Vlekkeloos sprookjeshuwelijk
Wapenakkoord:
het is nu of
helemaal niet
Bruidsjurk 'ongelooflijk'
Britten hopen dat Sarah 'zo blijft'
PAGINA 14
AD/ST
BUITENLAND
DONDERDAG 24 JULI 1986
LONDEN - Het huwelijk van het
jaar, dat van het derde kind van ko
ningin Elizabeth, prins Andrew
met Sarah Ferguson, verliep giste
ren zo vlekkeloos als alleen een
Britse koninklijke trouwdienst
verlopen kan. Hoewel het geen of
ficiële vrije dag was, was het giste
ren opvallend rustig in het land tij
dens de ceremonie. Eerder boden
de brede straten van Buckingham
Palace naar Westminster Abbey de
aanblik van een filmset met open
koetsen, erewachten in het uni
form van speelgoedsoldaten en
monumenten waar Hollywood niet
aan tippen kan.
door
Lia van Bekhoven
Ook de plechtigheid zelf verliep
niet een precisie waar filmprodu
centen sinds de uitvinding van het
celluloid tevergeefs naar streven.
Langs de Mali wisselden de ko
ninklijke blazers „als ik straks de
kerk maar haal" af met „God save
the Queen". Alle participanten
voerden een schouwspel uit dat
duizend jaar oud lijkt, maar in
werkelijkheid nog geen honderd
jaar geleden werd uitgedacht om
de kwijnende monarchie nieuw le
ven in te blazen.
ninklijke firma zou ze Sarah Fergu
son voorgedragen hebben als hof
dame. Het paleis zou die suggestie
hebben afgewezen omdat Sarah
Grote grap
Spectaculair
h£ dSÜEftZKTïïïïXit le
den. Politici, popzanger Elton JïïSl
John, cabaretiers, acteurs, Geme- reJff?',de famiile van debrmd'
nebest-vertegenwoordigers en
Nancy Reagan maakten deel uit
van de bijna tweeduizend genod
den in de abdij. Vooraan bij het
i Buckingham Palace een officiële foto genomen i
unaniem dat het Sarah's veelbe
sproken figuur en haarkleur uiterst
voordelig deed uitkomen. De
bruidsdracht van gisteren ving
complimenten dan die
De kerkdienst duurde 55 minu
ten, maar voor de kinderen leek het
Nadat prins Andrew met de
ngste broer en getuige prins Ed
ward als laatste de Abbey betra
den, brak de goegemeente gelijktij
dig in een glimlach uit om de
bruidskinderen. De vier meisjes
droegen perzikkleurige jurkjes
met hoepels van bloemen, terwijl
de jongens, onder wie de oudste
zoon van prins Charles en Diana
gekleed gingen in matrozenpakjes
zoals men die eeuwen geleden
droeg.
Zenuwen
Sarah Ferguson schreed exact
op tijd aan de arm van haar vader,
zenuwen in bedwang, de kerk in.
Ze droeg een klassieke hoeveel
heid satijn, met laag uitgesneden,
strak lijfje en een wijde, lange rok.
Met zijde, kralen en parels waren
er bijen en distels, symbolen uit
haar familiewapen, op de gebro
ken-witte jurk geborduurd. En har
ten, ankers en golven ter herinne
ring aan het beroep van prins And
rew. Helemaal onder aan de vijf
meter lange sleep de initialen van
het paar met een gouden letter A
en tweemaal een kleine S.
De jurk, het best bewaarde ge
heim van de trouwerij, werd door
een eeuwigheid. Het zesjarige een BBC-cameraman vergeleken
bruidsmeisje Laura Fellowes met de komeet Halley, „die ook
maakte een praatje met de vierja- zo'n lange staart had". Desondanks
rige jonker en toekomstige Britse verklaarde de aanwezige modewe-
vorst William. Premier Thatcher reld in de Britse tv-studio's de jurk
keek toe. (foto AP) op slag een succes. Men oordeelde
LONDEN - Sarah's bruidsjurk vormde tot het mo
ment dat zij in de glazen koets stapte een van de best
bewaarde geheimen rond het koninklijk huwelijk. Sa
rah noemde de creatie van de Londense ontwerpster
Lindka Cieracb dinsdag 'ongelooflijk en niet te evena
ren', maar wilde er verder niets over zeggen.
De bruid was gisteren gekleed in een sprookjesach
tig ivoorkleurig satijnzijden gewaad, geborduurd met
bijen en distels - de symbolen uit haar wapen - en
ankers en golven - vanwege het beroep van haar brui
degom.
De jurk had een lage neklijn, een zeer strak van ba-
lijnen voorzien lijfje en wijde met parels afgezette
mouwen. De rok was wijd, van voren glad en van ach
teren geplooid. De sleep, bijna zes meter lang, had de
vorm van een waaier, was langs de randen afgezet met
geborduurde hartjes en in het midden met de initialen
A en twee S'en. Ook de sluier, van zijden tule, was met
hartjes geborduurd en met parels afgezet. In totaal
heeft men drie maanden aan de bruidsjurk gewerkt.
naar Londen gekomen waren voor
de historische gelegenheid, was
opvallend. Het enthousiasme was
zodanig dat het gejuich dat na ie
dere „I will" buiten opklonk,
schoonzus, de prinses van Wales abdij gehoord kon worden. En ter-
(Diana), vijfjaar geleden, die bekri
tiseerd werd om wijdte en kreu
kels. Sarah Ferguson zelf had eer
der gezegd dat er geen jurk zou zijn
die er tegenop kon.
In de zweterig ateliers in Lon
den, waar men overhaast poogde
exacte kopiën nog voor sluitings
tijd de etalages van Oxford Street
in te krijgen, kreeg ze gelijk. De na-
maakmodellen haalden de deadli
ne, maar waren niet meer dan bij
zonder slordige imitaties met ver
keerde tailles, geen borduursels en
opgelijmde kunstparels.
Cadeau
Enkele uren voor de bruiloft had
het paar het cadeau van de konin
gin in ontvangst genomen, dat be
stond uit de titels Hertog en Herto
gin van York. Bij de namen (de
hertog van York is een van de oud
ste titels en komt traditiegetrouw
de tweede zoon van de koningin
toe) horen geen land of geld. Sarah
Ferguson is nu hertogin van York,
en de namen prinses Andrew, prin
ses Sarah of prinses Fergie zijn al
lemaal fout.
De vrees dat het huwelijk van de
hertog en hertogin van York geen
volk zou trekken omdat het geen
officiële feestdag was, bleek onge
grond. Vooral het aantal jongeren
onder de honderdduizenden toe
schouwers die uit het hele land
wijl de bruid na de 55 minuten du
rende dienst lachend, pratend en
vol zelfvertrouwen aan de arm van
de kèrsverse hertog de Abbey uit
liep, begon de Mali voor Bucking
ham Palace langzaam vol te lopen
met de feestelijke massa. Het was,
vanuit de lucht, een indrukwek-
Eerste zoen
Na de fotosessie in het paleis
kreeg het volk wat ze wilde: alle
royals tegelijk op één balkon en de
eerste zoen in het openbaar van het
kersverse echtpaar. En net zoals al
le andere sterren verschenen de
hertog en hertogin voor de tweede
maal toen het publiek daarom
vroeg. Binnen, temidden van 140
gasten en grote hoeveelheden
krab, geroosterd lamsvlees en
aardbeien met slagroom, moet ma
joor Ferguson zich gelukkig gepre
zen hebben niet op te hoeven
draaien voor de kosten van de brui
loft van zijn dochter. Geschat
wordt dat Engelands duurste trou
werij zo'n slordige zeven miljoen
gulden gekost zal hebben.
De trouwerij werd voorafgegaan
door een romance van een jaar.
Hoewel Sarah Ferguson wiens va
der polo speelde met prins Philip,
Andrew al sinds haar derde kent
sloeg de vriendschap pas om in
verliefdheid toen prinses Diana
haar vriendin voor een koninklijke
maaltijd uitnodigde. Toen de prin
ses van Wales toetrad tot de ko-
Zoals de Britse traditie wil, zei Sarah dat zij op haar
huwelijksdag iets ouds, iets nieuws, iets geleends en
iets blauws zou dragen. Het oude bleek een takje van
de blauwe bes in haar bruidsboeket te zijn, afkomstig
van stekjes uit het bruidsboeket van koningin Victo
ria. Het nieuwe was uiteraard de bruidsjurk. Het ge
leende was een diamanten tiara van een vriendin van
de familie. Wat het blauwe was is vooralsnog onduide
lijk, omdat Sarah ook hierover niets wilde zeggen.
De vier bruidsmeisjes, in leeftijd variërend tussen
de vier en zeven jaar, droegen perzik-kleurige, taftzij-
den, met kant afgezette jurkjes. De twee oudste pages,
de 8-jarige zoon van prinses Anne, Peter Philips en het
7-jarige halfbroertje van Sarah, Andrew Ferguson,
droegen uniformen in de stijl van de 18de eeuwse uni
formen van de Koninklijke Marine, terwijl de twee
jongere pages in zeemanspakjes gestoken waren.
Koningin Elizabeth was in het blauw, terwijl de
moeder van Sarah in een goudgeel gewaad gestoken
was. Prinses Diana droeg een turquoise-zwarte creatie
met bijpassende hoed.
Ontspannen lachend verliet het
paar Westminster Abbey. (f0to AP)
De eerste hint dat er meer aan de
hand was kwam begin dit jaar bij
een bezoek dat Sarah bracht aan
HMS Brazen, het schip waar de
prins op diende. De verloving volg
de in maart waarbij Andrew haar
op beide knieën ten huwelijk vroeg
en waarna zij antwoordde: „En als
ik morgen wakker word dan kun je
me vertellen dat het een grote grap
De grap eindigde gisteren met
het vertrek van de hertog en herto
gin in een open State Landauer uit
1902 uitgezwaaid met confetti door
familieleden en paleispersoneel.
Een koninklijke grappemaker had
een enorme teddybeer in het rij
tuig geplaatst en op de achterkant
een satelliet gehangen met de
waarschuwing thuis te bellen: een
parodie op een PTT-reclame met
de boodschap zelfs op huwelijks
reizen mama te telefoneren.
Een terwijl het paar het particu
liere vliegtuig nam naar de Azoren,
via Portugal, voor een korte huwe
lijksreis hopen de achterblijvers
van harte dat de hertogin van York
de karaktertrekken van Fergie zal
blijven houden. Koninklijke waar
nemers twijfelen eraan. Haar over-
enthousiasme, haar getreuzel bij
„royal walkabouts" en haar ge
woonte om met iedereen een
woordje te wisselen worden typi
sche sympthomen genoemd van
de koninklijke amateur. Sarah
wordt vergeleken met de prinses
van Wales die vijfjaar geleden ook
altijd achterliep op schema's, maar
nu punctueel is.
De vrees van het volk is dat Fer
gie over vijfjaar eenzelfde stijl ont
wikkeld zal hebben, hier en daar
een paar oppervlakkige woorden,
een kortei lach en nooit meer ach
terlopend op het programma. „Sa
rah", was een gemiddelde opmer
king van een vrouw uit de menigte
gisteren, „is de normale prinses
met een normaal figuur, met heu
pen als de meeste vrouwen en een
normale hartelijkheid. Ik hoop ver
schrikkelijk dat ze zo blijft".
Kampeiman:
SDI-onderzoek
zal doorgaan
DEN HAAG (ANP) - De Verenigde
Staten zullen binnen enige dagen
een antwoord geven op de jongste
ontwapeningsvoorstellen van
Sowjet-leider Michaïl Gorbatsjov.
Dat zei gisteren Max Kampeiman,
hoofd van de Amerikaanse delega
tie naar de ontwapeningsonder
handelingen in Genève. Uit zijn
woorden viel op te maken dat pre
sident Reagan niet van plan is het
SDI-onderzoek stop te zetten.
In antwoord op vragen die via
een satelliet door Europese journa
listen werden gesteld beklemtoon
de Kampeiman dat president Rea-
gans „Strategische Defensie Initia
tief' (SDI) slechts bedoeld is om na
te gaan of een ruimtedefensie te
gen vijandelijke kernraketten mo
gelijk is. „We zien geen reden niet
door te gaan met het onderzoek",
aldus de onderhandelaar.
Volgens hem zal de Sowjetunie
zo spoedig mogelijk op de hoogte
worden gesteld van Reagans ant
woord. Er is geen tijdslimiet maar
het is nu nog een „zaak van enige
dagen", aldus Kampeiman. Het
antwoord zal „volledig, serieus en
tegemoetkomend" zijn. Momen
teel worden de bondgenoten van
de VS in West-Europa en Azië ge
consulteerd over de Amerikaanse
ontwerp-voorstellen.
Deze zijn een reactie op de voor
stellen die Gorbatsjov in juni deed.
WASHINGTON - In Stockholm, in
Genève, in hoofdsteden van NA-'
VO-landen, in Moskou en in Was
hington zitten wapenbeheersers
gebogen over de zo langzamerhand
gigantische stapel voorstellen,
non-voorstellen, tegenvoorstellen
en propaganda, die Russen en
Amerikanen in de afgelopen maan
den op elkaar hebben afgeschoten.
De salvo's hebben geen kraters
geslagen in de strategische uit
gangspunten, maar wel in de open
bare mening. Ook in de Verenigde
Staten toont de publieke opinie
merkbaar minder geduld met Rea
gans voorstellen, waarachter een
machteloosheid schuilt die onop
houdelijke geschillen tussen de
zwaargewichten uit zijn kabinet,
Shultz (buitenlandse zaken) en
Weinberger (defensie) veroorzaakt.
Onderhandelpunten tussen de
VS en de Sowjet-Unie zijn: het we
derzijds troepenbestand in Euro
pa, beloften om niet als eerste in
Europa kernwapens te gebruiken,
verwijdering van de middenaf-
standsraketten uit Europa - mits de
Britten en Fransen hun nucleaire
strijdmachtjes niet moderniseren -
naleving van de SALT II-afspra-
ken die het aantal strategische wa
pens beperken en het ABM-ver-
drag van 1972 dat verdediging te
gen zulke raketten grotendeels ver
biedt.
Verder dienen ter sprake te ko
men een totaal verbod van onder
grondse kernproeven, Amerikaan
se pogingen om een verdediging in
de ruimte er tegen te ontwerpen,
Russische overtredingen van af
spraken over de kracht van onder
grondse kernproeven en nog een
hele reeks beschuldigingen waar
mee de supermachten proberen te
genover andere landen hun hals
starrigheid te verklaren.
Gezien de belangen die op het
spel staan - waarmee niets minder
dan de overleving van de wereld is
gemoeid - leidt dit tot soms potsier
lijke en bedroevende haarldoverij.
Voorbeeld: Reagan verklaart de
SALT-afspraken voor morsdood,
maar doet geloven dat het tekenen
van de overlijdensakte nog even
wordt uitgesteld. Dan verzoeken
de Russen om uitleg via een bijeen
komst in Genève van de perma
nente overlegscommissie die de
VS en de Sowjet-Unie gebruiken
voor het uitwisselen van gegevens
en beschuldigingen.
Washington buigt zich vervol
gens serieus over de vraag of pra
ten met de Russen hierover niet
bewijst dat de SALT-afspraken ei
genlijk niet zo dood zijn als Reagan
onder pressie van het Pentagon en
de rechtervleugel van zijn partij
deed voorkomen.
Topconferentie
Hoewel het zekere voordelen
kan hebben een onderhandelings
partner in volstrekte verwarring te
brengen, is Reagan erin geslaagd
de aanloop naar een tweede top
conferentie voor iedereen in neve
len te hullen. Het is zeer de vraag of
hierin de hand van een meesterpo-
liticus moet worden gezien.
Amerikaanse kranten tonen fo
to's van voormalig president Ni
xon, te Moskou in gesprek met de
Russische leider Gorbatsjov en
diens rechterhand voor buiten
lands beleid, voormalig ambassa
deur in de VS Anatoly Dobrynin.
Nixon, de verguisde? In Moskou?
Op dit moment? Een nieuwe rol in
de politiek voor deze bejaarde, die
boeken schrijft over 'foreign af
fairs' en geniet van zijn reputatie
als architect van de tijdens Rea
gans bewind zo verwaarloosde 'dé
tente' en ondertekenaar van het
ABM-verdrag?
De situatie heeft zich langzamer
hand wel zo ontwikkeld dat de
eventuele aankondiging van het
doorgaan van een tweede topcon
ferentie betekent dat een nieuw
wapenakkoord op komst is. Het
uitblijven van een tweede topcon
ferentie dit jaar zou het heel on
waarschijnlijk maken dat tijdens
Reagans resterende tijd als presi
dent van de Verenigde Staten nog
een nieuwe overeenkomst tot
stand zal komen. Volgens sommi
gen zijn de huidige manoeuvres
van Moskou vooral bedoeld om de
schuld voor het uitblijven van
nieuwe ontspanning naar Was
hington toe te schuiven.
Welingelichte bronnen melden
dat Reagan in een brief die deze
maand de deur uit moet, Gorbats
jov zal aanbieden om over alle as
pecten van wapenbeheersing te
praten. Tegelijkertijd zullen de VS
waarschijnlijk de plannen opgeven
om een anti-satellietwapen in pro-
duktie te brengen, dat met een F-15
gevechtsvliegtuig moet worden ge
lanceerd.
Gebrek aan fondsen, aan positie
ve testresultaten en weerstanden
in het Congres zouden Amerika
dwingen terug te keren naar het
stadium van louter onderzoek naar
een anti-satellietprogramma, dat
de Russen willen verbieden als on
derdeel van hun verzet tegen wa
pens in de ruimte.
Droom
De VS zouden bereid zijn te pra
ten over het gebruik van wapens in
de ruimte, maar willen het onder
zoek wel voortzetten. Deskundi
gen zien in de Russische voorstel
len een zekere bereidheid om zich
neer te leggen bij onderzoek, zo
lang dat maar voornamelijk binnen
de muren van het laboratorium
blijft en over ontwikkeling en uit
testen van de wapens degelijke en
vooral beperkende afspraken be
staan.
Voor Reagan kan dat niet genoeg
zijn. Hij toont geen bereidheid om
zijn droom van een ruimte-verde
diging op te geven. De leider van
het project, luitenant-generaal Ja
mes Abrahamson heeft gezegd dat
het ABM-verdrag in het volgende
decennium moet worden aange
past om met het ruimtedefensie-
programma (SDI) te kunnen door
gaan.
Terwille Van SDI, hebben de
Amerikanen teksten van verdra
gen met de Russen zo uitgelegd dat
dingen mogelijk werden, waarvan
iedereen dacht dat ze verboden wa-
Dit soort politieke verbeeldings
kracht jaagt bondgenoten door
gaans de stuipen op het lijf, te meer
omdat het Witte Huis er vrijwel
voortdurend in slaagt de reactie op
Amerikaans veiligheidsbeleid ver
keerd in te schatten en zich dan
hult in mistige verklaringen of zich
verlaat op machtsvertoon.
Washington meent in Moskou de
nieuwe invloed te bespeuren van
Anatoly* Dobrynin, die als ex-am
bassadeur in de Amerikaanse
hoofdstad nu de afdeling interna
tionale zaken van het Centraal Co
mité beheert. Diens kennis van de
Verenigde Staten en zijn staatslie
den zou hebben geleid tot Russi
sche voorstellen die Reagan in
staat zouden stellen zonder veel ge
zichtsverlies eenmaal ingenomen
standpunten te verlaten.
Maar, óók in Washington, maken
andere Sowjet-kenners zich zorgen
over de vraag of het wel verstandig
is de Russen in het finale stadium
van onderhandelingen met nieu
wigheden te verrassen, zoals die in
Reagans plannen verwerkt zouden
zijn. Bij eerdere gelegenheden zou
zo'n benadering niet hebben ge
werkt, omdat de Russische onder
handelingstactiek erop gebaseerd
schijnt te zijn om pas op het aller
laatste moment tot zakendoen te
komen over voorstellen die eerst
maandenlang hebben moeten rij
pen.
In elk geval lijkt vast te staan dat
Reagans antwoord aan Gorbatsjov
vriendelijk en positief zal zijn en
moet getuigen van bereidheid tot
compromissen, terwille van over
eenstemming. Dat is mooi, maar
regeringsfunctionarissen laten er
geen twijfel over bestaan dat het
inhoudelijk betrekkelijk weinig
voorstelt, omdat het gaat om on
derhandelingen. Het blijft dus een
kwestie nog steeds van die schijn
bewegingen en plaagstoten, terwijl
de tijd steeds meer begint te drin
gen.
Dobrynin: kenner van Amerikaanse staatlieden.
Vele tienduizenden Britten waren gisteren op de been om een glimp
van hun favoriete bruidspaar op te vangen. Uitgedost met hoedjes en
vlaggetjes in de nationale kleuren, hadden vooral vele jongeren de
avond tevoren al strategische posities langs de weg ingenomen (foto
links). Op de foto boven een deel van de koninklijke familie in de kerk.
V.l.n.r. prinses Anne, prinses Diana, prins Charlesde koningin-moe
der, prins Philip en koningin Elizabeth. Rechts op de foo legt ontwerp
ster Lindka Cierach een laatste, schikkende hand aan het bruidstoi
let. (foto AP)
