'Ze geven je liever een
ouwe taart daneenjoet
Massale respons op FNV-actie tegen onderbetaling
Nachtbus trekt nog
niet veel reizigers
Achtergrond
Graham
wil weer
naar
Rusland
WOENSDAG 16 JULI 1986
PAGINA 13
Reportage
'U werkt in een winkel? Bent u vrouw, jong of part
timer? Dan is de kans groot dat u dit jaar al honder
den guldens te weinig loon hebt gehad'. Een zinsnede
uit de opvallende advertentie waarmee de Diensten
bond FNV de hele maand juli een zomerse actie voert
tegen onderbetaling in winkels.
De detailhandel is een in kleine bedrijfjes versnip
perde bedrijfstak, waarop de vakbonden maar moei
lijk greep kunnen krijgen. Vrijwel nergens worden
echt alle werkuren uitbetaald. De dienstenbond stel
de een speciaal informatienummer in het regende
klachten, al meer dan 600.
De onderbetaling varieert van honderden guldens
per jaar tot soms zelfs honderden guldens per maand.
Vooral de schoen- en de textielwinkels maken het
bont, blijkens de reacties. De textielhandel kent ook
pas sinds twee jaar een cao. Voor de schoenwinkels is
zelfs die er nog niet.
Pierre Bruis, voorzitter van de
Dienstenbond FNV, is in een
goed humeur. „Ik kom net bij
een werkgever in Utrecht van
daan tegen wie een klachtvorde
ring was ingediend. Ik ben met
die man gaan praten en er volgt
nu een nabetaling van 750 gul:
den. Dat hebben we in redelijk
heid kunnen oplossen. Kijk, dat
is toch een klein succesje. Daar
om zeg ik mensen: je moet bij de
bonden aan de bel trekken, we
zijn er voor".
De detailhan
delonderbeta
ling troef.
door
Ko van Leeuwen
ln de advertentie staat ook:
'Als u nu lid wordt gaan we on
middellijk voor u aan de slag.
Dan krijgt u waar u recht op
heeft'. Maar Bruis bezweert dat
de actie niet is opgezet als een
verkapte ledenwerfactie. „Zo
zou ik 't niet willen zien. Dat is
niet de opzet. Van dat standpunt
uit zijn we er niet aan begonnen.
Maar bellen mensen ons, dan
stellen we aan het eind van het
gesprek wel de vraag of ze lid
willen worden. Nou, als iemand
lid wordt, dat is dan mooi meege
nomen".
De eerste dag dat de adverten
tie in de landelijke ochtendbla
den had gestaan maakte de tele
foon van de dienstenbond overu
ren. Bruis: „Het aantal reacties
heeft mij persoonlijk overdon
derd. Zo'n eerste dag meer dan
tweehonderd. En de tweede dag
nog eens honderd. Dat ging ach
ter mekaar door. De dagen daar
na is het toch steeds een kwestie
van enkele tientallen geweest.
Deze week gaan we tussen de
personeelsadvertenties van de
regionale dagbladen kleine an-
Henk B. werkt op de groente-af
deling van een kleine super
markt met 14 personeelsleden.
Hij is 23 jaar en er staat 1650 gul
den bruto op zijn maandelijkse
loonstrook. Ddar zit het vakan
tiegeld bij in, zegt de baas. Dat is
dus zo'n dikke driehonderd per
maand te kort. Henk B.: „Ik werk
daar drie jaar en ik heb het wel
naar m'n zin. Maar over meer
geld moet je niet praten. De jon
gens die dat wel hebben gedaan
werken er niet meer. In de drie
jaar dat ik hier werk heb ik er om
die reden al heel wat weg zien
gaan.
Die baas bedenkt gewoon
een andere reden en dan opeens
is er weer een ontslag. Op het
laatst krijg je dat door. Als die
baas niet zoveel meer tegen eentje
zei, dan wist ik al: die zal wel
gauw de zak krijgen. Ik heb niet
zo'n geweldige schoolopleiding
en dan kom je niet gauw aan an
der werk, dus ik maak liever
geen trammelant. Ik wil graag
trouwen en dan wil je toch wel
eens wat meer verdienen. Maar
een tientje extra kan niet. Ja, we
krijgen zaterdags wel eens een
taart die niet verkocht is. Ze ge
ven je liever een ouwe taart dan
een joet".
plaatsen. Als dat extra
reacties oplevert, dan blijven we
dat de hele maand juli herhalen".
Onderzoek
De advertentie-actie komt niet
helemaal uit de lucht vallen. Hij
volgt direct op een rapport van
de Loontechnische Dienst (LTD)
van het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid.
Daarin staat de droeve uitkomst
van een onafhankelijk periodiek
onderzoek naar de naleving van
de wet minimum loon en mini
mum vakantiebijslag, dat nu
eens in de sector detailhandel is
gehouden. Ongeveer drie kwart
van de 200.000 werknemers in
deze sector valt onder die wet.
Uit het onderzoek blijkt dat het
percentagewerknemers dat te
weinig loon ontvangt (minder
dan het wettelijk minumum)
tweemaal zoveel is als het lande
lijk gemiddelde.
De vraag is dan ook of de ad
vertentiecampagne van de Dien
stenbond niet een uur armoede
geboren actiewapen is, waarmee
de bond tegelijkertijd haar zwak
ke positie in de detailhandel er
kent. Bruis geeft toe: „Ja, dat is
een punt. Bij het midden- en
kleinbedrijf kun je geen gebruik
maken van het middel werksta
king. In een kleine winkel staakt
het personeel niet gauw, het
voelt zich daar te kwetsbaar
voor. Dus moet je het in alterna
tieve acties zoeken".
„Probleem bij de detailhandel
is - en dat is bijvoorbeeld ook in
de recreatie zo - dat je daar ge
weldig afwijkende arbeidstijden
ziet. Bij een winkel is dat de za
terdagmiddag en de wekelijkse
koopavond. Daar hoort compen
satie voor gegeven te worden, in
geld of in vrije tijd. Daar schort
het nogal eens aan. Of neem het
begrip: in vaste dienst. Mensen
bellen ons op en stellen zich voor
als parttimer. Vraag je verder,
dan blijken ze gemiddeld 47 uur
in de week te werken tegen een
normaal loon voor 38 uur. Dan
kun je op voorhand zeggen dat er
iets niet klopt".
Schandelijk
De ervaring die de FNV-bond
inmiddels aan de hand van de ac
tie heeft opgedaan is, dat de om
vang van de onderbetaling ge
middeld neerkomt op 11 procent
van het loon waarop de werkne
mer wettelijk recht heeft. Pierre
Bruis rekent snel voor: „Dan zit
je bij' volwassenen al op zo'n
tweehonderd gulden gemiddeld
per maand. En dan is dat onder
zoek nog maar afgestemd ge
weest op bedrijven met tien of
meer werknemers. We vrezen dat
het bij de kleinere winkeliers
nog veel erger is. Het is niet altijd
moedwil, vaak is de kleine werk
gever zelf ook niet op de hoogte.
Maar uit het onderzoek komt ook
naar voren dat in bijna de helft
van de gevallen de werkgever
niet bereid was de onderbetaling
ongedaan te maken. We wisten
het natuurlijk al lang, maar nu
weten we het zeker: winkelper
soneel wordt vaak schandelijk
onderbetaald".
Wim de H., 26 jaar, werkt nu
zes jaar in een supermarkt met
zestien collega's. Hij staat bij de
vleeswarenafdeling. Half juni
ging hij twee weken met vakan
tie. Omdat hij op vrijdag vertrok
wilde zijn baas hem zijn loon pas
uitbetalen als hij weer terug
kwam. Ook zijn vakantiegeld
bleef liggen. Samen een nettobe
drag van 2300 gulden. Wim:
Toen ik terug was vroeg ik de
bedrijfsleider om mijn geld. Hij
deed de kluis open en zei toen:
verrek, het is er niet. Toen belde
hij het filiaal, waar de baas ook
Daar was hel ook niet. Ze zou
den er naar zoeken. Na een paar
dagen vroeg ik er weer om en
toen zei de baas: Nee, Wim, ik heb
het niet kunnen vinden, het is
vast gestolen. Hij zei: Ik zal het
opgeven aan de verzekering, als
ik het van hun terugkrijg, dan
zal ik jou ook betalen. Ik zei: Nou,
ik vind dat niet kloppen, ik wil
dat geld hebben. En hij ant
woordde: Nee, Wim, dat kan niet,
het is van jou gestolen. Dat noem
ik de zaak omdraaien. Verder
weigert de baas om de uren tus
sen twee en vijf dat we op zater
dag werken te compenseren. Hij
zegt: Jullie moeten eerst maar
eens beter je best doen".
Hoewel de reacties binnen
stromen, stuit de bond toch nog
al eens op aarzelingen als het
gaat om concreet handelen.
Voorlichter Arnold Van Winden,
die de actie coördineert: „Soms
bellen ze heel spontaan met hun
klacht maar als we dan zeggen:
zullen we voor je optreden, dan
hebben ze toch liever niet dat je
contact met hun baas opneemt.
'Dat kost me m'n baan' hoor je
dan. Heel begrijpelijk. Daarom is
het zo moeilijk. We geven ook ad
viezen in de trant van: we sturen
je informatie. Wanneer mensen
de juiste informatie hebben kun
nen ze ook zelf met hun werkge
ver gaan praten".
Bruis: „Een vader belt op en
zegt: mijn zoon werkt 45 uur per
week en hij krijgt daar dat en dat
bedrag voor, volgens mij klopt
dat niet. Dan belt later die zoon
terug om te zeggen dat het wel
meevalt, dat we niets hoeven te
doen. Daar zit dan een bepaalde
angst achter. Zo'n jongen houdt
wel graag z'n baan, natuurlijk".
Oproepcontracten
Dat de ondernemers er juist
over klagen dat ze moeilijk per
soneel kunnen krijgen, verbaast
hem overigens niet. Bruis: „Er
wordt veel gewerkt met min/
max-contracten, waarbij een mi
nimum aantal uren overeengeko
men wordt. Dan zijn er de op
roepcontracten en in dit soort
overeenkomsten zit dan de ver
plichting te werken op de onaan
gename tijden, dus de zaterdag
en de koopavonden. En vaak is
de beloning dan niet om over
naar huis te schrijven".
„Die verhalen van het aanbod
is zo groot, tja, als je een meisje
van 18 jaar vraagt met tien jaar
verkoopervaring, dan lukt dat
moeilijk. Nu overdrijf ik een na
tuurlijk, maar voor de eenvou
digste vacatures wordt bijvoor
beeld wel havo gevraagd. De di-
ploma-eisen worden dan veel te
hoog opgeschroefd. Dan zeg ik:
als je dat soort contracten en dat
soort werk aanbiedt, dan is het
niet vreemd datje nietje vacatu
res kunt vervullen. Die verhalen
van we hebben zo'n groot aan
bod van banen, dat is voor een
groot deel jullie eigen schuld".
„Werkgevers zouden er goed
aan doen eens concreet met ons
te onderhandelen over contrac
ten. Wij willen heus wel erken
nen dat het niet steeds om full
time banen gaat. En als het mini
mumloon ter discussie staat, dan
kom je ook automatisch op ar
beidstijd terecht. Je staat ver
baasd over de hoeveelheid uren
die mensen maken. Er zijn er die
formeel vijftig uur gemiddeld
per week werken en dan verdie
nen ze nog maar een matig loon,
dat absoluut niet in verhouding
tot die uren staat. Dat zijn dan
vaak de bedrijfsleiders en eerste
verkoopsters in de kleine bedrij
ven. Op het oog verdienen ze niet
slecht, maar als je ziet wat er
voor moet worden gedaan is het
veel te weinig".
Jacqueline V. is 20 jaar. Zij
werkt vier jaar als verkoopster
in een zaak voor verlichtingsarti
kelen. Gemiddeld werkt zij 43,4
uur per week. Ze verdient 1268,24
bruto per maand. Maar dat zou
ze moeten verdienen als zij 38,5
uur werkte. Per week wordt er
dus gemiddeld vijf uur niet uit
betaald. Jacqueline: „Ik hoorde
een tijd geleden dat we recht had
den op atv. Dat hebben we ge
vraagd en de baas zou het infor
meren. Dat heb ik toen zelf ook
gedaan en via via kreeg ik uit
Den Haag een boekje over atv en
daar stond het in. Toen ben ik
naar de rechtswinkel gegaan, sa
men met een collega. Bij de
rechtswinkel zeiden ze ook dat we
achterstallig geld konden terug
vorderen. Maar over vier jaar
kan ik dat toch maar beter niet
doen. Anders heb je helemaal
geen leven. Toen ik dat boekje
aan m'n baas gaf werd hij heel
erg kwaad, hij gooide hel in z'n
auto en zei: Daar kan ik niet aan
beginnen, dan kan ik de boel wel
sluiten. Ik heb ook maar 22
vakantiedagen en ik heb er recht
op 23. Verder zijn we verplicht op
zaterdag te werken, maar de
acht dagen compensatie waar we
dan recht op hebben krijgen we
ook niet".
HOLTEN (ANP) - „Nu pakje ook 's
nachts de bus". Ónder dat motto
rijden er sinds mei van dit jaar
nachtbussen tussen Noord-, Oost
en Zuid-Nederland en de Rand
stad. De busdienst sluit in Naar-
den/Bussum en Dordrecht aan op
de nachttreinen van de NS. Het
gaat om een experiment dat wordt
uitgevoerd door het busbedrijf
OAD in Holten.
Slaap
Een willekeurige nacht om 02.35
uur. De bus rijdt het donkere par
keerterrein van het wegrestaurant
in Holten op. Het is één van de in-
en uitstapplaatsen voor de
nachtelijke lijndienst tussen En
schede en Naarden/Bussum. Twee
passagiers blijken aan boord: een
paartje dat om 1.45 uur in Ensche
de is ingestapt. Het meisje en de
jongen hebben de nachtbus geno
men om 's ochtends heel vroeg op
Schiphol het vliegtuig naar Samos
te kunnen halen.
In Holten neemt het aantal pas
sagiers niet tot. Het paartje pro
beert de slaap te vatten terwijl de
nachtbus richting Deventer ver
trekt... Daar stapt ook al niemand
in. Hetzelfde geldt voor de stop
plaatsen Apeldoorn, Stroe, Barne-
veld en Hoevelaken.
Het idee van de nachtbus is af
komstig van de Nederlandse
Spoorwegen. Het leek de NS uit
een oogpunt van dienstverlening
goed dat de passagiers van hun
nachttreinen in de Randstad zou
den kunnen overstappen op open
baar vervoer naar de rest van het
land. Uitbreiding van het aantal
nachttreinen naar de rest van het
land zou niet rendabel zijn. De bus
kon hier uitkomst bieden, meende
de NS.
Het streekvervoer pakte het idee
echter niet op. Voor individuele
busondernemingen bleek zo'n
nachtelijke dienst een groot finan
cieel avontuur en voor een geza
menlijke aanpak van nachtelijke
lijndiensten voelde men ook al
niet. De OAD in Holten zag wél
mogelijkheden zonder al te grote
financiële risico's een nachtelijke
busdienst op te zetten. Die moge
lijkheid heeft het bedrijf te danken
aan het feit dat het ook over een
omvangrijke tourafdeling be
schikt. In verband met de aan- en
afvoer van vakantiegangers rijden
de touringcars toch al 's nachts
kris-kras door het land. Die zouden
heel goed kunnen worden ingezet
op een lijndienst, redeneerde di
recteur ir. J. ter Haar van de OAD.
Hij diende begin dit jaar een aan
vraag in bij het ministerie van ver
keer en waterstaat, dat akkoord
ging met een proef tot 31 oktober.
Maar deze uitbreiding van het
openbaar vervoer mocht de over
heid geen cent kosten, bepaalde
minister Smit-Kroes. Andere
strefekvervoerbedrijven hadden er
intussen moeite mee dat de nacht
bus via „hun gebied" zou gaan.
Maar hun poging de nachtbus van
OAD in de wielen te rijden was ver
geefs.
Bescheiden opzet
De opzet van de nachtelijke bus
dienst is in verband met het expe
rimentele karakter bescheiden. Op
alle drie de lijnen (Enschede -
Naarden/Bussum, Groningen -
Naarden/Bussum en Eindhoven -
Dordrecht) rijdt één bus heen en
één terug. Dit gebeurt elke nacht
met uitzondering van die van
maandag op dinsdag en van dins
dag op woensdag. De prijs van een
rit in de nachtbus is gelijk aan de
spoorwegtarieven tweede klas. Er
worden alleen enkele reizen ver
kocht.
De nachtbussen rijden zoveel
mogelijk via autosnelwegen. Om
de passagiers te laten in- en uit
stappen zijn vooral parkeerplaat
sen bij motels gekozen, maar de
halteplaats kan ook een busstation
zijn of een busstation bij een leger
plaats. Stadscentra worden niet
aangedaan. Maakt dat het nemen
van de nachtbus niet onaantrekke
lijk?
tosnelweg afgaan duren de ritten te
lang". Maar hoe moet iemand, die
midden in de nacht op een pikdon
kere parkeerplaats wordt afgezet
dan verder? Daartoe zijn de nacht
bussen uitgerust met telefoon.
Ruimschoots voordat de bus aan
komt kan een passagier familie
waarschuwen of een taxi bestellen.
De OAD heeft over het aansluitend
vervoer afspraken gemaakt met ta
xi-bedrijven.
Aubade
Deze nacht blijft de telefoon in
bus ongebruikt. Om 04.30 precies
arriveert de in Enschede vertrok
ken touringcar op het eindpunt:
het NS-station Naarden/Bussum.
Tegelijkertijd komt de nachtbus
uit Groningen aan. Die telt even
eens twee passagiers, medewerk
sters van een reisbureau in Gronin
gen. Evenals de Enschedeërs moe
ten ze naar Schiphol. Ze gaan op
studiereis. De chauffeur van de
bus uit Groningen zet een kop kof
fie. „Nee, het is nog geen succes de
nachtbus", mompelt hij. De zon
komt op. De vogels beginnen aan
hun aubade.
De vier passagiers van de nacht
bus hoeven slechts enkele minuten
te wachten op de trein. Om 04.40
verlaat deze het station Naarden/
Bussum. NS en OAD zorgen er
voor dat nachttrein en -bus ook in
geval van vertraging op elkaar aan
sluiten. Komt de bus te laat, dan
laat de chauffeur dat telefonisch
aan de NS weten. Is de trein niet op
tijd, dan informeren de spoorwe
gen de busbestuurder.
De conducteur op de Schiphol-
lijn is niet ontevreden over de be
langstelling voor de nachttrein.
Vooral mensen die zijn wezen stap
pen, maken er in de Randstad ge
bruik van. „De nachttrein raakt be
kend", meldt hij lachend. Om 5.13
uur stappen de vier nachtbuspas
sagiers uit Noord- Oost Nederland
op Schiphol uit. Ze zijn positief
over het openbaar vervoer in de
nacht. Snel gaan ze op zoek naar de
pier waar hun vliegtuig vertrekt.
De OAD vindt het nog te vroeg
om te zeggen of de proef met de
nachtbus al of niet gelukt is. Vast
staat voor het busbedrijf dat het fe
nomeen nachtbus nog te onbekend
is. „We hadden er geen idee van op
hoeveel passagiers we zouden kun
nen rekenen. Zo'n nieuwe dienst
verlening moet groeien", zegt een
medewerker van het busbedrijf.
Directeur Ter Haar van OAD
vindt het jammer dat de dienstre
geling van de nachtbussen niet in
het spoorboekje is opgenomen.
„Het was al gedrukt toen wij de
vergunning kregen voor deze lijn
dienst. En een groots opgezette
promotiecampagne kunnen we
ons financieel niet veroorloven",
zegt hij met enige spiit in z'n stem.
Maar Ter Haar, geestelijk vader
van de slaap-, fiets-, VIP- en af-
roepbus, heeft zijn geloof in de
nachtbus beslist nog niet verloren.
De groei van het nachtelijk busver-
voer moet volgens hem "overigens
niet alleen komen van degenen die
naar Schiphol gaan, maar ook van
studenten, militairen, zakenmen
sen en zij die na een avondje uit of
een concert in de Randstad weer
naar het noorden, oosten of zuiden
willen.
President Carl Mclntire van de
Internationale Raad van Christe
lijke Kerken - conservatieve te
genhanger van de Wereldraad
van Kerken - posteerde zich gis
teren bij de ingang van de RAI
om te protesteren tegen de aan
wezigheid van Oosteuropeanen
op het evangelistencongres van
Billy Graham.
De meer dan honderd deelne
mers uit Oosteuropese landen
zijn. volgens Mclntire. 'geheime
agenten van de Sowjet-regering'.
"Anders zouden zij hun land niet
kunnen verlaten voor deze con
ferentie", zei de president van de
International Council of Chris
tian Churches (ICCC) waarvan
het secretariaat in Nederland is
gevestigd. "Door het vertrouwen
dat Graham kennelijk in hen
stelt denken evangelisten uit an
dere delen van de wereld, dat
Oosteuropese predikers geloof
waardig zijn". "De echte christe
nen in Rusland vindt men onder
gronds, in de niet-geregistreerde
kerken".
Mclntire hekelde ook het 'oe
cumenische karakter' van de
conferentie en Grahams relatie
met de Wereldraad. Hij be
schouwt de evangelist - die in
1982 «en evangeüsatiecampagne
in Rusland leidde - als 'een
mond van de Sowjet-Unie'. Gra
ham zelf deelde mee, dat hij in
1988 weer naar Rusland hoopt te
gaan, nu in verband met het
1000-jarig bestaan van de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk.
Overigens bekende de ICCC-
president - die ook tijdens 'Am
sterdam 83' demonstratief pre
sent was dat hij 'niets persoon
lijks' tegen Billy Graham heeft.
"Wij hebben vele gezamenlijke
vrienden".
Rusland
- De deelnemers aan 'Amster
dam 86' uit Oost-Europa en Zuid-
Afrika zijn bijzonder voorzichtig
met uitspraken. "Door de nood
wet kan ik niet zeggen wat ik
wil", zei een Zuidafrikaanse
evangelist. En de Rus Sergei Ni-
kolaev adviseerde zijn collega
evangelisten, zich niet bezig te
houden veranderingen van het
marxistische systeem en niet al
te hoog op te zien tegen de Ame
rikaan Graham (die hij wel een
'ambassadeur van de vrede'
noemde). "Graham", zei de Rus,
"had een visie voor zijn genera
tie; wij moeten een visie hebben
voor de onze".
Nikolaev vertelde, dat er in
Rusland tussen de 30 en 40 mil
joen christenen zijn, behorend
tot uiteenlopende kerken en
groepen. "Wij voelen de bewe
ging van de Heilige Geest in ons
midden". "Alleen al in de baptis-
tenkerken worden jaarlijks
10.000 nieuwe gelovigen ge
doopt".
De problemen van christenen
in het Óostblok moeten niet wor
den overdreven, was zijn raad
aan het congres. "Het is moeilijk,
een ware christen te zijn. In de
Verenigde Staten, Afrika, Azië
en ook in Oost-Europa. Christen
zijn in néém is gemakkelijk,
maar wérkelijk christen-zijn is
wat anders". De Oostduitse dr.
Theodor Lehman - die zichzelf
'evangelist voor jongeren' noem
de - zei in een toespraak, dat het
probleem van christenen niet
schuilt in communisme of mar
xisme maar in het hart van de
mens.
- Terwijl in Europa de kerk
slinkt, nemen de aantallen chris
tenen in Latijns-Amerïka, Afri
ka en Azië snel toe. Dat melden
niet alleen de statistieken die op
het evangelistencongres in Am
sterdam werden gepresenteerd,
maar wordt ook bevestigd door
de verhalen van predikers uit die
gebieden. Vooral de huisgemeen
ten in Zuid-Amerïka en Azië be
leven een sterke groei. Zulke ge
meenten ontstaan vaak uit het
werk van rondreizende evange
listen.
Die bemoediging voor de confe
rentiegangers - gemiddeld 31
jaar - kwam van Jonathan Chao
uit Hong Kong. Hij is directeur
van een Chinees centrum voor
kerkonderzoek. In China zit de
christelijke aanwas vooral in
huisgemeenten.
De pinksterbeweging blijkt in
de wereld een van de snelst
groeiende stromingen te zijn. Op
het congres - dat tot 21 juli duurt
- is een relatief groot aantal
evangelisten uit die richting
aanwezig.
Grote oogsten
- Graham zelf (66) hield voor
de voltallige vergadering een toe
spraak over de roeping van de
evangelist.
"Zijn werk is niet het verande
ren van maatschappelijke struc
turen, hoewel dat soms nodig
kan zijn. Het belangrijkste is de
verkondiging van de boodschap
van verlossing door Jezus Chris
tus. Christenen moeten zich in
zetten voor sociale rechtvaardig
heid en vrede, maar dat mag niet
in de plaats komen van de ver
kondiging van het evangelie".
De Amerikaan voorziet een tijd
van 'grote oogsten' voor evange
listen. "Veel mensen zien geen
uitweg meer. Ze hebben vrede
gezocht in allerlei dingen, zoals
materialisme, drugs en occultis-
me.'Maar dat biedt hun geen blij
vende oplossing".
De evangelist moet uitgaan in
de hele wereld. Graham verwees
in dit verband naar zijn campag
ne in de Sowjet-Unie in 1982.
Veel christenen vonden destijds,
dat hij daarheen niet moest gaan.
Graham nu: "In de bijbel staat
niet, dat wij de boodschap alleen
in kapitalistische landen moeten
verkondigen. Ik ga overal naar
toe, als maar niemand mij zegt
wét ik moet prediken". In dat
verband deelde hij mee, dat hij in
1988 voor de tweede keer naar de
Sowjet-Unie hoopt te gaan. Hij is
uitgenodigd ter gelegenheid van
het 1000-jarig bestaan van de
Russisch-Orthodoxe Kerk.
Geen opdracht
'Priester' in Schagen. Bis
schop Bomers (Haarlem) heeft
de heer Jozef Lucas, die zich
twee jaar lang in Schagen als
priester voordeed (zie bericht
van gisteren in deze rubriek)
nooit een pastorale taak toege
wezen, zo deelde de persdienst
van het bisdom mee naar aanlei
ding van berichten over deze
zaak. Lucas had ook niet de sta
tus van 'pastoraal werker'. Voor
een dergelijke functie benoemt
de bisschop alleen mensen die
over de vereiste papieren be
schikken.
Lucas - huisgenoot van de in
middels vertrokken pastoor van
Schagen - is nooit bij bisschop
Bomers geweest om pastoraal
actief te mogen zijn. Hij heeft dat
alleen gedaan op eigen initiatief.
Brief van paus. In een brief
aan de bisschoppen van de Filip
pijnen zegt de paus met nadruk,
dat de kerk geen taak heeft bij de
politiek, de economie of de in
richting van de samenleving in
het algemeen. "De kerk moet
met haar geestelijke kracht de
menselijke samenleving ter zijde
staan".
Aanleiding tot de brief was de
algemene vergadering van de Fi
lippijnse bisschoppen. "Het
land", schrijft de paus, heeft
meer dan ooit behoefte aan on
partijdige dienstverlening tot
nut van het algemeen".
