Tramhistorie herleeft in
Amsterdam-Zuid
Subaru gaat overstag: ook
'andere' vierwielaandrijving
A U T O
Zestienkleppen motor
inde Toyota Celica
Import Hyundai
naar Sassenheim
'Gouden tip'
Auto-interieur met spons laten glanzen
'Zelf (auto)pech verhelpen'
V R IJ E TIJ D
Op de korte toer
DONDERDAG 17 JULI 1936
PAGINA 15
De Celica coupé: een auto van rond 40 mille (foto pr)
Toyota heeft het programma van
de Celica-sportwagen uitgebreid
met versies waarin men voorin een
1587 cc zestien kleppen Twin-Cam
motor met brandstofinjectie kan
aantreffen.
Zoals al meermalen is uiteenge
zet geeft de veel-kleppentechniek
extra vermogen en volledige ver
branding. Dit resulteert in hogere
prestaties en lager verbruik. In cij
fers uitgedrukt bij de Celica 1,6 GT
(zoals de nieuwe versie wordt ge
noemd): een acceleratie van 0 tot
100 km/uur in nog geen negen se
conden en een topsnelheid van 205
km/uur.
En het wat Toyota noemt 'varia
bele inlaatsysteem' zorgt dan voor
gunstige verbruikscijfers: bij 90
km/uur constant bijna 1 op 20, bij
120 km/uur constant 1 op ruim 13
en in de stad toch altijd nog onge
veer 1 op 12. Weliswaar cijfers on
der zeer gunstige omstandigheden
verkregen, maar toch...
De prijzen liegen er echter ook
niet om. De Celica 1,6 GT Coupé
kost bijna 40 mille en de Celica 1.6
GT Liftback nog anderhalf mille
meer. Dat de uitrusting dan com
pleet is neem ik graag aan, dat mag
ook wel.
Starlet Star
Nu ik toch over Toyota heb, ook
dit jaar is er weer een actiemodel:
de Starlet Star. Met de eerste 12
kleppen één liter motor ter wereld.
Deze Starlet Star is leuk luxueus
aangekleed. Van buiten wat opge
doft met biezen en grote naafdop-
pen. Het kleurenprogramma is be
perkt, evenals de prijs: 16.245,-.
De grote houten borden, die de
passanten op de snelweg A44 in
grote letters toeriepen dat tegen
over motel Sassenheim het Spaan
se automerk Seat een nieuw im-
portbedrijf zou vestigen, zijn blij
ven staan, maar de tekst is veran
derd.
Want Seat Import is verkocht en
de eigenaresse van de grond - Abe-
my Holding in Sassenheim - gaat
er wel een distributiecentrum bou
wen, maar dat wordt bestemd on
der meer voor 'dochter' Greenib-
Car, die nu nog in Heemstede het
Koreaanse automerk Hyundai im
porteert. De bouw zal binnen twee
jaar zijn voltooid zijn.
Daar in Sassenheim kan Gree-
nibCar de verwachte groei van het
Koreaanse merk opvangen. Die be
gint met de uitbreiding van de
Stellar-serie. Naast het model met
de 1,6 liter motor is er nu ook één
met een 2 liter motor (vanaf 28 mil
le).
Het in ons land kleine Japanse
merk Subaru heeft misschien
wel de meeste ervaring met
vierwielaandrijving in perso
nenauto's. Het merk kwam er'
al bijna vijftien jaar geleden
mee op de markt. Als eerste.
Ook vandaag de dag behoort
Subaru nog tot de hartstochte
lijke pleitbezorgers van de mo
gelijkheid tot aandrijving op
alle wielen. Het gehele perso
nenautoprogramma van het
merk kent versies met vier
wielaandrijving.
Anders
Toch gaat het overstag. Altijd
heeft het namelijk door dik en dun
de inschakelbare vierwielaandrij
ving verdedigd. De bestuurder
moest de keus worden gelaten.
Normaal aandrijving op de voor
wielen, maar als die door de om
standigheden op de weg (gladheid)
de klus niet konden klaren dan
door het indrukken of omdraaien
van een knop snel de achterwielen
er bij inschakelen.
I Dat was volgens Subaru het al
leenzaligmakende principe. Het
deerde de Japanners niet dat ande
ren er anders over dachten. Mer
ken als Audi. Volkswagen en vele
andere kwamen met permanente
vierwielaandrijving. Dus altijd de
aandrijving verdelen over de vier
wielen. Weliswaar met wisselende
verhoudingen van de kracht voor
en achter, maar een knopje om
draaien waS er niet bij. Dat geeft
maar verwarring, zo redeneren zij.
'Zelf pech verhelpen' is de veelzeg
gende titel van een ruim 150 pagi
na's tellend boek dat dezer dagen
is verschenen bij Kluwer Techni
sche Boeken in Deventer. De au
teur Tj. de Jager beschrijft daarin
aan de hand van vele foto's hoe een
defect aan de auto kan worden ver
holpen.
Natuurlijk kan ook De Jager van
een paar linker handen geen rech
ter maken; wie met twee linker
handen is geboren kan dat feit
maar beter aanvaarden en voor elk
ongemak aan de auto een garage
opzoeken.
Hoe goed men een auto ook on
derhoudt, er kunnen altijd manke
menten voorkomen. 'Zelf pech ver
helpen' wil de gestrande automobi
list weer op weg helpen. Met be
hulp van het desbetreffende hoofd
stuk kan men proberen vast te stel
len met welke ellende men precies
te maken heeft en hoe men die pe
rikelen tijdelijk of definitief de
baas kan worden.
In de inleiding van het boek staat
welke gereedschappen men eigen
lijk altijd by zich zou moeten heb
ben en welke reserve-onderdelen.
Dat te weten is alleen al wat waard.
Achterin het boek vindt men het
hoofdstuk 'Schematische storing
zoekers', aan de hand waarvan het
mogelijk zou moeten zijn een mo
torstoring systematisch te lokalise
ren. Als het ondanks die handlei
ding niet lukt: de weg naar garage
kan men meestal ook zonder boek
wel vinden. Het boek kost 24,75.
Nu we toch bij Kluwer Techni
sche Boeken zijn, er is ook een
boekje verschenen onder de titel
Als de omstandigheden moeilijk
zijn moet de automobilist de aan
dacht volledig bij het sturen kun
nen houden.
Populairder
Vierwielaandrijving werd popu
lairder, de meningen bleven ver
deeld. Maar nu laat Subaru toch
weten 'dat het niet ondenkbaar is
dat Subaru binnen afzienbare tijd
ook met alternatieve oplossingen
komt als die voor specifieke om
standigheden voordelen bieden'.
Het lijkt er dus op dat permanen
te vierwielaandrijving er ook bij
Subaru zit aan te komen. Waarbij
ik er overigens niet aan voorbij wil
gaan dat het Japanse merk al mo
dellen in huis heeft waarin zonder
ingrijpen van de bestuurder van
twee- en naar vierwielaandrijving
wordt overgeschakeld als dat no
dig is. Zodat men niet ongemerkt
kan worden overvallen door plot
selinge regenval, sneeuw of opvrie
zing van het wegdek.
'Brommertechniek', geschreven
door P.Klaver en bestemd voor de
genen, die zelf aan hun brommer
willen sleutelen. En welke jonge
berijder wil dat niet? Er moet dus
een groot leger potentiële lezers
bestaan voor dit boekje waarin in
weinig ingewikkelde bewoordin
gen alle belangrijke punten van de
techniek stap voor stap worden be
handeld. Jong of oud, vrouw of
man, wie dan ook, de bromfietser
vindt voor nog geen twee tientjes
een flinke ruggesteun in 'Brom
mertechniek'.
Hoe dan ook: vierwielaandrij
ving kan voor iedereen voordelen
hebben. Niet alleen in de winter,
Voor een goed gefundeerd oor
deel over een auto kan bij de
TüV terecht. Deze zeer kriti
sche en onafhankelijke West-
duitse technische keurings
dienst velt zijn oordeel volgens
strikt objectieve normen. Als
dus een auto met een goed 'rap
port' uit handen van de TüV-
functionarissen komt kan de
fabrikant tevreden zijn.
Derhalve heeft Mitsubishi al
le reden om zelfs trots te zijn als
in een rapport wordt gezegd
dat 'de Colt hoort tot de droom-
wagens van de TüV-keurders'.
De Colt doet het trouwens toch
goed in West-Duitsland. want
maar ook op een zandpad of op een
bouwplaats. Dus voor wie het no
dig heeft.
al eerder kwam hij als de minst
pechgevoelige auto in zijn klas
se uit de statistieken van de
ADAC, de Westduitse ANWB.
In het bovengenoemde TüV-
rapport staat dan ook nog eens
letterlijk: 'Potentiële gegadig
den voor aankoop in deze klas
se vinden dus in de Colt een
voertuig, waarvan de waarde
tot op de cent behouden blijft.
Voor kopers van tweedehands
auto's is hij dan ook een gou
den tip'.
Nuttig boek met veel foto's, (fotopr)
Auto-onderhoud kost tijd, j»eld en moeite. Het is ook
niet altijd even leuk. Integendeel, soms is het gewoon
een vervelende klus. Maar het moet. Want het is niet
alleen aardig als de auto er goed uit ziet, het is ook
nuttig. Noodzakelijk in feite. Zonder onderhoud heb
ben de elementen vrij spel. Vuil en vocht vormen sme
rige tegenstanders.
Maar het gaat niet alleen om het uiterlijk, ook het
interieur van een auto heeft bij tijd en wijle een rugge-
steuntje nodig. Anders gaat het een zekere dofheid
tonen. Er zijn simpele middelen in de handel om de
glans te restaureren. Sprays om de kleur op vinyl,
plastic, rubber en hout terug te brengen.
Maar een spuitbus heeft één groot nadeel, men be
spuit meestal een groter oppervlak dan men wil. Bij
voorbeeld ook de pas gezeemde ruiten of het met zorg
ontziene stuur. Dat betekent weer zemen of een akelig
glad (en gevaarlijk) stuur.
Daarom kan men best gelukkig zijn met de geïm
pregneerde spons, die Turtle Wax nu via importeur
Holt Lloyd in de handel heeft gebracht. Direct voor
gebruik gereed. Geen doek meer nodig om na te wrij
ven. Handen blijven schoon. En alleen de gewenste
oppervlakken worden met Cockpit Shine behandeld.
Het functioneert echt goed. De importeur zegt dat
men zo'n spons 7,95) maandenlang kan gebruiken.
Maar dót heb ik nog niet kunnen controleren.
Samengesteld
door
Koos Post
Han Schötker in actie bij de '4031'
door
Piet Teeling
Piepend en knarsend begint de
„4037" aan het ritje over het
bijna zes kilometer lange tra
ject tussen het Amsterdamse
Haarlemmermeerstation en de
voormalige NS-station Amstel
veen. Het is een van de pronk
stukken van de Vereniging Rij
dend Electrisch Trammuseum,
een Amsterdamse vereniging
van 'tramgekken'. Ze restaure
ren historisch elektrisch tram-
materieel en laten de trams rij
den op de „museumlijn" tus
sen Amsterdam-Zuid en Am
stelveen.
De oude „4037" is een van die ge
restaureerde trams, een opvallende
verschijning met zijn rood-crème
kleuren tussen de gele Rotterdam
se, de crème-kleurige uitvoerin
gen uit Den Haag en het Westduit
se Kassei en de blauwe „rammel-
potten" uit Amsterdam. Een halve
eeuw geleden deed deze tram
dienst op het traject „Schottentor-
Nussdorf' in Wenen; nu rijdt de
„4037" dank zij de inspanningen
van de leden van de Vereniging
Rijdend Electrisch Trammuseum
tussen Amsterdam en Amstelveen.
Stuk voor stuk zijn de trams rij
dende museumpjes. De „4037"
maakt daarop geen uitzondering.
Houten gelakte banken, een plan
kier op de vloer, een kraakhelder
plafond met leren lussen en met de
hand bediende schuifdeuren. Het
is één van de zes complete tram
stellen, die worden ingezet op het
Museumlijntje. Vijftig wagens telt
de Amsterdamse collectie inmid
dels en daar is menig uurtje sleu
telwerk in gaat zitten. Op zon- en
feestdagen tussen 30 maart en 26
oktober rijden de trams over het
voormalige spoorlijntje van Am
sterdam naar Aalsmeer en Uit
hoorn. Vanaf 5 juli tot en met 6 sep
tember rijden de trams ook op za
terdag. Volgens een vaste dienstre
geling om de twintig minuten.
Met de nodige inspanning stuurt
Han Schötker de „4037" het Haar
lemmermeerstation uit. In het da
gelijks leven is hij kantoorbedien
de bij een expediteur in Alkmaar.
Het weekeinde is gereserveerd
voor zijn 'grote liefde': trams en
treinen. Sinds een paar jaar is hij
secretaris van de Vereniging Rij
dend Electrisch Trammuseum.
Daarvoor lag hij bijna avond aan
avond te sleutelen in de remise van
het GVB aan de Havenstraat in de
hoofdstad, waar twee sporen vrij
gemaakt zijn voor de historische
tramclub.
Zondagsrit
Het is Schötkers eerste zondags-
rit. Links en rechts doemen lood
sen op waarin kleine neringdoen
den onderdak hebben gevonden.
Iets verder bij de remise aan de Ha
venstraat wordt het contrast tus
sen „oud en nieuw" zichtbaar.
Daar passeren de historische trams
het modernste materieel van het
gemeentelijk vervoerbedrijf el
kaar. Waar bestuurders nu over
een comfortabele zitplaats be
schikken, moet Schötker genoe
gen nemen met een staanplaats. Af
en toe schuift zijn rechtervoet naar
een stalen knop op de grond. Een
simpele voetbeweging laat een me
chanische bel het werk doen.
Het geknars van de wielen over
de roestige spoorstaven brengt bij
de argeloze reiziger soms het kip-
pevel op de rug. Schötker is het ge
wend. Samen met Wiepko van der
Kooij, een jeugdige Rotterdam
mer, bemant hij de voormalige
Weense tram. Even voorbij het IJs
baanpad en het Jollenpad brengt
hij de schakelsleutel terug naar de
nul-stand. Langzaam mindert de
tram vaart om vlak voor de onbe
waakte „Bosbaan-kruising" tot
stilstand te komen.
Seinvlag
Vanuit het raam valt het oog op
het links van de rails staande bord
„Waarschuw wegverkeer". Con
ducteur Van der Kooij stapt via het
achterbalkon naar buiten, grist een
rode NS-vlag mee en dwingt al
zwaaiende het verkeer tot stoppen.
Aan de overkant springt hij weer
op het achterbalkon en zo vervolgt
de elektrische tram de rit naar Am
stelveen.
Eenmaal terug op de tram voor
ziet Van der Kooij de passagiers
van een kaartje en tovert hij het
„plaatskaartenboek" te voorschijn.
Een soort dunne, blikken koek
trommel, waarin „retourtjes" en
„enkele reisjes" voor het gehele
traject of slechts een gedeelte daar
van zitten opgeborgen. Om de
sfeer optimaal te doen herleven
heeft Van der Kooij zich gehuld in
een „origineel" Weens conducteur
suniform. „Het is een cadeautje
van een tramliefhebber uit Wenen,
die in vroeger jaren zelf op deze
tram heeft gereden", vertelt Van
der Kooij. Het typeert een beetje
de wijze waarop de Vereniging Rij
dend Electrisch Trammuseum aan
„spullen" komt. „Als je de dingen
moet kopen, is het onbetaalbaar.
We moeten het zien op te scharre
len, ruilen en regelen", aldus de
jonge Rotterdammer.
Dienstrooster
Hij is niet de enige, die wekelijks
naar Amsterdam komt. Een van de
leden is een Maastrichtenaar, die in
Eindhoven werkt. Ook hij slaat
geen week over om „dienst" te
doen volgens het rooster. „Ze staan
er voor in de rij", vult Schötker
aan. Van de honderd leden, die de
vereniging telt, zijn er elke zondag
22 in touw: achttien op de wagens,
twee rangeerders en twee mensen
in de verkeerstoren. Via een porto
foon houden de bestuurders con
tact met „De Duiventil" en melden
elk „baanvak" dat zij binnenrijden.
„Wie een tram wil besturen, zal
zich eerst waar moeten maken",
stelt Schötker. „Het besturen is op-
zichzelf niet zo moeilijk, maar wie
alleen maar komt om een tram te
besturen, kan beter thuisblijven.
Ik vind - en dat is inmiddels een
algemeen aanvaarde stelregel bin
nen onze vereniging geworden -
dat je het moet verdienen".
Schötker wijst daarbij op de
voorkomende werkzaamheden,
die naast het in bedrijf houden van
de trams moeten worden verricht.
„Als je soms kijkt hoe de trams
hier worden binnengebracht... Ze
zijn gebruikt als tuinhuis of als kip
penren, al het materiaal is er soms
uitgesloopt. En dat moet ver
nieuwd worden, dus is er werk ge
noeg".
Eindpunt
Schötker zwijgt verder. Hij con
centreert zich weer op zijn „werk"
- de tram nadert het eindpunt.
Schokkend, knarsend en piepend
komt de „4037" om 10.31 uur aan
op het station Amstelveen. Het
eindpunt van de enkele reis. Op
het perron staat „een nieuw lading
passagiers" te wachten voor de te
rugreis naar het Haarlemmermeer-
station. Schötker haast zich de
tram uit. Hij moet het bestem
mingsbord voor op de tram veran
deren. „Nussdorf" maakt plaats
voor „Schottentor". de voorkant
van de tram wordt nu achterkant.'
„We hopen de lijn nog eens door
te trekken naar Bovenkerk, ander
halve kilometer erbij. Maar dan
moeten eerst de keerlussen wor
den aangelegd. Daardoor kunnen
de trams dan makkelijker keren.
Zijn we af van het „beugelzwaai-
en", benadrukt hij als secretaris
van de vereniging.
Een half uur later rijdt hij terug
naar het Haarlemmermeerstation.
Ee'n van de jongere passagiers
mag ter hoogte van het Jollenpad
de wissel omzetten. Daardoor kan
even later de oude „301" op het
spoor ernaast, passeren. Er volgt
een golf van herkenning. De „301"
staat voor de oude Amsterdamse
tram, die tot de jaren zestig het
straatbeeld van de hoofdstad be
heerste. Het is een van de laatste
nog rijdende trams van dat oude
type in de hoofdstad.
Microcosmos
Tot en met 29 september kan in het
Evoluon te Eindhoven een ten
toonstelling worden bezichtigd,
die „Microcosmos" is geheten. In
een groot aantal, fascinerende af
beeldingen wordt de microscopi
sche wereld van de levende mate
rie getoond. Deze beelden zijn ver
vaardigd aan de hand van opna
men die voor het grootste gedeelte
zijn door medewerkers van het
Centrum van Kunst en Weten
schappen in Brussel gemaakt met
een elektronenmicroscoop.
In het kader van deze speciale
tentoonstelling laat ook Philips
nog zien hoe men de elektronenmi
croscoop op het gebied van tech
niek en wetenschap'heden ten da
ge toepast. Het Evoluon is van
maandag tot en met vrijdag van
09.30 tot 17.30 uur geopend en op
zaterdag en zondag van 10.30 tot 17
uur.
Trektocht te paard
De Streek VW Hart van Brabant
heeft aan de reeks van arrange
menten een nieuw element toege
voegd in de vorm van twee arran
gementen voor ruiters en amazo
nes. Een 5-daags en een weekend-
arrangement te paard door het
Brabantse land. Elke dag is er een
andere route en bestemming. De
tocht gaat van manege naar mane
ge, van hotel naar hotel. De tochten
duren per dag ongeveer viereneen
half uur en gaan door fraaie na
tuurgebieden. Wel is het zaak dat
de ruiters rij-ervaring en een ge
schikte uitrusting hebben. De
tochten zijn trouwens onder des
kundige leiding. Verder is het mo
gelijk een eigen paard mee te bren
gen. Inlichtingen by Streek VW
Hart van Brabant, Spoorlaan
1416A, 5038 CG Tilburg, tel. 013-
351135.
Chinatown
Met de Chinatowns in de grote ste
den van de Verenigde Staten van
Amerika valt de Chinese wijk van
Amsterdam natuurlijk nog niet te
vergelijken. Maar niettemin is bij
de VW Amsterdam sinds kort een
gratis route-beschrijving verkrijg
baar die de wandelaar door datzelf
de Amsterdamse Chinatown voert.
De VW heeft een wandeling uit
gestippeld van een half uur. Men
komt onder meer door de Storm
steeg, de Zeedijk en de Binnen
Bantammerstraat.
oude tram hoort bij de vakantiepretjes. (foto's gpdi
