Hollandse wijn slaat aan
I
Spc
ir Voor Vers!
089
,d,° 149
SPAROS
DE VOORDELEN VAN EEN
MIDWEEK OCCASION
VAN KAMSTEEG
(o) Via Interim
V uitzendbuno
Louise Holland en Jook Aartsen: na zeven jaar succes
Kijk en vergelijk
|Sr-XogS£skaart
MUTEREN
IN UW
EIGEN
GAGBLAG
OATZEGTWAT!
Moezelwijn
LEIDEN
Grote Fruitverkoop
Voor méér zekerheid
PAGINA 6
MAANDAG 14 JULI 1986
Voorproefje van
de wintermode
We willen er nog helemaal niet
aan denken, maar de winter
mode staat al weer voor de
deur. Terwijl wij naarstig
zochten naar luchtig jurkjes
met veel bloot, een pikante bi
kini en comfortabele sandaal
tjes was het in de confectiefa
brieken al volop herfst. Na de
beurzen en de verwerking van
de bestellingen moet men hard
aan de slag om zo eind augus
tus, begin september najaars-
en winterkleding klaar te heb
ben.
De vrouwenmode voor het
komend seizoen sluit zeer
nauw aan, de taille wordt
vaak benadrukt, de roklengte
loopt uiteen van kniekort tot
enkellang. Op de foto een ont
werp dat Brigitte Haarke
toonde op de Igedo in Düssel-
dorf.
In Rotterdam wordt sinds kort op grote schaal wijn
geproduceerd met het gebruikelijke alcoholpercentage
van rond de 11 procent. Het is zogenaamde natuurwijn
die niet van druiven is gemaakt, maar van Hollandse
kersen, rabarber en appels.
De initiatiefnemers van de Rotterdamse wijn zijn twee
jonge vrouwen: Louise Holland en Jook Aartsen. Het
wijn-duo wil dit jaar tot een produktie komen van 20 tot
25.000 flessen. Binnen enkele jaren willen de twee de
produktie opvoeren tot jaarlijks 100.000 flessen. Onder
de naam 'Grand Cru Hollandais' zullen de wijnen vanuit
de kelder in het Hulskamp-gebouw aan de Maaskade
(o.m. bekend van de tv-uitzendingen van Sonja Barend)
worden geproduceerd, opgeslagen en gedistribueerd.
Nog niet eerder is in ons land op zo'n grote schaal pure
natuurwijn geproduceerd met een normaal
alcoholpercentage.
door Bas Hoppel
Het is iets om met de ogen van
te knipperen. Rotterdamse
wijn? Dat kan toch nooit! Ja,
als je een melkfles gevuld met
Maaswater wijn wilt noemen!
Toch sta ik met een fles wijn in
m'n hand die wel degelijk in
Rotterdam is geproduceerd en
nauwelijks van een Bordeaux
of een Beaujolais is te onder
scheiden. Jammer genoeg ont
breekt op het etiket: gebotteld
aan de Maaskade. Maar mis
schien komt dat nog.
In de kelder van het Hulskamp
gebouw kon je een half jaar gele
den nog verdrinken. Het water
stond er bijna twee meter hoog. Als
je er nu binnenstapt, sta je onmid
dellijk tussen de vergistingsvaten,
duizenden kilo's rabarber en een
oude wijnpers. Een ambachtelijk
'wijnfabriekje'.
Het is een ongelukkig moment
om met de initiatiefnemers Louise
Holland (33) en Jook Aartsen (32)
te praten. Juist nü maken zij overu
ren. De 10.000 kilo rabarber is net
van het veld gekomen en moet ge
wassen, gesneden en onder de
handpers geplet. Bovendien zijn
de twee door tegenvallertjes 14 da
gen 'achter op het schema'. De 170
houten whisky-vaten die in Schot- goed idee om met Hollandse pro- het rijpingsjaar drie keer
land zijn besteld en bedoeld om i
de Rotterdamse wijn een jaar lang
in te laten rijpen, zijn afgekeurd te
ruggestuurd. Bovendien is een
snij-machine uitgevallen zodat alle
rabarber nu met de hand moet
worden gesneden. Andere zaken,
zoals de verkoop, raken er noodge
dwongen door op een laag pitje.
Misverstand
Tussen het persen van de rabar
ber en'het ontzwavelen van de ver
gistingsvaten door, gunnen de twee
zich even tijd voor een gesprekje.
Ze haasten zich onmiddellijk een
wijdverbreid misverstand uit de
wereld te helpen. „Voor het maken
van wijn heb je niet persé druiven
nodig", zegt Louise. „Dat kun je
net zo goed met ander fruit doen.
De Romeinen hadden dat in hun
tijd ook al door. Het leek ons een
dukten wijn te gaan maken. Ker- vaten overgeheveld
uitstekend
r ook appels. Omdat v
sen zijn
schikt, mi
naast een rode- en een witte wijn de beurt voor verwerking, eind juli
ook een rosé wilden maken, kwa- komt er eenzelfde hoeveelheid ker-
Proeven
bij de rabarber terecht".
Veel liever hadden de twee vrou
wen hun produkt gewoon wijn wil
len noemen en niet Fruitwijn of
Natuurwijn. De Warenwet staat dat
echter niet toe. Voor die aandui
ding komen alleen produkten in
aanmerking waaraan druiven te
pas zijn gekomen. Louise vervolgt:
„Als we er één druif aan zouden
toevoegen, mag het plotseling wel.
Nu klinkt natuurwijn misschien 41_,
enigszins negatief. Aan de andere onze wjjn
oktober tenslotte 15.000
kilo Hollandse appels.
kant houden i
de natuur
produkt is puur natuur. Tijdens
het gistingsproces wordt niets toe
gevoegd".
DEVSDAl
Alleen geldig bü Spar Super
Magere
Speklappen
695
70 e
kiio f 99
Gr 15 EIV WOENSDA
Andijvie
l® 16 JIUT
Tomaten
export kwaliteit
„De snobs die zich wijnkenner
noemen", zo vervolgt Jook Aart
sen, de compagnon van Louise,
„vinden dit allemaal maar niks.
Die keuren onze wijn af. Totdat ze
hem een keer hebben geproefd.
Zonder iets te zeggen hebben wij
onze wijn eens laten keuren door
iemand die al 35 jaar een horecabe-
dat willen we zoveel mogelyk drijf bezit Die dacht dat het een
onze wijnen uitdragen. Ons Spaanse wijn was. Een ander die al
1Q jaar .n het vak za^ dacht aan een
witte Bordeaux", lacht Jook vol
daan.
De twee doen alles zoveel moge
lijk zelf, vanaf de inkoop van het
fruit tot de verkoop van de flessen.
Jook: „We zijn er zeven dagen in de
week mee bezig en maken nu
werkweken van 100 uur en meer.
We hebben er zo'n lol in dat onze
wijn begint aan te slaan, dat al die
uren voor ons geen punt zijn. We
gebruiken alleen onbespoten ker
sen, appels en rabarber. Het is wel
iswaar wat duurder, maar we zijn
daarin heel principieel".
Met een afgedankte gemeente
ambulance, waarin gemakkelijk
tientallen dozen zijn te vervoeren,
trekken de ondernemende vrou
wen het land in, langs natuurvoe
dingswinkels, restaurants, sinters
en wijnkelders. Tot dusver zijn ze
niet ontevreden over het resultaat.
„De vonken begin
Volgens Louise bevat de helft
van de 200 miljoen liter wijn die
jaarlijks in ons land wordt verhan
deld veel te veel synthetische toe
voegingen. „Die wijn wordt bij
voorbeeld geklaard met bloedpoe-
der èn gechaptaliseerd, dat wil zeg
gen dat het alcoholpercentage
kunstmatig wordt verhoogd. Ook
zit er vaak vijf tot tien keer teveel
sulfiet in de wijn. Vandaar de
hoofdpijn waarover veel mensen
klagen. Daar zullen ze bij onze wij
nen gegarandeerd geen last van
hebben. Die zijn immers helemaal
zuiver. Omdat ze niet zijn aange-
zoet, zijn onze wijnen bovendien
ook geschikt voor diabetici", aldus
Louise.
Het grote verschil met de gang
bare wijnen is onder meer dat de
twee Rotterdamse vrouwen hun
grondstoffen nog met de hand per- slaan", glundert Jook. „Vrijwel ie-
sen. Een loodzwaar karwei dat vele dereen is enthousiast, vooral hier
malen zwaarder is dan het werk
van een havenarbeider. Na het gis
tingsproces van een maand be
landt de dan nog jonge wijn in de
eikehouten vaten en wordt tijdens
Rotterdam. Diverse bekende c
fés hebben onze wijn al staan.
Wijnwinkels wachten daarentegen
nog wat af, maar die krijgen we
ook nog wel", zegt ze zelfverze
kerd. „De prijs per fles varieert van
f 8,95 tot f 11,95. Per fles verdienen
we er maar een gulden op. Dat is
toch niet onredelijk?"
Behalve de drie al genoemde
drie wfjnen bestaat er van de ap
pel- en rabarberwijn ook al een
champagne-variant. Deze Rotter
damse champagne of beter gezegd
champenoisewijn, kost nog geen
achttien gulden. Louise over deze
prijzen: „Dat lijkt misschien duur,
maar wat bijna niemand beseft is
dat de vaste kosten per fles al meer
dan drie gulden bedragen. Die
gaan op aan accijns, de fles, de
kurk, het lood, het etiket en de
transportkosten. Als je dan drie
flessen voor een tientje in de super
markt koopt, weet je wat de in
houd waard is!"
Basis
Al zeven jaar geleden hebben de
twee vrouwen de basis gelegd voor
de 'grote landelijke doorbraak' die
ze dit jaar verwachten. Louise: „In
1979 kwamen we in Engeland in
contact met half-professionele
wijnbouwers. We proefden er over
heerlijke kersen- en appelwijn met
een normaal alcoholpercentage.
Omdat we zelf dol zijn op wyn, be
gonnen we voorzichtig te experi
menteren om ook volwaardige na
tuurwijn te maken. We testten al
lerlei methoden en wat als een hob
by begon werd in de loop der jaren
steeds serieuzer. Zo gingen we bij
voorbeeld langs bij het Sprenger-
Instituut in Wageningen. Dat
meldde ons dat er zeker toekomst
mogelijkheden bestonden, vooral
omdat vrijwel niemand in ons land
zich met natuurwijn bezighoudt".
„Van het een kwam het ander,
we namen een kijkje in België, kre
gen opnieuw bruikbare tips en na
zeven jaar hebben we ons doel be
reikt: drie soorten natuurwijn die
de juiste eigenschappen bezitten
om ze tussen de 7 en 20 jaar te kun
nen bewaren en die kan concurre
ren met de klassieke Franse wijn".
1. Onze adviseurs hebben meer tijd voor u.
2. U koopt op dinsdag of woensdag en rijdt al in
het weekend met uw nieuwe auto.
3. Een direkt prijsvoordeel.*
Midweek*
prijs
Ford Escort 1.3 L 54.000 km
1982
10.950,-
Citroen Visa 63.000 km
1982
6.950,-
Opel Kadett Diesel 112.000 km
1982
11.950,-
VW Polo C 54.000 km'
1982
10.500,-
VWJettaC 68.000 km
1982
9.950,-
Fiat Ritmo 70 43.000 km
1984
11.950,-
Opel Corsa 1.2 S 67.000 km
1984
11.950,-
zegmaar'
i ainsaay en woensuay
Uw kinderen
zijn van harte welkom
I in onze Vé
I video kinderspeelhoek.
DTEGEN 'N KAMSTEEG OCCASION
j^éfocc^ujce^wnj
Dagelijks geopend van 09.00 tot 18.00 uur - Vrijdag koopavond - Zaterdag van 10.00 tot 17.00 uur.
Kamsteeg Zuid B.V. Hofweg 39 Voorschoten (t.o. Zilverfabriek) Tel. 071-769307
KIES OOK VOOR KAMSTEEG ZEKERHEID!
Altijd keus uit 200 stuks
heeft direct werk voor
ERV.(MED.)SEKRETARESSEN
AKTIVITEITENBEGELEIDERS
VERPLEEGKUNDIGEN A/B/Z
INSTELLINGSKOKS
DOKTERSASSISTENTEN
ERV. VERPLEEGHULPEN
ZIEKEN-
BEJAARDENVERZORGENDEN
ERV. (BEELDSCHERM) TYPISTEN
Diensten in overleg dag, -nacht, -weekend. Wilt u
werken alle diensten, part-time of alleen tijdens de week
enden? Bel of kom langs bij Via Interim, al tien jaar het
gespecialiseerde uitzendburo voor de gezondheidszorg.
Leiden: Breestraat 12, tel.: 071-143145, Bollenstreek;
Sassenheim: Teylingerlaan 7, tel.: 02522-17234 in Den
Haag, tel.: 070-649914.
Een der mooiste wijngebieden ter
wereld is het Duitse Moezeldal. Ik
kom er sinds 1970, en elke keer
weer raak ik onder de indruk van
deze prachtige vallei met zijn vele
bochten, zijn steile groene
hellingen en zijn romantische
dorpen. Als in de Romeinse tijd
moet de Moezel hier mooi zijn
geweest, want uit die periode
stamt een lang gedicht, 'Mosella'.
Het waren ook de Romeinen die
hier zo'n tweeduizend jaar geleden
de wijnbouw ontwikkelden. Wijn
was voor hen een primair produkt,
en bovendien kon je er goed geld
mee verdienen. Bij het
Moezelplaatsje Neumagen heeft
men een Romeins kerkhof
ontdekt, met op de grafstenen
dikwijls wijnbeelden: deze geven
aan dat de Romeinen in kwestie
welvarend waren dank zü wijn.
Gezond
Moezelwijn heb ik langs de Moezel
leren drinken, zowel in kelders als
op beschaduwde terrassen bij
warm weer. Mijn consumptie
echter bleef ver achter bij die van
de wijnbouwers. Deze dronken
meestal geen wijn aan tafel, of bü
uitzondering, maar wèl op andere
momenten. De fles gaat vaak om 10
tot 11 uur 's ochtends open voor
een glas of twee, in plaats van
koffie. En na het werk gebruiken
een wijnboer en zijn vrouw
makkelijk een, twee of drie flessen.
Ik heb daar wel eens een
opmerking over gemaakt, maar
kreeg steevast te horen dat
Moezelwijn gezond is.
De Romeinen noteerden dit reeds,
en in de tijd van de zeilschepen
werd Moezelwijn vaak
meegenomen als middel tegen
scheurbuik. Bovendien schijnt
deze wijnsoort, zo vertelde men
mij, te helpen tegen o.m. nier- en
galstenen. Bij herhaling ook werd
ik gewezen op de hoge leeftijd van
bejaarde moeders en anderen die
hun leven lang veel Moezel wijn
gedronken hadden. Zelf echter
drink ik Moezelwijn niet omdat
deze gezond zou zijn, maar omdat
ik hem lékker vind: minder zoet en
minder vlak dan veel andere
Duitse soorten, met een frisse
viefheid, een aantrekkelijk parfum
(vaak bloemetjesachtig) en relatief
weinig alcohol. Voor warme
zomeravonden is dit een ideale
wijn.
Riesling
Eén probleem echter doet zich
voor: er is Moezelwijn en
Moezelwijn. De beste soorten
worden in de vallei zelf gewonnen,
van steile leisteenhellingen en de
Riesling-druif. Er bestaan echter
ook Moezeis van vlakke plateaus
waar geen leisteen te vinden is, en
waar andere, mindere nobele
druivetypen staan aangeplant. Dit
soort Moezel heeft veel minder
persoonlijkheid en niveau - maar
is goedkoper. En domineert
daarom de schappen, stellingen en
prijslijsten van talrijke
wijnleveranciers.
Toch is echt goede Moezelwijn
beslist te vinden. Men moet alleen
bereid zijn wat meer te betalen - ik
schat vanaf ongeveer f 7,50 - en
heel attent te wezen op de
gebruikte druivesoort, de Riesling
dus.
Liefhebbers van Moezel (en
Rijn-)wijnen doen er trouwens
goed aan om alvast de 'Wijnatlas
van Rijn en Moezel' op hun
verlanglijstje te plaatsen. Dit 360
pagina's tellende werk van Robert
Leenaers en Hans Jorissen
verschijnt in september en geeft
o.m. de namen van alle betere
Duitse wijnproducenten, ook die
langs de Moezel. De uitgever is Het
Spectrum.
HUBRECHT DUIJKER
REKTIFIKATIE
Moddermanstraat 16. Op goede stand gelegen (Burg-
wijk), rustig geleg 3-4/(hoek)kamerappartement op 2e
etage v.z.v. c.v.-gas en berging in onderbouw. Ind: ruime
entree, toilet, douche, mod. keuken, balkon, grote woon
kamer, 2 slaapkamers. Servicekosten 86,20 p.m.
Vraagprijs: 79.500,- k.k.
Inlichtingen:
VAN BEEK PI SON
MAKELAARDIJ O.G.
Nieuwe Rijn 87, Leiden tel. 071-130841
buiten kantoortijden 071-121713-769823
A.s. dinsdag 15 juli in de Groenoordhallen, Leiden
tijdens de veemarkt van 8-1 uur bij W. J. Sira. Ver
koop hoofdingang v.d. hal.
I Hollandse tuinbonen I
nu voordelig invriezen p. kist inh. 12 kg voor 9,75
Holl. Doré aardappelen 5 kg zak5,75
1 kist grote Maroc sinaasapp. 53 stuks20,00
1 doos grote pers sinaasapp. 113 stuks28,50
10 gr. witte grape fruit 6,50 p. 20 voor11,00
Granny Smith appelen 2 kg 5,50 p. 4 kg10,00
1 kist Spaanse sinaasappelen 150 stuks30,00
Verse aanvoer van aardbeien, kersen, meloen, rode
bessen, pruimen.
3 grote bloemkolen5,00
Aanvoer van Holl. sperziebonen en snijbonen.
Bestellingen worden gratis thuisbezorgd.
W_ Voor bestellingen bellen
J SIRA Lage Rijndijk 68b, Leiden
Tel. 132608
DE LEEUW ASSURANTIËN BV
>^DE LEEUW ^7
Rijnsburg Rijnsburgerweg 100 - 01718-293Ö1 -
Leiden -Steenstraatf43 - 071 -14 20 45
L (ook zaterdags van 10.00 tot 13.00 uur) A
