'Uiteindelijk
gaat het om
de knikkers'
Amerikaanse Hof nog
op een middenkoers
Reagan wil conservatieve lijn, maar.
Goerees
hebben
lak aan
vonnis
PAGINA 12
DINSDAG 12 AUGUSTUS 1986
Rotterdammer gaat met 'de oplossing' voor afval naar Duitsland
MAASSLUIS - Tegen
werking van topambtena
ren op het ministerie van
VROM is er de oorzaak
van dat een belangrijke,
nieuwe ontdekking om
chemisch afval onschade
lijk te maken door het in
glas op te slaan aan ons
land voorbij gaat. Dat zegt
in elk geval de 56-jarige ir.
Duivelaar uit Maassluis,
die zegt na tien jaar speur
werk de oplossing van het
internationale milieupro
bleem in handen te heb
ben. Hij vertrekt met zijn
vinding, waarover TNO
zich zeer enthousiast heeft
uitgelaten, naar Duits
land.
door
Bas Hoppel
Duivelaar zegt de jaren
lange strijd met de top
ambtenaren op het minis
terie van volkshuisves
ting, ruimtelijke ordening
en milieuhygiëne beu te
zijn. Die nu opgegeven
strijd is naar zijn zeggen
zo hoog opgelopen dat hij
spreekt van een 'privé-
oorlogje' tegen dit depar
tement. Volgens Duive
laar heeft het ministerie
hem stelselmatig tegenge
werkt door een vergun
ning te weigeren om een
proeffabriek te kunnen
starten. "Daar zou ik nog 5
tot 7 jaar op moeten blij
ven wachten. Dat wil ik
mezelf en de bedrijven die
interesse hebben getoond
in de vinding niet aan
doen", zo zegt Duivelaar.
In Duitsland heeft inmiddels een
groot concern een onvoorwaar
delijk vertrouwen uitgesproken
in de belangrijke ontdekking die
Duivelaar samen heeft gedaan
met zijn 26-jarige zoon. Over een
half jaar denkt vader Duivelaar
dat de proeffabriek kan draaien.
Binnen enkele jaren verwacht hij
dat meerdere fabrieken zullen
volgen waar stoffen als cad
mium, koper, kwik, vliegas en
nog vele andere kunnen worden
behandeld zonder dat er afval
van afval overblijft.
Praktisch
Enthousiast zegt hij: "Met ons
procédé zijn we een weg ingesla
gen die wetenschappelijk voor
onmogelijk werd gehouden. On
ze uitvinding is zo simpel, zo
praktisch en goedkoop dat het
écht de oplossing is voor alle mi
lieuproblemen in de wereld. Er
komen geen dampen meer vrij.
De fabriek wordt zo schoon, dat
die midden in een woonwijk zou
kunnen staan, want er komt niet
eens een schoorsteen aan te pas".
Voorlopig wil hij de naam van
het bedrijf niet prijsgeven. Zelfs
het land waarnaar hij 'vlucht'
geeft hij niet uit handen, maar uit
dikke stapels correspondentie
blijkt overduidelijk dat het om
Duitsland gaat. Behalve dat het
betrokken concern hem met
open armen wil ontvangen, legt
ook de overheid aan de andere
kant van de grens hem geen stro
breed in de weg.
De vinding die de Duivelaars
hebben gedaan wordt niet alleen
door TNO geprezen. Ook buiten
landse glasinstituten en onder
zoekers van grote chemische
concerns zijn vol lof over Duive
laars Anti Pollution Systeem.
Duivelaar met in zijn handen de knikkers: 'Al ons levensgevaarlijke
afval wordt met een stapel harde valuta uitgevoerd naar Polen en
Oost-Duitsland(foto gpd)
Bovendien was de MIP, de Maat
schappij voor Industriële Projec
ten, die alleen interesse toont bij
kansrijke projecten, bereid het
bedrijf een financieel steuntje in
de rug te geven. Zover is het ech
ter, althans in ons land, nooit ge
komen.
"Omdat er op volkshuisvesting
en milieu een topambtenaar zit
die zegt: „Het is allemaal flauwe
kul. Ook al zou ik een idioot zijn
is het dan toch niet de plicht om
te luisteren naar iemand die zich
bezorgd maakt om ons milieu en
daarvoor een geheel nieuwe
techniek heeft ontwikkeld om
die afdoende te beschermen".
Glas
Die techniek bestaat hieruit
dat chemisch afval onder een
zeer hoge druk en bij een hoge
temperatuur via een door vader
en zoon Duivelaar ontwikkelde
machine in glas wordt geperst.
Het afval vermengt zich met het
glas en rolt er vervolgens als
knikkers uit. "Kinderen zouden
daarmee met een gerust hart al
lerlei spelletjes kunnen doen, zo
ongevaarlijk is het, want er is
nog nooit iemand gestorven aan
knikkervergiftiging. Ook al zou
een knikker breken, dan nog is
er geen gevaar. Want hebt u, net
als ik, vroeger weieens gepro
beerd om met een hamer die
prachtig gekleurde spiraal uit
een doodgewone knikker te ha
len. Het lukte niet: het glas ging
wel kapot maar er kwamen geen
kleuren vrij".
De tegenwerking die Duive
laar vanuit Den Haag heeft on
dervonden en die hem ertoe
heeft gebracht aan het eind van
het jaar te vertrekken, is volgens
hem maar op een manier te ver
klaren: de bedreiging voor de be
staande afvalverwerkende in
dustrie, waar de overheid een
grote vinger in de pap heeft. Zo
is bij de Afvalverwerking. Rijn
mond (AVR) op de Maasvlakte
een verbrandingsoven van 140
miljoen gulden in aanbouw
waaraan VROM voor 90 miljoen
meebetaalt.
Goedkoop
De fabriek, zoals Duivelaar die
voor ogen staat, die door een gea
vanceerde manier van verwar
men geen giftige dampen uit
stoot en bovendien twee keer zo
veel chemische troep kan ver
werken als de toekomstige AVR-
verbrandingsoven, komt op rond
de 25 miljoen gulden te liggen.
Duivelaar: "Onze manier van
werken is zelfs goedkoper dan
het illegaal in zee lozen van stof
fen, want ook dat kost geld".
Over het overheidsbeleid zegt
hij: "Ten aanzien van het che
misch afval is er voor de komen
de jaren een beleid uitgestippeld
waarvan men niet wil afwijken.
Dat is ruwweg verbranden en het
opslaan van onverwerkbare afval
in zogenaamde 'beveiligde' de
pots. Daar wil men star aan vast
houden en daaraan geeft men
ook geld uit".
Hij hekelt het eerste milieube-
sluit van Nijpels als nieuwe mi
nister op VROM om de AVR toe
stemming te geven de komende
tien jaar zeer grote hoeveelheden
zogenaamde 'onverwerkbare'
hoeveelheden chemisch afval te
storten in speciaal daarvoor aan
te leggen kuipen op de Maas
vlakte. "Dat is niet de oplos
sing", aldus Duivelaar. "Terwijl
die er nu met de knikkers wel
ligt. Langzaam maar zeker ben ik
tot de ontdekking gekomen dat
we een volk van hypocrieten be
ginnen te worden. We willen zo
genaamd een schoner milieu, we
staan er allemaal voor op de
bres", zegt plotseling een in een
gifkikker veranderde Duivelaar,
"maar wat ons als levensgevaar
lijk spul in de weg ligt, wordt
met een stapel harde valuta er
bovenop uitgevoerd naar Polen
en Oost-Duitsland. Landen die
geen beveiligingswet kennen
voor het milieu en die de 'import
overeenkomsten' met het Wes
ten alleen afsluiten vanwege hun
chronische gebrek aan devie-
Verpest
Verbranden is volgens Duive
laar evenmin een oplossing van
wege de zeer hoge concentraties
gifstoffen die via de schoorsteen
in de lucht komen. Duivelaar:
"Iedereen kan met zijn eigen
ogen zien wat er aan de hand is.
Toen ik in Scheveningen werd
geboren, kon je op het strand je
tenen in het water zien en de gar
nalen van de grond halen. Het
was helder water. Zelfs de Twee
de Wereldoorlog met al zijn ver
nietigende rommel en vervuiling
is niet in staat geweest de zeeën
en rivieren zo te verpesten als wij
sinds de jaren vijftig voor elkaar
hebben gekregen".
"We hebben toch een fantas
tisch stukje werk afgeleverd",
zegt hij cynisch, "de halve aard
bol is verpest en de kwaliteit van
het regenwater gaat al aardig de
richting op van accuzuur. Daar
om ben ik gaan zoeken naar ma
terialen die bestand zijn tegen
die uiterst scherpe en gemene
stoffen. Dan kom je op glas. In
laboratoria wordt daarin de
meest gevaarlijke rotzooi be
waard. Glas dat bij opgravingen
wordt gevonden en in de meest
zure grond blijkt te hebben gele
gen, is onaangetast gebleven".
De miljoenen gifknikkers die
Duivelaar vanaf volgend jaar
hoopt te gaan produceren, zijn
volgens hem heel goed in de
bouw te gebruiken. "De produk-
tie ervan zal te klein zijn voor de
vraag", zo voorspelt hij. "De
knikkers kunnen voor een uitste
kende versteviging dienen van
de ondergrond in bijvoorbeeld
de dijk-, kanaal- en wegenbouw.
Nu moeten daarvoor jaarlijks
miljoenen tonnen grint in België
worden afgegraven. Nog een an
dere mogelijkheid is het met de
knikkers afschermen van ge
vaarlijke stortplaatsen met che
misch afval. Samen met een
bindmiddel kunnen de knikkers
een ondoordringbare glazen
muur vormen".
Nog een keer haalt hij uit naar
de Haagse bureaucratie en de
desinteresse in zijn vinding. "Dat
het lukt staat voor mij als een
paal boven water. Laat ze maar.
Ik heb geen cent subsidie gekre
gen dus ik hoef niemand dank je
wel te zeggen. Maar ik neem nu
wel het recht mijn eigen weg in
te slaan. Want het gaat mij niet
om het spel, maar om de knik
kers".
President Reagan heeft de natie
enige tijd geleden beloofd dat bij
het einde van zijn ambtstermijn in
1988 45 procent van de federale
rechters conservatief zullen zijn,
aanhangers van een strikte inter
pretatie van de constitutie en pro
pagandisten van rust en orde.
Tot dusver heeft de president 284
nieuwe federale rechters benoemd
- de meest omstreden benoeming,
die van rechter Manion uit Indiana
werd enkele weken geleden op het
nippertje door de senaat bekrach
tigd. Vriend en vijand waren het er
over eens dat Manin buitengewoon
middelmatig is, maar de doorslag
gevende factor voor zijn benoe
ming was dat hij conservatief is.
door
Jaap van Wesel
kandidaat-president
van het Hoog Gerechtshof William
Renquist is eveneens een omstre-
deel uit van het hooggerechtsh
Anders dan bij Manion het geval
was worden zijn capaciteiten niet
in twijfel getrokken. Maar wat voor
een rechter nog schadelijker is:
zijn integriteit staat op het spel.
Renquist is een oer-conservatief,
een reactionair die nimmer voorop
heeft gelopen by de strijd om de
burgerrechten. Integendeel.
Bij de senaatscommissie van jus
titie die zijn benoeming moet be
krachtigen zijn getuigen versche
nen die onder ede hebben ver
klaard dat Renquist in de jaren
vijftig als republikeins activist in
de zuidelijke staat Arizona zwarte
kiezers heeft geïntimideerd en
heeft geprobeerd hen van de stem
bus weg te houden. „Jij kunt niet
lezen en schrijven", riep hij vol
gens deze getuigen naar zwarte
kiezers. „Dan hoor je hier niet in de
rij te staan, ga maar weg".
Slecht geheugen
Renquist bleek over een slecht
geheugen te beschikken. Hij herin
nert zich niet ooit in strijd met de
wet zwarte kiezers verhinderd te
hebben hun stem uit te brengen.
Het enige wat hij in die tijd gedaan
heeft is advies geven aan de repu
blikeinse plaatselijke partij inzake
de kieswet. En deskundigen den
ken dat de getuigen die over een
beter geheugen beschikken dan
Renquist niet genoeg bewijsmate
riaal kunnen aandragen dat Ren
quist in die jaren de wet heeft over
treden, of dat hij liegt.
Ook documenten over Ren-
quist's activiteiten in het begin van
de jaren zeventig toen hij ambte
naar was bij het ministerie van jus
titie tijdens de Nixon-regering be
vatten volgens die deskundigen
geen materiaal dat Renquist Water-
gate-achtige praktijken heeft be
dreven in de strijd tegen de studen
tenbeweging die onder de Nixon-
regering zo populair was.
Geen strafbare feiten, hetgeen
niet noodzakelijkerbewijs fair-play
betekent. Maar minderheden,
vrouwenbewegingen en burger
rechtengroeperingen maken zich
grote zorgen over de keuze van een
man die toch wel een zeer twijfel
achtige reputatie heeft.
Politiek activist
Het doet voor buitenstaanders
vreemd aan dat rechters in de VS
van het hoogste rechtscollege poli
tieke activisten zijn of zijn geweest.
Dat is het gevolg van het Ameri
kaanse rechtssysteem. De Neder
landse grondwet zegt dat de wet
ten onschendbaar zijn. De Neder
landse rechter heeft niet de be
voegdheid de wet te toetsen aan de
grondwet. De politici, regering en
parlement hebben het hoogste ge
zag. De rechter blijft buiten de par
tijpolitiek.
In Amerika is dat anders. Een
rechter kan een wet die het con
gres heeft goedgekeurd en die de
president heeft ondertekend on
verbindend verklaren als strijdig
met de grondwet. Auteurs van de
constituties wilden de politici niet
het laatste woord geven - zo groot
was hun wantrouwen tegen de
macht van de president en het con
gres. Dit gezonde beginsel heeft
echter het negatieve gevolg dat er
in Amerika een traditie is gegroeid
om eenvoudig weg de politiek uit
te breiden tot de rechterlijke
macht.
De Amerikaanse rechter is niet
de onafhankelijke functionaris die
het Nederlandse rechtssysteem
kent. Iedere president, liberaal en
conservatief probeert zijn stempel
op de politiek te drukken door po
litieke vrienden in de rechterlijke
macht te benoemen. Het is voor
menig president een methode om
zijn stempel op de politiek te blij
ven drukken ook na zijn aftreden.
Zo goed als de president pro
beert via de rechterlijke macht po
litiek te bedrijven, zo proberen zijn
politieke tegenstanders in het con
gres de presidentiële kandidaat-
rechters in discrediet te brengen.
Dat is het spel dat op het ogenblik
met Renquist gespeeld wordt.
Toch hebben de meeste presiden
ten geprobeerd de schijn van a-po-
litieke benoemingen te handha-
Bij Reagan is dat anders. Reagan
en zyn minister van justitie Meese
komen er rond voor uit dat zij rech
ters willen die abortus tot misdrijf
maken, schoolgebed op openbare
scholen mogelijk maken volgens
de wensen van de christelijke fun
damentalisten en die bevoordeling
van maatschappelijk achtergestel-
den en minderheden, meestal
zwarten, ook constitutioneel ver
klaren. Rechters dus met een dui
delijk politieke agenda.
Ondanks de politieke bedoelin
gen van de presidentiële benoe
mingen is het eindresultaat toch
vaak onvoorspelbaar. Want de poli
tieke activist van gisteren, eenmaal
voor het leven benoemd op de
rechtersstoel, kan tot andere in
zichten komen. Het sprekend voor
beeld is de bejaarde rechter Bren-
nan, door Eisenhower in de vijfti
ger jaren als conservatief be
noemd, die nu de meest liberale
rechter van het hooggerechtshof is.
En zelfs de benoeming van de
vrouwelijke rechter Sandra O'Con
nor door president Reagan in 1981
is voor de conservatieven wat te
leurstellend uitgevallen want in de
praktijk voert zij eerder een koers
van het midden dan de ultra-con
servatieve lijn die van haar ver
wacht werd.
Renquist is wel zo'n aarts-con
servatief, volgens sommigen ook
een racist. Dat hij ooit een liberaal
zal worden lijkt uitermate onwaar
schijnlijk. Maar op dit moment zal
hij (nog) niet zijn stempel op de
koers van het hooggerechtshof
kunnen drukken. Renquist neemt
de plaats in van een andere conser
vatief, de aftredende president van
het hooggerechtshof Burger. De
samenstelling van het hoogge
rechtshof garandeert nog steeds de
koers van het midden met een
meerderheid van vijf tegen vier.
In zijn huidige samenstelling wil
het hooggerechtshof zich nog niet
over abortus, schoolgebed en de
kwestie van de maatschappelijk
achtergestelden volgens de wen
sen van de conservatieven uitspre
ken. Dat zal pas veranderen bij de
volgende benoeming in het hoog
gerechtshof, als die er komt voor
dat Reagan zijn plaats aan zijn op
volger moet afstaan.
Renquist:
slecht geheugen.
(foto AP)
ZWOLLE (ANP) - De evangelis
ten Lucas en Jenny Goeree heb
ben besloten een bliksemactie te
gaan voeren om de inhoud van
de verboden nummers 10 en 12
van hun gospelblad „Evan" een
zo groot mogelijke bekendheid
te geven. In de plaatsen Hooge-
veen, Emmen, Assen, Utrecht en
Amsterdam zijn in dat kader
reeds exemplaren van het om
streden blad uitgezet.
Op 13 september 1985 verbood
vice-president mr. J.C.A.
Schunck van de Zwolse recht
bank het echtpaar op 13 septem
ber 1985 verdere verspreiding
van deze nummers. Daarin
wordt herhaaldelijk verband ge
legd tussen de kruisdood van Je
zus en de holocaust van de Twee
de Wereldoorlog. Elf belangen
groepen hadden in kort geding
stopzetting van de verspreiding
geëist, namelijk zeven joodse or
ganisaties en vier particuliere.
Volgens de eisers bezorgden de
evangelisten met deze publika-
ties de Nederlanders in het alge
meen (en de joden in het bijzon
der) onnodig leed. Naar hun me
ning zetten de Goerees aan tot
haat, welke mening door de
Zwolse rechter werd gedeeld.
Toen ook in 1986 de versprei
ding op steeds grotere schaal
doorging, vroegen eisers tenuit
voerlegging van het vonnis,
waarbij een dwangsom tot
100.000 gulden werd gesteld ter
voorkoming van verdere ver
spreiding. Er werd in juli beslag
op de bankrekeningen van de
Goerees gelegd voor een bedrag
van 20.000 gulden, maar dat werd
in augustus weer opgeheven
daar er vrijwel niets (200 gulden)
op deze rekeningen bleek te
staan.
De evangelisten hebben
200.000 folders laten drukken
met de inhoud van „Evan" 10, en
300.000 folders van „Evan" 12,
terwijl ook nog overgeschoten
exemplaren van het gewraakte
gospelblad zelf worden uitgezet.
„Dat gebeurt in bliksemacties,
nu eens hier, dan weer daar, om
ons zo onkwetsbaar mogelijk te
maken", aldus mevrouw Goeree.
Naar haar zeggen vormt „het
spelletje met het bankbeslag" de
directe aanleiding tot deze actie,
waaraan duizenden mensen
meedoen „op een manier die
sterk aan de ondergrondse Kerk
in het Oostblok doet denken".
Hoofdverspreiders delen de ex
emplaren uit aan een steeds wis
selend aantal medewerkers die
de folders en bladen in de brie
venbussen stoppen. „Maar onze
eigenlijke motivatie blijft na
tuurlijk de prediking van het
evangelie van Jezus Christus, en
dat tegen alle tegenwerking van
de duivel in", aldus mevrouw
Goeree. „Wij zijn Evangeliepre
dikers, wy kunnen tegen een
stootje. Per slot van rekening
krijg je als wandelaar in de Vier
daagse ook blaren onder je voe
ten. Maar toch ga je door".
Zij deelde nog mee dat in sep
tember de in het buitenland ge
drukte nieuwe oplaag van de bei
de nummers van „Evan" over
onze grens zal komen.
Lokale kerkelijke omroep.
Op woensdagavond 10 septem
ber zal MOKER, de omroep van
de gezamenlijke kerken in Rijn
land, voor het eerst te beluiste
ren zijn. Op die datum verzorgt
MOKER van zeven uur tot half
acht 's avonds een informatief
programma over het kerkelijke
leven in Rijnland. De uitzending
is via de kabel te beluisteren op
dezelfde frequentie als waarop
Omroep Rijnland uitzendt, d.w.z.
88.1 Mhz (FM). Het ligt in de be
doeling dat MOKER elke tweede
woensdag van de maand een pro
gramma van een half uur ver
zorgt.
Sinds haar oprichting in de
cember 1984 heeft MOKER (een
afkorting voor Stichting Media
Overleg van Kerken in Rijnland)
ervoor geijverd met een eigen en
herkenbaar radioprogramma
vanuit de kerken deel te nemen
aan de uitzendingen van de loka
le Omroep Rijnland. Om ervoor
te zorgen dat een dergelijk radio
programma zoveel mogelijk door
de kerken in de streek zou wor
den gedragen, werd destijds be
gonnen met de oprichting van
een bestuur, voorgezeten door
ds. A. Dronkers uit Leiden en
van een zogeheten MOKERraad.
In dit bestuur en in deze raad zijn
geïnteresseerden uit de kerken
en kerkelijke groeperingen bij
eengebracht, die door hun kerke-
raad of parochiebestuur daartoe
waren aangezocht of afgevaar
digd.
Eind vorig jaar is een redaktie
van tien personen samengesteld,
allemaal vrijwilligers. KRO-me-
dewerker Bert de Winter heeft
hen ingewijd in de geheimen van
het radiovak.
Joods leven in Groot-Brit-
tannië op z*n retour. Het joodse
leven in Groot-Brittannië is dui
delijk op z'n retour. Woonden er
in 1951 nog rond 430.000 joden,
thans is dat gedaald tot rond
330.000, een afneming met 25
procent in vijfendertig jaar tijd.
Nog maar de helft van de joden
trouwt in de synagoge, terwijl
het aantal echtscheidingen een
stijgende lijn vertoont. Het in het
slop raken van echt joods gezins
leven is de belangrijkste reden
voor de achteruitgang van het jo
dendom in Groot-Brittannië.
Dat staat in het rapport „Bri
tish Jewry in the Eighties", opge
steld door de speurwerkcommis
sie van de Joodse Raad. Com
missievoorzitter Eric Moonman
Wijt de achteruitgang voorname
lijk aan het in diskrediet raken
van de joodse religie. Daar staat
dan tegenover, dat het kleiner
wordende aantal als jood te boek
staande inwoners wel meer be
trokkenheid bij het jodendom
toont. Dat komt tot uiting in een
stijging van het aantal leerlingen
van joodse scholen van 9.000 tot
14.000 en een beter synagogebe-
zoek.
De joden blijken in de oudere
bevolkingsgroepen bovenpro-
portioneel te zijn vertegenwoor
digd. Verlies door sterfte wordt
onvoldoende goedgemaakt door
geboorteaanwas. Het aantal echt
scheidingen van joodse huwe
lijkspartners was in 1980 meer
dan het dubbele van vijftien jaar
daarvoor. Tegenwoordig schei
den per jaar gemiddeld 400 jood
se echtparen.
Amerikaanse fundamenta
listen vrouwvriendelijker. Nog
net op tijd voor de honderdste
verjaardag heeft de fundamenta
listische Kerk van God, die haar
hoofdkwartier heeft in Cleveland
(Tennessee), de deur geopend
voor de vrouw. De Raad, be
staande uit ruim 2000 mannelijke
predikanten, heeft besloten de
vrouw stemrecht te geven in ver
gaderingen. Twee jaar geleden
werd een voorstel tot een derge
lijk besluit nog van de hand ge-
Hervormde kerk. Beroepen te
Kantens-Stitswerd en Usquert-
Rottum (part-time): C. E. La-
vooy, kandidaat te Amsterdam.
Bedankt voor Middelharnis, toe
zegging: dr. A. van Brummelen
te Huizen.
Gereformeerde kerken. Beroe
pen te Woerden (ziekenhuispre
dikant): mevr. drs. M. A. T. van
der Kooi-Dijkstra, ziekenhui-
spredikante te Amsterdam, wo
nende te Leimuiden, die dit be
roep heeft aangenomen.
