Sancties hebben
reeds gevolgen
Brillen en lenzen
De binnenlandse motieven van Peres en Hassan
Fransen weg uit
Nieuw-Zeeland
Kolenexport Zuid-Afrika sterk gedaald
Geheim document bepleit
hervormingen Sowjet-Unie
Salt-overleg
in Genève
'RAF-moorden beide
werk
van een man
begonnen
Aanval op Surinaamse kazerne
Bril 58 heeft ze
WOENSDAG 23 JULI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
JOHANNESBURG - De eerste gevolgen van economische sancties tegen Zuid-Afrika
beginnen voelbaar te worden. En als gevolg hiervan zouden de mijnwerkgevers vergevor
derde plannen hebben om duizenden zwarte mijnwerkers te ontslaan, met name in de
kolenmijnen.
MOSKOU (AP) - De Amerikaanse
omroep NBC en het Britse dagblad
the Guardian hebben de hand ge
legd op een document waarin
wordt opgeroepen tot ingrijpende
hervormingen in de Sowjet-Unie.
In het rapport wordt gewaar
schuwd dat de Sowjet-Unie bezig
is een tweederangs grootmacht te
worden. Het document zou zijn uit
gelekt door toedoen van een hoge
Russische functionaris.
Het document, waarvan een En
gelse vertaling beschikbaar werd
gesteld door NBC, is opgesteld
door de tot dusver onbekende 'Be
weging voor Socialistische Ver
nieuwing' en is gedateerd op 21 no
vember 1985 in Leningrad.
MBC-correspondent Steve Hurst
zei dat hij het document, dat 17 pa
gina's telt, had gekregen via een
bemiddelaar die vertelde dat het
afkomstig was van een hoge func
tionaris.
De auteurs van het rapport stel
den dat zij bereid waren het plan
voor de televisie toe te lichten, in
dien het zou worden gepubliceerd
door de Russische pers. Het rap
port stelt dat het Sowjet-blok bezig
is uiteen te vallen en dat de Sowjet-
Unie een ernstige achterstand op
de Verenigde Staten oploopt op zo
wel militair als technologisch ge
bied.
Tenzij er ingrijpende hervormin
gen worden doorgevoerd, zal de re
gering zien dat 'de USSR veran
dert in een tweederangs macht en
het systeem van wereldsocialisme
instort.'
De Russische economie 'wordt
gekarakteriseerd door wanbeheer
en onverantwoordelijk gedrag
door diegenen in het staatsappa
raat die verantwoordelijk zijn voor
het peil van de nationale econo
mie,' aldus het document.
Het stuk geeft gedetailleerde gra
fieken, waaruit blijkt dat de Sow
jet-Unie de hoogste schuld van de
wereld heeft, lijdt aan een chro
nisch tekort aan voedsel en het
laagste levenspeil heeft van alle
geïndustrialiseerde landen.
Het Warschau-pact, aldus het
rapport, 'is niet langer een ver
enigd en monolithisch bondge
nootschap van broederlanden.' De
regeringen van de DDR, Hongarije
en Polen, 'die trouw zijn aan de
Sowjet-Unie, kunnen zich handha
ven dank zij de aanwezigheid van
Russische troepen op het grondge
bied van die landen,' aldus het rap
port.
Het rapport vraagt om hervor
mingen in staatsapparaat en sa
menleving, zoals invoering van
particulier ondernemerschap, vrije
pers, vrijheid van meningsuiting,
vrijheid van politieke vereniging
en vrijheid van godsdienstuitoefe
ning. 'Het bestaande apparaat van
onderdrukking en de maatregelen
die worden genomen langs die lij
nen, leiden tot het scheppen van
een hypocriet, onderhorig, serviel
en principeloos' openbaar leven,
aldus het document.
Aldus blijkt uit een verklaring die
gisteren in Zuid-Afrika werd gepu
bliceerd. Hierin waarschuwen de
Zuidafrikaanse mijnwerkgevers,
verzameld in de Mijnkamer, dat bij
een volledige internationale econo
mische boycot door de rest van de
wereld circa 200.000 mannen, vrou
wen en kinderen van hun inkomen
en levensonderhoud zullen wor
den beroofd.
door
Ruud de Wit
Volgens de Mijnkamer zijn de
eerste gevolgen van de economi
sche sanctiepolitiek tegen Zuid-
Afrika reeds merkbaar, vooral in
de kolenmijnen. De Mijnkamer
wijst hierbij op het besluit van het
Deense parlement om de import
van Zuidafrikaanse kolen stop te
zetten en de aanzienlijke import-
vermindering door Frankrijk en
andere Westeuropese landen.
De export van Zuidafrikaanse
kolen is in de eerste zes maanden
van dit jaar gedaald met 17 pro
cent. Bij een volledige stopzetting
van de import van deze kolen zou
dat 35 procent van de 110.000 arbei
ders in de kolenindustrie raken,
die gezamenlijk verantwoordelijk
zijn voor het levensonderhoud van
bijna 200.000 mensen. En het zijn
met name de zwarte arbeiders en
hun gezinnen die aldus getroffen
zullen worden, aldus de Mijnka-
Met de huidige snel groeiende
boycot van Zuidafrikaanse kolen
komt trouwens een einde aan een
indrukwekkende groei van de ko
lenexport die in de afgelopen 15
jaar bijna verdrievoudigde tot 173
miljoen ton in 1985.
De verklaring van de Zuidafri
kaanse Mijnkamer komt op een ui
terst belangrijk moment, namelijk
aan de vooravond van het omstre-
den bezoek van de Britse minister
van buitenlandse zaken, Sir Geof
frey Howe. Veel vooraanstaaande
anti-apartheidsstrijders, zoals do
minee Boesak, Winnie Mandela en
bisschop Tutu, alsmede vertegen
woordigers van de vakbonden,
hebben de afgelopen dagen aange
kondigd onder geen enkele voor
waarde met Howe te willen praten.
Vakbond
Een van de personen die nog on
langs heeft opgeroepen tot econo
mische sancties, is de secretaris
generaal van de grootste Zuidafri
kaanse vakbond, de Nationale
Unie van Mijnwerkers, (NUM), Cy
ril Ramaphosa. Het is dan ook niet
verbazingwekkend, dat de verkla
ring van de Mijnkamer door de
NUM wordt beschouwd als een re
gelrechte bedreiging. De Mijnwer
kersvakbond heeft in antwoord op
het dreigement van de Mijnkamer
inmiddels stappen aangekondigd.
Volgens een verklaring van de
Repression Monitoring Group, een
kerkelijke werkgroep die zich be
zighoudt met het verzamelen van
informatie over de onderdrukking
in Zuid-Afrika, zijn er in de eerste
helft van dit jaar meer
het leven gekomen dan in heel
1985. Volgens de RMG bedroeg het
aantal slachtoffers in de eerste zes
maanden 969, terwijl het aantal
over 1985 879 was. Met de doden
van de maand juli erbij is het aan
tal over 1986 tot nu toe boven de
1000 gekomen.
De Zuidafrikaanse minister van
wet en orde, Louis le Grange, bena
drukte echter het geweld dat wordt
veroorzaakt door de in Zuid-Afrika
verboden bevrijdingsorganisatie
ANC. Hij complimenteerde giste
ren de politie voor de arrestatie van
een niet nader genoemd aantal
ANC-'terroristen', die worden be
schuldigd van een groot aantal
aanslagen en andere 'terroristi
sche' activiteiten.
De president van het omstreden
en niet door de rest van de wereld
erkende thuisland Bophuthatswa
na, Lucas Mangope, kondigde
daarentegen aan te willen bemid
delen tussen de Zuidafrikaanse re
gering en het ANC 'teneinde het
verwerpelijke apartheidssysteem
te beëindigen'. Mangope sprak als
zijn vrees uit, dat Zuid-Afrika het
zelfde lot te wachten staat als Liba
non, als er niet onmiddellijk ge
sprekken op gang worden ge
bracht.
GENÈVE (AP) - Afgevaardigden
van de Verenigde Staten en de
Sowjet-Unie zijn gisteren vertrou
welijke besprekingen aangegaan
over het Salt II verdrag dat presi
dent Ronald Reagan als, naar zijn
zeggen, fundamenteel ondeugde
lijk niet langer wenst te respecte-
De Russische delegatie, onder
leiding van generaal Vladimir
Medvedov, reed gisteren naar de
Amerikaanse missie om daar de
besprekingen met de Amerikaanse
afgevaardigden, onder leiding van
ambassadeur Richard Ellis, te be
ginnen. Volgens een betrouwbare
bron zal de volgende ontmoeting
tussen beide delegaties morgen bij
de Russische missie plaats hebben.
Afghanistan
Afghaanse rebellen hebben dit
weekeinde schade toegebracht aan
de sluizen van de Sarobi-dam in de
Kaboel-rivier nabij de Afghaanse
hoofdstad. Dit heeft het Afghaanse
verzet bekend gemaakt. De stuw
dam voorziet Kaboel en de omlig
gende gebieden van elektriciteit en
levert water voor de irrgatie van
het land. De stuwdam werd meer
dan twintig jaar geleden door de
Sowjet-Unie gebouwd.
KARLSRUHE (AFP/DPA) - De leden van de Westduitse stadsguerilla-
groep Rote Armee Fraktion (RAF) die begin deze maand de Siemensma-
nager Karl-Heinz Beckurts vermoord hebben, zijn dezelfde personen als
zij die in februari 1985 de industrieel Ernst Zimmermann vermoordden.
Dit heeft procureur-generaal Kurt Rebmann van de Duitse Bondsrepu
bliek verklaard.
Alle twee de aanslagen hadden plaats in de buurt van München: Bec
kurts werd het slachtoffer van een aanslag-op-afstand op zijn auto, Zim
mermann stierf aan een kogelwond die hij had opgelopen na te zijn be
schoten door twee personen die zijn huis waren binnengedrongen.
Naar Rebmann zei is de brief waarin de RAF zich voor de aanslag op
Beckurts verantwoordelijk stelde, op dezelfde typemachine getikt als die
waarop de brief was vervaardigd die sloeg op de zaak-Zimmermann. Als
verdachte nummer één in de zaak-Beckurts geldt voor de Westduitse
autoriteiten de 30-jarige Horst Ludwig Meyer. Volgens de politie behoort
hij sinds 1984 tot de harde kern van de RAF die ongeveer twintig leden
telt.
De politie is nog op zoek naar een donkere Mercedes 190 E met het
kenteken M - ZT 5917. Deze is op 5 juli - vier dagen voor de moord op
Beckurts bij een garage gehuurd en tot nu toe niet teruggebracht.
ADVERTENTIE
Oma verslaat
grote boze wolf
PARIJS (AFP) - Volgens het
Iraanse persbureau Irna heeft
een Iraanse boerin in een ge
vecht dat twee uur duurde met
haar vuisten als enige wapen
een wolf verslagen. De vrouw
was door het dier aangevallen
toen zij in de bergen van Tui
serkan in het noordwesten van
Iran op het veld aan het werk
was, aldus het persbureau. Irna
vermeldde niet of de vrouw
grootmoeder was en de wolf
wellicht groot en boos.
Campagne tegen
cocaïne fabriek
Twee agenten van de Boliviaanse
narcotica-brigade houden de
wacht bij een cocaïne-fabriek in
het Boliviaanse oerwoud. Met hulp
van het Amerikaanse leger is er een
grootscheepse actie aan de gang te
gen de cocaïne-produktie. (foto AP)
PAPEETE (AP/AFP) - De Franse
agenten Alain Mafart en Domini
que Prieur, die door Nieuw-Zee
land aan Frankrijk zijn overgedra
gen om nog drie jaar uit te zitten
van hun veroordeling tot 10 jaar in
verband met de aanslag op het
Greenpeace-schip Rainbow War
rior, zijn vandaag op het atol Hao
in Frans Polynesië aangekomen.
De commandant van het Franse
proef-centrum in de Stille Oceaan
heeft intussen meegedeeld dat Ma
fart en Prieur beiden met ingang
van 1 augustus zijn benoemd tot
adjudanten van de commandant
van de basis Hao. Prieurs echtge
noot Joël is eveneens per 1 augus
tus overgeplaatst naar Hao, aldus
de bekendmaking.
De twee agenten zijn door
Nieuw-Zeeland vrijgelaten in het
kader van een arbitrage-regeling,
die door VN-secretaris Perez de
Cuellar is uitgewerkt om de wrij
vingen tussen Frankrijk en Nieuw
Zeeland op te lossen. Bij de aan
slag op de Rainbow Warrior op 10
juli 1985 in de haven van Auckland
is de Nederlandse fotograaf Fer
nando Pereira om het leven geko-
In Toulouse verklaarde Henri
Weil, een verslaggever van de re
gionale omroep van het televisie
station FR 3, dat Prieur hem in ja
nuari had toevertrouwd dat zij en
Maffart niet hebben geholpen bij
het plaatsen van de mijn, maar dat
zij slechts een van de Franse dui
kers bijstand hebben verleend bij
zijn ontsnapping uit Nieuw-Zee
land.
'Ik nam niet direct deel aan de
aanslag op de Rainbow Warrior',
aldus Prieur. 'Alain Maffart en ik
hadden alleen de opdracht een van
de diepzeeduikers die de mijn had
den geplaatst over te brengen naar
Frans gebied.'
'Ik kan me nauwelijks voorstel
len dat wij toevallig werden gear
resteerd', zou zij verder hebben ge
zegd.
Weil verklaarde dat hij onder een
valse naam de gevangenis waar
Prieur gevangen zat, was binnen
gekomen. Hij nam haar gedurende
drie uur een vraaggesprek af, maar
beloofde dit niet openbaar te ma
ken totdat zij zou worden vrijgela
ten.
Kort nadat de twee agenten van
de Franse geheime dienst in een
verkenningsvliegtuig van de
Nieuwzeelandse luchtmacht naar
het Franse eilandje overgebracht
waren, ontving de ambassadeur
van Wellington in Parijs van pre
mier Jacques Chirac een officiële
verontschuldiging voor het ge
beurde van vorig jaar.
Vrijwel tegelijkertijd bevestigde
een niet nader genoemde bank in
de Amerikaanse hoofdstad Was
hington dat Frankrijk zeven mil
joen dollar schadevergoeding aan
Nieuw-Zeeland heeft overge
maakt.
Het vertrek van de Franse agen
ten, de excuses van Parijs en de
schadevergoeding waren de be
langrijkste elementen van een
compromisformule waarmee se
cretaris-generaal Perez de Cuellar
van de Verenigde Naties bemid
deld heeft tussen Parijs en Welling
ton.
voor iedereen èn in modieuze kleuren..
Bril 58 geeft u graag deskundig advies
en zéker prima service.
Kom zelf eens kijken!.
opticien
optometrist
contactlens
specialist
ANVC
Leiden:
Haarlemmerstraat 58 - telefoon 071-140148
DEN HAAG/PARAMARIBO
(ANP) - Drie personen, twee bur
gers en een militair, zijn in de
nacht van maandag op dinsdag ge
wond geraakt in de Surinaamse
grensplaats Albina in het oosten
van het land. De gewonden vielen
toen tot nog toe onbekend geble
ven personen schoten afvuurden
op de daar gevestigde militaire ka-
Precies een week geleden waren
al schoten op de kazerne gelost,
waarbij geen gewonden vielen. De
schoten in de nacht van maandag
op dinsdag zijn vanuit het kampe
ment beantwoord. De schutters
sloegen hierna op de vlucht. Daar
bij losten zij nog schoten op een
passerende burgerauto die ze ver
moedelijk hebben aangezien voor
een militair voertuig. Daarbij raak
ten de twee burgers gewond.
Naar uit officiële bron in Para
maribo verluidt hebben de dienst
doende militairen bij het kampe
ment, nadat de aanvallers gevlucht
waren, in de directe omgeving een
auto en geweren gevonden.
Naar in Paramaribo verluidt
wordt de schietpartij in legerkrin-
gen zeer ernstig opgevat. De mili
taire autoriteiten hebben gister
morgen spoedberaad gehouden en
de te volgen strategie besproken.
De betrekkelijk kleine legereen
heid van Albina is versterkt. In ver
band met de situatie zijn de toe
gangswegen naar die plaats afge
sloten en wordt men slechts na een
grondige inspectie toegelaten. De
scholen in Albina en omgeving wa
ren vandaag gesloten.
Albina ligt in het noordoosten
van Suriname en is de grensplaats
met Frans Guyana, een Frans over
zees departement. De beide plaat
sen zijn door de rivier de Marowij-
ne gescheiden. Het is al enkele
maanden onrustig in dit deel van
Suriname waar enkele bank- en
roofovervallen zijn gepleegd. De
autoriteiten hebben deze in de
schoenen geschoven van Ronnie
Brunswijk, een vroegere lijfwacht
van legerleider Desi Bouterse.
Brunswijk heeft de beschuldigin
gen echter ontkend. Hij heeft
slechts toegegeven goederen en
transporten uit Frans Guyana voor
het Surinaamse leger te hebben
onderschept. De goederen heeft hij
volgens eigen mededelingen „als
een moderne Robin Hood" ver
deeld onder de veelal arme bevol
king van Moengotapoe, een dorp
niet ver van Albina waar hij zich
schuilhoudt.
Vrijwel tegelijk met de aanval op
de kazerne bij Albina, vond een
overval plaats op een andere mili
taire post, op de weg van Paramari
bo naar Albina, op ongeveer 50 ki
lometer ten oosten van de hoofd
stad. Daar vielen geen gewonden.
Wel werd het militaire gebouw be
schadigd. In Paramaribo wordt er
rekening mee gehouden dat de
twee aanvallen met elkaar verband
houden.
TEL AVIV - De pseudo-geheime
topontmoeting tussen koning Has
san van Marokko en de Israëlische
premier Peres heeft zonder meer
historische betekenis, maar daar
mee is bij lange na nog niet het
doel - vrede in het Midden-Oosten
- in zicht.
Sri Lanka
Een autobus is gisteren in Sri
Lanka op een landmijn gereden. Er
vielen 31 doden en 22 ernstig ge
wonden. De explosie, bij Vavuniya
op ruim 200 kilometer ten noorden
van Colombo, sloeg een krater van
twee meter diep in het wegdek. De
politie vermoedt dat de landmijn is
gelegd door radicale Tamils.
Gonzalez/ETA
Premier Gonzalez van Spanje
heeft gisteren onderhandelingen
tussen zijn regering en de Baski-
sche afscheidingsbeweging ETA
uitgesloten. „We moeten een einde
maken aan de valse hoop van een
groep moordenaars die erop uit is
onze samenleving aan te vallen",
zo zei de premier in een rede tot het
parlement.
Moord Palme
De Zweedse politie zegt een be
langrijke aanwijzing te onderzoe
ken in de moord op premier Olof
Palme, die 'zeer binnenkort' tot
een doorbraak zou kunnen leiden.
door
Taco Slagter
Voor koning Hassan in diens
functies van voorzitter van de Ara
bische Liga en de Islamitische
Raad is het altijd al een wens ge
weest eens precies na te gaan of de
grond in het Midden-Oosten zo dor
is dat zelfs niet het kleinste vredes-
zaad er op kan gedijen. Blijkbaar
met de telefonisch verkregen ze
gen van Jordanië en Saoedie-Ara-
bië, en misschien ook wel met de
stilzwijgende goedkeuring van en
kele Golfstaten voelde de vorst
zich sterk genoeg dit keer de al
lang uitstaande inivatie aan Peres
niet op het allerlaatste moment te
herroepen.
Een moedige stap van de Marok
kaanse regeringsleider, maar tege
lijkertijd riskant. Door Peres het
paleis binnen te halen stelt Hassan
de positie van diens functies en
zijn land binnen de arabische we
reld in de waagschaal als achteraf
zou blijken dat er uit de besprekin
gen niets concreets te voorschijn
komt.
En Hassan is gehouden aan de
besluiten van de arabische top in
Fez die Israël voorschrijven uit alle
bezette gebieden terug te trekken
inclusief de geannexeerde plaatsen
als Oost-Jeruzalem en de Golan-
hoogvlakte, en zich verder uitspre
ken over een palestijnse staat in
confederatie met Jordanië op de
Westelijke Jordaanoever en de Ga-
zastrook.
Heeft Peres hem iets te bieden?
Het lijkt van niet. Premier Peres is
de afgelopen regeerperiode van
bijna twee jaar door het rivalise
rende Likoedblok binnen het kabi
net van nationale eenheid vleugel
lam gemaakt als het ging om een
territoriaal compromis in ruil voor
vrede.
Het uiterste bod onder de huidi
ge omstandigheden dat de Israëli
sche premier heeft kunnen doen is
lokale autonomie voor de bezette
gebieden, grotere betrokkenheid
van Jordanië in sociaal en econo
mische opzicht op de westelijke
Jordaanoever en de Gazastrook en
met hulp van de Verenigde Staten
een economische hulpprogramma
doorvoeren in samenhang met het
vijfjarenplan van de Jordaanse ko
ning Hoessein voor deze gebieden.
Palestijnen
Het absolute minimum waarmee
Hassan voor de Arabische Liga en
later op een eventueel te houden
top te voorschijn moet komen is
een vorm van palestijnse soeverei
niteit over de bezette gebieden. Po
de binnenlandse veiligdheids-
dienst (Sjin Bet) en weinigen gelo
ven er nog in dat de tweede termijn
van het kabinet onder leiding van
de Likoed zelfs van start kan gaan.
Ook al bereiken Peres en Hassan
geen resultaten, een slim, vriende
lijk maar nietszeggend gezamen
lijk communiqué is voor Peres al
voldoende om met vertrouwen ver
vroegde verkiezingen te forceren
om aan het electoraat de cruciale
en tevens tendentieuze vraag voor
te leggen: vrede met de socialisten
of oorlog met de Likoed. Daarmee
is dan niet gezegd dat het Israë-
lisch-arabisch conflict op slag zal
zijn opgelost en is zeker niet be
weerd dat het palestijnse volk haar
rechten ook verkrijgt. Dat is eén
geheel ander hoofdstuk.
Hassan en Peres: historische ontmoeting.
(foto ap) Afrika
litieke waarnemers in het Midden-
Oosten zien dan ook niet in waar
om Peres in Marokko een genereu
zer voorstel heeft kunnen doen dan
tegenover koning Hoessein in ge
heime ontmoetingen in Londen en
Parijs eerder dit jaar.
Daartoe heeft Peres het mandaat
niet en zo hij een stap te ver is ge
gaan betaalt hij daarvoor een hoge
politieke prijs in eigen huis. In Is
raël bestaat op dat uiterst gevoeli
ge punt politieke overeenstem
ming die pas bij nieuwe verkiezin
gen kan worden doorbroken.
En daarmee is een belangrijk
punt aangegeven waarom Peres zo
graag nog voor de wisseling van
het premierschap over drie maan
den met Likoedleider Sjamir een
arabische leider min of meer in het
openbaar wilde ontmoeten. Het Is
raëlische kabinet stort zich van de
ene crisis in de andere, wordt ach
tervolgd door het schandaal rond
Koning Hassan heeft in feite
meer te verliezen. Maar de mo
narch heeft grote eigen belangen
die hij denkt middels Israël te kun
nen veilig stellen. Marokko voert
een oorlog tegen binnen de ver
zetsbeweging Polisario verenigde
bewoners van een voormalige
Spaanse kolonie in het westelijk
deel van de Sahara. Wapens en fi
nanciële steun heeft Hassan hard
nodig en die denkt hij gemakkelij
ker van de Verenigde Staten te
krijgen als de grootste bondgenoot
van de Amerikanen op juiste wijze
is gepaaid.
Maar de vorst is ook op andere
gronden gemotiveerd met de jood
se staat tot betere verhoudingen te
komen. Evenals Egypte ziet Ma
rokko zich als een politiek bind
middel tussen de arabische wereld
en.de Afrikaanse staten. Hassan is
er van op de hoogte dat Derde We
reld-landen op het Afrikaanse con
tinent graag toenadering tot Israël
zoeken, al was het maar om door
Jeruzalem militair getraind te wor
den, van wapens te worden voor
zien en kennis te nemen van hyper
moderne agrarische technieken
die de eigen voedselvoorziening
van deze arme landen aanzienlijk
kan verbeteren. Maar de Afrikaan
se leiders zijn bang door radicale
arabische landen te worden geïnti
mideerd en bedreigd. Met de legiti
matie van Israël als staat hoopt ko
ning Hassan zijn invloed op de
Afrikanen uit te breiden.
