislukte bezoek van
Sir Geoffrey Howe en de daarop
gevolgde mini-top van het Britse
Gemenebest in Londen, waar een
schuchtere poging werd gedaan
om tot een pakket van economi
sche strafmaatregelen te komen
die het bewind in Pretoria alsnog
op de knieën moeten krijgen, be
staat er in Zuid-Afrika eigenlijk
geen twijfel meer over de koers die
de Nationale Partij onder leiding
van Botha verder zal volgen. Naar
verwachting zal Botha zich in zijn
toespraak van morgenavond op
nieuw onwrikbaar opstellen in de
trant van 'Als jullie niet mijn zin
willen doen en het me moeilijk
wensen te maken door sancties,
zullen jullie het weten ook'. En
vanuit die gedachtengang is het
meer dan waarschijnlijk dat een
keiharde anti-westerse toon in
Durban zal domineren.
De aanzetten hiervoor zijn de
laatste weken al gegeven. Tegen
over westerse sanctes zullen maat
regelen komen te staan, die de
buurlanden, en mét name Zambia
en Zimbabwe het eerst zullen moe
ten treffen. Verder zal Botha ook
maatregelen aankondigen die moe
ten leiden tot een nieuwe stimu
lans voor de locale industrie, voor
al omdat deze de gevolgen van
sancties direct zal voelen. Op het
gebied van de binnenlandse blan
ke politiek kan tenslotte worden
verwacht, dat Botha het in de ogen
van zyn regering behaalde succes
door het uitroepen van de noodtoe
stand verder zal proberen te ex
ploiteren. En dat zou hij kunnen
doen door het uitschrijven van ver
kiezingen voor het blanke parle
ment of door een referendum.
Aannemelijk
Vooral het laatste is de afgelopen
dagen plotseling aannemelijker
dan ooit geworden. Was tot voor
kort de algemene opinie onder po
litieke waarnemers, dat het nage
noeg uitgesloten was dat Botha de
komende jaren verkiezingen zou
uitschrijven, aangezien hij dan zou
moeten rekenen op een sterkere
oppositie van de kant van de ui
terst conservatieve blanke Afrika
ners, juist nu lijkt het tij wat dat
betreft gekeerd te zijn. Omdat de
noodtoestand vanuit het regerings
standpunt een succes is geworden
door de beweerde afname van poli
tieke onlust-incidenten en een aan
zienlijke daling van het aantal on
lust-doden, menen velen, zeker
binnen de gelederen van de Natio
nale Partij, dat de geslonken steun
ter rechterzijde, onder meer van de
Konservative Partij van Andries
Treurnicht en nog meer van de
Afrikaner Weerstandsbeweging
van Eugene Terre'Blanche, terug is
gewonnen. En hierbij zou de ferme
houding die Botha heeft ingeno
men tegen de westerse druk ook
tot zijn voordeel strekken.
