Bacterie gaat in Stevenshof
verontreinigde grond te lijf
'1Vat ik niet horen wik hoor ik
Nog eens honderd ontslagen
Aramco Overseas Company
Fotoprimeur bij DIXONS.
Ongeluk glazenwasser
Proefstation Heidemij voor biologische reiniging
WOENSDAG 2 JULI 1986
LEIDEN
J Canon
Canon Tod Shot
De van alle gemakken
voorziene compactcamera.
Fraaie vormgeving
filminleg
filmt/ansport
scherpstellen
tegenlichtcorrectie 1
terugspoelen
flitser
Zelfontspanner
DX gevoeligheidsinstelling I
'CEtó
WUUUMIM—--[goedkope.
Met de Canon Top Shot begint filmrol?0^ i
I een nieuwe tijd. Het is de tijd van de /meua J
complete kleinbeeld compact camera. jOjjfnen. B
Uiden, Haarlemmer-
straat 122,071-140166
Eerste vrouwelijke opzichter bij reinigingsdienst
LEIDEN "Ik vind het zelf de
gewoonste zaak van de wereld,
maar hier in Leiden schijnt het
een bijzonderheid te zijn dat een
vrouw opzichter bij de reini
gingsdienst wordt", zegt Mar-
greet Spaanderman (31) nuchter
over haar benoeming.
Niet omdat het gemeentelijk
beleid erop is gericht meer vrou
wen in dienst te nemen, maar
omdat ze volgens reinigings-di-
recteur Logtenberg "de beste
van veertig sollicitanten" was.
kreeg zij de baan. De eerste vrou
welijke opzichter bij de reini
gingsdienst. Samen met twee an
dere opzichters zal zij een soort
intermediair functie vervullen.
Zij zal onder meer belast zijn met
de controle over de door de tach
tig man van de reinigingsdienst
verrichte werkzaamheden, de
werkverdeling en de administra
tie. Zü zal met haar twee colle
ga's bijvoorbeeld moeten contro
leren of de markt wel goed is
schoongemaakt. En het kan
voorkomen dat zij 's winters om
twee uur 's nachts uit haar bed
wordt gebeld, omdat er gestrooid
moet worden op de wegen.
"Geen punt hoor. Als er ijs ligt
stap ik zo uit mijn huis in Kat
wijk met schaatsen de Rijn op.
Dan kom ik gewoon op de
schaats".
Dienstverlenend
"Ook met techniek krijg ik te
maken natuurlijk. Want ik moet
wel het verschil weten tussen
een werkwagentje en een huis-
vuilauto. Overigens zijn de taken
tussen de drie opzichters nog
niet zo afgebakend, omdat het ei
genlijk nieuwe functies zijn. Ik
verwacht dat we eikaars werk
moeten kunnen overnemen. Het
aantrekkelijk van deze functie is
dat ik met mensen moet werken.
Het is een dienstverlenende
taak".
hadden uitgekozen, alleen
Margreet Spaandern
omdat ik een vrouw ben
Ik had het niet leuk gevonden
Als vrouw met tachtig mannen
werken vindt ze niets bijzonders.
"Wat ik niet horen wil, hoor ik
niet. En je moet het positieve er
uit halen. Als iemand een vreem
de opmerking maakt, wil ik altijd
het waarom weten. Daar hebben
ze meestal niet zo snel een ant
woord op. En als ze eenmaal een
antwoord hebben, zullen ze zich
de volgende keer wel bedenken.
Want het is helemaal niet leuk
om te moeten uitleggen waarom
je zo'n opmerking maakt".
Dat ze gekozen is omdat ze de
beste was, vind ze een compli
ment van jewelste: "Ik had het
niet zo leuk gevonden wanneer
ze me hadden uitgekozen, alleen
omdat ik een vrouw ben". Voor
een aantal gebouwen. Ik moest
zorgen voor de personeelsvoor
ziening, de coördinatie, klanten
contacten en voor kleinere objec
ten calculaties maken. Aan ac
quisitie deed ik niet. Ik heb daar
heel fijn gewerkt, maar ik vind
dit ook een uitdaging. Het is ei
genlijk hetzelfde als met gebou-
schoonmakers
bij de reinigingsdienst
werd benoemd was ze als object
leidster bij de het schoonmaak
bedrijf Cemsto in dienst. "Dat
hield in dat ik de zorg had voor
daar een puinhoop achterlaten,
zie je zo'n gebouw steeds vuiler
worden. Zo is het ook met de
stad: wanneer je voldoende veeg-
wagens laat rijden, zullen de
mensen ook netter worden. En
dan is het leuke wanneer ook een
veger eens hoort: goh wat heb je
m'n straatje weer lekker ge
veegd".
LEIDEN - Een 49-jarige werkne
mer van de Van der Willigenhof.
het tehuis voor ouderen aan de
Apollolaan, moest gisteren om
streeks half zes met snijWonden
aan het gelaat en een gekneusde
rib naar het Diaconnessenhuis
worden gebracht nadat hij een on
geluk met de glazenwassersgondel
had gehad.
Samen met een 27-jarige collega
zat de man in de gondel: ze waren
bezig met een onderhoudsklus
toen één van de draagkettingen
brak. Daardoor kantelde de gondel
enigszins. De 49-jarige man kon
zich niet snel vastgrijpen, raakte
uit balans en viel tegen de motor
van de gondel aan.
Een 41-jarige schilder moest gis
terochtend omstreeks kwart voor
negen met een sleutelbeenbreuk
en een aantal gekneusde ribben
naar het AZL worden gebracht na
dat hij een val van vier meter had
gemaakt. De man was bezig met
het schilderen van een woning aan
de Staringkade. Op een bepaald
moment wilde hij van zijn ladder
op een balkon stappen. Toen dat
mislukte probeerde de schilder
zich nog. vast te houden aan een
muurtje. Dat muurtje bezweek
echter waardoor de man viel.
Een 50-jarige werknemer van de
gemeentelijke directie groen
moest gisteren omstreeks vijf voor
half vier meteen gebroken rechter-
sleutelbeen naar het Diaconnes
senhuis worden gebracht nadat hij
op de Houtlaan van een wagen was
gevallen. De man verloor zijn even
wicht tijdens het laden van stam
metjes.
Meer Leids nieuws
op pagina 12
In de Stevenshofjespolder, ergens ten
zuid-westen van de oprukkende nieuw
bouwwijk, staat een aantal merkwaardig
gevormde kassen. De kassen hebben iets
weg van langwerpige, uit doorzichtig
plastic vervaardigde en half ingegraven
beschuittrommels. Iemand die over de
parallelweg langs de rijksweg A44 rich
ting Wassenaar rijdt, kan ze bijna niet
missen.
Niet alleen de vorm van de kassen is
onalledaags, ook de 'landbouw' die erin
wordt bedreven is ongewoon. De eige
naar van de kassen kweekt namelijk bac
teriën. En uiteindelijk is het hem te doen
om de grond waarin deze organismen
hebben getierd.
Vreemd?
Dat valt wel mee. De eigenaar van de
kassen is Heidemij Uitvoering bv, een
werkmaatschappij van Heidemij. De kas
sen behoren bij een proefstation. Daar
wordt een methode uitgeprobeerd om
vervuilde grond biologisch te reinigen.
De methode, al uitvoerig uitgetest in een
laboratorium, is nu ook in de praktijk
succesvol gebleken. Binnenkort worden
de eerste tonnen schone grond opgele
verd.
Dè roem is het Leidse proefstation
vooruitgesneld. Enkele weken geleden
kwam het in het nieuws doordat het mi
nisterie van defensie het proefstation een
partij vuile grond uit Ingen (Betuwe) aan
bood. De grond was verontreinigd met
kerosine uit de neergestorte brandstof
tank van een Amerikaanse straaljager. Of
de grond ook inderdaad in Leiden wordt
schoongemaakt, is nog niet zeker. De ge
meente Leiden moet hiervoor nog toe
stemming geven.
LEIDEN - Het principe van de rei
nigingsmethode is heel simpel.
Van nature zit in de grond een bac
terie die oliën als huisbrandolie en
diesel - maar ook andere koolwa
terstoffen - kan verteren. Zorg nu
dat die bacterie het in vervuilde
grond een beetje naar zijn zin
heeft, en een paar maanden later is
het overgrote deel van de veront
reiniging verdwenen. Die grond
kan vervolgens weer worden ge
bruikt om er, bijvoorbeeld, plant-
mee op te hogen.
door
Wim Wegman
"Het principe is al lange tijd be
kend bij olie-raffinaderijen. Die
waren tot de ontdekking gekomen
dat een dun laagje olie op het land,
na een jaar of zo volledig is verdwe
nen", zegt E.C. Mulder, senior pro
jectleider bij Heidemij Uitvoering.
"Hoe dat in zijn werk ging, wisten
ze niet. Maar het feit lag daar".
Na de ontdekking van bodem
verontreinigingen in Lekkerkerk
en vele andere plaatsen, werd door
verschillende instanties naarstig
gezocht naar methoden om grond
te reinigen. Vooral ook omdat
grond zoetjesaan een schaars arti
kel is geworden in dit land. "Aan
vankelijk werd grond alleen ver
brand. Maar dat is een uitermate
kostbare methode. Daar komt nog
bij dat met verbrande grond niets
meer is te doen. Het is helemaal
dood", stelt Mulder.
Een andere methode is de
schuimscheiding. Daarbij wordt
vervuilde grond in feite gewassen.
Met een soort zeep worden de
verontreinigingen eruit gespoeld,
waarna de grond weer voor norma
le doeleinden is te gebruiken. Maar
ook hier geldt een belangrijk na
deel: alweer de kosten. Mulder:
"Er is een grote hoeveelheid water
nodig om de grond te wassen. Als
het schoon is, moet je dat water
weer zien kwijt te raken. En dat
kost allemaal geld".
Kuil
Bij de methode die de Heidemij
in de Leidse Stevenshofjespolder
heeft uitgetest, zijn geen ingewik
kelde bewerkingen nodig. In feite
wordt de vervuilde grond in een
ondiepe kuil gegooid. Die kuil is
aan de onderkant afgedekt om te
voorkomen dat de vervuiling de
bodem insijpelt. In de kuil zijn een
paar lucht- en waterslangen ge
legd, terwijl het geheel is afgedekt
met een grote 'tent': de kas.
Mulder: "Het enige dat wij doen,
is zorgen dat de omstandigheden
voor de bacterie zo gunstig moge
lijk zijn. Hij zit, zoals gezegd, van
nature al in de grond. Wij moeten
er voor zorgen dat hij zich snel kan
vermenigvuldigen en goed zijn
werk kan doen".
Een van de dingen
bacterie behoefte heeft, is warmte.
Vandaar dat boven de kuil de plas
tic kas is gezet. "Zelfs in het vroege
voorjaar, is het in de kas nog altijd
heel behaaglijk", meent Mulder.
Het voordeel van de kas is boven
dien dat de grond niet wegwaait en
de oliedampen worden tegenge
houden, waardoor de vervuiling
zich niet verspreidt.
Tijdens warm weer, zoals de af
gelopen dagen, kan het af en toe
iets te heet worden in de kassen.
Als Mulder een van de deuren van
een kas opentrekt, slaat er een bij
na wee makende hitte naar buiten.
Knappe bacterie die het daar in uit
houdt. Mulder: "De bovenste tien
centimeter droogt inderdaad hele
maal uit. Dat wordt een harde
korst. Maar daaronder is de tempe
ratuur nog steeds zo'n 25 tot 30 gra
den. Door nu de grond regelmatig
om te ploegen wordt de zaak toch
goed in de hand gehouden".
Zware metalen
Een van de zaken waaraan de
bacteriën ook grote behoefte heb
ben, is lucht. Dat wordt via specia
le beluchtingsslangen door de
grond heen geblazen. Een andere
slang zorgt voor de toe- en afvoer
van water, iets waar de organismen
evenmin buiten kunnen. Het water
wordt voortdurend rondgepompt
van een bassin naar de kas. Het
hoeft niet gefilterd te worden. De
rommel die erin zit wordt door de
bacteriën op den duur toch ver
teerd. In totaal duurt het ongeveer
Hooguit dertig mensen blijven bij Leidse vestiging
LEIDEN - Bij de oliemaatschappij
Aramco Overseas Company (AOC)
in Leiden worden volgend jaar nog
eens 100 mensen extra ontslagen.
In totaal blijven bij dit bedrijf dan
25 tot 30 mensen over, meldt Aram-
co-directeur G. Kortekaas. AOC
heeft in Leiden ooit 500 werkne
mers geteld.
Aramco begon eind vorig jaar
een procedure om 370 werknemers
te ontslaan. Van hen zouden er 300
dit jaar op straat worden gezet en
70 volgend jaar. Volgens de nieuwe
plannen van de Aramco-leiding
worden er volgend jaar'dus 170
personeelsleden ontslagen.
De inkrimping van het bedrijf is
volgens de directie het gevolg van
de slechte situatie op de oliemarkt.
De 100 extra ontslagen volgend
jaar zijn nodig doordat de olie-
markt verder is teruggelopen, stelt
Kortekaas. Deze ontwikkeling kon
de directie eind vorig jaar, toen de
eerste ontslagen werden bekend
gemaakt, niet voorzien.
Uit Kortekaas' woorden blijkt
overigens dat de ontslagen zijn op
gelegd door moedermaatschappij
Aramco in Saoedi-Arabië.
Moeizaam
De vakbonden zijn inmiddels op
de hoogte gebracht van de ontsla
gen. Ze ^ijn echter (nog) niet uitge
nodigd voor een gesprek. De on
derhandelingen over de eerdere
370 ontslagen verliepen overigens
zeer moeizaam. Bonden en directie
slaagden er niet in een overeen
komst te bereiken over het zogehe
ten sociaal plan. Dit plah is be
doeld om allerlei zaken te regelen
zoals afvloeiingsregelingen voor
het personeel. Uiteindelijk is een
alleen door de directie onder
steund sociaal plan doorgevoerd.
Aramco hoeft voor de 100 nieu
we ontslagen geen aparte procedu
re bij het arbeidsbureau beginnen.
"We zitten nog midden in ontslag
procedures". zegt Kortekaas. "De
nieuwe ontslagen maken deel uit
van een vergroot collectief ont
slag".
De oliemaatschappij heeft eind
1984 een splinternieuw kantoor be
trokken aan de Plesmanlaan. Dat
kantoor wordt veel te ruim voor de
25 tot 30 werknemers die uiteinde
lijk overblijven. Wat er in de toe
komst met Aramco in Leiden gaat
gebeuren, wil Kortekaas op dit mo
ment nog niet zeggen. Volgens
hem blijft de maatschappij in prin
cipe in deze stad. Maar of huidige
kantoor wordt verlaten, wil hij be
vestigen noch ontkennen.
De bonden waren vanmorgen
niet bereikbaar voor commentaar.
De gekantelde glazenwassersgon
del aan het Van der Willigenhof. De
getroffen glazenwasser liep snij-
wonden aan het gelaat en een ge
kneusde rib op. (foto Fred Rohde I
E. Mulder bij e
'.en handje".
i de - ontmantelde - schoonmaak-kassen in de Stevenshofjespolder: "We helpen bacteriën
vier maanden voordat - middelma
tig - vervuilde grond schoon is.
Naast de voordelen heeft de me
thode van de Heidemij ook nade
len. Er kunnen alleen olievervui
lingen mee worden opgeruimd.
Met verontreinigingen door cyani-
den of zware metalen weten de
bacteriën geen raad.
De Heidemij onderzoekt samen
met TNO naar manieren waarop de
biologische afbraak van olie
verontreinigingen kan worden ver
beterd. "We zijn op zoek naar be
paalde chemicaliën die de bacte
riën een handje kunnen helpen.
Daarnaast wordt ook bekeken of
speciale voorbehandelingen resul
taat kunnen hebben", aldus Mul
der.
Hij erkent dat het theoretisch
mogelijk is om olievervuiling op te
ruimen door de natuur gewoon
haar gang te laten gaan. "De kans
is echter zeer groot dat de olie het
grondwater heeft bereikt voordat
de bacteriën hun werk hebben ge
daan. Verder kunnen er allerlei
'verstoringen' in de grond zitten,
die het proces vertragen. Wateraf-
sluitende kleilagen bijvoorbeeld".
Eerste
Het proefstation in de Leidse
Stevenshofjespolder, in de zomer
van het vorige jaar aangelegd, is
het eerste in Nederland. Het is de
bedoeling dat er op korte termijn
meer van dergelijke 'schoonmaak-
kassen' in Nederland komen. De
elf kassen in de Stevenshofjespol
der kunnen per jaar 5000 kubieke
meter vervuilde grond aan. Ter
vergelijking: bij een flinke lekkage
van een olieleiding of bij een lek
kende oude olietank, moet door
gaans tussen de 200 tot 400 kubie
ke meter grond worden schoonge
maakt.
De Heidemij mag de komende
vier jaar op haar huidige plaats blij
ven. Daarna moet zij onherroepe
lijk verdwijnen uit de Stevenshof
jespolder. De grond is dan nodig
voor de nieuwbouwwijk Stevens
hof.
Uitbreiding bij
kindercentrum
LEIDEN - Kindercentrum 'Peuter-
palet' aan de Zoeterwoudsesingel
biedt met ingang van 1 augustus
uitgebreider buitenschoolse op
vang. Door het aantrekken van
twee extra leidsters kan het aantal
groepen met twee worden ver
groot. wat betekent dat dagelijks
27 kinderen kunnen worden opge
vangen. Dat aantal bedraagt nu
tien. Voorts is de leeftijdsgroep
verruimd; konden tot nu toe alleen
kinderen in de leeftijd van zes we
ken tot vijf jaar terecht, per augus
tus kunnen ook kinderen van zes
tot acht gebruik maken van de op
vang. In aanmerking komen kinde
ren die om wat voor reden dan ook
na schooltijd niet door hun ouders
of verzorgers kunnen worden op
gevangen.
Zeven maanden
straf geëist
tegen inbreker
DEN HAAG/LEIDEN - Tien
maanden gevangenisstraf waarvan
drie voorwaardelijk is gisteren
voor de.Haagse rechtbank geëist
tegen 20-jarige Leidenaar die vol
gens de officier van justitie betrok
ken is geweest bij een reeks van
zo'n 50 diefstallen en/of inbraken.
Hem waren er twee te lastegelegd:
de diefstal van een elektrische
schrijfmachine uit een pand aan de
Groenesteeg en de inbraak in de
kantine van voetbalclub LDWS
aan de Voorschoterweg. Hier wer
den geluidsapparatuur en 24 pak
ken koffie buitgemaakt.
De jongeman had al eerder voor
de rechter gestaan, maar toen werd
de behandeling van zijn zaak aan
gehouden, omdat tijdens het on
derzoek bleek dat hij bij veel meer
inbraken betrokken is geweest.
Daarom was de rechtbank ook niet
ingegaan op het voorstel van de
verdediging om de Leidenaar een
alternatieve straf te laten onder
gaan. Ook gisteren vroeg raadsman
mr. Evers om een straf in de vorm
van dienstverlening. Volgens de
raadsman is zijn cliënt geen crimi
neel en hij noemde voor hem een
alternatieve straf de enige juiste
sanctie.
De jongeman maakte deel uit
van een bende die in 1984 en 1985
de Leidse politie veel last heeft be
zorgd. De officier van justitie
noemde talloze inbraken, fietsdief
stallen en valse meldingen bij de
politie die de leden ervan op hun
geweten hebben. Maar volgens
hemzelf en zijn verdediger had hij
daaronder nu een Streep gezet. Mr.
Evers bracht tevens naar voren dat
zijn cliënt een neurotische ziekte
had, waarvan lange tijd niemand
het bestaan kende. Hierdoor had
hij zijn schoolopleiding slechts ge
deeltelijk kunnen afmaken. Op dit
moment wordt hij er voor behan
deld. De raadsman vreesde ook dat
als de verdachte tot gevangenis
straf zou worden veroordeeld, hij
zijn zopas verworven betrekking
bij een autosloper waarschijnlijk
zou kwijtraken.
De rechtbank doet 15 juli uit
spraak.
