Lager tekort krijgt
opnieuw prioriteit
de ander lenzen
WIEL
van der
Lubbers betreurt vertrek Winsemius
Lubbers twijfelt aan haalbaarheid
'De Graaf te zuinig met uitkeringen'
LUBBERS II
Werkeloos,
maar nog
lang niet
werkloos
Vijf nieuwelingen bij
staatssecretarissen
Twintigste kabinet
sinds wereldoorlog
DINSDAG 15 JULI 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
DEN HAAG (ANP) - Het nieuwe kabinet heeft gisteren strak tijdschema afgesproken
voor het tempo waarin de komende jaren het financieringstekort moet worden verlaagd.
Premier Lubbers zei op een persconferentie na de beëdiging dat het bij het tijdschema
gaat om een „harde" taakstelling. Hij verwacht dat het „buitengewoon moeilijk" zal zijn
om deze ook te realiseren.
In het regeerakkoord is overeenge
komen dat het tekort aan het eind
van de kabinetsperiode (1990)
moet zijn teruggedrongen tot ten
hoogste 5,25 procent. Vooral op
aandringen van minister Ruding
(financiën) is gisteren voor de jaren
daarvoor het volgende schema be
paald: 1987 - 8 procent, 1988 - 7 pro
cent en 1989 - 6 procent. Dat ge
beurde in het zogeheten constitue
rend beraad dat het kabinet voor
zijn beëdiging hield. In dat overleg
worden mogelijke interpretatiever
schillen over het regeerakkoord
besproken.
Het tijdschema, dat als zodanig
niet in het regeerakkoord is opge-
Euthanasie op
kind: geen
hoger beroep
ALKMAAR (ANP) - De 30-jarige
man uit Callantsoog die euthanasie
heeft toegepast op zijn eigen kind
heeft in overleg met zijn raadsman,
mr C.J.W. Veraart, besloten te be
rusten in het vonnis van een jaar
gevangenisstraf dat de Alkmaarse
rechtbank hem op 8 juli oplegde.
Volgens mr Veraart willen zijn
cliënt en hij van de strafzaak be
slist geen testcase maken. Een der
gelijk pricipieel karakter zou de
zaak door hoger beroep en eventu
eel cassatie ongewild toch krijgen,
zo is beider stellige overtuiging. De
man is het weliswaar niet eens met
de hoogte van de straf, maar aan
vaardt deze als consequentie van
zyn handelen.
Hij doodde op 21 maart '85 zyn
15 maanden oude ongeneeslijk zie
ke zoontje na een „intensief en
emotioneel" beraad en met volledi
ge instemming van zijn echtgenote
om het kind „een dramatische lij
densweg" te besparen. Het kind
leed aan een zeer ernstige spier
ziekte, bekend als de ziekte van
Duchenne, welke volgens de Am
sterdamse hoogleraar Bethlem al
voor de puberteit tot volledige in
validiteit en hulpbehoevendheid
zou leiden.
zal worden verwerkt in de
regeringsverklaring en staat op die
manier ter beoordeling van de frac
ties in het Kamerdebat daarover.
Het kabinet wil deze verklaring
over twee weken afleggen als de
Kamer daarmee instemt.
Provincies
De provincies hebben „grote be
zwaren" tegen de bezuinigingen
van 500 miljoen gulden die in het
regeerakkoord zyn aangekondigd
voor de lagere overheden. Dat
blijkt uit een brief van het IPO, het
Inter Provinciaal Overleg, aan de
nieuwe regering. De extra maatre
gelen ten aanzien van de lagere
overheden betekenen volgens de
provincies dat de „onevenredig
heid" in de bezuinigingen van de
afgelopen vier jaar niet wordt ge
compenseerd. Dat komt neer op
een extra korting in de komende
jaren voor de provincies van 47,5
miljoen gulden.
Allerlei extra bezuinigingen op
de departementen in Den Haag
zullen ook hun uitwerking hebben
op de uitgaven van de provincies,
verwacht het IPO. De provincies
krygen ook geen gelden als inves
teringsinjectie, wordt opgemerkt.
„Grote vraagtekens" plaatsen de
provincies ook bij de voorgeno
men bezuinigingen van 1,2 miljard
gulden op het terrein van de volks
gezondheid. Zorgen zijn er ook
over het uitblijven van een betere
financiering van de wegenzorg. De
voorgenomen bezuinigingen van
300 miljoen gulden op het beleids
terrein van WVC (Welzijn, Volksge
zindheid en Cultuur) zit de provin
cies ook niet lekker, blijkt uit hun
reactie.
COMMENTAAR
TEXEL - De zeehondenfamilie in het Natuur Recreatiecentrum Texel is
sinds een week met niet minder dan zeven nieuwkomers uitgebreid. De
jongen blijven een viertal weken bij hun moeder. Na de zomer worden de
dieren naar de Waddenzee gebracht. (foto anp>
HOOGVLIET (ANP) - Er bellen
steeds meer eenzame mensen
naar de SOS/Telefonische Hulp
diensten. Dat blijkt uit het
jaarverslag van de federatie van
SOS Telefonische Hulpdiensten
in Nederland.
De eenzame bellers vallen
voornamelijk in de leeftijds
groep boven de 50 jaar. Ruim 45
procent van deze mensen belt
omdat ze eenzaam zijn. Andere
problemen in deze leeftijdsgroep
zijn angsten, ziekte, invaliditeit
en opvoedings- en huwelijkspro
blemen. Deze groep belt weinig
over mishandeling, werkloos-
Aantal eenzame
bellers stijgt
heid, pensioen en problemen
rond seksuele identiteit in tegen
stelling tot bij voorbeeld de tele
foontjes van jongeren. Zij heb
ben voornamelijk vragen over re
laties (ook met ouders) en sek
suele problemen en vragen. Een
stijging valt ook te constateren in
.het aantal telefoontjes over sek
sueel misbruik.
Het totaal aantal telefoontjes,
zo schrijft de Federatie in haar
jaarverslag, vertoont een lichte
stijging ondanks de opkomst van
vele andere telefonische hulplij
nen. In 1984 werd 172.947 keer
opgebeld en in 1985 174.520 keer.
De Federatie zegt overigens de
andere lijnen, in totaal ongeveer
30 soorten, te beschouwen als
signalen uit de samenleving en
daar ook aandacht aan te willen
besteden. De Federatie is bereid
lynen die daar om vragen van ad
vies te dienen en mogelijkheden
van samenwerking te onderzoe
ken.
SVR: kinderbijslag en pensioen niet in mindering brengen
ZOETERMEER (GPD) - De uit
voering van het nieuwe stelsel van
sociale zekerheid heeft nu al tot
meningsverschillen geleid tussen
staatssecretaris De Graaf (Sociale
Zaken) en de Sociale Verzeke
ringsraad. De Graaf meent dat pen
sioenen, kinderbijslag, studiebeur
zen en bovenwettelijke uitkerin
gen in korting gebracht moeten
worden op de meeste sociale uitke
ringen, maar de Sociale Verzeke
ringsraad is daar tegen.
Dat blijkt uit een advies dat de
SVR donderdag zal uitbrengen.
Het nieuwe stelsel van sociale ze
kerheid moet nog door de Eerste
Kamer goedgekeurd worden. Dat
gebeurt waarschijnlijk pas eind ok
tober of begin november. Het mi
nisterie van sociale zaken gaat er
nog steeds van uit dat het nieuwe
stelsel op een januari volgend jaar
van kracht zal worden.
Een van de belangrijkste onder
delen van het nieuwe stelsel is de
zogeheten Toeslagenwet. Mensen
met een te lage uitkering (bijvoor
beeld ww of wao) krijgen een toe
slag tot het sociaal minimum. Bij
het berekenen van die toeslag
wordt wel rekening gehouden met
het eigen inkomen en dat van de
partner.
Staatssecretaris De Graaf heeft
in een adviesaanvraag aan de SVR
gesteld dat ook uitkeringen op
grond van een vrijwillige verzeke
ring, bovenwettelijke uitkeringen,
pensioenen, (aanvullende) beur
zen, kinderbijslag, VUT-uitkerin-
gen en uitkeringen voor oorlogs
slachtoffers als 'inkomen' gezien
moeten worden. Die 'extra' uitke
ringen zouden dan op de toeslag
gekort moeten worden. De SVR
keert zich tegen die uitleg van de
wetstekst.
De trage aanloop van de kabinetsfor
matie heeft een bijzonder snelle af
ronding te zien gegeven. Nadat infor
mateur De Koning zijn werkzaamhe
den had beëindigd, zag premier Lub
bers kans om binnen twee dagen zijn
kabinet te formeren.
De nieuwe ploeg is inmiddels beë
digd en de tradionele groepsfoto is
gemaakt. Vandaag al wijdt het kabi
net Lubbers II zich aan de lopende
staatszaken en aan de begroting voor
1987. Lubbers wil zijn karwei afma
ken, heette het in de verkiezingsstrijd
in mei van dit jaar, en half juli wordt
dat werk al ter hand genomen.
Het proces van de kabinetsvorming
heeft ditmaal gelukkig niet geleid tot
een periode van een zich maanden
lang voortslepend geharrewar, terwijl
een demissionair kabinet machteloos
moest toekijken. De verkiezingsuit
slag maakte al duidelijk dat er snel
een nieuw kabinet zou kunnen zijn
van dezelfde samenstelling, en het is
een goede zaak dat geen kostbare
tijd is verknoeid met rituele dansen en
overbodige schijnbewegingen.
Als de VVD zich niet zo onbezon
nen en overhaast in een interne
machtsstrijd had verstrikt, zou de
operatie nog sneller hebben kunnen
verlopen. Nu kon de formatie pas
worden afgerond, nadat de stofwol
ken bij de kleinste coalitiepartner wa
ren gaan liggen en het eerste puin
was geruimd.
Toch al danig verzwakt uit de ver
kiezingen te voorschijn gekomen,
heeft de WD de eigen positie verder
ondermijnd met al dat gekrakeel. Het
is Lubbers en de zijnen wel toever
trouwd om daar garen bij te spinnen.
Het onvermijdelijke gevolg is echter
ook, dat een alom gewaardeerde be
windsman als Winsemius het veld
moest ruimen voor de gevallen voor
zitter van de WD-fractie, Nijpels. Op
zijn nieuwe post als minister van
volkshuisvesting, ruimtelijke ordening
en milieu krijgt Nijpels nu te maken
met de CDA-staatssecretaris Brokx.
Dat zal nog een moeizame samen
werking worden, want Brokx is er de
figuur niet naar om zich door een bre
kebeen als Nijpels te laten wegspe
len. Falend politiek leiderschap wordt
dus beloond. Zo gaat dat soms in de
politiek.
Het kabinet in zijn geheel staat
vooral in het teken van de continuï
teit. Veel oudgedienden blijven op
hun post, met name bij het CDA, dat
evenwel geen plaats meer had voor
de voortreffelijke minister De Ruyter,
noch voor een vrouwelijke minister.
De twee nieuwkomers van CDA-hui-
ze, Bukman en Van Dijk, zullen snel
kunnen meedraaien. Met name Van
Dijk, een doodserieuze en strenge
econoom, versterkt het team rond
Lubbers in de sociaal-economische
en financiële sector. Daar zal de nieu
we vice-premier De Korte voor de
VVD moeten opboksen tegen een
enorme CDA-overmacht. Winsemius
heeft deze constellatie terecht aange
duid als een weeffout in het kabinet,
die nog de nodige spanningen kan
oproepen. De VVD zit per slot van re
kening niet voor spek en bonen in het
kabinet, maar om de macht die vanuit
het Catshuis zou kunnen worden uit
geoefend.
Premier Lubbers zal als leider van
zijn tweede kabinet de wijsheid moe
ten opbrengen om de zo verzwakte
coalitiegenoot toch het nodige te gun
nen. Want anders heeft het voor de
WD weinig zin om nog mee te doen,
en is een crisis snel gemaakt.
Het kabinet Lubbers II lijkt veel op
het kabinet Lubbers-Van Aardenne.
Het staat er solide, streng en degelijk
bij, eerder dan enthousiast, laat staan
bevlogen. Maar door de interne troe
belen bij de VVD en door de veran
derde machtsverhouding tussen de
beide coalitiepartners is dat degelijke
tweede kabinet Lubbers er niet per se
stabieler op geworden.
ADVERTENTIE
In de SVR - het hoogste advies
college van de regering op dit ge
bied - zitten vertegenwoordigers
van werkgevers, werknemers en
onafhankelijke deskundigen. De
raad stelt in het donderdag uit te
brengen advies ook dat bij het be
rekenen van de toeslag niet geke
ken moet worden naar de ziekte
wet-uitkering van de partner. Wan
neer ook die ziektewet-uitkering
gaat meetellen voor het toekennen
van een toeslag, wordt dat admini
stratief heel ingewikkeld, zo stelt
de raad. Bij korte ziektes zou tel
kens opnieuw de hoogte van de
toeslag berekend moeten worden.
maar dan wèl van de
ANVC-contactlensspecialist
Nieuwe Rijn 62
Leiden - 071-124108
DEN HAAG (GPD)-Het
kabinet telt vyf staatssecretaris
sen minder. Landbouw, Defen-
allemaal met een bewindsman
(of -vrouw) minder moeten doen.
Daarmee worden ook vijf secre-
tarèssen en zes chauffeurs van
hun taak beroofd.
Op straat komen ze niet te
staan. „Ik ben toch ambtenaar",
aldus mevrouw Mulder, secreta
resse van de voormalige staatsse
cretaris voor emancipatiezaken,
mevrouw Kappeyne van de Cap-
pello.
Mevrouw Mulder wordt dus,
net als de andere secreateresses,
niet ontslagen, en haar nieuwe
baan is al ook al bekend. Toeval
lig gaat de secretaresse van
staatssecretaris de Graaf met
pensioen, dus daar kan ze met
een aan de slag.
Voor mevrouw van Nieuwen-
burg, secretaresse van staatsse
cretaris Hoekzema (Defensie) is
de toekomst nog niet zo duide
lijk. Ze is net terug van het af
scheid van haar gewezen baas en
houdt zich nu bezig met het op
ruimen van haar bureau. „Ik heb
nog geen idee wat ik moet gaan
doen. Het enige wat ik zeker
weet, is dat ik niet ontslagen
word. Dat geldt ook voor de
chauffeur".
Ook Ria Kempers die voor de
staatssecretaris voor het basison
derwijs, Van Leyenhorst, heeft
gewerkt, weet nog niet wat haar
te wachten staat. Maar ze ziet de
toekomst voor haar en de twee
chauffeurs die voor de bewinds
man reden, niet somber in. „Er is
toch werk genoeg hier, dat ver
andert echt niet".
De secretaresse van staatsse
cretaris Scherpenhuizen (Ver
keer en Waterstaat) zal óver
diens vertrek helemaal niet wak
ker liggen. Zij staat op het punt
om met de vut te gaan. Scher-
penhuizens' vaste chauffeur Ben
van der Leen zal terugkeren naar
de chauffeurspool waar het mi
nisterie over beschikt. Er zijn ho
ge ambtenaren genoeg om te ver-
Evenhuis
DEN HAAG - Er zijn vijf i
gezichten onder de elf staatssecre
tarissen (zeven CDA, vier WD) die
gisteren op één na zijn benoemd in
het kabinet-Lubbers. Van hen zijn
er drie afkomstig uit de huidige
Tweede Kamer.
Drs. P.R. van der Linden (CDA)
volgt bij Buitenlandse Zaken
WD'er Van Eekelen (gepromo
veerd tot minister van defensie) op.
Hij zal zich vooral bezig houden
met Europese aangelegenheden.
Drs. D.J.D. Dees (WD) neemt op
WVC de portefeuille Volksgezond
heid over van Van der Reijden,
wiens politieke carrière ten einde
lykt.
Van der Linden
(foto anp) Dees
A. J. Evenhuis, tot voor kort vice-
fractievoorzitter van de WD in de
Tweede Kamer, zal zich als opvol
ger van Piet van Zeil (nu burge
meester in Heerlen) op Economi
sche Zaken belasten met het mid
den- en kleinbedrijf.
Twee gezichten zijn nieuw in het
Haagse circuit:
Drs. E. Heerma (CDA), nu nog
loco-burgemeester in Amsterdam,
gaat zich op Economische Zaken
ontfermen over buitenlandse han
del. Zyn voorganger, de WD'er
Bolkestein, keert terug in de Twee
de Kamer.
De Friese gedeputeerde
Mevrouw D.Y.W. de Graaff-Nau-
Heerma (foto anp)
ta (CDA) tenslotte was voorbe
stemd om minister te worden op
Binnenlandse Zaken. Omdat die
stap de Friese gedeputeerde te
groot was, is het een staatssecreta
riaat geworden.
Van de zestien staatssecretarissen
in het eerste kabinet-Lubbers pro
longeren zes hun onderminister
schap:
Korte-van Hemel (CDA, justitie),
Giiyaar-Maas (WD, onderwijs),
Koning (WD, financiën),
Van Houwelingen (CDA, defen
sie),
Brokx (CDA, volkshuisvesting)
De Graaf (CDA, sociale zaken).
DEN HAAG (ANP) - Premier Lub
bers vindt het jammer dat er geen
mogelijkheden waren om de ver
trokken WD-minister Winsemius
(volksgezondheid, ruimtelijke or
dening en milieu) te behouden
voor het nieuwe kabinet.
Toen bleek dat Winsemius niet
meer gemotiveerd was om nog lan
ger aan te blijven op het departe
ment van volkshuisvesting en mi
lieu (VROM) hoopte Lubbers dat
het ministerschap van Winsemius
kon worden voortgezet op een an
der departement. Lubbers zei dit
gisteren op een persconferentie
kort na de beëdiging van het nieu
we kabinet door de koningin.
Volgens Lubbers heeft Winse
mius er enige tijd rekening mee ge-
Winsemius rechtsdraagt zijn T-shirt - en zijn werkzaamheden op het
ministerie van milieu - over aan Ed Nijpels. (foto anp)
houden dat hij in het nieuwe kabi
net minister van economische za
ken kon worden, terwijl De Korte
in dat geval de WD-fractie zou
gaan leiden. Bij het begin van de
besprekingen over de verdeling
van de departementen bleek ech
ter, aldus Lubbers, dat het voor de
VVD een gegeven was dat De Kor
te als vice-premier op economische
zaken zou komen.
Lubbers heeft nog gedacht Win
semius als minister van VROM
met de belangrijke sector van de
volksgezondheid te belasten, maar
het bleek hem dat de belangstel
ling van Winsemius voor de volks
gezondheid niet meer zo duidelijk
aanwezig was als aan het begin van
de vorige kabinetsperiode.
Lubbers was niet erg duidelijk
over de vraag of hij de nieuwe vice-
premier De Korte wat meer ruimte
zal geven om zich te profileren dan
bij de vorige vice-premier, Van
Aardenne, het geval was. De WD
heeft er in het verleden over ge
klaagd dat Lubbers bij de presen
tatie van het kabinetsbeleid wat al
te nadrukkelijk de eerste viool
speelde.
Volgens Lubbers kan niet ge
zegd worden dat de VVD bena
deeld is omdat deze partij slechts
één departement in de zogeheten
vijfhoek heeft. Het gaat daarbij om
financiën, sociale zaken, economi
sche zaken, binnenlandse zaken en
wvc. Hij is van mening dat de vijf
hoek geleidelijk aan minder be
langrijk is geworden bij het voor
bereiden van het te voeren sociaal-
economisch beleid van het kabi
net.
Wat betreft de benoeming van de
voormalige WD-leider Nijpels op
VROM zei Lubbers dat hij de WD
had laten weten geen blokkade op
te werpen tegen bepaalde perso
nen. Wel had hij de handen vrij ge
houden om bezwaar te maken te
gen de kandidering van een be
paalde persoon voor een bepaald
departement. Lubbers liet in dat
verband doorschemeren dat hy
een voordracht van Nijpels voor
Defensie niet geaccepteerd zou
hebben.
De Vereniging Milieudefensie
noemde de benoeming van Ed Nij
pels tot minister van milieuhygië
ne een regelrechte aanfluiting.
„Het is een beschamende zaak dat
het tweede kabinet-Lubbers zich
leent als vangnet voor gevallen po
litici", aldus Milieudefensie.
DEN HAAG (ANP) - Met de beëdiging van het kabinet-Lubbers-II heeft
Nederland zijn twintigste ministerploeg sinds de Tweede Wereldoorlog.
De terugkerende Lubbers is daarbij de twaalfde minister-president se
dert juni 1945 naar wie een kabinet is vernoemd.
Sinds 1945 hebben de katholieken, aanvankelijk in de KVP en sedert
1977 in het CDA, nu van al die twintig ministersploegen deel uitgemaakt.
keer regeringsverantwoordelijkheid gedragen, ter-
De PvdA heeft negen 1
wjjl de liberalen voor de elfde maal
1 kabinet bewindslieden leve-
ARP en CHU maakten, tot zij in 1977 in CDA-verband deelnamen aan het
eerste kabinet-Van Agt, respectievelijk twaalf en tien keer deel uit van
een kabinet. D66 had tot nog toe zitting in drie ministersploegen. Het
inmiddels uit het parlement verdwenen DS'70 was één keer van de partij
(kabinet-Biesheuvel-I in 1971-1972), terwijl de PPR eveneens in één kabi
net vertegenwoordigd is geweest (de ploeg Den Uyl in 1973-1977).
De PvdA leverde tot nog toe zes maal een premier (achtereenvolgens
Schermerhorn met Drees, Drees/Van Schaik, Drees drie keer alleen en
tenslotte Den Uyl). De KVP levert nu met wederom Lubbers voor de
elfde maal een minister-president: Beel tweemaal met onderbreking van
de periode Drees, De Quay, Marijnen, Cals, De Jong, Van Agt (drie keer)
een tweemaal Lubbers. Van dat laatste rijtje zijn Van Agt en Lubbers in
CDA-verband maar wel uit de KVP-bloedgroep. De ARP heeft na de
Tweede Wereldoorlog twee eerste-ministers voortgebracht: Zijlstra en
Biesheuvel.
Een overzicht van de kabinetten sinds 1945, nadat het derde kabinet-
Gerbrandy (februari 1945 tot juni 1945) was afgetreden wegens de benoe
ming van een nieuw kabinet na de bevrijding van geheel Nederland.
Achtereenvolgens: premier, zittingsduur en deelnemende partijen.
Schermerhorn 24-06-45 tot 03-07-46 (PvdA-KVE-NVB-Partüloos)
Beel 03-07-46 tot 07-08-48 (PvdA-KVP-Partijloos)
Drees-V. Schaik 07-08-48 tot 15-03-51 (PvdA-KVP-CHU-WD-Pl.)
Drees-1 15-03-51 tot 02-09-52 (PvdA-KVP-CHU-WD-Pl.)
Drees-2 02-09-52 tot 12-10-56 (PvdA-KVP-CHU-ARP-Pl.)
Drees-3 13-10-56 tot 22-12-58 (PvdA-KVP-CHU-ARP)
Beel 22-12-58 tot 19-05-59 (KVP-ARP-CHU)
De Quay 19-05-59 tot 24-07-63 (KVP-ARP-CHU-WD)
Marijnen 24-07-63 tot 14-04-65 (KVP-ARP-CHU-WD)
Cals 14-04-65 tot 22-11-66 (PvdA-KVP-ARP)
Zijlstra 22-11-66 tot 05-04-67 (KVP-ARP)
De Jong 05-04-67 tot 06-07-71 (KVP-ARP-CHU-WD)
Biesheuvel-1 06-07-71 tot 20-07-72 (KVP-ARP-CHU-WD-DS70)
Biesheuvel-2 20-07-72 tot 11-05-73 (KVP-ARP-CHU-WD)
Den Uyl 11-05-73 tot 19-12-77 (PvdA-KVP-ARP-PPR-D'66)
Van Agt-1 19-12-77 tot 11-09-81 (CDA-WD)
Van Agt-2 11-09-81 tot 29-05-82 (PvdA-CDA-D'66)
Van Agt-3 29-05-82 tot 04-11-82 (CDA-D'66)
Lubbers 04-11-82 tot 14-07-86 (CDA-WD)
Lubbers 2 14-07-86 tot(CDA-WD).
